فهرست مطالب

پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار) - سال هجدهم شماره 4 (زمستان 1397)

فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)
سال هجدهم شماره 4 (زمستان 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/11/02
  • تعداد عناوین: 8
|
  • جلال مولابیگی *، جعفر عبادی، محمدعلی امیرزرگر صفحات 1-30
    در دنیای واقعی پراکنده بودن عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان کالا در بازار سبب می شود که برخی از بازارها تشکیل نشود. بازارکلیه یک نمونه واقعی از این نوع بازارهااست که به دلیل ویژگی نحیف بودن به وجود نمی آید. راه حل برون رفت از این مشکل، طراحی مکانیسمی است که علاوه بر احیای بازار، کارآمدترین تطبیق های عرضه و تقاضا را ارایه دهد. تطبیقی کارا است که هیچ تطبیق دیگری نتواند عوامل را به جایی بهتر اختصاص دهد و یا حداقل یک عامل را قویا نتواند به جایی بهتر اختصاص دهد و به همین منظور، مکانیسم باید طوری طراحی شود که عوامل را به بالاترین ترجیحات خود تخصیص دهد؛ به طوری که عوامل نتواند از این انتخابی که کرده اند، انتخاب بهتری داشته باشند. برای آزمون چنین مکانیسمی، اطلاعات 40 نفر که 20 نفر آنها بیمار دیالیزی و 20 نفر دیگر اهداکنندگان کلیه بودند در سال 1395 برای استان همدان در اتاق تسویه ای تجمیع گردید و بعد از پردازش اطلاعات، ترجیحات بیماران بر اساس تطابق گروه خونی، بافتی، مدت بیماری، سن اهداکننده، رابطه خویشاوندی با اهداکننده و جنسیت اهداکننده رتبه بندی شدند و سپس به کمک مکانیسم طراحی شده و الگوریتم به هم رسانی، تعداد پیوند های کارا در نمونه انتخابی از 2 زوج به 17 زوج افزایش یافت و علاوه بر آن، مکانیسم این قابلیت را دارد که اگر بیماران با اهداکننده خود سازگاری داشته باشند و در اتاق تسویه ثبت نام کنند، ابتدا آن اهداکننده را به بیمار خودش اختصاص می دهد، و اگر اهداکننده ای بهتر از اهداکننده خودش پیدا شد، اهداکننده خود را رها می کند؛ در غیر این صورت، با اهداکننده خود تطبیق می یابد.
    کلیدواژگان: طراحی سازوکار، طراحی بازار، تئوری تطبیق، مدل مبادله کلیه کارا، الگوریتم به هم رسانی
  • کیومرث شهبازی *، خانم ژیلا سالکی صفحات 31-63
    هدف اصلی این مطالعه، بررسی تاثیر بیمه های زندگی و غیرزندگی بر رشد اقتصادی ایران است. بدین منظور، از مدل رگرسیون انتقال ملایم (STR) و داده های متغیرهای ضریب نفوذ بیمه های زندگی و غیرزندگی، جمعیت فعال و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، طی دوره زمانی 1393-1353 استفاده شده است. نتایج، تاثیر غیرخطی متغیرهای ضریب نفوذ بیمه های زندگی و غیرزندگی بر رشد اقتصادی کشور را تایید، و تابع انتقال لاجستیک با دو بار تغییر رژیم (LSTR2) را برای هر دو متغیر نشان می دهد و ضریب نفوذ بیمه زندگی را به عنوان متغیر انتقال مناسب انتخاب می کند. بنابراین، در صنعت بیمه ایران، دو بار تغییر رژیم اتفاق افتاده، و اثرگذاری ضریب نفوذ بیمه زندگی در بخش خطی و غیرخطی مدل در سطح معنی داری 1 درصد، به ترتیب 0. 13- و 0. 39- و اثرگذاری ضریب نفوذ بیمه غیرزندگی در بخش خطی مدل با سطح معنی داری 10 درصد و در بخش غیرخطی با سطح معنی داری 1 درصد به ترتیب 0. 08 و 0. 52 بوده است. در واقع، از سال 1388 به بعد که دومین تغییر رژیم کل صنعت بیمه اتفاق افتاده، روند اثرگذاری منفی ضریب نفوذ بیمه زندگی تقریبا 3 برابر کاهش داشته و رو به بهبود بوده و روند اثرگذاری مثبت ضریب نفوذ بیمه غیرزندگی 6 برابر کاهش داشته و در حال افت بوده، در نتیجه، برنامه ریزی های صنعت بیمه ایران به سوی میانگین عملکرد جهانی این صنعت، یعنی استفاده بیشتر از بیمه زندگی، درحال بهبود است. همچنین اثرگذاری خطی جمعیت فعال و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص کشور با سطح معنی داری 1 درصد به ترتیب 1. 02 و 0. 24 برآورد شده است.
