فهرست مطالب

فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)
سال هشتم شماره 3 (پاییز 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/07/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • یگانه موسوی جهرمی، آیت زایر صفحات 1-19
    کسری بودجه دولت و روش های تامین ما لی آن بر متغیرهای کلان اقتصادی اثرات متفاوتی دارد. مصرف بخش خصوصی بعنوان یکی از اجزای مهم تقاضای کل در کنار سرمایه گذاری بخش خصوصی از متغیرهایی هستند که تحت تاثیرکسری بودجه قرار می گیرند.اثر کسری بودجه بر مصرف و سرمایه گذاری بخش خصوصی را می توان به اثرات اولیه و ثانویه تفکیک کرد.اثرات اولیه کسری بودجه به علل بوجود آمدن آن بستگی دارد، در حالی که اثرات ثانویه کسری بودجه به روش های تامین مالی آن ارتباط دارد.از برآیند این دو، اثر نهایی پدید می آید که می تواند مثبت، منفی و یا صفر باشد.نتایح حاصل از این مطا لعه که با استفاده از روش ARDLبرای دوره زمانی1384-1342انجام گرفته است، نشان می دهد که کسری بودجه در ایران، با عنایت به ماهیت مخارج دولت، سبب جانشینی مخارج مصرفی دولت با مخارج مصرفی بخش خصوصی می شود(اثرمنفی روی مصرف بخش خصوصی) و از سوی دیگر از آنجا که روش تامین مالی این کسری عمدتا استقراض از سیستم بانکی می باشد، موجب افزایش حجم نقدینگی وافزایش قدرت خرید اسمی بخش خصوصی می شود (اثر مثبت). اما اثرکل که تحت تاثیر دو نیروی مخالف هم قراردارد، مثبت بوده که به نوبه خود نشان می دهد اثردرآمدی ناشی ازکسری بودجه(که از محل تامین مالی آن ناشی می شود)بر اثرجانشینی آن(که به ماهیت مخارج دولت بستگی دارد)غلبه می کند.همچنین براساس مدل برآورد شده اثرات کسری بودجه بر سرمایه گذاری منفی است که عمده ترین دلیل آن کاهش سطح دسترسی بخش خصوصی به اعتبارات بانکی به دلیل تامین مالی کسری بودجه دولت از سیستم بانکی است که خود اساسا‍دولتی می باشد.
    کلیدواژگان: اثر اولیه و اثر ثانویه، سرمایه گذاری بخش خصوصی، مصرف بخش خصوصی، کسری بودجه
  • رابطه تورم و رشد نقدینگی در اقتصاد ایران؛ گسست یا پایداری؟
    سید صفدر حسینی، تکتم محتشمی صفحات 21-42
    نظریه مقداری پول، همبستگی بلندمدت قوی را میان رشد پول (نقدینگی) و تورم پیش بینی می کند، به این مفهوم که رشد پیوسته و زیاد حجم پول در اقتصاد، تورم بسیاری را در پی دارد. در سال های اخیر، روند رشد نقدینگی و تورم در اقتصاد کشور همخوانی نداشته و لذا این گمان می رود که در رابطه میان رشد نقدینگی و تورم، گسست ایجاد شده باشد. از اینرو، هدف از این پژوهش، بررسی پایداری ارتباط میان رشد نقدینگی و تورم در اقتصاد ایران با استفاده از اطلاعات سال های 84-1338 است. الگویی که برای تبیین ارتباط تورم و رشد پول ارائه می شود، الگویی است که ریشه در نظریه مقداری پول دارد و اساس کارکرد آن بر مبنای منحنی فیلیپس و تورم انتظاری است. نتایج به دست آمده از این الگو، وجود رابطه پایدار میان تورم و رشد نقدینگی را تایید می کند و بیانگر این است که در بلند مدت یک درصدافزایش در رشد نقدینگی به افزایش 89/0 درصدی تورم منجر می شود.
