فهرست مطالب
نشریه تربیت اسلامی
پیاپی 5 (پاییز و زمستان 1386)
- تاریخ انتشار: 1387/02/10
- تعداد عناوین: 9
-
-
صفحه 7این مقاله شیوه های تدریس خلاقیت آفرین را مورد بررسی قرار می دهد. در این مقاله خلاقیت و یادگیری تعریف و تشریح شده است. همچنین ضرورت پرورش خلاقیت در دانش آموزان، عوامل آموزشگاهی مؤثردرخلاقیت، موانع خلاقیت وویژگی های دانش آموز خلاق بیان شده و درپایان روش های تدریسی که موجب پرورش خلاقیت می شوند موردبررسی قرارگرفته است.
یافته های این مقاله نشان می دهد که پژوهش، بستری مناسب برای تقویت و گسترش روحیه ابتکار، نوآوری وخلاقیت است. معلم به عنوان ایجادکننده شرایط و تسهیل کننده یادگیری دانش آموزان می تواند از طریق نوگرایی، انعطاف پذیری، عدم اجبار دانش آموزان به حفظ و انباشت ذهنی، شوخ طبعی، پرهیز از راهبردها و روش های قالبی آموزش، زمینه سازی برای ابراز وجود شاگردان و افزایش اعتماد به نفس در آنان، تحریک حس کنجکاوی فراگیران و بالاخره توام ساختن آموزش با پژوهش به آموزش خلاق و پرورش خلاقیت در کودکان و نوجوانان بپردازد.
کلیدواژگان: خلاقیت، آموزش و یادگیری، عوامل مؤثر بر خلاقیت، راهکارهای پرورش خلاقیت، تکنیک خلاقیت -
صفحه 37هدف این مقاله بررسی ارزشیابی به ویژه ارزشیابی آموزشی در سیره پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است. یافته های این بررسی نشان می دهد که در سیره معصومان(ع) انواع ارزشیابی از قبیل ارزشیابی معلم و فراگیر، ارزشیابی تشخیصی، تکوینی و پایانی، ارزشیابی شفاهی، ارزشیابی انفرادی، ارزشیابی هدف گرا و ارزشیابی مشارکتی مورد توجه بوده استکلیدواژگان: ارزشیابی، ارزشیابی آموزشی، سیره، سیره تربیتی، سیره پیامبر(ص)، سیره اهل بیت(ع)، سیره آموزشی
-
صفحه 55این مقاله به بررسی مسئولیت حکومت اسلامی در آموزش و پرورش رسمی پرداخته و روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله روش اجتهادی رایج در فقه شیعی است. نویسنده در این مقاله موضوع را از زوایای مختلف تبیین، و آرا و نظرات گوناگون در این زمینه را مطرح و نقد کرده و در پایان، نظر خود را ارائه کرده است.
این مقاله نشان می دهد که درباره نقش حکومت اسلامی در آموزش و پرورش رسمی دیدگاه های مختلفی وجود دارد. برخی معتقدند تعلیم و تربیت اصالتا وظیفه والدین است و حکومت اسلامی تنها در حد ضرورت و برای پرکردن خلاها و جبران کاستی ها دخالت می کند و برخی دیگر معتقدند این مسئولیت به عهده حکومت است و والدین موظفند با دولت همکاری کنند. مبنای نظریه اول بخشی از نصوص دینی است که بر وظیفه والدین در تربیت فرزندان تاکید دارد و مبنای نظریه دوم نصوصی است که حکومت اسلامی را عهده دار نقش تربیت مردم می داند. نویسنده دیدگاه دیگری ارائه کرده است که در آن با تاکید بر فطری بودن حق آموزش و پرورش، تاثیر تحولات اجتماعی و فرهنگی بر چند و چون این حق پذیرفته شده است. در این دیدگاه آموزش و پرورش علاوه بر یک «حق شخصی»، به عنوان یک «ضرورت اجتماعی» نیز تلقی شده است. بر این اساس حکومت اسلامی، در قبال آموزش و پرورش و براساس مبانی فقهی، یکی از «واجبات نظامیه» به شمار آمده، که نظام زندگی انسان ها، بدان وابسته است.
