فهرست مطالب

نشریه پژوهشهای زراعی ایران
سال پنجم شماره 1 (پیاپی 9، بهار و تابستان 1386)

  • تاریخ انتشار: 1386/12/11
  • تعداد عناوین: 19
|
  • احترامیان، بحرانی، رضوانی مقدم صفحه 1
    به منظور مطالعه اثر سطوح مختلف کود نیتروژن وتاریخ های مختلف کاشت برعملکرد واجزاء عملکرد زیره سبز (Cuminum cyminum L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور کود نیتروژن در سه سطح (صفر، 30 و 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) و تاریخ کاشت در چهار سطح (15 آبان، 30 آذر، 17 بهمن و 15 اسفند) با 4 تکرار در منطقه کوشکک واقع در اراضی زیر سد درودزن فارس انجام شد. سطوح مختلف کود نیتروژن تاثیر معنی داری بر ارتفاع بوته و تعداد چتر در بوته نشان داد، ولی بر تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و شاخص برداشت تاثیر معنی داری نداشت. تاثیر سطوح مختلف تاریخ کاشت بر تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی و عملکرد دانه تفاوت معنی داری را نشان دادند. ولی اثر سطوح مختلف این فاکتور بر ارتفاع بوته و شاخص برداشت معنی داری نبود. برهمکنش سطوح مختلف کود نیتروژن و تاریخ های مختلف کاشت بر ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته تفاوت معنی دار بود، ولی بر صفات تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و شاخص برداشت تاثیر معنی داری نشان نداد. در مجموع جهت دستیابی به حداکثر عملکرد زیره سبز، کاربرد 30 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و تاریخ های کاشت دیر هنگام (17 بهمن ماه و 15 اسفندماه) به دلیل احتمال وقوع سرمای نابهنگام زمستان در منطقه، توصیه می شود.
    کلیدواژگان: زیره سبز، کود نیتروژن، تاریخ کاشت، کوشکک
  • آرمین، نور محمدی، زند، باغستانی، درویش صفحه 9
    به منظور ارزیابی اثرات رقابتی علف هرز یولاف وحشی بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم رقیب و غیر رقیب گندم زمستانه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی بخش علف های هرز موسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی کرج در سال زراعی 84-83 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل رقم گندم در 2 سطح (رقم رقابت کننده قوی (نیک نژاد) و رقابت کننده ضعیف(روشن))، تراکم گندم در 3 سطح (تراکم مطلوب برای هر رقم، 25/1 و 50/1 برابر تراکم مطلوب (300، 375 و 450 بوته در متر مربع برای رقم روشن و 400، 500 و 600 بوته در متر مربع برای رقم نیک نژاد)) و تراکم یولاف وحشی در 4 سطح (50،25،0 و 75 بوته در متر مربع) بود. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که بیشترین عملکرد در شرایط عاری از علف هرز در هر دو رقم در تراکم مطلوب به دست آمد. در شرایط تداخل یولاف وحشی، رقم نیک نژاد در تراکم 500 بوته در متر مربع (25/1 برابر تراکم مطلوب) و رقم روشن در تراکم 300 بوته در متر مربع بیشترین عملکرد را تولید کردند. افزایش تراکم گندم سبب افزایش ارتفاع، تعداد سنبله در واحد سطح و تعداد دانه در متر مربع و کاهش تعداد پنجه در هر گیاه شد. با افزایش تراکم یولاف وحشی در هر دو رقم عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد پنجه بارور در گیاه و تعداد سنبله در متر مربع به طور خطی و معنی داری کاهش یافت.
    کلیدواژگان: گندم، یولاف وحشی، رقابت، کاهش عملکرد، تراکم
  • اسکندری، آستارایی صفحه 19
    استفاده از مواد آلی به عنوان اصلاح کننده های خاک نظیر پیت و ورمی کمپوست در افزایش تهویه، نفوذ آب، ظرفیت نگهداری آب و عناصر غذایی خاک موثراست. به منظور بررسی تاثیر مواد آلی بر خصوصیات رشدی و وزن کل زیست توده و دانه گیاه نخود آزمایشی با 4 تیمار آزمایشی: 1 – خاک + 3 درصد پیت (PS)، 2 – خاک استریل شده + 3 درصد پیت (SPS)، 3 –خاک + ورمی کمپوست به نسبت (6:1) (VCS) و 4 – شاهد (C) در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار برای هر تیمار درگلخانه تحقیقاتی انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که حداکثر درصد جوانه زنی، تعداد شاخه و تعداد غلاف در بوته در تیمار مخلوط خاک و پیت استریل به دلیل جلوگیری از اثرات سوء میکروبی مشاهده گردید. در تیمار مخلوط خاک و پیت استریل تیمار ارتفاع بوته کاهش یافت، در حالی که کل وزن خشک اندام های هوایی در بوته و وزن خشک دانه نخود در بوته نسبت به شاهد تفاوت معنی داری نشان نداد. اگر چه در تیمارهای ورمی کمپوست و پیت احتمالا به علت رقابت گیاه با میکروارگانیسم ها در اوایل آزمایش تاحدودی رشد گیاه شامل ارتفاع، تعداد شاخه و تعداد غلاف در بوته را کاهش دادند. اما کاربرد ورمی کمپوست باعث افزایش وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن خشک غلاف و وزن تک دانه به دلیل فراهمی بیشتر عناصر غذایی این تیمار نسبت به سایر تیمار ها شد.
    کلیدواژگان: پیت، ورمی کمپوست، نخود
  • اصغری پور، راشد محصل صفحه 29
    به علت رو آوردن مجدد به الیاف طبیعی و برداشتن ممانعت های قانونی، کشت شاهدانه (Cannabis sativa L.) در دنیا مورد توجه زیادی قرار گرفته است. این مطالعه در سال 1383 در شیروان به منظور بررسی اثرات سه تراکم گیاهی (30، 90 و 150 گیاه در متر مربع) و سه مقدار کود نیتروژن (50، 150 و 250 کیلوگرم در هکتار) بر استقرار نهایی گیاه، ارتفاع ساقه، قطر قاعده ساقه و عملکرد ساقه همچنین مقدار الیاف ساقه و عملکرد الیاف در گیاهان نر و ماده انجام شد. طرح آزمایشی مورد استفاده از نوع کرت های یکبار خرد شده با سه تکرار بود. به علت افزایش رقابت بین گیاهان برای جذب نور در بیشترین تراکم و بیشترین فراهمی نیتروژن تعدادی بیشتری از گیاهان در اثر پدیده خود تنکی تلف شدند. خصوصیات مورفولوژیکی با جنسیت گیاه، تراکم گیاهی و کود نیتروژن به طور معنی داری مرتبط بود. بیشترین عملکرد ساقه، برگ و گل آذین در تراکم 150 گیاه در متر مربع زمانیکه 250 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به کار رفت، به دست آمد. با وجود اینکه خود تنکی در کمترین تراکم گیاهی مشاهده نشد، اما عملکرد ماده خشک بالای سطح خاک در این تراکم کم بود. ماده خشک اندام های هوایی، با افزایش تراکم گیاهی و فراهمی نیتروژن افزایش یافت. مقدار الیاف در ساقه در تراکم میانی و کمترین مقدار نیتروژن بیشترین بود. گرچه عملکرد الیاف در بیشترین تراکم گیاهی و کود نیتروژن به حداکثر رسید. بررسی مقدار الیاف در نواحی مختلف ساقه نشان داد که تقریبا 7/31% الیاف در بخش تحتانی، 4/21% در بخش میانی و تنها 9/9% الیاف در بخش فوقانی قرار داشت. نتایح این بررسی نشان داد که شاهدانه در صورتیکه در تراکم مطلوب و با فراهمی مناسب نیتروژن کاشته شود می تواند مقدار زیادی الیاف سودمند در شرایط شیروان تولید کند.