    کلیدواژگان: اقتصاد ایران، تورم، تورم انتظاری، رشد نقدینگی، منحنی فیلیپس، پول پایه
  • رضا نجار زاده، اکبر گداری صفحات 43-58
    بررسی این موضوع که آیا استفاده از قواعد مبادلاتی مختلف تکنیکال نسبت به استراتژی ساده خرید و نگهداری، سودآوری بیشتری دارد و آیا قواعد مبادلاتی تکنیکال قدرت پیش بینی روند قیمت سهام را دارند یا نه؟ از اهداف این مقاله می باشند. برخی از محققان اشاره کرده اند که این قواعد در بازارهایی نوپا (نظیر مالزی، تایلند و تایوان) کاملا با موفقیت عمل می کنند هر چند که از قدرت این قواعد دربازارهای کشورهای توسعه یافته (نظیر ژاپن و هنگ کنگ) کاسته شده است. برخی دیگر از محققان ناکارایی بازارها را فرصت مناسبی برای سودآور بودن روش های تکنیکال دانسته اند. مطالعه حاضر با تاکید بر قواعد مبادلاتی میانگین متحرک به بررسی سودآوری قواعد مبادلاتی میانگین متحرک در بورس تهران پرداخته است. در نهایت مشخص شد که در بورس اوراق بهادار تهران استفاده از قواعد مبادلاتی میانگین متحرک با طول متغیر (VLMA) سودآوری بیشتری نسبت به استراتژی ساده خرید و نگهداری دارد هر چند که میزان آن در بین انواع مختلف استراتژی ها از لحاظ طول دوره میانگین متحرک برابر نیست. به عبارت دیگر طبق نتایج به دست آمده مشخص شد که در بورس اوراق بهادار تهران استفاده از میانگین های متحرک کوتاه مدت به جای بلندمدت نتایج بهتری را به دست می دهد.
    کلیدواژگان: بورس اوراق بهادار تهران، قواعد مبادلاتی تکنیکال
  • اثرات نوسان پذیری نرخ ارز بر صادرات محصولات کشاورزی در کشورهای مختلف
    آیت الله کرمی، منصور زیبایی صفحات 59-71
    در این مطالعه به منظور بررسی تاثیر نوسان پذیری نرخ ارز بر عرضه صادرات محصولات کشاورزی در ابتدا با استفاده از معیار انحراف معیار میانگین متحرک نرخ ارز MASD نوسان پذیری نرخ ارز تعیین گردید. سپس به منظور بررسی عرضه صادرات پسته و خرما روش ARDL (خود بازگشتی با وقفه توزیع شده) که یکی از روش های تحلیل همجمعی است، بکار گرفته شد. آمارهای مورد بررسی نشان داد ایران به عنوان مهمترین تولیدکننده پسته در جهان، بیش از 60 درصد پسته دنیا را تولید می کند. در این مطالعه به بررسی رابطه صادرات پسته با سه کشور آلمان، انگلیس و ایتالیا پرداخته شده است. خرما نیز از محصولات مهم باغی و استراتژیک ایران می باشد. واردکنندگان عمده خرما از ایران کشورهای آلمان، انگلستان، امارات متحده عربی و ترکیه می باشند. لذا تابع عرضه صادرات خرمای ایران به سه کشور آلمان، انگلیس و ترکیه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی تاثیر نوسان پذیری نشان می دهد که نوسان پذیری نرخ ارز دارای اثرات متفاوتی بر روی میزان صادرات محصولات ذکر شده به کشورهای مختلف می باشد، لذا در رابطه با سیاستهای تجاری محصولات کشاورزی به کشورهای مختلف می بایستی به تاثیر نوسان پذیری نرخ ارز در رابطه با کشور هدف توجه خاص داشت.