کلیدواژگان: آموزش وپرورش رسمی، والدین، واجبات نظامیه، حکومت اسلامی، حقوق فطری، مصلحت جامعه -
صفحه 81
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش تربیتی صله رحم و تاثیر آن در سلامت روانی افراد است. روش پژوهش در این تحقیق بررسی پیشینه های موجود در متون اسلامی و روان شناسی با استفاده از استقصای کلمات و تحلیل آنها با استفاده از روش تحلیل محتوا بوده است. برای بررسی تحقیقات روان شناسی در این زمینه از روش بررسی تحلیلی پیشینه های موجود استفاده شده است.
در این تحقیق مفهوم صلهرحم وآثار وپیامدهای آن در متون دینی ودرتحقیقات روان شناختی بررسی شده است. بررسی متون حدیث اسلامی نیز نشان می دهد نوع خاصی از این ارتباطات تحت عنوان صله رحم مورد تایید خاصی قرار گرفته است و به نقش آن در سلامت روانی افراد پرداخته شده است. در احادیث اسلامی فواید بسیاری برای صله رحم ذکر شده است که از آن جمله یادگیری رفتارهای شایسته، رشد روحیه حمایت اجتماعی و تعاون، افزایش عواطف انسانی، کمک به سلامت روانی ارحام و ارتقای سطح امید به زندگی، و طولانی شدن عمر، زیاد شدن روزی، دفع شدن بلا و پاکیزه شدن اعمال و رشد معنوی است.
تحقیقات روان شناسی علمی نشان داده است که ارتباط رضایت بخش و یادآوری دوستان و خویشاوندان علاوه بر فواید معنوی و روحانی، فواید روانی بسیاری دارد که از آن جمله می توان دستیابی به منبع حمایت اجتماعی، یادگیری مهارت های اجتماعی از طریق یادگیری مشاهده ای و پرداختن به ارتباطات مناسب، خود نظم دهی رفتارها در خلال ارتباط صحیح با دیگران را برشمرد. صلهرحم موجب بالا رفتن مقاومت افراد در مقابل فشارهای روانی گشته و باعث کاهش بیماری های قلبی عروقی و روانی می شود. این یافته ها با یافته هایی که در این پژوهش از مصاحبه با افراد به دست آمده، مطابقت دارد.کلیدواژگان: صله رحم، سلامت روان، یادگیری مهارت های اجتماعی، سازگاری اجتماعی، عواطف انسانی -
صفحه 115
هدف این مقاله بررسی مبانی و روش های تربیت عقلانی از منظر متون اسلامی است. نویسنده ضمن بررسی مفهوم عقل و تربیت عقلانی، کوشیده است رویکرد تربیت عقلانی، مزایای آن و برخی از روش های پرورش عقل را مورد بررسی قرار دهد. این مقاله نشان می دهد که در منابع اسلامی به جنبه عقلانی انسان تاکید فراوان شده است. در برخی از روایات از عقل به عنوان رسول باطنی یاد شده است که هدایت تکوینی انسان در گرو آن است و از منابع اصلی شناخت به شمار می رود. همچنین در متون اسلامی بر لزوم تربیت عقلانی نیز تاکید شده است؛ تا جایی که تقویت جنبه عقلانی سبب هدایت به سمت حقیقت هستی می شود و عقل جز در بستر علم نمی روید و عالم شدن نیز مستلزم این است که فرد مورد تعلیم قرار گیرد. برای پرورش عقل، روش هایی در منابع اسلامی ذکر شده است که این روش ها توازن عقل را حفظ و راهیابی آن به سمت علم صحیح را میسر می سازد. این روش ها شامل روش هایی مانند روش تزکیه، روش تعلیم حکمت، روش تجربه اندوزی، روش عبرت آموزی و مشورت با خردمندان است.
کلیدواژگان: عقل، تربیت عقلانی، روش های تربیت -
صفحه 135هدف این مقاله بررسی رویکرد حاکم بر تدوین برنامه های درسی علوم تجربی در ایران، پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تبیین لزوم استفاده از رویکرد دینی در تدوین برنامه درسی علوم تجربی است. نویسنده معتقد است رویکرد حاکم بر تدوین برنامه درسی از ابتدای تاسیس مدارس و دبیرستان ها به سبک مؤسسات آموزشی مغرب زمین در ایران رویکردی سکولار بوده که به دیدگاه های منبعث از آموزه های دینی درخصوص شناخت طبیعت و جانداران توجهی نداشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز تلاش هایی که برای زدودن آثار این تفکر صورت گرفت و کوشش هایی که به عمل آمد تا صبغه سکولاریستی از سیمای برنامه های درسی علوم تجربی زدوده شود، به نتیجه مطلوب نینجامید. بر این اساس، استفاده از رویکرد دینی در حوزه برنامه درسی علوم تجربی به جای رویکرد سکولار امری ضروری است. در رویکرد دینی، برخلاف رویکرد سکولار، شناخت جهان هستی در قالب دروس علوم تجربی برپیش فرض های متافیزیکی مطرح شده درمنابع دینی استوارمی شود ومیان مطالعه طبیعت وآموزه های دینی پیوندی وثیق به وجود می آید؛ درنتیجه، طبق این رویکرد دانش آموزان برای شناخت جهان هستی ضمن استعانت ازروش های تجربی، از دانش مبتنی بر پیش فرض های متافیزیکی مربوط به پدیده ها وموجودات نیز سود می جویند وبه این سان به هنگام مطالعه محیط اطراف فراترازیک چشم اندازمادی به جهان هستی می نگرند وبه فهم عمیق تری از جهان نائل می آیند و با جهان بینی مبتنی بر دین به مطالعه محیط طبیعی می پردازند.