    کلیدواژگان: ضریب نفوذ بیمه زندگی، ضریب نفوذ بیمه غیرزندگی، رشد اقتصادی، مدل رگرسیون انتقال ملایم
  • حسن دلیری * صفحات 65-88
    کاهش نرخ باروری در سال های اخیر، یکی از دغدغه های مهم کشور بوده است که می تواند از دلایل متعدد اقتصادی و اجتماعی نشات گرفته باشد. یکی از مهم ترین متغیرهای موثر بر باروری، درآمد انتظاری آینده افراد می باشد که ارتباط مستقیمی با میزان اطمینان آنان از دستیابی به شغل پایدار و پایدار ماندن شغل کنونی آنان خواهد داشت. این پژوهش، به دنبال بررسی تاثیر نااطمینانی بازارکار بر نرخ موالید در استان های ایران در دوره 1392-1384 بوده است. به منظور بررسی این تاثیر، از داده های تابلوی استفاده شده است. از آنجایی که شاخصی مجزا برای نااطمینانی بازارکار وجود ندارد، در این پژوهش، ابتدا شاخصی برای نااطمینانی شغلی زنان و مردان برای هر یک از استان ها در دوره مورد بررسی محاسبه شد. نتایج برآورد، نشان از آن دارد که نااطمینانی شغلی در بین زنان و مردان تاثیر مهمی بر تمایل به فرزندآوری و باروری در استان های ایران داشته است؛ به گونه ای که افزایش نااطمینانی شغلی بین مردان، سبب کاهش نرخ باروری و در مقابل، تشدید نااطمینانی شغلی و ناامیدی از یافتن شغل در بین زنان، سبب بهبود نرخ باروری در استان های ایران شده است. با توجه به نتایج پژوهش، ساختار بازارکار و نگرش های انتظاری به بازارکار، در بین زنان و مردان، با تاثیری که بر انتظارات درآمدی آتی آنان خواهد داشت، متغیر مهمی در تعیین تمایل به فرزندآوری در درون خانواده است. از این رو، نیاز است تا برنامه ریزان اقتصادی و اجتماعی در کشور، توجهی ویژه به این مساله داشته باشند. به عبارت دیگر، نظام برنامه ریزی می تواند به صورت غیرمستقیم با بهبود ساختار بازارکار، سبب بهبود نرخ باروری در استان های ایران شود.
