فهرست مطالب

ژنتیک نوین - سال هفتم شماره 1 (پیاپی 28، بهار 1391)

فصلنامه ژنتیک نوین
سال هفتم شماره 1 (پیاپی 28، بهار 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/02/18
  • تعداد عناوین: 12
|
  • مقاله مروری
  • مسعود توحیدفر صفحه 1
    یکی از مهم ترین گیاهان تراریخته که در سطح وسیع در دنیا کشت وکار می شود، پنبه است. تا پایان سال 2010 سطح زیر کشت محصولات تراریخته به 148 میلیون هکتار رسید که از این میان بیش از 17 میلیون هکتار به پنبه تراریخته اختصاص داشت. هندوستان با 10 میلیون هکتار پنبه Bt مقاوم به حشرات پروانه ای بیشترین سطح زیر کشت را دارا است. پاکستان هم در سال زراعی گذشته، کشت بیش از 4/2 میلیون هکتار از این نوع پنبه تراریخته را اعلام کرد. در ایران هم از سال 1383 پنبه تراریخته متحمل به آفات پروانه ای و بیماری ها از طریق مهندسی ژنتیک در مراحل آزمایشگاهی و گلخانه ای تولید شده که از این منظر یعنی هرم بندی بیش از یک تراژن در منطقه خاورمیانه حائز رتبه نخست علمی است، اگر چه تولید تجاری آن هنوز انجام نشده است. از جنبه علمی نیز با توجه به اینکه کلیه مراحل تولید این گیاه تراریخته در ایران انجام شده، نسبت به محصولات رهاسازی شده توسط برخی کشورهای منطقه برتری دارد. در مراحل پیشرفته مطالعه آزمایشگاهی، تجزیه و تحلیل های مولکولی، انجام مطالعات گسترده زیست سنجی و بررسی مقاومت گیاهان حاصل در آزمایشگاه و گلخانه بر علیه کرم غوزه پنبه و بیماری قارچی پژمردگی ورتیسیلیوز انجام شده است. از طرف دیگر مطالعات وراثت و انتقال صفات به نسل های بعدی، گیاه مذکور برای آزمایش های میدانی و رها سازی مزرعه ای آماده شده اند. با کشت پنبه تراریخته مقاوم به آفات و بیماری ها، مصرف سموم شیمیایی که آلوده کننده محیط زیست هستند، بطور چشم گیری در زراعت پنبه کاهش خواهد یافت. خوشبختانه در سال 88 قانون ایمنی زیستی که چارچوب و مقررات برای اخذ مجوز رها سازی را تعیین می کند تصویب شد و امید می رود در سال جاری با تصویب آیین نامه های اجرایی قانون ملی ایمنی زیستی که در آن روند اخذ مجوز برای انجام آزمایش های میدانی تدوین شده در سال های آتی آزمایش های میدانی و رهاسازی این دستاورد مهم صورت پذیرد. سودی که کشاورزان در کشورهای در حال توسعه از کشت پنبه های Bt بدست آورده اند بیش از 600 دلار در هکتار برآورد شده است. بنابراین، دستاوردهای زیست محیطی حاصل از عدم مصرف سموم مختلف در کنار چنین کاهش قابل توجهی از هزینه های تولید شایان توجه و ارزشمند است.
