فهرست مطالب

نشریه کارافن
سال سیزدهم شماره 39 (بهار و تابستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/06/26
  • تعداد عناوین: 8
|
  • عباس صدری، شهناز جبل عاملی صفحه 5
    تربیت تکنیسین از زمان شکل گیری آن تاکنون مسیرهای مختلفی را طی نموده و تغییراتی در شیوه ها و چگونگی ارائه آن در طی سالیان مشاهده شده است. در ایران این گونه آموزش ها در مقاطع مختلف زمانی دچار تحولات گوناگون گردیده و در هنرستان ها، انستیتوهای تکنولوژی فنی و حرفه ای و آموزشکده های فنی و حرفه ای با هدف تربیت تکنیسین درجه 1 و 2 و به جهت پرکردن خلا بین مهندس و کارگر اجرا شده است و در هر مقطعی براساس برخی از روندها مبتنی بر نیازهای واقعی یا با رویکرد عرضه محوری تغییراتی در نظام توسعه این آموزش ها ایجاد گردیده است. در این مقاله سعی شده است در دو برهه از زمان، قبل و بعد از انقلاب اسلامی، نگاهی به تحولات تربیت تکنیسین فنی و حرفه ای و ابعاد گسترده آن در ایران براساس رویدادهای تاریخی به تصویر درآید تا برنامه ریزان و مدیران اجرایی با بررسی پیشینه ی این آموزش ها، و آنچه را که نظام آموزش های فنی و حرفه ای در ایران از آن رنج برده است، به آینده این آموزش ها بنگرند و با نگاهی واقع بینانه به آنچه که بر سر این آموزش ها آمده است، با نگاه مثبت و منفی و ابعاد ناشناخته ی این آموزش ها آینده را رقم بزنند.
    کلیدواژگان: آموزش فنی و حرفه ای، تکنیسین، صنایع و کاردان
  • محمد شجاع الدینی، مهرناز بنی اعمام، مسعود شفیعی صفحه 16
    در شرایط فعلی اقتصادی ایران که نرخ بالای بیکاری،کندی تحرک در بخش های اقتصادی از جمله صنعت و محدودیت سرمایه گذاری در بخش کشاورزی از مشخصه های آن است، توجه به توسعه روستایی اهمیتی دوچندان دارد. کارآفرینان روستایی با شناخت صحیح فرصت ها و استفاده از سرمایه های راکد و با سازماندهی و مدیریت منابع غیرفعال به رشد اقتصادی کشور کمک می کنند. در این فرایند بدون اتکا به دولت و در بخش غیردولتی ایجاد اشتغال می شود. آموزش مهارت به روستاییان از طریق توسعه ی کار شایسته، فرصت های جدید روستاها را کشف و از آنها بهره برداری می کند که در نتیجه به رفع تنگناهای جامعه روستایی منجر می شود. در این نوشتار، با هدف شناخت و تحلیل قابلیت های کارآفرینی دانش آموختگان روستایی در فرایند توسعه ی روستایی، عوامل موثر در توسعه توانایی کارآفرینی روستاییان بررسی شده است و موانع و راهکارهای توسعه کارآفرینی مورد بازشناسی قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: اشتغال، توسعه روستایی، راهکارهای توسعه، کارآفرینی و موانع
  • حسین زارعی، مهدی علیزاده، زهرا گلشادی قلعه شاهی صفحه 23
    به منظور بررسی اثر محل قلمه گیری از روی شاخه بر روی ریشه زایی درختچه ی زینتی ماگنولیا ی بنفش، آزمایشی در اوایل تیر ماه سال 1392 در گلخانه ی تحقیقاتی پردیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گردید. در این پژوهش از درختان مادری موجود در محوطه ی پردیس، قلمه ها از نوع انتهایی، جانبی فصل جاری، پاشنه دار فصل جاری و یکساله تهیه شد. سپس قلمه ها با غلظت 4000 میلی گرم در لیتر IBA تیمار و در بستر کشت شدند. در پژوهش حاضر از طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار استفاده گردید. معنی داری صفات در سطح 1% مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد بیشترین درصد ریشه زایی (01/90 درصد) را نوع قلمه پاشنه دار دارد که از نظر آماری در این صفت، بین قلمه ی نوع پاشنه دار و یکساله تفاوت معنی داری مشاهده نشد. بیشترین طول ریشه را نیز قلمه ی پاشنه دار دارد که تفاوت معنی داری با نوع قلمه جانبی در آن مشاهده نشد. همچنین بیشترین وزن تر و وزن خشک ریشه، در قلمه ی پاشنه دار مشاهده گردید. در مورد صفت درصد زنده مانی، از نظر آماری تفاوت معنی داری بین چهار نوع قلمه مشاهده نگردید.
