فهرست مطالب

پژوهشهای جغرافیای انسانی - پیاپی 83 (بهار 1392)

فصلنامه پژوهش های جغرافیای انسانی
پیاپی 83 (بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/01/17
  • تعداد عناوین: 12
|
  • کرامت الله زیاری، فرشید عشق آبادی، امیر رضا ممدوحی، رحمت الله فرهودی صفحه 1
    تعیین محل سکونت و دریافت خدمات به‎عنوان عمده‎ترین فعالیت‎های انسان، نیازمند تحلیل دقیق الگوهای رفتاری انسان می باشد. هدف این مقاله مدل‎سازی الگوهای رفتاری سفرهای کار و خدمات ساکنان بیست‎ودو منطقه‎ی شهر تهران، از طریق ساخت و پرداخت مدل های کار به خانه و خانه به خدمت، از نوع مدل انتخاب (مدل لوجیت چندگانه) با استفاده از روش بیشینه‎ی درست‎نمایی است. بنابراین، ابتدا مدل لوجیت و نیازهای اطلاعاتی مدل‎سازی بررسی و معرفی و سپس به توابع مطلوبیت کار به خانه و خانه به خدمت پرداخته می‎شود که بر اساس ویژگی ها و عوامل جذب یا دفع‎کننده‎ی مناطق برای انتخاب محل سکونت یا دریافت خدمات ساکنان شهر تهران ساخته می‎شوند. پس از ساخت تعداد زیادی توابع مطلوبیت کار به خانه و خانه به خدمت، مقادیر ثابت و ضرایب نهایی متغیرهای توابع، بر اساس مدل لوجیت چندگانه و مشاهدات سفرهای کار به خانه و خانه به خدمت شهر تهران و استفاده از روش بیشینه‎ی درست‎نمایی، توابع مطلوبیت نهایی تولید می‎شوند. پس از بررسی آماری، علائم و ضرایب متغیرهای توابع مطلوبیت ساخته‎شده و درنهایت، صحت و دقت مدل‎سازی ها در بازسازی سفرهای کاری و خدماتی مشاهده‎شده‎ی شهر تهران، از طریق تابع روندگرای خطی تحلیل می‎شوند. مقدار خوب و بالای میزان برازندگی مدل‎سازی مشخص می‎کند، مدل های حاصل، برآوردها را در سطح مطلوبی از مشاهده های نظیر خود بازسازی می‎کنند. مدل های نهایی می توانند الگوهای رفتاری پیچیده‎ی سفرهای کاری و خدماتی ساکنان شهر تهران را بر اساس مدل احتمالی لوجیت شبیه‎سازی کنند.
    کلیدواژگان: مدل کار، به، خانه، مدل لوجیت چندگانه، مدل خانه، به، خدمت، تهران، روش بیشینه‎ی درست‎نمایی، تابع مطلوبیت
  • حسنعلی فرجی سبکبار، علی منصوریان، منصور رضاعلی، محمدرضا آقانژاد احمدچالی صفحه 23
    زیرساخت داده های مکانی، به‎اشتراک‎گذاشتن داده های مکانی در سطح سازمان یابین سازمان‎ها است. زیرساخت داده های مکانی، مجموعه‎ی موافقت‎نامه ها در زمینه‎ی استانداردهای فناوری، ساختارو گردش سازمانی، سیاست‎ها و خط‎مشی ها هستند که امکان به‎اشتراک‎گذاشتن اطلاعات مکانی را فراهممی‎کنند و براساس مقیاس و سطح کاربرد دسته‎بندی می‎شوند که از سطح سازمان گرفته تا سطح ملی و بین المللی، پیش می‎روند. مجموعه هایی مانند شهرداری برای انجام امور جاری سازمان به اطلاعات و داده ها نیاز دارند، این اطلاعات باید به‎شکل موثری تولید و مورد استفاده بخش‎های مختلف قرار گیرند. دراین پژوهش شهرداری بابل، به‎عنوان مطالعه‎ی موردی انتخاب شده است. برای طراحی مدل مفهومی مناسب شهرداری بابل اجزای مختلف زیرساخت اطلاعات مکانی بخشی، گردش اطلاعات مکانی و نیازهای اطلاعاتی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. همچنین مدل مفهومی و رابطه‎ی مدل داده مکانی نیز پیاده‎سازی شده است. جریان جاری گردش داده در شهرداری بابل سنتی است و با کمبود داده های مکانی آماده و مناسب روبه‎رو است. با توجه به مشکل داده در شهرداری بابل، برای توسعه‎ی مدل SDI شهرداری بابل، مدل محصول مبنا پیشنهاد می‎شود.