    کلیدواژگان: ایران، صادرات، نوسان پذیری نرخ ارز
  • یدالله دادگر، علی اکبر غفاری صفحات 73-97
    در قالب تئوری های اقتصاد متعارف، مالیات اصلی ترین منبع درآمد دولت هااست. اما در عین حال به عنوان ابزاری برای تخصیص منابع و حصول به توزیع عادلانه درآمد ها و ثروت ها نیز مطرح می باشد. در نتیجه علاوه بر آنکه ابزار تامین هزینه های بخش عمومی است دارای آثار تخصیصی و توزیعی نیز هست. یک نقش کلیدی مالیات که در تحلیل های اقتصادی دولت جایگاه ویژه ای دارد، آثار توزیعی آن است. به همین خاطر نقش عادلانه بودن ابزار مالیات یک اصل از دو اصل اساسی آن (در کنار اصل کارآیی) می باشد. این مقاله وظیفه دارد نقش مالیات حقوق را بر توزیع درآمد در ایران مورد بررسی قرار دهد. روش های تحلیلی و توصیفی و منش کتابخانه ای و آزمون مدل های Engel، Galetoric وRaddatz، چارچوب متدلوژیک مقاله را شکل می دهد. با توجه به سابقه مدلهای مورد نظر در ادبیات مالیاتی و بدنبال اسامی سه صاحب نظر از طراحان این گونه مدلها، کاربرد عنوان مدلهای GER برای آنها سرراست می باشد. نتایج نشان می دهد که نرخ های مالیات بر درآمد مطلوب برای سالهای برنامه سوم توسعه به ترتیب 18/25، 28/28، 5/12، 5/12، 5/12 می باشد.
    کلیدواژگان: اقتصاد ایران، توزیع درآمد، مالیات بر حقوق، مدل های EGR، نرخ مالیات بهینه
  • محمد علی فیض پور، میترا موبد صفحات 99-120
    بنگاه های اقتصادی نیز مانند انسان ها متولد می شوند و پس از طی مراحل مختلفی به صور مختلف می میرند. بر این اساس، مرگ و نابودی بنگاه موضوعی حتمی و ناگزیر است و تنها می توان با روش هایی آن را به تاخیر انداخت و در نتیجه شناخت و آگاهی درباره عوامل توقف بنگاه می تواند یکی از راه های به تاخیر انداختن این مسئله باشد. از این رو، هدف مقاله حاضر، بررسی تاثیر برخی از عوامل متعدد و محتمل (مانند محل استقرار، گروه صنعت، اندازه بنگاه و...) بر توقف بنگاه های صنعتی استان یزد در فاصله سال های برنامه سوم توسعه (1379 تا 1383) است.
    داده های این پژوهش از نرم افزار سازمان صنایع و معادن استان یزد استخراج گردیده است. این داده ها شامل 1539 بنگاه صنعتی است که تا ابتدای برنامه سوم توسعه به بهره برداری رسیده و از این تعداد 175 بنگاه طی سال های برنامه سوم متوقف گردیده اند. برای تخمین عوامل موثر بر توقف بنگاه های صنعتی و با توجه به تفکیک بنگاه های مورد مطالعه به دو گروه، از تکنیک رگرسیونی پروبیت استفاده شده است. در مجموع نتایج این تحقیق نشان می دهد که استقرار در شهرک های صنعتی و اندازه بنگاه تاثیری بر توقف آنها نداشته است. با این وجود، احتمال توقف بنگاه در بین گروه های مختلف صنعت متفاوت بوده و علاوه بر آن، احتمال توقف بنگاه های مسن کمتر از بنگاه های جوان است.