    کلیدواژگان: شاهدانه، Cannabis sativa، الیاف، کود نیتروژن و تراکم گیاهی
  • اکرمیان، حسینی، کازرونی منفرد، رضوانی مقدم صفحه 37
    آماده سازی اسمزی عبارت از آبگیری کنترل شده بذرها در یک محلول اسمزی است به گونه ای که فعالیت های متابولیکی قبل از جوانه زنی انجام شود اما از خروج ریشه چه جلوگیری به عمل آید. این تیمار می تواند افزایش سرعت، درصد و یکنواختی جوانه زدن و سبز شدن بذرها یا گیاهچه ها را به دنبال داشته باشد. این مطالعه به منظور بررسی اثر آماده سازی اسمزی بذر بر جوانه زنی و رشد گیاهچه گیاه رازیانه و به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در ظروف پتری صورت گرفت. بذرهای رازیانه در محلول های سدیم کلرید (NaCl)، پتاسیم کلرید (KCl)، پتاسیم نیترات (KNO3) و پلی اتیلن گلیکول 6000 (PEG 6000) با پتانسیل اسمزی 1-، 5/1- و 2- مگا پاسکال به مدت 24، 48 و 72 ساعت در دمای C°20 تیمار شدند. آماده سازی اسمزی با هر یک از مواد مورد آزمایش به طور معنی داری موجب افزایش درصد جوانه زنی گردید به طوری که برتری درصد جوانه زنی در بذرهای تیمار شده با NaCl نسبت به بذرهای تیمار نشده 97 درصد بود. همچنین بذرهای تیمار شده با NaCl، KCl و PEG سرعت جوانه زنی بالاتر و طول ریشه چه، طول ساقه چه و وزن تر گیاهچه بیشتری از خود نشان دادند. در این آزمایش افزایش طول مدت تیمار اثر منفی بر صفات مورد بررسی گذاشت و تیمار با نمک های غیر آلی به جز KNO3 نتیجه بهتری نسبت به PEG در پی داشت. در این رابطه پیشنهاد می گردد اثر آماده سازی بذر بر سبز شدن و رشد گیاه رازیانه در شرایط مزرعه نیز مورد بررسی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: آماده سازی بذر، جوانه زنی، رازیانه
  • پهلوانی، محمدحسن، میقانی، باغستانی، نصیری محلاتی، آل ابراهیم صفحه 47
    کاتوس با نام علمی Cynanchum acutum گیاهی است چند ساله از تیره استبرق که سالهای اخیر بصورت علف هرزی مهاجم در بعضی از نقاط کشور بخصوص در باغ ها مشکل ساز شده است. شناسایی دقیق بیولوژی این علف هرز و رفتار جوانه زنی بذر آن باعث اجرای برنامه صحیح و بهینه ای جهت کنترل آن می شود. در پژوهش حاضر، جوانه زنی بذور کاتوس در شرایط کنترل شده مختلف مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور آزمایش هایی در سال 83-1382 در موسسه تحقیقات آفات و بیماری های گیاهی در بخش علفهای هرز بصورت زیر انجام گرفت: 1- اثر دماهای ثابت 10، 15، 18، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی گراد، 2- اثر نور و تاریکی و 3- اثر دماهای متناوب 7/15، 12/20، 17/25 و 22/30 درجه سانتی گراد بر جوانه زنی بذر کاتوس. تمام آزمایش ها با 8 تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که بذور کاتوس پس از جدا شدن از گیاه مادری خواب ندارند. جوانه زنی بذر تحت تاثیر دما قرار می گیرد ولی نور نقش مهمی در جوانه زنی بذر کاتوس ندارد. به عبارت دیگر، بذور کاتوس فتوبلاستیک نیستند. نوسانات دمایی تغییری در افزایش جوانه زنی بذر کاتوس ایجاد نمی کند. این ویژگی ها از عوامل عمده تهاجم علف هرز کاتوس بوده و اطلاع دقیق از آنها می تواند در کنترل و جلوگیری از گسترش این علف هرز موثر باشد.
    کلیدواژگان: کاتوس، جوانه زنی بذر، دمای ثابت، دمای متناوب، نور
  • جهان، کوچکی، نصیری محلاتی صفحه 53
    به منظور بررسی تاثیر قارچ میکوریزا و باکتری های آزادزی تثبیت کننده نیتروژن بر ویژگی های رشد و سرعت فتوسنتز ذرت در نظام های زراعی رایج و اکولوژیک، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 85-1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. کرتهای اصلی، چهار نظام زراعی مختلف کشت ذرت شامل: 1- نظام رایج با نهاده زیاد، 2- نظام رایج با نهاده متوسط، 3- نظام رایج با نهاده کم و 4- نظام اکولوژیک، و کرتهای فرعی شامل: 1- تلقیح با قارچ میکوریزا (Glomus intraradices)، 2- تلقیح با مخلوط باکتری های آزوسپیریلوم (Azospirillum brasilense) و ازوتوباکتر(Azotobacter paspali)، 3- تلقیح با مخلوط قارچ میکوریزا و باکتری های آزوسپیریلوم و ازوتوباکتر و 4- شاهد (بدون تلقیح) بود. در هر کرت آزمایشی، سرعت فتوسنتز برگ، شاخص سطح برگ، تولید ماده خشک، عملکرد دانه و نیز شاخص کلروفیل(SPAD) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تاثیر انواع میکروارگانیسم بر سرعت فتوسنتز گیاه ذرت معنی دار بود، به طوری که بیشترین سرعت فتوسنتز در تلقیح توام قارچ و باکتری حاصل شد. اثر تلقیح با نواع میکروارگانیسم بر ماده خشک تولیدی ذرت معنی دار بود به طوری که تلقیح توام قارچ و باکتری بیشترین مقدار ماده خشک را تولید کرد. اثر نظام های زراعی بر عملکرد دانه معنی دار بود و نظام متوسط نهاده با نظام پرنهاده از این نظر اختلاف معنی داری با یکدیگر داشتند ولی بین نظام های پرنهاده، کم نهاده و اکولوژیک تفاوت معنی داری وجود نداشت. عدد کلروفیل متر ذرت تحت تاثیر انواع میکروارگانیسم قرار گرفت، به طوری که تلقیح توام قارچ و باکتری بیشترین میزان عدد کلروفیل متر را به خود اختصاص داد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که ترکیب نظام های کم نهاده و اکولوژیک و تلقیح توام میکوریزا و باکتری های آزادزی تثبیت کننده نیتروژن، می تواند جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی و نظام های پرنهاده باشد.
    کلیدواژگان: ذرت، فتوسنتز، میکوریزا، ازوتوباکتر، آزوسپیریلوم، نظام زراعی رایج، نظام زراعی اکولوژیک
  • حسینی، کوچکی صفحه 69
    جهت بررسی اثر پرایمینگ بر جوانه زنی بذرچغندرقند آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملا تصادفی در 3 تکرار و هر کدام در دو نوبت در داخل پتری دیش انجام شد، که در آن فاکتور اول ارقام مختلف چغندرقند شامل: افشاری، یونیورز، اوربیس، ک.و.اس و فاکتور دوم شامل اسید کلریدریک 1/0 نرمال، اسید کلرید ریک 5/0 نرمال، پلی اتیلن گلایکول 6000، کلرید سدیم 5/1 نرمال و آب مقطر (شاهد) بود. نتایج نشان داد که استفاده از آب مقطر و اسیدکلریدریک، بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی را در پی داشتند. ارقام ک.و.اس، یونیورس، افشاری و همچنین اوربیس به ترتیب بیشترین سرعت جوانه زنی را داشتند هر چند که از نظر درصد جوانه زنی بین آنها تفاوتی وجود نداشت. طول ریشه چه و ساقه چه در تیمارهای کلریدسدیم و پلی اتیلن گلایکول نسبت به تیمار اسیدکلریدریک کاهش یافت. ارقام افشاری، ک.و.اس، یونیورس و اوربیس به ترتیب بیشترین طول ساقه چه را داشتند.