کلیدواژگان: برنامه درسی، پیش فرض های متافیزیکی، رویکرد دینی، رویکرد سکولار، علم سکولار -
صفحه 153تحقیق حاضر به منظور «بررسی تاثیر آموزش دروس معارف اسلامی بر نگرش دینی دانشجویان» صورت گرفته است و برای انجام این امر از روش پیمایشی استفاده شده که هم به توصیف و هم به تبیین وضعیت جامعه آماری توجه گردد. جامعه آماری این تحقیق را دانشجویان دوره روزانه دانشگاه های استان تهران تشکیل می دهند که از هر دو جنس (مذکر و مؤنث) در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته های تحصیلی علوم انسانی و هنر، علوم پایه، علوم پزشکی، فنی و مهندسی، کشاورزی و دامپزشکی در سال تحصیلی 85-84 مشغول به تحصیل بوده اند. از کل جامعه آماری تعداد 1900 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. شایان ذکر است در این تحقیق، از نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. به طور کلی نتایج نشان می دهد که:1.نگرش دینی دانشجویان در حد مطلوب (یعنی قوی و مثبت) است.
2.ازمیان اجزای نگرش دینی بعد عاطفی، بعد آمادگی رفتاری، بعد انگیزشی و بعد شناختی به ترتیب بالاترین نمره ها را به خود اختصاص داده اند.
3.دانشجویانی که دروس معارف اسلامی(1) و (2) را گذرانده اند، نسبت به آنان که این دروس را نگذرانده اند، از نگرش دینی مطلوب تری برخوردار می باشند؛ اما گذراندن یا نگذراندن سایر دروس معارف (اخلاق اسلامی، متون اسلامی، تاریخ اسلام، انقلاب اسلامی و ریشه های آن) تحت شرایط فعلی هیچ تاثیری بر افزایش یا کاهش نگرش دینی افراد نمونه ندارند.
4.با استفاده از روش «گام به گام» رگرسیون چند متغیری سهم و نقش متغیرهای مستقل در تبیین متغیر وابسته به ترتیب اهمیت عبارتند از: شرایط مذهبی، ویژگی های رفتاری استاد، شرایط سیاسی اجتماعی حاکم بر جامعه، ارزیابی از نقش خود، نوع دانشگاه، ترم تحصیلی و درس معارف اسلامی(2).
کلیدواژگان: تعلیم و تربیت یا آموزش، دروس معارف اسلامی، نگرش دینی، دانشجو، تربیت دینی -
صفحه 185
-
صفحه 3
-
Page 7This article studies creativity-making methods of teaching. It defines as well as describes "creativity" and "learning". Furthermore, necessity of nurturing creativity in students, school-based factors affecting creativity, creativity barriers and features of creative students have been indicated. Finally, teaching methods which can lead to creativity development have been debated. Findings demonstrate that research is considered as an appropriate carrier for reinforcement and development of innovation and creativity; teacher, as creator of circumstances and facilitator of student's learning, can contribute to the emergence of creative education and fostering creativity in children and adolescences through innovation, flexibility, encouragement of understanding-oriented learning, humor, prevention of stereotyped teaching methods, permitting student's assertiveness and promotion of their self-confidence, stimulation of their curiosity, and merging education with research.
-
Page 37Aim of this article is to study evaluation particularly educational evaluation in the sireh of the Prophet (PBUH) and Ahle Beit (PBUH). It indicates that in the saint's sireh, evaluation types such as evaluation of teacher and student, diagnostic, creative and final evaluation, oral evaluation, individual evaluation, goal-oriented evaluation, and participative evaluation have been considered.
