فهرست مطالب

علمی شیلات ایران - سال بیستم شماره 1 (پیاپی 74، بهار 1390)

مجله علمی شیلات ایران
سال بیستم شماره 1 (پیاپی 74، بهار 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/07/01
  • تعداد عناوین: 16
|
  • صادق اولاد، صابر خدابنده، عبدالمحمد عابدیان، نعمت الله محمودی صفحه 1
    به منظور مطالعه اثرات نوکلئوتید بر ساختار زوائد باب المعدی در ماهی آزاد خزر، 315 عدد بچه ماهی با میانگین وزنی 26/12 گرم (میانگین طول 12/11 سانتیمتر) به مدت 8 هفته نگهداری و با دو غلظت 25/0 و 5/0 درصد نوکلئوتید در جیره کنترل و شاهد، تیمار گردیدند. برای مطالعه تغییرات ساختاری زوائد باب المعدی، در پایان دوره از هر تیمار 6 عدد ماهی در محلول بوئن تثبیت و پس از طی مراحل قالب گیری برشهای 4 میکرومتری از آنها تهیه و سپس با هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی شدند. نتایج بررسی نشان داد که در مقایسه با گروه شاهد، هر دو غلظت نوکلئوتید جیره معنی دار بود (05/0>P) و ضخامت لایه پوششی، طول پرزها، تعداد سلولهای پوششی (انتروسیت) و ضخامت لایه عضلانی زوائد باب المعدی را افزایش می دهد. بین دو تیمار نوکلئوتید تغییرات لایه پوششی و زیر موکوسی، طول و تعداد پرزها معنی دار نبود (05/0
    کلیدواژگان: نوکلئوتید، زوائد باب المعدی، جذب، رشد، Salmo trutta caspius
  • آرزو چرمی، محمود بهمنی، میرمسعود سجادی، رضوان الله کاظمی، علی حلاجیان، سهراب دژندیان، ایوب یوسفی، محمد پوردهقان صفحه 11

    به منظور تعیین الگوی مورفوسیتولوژی شامل: ساختار، اندازه و نحوه پراکنش سلولهای نفرونی در کلیه تاسماهی ایرانی یک ساله و دوساله، نمونه برداری از بخش فوقانی، میانی و خلفی کلیه آن انجام گردید و پس از طی مراحل بافت شناسی، با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به نرم افزار Biocom Visolab، مساحت، قطر بزرگ و قطر کوچک سلولهای مختلف نفرونی براساس میکرومتر اندازه گیری شد. با استفاده از آنالیز آماری داده ها وجود یا عدم وجود تفاوت معنی دار در سلولهای مختلف نفرونی در دو گروه سنی مورد مطالعه قرار گرفت. براساس مشاهدات میکروسکوپی، واحدهای نفرونی کلیه تاسماهی ایرانی از کپسول بومن، شبکه گلومرولی، مجاری خمیده نزدیک، مجاری خمیده دور و مجاری جمع کننده ادرار تشکیل می گردد. براساس نتایج حاصل میانگین (SE±) مساحت در سلولهای پروکسیمال در ماهیان یک ساله و دوساله بترتیب: 63/2486±28/4004 و 69/1261±64/4614 میکرومترمربع، در سلولهای دیستال 51/1015 ±75/2529 و 03/1676±33/4747 میکرومترمربع، در سلولهای جمع کننده ادرار 87/1668±98/2220 و 25/1747± 48/3253 میکرومترمربع، در گلومرول ها 79/1739±37/4692 و 92/2073±37/9355 میکرومترمربع و در کپسول بومن 54/1640±23/6768 و 76/1775±07/12921 میکرومترمربع می باشد. همچنین میانگین(SE±) قطر بزرگ سلولهای پروکسیمال در ماهیان یک ساله و دوساله بترتیب: 99/24±75/84؛ 03/14±52/53 میکرومتر و میانگین قطر کوچک 46/7±76/82؛ 37/7±00/66 میکرومتر، میانگین (SE±) قطر بزرگ در سلولهای دیستال ماهیان یک ساله و دو ساله 28/16± 98/72؛ 00/15±10/51 و میانگین (SE±) قطر کوچک 43/9±95/77؛ 34/8±57/64 میکرومتر، میانگین قطر بزرگ سلولهای جمع کننده ادرار در ماهیان یک ساله و دوساله 69/13±52/60؛ 60/12±02/49 و میانگین قطر کوچک 21/12±40/66؛20/14±40/57 میکرومتر، میانگین (SE±) قطر بزرگ سلولهای گلومرول در ماهیان یک ساله و دو ساله 97/16 ±70/94؛ 75/12±78/72 و میانگین (SE±) قطر کوچک 59/23±04/129؛ 88/18±60/96 میکرومتر و میانگین (SE±) قطر بزرگ کپسول بومن در ماهیان یک ساله و دو ساله 86/14±99/120؛ 78/9±77/80 میکرومتر و میانگین (SE±) قطر کوچک 12/21± 76/144؛ 53/21±56/107 میکرومتر می باشد. نتایج حاصل از آنالیز آماری نشان داد که هیچگونه تفاوت معنی داری در مساحت، قطرکوچک و قطر بزرگ سلولهای مختلف نفرونی در دوگروه سنی وجود نداشت (05/0>P). نتایج نشان داد که تعیین الگوی ساختاری کلیه بشکل Y بوده و میزان پراکنش سلولهای مختلف در همه بخش های کلیه یکسان نمی باشد.

