فهرست مطالب

هوش مصنوعی و ابزاردقیق - شماره 3 (پیاپی 15، شهریور 1388)

دو ماهنامه هوش مصنوعی و ابزاردقیق
شماره 3 (پیاپی 15، شهریور 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/06/11
  • تعداد عناوین: 33
|
  • سرمقاله
  • پنج آدمخوار در یک شرکت استخدام شدند
    صفحه 4
  • کنکاش (مشورت با کارشناسان)
  • امین اکبری نسب، افشین درکی صفحه 5
    استانداردهای مهندسی زمانی می توانند مفید باشند که علاوه بر توجه به نیازهای مهندسی جامعه در زمینه توسعه و بومی سازی نیز موفق عمل کنند. باتوجه به رابطه مستقیم تولید علم و تدوین استاندارد، در کشور ما فعالیت شایسته ای در تدوین استانداردهای مهندسی انجام نشده و در این عرصه بیشتر از استانداردهای جهانی استفاده کرده ایم که در بسیاری از موارد به دلیل مغایرت با خصوصیات محیط اجرایی و عدم سازگاری با نیازهای بومی نتایج مطلوبی را به همراه نداشته است. از این رو برای توسعه استانداردهای مهندسی توجه به جنبه های مختلف اجتماعی و فرهنگی محیط اجرایی استاندارد یا همان بومی سازی، ناگزیر به نظر می رسد؛ اما در این باره نباید کلیه شرایط و خصوصیات بومی را به عنوان معیارهای بدون تغییر استاندارد قرار داد. چه بسا شرایط و هنجارهای اجتماعی موجود نیازمند بازنگری و اصلاح باشند.
    چالش موجود در این باره از یک سو بومی سازی استانداردهای مهندسی و از سویی دیگر تعهد به استانداردهای لازم برای حضور در بازاهای جهانی است که این امر منجر به ایجاد استانداردهای دوگانه می گردد. در این مقاله سعی بر آن است که ضمن برشمردن ضروریات بومی سازی استانداردهای مهندسی، موانع پیش رو و چالش های موجود، راه حلهایی با توجه به تجربیات کشورهای در حال توسعه ازجمله مالزی (به لحاظ مشابهتهای فرهنگی) ارائه گردد.
    کلیدواژگان: توسعه، بومی سازی، استانداردهای مهندسی
  • گزارش
  • مدیریت و تعالی سازمانی
  • علی ترکی صفحه 17
    امروزه توسعه صنعتی کشورها در گرو میزان توانمندی آنها در ظرفیت سازی مهندسی است. به گونه‎ای که بسیاری از کشورهای در حال توسعه در تلاشند تا با پیاده سازی برنامه جامع ظرفیت سازی مهندسی، به شناسایی مزیتهای رقابتی در حوزه مهندسی پرداخته، با رویکردی همه جانبه گرایانه و متناسب با اهداف طرح ریزی شده، میزان قابلیت مهندسی ملی خود را ارتقا دهند. در کشور ما از آنجا که علیرغم وجود کارشناسان متخصص و حرفه‎ای متعدد و نیز تعداد قابل توجه شرکتهای فنی مهندسی با تجربه، همچنان ظرفیت مهندسی ملی برای انجام پروژه های کلیدی و اندازه بزرگ، از سطح قابل قبولی برخوردار نیست. پراکندگی و عدم هم افزایی پتانسیلهای مهندسی، کم توجهی به توسعه توانمندی های انجام مهندسی مفهومی و پایه و مدیریت مهندسی مؤثر و کارآمد پروژه ها، از جمله عواملی است که موجب شده تا واگذاری پروژه هایی از این دست به شرکتهای خارجی از اولیتهای بالاتری نزد کارفرمایان داخلی برخوردار باشد. لذا در این مقاله سعی گردیده تا ضمن تبیین ضرورت تدوین یک برنامه جامع برای ظرفیت سازی مهندسی در سطح شرکتها و سطح ملی، الزامات کلان در راستای دستیابی به توسعه و سرآمدی مهندسی شرکتها و سازمان های کشور و به تناسب آن ارتقای ظرفیت مهندسی ملی ارائه گردد.