    کلیدواژگان: شهرداری بابل، سیستم اطلاعات جغرافیایی، زیرساخت داده‎های مکانی، سیستم اطلاعات جغرافیایی سازمانی
  • بهادر زارعی، کیومرث یزدان پناه، علی زینی وند صفحه 45
    در این نوشتار کوشش بر این بوده است تا به تحلیل و بررسی دو گفتمان امنیتی موجود در جمهوری اسلامی از ابتدا تا کنون، سیر تکوینی و علل شکل‎گیری آن در جمهوری اسلامی ایران بپردازد. گفتمان نخست، به‎نام گفتمان انقلابی، مایه های نظری های خود را از اندیشه‎ی سیاسی اسلام، قانون اساسی و دیدگاه های تصمیم‎سازان دریافت می‎دارد که تفسیری فراملی و امت‎محور و از دیدگاهی گسترده‎تر و مستضعف‎نگر از امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ارائه می‎کند. مشکلات درونی کشور، الزامات جغرافیایی و بین المللی، به‎معنای آغاز دوره‎ای نوین در ملاحظات امنیت ملی کشور بود. در این دوره، تلاش حاکمان جمهوری اسلامی کاهش سطح ایستارهای ایدئولوژیک تاثیرگذار در ملاحظات امنیت ملی کشور بود، البته نباید از تغییرات در سطح کلان و بین المللی و تاثیر آن بر ایران در این دوره بی‎توجه بود. این دوره را می‎توان گفتمان ملی امنیت جمهوری اسلامی معرفی کرد. گفتمان دوم، یک دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با دوره‎ی ریاست جمهوری آقای ‎هاشمی رفسنجانی آغاز شد که با توجه به شرایط داخلی و بین المللی حاکم بر کشور و ظهور تنگناهای داخلی و تهدیدهای خارجی، همچنین فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد و از سوی دیگر ضرورت بازسازی کشور ناشی از ویرانی های جنگ تحمیلی ایران، خود را با قوانین مستحکم جغرافیای حاکم بر این سرزمین هماهنگ ساخت و گفتمان امنیتی حفظ‎محور مبتنی بر حفظ نظام، کشور و توجه به داخل و تامین نیازهای آن را مد نظر قرار داد. پس از گذشت چندین سال به مرور زمان، ضعف و ناتوانی این رویکرد امنیتی نیز آشکار شد و امنیت سخت‎افزاری و نگاه به بیرون، به‎عنوان بنیاد تهدیدهای داخلی ایران، مورد چالش و نقد اساسی قرار گرفت و ناکارآمدی امنیتی این رویکرد نیز آشکار شد.
    کلیدواژگان: قانون اساسی، گفتمان انقلابی، تهدیدهای سخت‎افزاری‎ و نرم‎افزاری، گفتمان ملی، جغرافیای امنیتی
  • سید حسن مطیعی لنگرودی، صامت فرهادی، زهره زارع صفحه 65
    با وجودی که نواحی روستایی در بین مردم محیط امن شناخته می‎شود، اما زندگی روستایی نیز می تواند تنش زا باشد. این وضعیت می تواند با دورافتادگی، بروز فشارهای روانی برای سازگاری، عدم توانایی برای پنهان‎شدن در جوامع یکپارچه، کمبود امکانات تفریحی، اعتیاد، جرم و فشار بازسازی اقتصادی مرتبط باشد. اعتیاد یکی از ناهنجاری های جامعه‎ی روستایی است که با گذر زمان فراگیرتر شده و سبب اختلال در زندگی روستایی می‎شود. اعتیاد در سال‎های اخیر، سبب تضعیف و ناکارآمدی نیروی انسانی و عدم تعالی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه و دلیل بسیاری از بزه کاری ها شده است. مقاله حاضر با هدف بررسی علل گرایش و گسترش اعتیاد در روستاهای دهستان چهاردولی غربی شهرستان قروه، برای شناسایی عوامل موثر بر افزایش تعداد معتادان ارائه شده است. جامعه‎ی آماری روستاهای دهستان چهاردولی غربی است و روش نمونه گیری برای تعداد روستاها، نمونه گیری مکانی است. برای جمع آوری داده ها از پرسش‎نامه استفاده شده که در این راستا، افراد ناظر به‎صورت تصادفی ساده و جمعیت معتاد با استفاده از معتادان در دسترس انتخاب شده اند. روش تحلیل، توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کیفی است. نتایج به‎دست‎آمده از این پژوهش بر اثرگذاری عواملی چون، لذت جویی، گذران اوقات فراغت، بیکاری، نزدیکان و دوستان معتاد، ازهم‎پاشیدگی نظام خانواده، فشارهای روانی، کنجکاوی و ماجراجویی، شکست در ازدواج، استفاده ی دارویی از مواد مخدر و از همه مهم تر، به‎وجودآمدن ناهنجاری فرهنگی جدید مصرف مواد مخدر، به‎عنوان تنقل مهمانی های شبانه تاکید دارد. مهم ترین راهکارهای ارائه‎شده برای کاهش اعتیاد در این پژوهش عبارتند از: آموزش خانواده ها برای مقابله با مصرف مواد مخدر در مجالس شبانه و نظارت بر فرزندان، به‎ویژه در فصل کاری است.
