فهرست مطالب

علوم مدیریت ایران - پیاپی 21 (بهار 1390)

فصلنامه علوم مدیریت ایران
پیاپی 21 (بهار 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/02/19
  • تعداد عناوین: 7
|
  • نسترن حاجی حیدری، سید رضا سید جوادین صفحه 1
    با توجه به اهمیت هم راستایی سازمان ها با تغییرات محیطی از یک سو و ایجاد توانایی پیش بینی نتایج و تاثیرات تصمیم های مدیریتی در تغییر مدل کسب وکار از سوی دیگر، این پژوهش با هدف فراهم نمودن امکان مدل سازی کسب وکار به شیوه ای پویا و منعطف طراحی شده است. شبیه سازی سناریوهای متعدد تصمیم گیری برای مدیران به منظور امکان بررسی نتایج تصمیمات مختلف در اجزای مدل کسب وکار، روابط بین اجزا و از همه مهم تر در نتیجه ی نهایی یا سود حاصل از تصمیم، در محیط متحول کسب وکار کنونی ضروری است. لذا این پژوهش با هدف عملیاتی نمودن رویکرد سیستم های پویا به عنوان رویکری کمی و منعطف در طراحی و شبیه سازی مدل کسب وکار انجام شده است. در همین راستا پس از بررسی پیشینه ی موضوع، با تعیین سطح بررسی متناسب با هدف و رویکرد این پژوهش، انتالوژی مدل کسب وکار (BMO) به عنوان مدل انتخابی تعیین شده است. سپس با استفاده از رویکرد پویایی سیستم ها، این مدل طراحی شد و ساختار آن با نظرسنجی از خبرگان مورد تایید قرار گرفت. در مرحله ی بعدی با هدف تایید رفتار پویای مدل از یک سو و ارزیابی فرضیه ی اهمیت به کارگیری رویکرد پویا در شبیه سازی مدل کسب وکار از سوی دیگر، تعدادی سناریو اجرا شده است. در نهایت نیز رفتار مدل در نمونه ی انتخابی مورد ارزیابی و تایید قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: مدل کسب وکار، پویایی سیستم ها، انتالوژی مدل کسب وکار، شبیه سازی
  • مهدی کاظمی، علی کرمانشاه، الیاس کرباسفروشان صفحه 19
    نقد و بازبینی سازه ها، به ویژه سازه های رایج، لازمه ی تسریع رشد علوم سازمانی است. از جمله ی سازه های جدیدی که در حوزه ی کار تیمی مطرح شده و اقبال نسبتا مناسبی هم به آن وجود دارد، سازه ی کیفیت کار تیمی است. کیفیت کار تیمی را هوگل و گموئندن (2001) برای گردآوری کلیه ی تعاملات تیم در یک سازه تعریف کردند. مقاله ی آن ها دارای اشکالات مهمی است که در این مقاله هم در ساحت نظر و هم به صورت تجربی بررسی می شود. در این مطالعه به صورت نظری و تجربی نشان داده می شود به کارگیری سازه ی کیفیت کار تیمی در مدل های مختلف به عنوان زیربنای تعاملات تیم توجیه پذیر نیست. در عین حال شیوه ی مفهوم سازی و عملیاتی سازی این سازه نیز دچار مشکلات جدی است. به منظور اصلاح این مسئله، مفاهیم تلاش و توازن مشارکت در این سازه با هم یکی شده و مفاهیم تعارض، هدف گذاری و تصمیم گیری به آن افزوده شده است. به این ترتیب ترکیب جدیدی از گزاره ها در قالب پرسشنامه ای جدید برای سنجش تعاملات تیم ارائه شده است که با استفاده از داده های آماری 152 دانشجوی ایرانی و روش مدل معادلات ساختاری، برتری آن بر مدل پیشین کیفیت کار تیمی نشان داده شده است. در انتهای مقاله نیز به کاربردها، محدودیت ها و پیشنهادها برای پژوهش های آتی پرداخته می شود.
