فهرست مطالب

تحقیقات جنگل و صنوبر ایران - سال نهم شماره 1 (پیاپی 9، تابستان 1381)

فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
سال نهم شماره 1 (پیاپی 9، تابستان 1381)

  • 176 صفحه، بهای روی جلد: 16,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1381/09/30
  • تعداد عناوین: 4
|
  • رضا باقری، منوچهر نمیرانیان، محمود زبیری، علیرضا مدیر رحمتی صفحه 1

    صنوبرکاری ها از عمدهترین منابع تامین نیازهای چوبی کشور میباشند و حاشیه زنجانرود یکی از باارزشترین این عرصه ها است. صنوبرکاری های این منطقه بیشتر از دو گونه شالک Populus nigra cv. '' Pubescens '' و کبوده Populus alba cv. '' shirazi '' تشکیل شده اند. بعد از انتخاب نمونه های لازم از سطح 98 قطعه صنوبرکاری در حدفاصل دو روستای کوشکن ونیکپی واقع در غرب شهرستان زنجان، عملیات با قطع درختان واندازهگیری مقطوعات بدست آمده آغاز گردید. اعداد وارقام بدست آمده با نرم افزار آماری '' SPSS '' تجزیه وتحلیل شده ودرنهایت مناسبترین معادلات برای جداول حجم درختان محاسبه وتعیین گردید. درکل سه جدول حجم برای هریک ازدوگونه کبوده و شالک براساس معادلات بدست آمده تهیه شد. همچنین برای تعدادی از قطعات درختان وزن وحجم محاسبه شد و درنهایت ضرایب حجمی آنها تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان میدهد که: در قطر و ارتفاعهای مشابه 50 سانتیمتر و 25 متر، کبوده ها از حجم 5/2 متر مکعب و شالکها از حجم 2 متر مکعب برخوردارند. کبوده ها ازنظر کلیه متغیرهای رویشی (قطر، ارتفاع، حجم ومشخصه های کیفی) درمقایسه با شالکها از وضعیت بهتری برخوردارند. باتوجه به خصوصیات برتر چوبهای کبوده در مقایسه با شالک، در هنگام فروش از ارزش اقتصادی بیشتری برخوردار هستند.

    کلیدواژگان: جدول حجم، صنوبر، شالک، کبوده، زنجانرود
  • غلامرضا گودرزی، علیرضا مدیر رحمتی صفحه 37

    دراین تحقیق 52 کلن صنوبر بومی و غیربومی درطی چهارسال در خزانه های آزمایشی مورد بررسی قرار گرفتند. خصوصیات کلنها در سنین مختلف از نظرمتغیرهایی نظیر رشد ارتفاعی و قطری نهال، درصد زندهمانی نهالهای یکساله در پایان دوره رشد، مقایسه رشد نهالها در سالهای مختلف آزمایش، بررسی گردیدهاند. نهالهای موجود از طریق کاشت قلمه و در فواصل 120*30 سانتیمتر تولیدشدند ودر طی اولین دوره رشد، نهالهای) (ساله جهت انجام بررسی تولید گردید.کلنهای موجود از چهار گونه P.euramericana، P.alba، P.nigra و P.deltoides بهترتیب با 27، 14، 7 و 4 کلن انتخاب گردیده بودند. بررسی این خصوصیات با نهالهای یک ساله () در 3 دوره رشد جهت بررسی های بعدی در خصوصصنوبر و تولید نهال صنوبر جهت استفاده و توسعه صنوبرکاری ها با هدف افزایشتولید چوب و کاهش واردات چوب بودهاست. در این بررسی از نرم افزار SPSS جهت مقایسه میانگینها (one-way) و آزمون دانکن استفاده گردیده است. درصدزندهمانی نهالهای گونه P.alba نسبت به بقیه کمتر بوده و میزان رشد قطری P.deltoides وP.euramericana ومیزان رشد طولی گونه های P.nigra، P.deltoidesبیشتر از بقیه گونه ها میباشد. همچنین میان گونه های مختلف نیز از نظر رشد ارتفاعی در طی سالیان مختلف اختلاف معنی داری در سطح 5% مشاهده میشود.

