فهرست مطالب
فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)
سال هفتم شماره 4 (زمستان 1386)
- تاریخ انتشار: 1386/10/15
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 1-25پس از پیروزی انقلاب اسلامی سیاستگذاری های مربوط به تولید و فروش نفت خام مورد تجدید نظر قرارگرفت. از آنجائیکه سیاستها و روش های فروش نفت خام همواره تحت تاثیر شرایط سیاسی و اقتصادی بوده و جمهوری اسلامی ایران نیز پس از پیروزی انقلاب تاکنون حوادث مختلف سیاسی و اقتصادی را تجربه کرده است، لذا در این تحقیق سعی شده که سیاست ها و روش های فروش نفت خام صادراتی ایران مورد بررسی قرار گیرد.
در این تحقیق قیمت های نفت خام های سبک و سنگین ایران که پایه قیمت های سایر نفت خام های صادراتی ایران هستند، با نفت خام های رقیب (مشابه از لحاظ کیفی) در دوره یاد شده مقایسه شده اند. نفت خام های سبک عربستان، عمان از لحاظ کیفی (درجهAPI و گوگرد) مشابه نفت خام سبک صادراتی ایران و نفت خام های متوسط عربستان و دبی مشابه نفت خام سنگین ایران هستند، که در این تحقیق قیمت هر یک از نفت خام های صادراتی ایران با قیمت دو نفت خام مشابه نامبرده از سال 1979 (از زمان انقلاب اسلامی ایران) تا سال 2005 مقایسه شده اند.
برای تعیین عوامل موثر و میزان تاثیر آنها بر قیمت های نفت خام های صادراتی ایران از پرسشنامه طیف لیکرت استفاده شد که به دلیل انتزاعی بودن این نوع پرسشنامه،کارشناسان موفق به تعیین الویت عوامل بر اساس الویت های طیف لیکرت نشده و به همین جهت پس از تعیین عوامل از طریق پرسشنامه نامبرده، اولویت عوامل از طریق پرسشنامه AHP بدست آمد.
نتایج نشان داد که به ترتیب، کیفیت نفت خام صادراتی، ارزش فرآورده های نفتی در بازارهای جهانی، عوامل سیاسی، امنیت تقاضا، سرمایه گذاری در بخشهای عملیاتی صادرات و شرایط عمومی قرارداد شرکت ملی نفت در مورد صادرات نفت خام عوامل موثر بر قیمت گذاری نفت خام های صادراتی ایران در دوره مورد نظر هستند.
کلیدواژگان: نفت خام، نفت خام صادراتی، قیمت گذاری، سیاستهای بازاریابی نفت خام -
صفحات 27-47سیاستهای پولی و مالی از مهمترین ابزارهای کلان اقتصادی بوده و آگاهی از چگونگی اثرگذاری این متغیرها، گامی مهم در برنامه ریزی و توسعه ملی است. ازسویی بخش کشاورزی به عنوان بخش محوری در رشد و توسعه اقتصادی و بخش راهبردی در تامین نیازهای غذایی کشور، اهمیت زیادی در برنامه های توسعه دارد.
در این تحقیق با استفاده از روش تحلیل سری زمانی خودتوضیح برداری (VAR)، به بررسی تاثیر سیاستهای پولی و مالی بر متغیرهای عمده بخش کشاورزی ایران شامل ارزش افزوده، قیمت، صادرات و سرمایه گذاری پرداخته می شود.
نتایج نشان داد که تاثیر سیاستهای پولی و مالی بر ارزش افزوده، قیمت و صادرات بخش کشاورزی مثبت و اثر مربوط به سرمایه گذاری در این بخش منفی است. اثرات کوتاه مدت سیاستهای پولی بر ارزش افزوده، صادرات و سرمایه گذاری در بخش کشاورزی بیشتر از سیاستهای مالی بوده، ولی اثر بلند مدت سیاستهای مالی بر ارزش افزوده، صادرات و سرمایه گذاری در بخش کشاورزی بیشتر از سیاستهای پولی بوده است. همچنین هرگونه افزایش ناگهانی در حجم نقدینگی اثری مثبت و کاهشی بر ارزش افزوده و قیمت در بخش کشاورزی دارد و اثر آن بر سرمایه گذاری در دوره اول مثبت و پس از آن تقریبا ثابت است، به علاوه اثر آن بر صادرات در دوره اول مثبت و پس از آن منفی است. به علاوه هرگونه افزایش ناگهانی در مخارج دولت اثری مثبت بر ارزش افزوده، صادرات و قیمت در بخش کشاورزی دارد، همچنین اثر آن بر سرمایه گذاری در دوره اول مثبت و پس از آن منفی است.