    کلیدواژگان: نفرون، واحد ادراری، تاسماهی ایرانی، مورفولوژی، مدلینگ
  • نسرین خانه دان، عباسعلی مطلبی، علی اصغر خانی پور صفحه 23
    هدف از این تحقیق بررسی اثر پوشش خوراکی سدیم آلژینات بر کیفیت ماهی کیلکای سر و دم زده شکم خالی در سردخانه می باشد. پوشش خوراکی سدیم آلژینات در چهار غلظت مختلف (25/0، 75/0، 25/1 و 75/1 درصد) تهیه شد. کیلکاهای سر و دم زده شکم خالی به مدت یک ساعت پوشش داده شدند و سپس در ظروف پلی اتیلن با پوشش سلوفان بسته بندی شده و در دمای 18- درجه سانتیگراد نگهداری شدند. مقدار آهن هم (Heme)، pH و آزمایشات ارگانولپتیک (بو، رنگ) طی صفر، 1، 2، 3 و 4 ماه انجام شد (تعداد نمونه ها: 125 بسته 250 گرمی). نتایج میانگین آهن هم تیمارها با افزایش غلظت سدیم آلژینات، افزایش معنی داری نشان داد (P<0.05). میانگین pH نمونه ها فاقد اختلاف معنی دار بود (P>0.05). نتایج ارگانولپتیک نشان داد که میانگین رتبه بو و رنگ نمونه ها دارای اختلاف معنی دار بوده است (P<0.05). استفاده از پوشش خوراکی سدیم آلژینات بدلیل حفظ آهن هم، و بهبود خواص ارگانولپتیک می تواند سبب افزایش کیفیت ماهی کیلکا طی 4 ماه نگهداری در سردخانه شود.
    کلیدواژگان: ماهی کیلکا، پوشش خوراکی، سدیم آلژینات، کیفیت ماهی
  • علی دادالهی سهراب، مونا ثقیلی، ندا خیرور صفحه 31
    این مطالعه به منظور ارزیابی تغییرات فصلی غلظت فلزات سنگین در گونه های جلبکی غالب و رسوبات مجاور آنها در مناطق جزر و مدی بندرعباس و بندرلنگه انجام یافت. وضعیت سطح غلظتی فلزات نیکل، کادمیم، سرب و مس در رسوبات و گونه های جلبکی غالب شامل: 4 گونه سبز، 4 گونه قهوه ای و 7 گونه قرمز تعیین گردیدند. نمونه های جلبک و رسوب بصورت فصلی از پاییز 1386 لغایت تابستان 1387 از مناطق جزر و مدی 9 ایستگاه جمع آوری گردیدند. نمونه های پودر شده جلبک و رسوب پس از هضم بوسیله دستگاه جذب اتمی آنالیز گردیدند. میانگین نتایج سواحل استان هرمزگان از بندرعباس تا بندر لنگه بترتیب برای غلظت مس، سرب، کادمیوم و نیکل در رسوبات 24/5، 44/20، 40/5 و 83/33، در جلبکهای سبز 11/11، 79/25، 76/4 و 57/46، در جلبکهای قهوه ای 18/9، 68/17، 82/4 و 65/36 و در جلبکهای قرمز 80/9، 03/21، 96/4 و 43/50 برحسب میکروگرم بر گرم وزن خشک بدست آمد. در این تحقیق از سواحل بندرعباس گونه جلبک سبز Enteromorpha compressa و از سواحل بندرلنگه نیز تنها جلبک قهوه ای گونه Padina pavonica در تمام ایستگاه ها و فصول نمونه برداری گردیدند.
    کلیدواژگان: فلزات سنگین، جبلک، رسوب، بندرعباس، بندرلنگه
  • مهدی ذوالفقاری، بهاره شعبانپور، علی شعبانی، فرهاد شیرانی بیدآبادی صفحه 43
    ماهیان پرورشی در بازار در اندازه ها و قیمت های مختلف عرضه می شوند. هدف از این تحقیق بررسی تناسب ارزش تغذیه ای و ریالی گروه های وزنی مختلف ماهی بیگ هد (Hypophthalmichthys nobilis) و ارائه دو شاخص جهت مقایسه ارزش تغذیه ای در تناسب با قیمت ماهیان می باشد. بدین منظور ماهی بیگ هد در اندازه های بازاری تهیه و محتوای ماده خشک، چربی، پروتئین، خاکستر و بازده فیله آنها تعیین و شاخص تناسب ارزش تغذیه ای و ریالی (NP) و شاخص تفاوت قیمت توجیه شده براساس میزان ماده خشک (PDdm) برای گروه های وزنی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که گروه وزنی پایین نسبت به گروه وزنی متوسط و بالا، شاخص NP بالاتری برای ماده خشک، پروتئین، خاکستر و انرژی دارد. شاخص NP برای همه اجزاء تغذیه ای بین گروه متوسط و بالا مشابه بود. تا زمانیکه اختلاف قیمت بین وزن پایین و دو وزن دیگر بیشتر از شاخص PDdm محاسبه شده باشد، وزن پایین جهت خرید توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: پرورش ماهی، بهره وری، شاخص NP، شاخص PDdm
  • بی تا رحیمی، پریسا نجات خواه معنوی صفحه 53
    ماهیان پرورشی در بازار در اندازه ها و قیمت های مختلف عرضه می شوند. هدف از این تحقیق بررسی تناسب ارزش تغذیه ای و ریالی گروه های وزنی مختلف ماهی بیگ هد (Hypophthalmichthys nobilis) و ارائه دو شاخص جهت مقایسه ارزش تغذیه ای در تناسب با قیمت ماهیان می باشد. بدین منظور ماهی بیگ هد در اندازه های بازاری تهیه و محتوای ماده خشک، چربی، پروتئین، خاکستر و بازده فیله آنها تعیین و شاخص تناسب ارزش تغذیه ای و ریالی (NP) و شاخص تفاوت قیمت توجیه شده براساس میزان ماده خشک (PDdm) برای گروه های وزنی محاسبه گردید. نتایج نشان داد که گروه وزنی پایین نسبت به گروه وزنی متوسط و بالا، شاخص NP بالاتری برای ماده خشک، پروتئین، خاکستر و انرژی دارد. شاخص NP برای همه اجزاء تغذیه ای بین گروه متوسط و بالا مشابه بود. تا زمانیکه اختلاف قیمت بین وزن پایین و دو وزن دیگر بیشتر از شاخص PDdm محاسبه شده باشد، وزن پایین جهت خرید توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: پرورش ماهی، بهره وری، شاخص NP، شاخص PDdm
  • سهراب رضوانی گیل کلایی، الهه قطب رزمجو، فرامرز لالویی، محمد جواد تقوی، مهرنوش نوروزی صفحه 65