    کلیدواژگان: پنبه تراریخته، سود آوری، مهندسی ژنتیک
  • مقاله های پژوهشی
  • مرجان حیدرزاده، نادر مصوری، میترا صالحی، رضا عارف پژوهی صفحه 9
    توبرکولین آنتی ژن های پروتئینی تخلیص شده از کشت خالص باسیل توبرکول است که برای تشخیص عفونت های پنهانی به باسیل سل، به افراد مشکوک تزریق می شود.در موسسه رازی که تولید کننده انحصاری توبرکولین گاوی در ایران است از سال 2004 میلادی همگام با سایر نقاط دنیا از مایکوباکتریوم بویس سویه AN5 برای تولید این فرآورده استفاده می شود که این امر ضرورت مطالعات ژنومی این سویه را محرز می نماید. در این پژوهش ابتدا این سویه روی محیط کشت لونشتاین جانسون کشت داده شد. ازکلنی های مشخص طبق روش ون-سولینگن، DNAهای لازم استخراج شد. در بررسی و اثبات این مطلب که نمونه مورد استفاده در موسسه رازی متعلق به کمپلکس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس است، با استفاده از آغازگرهای 1- Ins و Ins-2 که نشان دهنده حضور توالی IS6110 می باشد و مختص خانواده کمپلکس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می باشد PCR انجام شد. در بررسی نتایج حاصل از PCRتوالیIS6110 مشاهده باند در ناحیه 245 جفت بازی متعلق بودن نمونه مورد بررسی را به کمپلکس مایکوباکتربوم توبرکلوزیس اثبات نمود. بخشی از DNA استخراج شده، توسط آنزیم های AluI و PvuII هضم و پس از الکتروفورز بر روی کاغذ نایلونی منتقل و با پروب PGRS. هیبریداسیون انجام شد. الکوی های ژنومی DNA حاصل از RFLP با الگوی سویه مورد استفاده در تولید توبرکولین گاوی سایر نقاط دنیا، مقایسه شد.
    کلیدواژگان: توبرکولین، مایکوباکتریوم بویس سویه AN5، هیبریداسیون با پروب PGRS، IS6110، PCR، RFLP
  • منصوره صرامی، حسین زینلی، غلامرضا بخشی خانیکی صفحه 17
    در این تحقیق تنوع سیتوژنتیکی 9 جمعیت ماریتیغال با استفاده از روش تجزیه کاریوتیپی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج کاریولوژیکی نمونه های نوک ریشه نشان داد که عدد پایه کروموزومی در کلیه جمعیت های دیپلوئید مورد بررسی 17x= و تعداد کروموزوم 34 = x2 = n2 بود. بر اساس جدول Stebbin،s هشت جمعیت در کلاس B2 و یک جمعیت در کلاس B3 قرار گرفت که این امر بیانگر عدم تقارن کروموزومی بین جمعیت ها بود. بین جمعیت ها از لحاظ صفات طول کل کروموزومی (TL)، طول بلندترین کروموزوم (LC)، مجموع بازوهای بلند و کوتاه (SLa، SSa)، اختلاف دامنه طول نسبی (DRL)، ضریب تغییرات شاخص سانترومری (CVci)، شاخص عدم تقارن بین کروموزومی (A2) و شاخص عدم تقارن (AI) اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد و از لحاظ نسبت بازوی بلند به کوتاه (AR) اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 درصد وجود داشت که این امر بیانگر وجود تنوع در اندازه و تقارن کروموزوم ها در جمعیت های مورد بررسی است بیشترین مقادیرصفات TL، LC، SLa، SSa متعلق به جمعیت کاشان و کمترین این مقادیر در جمعیت مشهد مشاهده شد. این دو جمعیت با قرار گرفتن در گروه های جداگانه اختلاف زیادی را نشان دادند همچنین جمعیت های مشکین شهر و مبارکه از نظر صفات DRL، A2، AI، CVci، AR، با قرارگرفتن در گروه های جداگانه تفاوت معنی داری را نشان دادند. در تجزیه به عامل ها دو عامل اول و دوم در مجموع بیش از 88 درصد از کل تنوع موجود بین جمعیت ها را توجیه کرد، بطوری که در عامل اول، اختلاف دامنه طول نسبی و ضریب نامتقارن بودن بین کروموزومی با دارا بودن بالاترین ضرایب بردارهای ویژه بیشترین نقش را در ایجاد تنوع بین جمعیت ها داشتند. در عامل دوم نیز صفات طول کل کروموزومی و مجموع بازوهای کوتاه دارای بیشترین اهمیت در واریانس بین جمعیت ها بودند. در تجزیه کلاستر با برش دندروگرام در فاصله 52/10، جمعیت ها در چهار گروه قرار گرفتند. بر این اساس سه جمعیت در گروه اول، سه جمعیت در گروه دوم، دو جمعیت در گروه سوم و یک جمعیت در گروه چهارم واقع شد. در این بررسی کمترین فاصله اقلیدسی بین دو جمعیت مشهد و سمیرم و بیشترین فاصله اقلیدسی بین دو جمعیت مشکین شهر و مبارکه بود. تجزیه واریانس خوشه ها نشان داد که تمام صفات در سطح احتمال یک درصد تنوع معنی داری بین گروه ها داشتند. جمعیت های مشهد، سمیرم و ملاثانی واقع در گروه اول، تقریبا از نظر کلیه صفات کمترین مقادیر را دارا بودند. جمعیت های کاشان و برآن شمالی در گروه سوم،از نظر صفات TL، LC، SLa، SSa نسبت به سایر گروه ها برتر بودند. جمعیت مشکین شهر در گروه چهارم، از نظر صفات DRL، A2، AI، CVci و AR بیشترین مقادیر را به خود اختصاص داد.