    کلیدواژگان: ظرفیت سازی، مدیریت مهندسی، سرآمدی، منافع ملی، هم افزایی
  • کارآفرینان
  • صفحه 22
    من ورودی سال 1362 رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف هستم و در بهمن ماه سال 68 فارغ التحصیل شدم.
    زمانی که فارغ التحصیل شدم، ارکان کلی کشور...
    کلیدواژگان: مهندسی کامپیوتر، IT، سخت افزار، نرم افزار، آموزش
  • پتروشیمی
  • محمد میران بیگی، علی اکبر جلالی، علی میران بیگی صفحه 23
    کنترل کننده های پیش بین مبتنی بر مدل (MPC) به ویژه نوع غیرخطی آن، به عنوان پایه روش های کنترل فرایند پیشرفته در صنایع پتروشیمی از قابلیت و کاربرد بالایی برخوردارند. در این مقاله ضمن معرفی ساختار اتوماسیون صنایع پتروشیمی، جایگاه کنترل کننده های فرایند پیشرفته را تبیین می کنیم. همچنین تعاریف و نمودار روش کنترل پیش بین مبتنی بر مدل را ارائه می کنیم. در ادامه نیز چند نمونه از بسته های نرم افزاری تجاری کنترل کننده های پیش بین مبتنی بر مدل غیرخطی را معرفی کرده، روش های آنها را با هم مقایسه می کنیم.
    کلیدواژگان: کنترل پیش بین، کنترل فرایند پیشرفته، صنایع پتروشیمی
  • نیروگاه
  • عبدالرضا رضایی فر، علی اشرف مدرس، فرح جعفرنژاد، مهدی سجودی، حمیدرضا مؤمنی صفحه 27
    در این مقاله امکان به کارگیری سامانه های کنترل مبتنی بر فیلدباس در صنایع نیروگاهی مورد مطالعه قرار می گیرد. امروزه هرچند نگرش استفاده از سامانه های DCS در نیروگاه ها یک تفکر جا افتاده درسطح جهانی است، اما مزایای حاصل از به کار گیری سامانه های نوین کنترلی مبتنی بر فیلدباس در حصول به قابلیت اطمینان بالاتر، امنیت بیشتر، نگهداری کمتر، صرفه جویی در حجم سخت افزار و نرم افزار و هزینه تاسیس و راه اندازی به گونه ای است که مطالعه امکان پذیری و شناسایی مزایا و موانع استفاده از این نوع سامانه را در نیروگاه ها اجتناب ناپذیر می نماید.
    کلیدواژگان: سامانه های کنترل فیلدباس، DCS، سامانه های مقیاس وسیع، نیروگاه های حرارتی
  • فولاد
  • رسول امیرفتاحی، عزیزالله طاهری، محمد ابراهیم طاهری صفحه 33
    هنگام دمش اکسیژن درکنورتور، سرباره موجود روی سطح فولاد، شروع به بالا آمدن می نماید و در صورتی که کنترل نشود، خطر پاشش سرباره به خارج از کنورتور وجود دارد و باعث آسیب رسیدن به نفرات و تجهیزات اطراف می شود. در این مقاله امکان استفاده از سیگنال صوتی ایجاد شده در اثر دمش اکسیژن و طیف نور منتشر شده در کنورتور به منظور کنترل سطح سرباره و همچنین یافتن زمان بهینه قطع دمش اکسیژن مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور، صدای ناشی از دمش، ضبط و مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که با بالا آمدن سطح سرباره، دامنه سیگنال صوتی کاهش می یابد. اما تغییرات سیگنال صوتی ایجاد شده در حالت کلی، آنقدر زیاد نیست که بتوان با استفاده از آن، ارتفاع سرباره را تخمین زد. به همین دلیل، صدای دمش را تجزیه نمودیم. نتایج حاصل نشان می دهند که با گذشت زمان، دامنه سیگنال در بعضی فرکانسها تغییرات بیشتری نسبت به تغییرات سیگنال اصلی دارند و با استفاده ازآنها می توان نزدیک بودن زمان پاشش سرباره به خارج از کنورتور را به اپراتور اطلاع داد.