    کلیدواژگان: ریشه زایی، قلمه، ماگنولیای بنفش و هورمون ایندول بوتیریک اسید
  • آتوسا دانیایی، مهرداد باباربیع صفحه 28
    تا قرن 18 میلادی گیاهان زینتی و گل های آپارتمانی برای مردم مفهوم واقعی نداشتند و فقط برخی از افراد باذوق در دربار سلاطین بودند که برای تزیین و آرایش محیط به پرورش و نگهداری گیاهان می پرداختند. گل ها با تنوع و گوناگونی خود در رفع نیازهای روحی و حس زیبایی شناسی بشر نقش عمده ای ایفا می کند. علاوه بر جنبه های هنری، رفع آلودگی هوا و سلامت روحی جامعه، جنبه های اقتصادی پرورش گل ها و گیاهان و آگاهی از روش های نگهداری پس از برداشت آن ها و کاهش ضایعات گل های بریدنی و در نتیجه افزایش سرانه و بهبود فرهنگ مصرف گل نیز حائز اهمیت است. این تحقیق جهت بررسی میزان آگاهی خریداران گل های بریدنی پاکدشت نسبت به فیزیولوژی پس از برداشت و نگهداری گل های بریدنی و نحوه انتخاب گل ها صورت پذیرفت. 60 خریدار تصادف ی از شش گلفروشی در پاکدشت انتخاب شدند. نتایج این پژوهش میدانی نشان می دهد که 60 درصد پاسخ دهندگان در مناسبت های مختلف مانند تولد، عروسی و جشن و اعیاد و 35 درصد افراد بدون مناسبت و از روی علاقه به گل، گل خریداری می کنند. 3/38 درصد افراد پس از خرید گل شاخه بریده آن را در آب معمولی قرار می دهند، 7/11 درصد از وایتکس و 7/16 درصد از قند و شکر به عنوان مواد افزودنی به آب برای افزایش عمر گلجایی استفاده می کنند. این نتایج نشان می دهد که خریدارن اطلاعات کافی در مورد نگهداری گل های شاخه بریده پس از برداشت ندارند. در مورد معیار انتخاب گل برخلاف تصور 7/41 درصد افراد براساس شکل ظاهری گل دست به انتخاب می زنند تا براساس قیمت (7/16 درصد) که از لحاظ آماری اختلاف معنی داری بین آن دو وجود دارد.
    کلیدواژگان: عمر گلجایی، مصرف کننده و معیار خرید گل
  • فرزانه لک، پیمان کرمانی صفحه 34
    امروزه کشاورزی پایدار ضمن اینکه کمک شایانی به تولید مطلوب محصولات کشاورزی می کند باعث کاهش مصرف نهاده ها شده و کمترین اثر سوء را بر محیط می گذارد. به طور کلی کشاورزی پایدار با محیط سازگار است، به منافع انسان می اندیشد و کارایی استفاده از منابع موجود را بیشتر می کند. در راستای کشاورزی پایدار، کشاورزی دقیق نیز مطرح شده که اجرای آن کمک بیشتر و دقیق تری به حفظ محیط زیست و استفاده ی بهینه از نهاده های لازم برای تولید محصول با کیفیت بهتر می کند. از آنجا که یکی از مهم ترین آسیب های زیست محیطی استفاده از سموم شیمیایی برای کنترل بیماری های گیاهی است، کشاورزی دقیق با داشتن ساختارهای موثر کمک به کاهش آلودگی و پایین آوردن زیان های ناشی از بیماری های گیاهی بدون نیاز به مصرف سموم شیمیایی یا مصرف حداقل آنها می کند. در این مطالعه سعی شده به برخی از این ساختارها اشاره شود.
    کلیدواژگان: کشاورزی دقیق، کنترل بیماری های گیاهی، نهاده های تولید
  • ابوالفضل لطفی، سیدمهدی سیدی صفحه 43
    نور عامل مهمی برای رشد و نمو گیاهان است. در مناطقی که در آن منبع نور طبیعی خورشید برای رشد گیاهان کافی نیست، از منابع نور مکمل استفاده می شود. منابع نور سنتی مانند لامپ سدیم فشار بالا (HPS) و دیگر لامپ های متال هالید نه تنها کارایی بالایی ندارند، بلکه گرمای تابش بالایی نیز تولید می کنند. راه حل های جدید برای استفاده از سیستم های نوری کارآمد به لحاظ انرژی در گلخانه ها بایستی توسعه یابند. تحولات اخیر در زمینه فناوری منابع نور مصنوعی، افق جدیدی را برای سیستم های نوری بسیار پایدار و کارآمد در قالب لامپ های LED برای روشنایی گلخانه ها باز کرده است. در این مقاله به بررسی کارایی لامپ های LED به جای منابع سنتی در گلخانه ها پرداخته شده است. در یک بررسی مقایسه ای در راستای تجزیه و تحلیل اقتصادی از لامپ های سنتی و لامپ های LED نشان داده شده است که استفاده از لامپ های LED با کاهش هزینه های تولید محصولات کشاورزی در درازمدت (با توجه به اینکه لامپ های LED بهره وری انرژی بالایی داشته و هز ینه ی تعمیر و نگهداری آن پایین و عمر مفید آن طولانی است) نسبت به نمونه های سنتی بسیار مقرون به صرفه تر خواهد بود. به منظور بررسی پاسخ گونه های خاص گیاهی به طول موج های مختلف LED به عنوان یک جایگزین مناسب برای منابع نوری، مطالعه جامعی صورت گرفته است. با این حال مطالعات علمی دقیق تری برای درک اثر طیف های مختلف نوری تولید شده توسط لامپ های LED در فیزیولوژی گیاهان و نوآوری های فنی برای طراحی و ارائه ی منبع نور کارآمد به لحاظ انرژی با طیف مناسب برای رشد مطلوب گونه های مختلف گیاهی مورد نیاز است.