کلیدواژگان: ارزش افزوده، بخش کشاورزی، سیاستهای پولی و مالی، متغیرهای عمده، مدل VAR -
صفحات 49-69تحقیق حاضر مساله انتخاب سبد سهام مارکوویتز را درنظر گرفته و در پی رهگیری مرز کارای مورد نظر مدل مارکوویتز تحت شرایط وجود محدودیت های عدد صحیح تعداد سهام می باشد. بدین منظور بوسیله الگوریتم ژنتیک پیشنهادی، مساله مقید را با استفاده از داده های واقعی شرکتهای داخلی و نیز خارجی حل نموده و با مساله نامقید مارکوویتز مقایسه نموده ایم. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که الگوریتم پیشنهادی در هر دو نمونه توانسته است در فضای جستجوی موجه، اقدام به بهینه سازی نموده و در نتیجه مساله سبد سهام مقید را به خوبی حل نماید.
کلیدواژگان: الگوریتم ژنتیک، برنامه ریزی کوآدراتیک، محدودیت های عدد صحیح، مدل میانگین واریانس مارکوویتز، مرز کارا -
صفحات 71-97در صنعت بانکداری امروز وامها نقشی اساسی دارند، به طوریکه بخش زیادی از دارائی های یک بانک از وامهای پرداخت شده به افراد و شرکتها تشکیل می شود، در نتیجه با توجه به افزایش تعداد درخواستهای وام از سوی افراد و با توجه به ریسک موجود در این رشته از فعالیتها، ارایه روشی برای مدیریت این وامها ضروری به نظر می رسد. در بین ریسک هایی که بانک با آن مواجه است، ریسک اعتباری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از راه های کمی سازی و اندازه گیری ریسک اعتباری و در نتیجه مدیریت مناسب آن، استفاده از مدل های امتیازدهی اعتباری (CS) است. مدل CSبر اساس معیارهای کمی (مانند اطلاعات مالی افراد) و نیز معیارهای غیرکمی (مثل مشخصات مربوط به شخصیت اجتماعی افراد)، ویژگی ها و عملکرد وام های قبلی را مدل سازی می نماید تا عملکرد آتی وام هایی با مشخصات مشابه را پیش بینی کند. در CS یک نمره به هر مشتری اختصاص داده می شود، این نمره به عنوان شاخصی از ریسک مشتریان شناخته می شود. با مقایسه این نمره مقدار آستانه، مشتریان پر ریسک و کم ریسک از هم دیگر تفکیک میگردند. به رغم عمومیت استفاده از روش لاجیت در فرآیند اعتبار سنجی افراد، در این تحقیق سعی شده است روشی جایگزین که با توجه به وضعیت اطلاعات موجود در خصوص مشتریان حقیقی بانک ها در ایران که نسبت به مدل لاجیت برتری داشته باشد ارایه و با استفاده از یک مجموعه داده، کارایی و دقت آن در مقابل مدل لاجیت بررسی شود. به منظور ارزیابی مشتریان حقیقی بانک از مدل امتیازدهی لاجیت و روش غیر پارامتریک CART استفاده شده و نتایج نشان می دهد که روش دوم از دقت بالاتری در پیش بینی مشتریان خوب و بد با یک دیگر برخوردار است. علاوه براین، ضمن این که مدل های ساخته شده برای نمونه های تصادفی با حجم کوچک به روش نمونه گیری بازگردان نیز مورد ارزیابی قرار گرفتتند که، بار دیگر نتایج حاصل از مشاهدات نمونه مورد مطالعه دقت در تشخیص نوع مشتری از نظر خوش حسابی تاییید گردید.
کلیدواژگان: امتیازدهی اعتباری، ریسک اعتباری، مدیریت ریسک، مهندسی مالی و نمونه گیری بازگردان -
صفحات 99-118در این مقاله با استفاده از روش تحلیل رفتارهای عقلانی دیدگاه برخی از اقتصاددانان مسلمان درباره پیش فرض های نظریه تقاضا در علم اقتصاد مورد بررسی، و آنگاه معرفت شناسی مطلوبیت ارزیابی شده است و در نهایت چنین نتیجه گیری شده است که مطلوبیت به عنوان مبنای نظریه تقاضا درعلم اقتصاد و اقتصاد اسلامی فقط اختلاف مصداقی ندارند بلکه در شناخت مطلوبیت نیز تفاوت اساسی وجود دارد توجه به این تفاوت، تاثیر ویژه در نظریه پردازی نظریه تقاضا در اقتصاد اسلامی دارد.