    گاو ماهی خزری، ماهی کفزی کوچکی می باشد که بومی دریای خزر است. این ماهی نقش مهمی در چرخه غذایی دریای خزر ایفا می کند و منبع غذایی ماهیان خاویاری می باشد. ساختار ژنتیک جمعیت گاو ماهی خزری با استفاده از روش ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 115 نمونه از گاو ماهی خزری از دو منطقه در طول ساحل حوضه جنوبی دریای خزر (بندرانزلی و بندر ترکمن) جمع آوری شد. DNA استخراج شده با استفاده از 12 آغازگر ریزماهواره ایی در دستگاه ترموسایکلر مورد بررسی قرار گرفت. باندهای DNA حاصل از الکتروفورز در ژل پلی آکریل آمید با استفاده از نرم افزارهای UVdoct محاسبه و مستندسازی شد و با نرم افزار GenAlex مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از 12 آغازگر مورد استفاده 9 آغازگر پلی مورفسیم، 2 آغازگر مونومورف و در یک پرایمر باند ظاهر نگردید. متوسط چند شکلی مشاهده شده و مورد انتظار بترتیب 749/0 و 638/0 بدست آمد. با توجه به اعداد بدست آمده از Rst و Fstمیان دو منطقه مورد بررسی اختلاف معنی داری وجود دارد (P≤0.01). انحراف از تعادل هاردی وینبرگ در تمام نمونه ها مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده، در سواحل جنوب دریای خزر حداقل 2 جمعیت مجزا از گاو ماهی خزری وجود دارد.
    کلیدواژگان: پلی مورفیسم، نشانگر مولکولی، گاو ماهی خزری، دریای خزر، ایران
  • فرشته سراجی، محمد صدیق مرتضوی، غلامعباس زرشناس، عیسی کمالی، بهنام دقوقی، فرشته اسلامی صفحه 75

    در سال 1383 بعد از استقرار هفت نوع سازه مختلف در آبهای بندر لنگه، موجودات رشد نموده روی سازه ها بمدت دو سال (زمستان 83 – زمستان 85) در غالب پروژه «بررسی برخی از فاکتورهای زیستی»، مورد مطالعه قرار گرفتند. موجودات رشد یافته روی سازه ها در 12 گروه قرار داشتند. عمده ترین گروه ها شامل: بارناکل از سخت پوستان با یک گونه Megabalanus tintinnabulum، اسفنج با 5 خانواده و تونیکات بودند. از سال 1383 تا 1384 (یک سال بعد از استقرار سازه) توده زنده افزایش ولی بعد از آن کاهش یافت. بالاترین توده زنده (وزن تر برحسب گرم) در سال 1384 ثبت شد (224/409 گرم)، در سال 1385 افزایش اندازه و همچنین افزایش تراکم برخی از گروه ها مانند: خرچنگ، افوریده، کرم پرتار و لارو ماهی دیده شد. تراکم دوکفه ای ها نیز کاهش داشت ولی اندازه آنها افزایش قابل ملاحظه ای نشان داد. از لحاظ آماری اختلاف معنی داری بین تراکم موجودات در سطوح مختلف سازه ها دیده نشد. در بررسی تراکم کل موجودات روی انواع مختلف سازه (تاثیر نوع سازه بر تراکم) اختلاف معنی داری مشاهده نشد. هرچند بیشترین تراکم (خصوصا«تراکم بارناکل) بر روی سازه از نوع مخلوط (هرمی- مواد از رده خارج شده) و کمترین میزان روی سازه ای که فقط از مواد از رده خارج شده تشکیل شده بود، مشاهده شد. میزان خرچنگ نیز در سازه های مخلوط (هرمی-دایره ای- مواد از رده خارج شده) بیشتر از سایر سازه ها بود.

    کلیدواژگان: زیستگاه، بی مهرگان، تراکم، بندر لنگه، خلیج فارس
  • عیسی شریف پور، بهروز ابطحی، فاطمه حیدری جامع بزرگی، جعفر سیف آبادی، زهرا تقی زاده رحمت آبادی صفحه 89

    هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر سمیت فاز محلول نفت خام بر بافت آبشش بچه ماهی سفید دریای خزر و بررسی ضایعات بافتی ناشی از غلظت LC50 این محلول در مدت 96 ساعت می باشد. بدین منظور بچه ماهیان به وزن 1 تا 2 گرم در تابستان 1387 از کارگاه تکثیر و پرورش ماهی کلمه گرگان صید و به منظور سازگاری با شرایط آزمایشگاهی به مدت 8 روز در تانکهای 300 لیتری حاوی آب کلرزدایی شده شهری نگهداری شدند. سپس برای بدست آوردن LC50 96 ساعت، 6 غلظت از فاز محلول نفت خام (27، 25/29، 5/31، 75/33، 36 و 25/38 قسمت در میلیون) غلظت سازی شده و به هر آکواریوم 10 عدد بچه ماهی به مدت 96 ساعت معرفی گردید. با توجه به میزان مرگ و میر بچه ماهیان در 96 ساعت و با استفاده از آنالیز آماری Probit value، LC50 96 ساعت، 95/33 قسمت در میلیون محاسبه گردید. 2 غلظت LC50 و LC50 1/0 آماده سازی شدند. بعد از 24 و 96 ساعت از هر آکواریوم 3 عدد ماهی برای انجام آزمایشات بافت شناسی در محلول بوئن تثبیت شدند. از بافت آبشش برش های 3 میکرونی تهیه، با هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی و بوسیله میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفتند. آسیب های عمومی مشاهده شده شامل جدا شدن اپیتلیال از غشاء پایه تیغه های آبششی، پرخونی در رشته و تیغه های آبششی، آنیوریسم، چماقی شدن انتهای تیغه ها، هایپرتروفی سلولهای اپیتلیال تیغه ها، هایپرپلازی بین تیغه ها و چسبندگی تیغه های آبششی بود. مطالعات آسیب شناسی نشان می دهد که فاز محلول در آب نفت خام سبب آسیب های جدی به بافت آبشش در بچه ماهی سفید می شود و با اختلال در عملکرد این اندام سبب بر هم خوردن هموستازی بدن ماهی می شود.