    کلیدواژگان: کیفیت کار تیمی، ابزار اندازه گیری تعاملات تیم، پرسشنامه ی کیفیت کار تیمی
  • شمس سادات زاهدی، نگین خانلو صفحه 47
    هدف این پژوهش آینده پژوهی پاسخگویی سازمان های غیردولتی حوزه ی سلامت و بهداشت ایران 1404 است. این پژوهش به ترسیم تصویری کلان و سازگار از آینده های باورپذیری می پردازد که می تواند پاسخگویی سازمان های غیردولتی و ابعاد مختلف آن را متاثر سازد؛ به این ترتیب لازم است ابتدا سناریوهایی کلان در خصوص آینده ی پاسخگویی سازمان های غیردولتی تصویر شود و سپس در هر یک از سناریوهای کلان تدوین شده، وضعیت پاسخگویی و ویژگی های آن، تحلیل و به پرسش های پژوهش در هر یک از سناریوها پاسخ داده شود. جامعه ی آماری این پژوهش خبرگان سازمان های غیردولتی حوزه ی سلامت و بهداشت ایران هستند. برای گردآوری داده ها از دو نوع پرسشنامه ی تاثیرات متقابل و عدم قطعیت، مصاحبه ی نیمه ساختار یافته، مطالعات آرشیوی، بررسی اسناد و مدارک، پانل تخصصی و مطالعات اکتشافی استفاده شده است. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد که افزایش یا کاهش توانمندی سازمان های غیردولتی حوزه ی سلامت و بهداشت ایران و مشارکت عمومی مردم در فعالیت های غیردولتی دو عدم قطعیت پیش روی این سازمان ها در ایران 1404 است. موضع گیری دولت، نقش سازمان های غیردولتی در تقویت توانمندی خود و آگاهی مردم در خصوص مشارکت در فعالیت های غیردولتی بر آینده ی پاسخگویی سازمان های غیردولتی تاثیر گذارند.
    کلیدواژگان: آینده پژوهی، پاسخگویی، سازمان های غیردولتی حوزه ی سلامت و بهداشت ایران
  • حسن زارعی متین، فاطمه طاهری، ابوالقاسم سیار صفحه 77
    علی رغم اینکه ادبیات رایج در زمینه سازمان و مدیریت، بر توانمندسازی و ایجاد کانال های ارتباطات باز تاکید دارند، اما نتایج تحقیقات نشان می دهند بسیاری از کارکنان از این موضوع شکوه می کنند که سازمان های آنها از ارتباطات، تسهیم اطلاعات و دانش آشکار و پنهان حمایت نمی کنند و اینها همه می تواند دلیلی بر شکست اهداف و برنامه های مدیران در سازمان ها باشد. یکی از موانع مهم در موفقیت برنامه ها و اهداف سازمان، فقدان اطلاعات، فقدان اعتماد و فقدان آن چیزی است که پژوهشگران آن را سکوت سازمانی نام نهاده اند که عبارتست از خودداری از بیان ایده ها، نظرات و اطلاعات راجع به مشکلات سازمانی. سکوت سازمانی پدیده ای رایج و شایع در اغلب سازمان ها می-باشد؛ اما با این حال تحقیقات چندان گسترده ای پیرامون آن صورت نگرفته است. این مقاله به دنبال آن است تا ضمن پرداختن به مفهوم پدیده سکوت و آوای سازمانی و مقایسه آن دو با یکدیگر، انواع سکوت و انواع آوای سازمانی را تحلیل نموده، ابعاد فلسفی سکوت و چشم اندازهای مرتبط با آن را تشریح، متغیرهای سازمانی و مدیریتی موثر در ایجاد سکوت سازمانی را بیان، مضامین سکوت در سازمان را برشمرده، دلایل بوجود آمدن و پیامدهای ناشی از آن را توصیف نماید.