    کلیدواژگان: پرایمینگ، چغندرقند، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی
  • خزاعی، ثابت تیموری، نجفی صفحه 77
    به منظور بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری و میزان کاشت بذر بر کمیت و کیفیت گیاه داروئی اسفرزه (Plantago ovata L.) آزمایشی در سال زراعی 84-1383 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا درآمد. طرح آزمایشی مورد استفاده کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار بود. تیمارهای رژیم آبیاری شامل فواصل آبیاری 7، 14 و 21 روز در کرتهای اصلی و تیمارهای میزان کاشت بذر در کرتهای فرعی شامل 3 تراکم 8، 12 و 16 کیلوگرم بذر در هکتار بودند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که رژیمهای مختلف آبیاری بر وزن خشک بوته، ارتفاع بوته، تعداد سنبله در هربوته و وزن دانه در سنبله تاثیر معنی دار داشته و کاهش فواصل آبیاری موجب افزایش صفات کمی مورد نظر گردید، ولی اثر تیمار یاد شده بر طول سنبله و عملکرد دانه معنی دار نبود. میزان کاشت بذر، تاثیر معنی داری بر طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه داشت، به طوری که با کاشت 16 کیلوگرم بذر در هکتار، بیشترین عملکرد دانه استحصال شد، لیکن اثر میزان کاشت بذر بر وزن خشک بوته، ارتفاع بوته و تعداد سنبله در بوته معنی دار نبود. نتایج همچنین بیانگر تاثیر معنی دار میزان کاشت بذر بر میزان موسیلاژ بود و بالاترین مقدار موسیلاژ در تیمار کاشت 16 کیلوگرم بذر در هکتار بدست آمد.
    کلیدواژگان: اسفرزه، رژیم آبیاری، فاکتور تورم، موسیلاژ
  • زند، نظام آبادی، پورآذر، باقرانی ترشیز، باغستانی صفحه 85
    به منظور بررسی واکنش به مقدار علف های هرز باریک برگ مزارع گندم نسبت به فرمولاسیون های مختلف علف کش فنوکساپروپ پی اتیل، آزمایش مزرعه ای در سال 1382 در استان های گلستان (گرگان) و خوزستان (اهواز) و آزمایش گلخانه ای در سال 1383 در تهران انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل علف کش فنوکساپروپ پی اتیل در سه سطح شامل: سه فرمولاسیون فنوکساپروپ پی اتیل شرکت گل سم، شرکت گیاه و شرکت بیسترفلد (آلمان) و مقدار مصرفی این علف کش ها شامل 4/0، 8/0، 2/1 و 8/1 لیتر ماده تجارتی در هکتار بود. واکنش به مقدار برای درصد کاهش تراکم و وزن خشک علف های هرز به سه فرمولاسیون برازش داده شد. در استان خوزستان علف های هرز یولاف وحشی (Avena ludoviciana Dur.)، خونی واش (Phalaris minor Retz.)، و چچم (Lolium perene L.)، در استان گلستان خونی واش و در آزمایش گلخانه ای یولاف وحشی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که فرمولاسیون علف کش فنوکساپروپ پی اتیل شرکت بیسترفلد از نظر کاهش تراکم علف های هرز باریک برگ تفاوت چندانی با فرمولاسیون شرکت گیاه نداشت ولی کارایی بهتری نسبت به فرمولاسیون شرکت گل سم داشت. سه فرمولاسیون فنوکساپروپ پی اتیل شرکت گل سم، شرکت گیاه و شرکت بیسترفلد از نظر کاهش وزن خشک بجز در آزمایش گلخانه ای تفاوت چندانی با هم نداشتند. در کل مقدار توصیه شده هر سه فرمولاسیون فنوکساپروپ پی اتیل شرکت گل سم، شرکت گیاه و شرکت بیسترفلد به منظور کنترل کلیه علف های هرز باریک برگ، مناسب نیست و می بایست مقدار مصرفی را افزایش داد و یا از علف کش های جایگزین مانند کلودینافوپ پروپارژیل استفاده کرد.
    کلیدواژگان: واکنش به مقدار، علف های هرز باریک برگ، فنوکساپروپ پی اتیل، فرمولاسیون
  • صدرآبادی حقیقی صفحه 97
    به منظور مقایسه آزمون های تراوش پتاسیم و هدایت الکتریکی برای ارزیابی بنیه بذر یونجه، بذر چهار رقم یونجه همدانی، یزدی، مائوپا و قره یونجه به مدت صفر، 2، 3 و 4 روز در شرایط پیری زودرس با حرارت 41 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 100%، قرار گرفتند. سپس درصد جوانه زنی بذور و طول گیاهچه در آزمون استاندارد جوانه زنی اندازه گیری گردید. آنگاه مقدار هدایت الکتریکی و پتاسیم بعد از قرار دادن یک گرم از بذر هر یک از ارقام در تیمارهای مختلف پیری بعد از 60، 90 و 120 دقیقه قرارگرفتن در 50 میلی لیتر آب مقطر اندازه گیری و با نتایج حاصل از درصد جوانه زنی و طول گیاهچه مقایسه شد. نتایج آزمایش نشان داد که هر یک از تیمارهای پیری مورد استفاده در این آزمون می تواند برای تشخیص تفاوت ها در بنیه بذر ارقام مختلف یونجه به کار رود. همچنین آزمون تراوش پتاسیم به خوبی آزمون هدایت الکتریکی در زمان های آبگیری مورد آزمایش می تواند برای رتبه بندی بنیه بذر یونجه استفاده شود. براساس نتایج 60 دقیقه آبگیری بذر برای انجام آزمون های فوق کفایت می کند. در صورتی که نتایج این آزمایش با نتایج آزمایشات مزرعه مطابقت داشته باشد دو آزمون هدایت الکتریکی و تراوش پتاسیم بعد از 60 دقیقه خیساندن بذر، سریع ترین روش برای ارزیابی قوه نامیه و بنیه بذر یونجه خواهند بود.