    کلیدواژگان: کنورتور، دمش اکسیژن، ارتفاع سرباره، سیگنال صوتی، بانک فیلتری
  • فناوری اطلاعات
  • مهدی محمدطاهری صفحه 36
    کلیه نظامهای آموزشی، از جمله سامانه های آموزش هوشمند (ILS)، نیازمند ارزیابی های مناسب از کیفیت و کمیت آموزشی فراگیران هستند. این موضوع در نظام آموزش الکترونیکی یک شهر الکترونیکی اهمیت ویژه خواهد یافت. این مقاله پس از بررسی ارزیابی معمول در سامانه های آموزش هوشمند کنونی، بخشی از تکنیکهای فازی مورد استفاده در ILSها را برای ارزیابی فراگیران بررسی می کند. در نهایت با بررسی نتایج حاصل از ارزیابی فراگیران یک کلاس نمونه، به بررسی این نتایج می پردازیم.
    کلیدواژگان: ارزیابی، سامانه های آموزش هوشمند، منطق فازی، برآورد فازی
  • حمل و نقل هوشمند
  • ناصر پورمعلم، محمد مهدی حاجی زمانی صفحه 49
    پیشرفتهای علمی بشر، در زمینه های گوناگون باعث افزایش راحتی و شاخصهای متفاوت در علوم مختلفند. علم حمل و نقل با توجه به ماهیت خود، از این قاعده مستثنی نیست و همگام با سایر علمها دچار تغییرات محسوسی شده است. یکی از این تغییرات هوشمندسازی و خودکار سازی مسائل ترافیکی است، مانند اخذ عوارض. در این مقاله در ابتدا به بررسی روش سنتی اخذ عوارض و مزایا و معایب آن می پردازیم. سپس روش مکانیزه و هوشمند اخذ عوارض را توضیح داده، مراحل انجام کار را بیان می کنیم و به بررسی مسائل مختلف از جمله مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.
    کلیدواژگان: عوارض، حمل و نقل هوشمند، تراشه های هوشمند، اخذ عوارض مکانیزه
  • ساخت و تولید
  • ابراهیم شجاعی، حسین سپهری، محمد زادشکویان، علیرضا فدایی تهرانی صفحه 53
    اندازه گیری نیروهای ماشینکاری به صورت مستقیم مستلزم کارهای آزمایشگاهی و تجهیزاتی همانند دینامومتر است. در بیشتر مواقع به ویژه در طراحی ماشین ابزار و انتخاب پارامترهای ماشینکاری لازم است که قبل از عملیات ماشینکاری نیروها محاسبه شوند. با توجه پیچیدگی فرایند ماشینکاری، بیشتر کارهای تئوری در این زمینه ناموفقند. در این تحقیق با استفاده از دینامومتر سه مؤلفه ای نیروهای ماشینکاری هنگام کار، در شرایط آزمایش به دست آمده و از این اطلاعات برای مدل کردن و آموزش شبکه عصبی استفاده شده است. نتیجه به دست آمده خوب است.
    کلیدواژگان: نیروهای ماشینکاری، شبکه عصبی مصنوعی، دینامومتر، تخمین
  • امین میراحمدی، نادر شرفی صفحه 57
    با توجه به تقاضای روز افزون صنعت برای قطعات با استحکام و سختی زیاد، کاربرد ماشینکاری الکتروشیمیایی نیز روز به روز بیشتر می شود. در ماشینکاری الکتروشیمیایی که به صورت معمول انجام می شود از یک ابزار که به شکل پروفیل مورد نظر است، استفاده می شود. در تحقیق حاضر از یک نازل که الکترولیت را به شکل یک فواره الکترولیت به شکاف ماشینکاری می رساند، برای ماشینکاری قطعات استوانه ای، استفاده شده است. با حرکت فواره الکترولیت بر روی قطعه کار در حال دوران، پروفیل مورد نظر بر روی آن ایجاد می شود. از تفاوتهای مهم این روش با سایر روش های متداول ECM استفاده از ولتاژهای بالا و شکاف ماشینکاری بزرگ است.