    کلیدواژگان: سکوت سازمانی، سکوت مطیع، سکوت تدافعی، سکوت نوع دوستانه، آوای مطیع، آوای تدافعی، آوای نوع دوستانه
  • حمزه خواستار، رحمان غفاری، علی اصغر پورعزت، الهام حیدری صفحه 105
    در این مقاله 184 پایان نامه ی کارشناسی ارشد رشته ی مدیریت دولتی دانشگاه تهران که در سال های 1377 تا 1386 دفاع شده اند، با استفاده از چارچوب کلیری (1992، 2000) مورد بررسی قرار گرفت و روندهای موضوعی و روش های مورد استفاده در آن ها با روش تحلیل محتوا مطالعه شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که می توان برخی روندهای کلی را در موضوع های انتخاب شده و روش های به کار رفته در پایان نامه های کارشناسی ارشد مدیریت دولتی شناسایی کرد. نتایج نشان دهنده ی آن است که بیشتر پایان نامه ها بر سه حوزه ی اصلی منابع انسانی (79 مورد)، رفتار سازمانی (78 مورد) و تئوری و طراحی سازمان (72 مورد) تمرکز داشته اند و حوزه ی موضوع های مرتبط با مدیریت دولتی و خط مشی گذاری چندان مورد توجه نبوده است. ضمن این که از لحاظ فنون آماری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل یافته ها، اکثر پایان نامه ها از فنون همبستگی (132 مورد)، تحلیل واریانس (72 مورد) یا آزمون تفاوت میانگین ها (69 مورد) استفاده کرده اند. از نظر ابزار گردآوری اطلاعات نیز اکثر پایان نامه ها (174 مورد) از ابزار پرسش نامه استفاده کرده اند، هر چند برخی از آن ها از مصاحبه (43 مورد)، مطالعه ی اسناد (36 مورد) و مشاهده (4 مورد) سود جسته اند.
    کلیدواژگان: مدیریت دولتی، روش شناسی، موضوع شناسی، پژوهش های دانشگاهی
  • لعیا الفت، علی خاتمی فیروز آبادی، روح الله خداوردی صفحه 123
    جهانی سازی، افزایش مقررات سازمان های دولتی و غیر دولتی و فشار و درخواست مشتریان در خصوص رعایت مسائل زیست محیطی باعث شده است سازمان ها به بررسی اقدمات لازم جهت به کارگیری مدیریت زنجیره ی تامین سبز، به منظور بهبود عملکرد زیست محیطی و اقتصادی بپردازند. مدیریت زنجیره ی تامین سبز، یکپارچه کننده ی مدیریت زنجیره ی تامین با الزامات زیست محیطی در تمام مراحل طراحی محصول، انتخاب و تامین مواد اولیه، تولید و ساخت، فرایندهای توزیع و انتقال، تحویل به مشتری و بالاخره پس از مصرف، مدیریت بازیافت و مصرف مجدد به منظور بیشینه کردن میزان بهره وری مصرف انر‍ژی و منابع همراه با بهبود عملکرد کل زنجیره ی تامین است. در این مقاله به شناسایی مقتضیات (محرک ها، موانع، اقدامات و نتایج) لازم جهت دستیابی به مدیریت زنجیره ی تامین سبز در صنعت خودروسازی ایران پرداخته شده است. سپس اقدامات لازم جهت دستیابی به مدیریت زنجیره ی تامین سبز، استخراج شد و این اقدامات برای نهایی شدن از طریق پرسشنامه به نظر سنجی خبرگان گذارده و در نهایت اقدامات اجرایی به کمک روشTOPSIS فازی اولویت بندی شد.