    کلیدواژگان: بافت شناسی، فاز محلول نفت خام، آبشش، ماهی سفید، دریای خزر
  • محمد فرهنگی، عبدالمجید حاجی مرادلو صفحه 101
    این مطالعه، به منظور سنجش کارآیی زئولیت کلینوپتیلولیت در جذب غلظت کشنده آمونیاک کل در ماهی قزل آلای رنگین کمان اجرا شد. بچه ماهیانی با وزن 21- 5/9 گرم (میانگین 15 گرم) در معرض 4 غلظت مختلف از آمونیاک کل (N-NH4) شامل: 10، 15، 20 و 25 میلی گرم در لیتر قرار گرفتند. یک گروه 13تایی بعنوان شاهد مورد استفاده قرار گرفت. غلظت کشنده آمونیاک کل (N-NH4) درمدت 24 ساعت تعیین شد. تحت شرایط ثابت دما و pH (دمای 1±16 درجه سانتیگراد و 1±7/7 = pH) غلظت کشنده آمونیاک برابر با 25 میلی گرم در لیتر آمونیاک کل بود (معادل 44/0 میلی گرم در لیتر آمونیاک غیریونیزه N-NH3 براساس دما و pH). از مقادیر 2، 5، 10، 13 و 15 گرم در لیتر کلینوپتیلولیت در غلظت کشنده آمونیاک کل استفاده شد. کاربرد 15 گرم در لیتر کلینوپتیلولیت در غلظت کشنده آمونیاک کل توانست تلفات را به صفر برساند. پس از گذشت 24 ساعت اختلاف معنی داری بین فاکتورهای سختی و آمونیاک کل بدست آمد (P<0.01). بیشترین تلفات در ساعات اولیه آزمایش رخ داد.
    کلیدواژگان: قزل آلای رنگین کمان، ضایعات بافتی، تصفیه آب، کیفیت آب
  • سهیلا فلاح، صابر خدابنده، حلیمه رجبی، جمشید امیری مقدم صفحه 111
    استفاده از چربی ها بعنوان غذای مکمل در جهت افزایش رشد و مقاومت در برابر تنش ها در آزاد ماهیان موید اثرات مثبت آنهاست. در این بررسی تاثیر دو سطح مختلف روغن های گیاهی بر ساختار سکوم های گوارشی بچه ماهیان آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) در مقایسه با غذای تجاری مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 270 بچه ماهی پس از رقم بندی با میانگین وزنی 10 گرم انتخاب و 90 عدد برای هر تیمار و 30 عدد برای هر تکرار به حوضچه هایی حاوی مخلوطی از آب چشمه و رودخانه منتقل شدند. پرورش به مدت 8 هفته در مرکز کلاردشت انجام گرفت و نمونه ها روزانه دو وعده در حد اشباع توسط دو جیره آزمایشگاهی با دو سطح چربی گیاهی 10 و 20 درصد (مخلوط روغن های کلزا و سویا بترتیب 85 و 15 درصد) و غذای تجاری غذادهی شدند. پس از پایان این دوره سکوم های گوارشی 6 ماهی در هر تکرار جدا شده و بلافاصله در محلول بوئن به مدت 24 ساعت تثبیت گردیدند. در ادامه مراحل قالب گیری در پارافین و برش برای مطالعات بافت شناسی انجام شد. بررسی برش های عرضی سکوم های گوارشی با میکروسکوپ نیکون و نرم افزار Image tool نشان داد که سطح بالای روغن گیاهی جیره (20 درصد) نسبت به سطح پایین (10 درصد) بطور معنی داری باعث افزایش سطح و تعداد انتروسیت ها در واحد سطح گردیده است، ولی این افزایش سطح و تعداد انتروسیت ها نسبت به جیره تجاری معنی دار نبود. فضای باز لومن سکوم ها نیز بین تیمارها اختلاف معنی داری نداشت، زیرا قطر آنها در نمونه های تغذیه شده با غلظت 20 درصد چربی نسبت به نمونه های تغذیه شده با غلظت 10 درصد چربی افزایش نشان داد. نتیجه اینکه استفاده از جیره های حاوی سطوح بالای چربی گیاهی می تواند از طریق افزایش سطح و تعداد انتروسیت های سکوم های گوارشی، جذب مواد مغذی را افزایش داده و در افزایش راندمان پرورش و توان تنظیم اسمزی موثر باشد.