    کلیدواژگان: نااطمینانی شغلی، بیکاری، نرخ باروری، استان های ایران
  • آزاد عباسجویی* ، علیرضا ناصری، حسین صادقی سقدل صفحات 89-112
    هدف این پژوهش، مطرح نمودن ایده تشکیل "بازار سقف انتشار و مبادله [1] " به عنوان یک ابزار نوین و مبتنی بر بازار، جهت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در صنعت آهن و فولاد کشور است. به همین دلیل، به عنوان نخستین گام در تشکیل این برنامه و در راستای پیوستن ایران به تعهدات کنفرانس پاریس در سال 2020، به امکان پذیری تشکیل این برنامه در صنعت آهن و فولاد پرداخته شده است. در این بررسی، 10 کارخانه به عنوان نمایندگان موجهی از تمام واحدهای تولیدی آهن و فولاد در کشور که در حال حاضر، بیش از نیمی از ظرفیت اسمی محصولات فولادی را دارا هستند، برگزیده شده اند. علاوه بر بررسی امکان پذیری تشکیل برنامه سقف انتشار و مبادله در صنعت آهن و فولاد ایران، برای ارزیابی اقتصادی ایجاد این برنامه، بازاری فرضی برای واحدهای منتخب تشکیل شد. نتایج حاصل از بررسی انجام شده، نشان می دهد که امکان تشکیل بازار سقف انتشار و مبادله به عنوان یک ابزار نوین اقتصادی و زیست محیطی، در این صنعت میسر نمی باشد و یا حداقل اینکه انگیزه چندانی برای تشکیل بازار در این صنعت وجود ندارد، و تشکیل بازار با صرفه جویی اقتصادی ناچیزی همراه خواهد بود.
    کلیدواژگان: پیمان کیوتو، کنفرانس پاریس، بازار مجوزها، برنامه سقف انتشار و مبادله، گازهای گلخانه ای، صنعت آهن و فولاد
  • وحید محمودی، نسرین دهقان *، محسن نظری، عزت الله عباسیان صفحات 113-132
    نگاه به پدیده فقر در قالب رویکرد متعارف، یعنی دیدن فقر به مثابه محرومیت از درآمد، جلوه های گوناگونی از فقر را که مردم در عمل تجربه می کنند، نادیده می گیرد. اما چنانچه فقر را به مثابه محرومیت از قابلیت به حساب آوریم، در کنار فقر درآمدی، سایر ابعاد فقر نیز مورد توجه قرار خواهند گرفت. از طرفی، براساس تحلیل های استاندارد و متعارف موضوعات درآمد و فراغت، فرد می تواند بین ساعات کار و فراغت، جابه جایی و جانشینی انجام دهد تا میزان درآمد و دستمزد و درنتیجه، مطلوبیتش افزایش یابد و طبق نگرش قابلیت، درصورتی عایدات فرد (مانند درآمد) برای او ارزشمند هستند که نتیجه انتخاب های خود او باشند و نه حاصل اجبار وی جهت جایگزینی زمان فراغت با زمان اشتغال. این مقاله، به دنبال بررسی چگونگی رابطه جانشینی زمان و درآمد بر پایه رویکرد قابلیت و سنجش میزان فقر درآمدی، زمانی و چندبعدی در میان معلمان مرد شهر تهران می باشد که به این منظور، از تابع مطلوبیت با کشش جانشینی ثابت CES [1] استفاده شده است. هدف کاربردی این تحقیق نیز شناسایی ویژگی های افرادی است که قادر به مبادله بین فقر زمانی و فقردرآمدی نمی باشند.
    کلیدواژگان: رویکرد قابلیت، زمان فراغت، فقر درآمدی، فقر زمان، مطلوبیت
  • علیرضا عرفانی *، حسین توکلیان، ازاده طالب بیدختی صفحات 133-160
    امروزه دستیابی به ثبات مالی در کنار اهداف متداول ثبات تورم و تولید، از اهمیت ویژه ای در میان سیاست گذاران پولی و مقامات نظارتی برخوردار است. در این مطالعه، از یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای دوره زمانی 1369:1 تا 1393:4 در اقتصاد ایران استفاده شد که در آن، معیاری از تکانه مالی هم وارد شده است. در این مدل، تکانه مالی به صورت کاهش پاداش یا حق العمل تامین مالی بیرونی بنگاه مدل سازی می شود. نتایج حاصل از مقایسه عملکرد قواعد سیاستی، نشان داد که به دنبال وقوع تکانه مالی انبساطی، نظام سیاست کلان احتیاطی که در آن از هر دو ابزار سیاست پولی و ابزار کلان احتیاطی برای مقابله با رشد بیش از حد اعتبارات استفاده می شود، موجب کاهش قابل توجه در پاداش تامین مالی بیرونی بنگاه شده و از این رو، به تلاطم کمتری در متغیر های اقتصاد از جمله تورم و تولید، منجر می شود. این امر موجب بهبود وضعیت رفاهی در اقتصاد ایران خواهد شد.