    کلیدواژگان: استان مرکزی، صنوبر، خزانه سلکسیون، کلن
  • سودابه علی احمد کروری، مصطفی خوشنویس، فاطمه معقولی، مریم جبلی، باخانجانی شیرازی صفحه 83

    این بررسی در دو استان شمالی کشور (گیلان و مازندران)، در مورد درختان زبان گنجشک (ون) انجام شده است. در استان مازندران در دو ارتفاع 80 متر و 1100 متر از سطح دریا و در استان گیلان در سه ارتفاع جلگه ای (10 متر)، پایین بند اسالم (450 متر)، میان بند (700-1000 متر) و بالا بند اسالم (1000-2300 متر) انجام شده است. بعد از انجام مطالعات زیست محیطی و یادداشت برداری های لازم پایه های زبان گنجشک هر قطعه مطالعاتی انتخاب شده اند. مطالعات زیست محیطی و تفسیر مولفه های اکولوژیکی، ثابت کرده اند که به دلیل بهم خوردن اکوسیستمهای طبیعی مناطق جنگلی ایران، بذرهای اغلب پایه های طبیعی زبان گنجشک پوک بوده و همچنین به علت تردد بیش از اندازه دام، زادآوری طبیعی در پاره ای از مناطق تحت مطالعه مشاهده نشده است. از مرحله ظهور جوانه گل در درختان تا مرحله رسیدن ظاهری بذرها (پاییز تا پایان آبان ماه سال بعد) نمونه برداری انجام شده است. نمونه برداری ها و آزمایش ها در سه سال متوالی انجام شده است. نمونه ها عصاره گیری شده و تغییرات کمی و کیفی پروتئین ها و آنزیم پراکسیداز بوسیله پلی آکریل امید ژل اکتروفورز و روش های اسپکتروفتومتری اندازه گیری شده است. همچنین تغییرات کیفی پراکسیداز در برداشتهای مختلف با یکدیگر مقایسه شده اند. کاتیونهای سدیم، پتاسیم و کلسیم نیز در زمانهای مختلف نمونه برداری با استفاده از دستگاه فیلم فتومتر اندازه گیری و مقایسه شده اند. این نتایج از تغییرات کمی و کیفی پروتئینها، آنزیمها و ایزوآنزیمهای پراکسیداز در زمانهای نمو نه برداری حکایت می کنند. جوانه ها قبل از باز شدن دارای کمترین تعداد باندهای ایزوآنزیمی و حداقل فعالیت پراکسیداز و پروتئین بوده اند. در فاصله زمانی تیر و مرداد پروتئینها و آنزیم پزاکسیداز هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی (تعداد باندهای ایزوآنزیمی) در بیشترین حد خود بوده اند. در زمان رسیدن کامل بذرها آنزیم پراکسیداز در حداقل خود بوده و منطقه استقرار مولکولهای ایزوآنزیمی محدود به مناطق مولکولهای سنگین بوده است. از نظر تعداد نیز، باند های ایزوآنزیمی حداقل را نشان داده اند. تغییرات کمی پروتئین کم و بیش با تغییرات پراکسیداز هماهنگ بوده است. طی دوره تکامل بذرها میزان کاتیونهای سدیم، پتاسیم و کلسیم نیز مرتب تغییر کرده است. تغییرات عنصر سدیم به مراتب بیش از دو عنصر کلسیم و پتاسیم بوده است. عنصر سدیم خود را به عنوان یکی از کاتیونهای موثر در تکامل متابولیکی بذرها معرفی کرده است. تحت تاثیر تیمارهای مختلف شامل برداشت فصلی (اوایل شهریور، اواخر شهریور، اوایل و اواخر مهرماه) مدت 15 روز نگهداری در دماهای 8 − و 4 درجه سانتیگراد و تیمارهای غذایی آب مقطر و آب اکسیژنه، تیمار برداشت اواخر شهریور ماه (حدود یک ماه و نیم قبل از تغییر رنگ بذرها)، در دمای 8 − درجه به مدت 15 روز و محیط غذایی آب اکسیژنه بهترین پاسخ را داده اند (شرایط شاهد با درصد صفر جوانه زنی، به حدود 100% رسیده است.)