    کلیدواژگان: روغن گیاهی، بافت شناسی، تغذیه، ماهی آزاد دریای خزر
  • نصیر نیامیمندی صفحه 123
    ارزیابی ذخایر صدف دوکفه ای ملالیس (Solen brevis Gray، 1832) در خط ساحلی بوشهر (موقعیت جغرافیایی 21 ̊50 و 41 ̊29 تا 41 ̊52 و 17 ̊27) در یک دوره یکساله از مهر ماه 1387 تا شهریور ماه 1388 به اجرا گذاشته شد. اهداف این تحقیق عبارت بودند از شناسایی مناطق تجمع، تخمین زیتوده و محاسبه پارامترهای رشد و مرگ و میر. نمونه برداری در هر ماه در منطقه بوپاتیل که یکی از مناطق اصلی تجمع این گونه می باشد، انجام گردید. در سایر مناطقی که صدف ملالیس نیز مشاهده گردید، نمونه برداری هایی صورت گرفت. نمونه برداری با کوادرات و در خطوط عرضی با پرتاب یک یا دو کوادرات (25/0 مترمربع) بصورت تصادفی انجام شد. در منطقه بوپاتیل میانگین تعداد نمونه های صدف در هر کوادرات بعنوان تخمینی از میانگین ذخیره به منظور ارزیابی ذخایر بکار گرفته شد. فراوانی طولی نمونه ها محاسبه شد و تجزیه و تحلیل داده های طولی جهت مشخص کردن پارامترهای رشد با استفاده از آخرین نسخه نرم افزار LFDA انجام گردید. مهمترین مناطق پراکنش صدف زنده ملالیس در سواحل بوپاتیل، گسیر، کالو، پیازی و بردخون بود. میانگین زیتوده ملالیس در منطقه بوپاتیل (1/1±25/3) صدف در هر کوادرات با حداکثر زیتوده در مهر ماه و حداقل در مرداد ماه تخمین زده شد. پارامترهای رشد این گونه برابر با 7/0 = K در سال،120 میلیمتر =L و 35/0- = t0 تخمین زده شد. مرگ و میر طبیعی (M) محاسبه شده در ملالیس معادل 26/0 بود. حداکثر سن این دوکفه ای 54 ماه محاسبه گردید.
    کلیدواژگان: زیتوده، صدف، Solen brevis، بوشهر، خلیج فارس
  • محمد نیرومند، میرمسعود سجادی، مازیار یحیوی، محمد اسدی صفحه 135
    این تحقیق به مدت چهار هفته به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف بتائین جیره بر فاکتورهای رشد، بازماندگی، ترکیب شیمیایی بدن و مقاومت بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) در تحت تنش های محیطی انجام شد. این آزمایش در قالب چهار جیره با سطوح مختلف بتائین شامل صفر (C)، 4/0 درصد (4/0B)، 8/0 درصد (8/0 و 2/1 درصد (2/1B) بطور جداگانه در چهار تیمار و هر تیمار شامل سه تکرار انجام شد. در هر تکرار چهل عدد بچه ماهی با وزن متوسط 15/0±67/0 گرم ذخیره سازی و روزانه طی 5 وعده غذادهی شدند. میزان غذادهی روزانه 4 تا 5/4 درصد وزن بدن بود. بررسی فاکتورهای رشد و بازماندگی نشان داد که تیمار 4/0B0 نسبت به تیمار شاهد و 2/1B بطور معنی داری باعث افزایش درصد وزن بدن، PER، NPU، بازماندگی و بهبود FCR گردید. البته تیمار 4/0B بجز در مورد درصد افزایش وزن در دیگر موارد مذکور تفاوت معنی داری با تیمار 8/0B نداشت (05/0>P). مقدار پروتئین لاشه تیمار B0.4از دو تیمار کنترل و 2/1B بطور معنی داری بیشتر بود اما با تیمار 8/0B تفاوت معنی داری نداشت. تفاوت معنی داری در مقدار چربی، خاکستر و ماده خشک لاشه، بین تیمارها مشاهده نشد (05/0>P). کلیه تیمارهای حاوی بتائین از نظر مقاومت در برابر pH بالا و پایین (8/10 و 8/3) و مقاومت در برابر دمای بالا (24 درجه سانتیگراد) بطور معنی داری از تیمار کنترل بهتر بودند. همچنین تیمار 4/0B از لحاظ مقاومت در برابر شوری بالا (ppt 35) و تیمار 8/0B از لحاظ مقاومت در برابر کمبود اکسیژن (9 دقیقه خارج از آب) بطور معنی داری از تیمار شاهد بهتر بودند (05/0>P). آزمایش حاضر نشان داد که اضافه نمودن بتائین (در سطح 4/0 درصد) به جیره می تواند تاثیر مطلوبی بر فاکتورهای رشد، بازماندگی، ترکیب لاشه و مقاومت در برابر تنش های محیطی در ماهی قزل آلای رنگین کمان داشته باشد.