    کلیدواژگان: تجزیه به عامل ها و تجزیه خوشه ای، تنوع سیتوژنتیکی، کاریوتیپ، ماریتیغال (silybum marianum)
  • سیدضیاءالدین میرحسینی، علیرضا بیژننیا، بابک ربیعی، محمد تائب، علیرضا صیداوی، پیام پتکی صفحه 25
    روش انتخاب به کمک نشانگرهای DNA، به دلیل حذف شرایط محیطی، روش مطمئنی در فرآیند اصلاح نژادی از طریق تهیه ی نقشه پیوستگی و تعیین مکان (های) ژنی موثر در کنترل صفات کمی است. این روش در کرم ابریشم توت به جهت داشتن صفات تولیدی-اقتصادی که عمدتا از گروه صفات کمی چند ژنی است، می تواند مورد استفاده قرار گیرد. در پژوهش حاضر، جهت تعیین مکان (های) ژنی موثر بر درصد قشر پیله به کمک نشانگر های AFLP، از 20 ترکیب آغازگری انتخاب شده از بین 81 ترکیب آغازگری PstI /TaqI در سطح سه جمعیت F2 به ترتیب شامل 33، 36 و 34 پروانه ی حاصل از تلاقی سه جفت والدین از لاین های خالص، بومی لیموئی خراسان (به عنوان پایه مادری) با چینی 107 (به عنوان پایه پدری) استفاده شد. با استخراج DNA به روش فنل-کلروفرم و هضم آن ها به کمک آنزیم های برشی TaqI و PstI و اتصال سازگارسازهای مناسب به قطعات DNA هضم شده نسبت به تکثیر انتخابی تمامی نمونه های DNA به کمک هر یک از ترکیبات آغازگری انتخابی اقدام گردید. نمونه های تکثیر شده به ژل پلی اکریلامید واسرشته ساز 6 درصد منتقل و پس از تعیین ژنوتیپ افراد، نقشه های پیوستگی در هر یک از جمعیت های مورد مطالعه از طریق تشکیل ماتریس (تعداد نتاج نسل دوم از هر خانواده × تعداد باندهای چند شکلی ظاهر شده) به-کمک نرم افزارهای Map manager/QTX و Cartographer ver.2.5 ترسیم و در نهایت تعداد مکان های احتمالی کنترل کننده صفت مورد مطالعه در روش تجزیه و تحلیل مکان یابی فاصله ای مرکب در سطح حداقل آستانه نسبت درست نمایی LTR>13، به-ترتیب 4، 2 و 5 عدد با اثرات تحت غالبیت (مغلوب) تا فوق غالبیت شناسایی شدند.