    کلیدواژگان: سیاست پولی، سیاست کلان احتیاطی، پاداش تامین مالی، اقتصاد ایران
  • علی اصغر سالم *، حبیب مروت صفحات 161-185
    در این تحقیق، به منظور بررسی اثر هدفمندی یارانه ها و عوامل اقتصادی و اجتماعی موثر بر میزان تقاضای آب خانوارها، از سیستم معادلات تقاضای تقریبا ایده آل استفاده شده است. این مدل، با استفاده از داده های تلفیقی و روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط و به کارگیری اطلاعات 146،729 خانوار شهری در کشور طی سال های 1393-1386 تخمین زده شده، و نتایج تحقیق نشان می دهد که قانون هدفمندسازی یارانه ها، اثر معنی داری بر تقاضا و مصرف آب خانگی نداشته است. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که کشش قیمتی و درآمدی تقاضای آب خانگی به ترتیب، برابر 94/0- و 64/0 می باشد. در بین متغیر اقتصادی-اجتماعی، متغیرهای بعد خانوار و جنس سرپرست خانوار بر مصرف آب خانوار شهری اثر معنادار و مثبت، متغیرهای سواد سرپرست خانوار و همچنین داشتن ماشین لباسشویی، اثر معنی دار و منفی دارند. داشتن ماشین ظرفشویی و سطح زیربنای محل سکونت خانوار بر مصرف آب خانگی، اثر معنی دار ندارد.
    کلیدواژگان: آب خانگی، سیستم تقاضای تقریبا ایده آل، هدفمندی یارانه ها، متغیرهای اقتصادی-اجتماعی
  • علی اکبر باجلان *، روح الله بیات، حبیب انصاری سامانی صفحات 177-216
    سیاست پولی، ابزاری موثر جهت اثرگذاری بر متغیرهای کلان اقتصادی مانند تولید، اشتغال و سطح عمومی قیمت ها است. ادبیات نظری و شواهد تجربی، نشان می دهد که اثر سیاست پولی بر متغیرهای کلان اقتصادی، نامتقارن است؛ و به سطح توسعه و تعمیق بازارهای مالی بستگی دارد. به همین دلیل، هدف این مقاله، بررسی نقش توسعه مالی در اثربخشی سیاست پولی بر رشد ستاده واقعی اقتصاد در طی چرخه های تجاری است. بدین منظور، با استفاده از داده های فصلی اقتصاد ایران برای دوره 1380:1 الی 1392:4 و الگوی مارکوف-سوئیچینگ، اثر سیاست پولی بر رشد ستاده واقعی اقتصاد طی چرخه های تجاری، مورد بررسی قرار گرفته، و نتایج حاصل از پژوهش، نشان می دهد که اثر سیاست پولی بر رشد ستاده واقعی اقتصاد در دوران رکود، مثبت و معنادار و در دوران رونق، غیر معنادار، و به عبارت دیگر، اثر سیاست پولی بر رشد ستاده واقعی نامتقارن است. همچنین نتایج نشان دهنده این است که اثر نهایی سیاست پولی بر رشد ستاده واقعی اقتصاد در طی چرخه های تجاری، به سطوح توسعه مالی بستگی دارد؛ به طوری که، با افزایش توسعه مالی، اثر سیاست پولی بر رشد ستاده واقعی، طی چرخه های تجاری کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: سیاست پولی نامتقارن، رشد اقتصادی، توسعه مالی، الگوی مارکوف-سوئیچینگ
|
  • Jalal Molabeigi *, Jaafar Ebadi Dr, Mohammad Ali Amirzargar Dr Pages 1-30
    In the real world, dispersion of suppliers and demanders prevents market formation. Kidney market is a true example of such markets that is not formed due to thin features. To tackle the problem, one needs to design a mechanism that can both revive the market and ensure the most efficient supply-demand matching. A matching is efficient when no other matching can allocate agents to a better place, or cannot strongly allocate an agent to a better place. To this end, the mechanism should be designed to allocate agents to their highest preferences, so that agents cannot make another better choice. In this study, information on 20 patient-donor pairs was recorded at a clearing house in Hamedan province in 2016. After processing data, the patients’ preferences were ordered in terms of matching blood group, illness period, donor’s age, kinship relationship with donor, and gender of donor. Then, a mechanism was designed to match 17 patients with the most efficient kidneys. When patient ith matches donor ith and registers at the clearing house, the mechanism can offer her/his the most efficient kidney. If a given patient finds a donor better than his/her peer donor, then he/she will leave his/her peer donor. Otherwise, he/she matches her paired donor.