    کلیدواژگان: اندازه بنگاه، تعطیلی بنگاه، سرمایه اولیه، سن بنگاه، گروه صنعت
  • میرعبدالله حسینی، لطفعلی عاقلی صفحات 121-140
    مقاله حاضر به آثار کمی اجرای موافقتنامه تجاری سازمان همکاری اقتصادی (اکوتا) بر توسعه تجارت خارجی ایران می پردازد. به این منظور در این مقاله میزان تاثیر کاهش تعرفه های گمرکی بر صادرات / واردات ایران به / از کشورهای عضو اکو برآورد و تحلیل شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که:به دنبال عملی شدن تعهدات کاهشی (کاهش نرخهای تعرفه) در قالب موافقتنامه اکوتا، صادرات ایران به این کشورهادر سال 2008 نسبت به سال پایه 2003 معادل 27/1 میلیون دلار افزایش می یابد که تنها به کشور پاکستان است و بعلاوه واردات این کشورها از ایران جایگزین واردات از خارج از منطقه نخواهد شد. بررسی کشورهای عضو اکو از نظر میزان تاثیرپذیری آنها از اجرای اکوتا، مبین آن است که به جزء پاکستان و ازبکستان، هیچ کدام از کشورهای اکو متعهد به کاهش تعرفه تا نرخ نهایی 10درصد نیستند.
    همچنین، کاهش نرخ تعرفه ایران در قالب موافقتنامه تجاری اکوتا، منجر به افزایش 99/18 میلیون دلاری واردات ایران از این کشورها خواهد شد. با توجه به اینکه کشش قیمتی جانشینی واردات ایران از کشورهای اکو نزدیک به صفر می باشد، با وجود کاهش تبعیض آمیز تعرفه کالاهای وارداتی از این کشورها، ایران واردات از کشورهای عضو اکو را جایگزین واردات از کشورهای خارج از اکو نخواهد کرد. در واقع، 2/18 درصد کاهش در تعرفه وارداتی ایران از اکو، به افزایش 6/1 درصدی در کل واردات از این کشورها خواهد انجامید.
    کلیدواژگان: انحراف تجارت، ایجاد تجارت، توسعه تجارت ایران، موافقت نامه تجاری سازمان همکاری اقتصادی
|
  • Yeganeh Mousavi Jahromi, Ayat Zayer Pages 1-19
    Budget deficit and ways of its financing,have different economic implications.The private consumption as one of the major components of the aggregate demand alongside with the private investment are also under the effects of the deficit.The total effects of the deficit can be separated into the primary and secondary effects.The primary effects of the defict is attributed to the causes of the deficit,while the secondary effects is related to the ways of deficit financing.The final effect is the sum of these two effects,which might be positive,negative or zero.The results of the study by the ARDL approach for the time period of 1342-1384 indicates that although the effect of the deficit on private consumption is positive but there is no longrun relationship between them.On the other hand effects of the deficit on private investment is negative.These results also show that the effects of the deficit on investment may last or endure for a long time and therefore it can be said that there is a longrun relationship between deficit and private investment.
  • The Relations of Money Growth and Inflation in Iran Economy; Interruption or Satiable?
    Seyyed Safdar Hosseini, Toktam Mohtashami Pages 21-42
    The theory of quantity of money in that there exists a one-to-one relation between money growth and inflation, that means a highly and a continuous of rate of money growth leads to a high rate of inflation. During the recent years with the divergence of growth of money from inflation in the Iran economy leads to the opinion that an interruption has occurred between the growth of money and inflation. By the way, the main objective of this paper is to investigate the relationship between the growth of money and inflation by using the data of the 1350-2005 periods. The model that was used to investigate the relation of growth of money and inflation is a model that stemmed from quantity theory of money and is combining with the Phillips curve to model inflation to be linked trough expectations. The results revealed there exist a stable relationship between the growth of money and inflation and this states that in the long run one percent increase in the growth of money will increase inflation by 0.89 percent.
  • Reza Najarzadeh, . Akbar Godari Pages 43-58
    The purpose of this article is to find out if the use of different Technical Trading Rules provide higher returns than the Simple Trading Rules and whether the former has a more predicting power when it comes to stock prices. Some researchers have shown that the technical rules have been quit successful in newly established markets such as in Malaysia, Taiwan and Thailand even though they have not been very successful in the markets of developed countries such as in Japan and Hong Kong. Some economists consider the inefficiency of some of today's markets as good opportunities to employ the technical approach to make a profit. This paper examines the level of profitability of trading using the Moving Averages Rules at the Tehran Stock Exchange Market. The results show that using variable length moving average rules yield a higher profitability when compared to the simple trading rules even though the profitability rates are different given different time length. Moreover, it was observed that the short-run moving averages yield better results than the long-run moving averages.