    کلیدواژگان: کرم ابریشم، مکان یابی فاصله ای مرکب، نشانگر، نقشه ی پیوستگی، AFLP
  • نگین محمدی زاده، مسعود توحیدفر، بهرام ملکی زنجانی، مطهره محسن پور صفحه 37
    تولید گیاهچه تراریخته گندم Triticum aestivum)) با استفاده از ژن های کیتیناز و گلوکاناز از طریق تفنگ ژنی و پلاسمید pBI121 نوترکیب حاوی ژن انتخابگر نئومایسین فسفوترانسفراز تحت کنترل پیشبر NOS و ژن های کیتیناز و گلوکاناز بررسی شدند. ریزنمونه های جنین نارس 5 ژنوتیپ از ارقام (مغان، آرتا، سایسون و گاسکوژن) و لاین A، پس از جداسازی، بر روی محیط کالوس دهی، تولید کالوس جنین زا نمودند. کالوس های جنین زا، با ذرات طلای اندود شده با پلاسمید حاوی ژن های کیتیناز و گلوکاناز بمباران شدند. سپس ریزنمونه ها به محیط کالوس دهی انتخابی حاوی 25 میلی گرم بر لیترکانامایسین و پس از آن جهت تولید شاخه و ریشه به محیط باززایی انتخابی حاوی 25 میلی گرم بر لیترکانامایسین منتقل شدند. بیشترین درصد تراریزش 8/4 درصد، مربوط به لاین A و کم ترین آن مربوط بود به ارقام سایسون، گاسکوژن و آرتا که هیچ گیاه تراریخته ای در آن ها مشاهده نگردید. واکنش زنجیره ای پلیمراز و آنالیز لکه گذاری DNA نشان داد که گیاهان فرضی تراریخته در مقایسه با شاهد حداقل یک نسخه از ژن های کیتیناز، گلوکاناز و نیز نئومایسین فسفوترانسفراز را در ژنوم خود دارا هستند.
    کلیدواژگان: تفنگ ژنی، کانامایسین، کیتیناز، گلوکاناز، گندم تراریخته
  • مرضیه اتحادپور، محمدرضا فتاحی مقدم، ذبیح الله زمانی صفحه 47
    در این بررسی، ژنوتیپ های S-RNase مربوط به 34 ژنوتیپ آلو (P.domestica) از مناطق مختلف کشور به همراه 5 رقم تجاری و نمونه میروبالان (جمعا40 ژنوتیپ) بوسیله تکثیر آلل های S با جفت آغازگرهای دژنره و به روش PCR بر اساس ناحیه حفاظت شده ژن S-RNase جنس پرونوس مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاده از جفت آغازگرهای دژنره EM PC2consFD/ EM PC3consRD تعداد 23 باند در محدوده 1830-320 جفت باز مشاهده شد که 14 باند مربوط به آلل های گزارش شده قبلی و 9 باند جدید بود. در ژنوتیپ های مورد بررسی، 23 ژنوتیپ دو باند نشان دادند که هتروزیگوسیتی در این مکان را نشان می دهد و بقیه ژنوتیپ ها فقط یک باند نشان دادند. بر اساس نتایج بدست آمده آلل های Sc، باند bp 621 و Si به ترتیب با 30، 5/17 و 5/12 درصد بیشترین فراوانی را در ژنوتیپ آلو های ایرانی داشتند که آلل Sc بیشترین فراوانی (1/17 درصد) را در جمعیت ولیان کرج نشان داد. ژنوتیپ S سانتاروزا در این بررسی SbSc تشخیص داده شد که با گزارش های قبلی (ScSe) متفاوت است. همچنین ژنوتیپ S شایرو در این آزمایش دو آلل نشان داد (ShSi) در صورتی که قبلا یک باند (Sf) گزارش شده بود. اختلاف ژنوتیپ های S مشاهده شده و گزارش شده در ارقام شایرو و سانتاروزا ممکن است به دلیل موتاسیون در مکان S باشد و یا اینکه ژنوتیپ ارقام موجود در این بررسی با ژنوتیپ ارقام گزارش شده متفاوت باشد. جفت آغازگر دژنره PaConsI-F/ EM PC5consRD تعداد 14 باند در محدوده 2495-875 جفت باز در ژنوتیپ های مورد بررسی ایجاد کرد. با استفاده از این جفت آغازگر در 25 نمونه از ژنوتیپ های مورد بررسی دو باند نشان دادند و بقیه آن ها یک باند نشان دادند. همچنین یک ژنوتیپ هیچ گونه باندی با استفاده از هر دو جفت آغازگر نشان نداد. نتایج این بررسی نشان داد که PCR می تواند یک روش سریع و موثر برای تعیین ژنوتیپ های خودناسازگاری در آلو می باشد.