    Keywords: Market Design, Matching Theory, Efficient Kidney Exchange Model, Assignment Algorithm
  • Kiumars Shahbazi Dr *, Zhila Saleki Pages 31-63
    The main objective of this study is to investigate the effects of life and non-life insurance on economic growth in Iran. To this end, the smooth transition regression (STR) model was used by gathering data on life and non-life insurance penetration, active population and gross fixed capital formation during 1947-2014. The results confirmed the non-linear effects of life and non-life insurance penetration rates on economic growth in Iran. Also, the logistic transfer function with two regime changes (LSTR2) was identified for both variables, and the life insurance penetration rate was selected as the appropriate transition variable. Thus, the regime has changed twice in the Iranian insurance industry. At %1 level of significance, the effectiveness of life insurance penetration rate in linear and non-linear parts of the model was -0.13 and -0.39, respectively. In addition, the effectiveness of non-life insurance penetration rate in the linear part of the model was 0.08 at %10 level of significance, while its effectiveness in the non-linear part was 0.52 in %1 level of significance. Since 2009, when the second regime change occurred for the total insurance industry, the negative effectiveness of life insurance penetration rate and positive effectiveness of non-life insurance penetration rate have been decreasing 3 times and 6 times, respectively. Therefore, the planning of the Iranian insurance industry is improving towards the global average performance, which means the increasing demand for life insurance. In addition, at %1 level of significance, the linear effectiveness of active population and gross fixed capital formation are estimated 1.02 and 0.24, respectively.
    Keywords: Life insurance penetration rate, Non-life insurance penetration rate, Economic growth, Smooth transition regression (STR)
  • Hassan Daliri Dr * Pages 65-88
    In recent years, declining fertility rate has been main problem in Iran. The theoretical framework shows that economic and social variables affect fertility rate. Household expected income is one of the most important variables influencing fertility rate. Expected income is directly related to the quality and quantity of future parents’ jobs. Using a panel data model, this research investigates the effect of labor market uncertainty on fertility rate in Iran's provinces during 2005-2013. Since there is no single index for labor market uncertainty, a proxy for job uncertainty was calculated for women and men. According to research findings, job uncertainty in both women and men is of important influence on fertility rate. Men's job uncertainty has a positive effect, but women's job uncertainty has a negative effect on fertility rate. As a result, the structure and expectations of the labor market among men and women are crucial factors in determining fertility rate. Hence, policymakers can increase fertility rates by improving the labor market structure
    Keywords: Job uncertainty, Unemployment, Fertility, Iran
  • Azad Abasjoei *, Alireza Nasseri Dr, Hossein Sadeghi Saghdel Dr Pages 89-112
    The aim of this study is to explain the idea of forming emissions cap-and-trade market as a new market- based instrument to reduce emissions of greenhouse gases (GHGs) in the Iron and Steel industry in Iran. Thus, as the first step of formation of such market in line with joining Iran to the Kyoto Protocol and Paris conference in 2020, this study deals with the feasibility of establishment such market in the Iron and Steel industry. In this regard, 10 factories are selected as representatives of all iron and steel production firms. Currently, these producers account for more than half of nominal capacity of steel products. In addition to examine the feasibility of emissions cap-and-trade market in Iron and steel industry, a hypothetical market is constructed for selected firms, and emissions cap and trade program was evaluated in economic terms. Findings show that forming such market as economic and environmental tool is impossible, or there is no incentive for establishing this market, and the economic savings will be negligible.