    کلیدواژگان: سیستم ایمنی، قزل آلای رنگین کمان، Oncorhynchus mykiss، شرایط محیطی، تغذیه، رشد
  • تورج ولی نسب، سید پژمان حسینی شکرابی صفحه 147
    فانوس ماهی Benthosema pterotum گونه غالب فانوس ماهیان دریای عمان را تشکیل می دهد. تعداد 300 عدد فانوس ماهی در بهار و زمستان 1388 بصورت تصادفی از اعماق مختلف دریای عمان به روش ترال میان آبی برداشت شد. نسبت جنسی 36/0: 64/0 نر به ماده بود. مقطع نازکی (80-60 میکرومتر) از اتولیت های ساجیتا با استفاده از روش پولیش تهیه گردید. این مقاطع نشان دادند که حلقه های رشد اتولیت فانوس ماهی بصورت روزانه تشکیل می گردد و وضعیت سنی آن بصورت رشد روزانه می باشد. در نهایت، طول عمر این گونه کوتاه (حداکثر 349 حلقه رشد شمارش شد) و احتمالا کمتر از یک سال می باشد. ارتباط رشد روزانه (تعداد روز) با طول استاندارد بصورت خطی: (SL=0.87D+12.37 (R2=0.97 و با وزن فانوس ماهی بصورت توانی: W=0.00003D1.754 (95/0= R2) بیان شد. علاوه بر این ارتباط فاکتورهای ریخت سنجی اتولیت شامل وزن و طول با رشد روزانه بصورت خطی (بترتیب 96/0= R2 و 83/0= R2)مشاهده شد. نتایج نشان داد که نرخ رشد فانوس ماهی از 241/0 میلیمتر در روز با افزایش اندازه بدن و سن به 138/0 در روز کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: فانوس ماهی، Benthosema pterotum، اتولیت، ریخت سنجی، دریای عمان
  • یافته علمی کوتاه
  • سحر ایزدی، آریا اشجع اردلان، همایون حسین زاده صحافی، محمدرضا شکری صفحه 161
  • سعیده رفعت نژاد، بهرام فلاحتکار صفحه 165
|
  • N. Khanedan, A.A. Motallebi, A.A. Khanipour Page 23
    The likely effects of sodium alginate edible coating on the quality of dressed kilka fish in the frozen storage was investigated. Sodium alginate edible coating was prepared in four concentrations (0.25, 0.75, 1.25, and 1.75%). Then, dressed kilka fish were coated with sodium alginate for 1h, packed in polyethylene dishes with cellophane blanket and stored at - 18°C. The amount of hem Iron, pH, percent lipid and organoleptic characteristics (odor, color) were assessed within 0, 1, 2, 3 and 4 months (sample size: 125 packs of 250g). Results showed a significant difference between the mean hem iron and percent lipid and increase in sodium alginate concentration (P<0.05). The pH of samples showed no significant difference (P>0.05) with different levels of coating. Organoleptic results showed that the mean color and odor value of the samples were affected significantly by different levels of coating (P<0.05). Use of sodium alginate edible coating to protect hem iron and improve organoleptic properties can increase the quality of kilka in frozen storage up to 4 months.
    Keywords: Kilka fish, Edible coating, Sodiume alginate, Fish quality
  • A. Khanedan, A.A. Motallebi, A.A. Khanipour Page 31
    The likely effects of sodium alginate edible coating on the quality of dressed kilka fish in the frozen storage was investigated. Sodium alginate edible coating was prepared in four concentrations (0.25, 0.75, 1.25, and 1.75%). Then, dressed kilka fish were coated with sodium alginate for 1h, packed in polyethylene dishes with cellophane blanket and stored at - 18°C. The amount of hem Iron, pH, percent lipid and organoleptic characteristics (odor, color) were assessed within 0, 1, 2, 3 and 4 months (sample size: 125 packs of 250g). Results showed a significant difference between the mean hem iron and percent lipid and increase in sodium alginate concentration (P<0.05). The pH of samples showed no significant difference (P>0.05) with different levels of coating. Organoleptic results showed that the mean color and odor value of the samples were affected significantly by different levels of coating (P<0.05). Use of sodium alginate edible coating to protect hem iron and improve organoleptic properties can increase the quality of kilka in frozen storage up to 4 months.
    Keywords: Kilka fish, Edible coating, Sodiume alginate, Fish quality
  • M. Zolfaghari, B. Shabanpour, A. Shabani, F. Shirani Bidabadi Page 43
    Cultured fish are presented in various sizes and prices in market. The present study aimed to investigate the proportion of nutritional value and price of various weight groups of bighead (Hypophthalmichthys nobilis) and to offer two indices for comparing nutritional value in proportion with fish prices. For this purpose, bighead specimens were prepared in market sizes and their dry matter, lipid, protein and ash content and fillet yield were determined. Then, the proportion of nutritional and financial value (NP) and justified price difference based on dry matter content (PDdm) were calculated for each weight group. The results showed that the light weight group has a higher NP index for dry matter, protein, ash and energy than medium and heavy weight group. The NP index was the same between medium and heavy groups. While the price difference between light weight and two other weight groups is more than calculated PDdm index, the light weight group is a proper choice for purchase.
    Keywords: Fish breeding, Productivity, NP index, PDdm index
  • B. Rahimi, P. Nejatkhah Manavi Page 53
    This study was conducted in vitro to assess lethality, LC50 and the possibility of bioaccumulation of cadmium in various life stages of Artemia urmiana. Artemia is highly used in aquaculture hence the response of the organisms to pollutants, such as cadmium regarding the increase in environmental pollution is of high importance. This experiment was performed in Faculty of Marine science and Technology, Islamic Azad University and Atomic Energy Organization of Iran in 2009. In the first stage, smaller than 1day naupliis were exposed to 10 different concentrations from 0 to 250mg/l Cd. LC50 of Cd in 24h of A. urmiana exposure was 189.33mg/L. Next, the accumulations of Cd in 5, 10, 15 and 20mg/l Cd were examined in 1, 5, 11 and 17 days of Artemia urmiana life. The results showed that Artemia urmiana has the ability of accumulation of cadmium and the accumulation level depends upon the concentration of the cadmium in the environment as well as different living periods of Artemia. We found that increasing the concentration of cadmium in the environment increases its accumulation in Artemia. There was a significant difference in accumulation of Cd between 5mg/l Cd (0.267ppm) and 20mg/l Cd (0.364ppm) in the first day of A. urmiana life (P<0.05). In all treatments of the 11 day Artemia, bioaccumulations of Cd increased with increasing of cadmium concentration. Maximum accumulation of Cd was in 20mg/l Cd in the 11 day Artemia. Results showed that although A.urmiana is resistant to Cd, however in 250mg/l, cadmium has significant toxic effects on Artemia survival (3.33%).