    کلیدواژگان: آلل های S، RNsase، خودناسازگاری گامتوفیتیک، ژنوتیپ های بومی آلو
  • جواد معتمدی، علیرضا زبرجدی، دانیال کهریزی، علی هاتف سلمانیان صفحه 57
    گیاهان روغنی بعد از غلات به عنوان دومین منبع تامین کننده کالری برای جوامع بشری محسوب می شوند. گیاه گلرنگ به دلیل داشتن روغنی با کیفیت و محتوای بالای اسید های چرب، در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. به منظور بررسی امکان انتقال ژن جهش یافته aroA باکتریایی با واسطه Agrobacterium tumefaciens به گلرنگ که برای اولین بار در کشور و جهان گزارش شده است، پس از بهینه سازی کشت بافت و انتخاب بهترین ترکیب هورمونی و بهترین ریزنمونه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار، انجام گرفت. در این آزمایش، کارآیی و فراوانی تراریختگی ارقام Dincer و سینا با سویه های GV3101 و LBA4404 اگروباکتریوم در محیط انتخابی حاوی 50 میلی گرم در لیتر کانامایسین مورد ارزیابی گرفت و در نهایت به منظور تایید تراریختگی گیاهان باززا شده، آنالیزهای PCR با آغازگرهای اختصاصی روی گیاهان انتخابی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف بسیار معنی داری بین ارقام و سویه های اگروباکتریوم وجود دارد اما اثر متقابل بین این دو عامل از نظر آماری معنی دار نبود. تجزیه آماری نشان داد که بالاترین درصد باززایی گیاهچه های تراریخته در محیط انتخابی حاوی کانامایسین مربوط به رقم Dincer و سویه LBA4404 به میزان 61/20 درصد بوده در حالی که تجزیه PCR گیاهان تراریخته فراوانی تراریختگی در رقم Dincer را 10 درصد نشان داد. در تجزیه PCR برای رقم سینا، هیچ باندی مبنی بر وجود ژن جهش یافتهaroA (EPSPS) مشاهده نگردید. به علاوه، تکثیر قطعه bp 1300 (حاصل از آغازگرهای EPS1 و EPS2) نشان دهنده حضور این ژن در گیاهان تراریخته رقم Dincer می باشد.
    کلیدواژگان: آگروباکتریوم، تراریختگی، ژن جهش یافته باکتریاییaroA، گلرنگ
  • حسین رحمانی، بهرام کاظمی، محمد پورکاظمی صفحه 65
    در این بررسی 71 نمونه ماهی شاه کولی Alburnus chalcoidesاز رودخانه های هراز، شیرود و گزافرود در استان های مازندران و گیلان صید شدند. استخراج DNA با روش فنل- کلروفرم از بافت باله ماهی ها انجام شد. براساس توالی نوکلئوتیدهای ژن سیتوکروم b ماهی شاه کولی یک جفت پرایمر طراحی گردید و واکنش زنجیره ای پلیمراز انجام شد که نتیجه محصول PCR، 831 جفت باز بوده است. به کمک نرم افزار DNAsis آنزیم های BamHI، EcoRV، HaeIII HincII HinfI، PpuMI RsaI، Tsp45I، TaqI جهت مطالعات هضم آنزیمی انتخاب و مورد استفاده قرار گرفت. الگوهای هضم آنزیمی یا ژل آگارز دو درصد و رنگ آمیزی نیترات نقره مشاهده گردید. الگوهای برشی در تمام نمونه های مورد مطالعه غیر از الگوهای برشی آنزیم TaqI در ماهیان رودخانه گزافرود یکسان بوده است. بر این اساس می توان گفت که پدیده پلی مرفیسم با استفاده از آنزیم های فوق و ژن سیتوکروم b در ماهی شاه کولی قابل مشاهده نبوده و نمونه ها به کمک این ژن و این تکنیک به یک جمعیت تعلق داشته و تمام افراد از ژنوتیپ یکسان برخوردار می باشند.