    Keywords: Kyoto protocol, Allowances market, Emission cap, trade programs, Greenhouse gases, Iron, Steel industry
  • Vahid Mahmoudi Dr, Nasrin Dehghan Dr *, Ezatollah Abbasian Dr, Mohsen Nazari Dr Pages 113-132
    Considering poverty as income deprivation, neglects other types of poverty that people experience in reality. If we take poverty as capability deprivation, we can focus on other aspects of poverty beside the income poverty. Based on standard analysis of income and leisure subjects, people can substitute their income and leisure hours to increase their income and utility. According to capability approach, individual earnings are more valuable, if they originate from personal choices not his/her forced substitution leisure time for work time. This study tries to examine how to substitute time for income based on capability approach and to measure income, leisure and utility poverty lines among Tehran Men Teachers. To do this, we used a CES utility function. In addition, this study tries to recognize the attributes of people who cannot trade-off time poverty and income poverty.
    Keywords: Capability approach, Income poverty, Leisure time, Time poverty, Utility
  • Alireza Erfani Dr *, Hossein Tavakolian Dr, Azadeh Talebbeydokhti Pages 133-160
    Today, achieving financial stability alongside stabilizing inflation and output is of particular importance among monetary policymakers and regulatory authorities. In this study, a Dynamic Stochastic General Equilibrium Model was used for the period 1990: 1 to 2014: 4 in the economy of Iran, in which a measure of financial shock was also introduced. In this model, the financial shock is modeled as a reduction in external financing premium of the firm. Comparison of the performance of policy rules showed that following an expansionary financial shock, macro-prudential policy regime, in which instruments of monetary policy and macro-prudential policy deal with excessive growth of credit, leads to a significant reduction in the external financing premium of the firm. This in turn leads to less volatility in economic variables, such as inflation and output. This would improve the welfare in the Economy of Iran.
    Keywords: Monetary Policy, Macro-Prudential Policy, Financing Premium, Iran
  • Ali Asghar Salem Dr *, Habib Morovat Dr Pages 161-185
    In this paper, we try to analyze the impacts of targeted subsidies plan and socioeconomic variables on demand for residential water of Iranian urban households. For this purpose, we use pooled data of 146729 urban households during 2007-2014 and estimate an Almost Ideal Demand System (AIDS) model using Seemingly Unrelated Regression (SUR). The results show that targeted subsidies plan has no significant effect on demand for urban residential water. The price and income elasticity’s of demand for residential water were estimated by -0.94 and 0.64, respectively. We also show that the household size and gender of household’s head are of positive and significant effects on residential water consumption, while literacy rate of household’s head and use of cloth washing machine affect negatively the demand for water. In addition, using dishwashing machine and size of household’s dwelling have no significant effects on residential water consumption.
    Keywords: Residential water, Almost ideal demand system (AIDS), Socioeconomic variables, Targeted subsidies plan
  • ALI AKBAR BAJELAN*, Rouhollah Bayat , Habib Ansari samani Dr Pages 177-216
    Monetary policy is an effective tool in influencing the macroeconomic variables such as production, employment and the general level of prices. The theoretical literature and empirical evidence show that the effects of monetary policy on macroeconomic variables are asymmetric depending on the level of development and depth of financial markets. The aim of this study is to evaluate the role of financial development in the effectiveness of monetary policy on real output growth during business cycles. To this end, the effect of monetary policy on the real output growth is examined by applying a Markov-switching model and using the quarterly time-series data of Iran during 2001:1 to 2013:4. The results show that the effect of monetary policy on the real output growth during the recessions is significant and positive, while it is insignificant in the boom periods. In other words, the effect of monetary policy on the real output growth is asymmetric. Moreover, the results show that the net effect of monetary policy on the real output growth during business cycles depend on the level of financial development. During business cycles, if the level of financial development increases, then the effects of monetary policy on real output growth will decrease.
    Keywords: Asymmetric monetary policy, Economic growth, Financial development, Markov-switching model