    کلیدواژگان: جنگل، زبان گنجشک، بذر، فیزیولوژی، پروتئین، آنزیم، پراکسیداز، کاتیون، جوانه زنی
  • جعفر حسین زاده صفحه 151

    در این بررسی ابتدا محدوده رویشگاه های بادام استان ایلام در روی نقشه های 1:50000 ترسیم شد. بعد از عوامل اکولوزیکی و خصوصیات گونه های بادام در آنها مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. ابتدا بر مبنای عوامل اکولوژیکی: ارتفاع از سطح دریا، جهتهای جغرافیایی و خصوصیات زمین شناختی، محدوده پراکنش بادام به 37 واحد اکولوژیکی مختلف تقسیم و مرز آنها در نقشه تفکیک شد. جهت برررسی دقیق ویژگی های کمی و کیفی گونه های بادام در هر یک از واحد های اکولوژیکی، کلیه خصوصیات رویشگاهی آنها مورد بررسی و آماربرداری قرار گرفت. برای نمونه برداری از روش استراتیفیکاسیون استفاده شد. در مجموع تعداد 126 قطعه نمونه اصلی و 252 قطعه نمونه فرعی به ابعاد 300 × 200 متر به صورت تصادفی و در جهت شمالی، جنوبی پیاده شد. در هر یک از واحدهای اکولوژیکی حداقل یک پلات اصلی برای ثبت کلیه مشخصات منطقه از نظر اقلیم، توپوگرافی، خاک، زمین شناسی، پوشش گیاهی همراه و ویژگی های کمی و کیفی کلیه پایه های بادام داخل آن از قبیل ارتفاع، قطر تاج و غیره و حداقل دو پلات فرعی برای ثبت تعداد پایه ها (تراکم) و زادآوری هر یک از گونه ها پیاده شد. در بررسی های بعمل آمده، چهارگونه و دو زیرگونه از جنس بادام در استان ایلام شناسایی و مشخص گردید. هدف مطالعه بررسی اثر برخی عوامل اکولوژیکی برپراکنش و خصوصیات گونه های بادام بدون در نظر گرفتن سایر گونه های درختی و درختچه ای می باشد. گونه های بادام مورد شناسایی به صورت عرصه های زیر قابل مشاهده هستند: 1- عرصه تنگرس 2- عرصه بادام کوهی 3- عرصه ارجن 4- عرصه مشترک تنگرس و بادام کوهی 5- عرصه مشترک ارجن و تنگرس 6- عرصه مشترک ارجن و بادام کوهی 7- عرصه مشترک تنگرس، بادام کوهی و ارجن. گونه های بادام سطحی معادل 118802 یا نزدیک به 6 درصد از سطح استان را می پوشانند. از نتایج این بررسی معلوم شده است که گونه تنگرس (A. lycioides) و بادام کوهی (A.scoparia) در چهار اقلیم: خشک معتدل، نیمه خشک معتدل، نیمه خشک سرد و نیمه مرطوب سرد و گونه ارجن (A. orientalis) در دو اقلیم نیمه مرطوب سرد وارتفاعات فوقانی حضور دارند. محدوده ارتفاعی گونه های بادام کوهی، تنگرس و ارجن به ترتیب از 400 تا 1700، 600 تا 1900 و 1300 تا 2500 متر از سطح دریا در استان ایلام متغیر می باشد.