    کلیدواژگان: مدیریت زنجیره ی تامین، مدیریت زنجیره ی تامین سبز، پایداری زیست محیطی، صنعت خودروی ایران
  • علی نقی مصلح شیرازی، مرجان قائد شرف صفحه 141
    دولت جمهوری اسلامی ایران به منظور بهبود عملکرد شرکت های دولتی، پس از تصویب قانون برنامه ی اول توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، به عبارتی از سال 1368، تصمیم گرفت سهام شرکت های دولتی را واگذار نماید. در مصوبه ی هیئت وزیران روش های انتخاب شده برای خصوصی سازی غالبا از طریق انتقال مالکیت شرکت ها برنامه ریزی شده است. نکته ی حایز اهمیت انتخاب روش بورس به عنوان اولویت روش واگذاری است که تقریبا بنابر دلایل غیر اقتصادی و صرفا به دلیل وجود بازار بورس در ایران از سال 1346 در نظر گرفته شده است. از نظر تئوریک انتظار می رود عملکرد شرکت ها پس از خصوصی شدن بهبود یابد؛ اما بسیاری از تحقیقات تجربی خارجی در مورد تغییر عملکرد شرکت ها بعد از خصوصی سازی، نتایج متناقضی را گزارش کرده اند. نتایج متناقض به دست آمده از مطالعات پیشین و عدم انجام تحقیق تجربی جامع در ایران، ضرورت تحقیق در مورد بررسی اثرات خصوصی سازی را در ایران بیش از پیش آشکار می سازد. این تحقیق با هدف ارزیابی تاثیر خصوصی سازی از طریق بورس اوراق بهادار بر عملکرد مالی/عملیاتی شرکت های دولتی واگذار شده انجام شد. در این تحقیق عملکرد مالی/عملیاتی سه سال قبل و سه سال بعد از واگذاری 42 شرکت، که حداقل 50% از سهام آن ها در فاصله ی سال های 1368 تا 1386 از طریق بورس اوراق بهادار واگذار شده است، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد واگذاری سهام، هرچند تا حدودی باعث بهبود سودآوری و بهره وری نیروی کار می شود، تاثیر قابل ملاحظه ای بر بهره وری کل عوامل، بهره وری سرمایه و گردش مجموع دارایی های شرکت های واگذار شده ندارد.
    کلیدواژگان: خصوصی سازی، بورس اوراق بهادار، بهره وری کل عوامل، شاخص دیویژیا
|
  • Page 1
    In today’s ever-changing world of business, organizations are required to align with environmental changes and it is also extremely necessaryfor organizations to forecast the impacts of managers’ decisions on business model change. In response to these requirements, this study addressesdesigning dynamic business models. Simulating management decisionscenarios is an effective way to investigate the impact of decisions on business model components, relationshipsamongthe components, and business results and benefits of resolution. Therefore, the main purpose of this research is to takeadvantage of system dynamics approach as an operational, quantitative, andflexible approach for business model simulation. In this study, relatedliterature has been thoroughly reviewed, proportionate to the leveland approach of the current study, Business Model Ontology (BMO) wasselected to serve as the model of this study. The modelwas then designed using system dynamics approach and its structure wasevaluated using expert judgments. In the next step, some scenarios were developed and executed to confirmthe behavior of the model and also to evaluatethe importance of applying system dynamics approach in business model simulationespecially in the process of business model design and change. Although systemdynamics approach precedents in business studies, this research contributes to operationalization of this approach in BM design and analysis.
  • Page 19
    Criticizing and revising constructs, especially prevalent constructs, is necessary for the development of the organizational field of research. One of the constructs which is frequently used in organizational research is teamwork quality. Hoegl and Gemuenden defined teamwork quality as a comprehensive construct which embraces all team interaction concepts. However, this construct has some important shortcomings which are theoretically and empirically discussed in this paper. Here, it is shown that this construct could not be used as an underlying concept of team interactions. Moreover, its conceptualization and operationalization encounter serious difficulties. This paper proposes that it is needed to unify “effort” and “balance of contributions” to alleviate these shortcomings. Besides, it is needed to add “conflict”, “goal setting”, and “decision making” concepts to team interaction framework. Accordingly, new combination of items, in a questionnaire instrument is suggested. Using a sample of 152 Iranian students and structural equation modeling it is shown that the new model for team interaction fits better to the data than the previous teamwork quality model. Finally, the research implications, limitations, and suggestions for future research are discussed.