    کلیدواژگان: یونجه، بنیه بذر، آزمون تراوش پتاسیم، آزمون هدایت الکتریکی
  • عزیزی، نظامی، نصیری محلاتی، خزاعی صفحه 107
    به منظور بررسی تحمل به یخ زدگی ارقام گندم در شرایط کنترل شده، نمونه هایی از 14 رقم آنزا، بزوستایا، پیشتاز، توس، زاگرس، زرین، شهریار، فلات، قدس، گلنسون، مارون، نوید، نیک نژاد وMV-17 که در مزرعه کشت شده بودند پس از گذراندن دوره خوسرمایی در شرایط مزرعه در مرحله 4 تا 6 برگی برداشت و طوقه ها پس از قطع ریشه ها و برگ ها از دو سانتی متری هر طوقه، به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند. پس از اعمال تیمار یخ زدگی در گستره دمایی صفر تا 20- درجه سانتی گراد، نمونه ها به گلخانه منتقل و در گلدان کشت شدند. بعد از سه هفته درصد بقاء، ارتفاع، سطح برگ، وزن خشک، عدد کلروفیل متر، دمای کشنده 50% نمونه های گیاهی(LT50) و دمای کاهنده 50% وزن خشک گیاه (DMT50) اندازه گیری و ثبت شد. پس از اعمال تیمار یخ زدگی ارقام از نظر درصد بقاء تفاوت معنی داری نشان دادند (P<0.05). گلنسون با 2/72 درصد و مارون با 4/24 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین درصد بقاء را دارا بودند. از لحاظ وزن خشک، LT50، DMT50، ارتفاع، سطح برگ و عدد کلروفیل متر نیز ارقام با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند. گلنسون با LT50 معادل 8/15- درجه سانتی گراد مقاوم ترین و مارون با LT50 معادل 7/3- درجه سانتی گراد حساس ترین رقم شناخته شد. به نظر می رسد که با تداوم این سری آزمایش ها در شرایط کنترل شده و مزرعه و بررسی همبستگی داده های مربوطه، نتایج حاصله در شرایط کنترل شده را بتوان با اعتماد بالاتری مورد استفاده قرار داد.
    کلیدواژگان: بقاء، خوسرمایی، LT50، DMT50، گندم
  • کافی، رستمی صفحه 121
    به منظور مطالعه اثر تنش خشکی انتهای فصل رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و روغن سه رقم گلرنگ زراعی(Carthamus tinctorius L.) در شرائط آبیاری با آب شور آزمایشی در بهار و تابستان سالهای 1382و 1383 به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقات شوری، قطب علمی گیاهان ویژه دانشگاه فردوسی مشهد واقع در مزرعه نمونه آستان قدس رضوی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل آبیاری کامل، تنش متوسط خشکی(قطع آبیاری در مرحله گلدهی) و تنش شدید خشکی (قطع آبیاری در مرحله تشکیل طبقها)) به عنوان کرت اصلی و ارقام گلرنگ مورد بررسی اصفهان، اراک و KH به عنوان کرت فرعی بودند. نتایج حاصل نشان داد که تنش شدید خشکی باعث کاهش معنی دار ارتفاع بوته، تعداد طبق دربوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد، درصد روغن و میزان کلروفیل برگ شد. در بین ارقام نیز در هر دوسال اجرای آزمایش بیشترین عملکرد دانه و روغن مربوط به رقم KH و کمترین مقدار عملکرد دانه و روغن مربوط به رقم اصفهان بود. بر اساس نتایج این آزمایش، در شرایط بدون تنش رقم اراک نسبت به دو رقم دیگر برتری داشت درحالیکه رقم KH برای کاشت در شرایط تنش خشکی گزینه بهتری می باشد. هم چنین در شرائط این آزمایش تمامی ارقام گلرنگ رشد و نمو طبیعی از خود نشان داده و در مقایسه با متوسط عملکرد گلرنگ در کشور عملکرد بیشتری داشتند.
    کلیدواژگان: تنش خشکی، عملکرد دانه و روغن، گلرنگ
  • کوچکی، نصیری، کمالی صفحه 133
    افزایش دمای جهان اثرات عمیقی را بر پدیده های اقلیمی و در راس آنها میزان والگوهای بارندگی در سراسر جهان خواهد داشت. از اینرو هدف از این تحقیق پیش بینی پارامترهای هواشناسی کشور در شرایط تغییر اقلیم و مقایسه این پارامترها با شرایط فعلی است. به این منظور مدل گردش عمومی UKMO برای سالهای 2025 و 2050 میلادی بکار گرفته شد. با اجرای مدل گردش عمومی مقادیر ماهانه درجه حرارت حداقل، حداکثر و نزولات ماهانه برای ایستگاه های مختلف محاسبه (که پوشش کاملی از نقاط مختف اقلیمی ایران را فراهم ساخته و معرف وضعیت عمومی کشور باشند) و اثرات تغییر اقلیم براساس سناریوی تعریف شده در مدل براین پارامترهای اقلیمی تعیین گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که متوسط افزایش دمای فصل بهار برای سالهای 2025 و 2050 در کل ایستگاه های مطالعه شده به ترتیب 1/3 و 9/3، برای ماه های فصل تابستان به ترتیب 8/3 و 7/4 برای فصل پائیز 3/2 و 0/3 و برای فصل زمستان 0/2 و 4/2 درجه سانتی گراد می باشد. علاوه بر این میزان افزایش دما از شمال به جنوب و از غرب به شرق تشدید خواهد شد. براساس نتایج بدست آمده شدت کاهش بارندگی در مناطق خشک و نیمه خشک کشور بارزتر از مناطق مرطوب بوده وکاهش بارندگی در پائیز و زمستان بیشتر از بهار و تابستان خواهد بود. براساس پیش بینی های بدست آمده متوسط کاهش بارندگی پاییزه برای تمام ایستگاه های تحت بررسی در سالهای 2025 و 2050 میلادی به ترتیب 8 و 11 درصد، و برای ماه های فصل تابستان تقریبا ناچیز می باشد. همچنین الگوی مکانی تغییرات بارش در سالهای 2025 و 2050 میلادی تا حد زیادی مشابه الگوی تغییرات درجه حرارت می باشد. از طرف دیگر شرایط اقلیمی پیش بینی شده بوسیله مدل گردش عمومی نشاندهنده طولانی تر شدن فصل خشکی در سالهای 2025 و 2050 در تمامی ایستگاه های تحت بررسی می باشد. بطوریکه میانگین طول دوره خشک در سالهای 2025 و 2050 میلادی به ترتیب به 214 و 223 روز افزایش خواهد یافت.
    کلیدواژگان: تغییر اقلیم، درجه حرارت، بارندگی، طول فصل خشک
  • گنجعلی، پرسا، حجت صفحه 143
    اعتقاد بر این است که خصوصیات ریشه و اندام هوایی، نقش مؤثری در تحمل به خشکی ژنوتیپ های نخود دارند. اطلاعات اندکی در رابطه با نحوه واکنش ریشه و اندام هوایی ژنوتیپ ها در محیط کشت هیدروپونیک، گلخانه و همچنین ارتباط اندازه ریشه در میزان تحمل به خشکی ژنوتیپ ها وجود دارد. این آزمایش با هدف بررسی تنوع موجود در رشد ژنوتیپ ها در شرایط کشت هیدروپونیک و همچنین بررسی تاثیر اندازه ریشه در تحمل به خشکی ژنوتیپ ها در مرحله گیاهچه ای و در شرایط گلخانه انجام گرفت. تفاوت های معنی داری بین گیاهچه های30 ژنوتیپ نخود که در شرایط هیدروپونیک کشت شده بودند از نظر صفات مربوط به ریشه شامل وزن خشک ریشه، مجموع طول ریشه ها، طول ریشه اصلی و سطح ریشه ها، همچنین صفات اندام هوایی شامل سطح برگ، وزن خشک برگ و زیست توده اندام هوایی وجود داشت (01/0p). 10 ژنوتیپ از میان 30 ژنوتیپ که از نظر اندازه ریشه متفاوت بودند، برای آزمایش گلخانه ای در محیط شن، انتخاب شدند و گیاهچه ها به مدت چهار هفته در دو شرایط تنش خشکی (30 درصد ظرفیت زراعی) و شاهد (ظرفیت زراعی) رشد نمودند. همبستگی معنی دار خطی و یا غیر خطی بین صفات مربوط به ریشه در محیط هیدروپونیک و گلخانه ای وجود نداشت و به نظر می رسد در مرحله گیاهچه ای، عوامل محیطی (بستر کاشت) بر عوامل ژنتیکی غالب است و احتمالا بیان پتانسیل ژنتیکی ژنوتیپ ها از نظر صفات ریشه در محیط هیدروپونیک و گلخانه متفاوت هستند. در این آزمایش، انتخاب ژنوتیپ های با سیستم ریشه ای گسترده در محیط هیدروپونیک ضرورتا به ایجاد گیاهچه های با خصوصیات ریشه گسترده در محیط گلخانه منجر نشد. در آزمایش گلخانه ای، اثر متقابل ژنوتیپ و تنش بر هیچ یک از صفات ریشه در گیاهچه های30روزه نخود معنی دار نبود (01/0p). در این آزمایش به نظر می رسد دوره کوتاه رشد گیاهچه ها، دلیل اصلی عدم واکنش یا واکنش پذیری کم ژنوتیپ ها به شرایط تنش خشکی بود و بنابراین در انتخاب گیاهان برای سیستم ریشه ای گسترده، بایستی به مرحله مورد نظر رشد گیاه و بستر کاشت توجه داشت.