    کلیدواژگان: تنوع ژنتیکی، سیتوکروم b، شاه کولی A، chalcoides، PCR، RFLP
  • سعدالله هوشمند، رونالد ناکس صفحه 71
    میزان پروتئین دانه در گندم دوروم اثر عمده ای بر ارزش غذایی و ویژگی های محصولات سمولینا و پاستای حاصل از گندم دوروم دارد. هدف از بررسی حاضر تعیین کروموزم و موقعیت مکان های ژنی کنترل کننده و اهمیت هر یک از این مکان ها بر محتوای پروتئین دانه در گندم دوروم (Triticum turgidum L، var durum) با استفاده از یک جمعیت هاپلوئید مضاعف بود. این جمعیت شامل 155 لاین به همراه والدین و ارقام شاهد طی دو سال در سه منطقه در ایالت ساسکاچوان کانادا از لحاظ میزان پروتئین دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای ارزیابی ژنوتیپی، 517 نشانگر ریزماهواره روی والدین آزمون و سپس نشانگرهایی که چندشکلی نشان دادند برای غربال کلیه لاین های جمعیت استفاده شدند. رابطه بین داده های فنوتیپی و ژنوتیپی بر اساس روش مکان یابی فاصله ای مرکب و با استفاده از میانگین های حاصل از روش حداقل مربعات بررسی شد. نتایج بیانگر وجود چهار QTL مرتبط با میزان پروتئین دانه در این جمعیت بود که تاثیر این مکان های ژنی به محیط نیز وابسته بود. دو QTL روی بازوی بلند کروموزم 4B قرار داشتند که QTL اول در چهار محیط و QTL دیگر در دو محیط با میزان پروتئین دانه ارتباط معنی دار نشان دادند و به ترتبیب بین 15-9 و 8-7 درصد از تنوع فنوتیپی میزان پروتئین دانه در این محیط ها را توجیه نمودند. دو QTL دیگر که روی بازوی کوتاه کروموزم های 2B و 7B قرار داشتند، به ترتیب در چهار و سه محیط با میزان پروتئین دانه ارتباط معنی دار نشان دادند و به ترتیب بین 8-7 و 9-8 درصد از تنوع فنوتیپی میزان پروتئین دانه در این محیط ها را پوشش دادند. در تجزیه همزمان داده های شش محیط، یک موقعیت روی کروموزم 4B تعیین گردید که در بروز اثر متقابل ژنتیک و محیط نقش داشت.
    کلیدواژگان: گندم دوروم، میزان پروتئین دانه، نشانگر ریزماهواره، هاپلوئید مضاعف، QTL
  • گزل کاظمی، سعید نواب پور، سیده ساناز رمضانپور صفحه 79
    به منظور بررسی تاثیر تنش شوری روی میزان بیان ژن کاتالاز و صفات مورفولوژیکی در گندم، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 88-1387 در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه مرحله رشد (پنجه زنی، ساقه دهی و خوشه دهی) و فاکتور فرعی ترکیب فاکتوریل چهار سطح شوری (صفر، 100، 200 و 300 میلی مولار) و دو رقم گندم کویر (مقاوم) و فلات (حساس) بود. نمونه گیری در سه مرحله رشدی صورت گرفت. نتایج بیان ژن نشان داد که در مرحله پنجه زنی، در همه سطوح تیمار شوری، در رقم کویر بیان ژن کاتالاز در مقایسه با شاهد (شوری صفر) افزایش داشت درحالی که در رقم فلات کاهش بیان ژن نسبت به شاهد مشاهده شد. در مراحل ساقه دهی و خوشه دهی، در هر دو رقم برای همه سطوح شوری، کاهش نسبی در بیان ژن مشاهده شد. در این تحقیق در سطوح مختلف شوری برای صفات سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک اندام هوایی، کلروفیل a و b اختلاف معنی داری وجود داشت. اثر متقابل رقم × شوری برای صفات وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک برگ و کلروفیل a و b معنی دار بود. نتایج این مطالعه مبین ارتباط قوی بین میزان بیان ژن کاتالاز و صفاتی چون وزن خشک، میزان کلروفیل و TBARM (شاخص سطح اکسیداسیون) بود. بر این اساس بررسی صفات مذکور به عنوان یک شاخص کارآ و کم هزینه در ارزیابی مقاومت به تنش شوری توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: بیان ژن، تنش شوری، کاتالاز، کلروفیل، گندم