    کلیدواژگان: شهرستان قروه، دهستان چهاردولی غربی، اعتیاد، ناهنجاری اجتماعی، نواحی روستایی
  • علیرضا سفیانیان، زهرا مختاری، سید جمال‎الدین خواجه‎الدین، حمیدرضا ضیایی صفحه 87
    کمی‎کردن الگوی سیمای سرزمین شهری برای ارزیابی و پایش کارکردهای اقتصادی اجتماعی و زیست‎محیطی شهری ضرورت دارد. در این مطالعه از ترکیب روش تحلیل گرادیان و متریک‎های سیمای سرزمین، برای کمی‎کردن الگوی سیمای سرزمین شهر اصفهان استفاده شده است. بدین منظور نقشه‎ی کاربری اراضی سال 1386 در شش طبقه‎ی انسان ساخت، کشاورزی، فضای سبز، بایر، جاده و رودخانه تهیه شد. برای انجام تحلیل گرادیان دو ترانسکت در جهت شمال جنوب و شرق غرب با عبور از مرکز شهر، هدایت شد. برای محاسبه‎ی متریک ها در طول ترانسکت ها از روش پنجره‎ی متحرک استفاده شد و متریک ها در دو سطح کلاس و سیمای سرزمین کمی شدند. در کل، در سطح کل سیمای سرزمین شهر اصفهان، بیشترین درصد کلاس و تراکم لکه و نمایه‎ی بزرگترین اندازه‎ی لکه مربوط به اراضی کشاورزی است و میانگین اندازه‎ی لکه‎ی اراضی بایر و مرتع بیشترین مقدار است. در طول ترانسکت ها علاوه‎بر تغییر انواع کاربری ها، تغییر در مقادیر متریک های مختلف نیز مشاهده شد. متریک تراکم لکه و تراکم حاشیه به‎سمت مرکز شهر افزایش یافت. به طور کلی نتایج حاصل نشان داد، میانگین اندازه‎ی لکه در حواشی ترانسکت بیشتر است و به‎عکس تراکم لکه و تراکم حاشیه در مرکز شهر مقادیر بیشتری دارد. از این نتایج می‎توان چنین برداشت کرد که مقادیر تراکم لکه و تراکم حاشیه با توسعه‎ی شهری افزایش یافته است. این مطالعه نشان داد در طول ترانسکت ها علاوه‎بر تغییرات کاربری ها، شکل و تراکم لکه ها نیز تغییر کرده است و روند این تغییرات در دو ترانسکت از هم متفاوت است.
    کلیدواژگان: تحلیل گرادیان، پنجره‎ی متحرک، شهر اصفهان، _ متریک های سیمای سرزمین
  • علی موحد، علی گلی، پگاه ایزدی صفحه 105
    با مطرح‎شدن اصول توسعه‎ی پایدار و لزوم توجه به همه‎ی ابعاد وجودی شهر، شامل زیست‎محیطی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی، به‎عنوان اساس توسعه‎ی پایدار شهری، مشکل مناطق حاشیه‎نشین نیز وارد مرحله‎ی مطالعاتی جدیدی شده است. در مقاله‎ی پیش‎رو، برای دست‎یابی به هدف پژوهش که همانا تحلیل میزان پایداری مناطق حاشیه‎نشین و استفاده از رویکرد بازآفرینی پایدار، برای حل پایدار مشکلات این مناطق است، از روش تحلیلی توصیفی با استفاده از تعیین متغیر‎هایی در هر یک از ابعاد پایداری شهری استفاده شده است. در ادامه برای تعیین راهبردهای بازآفرینی پایدار شهری، از ماتریس نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‎ها و تهدیدها (SWOT)‎ استفاده‎شده و با تعیین موقعیت محله‎ی سعدی در ماتریس داخلی و خارجی (EI)‎ راهبردهای قابل ‎قبول مشخص شده‎اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‎دهد، بعد بالای خانوار، نسبت جنسی بالا، درصد بی‎سوادی، تراکم جمعیتی بالا، میزان پایین امنیت، فرهنگ غالب فقر و جمعیت بالای مهاجران غیر ایرانی، مشکلاتی را در محله ایجاد کرده که به ناپایداری اجتماعی و فرهنگی منجر شده است. هچنین به‎دلیل پایین‎بودن سطح سواد و تحصیلات، سطح پایین درآمد، نرخ بالای بیکاری و اشتغال افراد به مشاغل سطح پایین و به‎دنبال آن سطح درآمد پایین ساکنان، از عوامل عمده‎ی ناپایداری اقتصادی محله هستند. بررسی های به‎عمل‎آمده در مورد شاخص‎های کالبدی نیز بیانگر سطح پایین سرانه های شهری محله نسبت به سرانه های استاندارد است. به‎طورکلی میزان پایداری در تمامی متغیرهای انتخاب‎شده بسیار پایین است و همچنین با توجه به راهبردهای بازآفرینی ارائه‎شده با استفاده از مدل سوات، این نتیجه به‎دست می‎آید که تاکید این راهبردها باید بر راهبردهای تدافعی باشد.