    کلیدواژگان: جت الکترولیت، ماشینکاری الکتروشیمیایی، تراشکاری الکتروشیمیایی، ECM، ECT
  • محمدرضا نصر اصفهانی، بهزاد نیرومند، احمد کرمانپور صفحه 61
    در این تحقیق، دستگاهی برای ارزیابی کمی استعداد به پارگی گرم در آلیاژهای ریختگی و بررسی شرایط گوناگون بر آن طراحی و ساخته شد. در این دستگاه ریخته گری در قالبهایی به شکل T انجام می گیرد که در انتهای هر یک از بازوهای آن قلابهایی وجود دارد که از انقباض آزاد قطعه جلوگیری می کند. در انتهای یکی از این قلابها لودسلی قرار دارد که به یک صفحه کاملا صلب متصل گردیده است تا در هنگام انجماد، مقدار نیروی حاصل از انقباض انجمادی به صورت نمودار نیرو- زمان رسم شود و زمان وقوع شروع پارگی تعیین گردد. تغییرات دما در هنگام سرد شدن با استفاده از ترموکوپل قرار گرفته در قطعه ثبت می شود و با استفاده از آن می توان کسر جامد در هنگام پارگی را تخمین زد. به منظور بررسی عملکرد دستگاه، آزمایشهایی بر روی یک آلیاژ پایه آلومینیم انجام گرفت و تاثیر شیب حرارتی قالب بر منحنی های نیرو و دما بر حسب زمان و بروز پارگی در قطعات بررسی شد. در این مقاله پس از معرفی روش و دستگاه ساخته شده، نتایج اولیه آزمایشها انجام شده بر روی این آلیاژ ارائه خواهد گردید.
    کلیدواژگان: پارگی گرم، آلیاژهای ریختگی، آلومینیم، قالب T شکل
  • ساختمان و تاسیسات
  • همایش مدیریت مصرف سوخت و بهینه سازی احتراق در صنعت سیمان / انجمن احتراق ایران
    صفحه 64
    با توجه به اهمیت جایگاه سوخت و کیفیت احتراق در صنعت سیمان و ملاحظات زیست محیطی، انجمن احتراق ایران همایش تخصصی «مدیریت مصرف سوخت و بهینه سازی احتراق در صنعت سیمان» را در محورهای زیر برگزار می نماید:بهینه سازی مصرف سوخت در صنعت سیمان، تاثیر شعله و احتراق بر کیفیت و کمیت کارکرد سامانه پخت سیمان، بررسی مشعلهای سامانه پخت سیمان، تجهیزات سامانه سوخت رسانی، استفاده از سوخت ضایعاتی، زباله ها و زغال سنگ در سامانه پخت سیمان، تامین، ذخیره سازی و آماده سازی انواع سوخت، روش های کاهش آلاینده های زیست محیطی در صنعت سیمان
    کلیدواژگان: بهینه سازی احتراق، صنعت سیمان، مصرف سوخت
  • معرفی عایقهای صوت و حرارت
    صفحه 65
    فناوری تولید پشم سرباره یکی از افتخارات علم در استفاده از مواد زائد و تهیه ماده ای جدید، مفید و بسیار کارآمد در صنعت است. ماده اولیه ای که برای تولید عایقهای صوتی و حرارتی مورد استفاده قرار می گیرد از ضایعات سنگ آهن حاصل می شود. سنگ آهن پس از استخراج از معدن به کارخانه ذوب آهن حمل می شود. در آنجا طی مراحلی، عملیات جداسازی و پاکسازی انجام شده، سنگ آهن یکسان و همگن سازی شده (عملیات آگلومره) به کوره بلند ذوب آهن منتقل می شود. در کوره بلند از ماده کانی کک برای ایجاد دمای لازم (حدود 1500 درجه سانتیگراد) استفاده می شود و از آهک نیز برای جداسازی سیلیکاتها از سنگ آهن استفاده می شود. پس از طی این مسیر، آهن به صورت مذاب از قسمت پایین کوره خارج و به سمت خط تولید آهن منتقل می شود. از قسمت بالای کوره هم مواد مذاب باقیمانده به پاتیلهای بسیار بزرگ منتقل و پس از تزریق جت آب به آن، به جامد تبدیل می شود. ماده حاصل شده که شامل اکسیدهای آهن، منیزیم، سیلیسیم، آلومینیوم و کلسیم است سرباره نامیده می شود و ماده اولیه تولیدات شرکت پشم سرباره ایران را تشکیل می دهد که پس از انتقال به کارخانه و دانه بندی کردن به کوره منتقل و به پشم نسوز تبدیل می شود.