  • موسی رسولی، محمدرضا فتاحی مقدم، ذبیح الله زمانی، علی ایمانی، علی عبادی صفحه 89
    در این تحقیق جهت مطالعه روابط ژنتیکی 39 رقم و ژنوتیپ بادام داخلی و خارجی از نشانگر مولکولی RAPD استفاده گردید. DNA ژنومی از بافت های برگی جوان استخراج گردید و واکنش های PCR با استفاده از 20 آغازگر ده نوکلئوتیدی انتخابی که قابلیت تکثیر و چند شکلی بالا داشتند، انجام شد. آغازگرهای انتخاب شده در مجموع 297 باند تکثیر کردند که از بین آن ها 288 باند که دارای وضوح و چند شکلی مناسب بودند نمره دهی و تجزیه آماری شدند. در بین آغازگرهای استفاده شده، آغازگر BD-04 بیشترین تعداد باند چند شکل (23 باند) و همچنین آغازگر BD-10 بالاترین میزان قدرت تفکیک (64/13) را نشان دادند و متوسط قدرت تفکیک آغازگرهای مورد استفاده 05/7 بود. بر اساس ماتریس تشابه، بیشترین تشابه (78/0) بین ژنوتیپ های (یزد 444) و (یزد 60) و کمترین تشابه (25/0) بین ژنوتیپ های ’8-16‘ و ’هیبرید هلو و بادام، مشاهده گردید و در مجموع هیبرید هلو و بادام کمترین تشابه را با سایر ژنوتیپ ها نشان داد. در تجزیه خوشه ای، ارقام و ژنوتیپ های مورد بررسی در فاصله تشابه 44/0 به 8 گروه اصلی تقسیم شدند که متناسب با منشاء جغرافیایی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی آن ها بود. تجزیه کلاستر به طور موثری تفاوت ها بین ارقام و ژنوتیپ ها را تفکیک و شباهت های ژنتیکی آن ها را نشان داد. بر اساس نتایج بدست آمده ارقام و ژنوتیپ های (دیررس ساوجبلاغ)، (D-124)، (پاکوتاه شماره 2 طالقان)، (شماره 8-16)، (شماره 10-11)، (ارومیه 68) و (برگ درشت همدان) از نظر برخی صفات مهم مورفولوژیکی مثل عادت دیرگلدهی، خشک میوه و مغز بهتر از سایر ارقام و ژنوتیپ ها بودند. نتایج ثابت کرد که بین ارقام و ژنوتیپ های مطالعه شده تنوع خوبی وجود داشت که جهت برنامه های اصلاحی بادام می توان از آن ها استفاده نمود.
    کلیدواژگان: بادام، تنوع ژنتیکی، ضریب تشابه جاکارد، نشانگر RAPD
  • مقاله کوتاه
  • حامد خراتی کوپایی، محمدرضا محمدآبادی، علیرضا ترنگ، محمود خراتی کوپایی، علی اسماعیلی زاده کشکوییه صفحه 101
    در این پژوهش 398 نمونه خون از گاو های شیری هلشتاین در ایران جمع آوری و با استفاده از PCR یک قطعه 411 جفت بازی از اگزون شماره 8 ژن DGAT1 تکثیر شد. تعیین ژنوتیپ افراد با استفاده از تکنیک RFLP-PCR انجام گرفت. نتایج نشان داد 36 فرد دارای ژنوتیپ KK، 226 فرد دارای ژنوتیپ KA و 136 فرد دارای ژنوتیپ AA می باشند و فراوانی های آلل های K و A (آلل جهش یافته) به ترتیب برابر با 37/0 و 63/0 برآورد گردید. ارتباط ژنوتیپ های افراد برای این ژن با شمارش سلول های بدنی موجود در شیر به عنوان معیار اندازه گیری ورم پستان مورد بررسی قرار گرفت. نتاج این پژوهش نشان داد که هیچ گونه ارتباط معنی داری بین ژنوتیپ ها و سلول های بدنی شیر مشاهده وجود ندارد (05/0P>).
    کلیدواژگان: ژن DGAT1، سلول های بدنی شیر و ورم پستان