    کلیدواژگان: بازآفرینی پایدار شهری برنامه ریزی راهبردی، محله‎های حاشیه‎نشین، محله‎ی سعدی شیراز، شیراز
  • عبدالرضا رکن‎الدین افتخاری، داوود مهدوی، ناهید اکبری سامانی صفحه 123
    گردشگری روستایی یکی از انواع گردشگری است که شکل پایدار آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطی، بسترساز دست‎یابی به توسعه‎ی پایدار جوامع محلی می‎شود. از این‎رو، دست‎یابی به این مهم، نیازمند طراحی، تدوین و به‎کارگیری الگوی راهبردی، به‎همراه راهبردهای مناسب و ویژه‎ی این نواحی از سوی برنامه‎ریزان و مدیران گردشگری است. بنابراین این پژوهش با هدف تدوین الگوی راهبردی مناسب برای توسعه‎ی گردشگری در روستاهای منطقه‎ی مورد مطالعه انجام شده است. سوال اساسی پژوهش این است که الگوی راهبردی مناسب برای توسعه‎ی گردشگری که به توسعه‎ی پایدار روستایی منجر شود، کدام است؟ بر این اساس، پژوهش پیش‎رو با بررسی های اسنادی و میدانی و نیز، روش‎شناسی توصیفی تحلیلی و از سه گروه مشارکت‎کننده‎ی (مردم روستا 170 نفر، گردشگران 140 نفر، مسئولان 25 نفر) در 14 روستای دهستان لواسان کوچک و دیدگاه های آنها در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه‎ی الگوی راهبردی توسعه‎ی گردشگری روستایی در چارچوب جامع راهبردی، از روش تحلیلی سوات استفاده شده است. با توجه به نتایج از بین مجموع عوامل داخلی، تعداد 9 قوت و تعداد 11 ضعف و از بین مجموع عوامل خارجی، تعداد 7 عامل، به‎عنوان فرصت خارجی و تعداد 11 عامل، به‎عنوان تهدید خارجی پیش روی این نواحی شناسایی شدند. این نتایج بیانگر این مطلب است که سطح آسیب‎پذیری اغلب روستاها، به‎دلیل توسعه‎ی گردشگری بسیار بالاست و توزیع و تخصیص مجدد منابع در سطح نواحی مورد مطالعه با توجه به محدود بودن فرصت‎ها و بالابودن نقاط ضعف، امری الزامی است.
    کلیدواژگان: گردشگری روستایی، برنامه ریزی، برنامه ریزی راهبردی، توسعه‎ی روستایی، الگو
  • زهرا احمدی پور، مصطفی قادری حاجت، رضا ملا حسینی اردکانی صفحه 147
    مکان علاوه‎بر بعد مادی، از بعد غیرمادی نیز برخوردار بوده و احساساتی را در ساکنان خود ایجاد می کند. به‎واسطه‎ی این احساسات، نوعی تعلق به مکان در افراد ایجاد شده که به شکل گیری هویت مکانی منجر می شود و از این نیروی معنوی، به‎عنوان حس مکان یاد می‎شود. تعلق مکانی، به‎عنوان نتیجه‎ی منطقی زندگی اجتماعی انسان در یک مکان جغرافیایی خاص، در همه‎ی دوران‎های تاریخی وجود داشته است و احساس متفاوت‎بودن از دیگران، زمینه‎ساز بروز رقابت‎‎های مکانی شده است. این رقابت‎‎ها، در سطوح مختلف خرد تا کلان مطرح هستند. یکی از مصادیق رقابت‎های مکانی در ایران، رقابت شهرستان‎های میبد و اردکان در استان یزد است. از دلایل اصلی اهمیت مطالعه‎ی این رقابت، تجانس فرهنگی، تشابه هویتی و مجاورت جغرافیایی و درواقع، درهم‎تنیدگی جغرافیایی این دو شهر است. آنچه در بررسی رفتار مردم این دو شهر مشاهده می‎شود، رقابت مکانی شدید بین آنهاست که نشان از شدت مهر مکان است، به‎گونه‎ای که وجوه مختلف آن در بسیاری از موارد آشکارا دیده می‎شود. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و تکیه بر منابع کتابخانه‎ای، اسناد و همچنین مطالعه‎ی میدانی با استفاده از نرم‎افزار SPSS و آزمون همبستگی، در پی آن است تا ضمن طراحی الگوی رقابت‎های مکانی در مطالعات جغرافیای سیاسی، به ریشه‎یابی شدت‎گرفتن رقابت‎های مکانی بین این دو شهر و تاثیرات برگفته از آن بپردازد. یافته های پژوهش بیانگر این مطلب است که ریشه‎ی این رقابت را نباید تنها در مسائل امروزی بخش‎بندی های کشوری، بلکه در حافظه و رفتار تاریخی این دو شهر نسبت به هم جست‎وجو کرد.
    کلیدواژگان: اردکان، الگویابی رقابت، میبد، رقابت مکانی، حس مکان، بخش‎بندی‎های کشوری
  • مجتبی صادقی، محمد رحیم رهنما صفحه 169
    در راستای اینکه هر ساختاری را کارکرد ویژه ای است و هر کارکرد ویژه ای، ریشه در ساختاری دارد، هدف این نوشتار، توصیف و تبیین ساختار و کارکرد مدیریت مشارکتی در شهر مشهد است. تحلیل ساختاری کارکردی روشی است که در این پژوهش به کارگرفته شده است. تعداد پرسش‎نامه ها (384 نفر شهروند و 21 کارشناس شهری) از فرمول کوکران به‎دست آمده است. یافته ها نشان می دهد که دو نیمه ی «از بالا به پایین» (سازمان‎های شهری) و «از پایین به بالا» (شورای شهر و شهرداری) در ساختار مدیریت شهری مشهد، به‎طور هم‎زمان و هم‎تراز فعالیت دارند (دوگانگی ساختاری)، به‎گونه‎ای که نیمه ی «از بالا به پایین»، یک کارکرد به‎نسبت غیرمشارکتی و نیمه ی «از پایین به بالا» یک کارکرد نسبی مشارکتی را از خود آشکار می کند (دوگانگی کارکردی). یافته ها نشان می‎دهد که میانگین شاخص مشارکت، برابر 4‎/2 بوده که این مقدار کمی کمتر از حد متوسط در طیف پنج گزینه ای لیکرت (5‎/25) است. بنابراین به‎دنبال «دوگانگی ساختاری»، «کارکرد نیمه‎مشارکتی» نیز از ویژگی های مدیریت شهری مشهد است. در تبیین این دوگانگی باید گفت: در نیمه‎ی «از بالا به پایین» (سازمان‎های شهری)، منبع اصلی تاثیرپذیری و به‎دنبال آن، طرف پاسخ خواه، سازمان‎های فرادست هستند، در صورتی که در نیمه ی «از پایین به بالا» (شهرداری شورای شهر)، منبع اصلی تاثیرپذیری و به‎دنبال آن، طرف پاسخ خواه، شهروندان هستند. گذرنکردن برنامه های سازمان‎های شهری، از صافی شورای شهر و همچنین، نبود مدیریت یکپارچه نیز، از مهم‎ترین چالش های پیش روی مدیریت مشارکتی شهری است.