    کلیدواژگان: نخود، تنش خشکی، هیدروپونیک، ریشه
  • نصیری محلاتی، کوچکی، برومند رضازاده، تبریزی صفحه 155
    به منظور بررسی ارتباط وزن بنه زعفران با نحوه تخصیص مواد در این گیاه، تحقیقی در دو سال زراعی 1383و 1384 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجراء شد. تیمارهای این تحقیق شامل چهار گروه وزنی بنه (6-3،9-6، 12-9 و 15-12 گرم) و دو تیمار کشت پس از نگهداری بنه ها در انبار و کشت بلافاصله پس از برداشت بنه بود. نتایج این تحقیق نشان داد که نگهداری بنه ها در انبار بر بیشتر صفات مورد بررسی تاثیر منفی داشت به نحوی که در سال اول تعداد، طول و عرض، سطح و نیز وزن خشک برگهای جوانه اصلی، وزن جوانه اصلی و همچنین وزن برگ جوانه های جانبی و وزن کل بوته تحت تاثیر این تیمار کاهش یافت، اما وزن کل بوته، وزن بنه مادری، تعداد و وزن جوانه های جانبی و نیز سطح برگ جوانه های جانبی تفاوتی نشان نداد. در سال دوم نیز تعداد، طول، سطح و وزن برگ های جوانه اصلی، تعداد بنه دختری، تعداد، سطح و وزن برگ جوانه های جانبی، وزن کل بوته، وزن بنه مادری، وزن جوانه اصلی و وزن جوانه های جانبی کاهش یافت ولی عرض برگ تحت تاثیر قرار نگرفت. تاثیر گروه وزنی بر تمامی صفات به غیر از عرض برگ معنی دار بود و با افزایش وزن بنه میانگین صفات روند افزایشی نشان داد. کلیه گروه های وزنی بنه هایی که در انبار نگهداری شده بودند در هیچ یک از سالها گل تولید نکردند. درحالیکه بنه هایی که بلافاصله پس از برداشت کشت شده بودند تولید گل کرده و بیشترین تعداد گل در واحد سطح و همچنین عملکرد گل و کلاله در واحد سطح مربوط در دو گروه وزنی 12-9 و 15-12 حاصل شد. بطور کلی به نظر می رسد بنه هائی با وزن 15-9 گرم که بلافاصله پس از خروج از خاک کشت شوند برای حصول عملکرد بالاتر مناسب ترند.
    کلیدواژگان: وزن بنه، انبارداری، تخصیص مواد، زعفران
  • نظامی، برزویی، جهانی، عزیزی، شریف صفحه 167
    به منظور بررسی امکان استفاده از نشت الکترولیت ها به عنوان شاخصی از خسارت یخ زدگی در کلزا(Brassica napus L.) آزمایشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل با دو تکرار به اجرا درآمد. ده ژنوتیپ کلزا به نامهای لیکورد، الیت، SLMO46، اکاپی، سیمبل، کالورت، اپرا، ابنیت و آلیس و زرفام همراه به پنج تیمار دمایی (0، 4-، 8-، 12- و 16- درجه سانتی گراد) به صورت فاکتوریل در پلات های فرعی و تیمار خوسرمایی2 و عدم خوسرمایی3 در پلات اصلی در نظر گرفته شدند. گیاهان تا مرحله 5-3 برگی در گلخانه رشد یافته و سپس گیاهان تیمار عدم خوسرمایی و گیاهان تیمار خوسرمایی پس از قرار داشتن در شرایط مذکور به مدت سه هفته، درفریزر ترموگرادیان در معرض تیمارهای دمایی قرار گرفتند. میزان پایداری غشاء سیتوپلاسمی ژنوتیپ ها با استفاده از نشت الکترولیتها مورد ارزیابی قرار گرفت، وسپس درجه حرارت کشنده برای 50 درصد نمونه ها (LT50) تعیین گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اثرات اصلی خو سرمایی، ژنوتیپ و دمای یخ زدگی بر میزان نشت الکترولیتها وLT50 کلیه ارقام مورد بررسی معنی دار بود (05/0p). کاهش دما سبب افزایش میزان نشت الکترولیتها در کلیه ارقام مورد بررسی گردید. تیمار خو سرمایی، درصد نشت مواد و LT50 را به طور معنی داری کاهش داد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که در شرایط عدم خوسرمایی ارقام SLMO46 و ابنیت به ترتیب بیشترین و کمترین تحمل به یخ زدگی را داشتند، در صورتی که در شرایط خو سرمایی ارقام لیکورد و سیمبل دارای کمترین و بالاترین LT50 بودند.
    کلیدواژگان: یخ زدگی، خو سرمائی، نشت الکترولیت ها، LT50
  • وفابخش، کوچکی، نصیری محلاتی صفحه 177
    این تحقیق به منظور ارزیابی سلامت اگرواکوسیستم های مشهد در دوره زمانی بیست سال(1360 لغایت 1380) انجام شد. اندازه گیری های لازم در پنج مقطع زمانی مساوی صورت گرفت. تعداد 55 شاخص به عنوان سنجه های سلامت اگرواکوسیستم تعریف و در سه دسته ملاک های ساختاری، کارکردی، و سازمانی دسته بندی شد. روند تغییرات شاخص های محاسبه شده در طول زمان تحقیق در مورد هر شاخص ارزیابی و بررسی شد. آنالیز حساسیت نشان داد که از بین ملاک های ارزیابی سلامت، ملاک های کاربردی بیشترین همبستگی را با سلامت اگرواکوسیستم نشان دادند. برخی از مهمترین شاخص های مطرح در این گروه عبارت بودند از: شاخص کاربرد سموم کشاورزی، شاخص استفاده از کودهای شیمیایی، شاخص تخریب شیمیایی اراضی کشاورزی، شاخص راندمان مصرف آب، شاخص فرسایش آبی و بادی، شاخص قیمت ادوات و ماشین آلات کشاورزی، شاخص وضعیت تحصیلات کشاورزی. با استفاده از معادلات برازش داده شده، پیش بینی روند کلی سلامت اگرواکوسیستم ها برای سالهای آینده نیز امکان پذیر می باشد.