    کلیدواژگان: انرژی، رشد گیاه، گلخانه، لامپ سدیم فشار بالا (HPS)، لامپ LED، محصولات کشاورزی و نور
  • حامد کاوه، حسین نعمتی، صفیه وطن دوست، طیبه جلالی صفحه 55
    تلفات پس از برداشت گوجه فرنگی مزرعه ای رقم اوربانا، در مزرعه، حمل و نقل، میدان تره بار و فروشنده ی جزء در مشهد بررسی شد. طرح بلوک کامل تصادفی برای داده برداری در چهار مرحله پس از برداشت (1. مزرعه، 2. حمل و نقل، 3. میدان تره بار و 4. در محل فروشگاه خرده فروشی) از 2 منطقه متفاوت و 2 مزرعه در هر منطقه با 3 مشاهده در هر مزرعه و 10 جعبه در هر مشاهده استفاده شد. مجموعا در هر مرحله 120جعبه مورد بررسی و اندازه گیری قرار گرفت. بین درصد تلفات در مزرعه، حمل و نقل و خرده فروشی تفاوت معنی داری وجود نداشت. بیشترین خسارت در زمان برداشت محصول رخ داد، که مشخص می کند روش برداشت محصول و جابه جایی آن در مزرعه نامناسب است. کمترین تلفات در میادین کلی فروشی بود، که اختلاف معنی داری با سایر گروه ها داشت. به طور میانگین میزان خسارت در مرحله 1، 2/9 درصد؛ در مرحله 2، 4/8 درصد؛ در مرحله 3، 5/3 درصد و در مرحله 4، 8/7 درصد بود. از آنجا که خسارت تجمعی است، در آخرین مرحله ی فروش تقریبا 30 درصد محصول قابل عرضه نیست.
    کلیدواژگان: تولید اتیلن، حمل و نقل، درجه بندی محصول، محصول بازار پسند و نحوه ی برداشت
  • مهرداد باباربیع، حسین زارعی، زهرا خیشه صفحه 62
    ایجاد تنوع در رنگ گل های شاخه بریده از طریق دور گیری و جهش انجام گرفته است. اما برخی تولیدکنندگان و گل فروشان با رنگ کردن گل ها این کار را انجام می دهند. به منظور بررسی عمر ماندگاری و برخی صفات کیفی گل شاخه بریده رز سفید رقم اولانچ پس از فرایند رنگ پذیری توسط محلول های رنگی، از چند رنگ طبیعی و مصنوعی استفاده گردید. برای تهیه محلول های رنگی از پودر گیاهان قهوه، سماق، روناس و وسمه، پودر زعفران، رنگ خوراکی سبز، رنگ خوراکی آبی و رنگ خورا کی سبز + رنگ خوراکی آبی استفاده و از آب مقطر به عنوان شاهد استفاده شد. گل ها 36 ساعت درون محلول های رنگ قرار گرفتند. گل هایی که در محلول های حاوی سماق، قهوه، وسمه و روناس قرار داشتند، بعد از 12 ساعت، بدون رنگ گیری، پژمرده شدند؛ اما رنگ پذیری در گل هایی که در محلول های حاوی زعفران و رنگ خوراکی آبی، سبز و سبز + آبی قرار داشتند، انجام گرفت و گل ها شادابی مناسب را داشتند. پس از آن، گل ها در آب مقطر قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار انجام شد. صفات عمر گلجایی، کلروفیل، وزن تر، مواد جامد محلول و جذب آب مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد رنگ های خوراکی مصنوعی و زعفران، عمر گلجایی، کلروفیل، جذب آب و وزن تر گل را نسبت به شاهد کاهش دادند اما مواد جامد محلول را افزایش دادند.
    کلیدواژگان: رنگ گل، گل رز و ماندگاری گل