    کلیدواژگان: تبیین، کارکرد، شهر مشهد، مدیریت مشارکتی شهری، ساختار، مدیریت مشارکتی
  • سیده صدیقه حسنی مهر صفحه 185
    مناطق جنگلی گیلان از رود آستاراچای در مرز ایران و جمهوری آذربایجان تا رود چابکسر در شرق گیلان را شامل می شود و در آن تعداد 2041 آبادی وجود دارد که محل سکونت دائم یا موقت 61،110 خانوار و جمعیتی برابر 368،120 نفر است. جنگل‎های گیلان که هم‎اکنون به‎صورت نوار باریکی مناطق کوهستانی دامنه های شمالی البرز را پوشانده است، دارای سطحی برابر 550،000 هکتار برآورد شده که با توجه به تعداد جمعیت ساکن در این سطح، تراکم جمعیت برابر 7‎/0 نفر در هکتار است. وضعیت جغرافیایی و پستی و بلندی جنگل‎های گیلان و نیز، امکانات دسترسی به مناطق و آب قابل شرب، نقش اساسی در تراکم و پراکنش دام و جنگل‎نشین دارد. در طول دو دهه‎ی 1350 و 1360 با افزایش جمعیت در مناطق جنگلی و روستایی، روند تخریب و نابودی جنگل‎ها نیز در استان گیلان شدت یافت. علل تخریب جنگل‎های گیلان را می‎توان در سه عامل: استفاده از جنگل به‎عنوان چراگاه و چرای بی‎رویه، قطع غیرمجاز درختان و بهره‎برداری سنتی و آتش‎سوزی جنگل‎ها دانست. روش جمع آوری اطلاعات در این نوشتار برپایه‎ی مطالعات کتابخانه ای و مشاهده‎ی مستقیم از برخی مناطق جنگلی گیلان بوده است و نتایج نشان می دهد که با وجود تلاش ها و اجرای طرح هایی در جهت استفاده‎ی بهینه از منابع طبیعی، افزایش بی‎رویه‎ی برداشت از منابع جنگلی وجود دارد. درنهایت، برای زنده نگه‎داشتن محیط جغرافیایی گیلان و حفظ عناصر طبیعی حیات در آن، اقدامات اساسی به‎صورت پیشنهاد ارائه شده است.
    کلیدواژگان: توسعه‎ی منطقه ای، جنگل‎نشین، گیلان، اراضی جنگلی
  • محمدرضا رضوانی، سمیه محمدی، صدیقه پیری صفحه 199
    در عصر کنونی، شرایط به ‎گونه ای است که هرسازمانی برای کارایی و اثربخشی بیشتر فعالیت‎های خود و به‎ویژه رضایتمندی مردم، نیازمند ارزیابی دقیق عملکرد است. در مناطق روستایی نیز سازمان هایی وجود دارد که از این امر مستثنی نیستند. هدف مقاله‎ی پیش رو، ارزیابی عملکرد دهیاری های شهرستان دهلران است. جامعه‎ی آماری پژوهش تعداد نه دهیاری این شهرستان است که سابقه‎ی آنها بیش از چهار سال است و در سه گروه دهیاران، اعضای شوراهای اسلامی روستایی و مردم محلی دسته‎بندی شده‎اند. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و ابزار جمع آوری داده ها، پرسش‎نامه است. مدل مورد استفاده برای ارزیابی، چارچوب عمومی ارزیابی (CAF)‎ است که چارچوب قدرتمند و مفیدی برای بهبود عملکرد سازمان‎ها فراهم می‎کند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش‎های آماری آزمون‎های پارامتریک شامل آزمون کلموگرف- اسمیرنف، آزمون تی تک‎متغیره، آزمون F تحلیل واریانس، آزمون های تعقیبی شفه استفاده شد، نتایج پژوهش نشان می دهد، عملکرد دهیاری ها بر اساس مدل چارچوب عمومی ارزیابی و شاخص‎های استفاده شده برای ارزیابی عملکرد، نامطلوب بوده است، عواملی مانند تحصیلات پایین دهیاران، آشنا نبودن آنها با مبانی ارزیابی عملکرد، نبود برنامه مصوب پنج‎ساله در دهیاری ها، عدم مشارکت مردم در طرح های عمرانی و مشکلات مالی و اعتباری دهیاری ها، در ناکارایی عملکرد آنها تاثیرگذار بوده است. در این راستا، آموزش همه‎جانبه ی دهیاران، دقت در انتخاب و گزینش دهیاران، تقویت مشارکت مردم در مدیریت امور روستاها، توسعه‎ی منابع مالی دهیاری ها و درنهایت، اجرای سامانه‎ی نظارت و ارزیابی عملکرد، می‎تواند در تقویت عملکرد دهیاری ها اثربخش باشد.