    کلیدواژگان: سلامت اگرواکوسیستم، شاخص سلامت، نمایه
  • یدوی، زند، قلاوند، آقا علیخانی صفحه 187
    به منظور ارزیابی توان رقابت ذرت دانه ای(Zea mays L.) در مقابله با علف هرز تاج خروس ریشه قرمز، آزمایش مزرعه ای در سال 1383 در شرایط آب و هوایی اصفهان انجام شد. در این تحقیق تاثیر تغییر آرایش فضایی ذرت بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت هیبرید تری وی کراس 647 در سطوح مختلف رقابت تاج خروس مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل اسپلیت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش فاکتوریل تراکم ذرت با دو سطح (74000 و 111000 بوته در هکتار) و الگوی کاشت ذرت با سه سطح (تک ردیفه، دو ردیفه روبرو و دو ردیفه زیگزاگ روی هر پشته) به عنوان عامل اصلی و تراکم تاج خروس با چهار سطح 0، 4، 8 و 12 بوته در متر طولی ردیف به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک ذرت با افزایش تراکم ذرت افزایش ولی تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف و وزن هزار دانه کاهش یافت. تاثیر آرایش کاشت ذرت نیز بر کلیه صفات به جز تعداد ردیف دانه در بلال، وزن هزار دانه و شاخص برداشت معنی دار شد. عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت همگی در اثر افزایش تراکم تاج خروس نقصان یافتند. با برازش مدل رقابتی راست گوشه هذلولی کوزنس بیشترین افت عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک ذرت در بالاترین تراکم تاج خروس برای تیمار آرایش کاشت تک ردیفه ذرت و تراکم 74 هزار بوته در هکتار روی داد. شیب کاهش تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف در اثر رقابت تاج خروس در تراکم بالاتر ذرت کمتر از تراکم پایین آن بود. تعداد ردیف دانه در بلال و شاخص برداشت در آرایش کشت های دو ردیفه کمتر تحت رقابت تاج خروس نقصان یافتند. بر اساس یافته های این تحقیق می توان اظهار داشت که با افزایش تراکم بوته ذرت در حد 5/1 برابر معمول و ایجاد آرایش کشت دو ردیفه زیگزاگ توان رقابتی ذرت در برابر علف هرز تاج خروس زیاد می شود.
    کلیدواژگان: ذرت، تاج خروس ریشه قرمز، رقابت، تراکم بوته، آرایش کاشت، مدیریت تلفیقی علف های هرز
|
  • Korosh Ehteramian, Mohamadjavad Bohrani, Parviz Rezvani Moghadam Page 1
    The purpose of this research was to determine the optimal level of nitrogen fertilizer and planting date for cumin (Cuminum cyminum L.) planting in Kooshkak region located in Doroodzan Dam Areas which represents a typical semiarid region. This research was carried out in the fall and winter 2000 and using a factorial experiment with two factors based on completely randomized block design with nitrogen fertilizer at three rates (0, 30, and 60 kg N ha-1) and sowing date (Nov. 6th, Dec. 21th, Feb. 6th, and March 6th) in four replications. The effects of different nitrogen rates were significant on plant height, number of umbrella per plant and number of seed per umbrella, but it was not significant on number of seeds per plant, 1000-seed weight, biological yield, seed yield and harvest index. The effects of sowing dates were significant on number of seeds per umbrella, number of seeds per plant; 1000-seed weight, biological yield and seed yield; but it was not significant on plant height and harvest index. The interaction of nitrogen rates and sowing dates were significant on plant height, number of umbrella per plant and seed yield, but it was not significant on number of seeds per umbrella, number of seeds per plant, 1000-seed weight, biological yield and harvest index. It was concluded that for obtaining the high cumin yield, application of 30 kg N ha-1 and the late planting date (February 6th and March 6th) due to probable winter cold, are recommended for this region.
  • Mehrnosh Eskandari, Alireza Astarayi Page 19
    Using organic matter, such as, peat and vermicompost as soil amendment, increases aeration, water infiltration, water holding capacity and nutrients of soil. A greenhouse experiment was performed to study the effect of organic materials on plant growth characteristics, total biomass and grain weight of chickpea with four treatments; 1) Soil + 3% peat (PS), 2) Sterile soil + 3% peat (SPS), 3) Soil + vermicompost (1:6) (VCS), 4) control (C) in a completely randomized design with four replications. The results showed that the maximum germination percentage, number of branch and number of pod per plant were observed in SPS treatment due to the avoidance of harmful microbial impacts. Plant height in this treatment reduced, whereas, no significant differences in total dry matter per plant and dry weight of chickpea per plant were observed compared to control. Plant growth consist of plant height, number of branch and number of pod per plant in vermicompost and soil + peat treatment reduced in the early stages probably because of plant - microbes interaction effects. Application of vermicompost increased fresh and dry weight, pod dry weight and single grain weight, probably due to more plant nutrient availability in this treatment when compared with other treatments.
  • Mohammad Reza Asgaripor, Mohammadhasan Rashed Mohasel Page 29
    Interest has increased towards hemp (Cannabis sativa L.) fibre production due to renewed demand for natural fibre in the world. A Study was conducted in 2005 at Shirvan in Northern Khorasan province, Iran, to determine the effects of three plant populations (30, 90 and 150 plant per m2) and three rates of nitrogen application (50, 150 and 250 kg N per ha) on final stand, stalk height, basal stalk diameter, total stalk yield as well as fibre content from stalk and fibre yield in male and female plants. A split plot experimental with three replications was used. The result indicated that due to enhanced competition for light at higher population on density and N2 level plant mortality was higher than other treatment Morphological characteristics were highly correlated with plant sexual, plant population and nitrogen fertilizer. Highest stem, leaf and inflorescence yield were obtained at 250 plant m-2 when 150 kg N ha-1 was used. Lowest plant density did not show self-thinning but reduced above ground dry matter. Shoot dry matter increased with increasing plant density and nitrogen supply. Apparently, fibre content was greater at medium density and lowest nitrogen fertilizer, however, fibre yield was greatest at highest plant population and nitrogen fertilizer. In terms of fibre yield, approximate 31.7% of the fibre was located in the bottom parts, 22.4% in the middle and only 9.9% in the top part of the stem. The results suggest that hemp can yield large quantities of useful fibre at Shirvan when planted in proper plant densities and suitable nitrogen fertilize
  • Morteza Akramian, Hosein Hoseini, Ebrahim Kazeroni Monfared, Parviz Rezvani Moghadam Page 37
    Seed priming (osmopriming) consists of imbibing seeds in an osmotic solution that allows pregerminative metabolism to proceed, but prevents radicle emergence. This treatment can increase rate, percentage and uniformity of germination or seedling emergence. The aim of this study was to investigate the effect of seed priming on germination and seedling development of fennel. The experiment was conducted in Petri-dishes using a factorial arrangement based on completely randomized design with three replications. Seeds of fennel were osmotically primed in -1, -1.5 and -2 MPa NaCl, KCl, KNO3 and polyethylene glycol 6000 for 24, 48 and 72 hours at 20○C. Priming with all of the osmoticums increased germination percentage significantly. Seeds primed with NaCl had 97% higher germination percentage than non-primed control seeds. Also, primed seeds with NaCl, KCl and PEG resulted in higher germination rate, greater seedling fresh weights and longer seedling root and shoot lengths than was the case for non-primed seeds. In this study increasing the duration of seed priming had negative effect on measured characteristics. Priming with NaCl and KCl had better results than other treatments. In this case, evaluation of the effect of seed priming on emergence and growth of fennel in farm condition is necessary.