کلیدواژگان: تقاضا، شناخت، مصرف اجتماعی، مطلوبیت، منفعت فردی -
صفحات 119-140توسعه بخش مالی و بانکی در اقتصاد از جمله الزامات رشد و توسعه اقتصادی است. تجربه بسیاری از کشورهای در حال توسعه، بیانگر رویکرد اصلاح گرایانه در ساختار نظام مالی و بهبود سیستم بانکی برای رونق بخشیدن اقتصاد در جهت رفع کمبودهای سرمایه گذاری می باشد. در این مقاله اثرات سیاست های آزادسازی (و یا محدودیت های) مالی و تغییرات نرخ بهره واقعی (سپرده ها و تسهیلات) بر توسعه بخش مالی در اقتصاد ایران برای دوره زمانی 82-1348 با استفاده از تکنیک اقتصادسنجی 1VECMمورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که ارتباط معنی دار و منفی بین محدودیت ها و یا کنترل ذخایر قانونی از طریق بانک مرکزی با توسعه بخش مالی وجود دارد. همچنین بین تغییرات نرخ بهره واقعی (تسهیلات و سپرده ها) بانک ها با توسعه بخش مالی ارتباط معنا دار داشته است. ضمن اینکه افزایش نرخ بهره واقعی در بازار غیررسمی منجر به کاهش تقاضا در این بازار و گرایش به سمت بازار رسمی (سیستم بانکی) و گسترش بازار مالی در اقتصاد ایران خواهد شد. بدین ترتیب نرخ واقعی بهره پایین تر، با در نظر گرفتن دیگر ملاحظات سیاستی، موجب افزایش سرمایه گذاری های بالقوه و هدایت صحیح منابع موجود کشور خواهد شد.
کلیدواژگان: آزادسازی مالی، اقتصاد ایران، توسعه مالی، نرخ بهره -
صفحات 141-160
امروزه آلودگی به یکی از چالش های اصلی مدیریتی کشورها تبدیل شده است. بگونه ای که کشورها علاوه بر سیاستها و اقدامات در درون مرزهای خود، ساماندهی به بحث آلودگی را در حوزه بین المللی نیز دنبال می کنند. از جمله مصادیق آلودگی، آلودگی هواست که با توجه به ماهیت آن شیوع بیشتری داشته و در اکثر مناطق جهان کم و بیش محسوس می باشد. بدون شک تولید و انتشار آلودگی تابعی از فرایند رشد و توسعه اقتصادی کشورهاست. این موضوع در ادبیات اقتصادی (اقتصاد محیط زیست) در قالب منحنی زیست محیطی کوزنتس(EKC) دنبال می شود که در آن فرایند تخریب محیط زیست با توجه به ماهیت و مراحل مختلف رشد اقتصادی توضیح داده می شود. در این مطالعه تلاش می شود با استفاده از روش داده های تلفیقی (پانل)، اثر رشد اقتصادی بر آلودگی هوا در قالب فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس برای 67 کشور با گروه های درآمدی متفاوت (شامل ایران) مورد آزمون قرار گیرد. بدین منظور اثر رشد اقتصادی، جمعیت شهری، قوانین زیست محیطی، تعداد خودرو و درجه باز بودن اقتصاد بر میزان آلودگی هوا مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج حکایت از بر قراری منحنی زیست محیطی کوزنتس در کشورهای مورد بررسی دارد.
کلیدواژگان: آلودگی هوا، رشد اقتصادی، محیط زیست، منحنی زیست محیطی کوزنتس
-
Pages 1-25After the success of the revolution in the Islamic Republic of Iran, all polices regarding crude oil production and marketing have been revised and changed. Since the policies and methods of crude oil marketing were always influenced by political and economic conditions, and since the Islamic Republic of Iran has experienced different political and economic situations after the revolution, we tried in this paper to discuss the policies and ways of marketing and selling the crude oil in Iran. For finding the effective factors on the Iranian export crude oil prices from year 1979 (Islamic Republic of Iran revolution) till year 2005 and prioritizing them, we used Likert scale, but since the crude oil marketing experts couldn’t show the priority of effective factors by Likert Questioner, we used Analytical Hierarchy Process (AHP) to prioritize the factors. The findings show that, the quality of crude oil (API and Sulfur content) is the most important factor and “the General Terms and Conditions (GTC)” of National Iranian oil company (NIOC) for selling Iranian export crude oil is the less effective factor on the Iranian export crude oil prices.
