فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
سال یازدهم شماره 1 (پیاپی 11، بهار 1382)

اثر پنج سطح نمک بر چهار ژنوتیپ مختلف بادام در قالب آزمایشهای فاکتوریل با طرح پایه بلوک کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. شوری در 5 سطح صفر (آب مقطر)، 500، 1200، 2000 و 3000 میلی گرم در لیتر از نمکهای کلرورسدیم و کلرورکلسیم به نسبت مساوی اعمال گردید و بادام شامل گونه های A. scoparia، A. lycioides و Prunus dulcis)ژنوتیپ به شماره های 1 و 2) بود. از شن شسته شده به عنوان بستر کاشت استفاده شد و آبیاری با آب شور زمانی که ارتفاع نهالها به 15 سانتیمتر رسید انجام گردید.
وضعیت ظاهری، درصد زنده مانی، طول و قطر نهالها، تعداد برگ، ضخامت برگ و وزن خشک شاخه، ریشه، ساقه و برگ هر 15 روز اندازه گیری شد.
طول و قطر نهالها، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه با افزایش شوری کاهش پیدا نمود. اثر شوری با سوختگی حاشیه برگ آغاز شده، بعد به داخل برگ توسعه یافته و در نهایت خشکی برگ و ریزش آنها را به دنبال داشت.
غلظت بیش از 1200 میلی گرم در لیتر نمک در ابتدای رشد، سبب آسیب جدی و کاهش شدید رشد شده و در نهایت خشکی تمام ژنوتیپها را به دنبال داشت. در غلظت پایین نمک، بادامهای اهلی رشد بیشتری نسبت به ژنوتیپهای وحشی داشته، ولی در غلظت 1200 میلی گرم در لیتر نمک، بادام لیسیو ئیدس نسبت به ژنوتیپهای اهلی بادام رشد بیشتری داشت.

این بررسی در قالب طرح اسپیلت پلات با 3 تیمار فاصله کاشت (5/1*5/1، 2*2 و5/2*5/2متر) و 5 تیمار آمیختگی ون و افرا (100% ون، 65% ون + 35% افرا، 50%ون + 50% افرا، 35%ون +65% افرا و 100% افرا)، در سه تکرار در عرصه ای ازجنگلهای پایین بند مجتمع چوب و کاغذ مازندران اجرا شده است. نهالهای یکساله گونه های یادشده از نهالستان تلوکلا (در مجاورت طرح) تامین و در گودهایی به ابعاد40*40 سانتی متر غرس گردید. اندازه گیری های زنده مانی، شادابی، کمیت و کیفیت نهالها در هرسال انجام پذیرفت و نتایج اندازه گیری های سال پنجم نیز با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری تجزیه و تحلیل گردید. در طول مدت پنج سال اول اجرای طرح اثرتیمارهای ترکیب کاشت روی قطر یقه و نیز ارتفاع نهالها معنی دار نبوده، ولی اثر آن روی زنده مانی و کیفیت نهالها معنی دار بوده است (سطح احتمال 5 درصد). همچنین اثر تراکم کاشت بر روی کیفیت نهالها معنی دار نبوده است ولی تاثیر ترکیب کاشت بر کیفیت نهالهامعنی دار بوده است (سطح احتمال 5 درصد). اثر متقابل دو تیمار فوق بر تمام خصوصیات کمی و کیفی نهالها معنی دار نبوده است. بیشترین درصد زنده مانی متعلق به فاصله کاشت 5/2*5/2 متر (در حدود 82) و کاشت خالص ون (در حدود 92) بود. بین درصد زنده مانی سایر تیمارهای فاصله و تراکم کاشت اختلاف معنی داری مشاهده نمی شد. بیشترین و کمترین میزان کیفیت به ترتیب به کاشت خالص ون (92/1 درصد) و کاشت خالص افرا (42/1 درصد) تعلق داشت