  • Amir Hosein Pahlavani, Mohammadhasan Rashed Mohasel, Fariba Mighati, Mohammad Ali Bagestani, Mehdi Nasiri Mahalati, Mohammad Taghi Ale Ebrahim Page 47
    The exotic plant, Swallow- wort, a twining perennial of the Milkweed family, has become increasingly invasive in some place of Iran, especially orchards. Increased knowledge of wort germination biology would facilitate development of an optimum control program. Germination of Swallow wort seeds as affected by environmental factors was studied under controlled-environment growth chamber conditions. The following studies were conducted in plant Pests & Diseases Research Institute during the years 2003-4: 1- Effect of constant temperature on germination that including 10, 15, 18, 20, 25, 30, 35 and 40˚C; 2- Effect of light on constant germination; 3- Effect of temperature fluctuations on seed germination: 15/7, 20/12, 25/17 and 30/22˚C. All experiments were conducted with 8 replications. Swallow wort seeds showed no dormancy when detachment from mother plant. Seed germination was strongly influenced by temperature. Light did not play a crucial role on seed germination of this weed. Therefore Swallow wort seeds were not photoblastic and temperature fluctuations did not increase seed germination of Swallow wort. The above characteristics are very important in making swallowwort an invasive weed. Having precise information of these traits enables us to a better management and control of this troublesome weed.
  • Mohsen Jahan, Alireza Kochaki, Mehdi Nasiri Mahalati Page 53
    In recent years, biological fertilizers have received special attention by scientists in sustainable and low input agriculture. In order to study the effects of arbuscular mycorrhizal fungi and free living nitrogen fixing bacteria on growth and photosynthesis characteristics of corn in conventional and ecological cropping systems, a field experiment was conducted at the Research Farm of Ferdowsi University of Mashhad during year 2006. A split plots arrangement based on randomized complete block design with three replications was used. Treatments consisted four cropping systems (1- High input conventional system, 2- Medium input conventional system, 3- Low input conventional system and 4- Ecological system) and four inoculations (1- Mycorrhiza fungus, Glomus intraradices, 2- Bacteria, Azotobacter paspali and Azospirillum brasilense, 3- Dual inoculation, Fungus plus bacteria, and 4- No-inoculation, control), which were allocated to main plots and sub plots, respectively. All agronomic practices and inputs application during planting and nursing for each of cropping systems were conducted according to regional traditions. Results showed that the effect of inoculation on photosynthesis rates of corn was significant, as the highest photosynthesis rate obtained in dual inoculation. Single inoculation (fungus or bacteria) was ranked second. The effect of all inoculations on corn dry matter production was significant and dual inoculation produced the highest dry matter yield. The cropping systems have significant effect on corn yield and the difference between medium input conventional system and high input conventional system was significant, but the high input, low input and ecological cropping systems showed no differences. Inoculants affected the SPAD readings, and dual inoculation showed the highest SPAD readings. This study showed that utilization of low input conventional and ecological systems in combination with use of dual inoculation of arbuscular mycorrhizal fungus and free living nitrogen fixing bacteria could be a suitable replacement for high input conventional systems and chemical fertilizers
  • Azade Hoseiny, Alireza Kochaki Page 69
    Four osmotica (water, hydrochloric acid (HCl 0.5 N), (HCl 0.1 N), sodium chloride 1.5 N and polyethylene glycol-6000 (PEG 6000) were used for priming of four varieties of sugar beet (Beta vulgaris) namely KWS, Universe, Afshari and Orbise. The type of experiment was Factorial on the basis of completely randomized design with three replications. Fifthy seeds were washed by distilled water, HCl, PEG 6000 and NaCl and then each of the above treatments were applied for two hours. The most promising treatments in terms of the rate and percentage of germination were water and HCl. Radicle and coleoptil lengths were shorter in NaCl and PEG is comparison with HCl and water. Varieties of KWS, Universe and Orbice had longer shoots that shows the restage of them was more than other varieties and the treatment of HCl increased the percentage and rate of germination
  • Hamidreza Khazai, Mojgan Sabet Teymori, Farzad Najafy Page 77
    In order to investigate the effects of irrigation regimes and seeding rate on quantity of Isabgol (Plantago ovata) a field experiment was conducted at the Agricultural Research Station, Fersdowsi University of Mashhad, in April 2004. For this purpose a spilt-plot experiment based on complete randomized block design with three replications was used. Three irrigation intervals (every 7, 14 and 21 days) allocated in main plots and three seeding rates, 8, 12 and 16 Kg/ha allocated to sub plots. The results indicated that plant dry weight, plant height, number of spikes per plant and seed weight per spike were significantly affected by irrigation intervals and decreased irrigation intervals caused to increasing the above parameters. The effect of treatments on spike length and seed yield, was not significant. Effect of seeding rates on spike length, number of seeds per spike and seed yield was significant. However, the highest seed yield was obtained at the highest seeding rate (16 Kg/ha). Effect of seeding rates on plant dry weight, plant height and number of spike per plant, was not significant. The effect of different irrigation regimes and density on seed quality characters was studied in a complete randomized block design with three replications. The results indicated that effects of treatments on the amount of mucilage was significant and the highest amount of mucilage was produced at higher seeding rate (16 Kg/ha).
  • Reza Sadr Abadi Haghighi Page 85
    In order to investigate potssium leachate test for evaluation alfalfa (Medicago sativa L.) seed vigor, seeds of four cultivars: Hamedani, Yazdi, Maopa and Garayonge were kept for 0, 2, 3 and 4 days in accelerated aging conditions with 41oC temperature and %100 relative humidity. Then germination percentage and seedling length was measured in standard germination test. Afterwards one gram seeds of each cultivar in various aging treatments were soaked in 50 ml distilled water for 60, 90 and 120 minutes. Then the amount of electricl condutivity and potassium were measured and results were compared with germination percentage and seedling length. Results showed that each accelerated aging treatments can be used for distinguish differences between of alfalfa cultivars seed vigors. Also results of potassium leachate test as well as electrical condutivity test in imbibition priods used in this expriment can be used for ranking alfalfa seed vigor. On the basis of results, 60 minutes imbibition were sufficient for these tests.If the results of this experiment will confirmed with field experiments,both electrical conductivity and potassium leachate tests after 60 minutes seed imbibition will the fastest methodes for evaluation alfalfa seeds viability and vigor.
  • Homa Azizi, Ahmad Nezami, Mehdi Nasiri Mahalati, Hamidreza Khazai Page 107
    In order to determine freezing tolerance of 14 wheat cultivars including Anza, Bezostaja, Pishtaz, Tous, Zagros, Zarrin, Shahryar, Falat, Qods, Glenson, Maron, Navid, Niknejad and MV-17 that were grown on field, samples of each cultivar after hardening in the field were harvested in 4-6 leave stages and trimmed to 2cm above and below the crowns and put on the thermogradient freezer. After freezing in the range of 0 to -20 oC, samples were transferred to the greenhouse and planted in the pots. Survival percentage, height, leaf area, chlorophyll content, dry weight, LT50 and DMT50 were determined after 3 weeks. Survival percentage after freezing was different in cultivars
  • Mohammad Kafy, Majid Rostami Page 121
    In order to study the effect of drought and salinity stress on quantitative and qualitative yield in reproductive growth stage of safflower (Carthamus tinctorius L.), an experiment was conducted on two successive years 2003 and 2004 growing season in Field Research Station of Ferdowsi University of Mashhad, Iran. A split plot design using the base of randomized complete block design applied, where level of irrigation including complete irrigation during whole growing season (control), cutting irrigation at flowering (medium stress) and cutting irrigation at heading bud formation (high stress) as main plot, and safflower cultivars including Isfahan, Arak, and KH as subplot. Source of irrigation water was saline water pumped from the deep well with electrical conductivity (EC) of 4.9 dS/m. Result shows that cutting irrigation at heading bud formation caused a significant reduction in plant height, head number per plant, number of seed per head, seed weight, seed yield, oil yield and chlorophyll content. The highest seed and oil yield in both years obtained from KH cultivar and the lowest seed and oil yield was belonging to Isfahan cultivar. Overall results showed that in non- stress conditions Arak variety showed the best growth and yield performances, while in drought stress conditions KH variety is a better alternative. All three cultivars of safflower complete their life cycle with a satisfactorily yield in the presence of salinity.