    کلیدواژگان: شهرستان دهلران، _ دهیاری، مدل CAF، مدیریت روستایی، ارزیابی عملکرد
  • رسول افضلی، محمد باقر قالیباف، میثم احمدی فیروزجایی صفحه 217
    مرز به پدیده‎ای فضایی گفته می‎شود که بازتابنده‎ی قلمرو حاکمیت سیاسی یک دولت بوده و مطابق قواعدی خاص در مقابل حرکت انسان، انتقال کالا و نشر افکار مانع ایجاد می‎کند. جهانی‎شدن و بحث گسترش فزاینده‎ی فناوری اطلاعات و ارتباطات که از آن به‎عنوان «جامعه‎ی شبکه‎ای» یاد می‎شود، به تحول و دگرگونی در ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی منجر شده و ویژگی های جامعه‎ی شبکه‎ای همچون اقتصاد اطلاعاتی، فرهنگ مجازی و کاهش اهمیت زمان و مکان در تعاملات اجتماعی، ویژگی متمایزی به هزاره‎ی سوم بخشیده است که ملموس‎ترین این دگرگونی ها را می‎توان در عوامل، عناصر و مفاهیم جغرافیایی مشاهده کرد. در چنین فضایی که با عنوان «فضای سایبر» توصیف می‎شود، مجموعه هایی از ارتباطات درونی انسان‎ها از طریق رایانه و مسائل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی شکل می‎گیرد. بدین ترتیب، مرز به‎عنوان یکی از مفاهیم پای های جغرافیای سیاسی مانند مفاهیم دیگر همچون سرزمین، ملت، دولت و حاکمیت در عصر جهانی‎شدن و فضای مجازی دچار دگرگونی های فراوانی شده است. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی در پی این مطلب هستیم که مرز به‎عنوان یک پدیده‎ی جغرافیایی در عصر جهانی‎شدن و با پیدایش فضای مجازی دچار چه تحولاتی شده است؟ یافته های پژوهش نشان می‎دهد، هر چند تحولات دوران معاصر و فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی توانسته‎اند برخی کارکردهای مرز را تغییر دهند؛ و لی نتوانسته‎اند ماهیت آن را از بین ببرند.
    کلیدواژگان: حاکمیت، _ فضای مجازی، جهانی‎شدن، فناوری اطلاعاتی، مرز
|
  • Ziari K., Eshghabadi F., Mamdoohi A. R., Farhoodi R Page 1
    Modeling for explaining complex patterns of behavior of urban residents can address the analysis and description of many urban issues. It can be used in broad sectors of urban planning that need to analyze the current situation and predict future behavioral patterns of population. Because of the complexity of economic activities and social structures in Tehran, any urban planning for the future requires precise analysis of behavioral patterns of residents in this city in connection with determining residence and services as the major human activities. Models of travel distribution between regions are mathematical formulas of distributed trips based on various assumptions and some regularity observed during the trip length frequency. In these models, the purpose is to analyze distribution of trips between pairs of source-destination. Due to incapability of travel forecasting models such as spatial interaction models, the need for models to predict behavior is reasonable in predicting travel behavior patterns and those social and economic differences between source-destination travel. In this study, the Choice Model (type of Multinomial logit model) is employed for modeling the business patterns of and services trips behavior amongst of residents of Tehran in order to understand and analysis the complexities of these trips on various influencing factors.
    Keywords: Maximum Likelihood Method, Tehran., Multinomial Logit Model, Work, to, Home Model, Home, to, Service Model, Utility Function
  • Farji Sabokbar H.A., Mansourian A., Rezaali M., Aghanejad Ahmad Chalee M.R Page 23
    Spatial data as one of the most important and most critical factors in decision-making and planning in life are discussed. For this reason, many needs, objectives and activities of different organizations, when it is possible that access to appropriate data integration is possible. One of the major problems today in most organizations, we are faced, lack of proper management of data and ignore its role in improving management and planning processes are. This issue, especially in small local organizations such as municipalities, as the main executive body in the city level, which is faced with lots of spatial data, is enormous. Regarding this issue, and to appropriate management spatial information and improve decision making, planning and implementation within the municipality, is required to, all existing problems that are often technical, economic, political and social aspects, will be exact identified and Rising. In this regard, spatial data infrastructure (SDI), as the activity in context of spatial data management, is able to use their model as a framework to resolve existing problems in context of spatial data management in the municipality and provide the necessary context information. In this article, in the context of a case study project in Babol municipality, various problems for developing Organizational SDI were investigated and solutions for resolving the problems were proposed
    Keywords: Spatial Data Infrastructure (SDI), Municipality of Babol, Geographic Information Systems, Enterprise GIS.