  • The effects of exchange rate volatility on agricultural crops export to various countries
    Ayat Karami, Mansour Zibaei Pages 59-71
    Since Iran is one of the most important countries in producing as well as exporting pistachio and dates Therefore, in this study after calculating exchange rate volatility using the criterion of standard deviation of exchange rate moving average, the effects of this volatility on the export supply of mentioned crops was investigated. Autoregressive distributed lag model, one of the co-integration analysis methods, was used to reach the aim. Export supply function of pistachio to German, Unit Kingdom and Italy and export supply of dates to German, Unit Kingdom and Turkey were estimated. The results indicated that exchange rate volatility has different effects on export of the crops to understudy countries. Therefore in relation to trade policies, the effect of exchange rate volatility on trade should be considered with respect to destined country.
  • Yadolah Dadgar, Ali Akbar Ghafari Pages 73-97
    In addition to its fiscal role, income tax does have its own allocative and distributive role too. A key role of income tax is its distributive one, because of which the first principle of tax is “justice principle”. The responsibility of this paper is investigating the salary taxing on income distribution in Iranian economy. To evaluate the above problem, we have tested the models of,so called, Engel, Galetoric and Raddatz in Iranian economy. We also have called those modeling system”EGR”. The findings of our paper shows that the optimum tax rates in Iranian economy for years of third development plan are (respectively), 25.18,28.28,12.5,12.5,12.5.So when we compare the actual tax rates with the optimum ones we observe a considerable gap between potential and actual situation in Iranian tax system.
  • Mohammad Ali Feyze Pour, Mitra Moubed Pages 99-120
    Manufacturing firms born like humans do and after some stages in their life, die in different ways. With this approach, death is inevitable and just can be delayed. One way to delay this event is having information about the factors influencing that. The purpose of this paper is to study the effects of some factors (like location, size and industrial group) in industrial firm's closure in Yazd province in the third development plan. Data used in this study is gathered from the Yazd Mining and Industry Department database. These are 1539 manufacturing firms that were started their work before 2000, the first year of the Third Development Plan. From these, 175 firms became closed during this period. To determine the effects of these factors, we use the probit regression technique. The results show that firm location (in or out of industrial zones) and firm size doesnt have any effect on closure probability. Moreover the closure probability of older firms is less than the younger counterparts.
  • Mir Abdullah Hosseini, Lotfali Agheli Pages 121-140
    This paper investigates the quantitative Effects of ECO Trade agreement(ECOTA) implementation on trade development of Iran. For this purpose, the amount of tariff reduction effects on Iran’s exports(to) or its imports(from) ECO members is estimated and analyzed. The results indicate that with implementation of tariff rate reduction in ECOTA framework, Iran’s exports to ECO countries in 2008 relative to base year(2003) will increase about 1.27 million U.S. dollars(only to Pakistan). Also, Eco members’ imports from Iran will not be substituted by imports out of region. A review of ECO members with reference to taking effect them from ECOTA implementation means that except for Pakistan and Uzbekistan, None of them are obliged to tariff reduction up to 10% marginal rate. On the other hand, Iran’s tariff rate reduction in the ECOTA framework results in increasing 18.99 million U.S. dollars in Iran’s imports from ECO countries. Regarding a substitution-price elasticity near to zero for Iran’s imports from ECO countries and despite of discriminatory tariff reduction of imports from these countries, Iran will not substitute the imports originating from ECO by importing from other countries out of region. Indeed, an 18.2 percent tariff rate reduction in Iran’s imports from ECO will result in 1.6 percent increase in total imports from these countries.