    Keywords: Artemia urmiana, Pollution, Heavy metals, Toxics
  • S. Rezvani, E. Gothb Razmjoo, F. Laloei, M.J. Taghavi, M. Nooruzi Page 65
    Neogobius caspius is a small benthic fish, native to the Caspian Sea. The fish is highly important as it comprises the main food item of the Caspian Sturgeons. The genetic diversity of N. caspius populations in the Caspian Sea was studied using microsatellite technique. In the study, 115 specimens of N. caspius from two regions (Turkmen Bandar and Anzali Bandar) in south Caspian Sea were collected. DNA was extracted using 12 pairs of microstellite primers for which polymerase chain reaction (PCR) was conducted. DNA bands were analyzed using UVdoct and GenAlex software package. Out of 12 microsatellite primers, 11 loci were produced, of which 9 were polymorphic, 2 monomorphic and one showed smear. The average observed and expected hetrozygosity was 0.749 and 0.638, respectively. Significant genetic differences between the two regions were observed (P 0.01). Deviations from Hardy-Weinberg equilibrium were in all specimens. These results indicate that at least two populations of N. caspius exist in the south Caspian Sea.
    Keywords: Microsatellite, Population Genetics, Neogobius caspius, Caspian Sea
  • F. Saraji Mortazavi, G.A. Zarshenas, A. Kamali, B. Daghooghi, F. Islami Page 75

    The growth of organisms on seven different artificial reef structures was surveyed from 2004-2006 in Hormuzgan offshore waters (Bandar Lengeh area). The organisms consisted of 12 groups the main of which included Barnacle (Megabalanus tintinnabulum), Sponges with five families and Tunicates. The highest density was observed in 2005, amounting to some 409.224g wet weight on each structure. However, a decrease was observed afterwards in the total mass of aquatics living on the structures. Some organisms such as crabs, polychaets, bivalves and fish larvae showed an increasing in size in the first year. Bivalves showed a decreasing trend in density but otherwise an increasing trend in size over time. Artificial shape of the reefs was not effective on the total density of the organisms living on the structures. Total density of live organisms on different parts of the artificial reefs (surface, middle and bottom) was not statistically significant (P>0.05). Numbers of crabs on mixed artificial reefs were higher than the other artificial reefs. This was also the same for barnacles.

    Keywords: Habitat, Invertebrate, Density, Bandar Lengeh, Persian Gulf
  • I. Sharifpour, B. Abtahi, F. Heidary Jamebozorgi, S.J. Seyfabadi, R.Z. Taghizadeh Page 89

    The toxic effects of water soluble fraction (WSF) of crude oil on the gills of juvenile kutum roach, Rutilus frisii kutum, were investigated. The juvenile (1-2g) kutum roach were collected in summer 2008 from the Kolmeh Hatchery Center, Golestan province, and acclimatized to laboratory conditions through keeping them in a 300 liter tank with dechlorinated water for a minimum of 8 days. Six different types of WSF concentrations were made to obtain LC5096h including 27, 29.25, 31.5, 33.75, 36 and 38.25ppm. Then, 10 fingerlings of R. frisii kutum were exposed to the WSF concentrations, for 96 hours. Considering mortality rate of the juveniles in 96 hours and using Probit value statistical analysis, LC5096h was obtained at 33.95ppm. Two different concentrations (0.1 LC50 and LC50) of WSF were prepared for further assessments and after 24 and 96h of exposure, 3 individual fish were collected from each aquarium for histopathological studies. The gill sections with 3 micron thickness were prepared, stained using H & E, and examined by light microscope. General damages after observation included: Epithelial lifting, congestion in filament and lamellae, clubbing, fusion, hypertrophy of epithelial cells of lamellae, different levels of hyperplasia between lamella and aneurysms. Pathological studies showed that the WSF of crude oil causes serious damage in gills of juvenile R. frisii kutum, leads to malfunction of this organ which will harm homeostasis of the fish.

    Keywords: Histopathology, Water-soluble fraction, Gill, Rutilus frisii kutum, Caspian Sea
  • M. Farhangi, A.M. Hajimoradloo Page 101
    Clinoptilolite efficiency on absorption of ammonia in rainbow trout was studied. The fish specimens weighted 9.5-21g and were exposed to four different concentrations of total ammonia as N-NH4 including: 10, 15, 20, and. 25mg/l. A group of 13 fish was considered as control. Lethal concentration was determined after 24 hours. Under stable temperature and pH conditions (T= 16±1 C, pH= 7.7±1), the lethal concentration of total N-NH4 was 25mg/l (as ionized N-NH3=0.44mg/l based on temperature and pH). In lethal concentrations of ammonia, different amounts of zeolite (2, 5, 10, 13 and 15g/l) were used. Application of 15g/l of the zeolite prevented mortalities in the fish. A significant difference was found in reduction of total ammonia and total hardness through application of zeolite after 24 hours (P<0.01). The maximum mortalities occurred in early time of experiment. The histopathological lesions of gill, kidney and liver were studied.
    Keywords: Tissue lesions, Water refining, Water quality
  • N. Niamaimandi Page 123
    Stock assessment of edible bivalve, Solen brevis was carried out in Bushehr shoreline areas (50 21 E - 29 41 N to 52 41 E 27 17 N) throughout the period of September 2008 till September 2009. The objectives of this study were identifying the distribution, and estimating the abundance, growth parameters and natural mortality of the bivalve. Solen specimens were collected monthly in Bupatil area and from three other areas at low tide. On each transect one or two quadrats (0.25m2) were placed at random. To estimate the stock abundance, the mean number of shells in each quadrat was regarded as an estimate of stock mean. Length frequency was used to estimate growth and natural mortality parameters. Data analysis was conducted with the most recent version of LFDA statistical software. The main distribution areas for live edible bivalve, Solen brevis, were located at Bupatil, Gasir, Kaloo, Piazi and Bordekhoon. The mean (±SD) abundance in Bupatil was estimated at 3.25 1.1 shells per quadrat with a maximum peak in October and minimum in August. The estimated growth parameters of this species was, K = 0.7 Year-1, L = 120 mm and t0 = -0.35. Natural mortality rate (M) was estimated at 0.26 and the calculated maximum age (Tmax) was 54 months.