-
Pages 27-47Monetary and fiscal policies are the main macroeconomic instruments, so the most important step in programming for national development is to know how they affect economic variables. On the other side, agricultural sector is the main sector in economic growth and development and a strategic sector for supplying food for growing population, so this sector has a great importance in development programs. In this research, the effect of monetary and fiscal policies on the major factors of agricultural sector in Iran i.e. added value, price, and export are investigated by using Vector Auto-regressive Model (VAR). Results show that monetary and fiscal policies have positive effect on added value, price and export in agricultural sector but negative effect on investment in this sector. Furthermore, short-run effect of monetary policies on added value, export and investment is more than that of fiscal policies but long-run effect of fiscal policies on the added value, export and investment in agricultural sector is more than that of monetary policies. Furthermore, a one-S.D. liquidity innovation has a positive decreasing effect on the added value and price in agriculture sector but its effect on investment is positive in the first year and will be nearly consistent in the next years. In addition to that the effect on the export is positive in the first year and negative in the next years. Each government budget innovation has a positive effect on added value, export and price in agriculture sector but its effect on investment is positive in the first year and negative in the next years.
-
Pages 49-69The focus of this paper is on standard Markowitz mean–variance model and its traditional approach to solve portfolio selection problem (Quadratic Planning). For this goal we have applied a meta-heuristic method based on genetic algorithms (GA) in order to trace out the efficient frontier associated with the portfolio selection problem under cardinality and bounding constraints. These constraints ensure the investment in a given number of different assets and limit the amount of capital to be invested in each asset. We have presented some experimental results in two samples from Iranian stock market and overseas ones and compare the GA result with unconstrained quadratic results. Finally, we have found out which proposed GA can optimize portfolio selection problem under cardinality and bounded constrains
-
Pages 71-97With the continuous development and changes in the credit industry, credit products play a more important role in the economy. This has led institutions to expand the role of technology in their credit management processes. Credit scoring is a method used to estimate the probability that a loan applicant or existing borrower will default or become delinquent. There are two types of methods used for scoring: Traditional statistics models like Probit and Logistic regression and Data Mining models such as Classification and Regression Trees (CART). In spite of popularity in applying Logit model in credit assessment of applicants, it is attempted to present another method which is theoretically and empirically superior to Logit model. It is also tried to study the capability and accuracy of this method in comparison with Logit model. In this paper, we have examined the performance of different models in credit scoring on real data of a bank and the two approaches above are compared as well. After building a model using Logistic regression; we have built a model using classification and regression trees. Our aim is to emphasize on the specification of CART and testing its capability and comparing its accuracy with the Logit model. The results reveal the accuracy of CART through a bootstrap simulation. Finally it is suggested that classification and regression trees method could be used in credit scoring process instead of Logit model.
-
Pages 99-118This paper aims to study some Muslim economists’ views towards pre- suppositions of demand theory in economics, benefiting from the method of analyzing rational behaviors, as well as considering the epistemology of utility. In economics in general and Islamic economics in particular, there not only exists a sharp difference in utility - as a basis for demand theory, but also, there are some vital differences in recognizing utility. Considering the differences here influences theorization of demand in Islamic economics.
-
Pages 119-140The development in financial and banking sectors is an integral part of economic growth and development. The experiences of many developing countries show that reform driven policy in finance and banking system enhances economic prosperity and removes the macro investment impediment. This Paper evaluates the impact of Linearization policies (or financial restriction) and also changes in real interest rate on deposit and credit of financial sector development in Iran, over the period 1969-2003. The results show that there is a significant and negative relationship between restriction (and reserves control) and financial development. Also, there is significant relationship between changes in banking real interest rate (credit and deposit) and financial development. While the increase in real interest rate on informal markets leads to demand transfer from informal market to formal market and consequently towards the expansion of financial market in Iran. Therefore, low real interest rate, with regard to other policy considerations, would cause increase in potential investment and will improve the proper use of resources in the economy.
-
Pages 141-160
During past decade pollution has been one of the main considerations of countries and they consider it not only in their territories but through engagement in international arrangement. Air pollution is one of the main kinds of pollution among the world which is mostly function of economic growth. The relation between economic growth and pollution is discussed as Environmental Kuznets Curve (EKC) hypnosis. In this paper we are going to test EKC through panel data technique for 67 countries at different phases of economic development, including Iran. The variable such as: Environmental regulation, Urban population, Number of automobiles and openness of economy have been considered as exogenous variables vector. The results imply that EKC exists.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.