  • Alireza Kochaki, Mehdi Nasiry, Gholamali Kamali Page 133
    Global warming will affect all climatic variables and particularly rainfall patterns. The purpose of present investigation was to predict climatic parameters of Iran under future climate change and to compare them with the present conditions. For this reason, UKMO General Circulation Model was used for the year 2025 and 2050. By running the model, minimum and maximum monthly temperature and also maximum monthly rainfall for the representative climate stations were calculated and finally the effects of climate change on these variables based on pre-determined scenarios was evaluated. The results showed that averaged over all stations, mean temperature increase for spring in the year 2025 and 2050 will be 3.1 and 3.9, for summer 3.8 and 4.7, for autumn 2.3 and 3 and for winter 2.0 and 2.4 ºC, respectively. This increase will be more pronounced from North to the South and from East to the West parts of the country. Mean decrease in autumn rainfall for the target years of 2025 and 2050 will be 8 and 11 percent, respectively. This decrease is negligible for summer months. Length of dry season for the years 2025 and 2050 will be increased, respectively up to 214 and 223 days due to combined effects of increased temperature and decreased rainfall.
  • Ali Ganjali, Hasan Parsa, Saed Hojat Page 143
    Root and shoot characteristics of chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes are believed to be important in drought tolerance. There is a little information about the response of genotypes root growth in hydroponics and greenhouse culture, also the relationships between root size and drought tolerance. This study was conducted to observe whether genotypes differ in root size, and to see that root size is associated with drought tolerance during early vegetative growth. We found significant differences (p0.01) in root dry weight, total root length, tap root length, root area, leaf dry weight, leaf area and shoot biomass per plant among 30 genotypes of chickpea grown in hydroponics culture for three weeks. Each of these parameters correlated with all others, positively. Among 30 genotypes, 10 genotypes with different root sizes were selected and were grown in a greenhouse in sand culture experiment under drought stress (FC %30) for three weeks. There were not linear or non-linear significant correlations between root characters in hydroponics and greenhouse environments. It seems that environmental factors are dominant on genetic factors in seedling stage and so, the expression of genotypics potential for root growth characteristics of genotypes are different in hydroponic and greenhouse conditions. In this study, the selection of genotypes with vigorous roots system in hydroponic condition did not lead to genotypes with the same root characters in greenhouse environment. The genotype×drought interactions for root characters of chickpea seedlings in 30 days were not significant (p
  • Mehdi Nasiry Mahalati, Alireza Kochaki, Zahra Bromand, L. Tabrizy Page 155
    In order to correlate corm size and storage period of corms to allocation of assimilates in different parts of the plant an experiment was conducted during growth period of 2004 and 2005 in Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. Treatments were four groups of corm size (3-6, 6-9, 9-12 and 12-15 g) either stored for a period of time before planting or sown directly without storage. Experiment was conducted in a Complete Randomized Block design with three replications. Results indicated that storing corms before planting had a negative effect on number, area, length and width of leaf and also on weight of leaf, weight of main shoot, weight of leaves of lateral shoots and total weight of plant. However, weight of corm, number and weight of lateral shoots and area of lateral leaf was not affected by storing the corms. Nevertheless, in the second year, number, length and weight of leaf on main shoot, number of cormlet, number, area and weight of leaf on lateral shoots, total weight of plant, corm weight, weight of main shoot and weight of lateral buds was reduced while leaf width were not affected. Effect of corm size on almost all measured parameters was positive and with increasing corm weight an increasing trend was observed in the above parameters. No flower was observed on corms which were stored, while corms which planted after lifting produced flowers and Larger corms of 9-12 and 12-15 g were superior in terms of number of flowers per unit area and also weight of flower and stigma per unit area. Corms with 9-15 grams planted immediately after lifting the corms produced higher yield.
  • Ahmad Nezami, Azam Borzoyi, Maryam Jahani, Mahdi Azizy, Ali Sharif Page 167
    In order to evaluate the electrolyte leakage as an indicator of freezing injury in colza (Brassica napus L.) genotypes under controlled conditions, a trial carried out at the green¬house of College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. In this study 10 rapeseed genotypes, with 5 temperatures (0, -4, -8, -12 and -16 °C) on subplot and acclimation and non acclimation on main plot were evaluated on RCD factorial split plot with two replications. Plants were kept until 3-5 leaf stage in green¬house condition with 23/16 2 °C (day/night) and natural photoperiod. Pots were subjected to acclimation (for three weeks) or non acclimation that plants immediately frozen.For acclimation treatment after three weeks freezing was done in thermogradient freezer. The cell membrane integrity was measured through electrolyte leakage and the lethal temperature 50 (LT50) of samples also were determined. There were significant differences (p
  • Kazem Vafabakhsh, Alireza Kochaki, Mahdi Najafy Page 177
    Agroecosystem Health investigating requires a holistic approach based on its biophysical, socio-economic and human community dimensions. In order to assess Agroecosystem Health in Mahhad, this research was conducted for the period of 1982 to 2002. The assessment necessitates the selection of indicators which represent various aspects of the agroecosystem. The purpose of this study was to establish a conceptual framework that facilitates the assessment of Agroecosyetem Health. The first step was to develop a set of indicators. Data on structural, functional, and organizational indicators were collected from official documents and statistics and also questionnaires. Results showed that from 1982 to 1997 Health Index (HI) decreased and the lowest HI was in 1997 and after that trend of HI was improved. Sensitivity analysis showed that functional criteria had the highest correlation with HI. To improve the HI in short term, the most effective parameters would be functional indices such as chemicals, water use efficiency, soil degradation, machinery costs, and education indices. The index of people’s concern on environmental issues showed that 69% are concerned about the environment. This could be a good reason for the governmental and non-governmental organizations to focus on environmental health and try to improve the level of HI. The index of government’s financial support to agricultural section has decreased from 1982 to 1997
  • Alireza Yadavi, Eskandar Zand, Amir Ghalavand, Majid Agha Alikhani Page 187
    In order to evaluate competition ability of Grain maize (Zea mays L.) against redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) a field experiment was conducted at Esfahan on 2003. In this research the effect of corn spatial arrangement on yield and yield components of corn (647 Three Way Cross hybrids) under different levels of redroot pigweed infestation was investigated. Treatments were arranged in a factorial split experiment based on RCBD with three replications. Factorial arrangement of corn densities (74000 and 111000 plant ha-1) and planting patterns (single row, rectangular twin row and zigzag twin row) formed the main plots. Split-plots referred to pigweed densities (0, 4, 8 and 12 plant m-1). Results showed that both grain and biological yield of corn increased as corn density rates increased but rows number per cob, number of grains per row of cob and 1000 grains weight decreased. The effects of planting arrangement on yield and yield components despite rows grain in cob, 1000 seeds weight and harvest index were statistically significant. Corn grain yield and yield components decreased significantly by increasing pigweed density. The effect of redroot pigweed density on corn grain and biological yield loss was predicted using Cousence hyperbolic yield equation. It showed that maximum grain yield loss and biological yield loss happened in single row arrangement and low corn density. Rows number per cob and grain numbers per row in higher corn density treatment showed lower reduction slopes under pigweed competition. In addition, grain rows numbers per cob and corn harvest index in twin arrangement treatments decreased lower than single row treatment under pigweed competition. The results of this research indicated that corn competition ability against redroot pigweed could be increased using dense population (1/5 fold of general density) and zigzag twin row arrangement.