جنس راش یکی از فراوانترین و از نظر اقتصادی مهمترین جنسهای درختان چوبی شمال ایران است. گوناگونی ژنتیکی Fagus orientalis Lipsky در 14 جمعیت راش ایرانی در طول گستره پراکنش این گونه درختی در منطقه هیرکانی به وسیله مطالعات آنزیمی بررسی گردید.
تنوع و تمایز ژنتیکی جمعیتهای راش با استفاده از 16 لوکوس آنزیمی در 10 سیستم آنزیمی شامل پراکسیداز (PX)، لوسین آمینو پپتیداز (LAP)، گلوتامات اکسالواستات ترانس آمیناز (GOT)، منادیون ردوکتاز (MNR)، ایزو سیترات دهیدروژناز (IDH)، مالات دهیدروژناز (MDH)، فسفو گلوکوز ایزومراز (PGI)، فسفو گلوکو موتاز (PGM)، شیکیمات دهیدروژناز (SKDH)، فسفو گلوکونات دهیدروژناز (6PGD) به وسیله الکتروفورز ژل نشاسته مطالعه شد. تکثر ژنتیکی (میانگین تعداد آللهای مشاهده شده: 55؛ میانگین تعداد آلل در لوکوس: 3/3 و درصد لوکوسهای پلی مورفیک: 100) و تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای (تعداد آللهای مؤثر: 88/2 و هتروزیگوسیتی مورد انتظار: 191/0) یافت گردید. درمجموع 30 آلل نادر (با فراوانی کمتر از 5%) ردیابی شد. هیچ طرح مشخصی از تمایز ژنتیکی شناسایی نگردید، ولی نقص جزیی هتروزیگوتها در مقایسه با نسبتهای مورد انتظار هاردی – وینبرگ در عمده جمعیتها یافت شد.

با توجه به اهمیتی که شبکه بندی جاده در تعیین ماشین آلات و مدیریت جنگل دارد بررسی آن در چهارسری از جنگل تحقیقاتی "واز" به مساحت 4081 هکتار در سه مرحله به اجرا در آمد.
در مرحله اول جاده های موجود مورد بررسی و محاسبه قرار گرفت که مشخصات شبکه بندی به شرح زیر بود:طول جاده های موجود 23538 مترتراکم طولی جاده ها 42/8R.D= متر در هکتاردرصد شبکه بندی 42%در مرحله دوم به د لیل قرار گرفتن جاده در طبقه بندی وضعیت نامناسب، شبکه بندی جاده های موجود مورد قبول نبوده است، بنابراین با بررسی عوامل مؤثر در آن مانند وضعیت شیب، توپوگرافی، زمین شناسی، قابلیت مکانیکی خاک، استحکام خاک، و عوامل جوی جاده های پیشنهادی طراحی و درطبیعت پیاده گردید. بر این اساس مشخصات شبکه بندی جاده ها به شرح زیر بدست آمد:طول جاده ها 50558 مترتراکم طولی جاده ها 36/12R.D= متر در هکتاردرصد شبکه بندی 62%در مرحله سوم باتوجه به شبکه بندی بعمل آمده و وضعیت شیب، استحکام و مکانیک خاک و تولید در هر سری، ماشین آلات مناسب جهت خروج چوب آلات در جنگل پیش بینی گردید.
نتایج حاصل نشان می دهد که با توجه به رقم باکموند، میزان تراکم و درصد شبکه بندی اصلی درسری های 1،2و3 مناسب و سطح خوبی از جنگل را پوشش می دهد. با وجود افزایش تراکم طولی، درصد شبکه بندی در سری 4 وضعیت چندان مناسبی ندارد، زیرا شیب زیاد منطقه عامل محدودکننده شبکه بندی اصلی ونیز در سری 2 وضعیت استحکام خاک عامل محدود کننده برای احداث مسیرهای چوبکشی می باشد.
مطابق آزمایشهای بعمل آمده، خاک منطقه اغلب ریزدانه و دارای قابلیت باربری کم (C.B.R) و دامنه خمیری زیاد می باشد. بنابراین استفاده از آن در جاده سازی مشکل و با احتیاط و تغییر در خواص فیزیکی (مکانیکی) امکان پذیر می باشد. در نتیجه باتوجه به نتایج بدست آمده، یک دستگاه اسکیدر چرخ لاستیکی و یک دستگاه تراکتور کشاورزی برای کار به مدت 203 روز در سال، یک دستگاه کامیون برای کار به مدت 137 روز در سال، و یک دستگاه سیستم کابل هوایی جهت اجرای عملیات بهره برداری وخروج محصولات از جنگل ضروری می باشد.