    کلیدواژگان: بادام، عوامل اکولوژیکی، پراکنش، استان ایلام
|
  • Reza Bagheri, manochehr namiranian, Mahmood Zobeiry, AliReza Modir Rahmati Page 1

    Poplar cultivation are the most important sources of wood production in the country and the lands along Zanjan-Rood river are one the best sites for poplar plantation. The plantation consists mostly of two species: P. nigra cv.”pubescens” and P. alba cv.”shirazi”. After section some sample from 98 pople plantation sites located between kooshkan and nickpay villages of west Zanjan city, the tree samples were fell down, cut, logged and measured. The data were analyzed, using the SPSS software. As a result, the most appropriate aquations were calculated and defined for the tree volume tables . Overall,three volume tables were developed separately for each species from the aquations. In addition, weight and volume of some popliar loges were calculated and their volum coefficient were estimated. The results showed that: 1-In diameters and heights equal to 50 cm and 25 m respectively, the volume of P. alba and P. nigra will be 2.5 and 2 cubic meters, respectively. 2-Based on all the growth variables (diameter,height,volum and qualitative characteristics ),P. alba cultivars were the best. 3- Because P. alba cultivars have woods with better quality than P. nigra cultivars, their economical values are greater than P. nigra culivars as well.

    Keywords: Volum table, Populus nigra, Populus alba, Zanjan Rood river
  • GholamReza Goodarzi, AliReza Modir Rahmati Page 37

    The aim of this research was to select the suitable poplar clones among 52 clones at seedling stage, after four years period. The clones characteristics during different age stage were studied, including seedling height and diameter growth, survival percentage of one year old seedlings at the end of growth period and seedling growth at different years. The cutting method was used to propagate the poplar seedling at 30 and 120 cm columns and rows planting distance, respectively. One years old seedlings (1/1) were produced for the investigation at the first growth period. Number of clones of the species P. nigra, P. alba, P . euramericana and P. deltoids was 27, 14,7and 4, respectively. The year old seedling (1/1) characteristics at three growth period were used for further seedling production and poplar plantation with the aim of wood production and reduction of wood import. The SPSS software was applied for data statistical analysis, particularly Duncan test. The result showed that survival percentage of P. alba was the least in comparison with the other species whereas the diameter growth of P. deltoides and P.euramericana and height growth of P. deltoides and P. nigra were the greatest in comparison to the other species. There was significant difference of height growth between the species at different years.

    Keywords: Markazi Province, Populus, selection nursery, clone
  • Soodabeh Korori, Mostafa Khoshnevis, Fatemeh Magholi, Maryam Jebeli, Baba Khanjani Page 83

    This research was done at two different altitude levels of twonorthern provinces (Gilan & Mazandaran). The altitude levels forMazandran provience were 80,1100 meter,for Gilan proviencewere 10,450,700-1000,1000-2030 meter above sea level(coastal,low,moderate,high level,respectively). After studying theenviromental parameters,writing down their data,the individualtrees of Fraxinus excelsior at each sample plot were selected.Theenvironmental studies ancl their ecological factors indicated that themost of Fraxinus excelsior seeds were hallow due to destroying of naturalforest ecosystems. Natural regeneration was not found because ofovergrazing by livestocks. Sampling was done tiom male,femalefrom tlower spruting to seed ripening stages,monthly.

    Keywords: Forest, ash, seed, physiology protein, enzyme, Peroxidas cation, bud appearance
  • Jafar Hosinzadeh* Page 151

    In this research , areas that covered with Amygdalus spp. Were distinguished and marked on map with 1:50000 scale. Based on three ecological factors such as: elevation, geographical aspects and geological formation. These areas were divided to 126 ecological units. Overall, after deleting the similar units, 57 units were identified and used for tree and site sampling. The stratification sampling method was used. Finally 126 original plots and 252 sub plots (200*200m) were randomly allocated to each ecological unit. The following site and tree parameters and characteristics were studied and measured: site altitude, aspect, gradient, geology, soil type and depth, climate and tree height, canopy diameter. Height and area percentage, collar diameter of the tallest stem, density and regeneration. Results show that there are four species and two subspecies of Amygdalus in Ilam province, with total area of 118802 hectars. The species A. lycioides and A. scoparia are growing in four climates : moderate dry, moderate semi- dry, cold semi- dry and cold semi humid.A. orientalis is growing in two climates : cold semi humid. and upper elevations. The range of elevation for the species A. scpoparia, A. lycioides and A. orientalis is 400, 1700 , 600, 1900 and 1300-2500 m. above sea level respectively.

    Keywords: Amygdalus ecological factors, distribution, Ilam province