-
Page 55The present article does an investigation into responsibility of Islamic government in formal education using exertive (Ijtihad-based) method ordinary in Shiite jurisprudence. In fact, the author has multidimensionally studied responsibility of Islamic government in formal education, and finally provided his viewpoint. Following this study, it can be determined that there are various viewpoints regarding the role Islamic government can play in formal education. Some believe that education is mainly parent's responsibility and Islamic government only intervenes in necessary conditions so that drawbacks can be compensated and potential gaps can be filled, while others believe that such responsibility is burden of the government and parents must cooperate with the government. Alongside of these two standpoints, the author posits that education, in addition to a personal right, can be considered as a social necessity. Hence, based on jurisprudential foundations, Islamic government is main responsible of education, here formal education, which human's life system is highly dependent upon it.
-
Page 81
The present research aims to study educational role of seleh-rahem and its impact on individual's mental health. It was done using literature available in Islamic and psychological texts and by "content analysis" method. The research has examined concept of seleh-rahem and its consequences based on the related literature. Study of Islamic narrative texts shows that a special type of relationship called seleh-rahem has been especially emphasized and its impact on mental health of individuals has been indicated. Also, according to literature whether Islamic or psychological, advantages and benefits of seleh-rahem have been mentioned. It is notable that findings of this research which have been attained via interview are compatible with cases mentioned in the related literature.
-
Page 115
Objective of this article is to investigate methods of intellectual education from Islamic texts perspective. In addition to discussing concepts "intellect" and "intellectual education", the author has tried to explain intellectual education approach, its advantages, and some methods of intellect nurturing. It indicates that intellectual aspect of human has been highly emphasized in the Islamic resources. According to some narrations, intellect has been considered as "inward messenger" and it is treated as main sources leading human to the right path and cognition. Moreover, necessity of intellectual education has been emphasized in the Islamic texts. In general, on the basis of Islamic literature, importance of intellect and intellectual education, and methods of fostering the intellect have been debated.
-
Page 135Since the establishment of primary and secondary schools in Iran in the style of the western educational institutions, adopting and translating western school text books in order to be taught in the Iranian schools, became popular.The adopted text books especially experimental sciences texts explained the world from a secularism perspective an approach which was influenced by a school of thoughts prevalent in west. That means such books neglected religion teachings regarding study of nature and creatures.The dominance of secularism approach over experimental sciences text books, of Iran continued till the victory of the Islamic revolution because secularism approach was not considered as an implausible one by the educational planners and policy makers of the former regime.Although after the victory of the Islamic revolution efforts were made to eliminate the influence of secularism over science curriculum, evidence indicates that the dominance of such approach still exists and school text books reforms of the recent three decades has not terminated the influence of secularism.Accordingly, replacing the secular approach by religious one in the domain of the experimental text books is an idea which is proposed in the present article. Furthermore, the difference between these two approaches is dealt with in this paper. Contrary to the secular approach the religious one uses Meta physical assumptions as the base of study of the natural world.Consequently whenever students study the nature from a religious perspective, they view the nature beyond a materialistic world view and acquire an in-depth understanding about the world.
-
Page 153This research has been performed to study impact of educating "Islamic knowledges" courses on student's religious attitude. Methodology used is survey and its statistical population is composed of students both female and male – in all education levels namely graduate, post-graduate and PhD from disciplines "Humanities", "Art", "Basic sciences", "Medical sciences", "Technical and Engineering", "Agriculture" and "Veterinary" – who were educating in Tehran universities at daily courses during 2005-2006 education year. Among them, 1900 individuals were selected as statistical sample via stratified random sampling. In general, research findings indicate that:1. Students have an acceptable religious attitude (strong and positive);2. Among components of religious attitude, emotional aspect, behavioral fitness aspect, motivational aspect, and cognitive aspect have been more considered that other aspects;3. Students who passed courses "Islamic knowledges" (1) and (2) have more acceptable religious attitude than ones who did not pass them; but, passing or not passing other courses related to "knowledges" (Islamic ethics, Islamic texts, Islam history, Islamic revolution and its roots), at current conditions, has not any influence on increasing or decreasing rate of individual's religious attitude.4. Using multivariable step-by-step regression, role and quota of independent variables in dependent ones, in order of importance, are: religious conditions, professor's behavioral characteristics, political-social conditions governing on the society, self-evaluations of students, type of university, education term, and "Islamic knowledges" course.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.