    Keywords: Biomass, Shell, Solen brevis, Bushehr, Persian Gulf
  • M. Niroomand, M.M. Sajadi, M. Yahyavi, M. Asadi Page 135
    A four-week trial was conducted to evaluate the effects of different levels of dietary Betaine on growth, survival and resistance to salinity (35ppt), temperature (24 C), hypoxia and high and low pH stresses in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss). Four levels of Betaine as 0 (control), 0.4% (B0.4), 0.8% (B0.8) and 1.2% (B1.2) were used with three replicates. Forty fish (0.67±0.15g) were stocked in each replicate and fed at 4-4.5% of body weight, five times daily. Results showed that there were significant differences in growth, survival, NPU, PER and FCR between B0.4, B1.2 and control diet (P<0.05). Carcass analysis showed that there was higher protein in the carcass of fish fed with diet B0.4 compared to control and B1.2 diet. There were no significant differences in carcass protein content between B0.4 and B0.8. Also, no significant differences were found in carcass crude fat, ash and dry matter among different treatments (P>0.05). Resistances to high and low pH (10.8 & 3.8) and to high temperature (24 C) were significantly better in fish fed with Betaine containing diets compared to the control diet. Resistance to high salinity in B0.4 was significantly better than the control diet and resistance to hypoxia in diet B0.8 was significantly better than the control (P<0.05). The results showed that dietary supplementation of Betaine (0.4%) have positive effects on growth factors, survival, body composition and resistance to environmental stresses in rainbow trout.
    Keywords: Immunity system, Rainbow trout, Oncorhynchus mykiss, Environmental stresses, Feeding
  • T. Valinassab, P. Hosseini Shekarabi Page 147
    Lanternfish (Benthosema pterptum) is one of the most important fish species in the Oman Sea. We randomly sampled 300 myctophids from different depths in spring and winter 2009 in the Oman Sea using mid-water trawls. Male to female sex ratio was 0.36:0.64. The thin sections (60-80μm) of sagitta otoliths of the fish were prepared using polishing method. These sections showed that increment growth rings of lanternfish otolith are formed daily and the age condition is distinguishable on a daily basis. We found the life span of the species to be short (with a maximum of 349 micro-increments counted) and probably less than a year. The relationship between standard length (SL) and daily growth increment (D) was expressed as the linear equation: SL=0.87D+12.37 (R2=0.97). The relationship between lanternfish weight (W) and daily growth increment (D) was expressed as power equation: W=0.00003D1.754 (R2=0.95). Furthermore, morphometrical characteristics of otolith including otolith weight and length and daily growth increment relationships were expressed as linear equation (R2=0.96 and R2=0.83). The results showed that lanternfish growth rate were in the range 0.241mm/d-1 to 0.138mm/d-1 and decreased by body size and age in this range.
    Keywords: Lanternfish, Benthosema pterotum, Otolith, Morphometric, Oman Sea
  • S. Izadi, A. Ashja Ardalan, H. Hosseinzadeh Sahafi, M.R. Shookri Page 161
    A one-year study (May 2007-April 2008) was undertaken to identify the echinoid species of intertidal sandy and rocky shores of the Qeshm Island. An intertidal sandy location and a rocky shore were surveyed in southern coasts of Qeshm Island, in northern Persian Gulf. Specimens were monthly collected along two 30m wide by 30 60m long (according to the tidal range) transects located approximately 300m apart, perpendicular to the sea, in each shore. Sampling was accomplished using 0.25m2 quadrat along each transect in the rocky shore, and by walking along nine 10×10-30m transects along each transect in the sandy shore. Three species of echinoids, belonging to 3 families were identified including: Clypeaster reticulatus, Diadema setosum and Echinometra mathaei. Identifications were verified by National Museum of Natural Science, Taiwan. While Clypeaster reticulatus belongs to sandy habitats, none of the identified species were observed in sandy location.
    Keywords: Echinoderms, Invertebrate, Persian Gulf
  • S. Rafatnezhad, B. Falahatkar Page 165
    The potential effects of stocking densities (1, 2, 4, 6 and 8kg/m-2) of Beluga (Huso huso) was investigated on water quality and growth factors of the fish. Feed was offered three times daily using a commercial diet to the juvenile fish at the average initial weight of 93.13±1.04g (±SE) for a period of 8 weeks. The final biomass was 4.0, 6.5, 11.0, 14.5, 17.1kg/m-2 from the lowest to the highest densities, respectively. At the termination of the experiment, the mean weight reached 362.4±6.9, 319.7±2.1, 267±9.2, 242.1±6.2 and 211.1±4.1 in densities of 1 to 8kg/m-2, respectively. Results of the present study showed that growth parameters, including: Final weight (W), body weight daily (BWD), weight gain (WG), condition factor (CF) and feed efficiency (FE) had significant differences among the treatments (P<0.05). Water quality indices including nitrite (NO2), ammonia (NH3), nitrate (NO3) and dissolved oxygen (DO) showed significant differences among the treatments affected by different densities, while other water quality parameters including temperature and pH showed no significant difference (P>0.05). Results showed that stocking densities have major effects on water quality and growth indices of Beluga juveniles.
    Keywords: Density, Water quality, Growth, Sturgeon