  • Page 47
    The purpose of this study is to foresight accountability of Iranian NGO in Health and Hygiene field. Data of this study was collected via cross-impact questionnaire, Uncertainty questionnaire, Semi- structural interviews, expert panels & explanatory studies. The first step is to review literatures and determine the key factors and cross impacts of them in the primary questionary. After cross impact analysis of primary questionary by structural analysis, we indicated the uncertainties of Irananian NGOs. This method is completely expert based and finally we write scenarios by the expert panels and interviews. The study’s finding shows that NGO’s empowerment and public participation in NGO’s activity are the main uncertainties which our Iranian NGS’s will involve in future. Governmental approaches, NGO’s role in empowerment & public awareness will affect the accountability of Iranian NGO.
  • Page 77
    Current management and organizationliterature has focused on employee empowerment and use of open communication channels. Despite this fact, results of empirical research has shown that employees believe that open communication, information, explicit or implicit knowledge sharingare not supported within their organizations. Lack of information and trust and presence of organizational silence is one of the most important obstacles to organization success. Organizational silence refers to situationswhere employees withhold information, ideas and suggestions about potential problems. In response to the need for further research regarding organizational silence, this paper addresses the concept of organizational silence and voice, types of employee silence and voice, and the philosophical dimensions of silence. In addition, negative consequences of this behavioral problem are discussed in this paper.
  • Page 105
    This article reports the findings of the content analysis of 184 public administration theses defended at university of Tehran within a 10-year period (1998-2007). The content of the master’s theses were analyzed regarding their subject areas and research methods. Results revealed that some trends in subjectsareas and research methods in public administration theses could be identified. The master's theses focused mainly on threefields: human resources (79 of 252), organizational behavior (78 of 252), and organization theory & design (72 of 252). Therefore, it could be concluded thatsubject areas did not include topics which are considered to be more related to public administration issues (e.g. policy making). Regardingdata analysis techniques, most of the theses used correlation coefficient (132 of 323), analyze of variance (72 of 323), or mean difference tests (69 of 323). Questionnaire was the most frequently employed tool for collecting data (174 of 257), compared to interviews (43 of 257), archival analysis (36 of 257), and observations(4 of 257).
  • Page 123
    Today, environmental issues such as ozone depletion, air and water pollution, global warming, jungles demolition, acid rains, etc. are among the most serious threats to human beings lives. In the field of business and management, the role of organizations in society has changed and they have become more responsible to minimize their effects on the environment. Green supply chain management integrates supply chain management with environmental management system in all stages. This paper aims to describe some aspects of green supply chain management including sustainable and green supply chain management and GSCM drivers, practices and performance within Iranian automobile industry. We conducted a survey to collect data from automobile enterprises in Iran. Data from the GSCM practices in Iranian automobile industry are ranked using fuzzy TOPSIS decision making method.
  • Page 141
    In theory, it is often expected that the financial performance and productivity of state owned firms are improved after privatization. But some empirical researches conducted in western countries have found findings which do not confirm this expectation. In addition, there is no solid research evidence available regarding the performance of Iranian firms being privatized in recent decade. Thus, there exist considerable doubts about the real effects of privatization on the performance of such firms. This research was carried out to investigate the effects of privatizing state owned Iranian firms on theirfinancial/operational performance. Therefore, six years of financial/operational performance of 42 firms was examined against some generally accepted criteria. All of the sample firms were privatized during 1990-2008 by transferring at least 50% of their shares to the private sector. Performances of these firms three years before and three years after privatization were studied. Results revealed that the transfer of shares (change in ownership of the firms) has caused only small amount of improvement in the firm's profitability and human resource productivity, whereasprivatizationhas had no significant effects on the firms total factor productivity (TFP), total assets turn over, and capital productivity.