  • Zarei B., Yazdanpanah K., Zeinivand A Page 45
    This paper aims to analyze and review two security discourse existing in Islamic Republic so far: formative trend and reasons for its formation in Islamic Republic of Iran (IRI). The first debate receiving its theoretical themes from political thought of Islam, constitution and perspective of decision makers is known as revolutionary debate which presents a supranational and nation-based interpretation of a wide and Mustazaf-oriented view regarding national security of IRI. Security policy supervises the policies dominated over the trends of decision making in areas related to national security. From this perspective, areas of domestic and international policy and military, information, economic, managerial and even cultural and social arenas make established connection with the category of security policy. Accordingly, phenomenon of security and security policy making in different domestic and foreign perspectives and achieving it has always been among the basic goals of those countries in political life. Following sources of power, structure of government, geographical status and geopolitical qualities and type of ideology, all countries have made attempts to formulate their security policy and use it to gain multi-lateral security. In this study, security is examined in the area of IRI security geography with two different trends (traditional and modern). In Iran, first, regarding political thought of Islam and constitution – based on nation-based and Dar al-Islamic thinking known as revolutionary debate – a supranational thinking of security formed. The attitude visualized theoretical structure and security decision makings of IRI for a decade is based on the necessity of Muslims unification, historical experiences and …. The imposed war (Iran-Iraq war), difficult economic status, geographical requirements, international threats of revolutionary debate and … lead to the rotation and return of security perspectives in the first approach toward the attitude of IRI's national realm. In this study, the period is introduced as national debate of IRI's security. In the end, results of two approaches are reviewed and reflected.
    Keywords: Security Geography, National Debate, Constitution, Software, Hardware Threats., Revolutionary Discurse
  • Motiee Langrodi S. H., Farhadi S., Zare Z Page 65
    The countryside is popularly associated with peace and tranquility; yet for many people rural life can be a stressful experience, provoked by isolation, pressures to conform, the inability to escape or hide in close-knit communities, crime, drug, lack of diverting entertainment and strain of economic restructuring, particularly in agriculture. Addiction is one the challenges in rural communities which has spread from the past and resulted in disturbances in rural systems. During the recent years, addiction has caused debilitation in human resources and resulted in less efficient work forces. It has caused imbalance in economic, cultural, social and political situations and has been the reason associated with lots of crimes. Addiction, by itself, loses lots of human and financial resources and prevents villages from developing. The present study is aimed at considering the reasons for trend towards addiction and its spreading in villages located in Choardoli’s rural district in Ghorveh County. The purpose of this study is to know effective factors on increasing the number of addicts, so that one can study and analyze these factors in order to make a plan for reducing the addiction in rural societies
    Keywords: Choardoli's Rural District., Countryside, County Ghorveh, Addiction, Social Disorder
  • Soffianian A., Mokhtari Z., Khajeddin S. J., Ziaei H.R Page 87
    Urban landscape is a heterogeneous mosaic of physical and biological patches. Quantifying landscape pattern and it's change is essential for monitoring and assessment of ecological consequences of urbanization. The recent related research has been greatly promoted by the easier availability of higher resolution remote sensing data and the development of GIS and geospatial techniques, as well as other disciplines such as landscape ecology. The convergence of GIS, remote sensing and other related disciplines has helped in quantifying, monitoring, modeling and subsequently predicting the urban land use development. many landscape metrics have been developed and widely applied for characterizing various landscape patterns in the past few decades. Gradient analysis has been used to detect the urbanization gradient of landscape pattern. In this research combining gradient analysis with landscape metrics, were used for analyzing of landscape pattern.
    Keywords: Isfahan, Moving Window, Isfahan City, Gradient Analysis, Landscape Metrics
  • Movahed A., Goli A., Izadi P Page 105
    During last decades, it has been adopted various approaches in order to organize suburb regions which most of them have noticed to physical dimension of regions more than other dimensions. Among these approaches, it has been used sustainable urban regeneration (SUR) approach as a strategy which has comprehensive attitude and practice and tends to improve various kinds of sustainability including economical, social, physical and environmental stabilities as dominant approach in this research. In this study, we examine Saadi slum as one of suburb regions in Shiraz city.
    Keywords: Saadi Slum, Sustainable Urban Regeneration, Suburb Regions, Shiraz, Shiraz., Strategic Planning
  • Roknodin Eftekhari A., Mahdavi D., Akbari Samani N Page 123
    Rural tourism is one of the tourists, the different dimensions of sustainable economic, social and environmental sustainable development of local communities to achieve bidder. Therefore, to achieve this requires the design, development and implementation of the strategic model, together with appropriate strategies and specific areas of the tourism planners and managers. Therefore, this study aimed to develop a strategic model for rural tourism development in the study area has been carried out. This is a fundamental question Strategic model for sustainable development of rural tourism development that will lead to what? Accordingly, such documents and field research as well as pre Rvbabrrsy, analytical methodology, and the three groups of participants (the village, tourists, officials) in 14 rural villages and Lavasan kochak their views aspects of economic, social, environmental studies is considered. Model for data analysis and presentation in the context of a comprehensive strategy of rural tourism development strategy, SWOT analysis is used The results indicate that this is The most vulnerable villages is very high due to tourism development Distribution and reallocation of resources in areas with limited opportunities and high points, is necessary
    Keywords: Rural Development, Rural Tourism., Planning, Pattern, Strategic Planning
  • Ahmadypur Z., Ghaderi Hajat M., Mollahossiani Ardakany R Page 147
    Today, the land component in the concepts of place, space, location, region and area, as defined by the restriction is the identity of human communities, regions and locations; it is valuable for individuals and groups of elements and components of their identity to (Kaviani Rad, 1389: 56). One result of such an event, where the incidence of competition is the competition in different geographical regions and in different periods of time, shows its various forms. In the present study attempted to examine the roots and the main factors in the regional competition to be the perfect congruence of language, cultural, religious, and ethnic and. .. Has, despite this, competition between cities where Meybod and Duck in Yazd province since the issue has become complicated and sensitive.
    Keywords: State Divisions., Sense of Place, Meybod, Ardakan, Place Competition, Competitive Modeling
  • Sadeghi M., Rahnama M.R Page 169
    Since any structure has a special function and each special function is rooted in a structure, target of this paper is describe and explain structure and function of participation management in Mashhad. Explain structure and function of participation management in Mashhad need describe structure and function of participation management in Mashhad. So, for explain structure and function participation management in Mashhad, we have to describe Characteristics of structure and function urban management in Mashhad. Some of Characteristics: numerousness of organizations, disharmony among organizations, ambiguity in tasks of organizations and etc.
    Keywords: Mashhad City., Structure, Function, Explanation, Urban Participative Management, Participative Management
  • Hasanimehr S.S Page 185
    Guilan forests include some areas from Astara Chay River which is located in Iran and Azerbaijan Republic boundary to Chaboksar River in the east of Guilan. There are 2041 villages in this area which are as the permanent or temporary residence location of 61110 families and population of 368120 people. Guilan forests, like a narrow band, have covered the mountain areas of Northern Alborz with an area of 550000 ha. According to the population living in this area, the population density is about 0.7 people in ha. The geographic situation and topography of Guilan forests and accessible facilities to different areas and drinking water have a fundamental role in the density and transmittance of cattle and forest living people. In Guilan forests, the presence of small and dispersed forest villages and agricultural and animal husbandry activities is more than the ability and capacity of forest which has led to forest destruction. Although, the numerous number of villages and their smallness and dispersion are figured to the barrier for regions development and have not created economic servicing. Animal husbandry in forests, in its traditional and old method is in consistent with industrial exploration of forests.
    Keywords: Guilan., Forest Area, Forester, Regional Development
  • Rezvani M. R., Mohammadi S., Piri S Page 199
    Today, every organization needs to assess its activities for more efficient and effective performance. In Iranian rural areas, there are organizations that provide services and facilities to the local people and they are responsible for doing it. Dehyary or rural municipality is an organization that has been expanded rapidly in recent years in rural areas. Dehyary has an important role in the rural management and development, which performance assessment can increase the success of this institution. In other words, the performance assessment can reduce many of costs as well as prepare the environmental conditions to better efficiency any Rural Municipality through recognizing strengths and weaknesses.The Performance measurement is the process of collecting, analyzing and/or reporting information regarding the performance of an individual, group, organization, system or component. It can involve studying processes/ strategies within organizations, or studying executive processes/parameters/phenomena, to see whether output are in line with what was intended or should have been achieved. In addition, organizational performance assessment is a practice-based framework that builds on the synergy between planning and assessment, and results in the discernment of impact and value. It promotes a set of practices that enable the organization to effectively integrate planning, strategy, performance, assessment, and organizational development in order to advance the institution’s mission. The objective of this paper is performance assessment of Rural Municipalities (dehyari) in Dehloran County that was established more than 4 years ago some indicators such as efficiency, affectivity, and empowerment were employed due to responding ability in framework of scientific management principles and concepts to act in framework of organizational goals and executive tasks and plans. In this matter there are a few questions including: What is the level of performance in Rural Municipalities in the study areas? Is there significance different in performance of Rural Municipalities from the point of view of people? And finally is there significance different between view of people and Islamic Council members about performance assessment of Rural Municipalities (Dehyari)?
    Keywords: CAF Model, Rural Municipalities (Dehyari), Dehloran County., Rural management, Performance assessment
  • Afzali R., Qalibaf M. B., Ahmadi Firozjaei M Page 217
    Weakening national states diluting international borders ongoing wane of governing and reconstructing are of phenomenon that will change the political geography of the world which has been formed based on international system. Border are made to let the states govern their sub ordinate regions and the inhabitant. However the changes in the world dilated the states control over their regions. So the traditional concept of border has revolutionized. In the view of different science specialists the borders have diluted or vanished. Based on these political geography phenomenon goods, people, minds and complete independence of government cant be controlled. Nowadays the borders maintaining some of their old properties are taking new functions based on ICT in the globalized word which is different from their previous ones. Evolving information and communication technology, affected political security and economic and social aspects of countries. These changes are more outstanding in Geographical elements factors and concepts the cyberspace created by computers and electronic network is an aspect of globalizations which has been appreciated as a reality plus the real space. Considering these changes in addition to the real space in which the borders are made to control the different flows, in the uneducable cyberspace there must be virtual borders to control the flows.
    Keywords: Information Technology, Border, Globalization, Sovereignty, Cyberspace