    شرکت پشم سرباره ایران
    کلیدواژگان: عایق صوت، عایق حرارت، پشم سرباره
  • صفحه 81
    امیرحسین محمودی، تورج بطحایی، مهدی مهرابی، غیب الله ولایی، احمد دلخواه خسروشاهیبا توجه به عدم جداسازی گرمایش آب گرم بهداشتی از گرمایش ساختمان در اکثریت مطلق موتورخانه های کشور و گرمایش منابع آبگرم بهداشتی به واسطه آب تغذیه گرمایش ساختمان، راندمان حرارتی تامین آب گرم بهداشتی در این موتورخانه ها بسیار پایین است. یکی از راه های مفید و مقرون به صرفه برای تفکیک گرمایش منابع آب گرم بهداشتی از گرمایش ساختمان، استفاده از شیرهای برقی در مسیر رایزرهای گرمایش ساختمان است. با انجام این روش در زمانهایی که صرفا نیاز به گرمایش آب گرم بهداشتی است، با تشخیص و فرمان سامانه کنترل هوشمند موتورخانه، مسیر آب گرم چرخشی به داخل ساختمان مسدود گردیده، تنها آب به دور منبع آب گرم بهداشتی چرخانیده می گردد تا با این کار از اتلاف حرارت غیر ضروری در ساختمان جلوگیری شود و نیز با سرعت مناسب، منبع آب گرم بهداشتی گرم گردد. در این مقاله اصول کارکرد این روش بهینه سازی، به همراه نتایج عملکردی در چندین ساختمان به صورت میدانی بررسی شده است.
    کلیدواژگان: بهینه سازی مصرف سوخت، گرمایش ساختمان، گرمایش آب گرم بهداشتی، شیر برقی، کنترل هوشمند موتورخانه
  • رباتیک
  • مصطفی غیور، نوید نگهبانی، امیرحسین نخعی، سلمان نوربخش صفحه 89
    در این مقاله یک ربات مارسان بدون چرخ با تعدادی عضو با طول و جرم یکنواخت و با در نظر گرفتن این که اصطکاکهای موجود از نوع ویسکوزی است، مدل و ساخت مدلی از آن بیان می شود. معادلات حرکت ربات استخراج می گردد. سپس حرکت ربات به گونه ای کنترل می شود که ربات بتواند با تقلید از حرکت مارهای واقعی، مسیری را که از پیش تعیین شده دنبال نماید. کنترلر، مرکز جرم و جهت گیری ربات را کنترل می کند. حرکت ربات برای دنبال کردن یک خط راست و یک منحنی سینوسی شبیه سازی شده است و دیده می شود ربات با حرکتی نرم، مسیرها را دنبال می کند.
    کلیدواژگان: اصطکاک ویسکوزی، ربات مارسان، زنجیره سینماتیکی، کنترل
  • نگهداری و تعمیرات
  • حمید حمیدی صفحه 92
    سامانه پایش و کنترل نت عبارت از نظامی ساخت یافته است که مراقبت و رسیدگی پیوسته بر وضعیت تجهیزات و تحلیل سوابق با توجه به معیارهای تعیین شده را به عهده دارد. این سامانه مجموعه ای از فرایندها، دستورالعملها، روش ها و تحلیلهایی است که در نگهداری و تعمیر تجهیزات اعمال می شود تا در روند پایش و کنترل، اطمینان کافی از به کارگیری تجهیزات در عملیات حاصل شود. پایش و کنترل فرایندهای نت برای افزایش کیفیت خدمات نت و کارایی و اثربخشی آن انجام می شود. اصول پایش و کنترل در دیدگاهی که در این مقاله عنوان می شود بر پایه دیدگاه سامان یافته مشابه ابزار کنترل و استانداردهای مدیریت کیفیت استوار است.
    کلیدواژگان: پایش و کنترل، کنترل کیفیت، تضمین کیفیت
  • رضا قاسمی یقین، محمدتقی فاطمی قمی صفحه 95
    در تصمیم گیری در خصوص جایگزینی ماشین آلات، علاقه مندیم که توالی زمانهای انجام این کار را بدانیم. هر توالی از زمانهای انجام جایگزینی، یک سیاست جایگزینی است. شرکتها و واحدهای تولیدی در صدد تعیین سیاست تعویض ماشین آلات خود برای یک افق برنامه ریزی هستند. خرید یک ماشین در یک سال و فروش اسقاطی آن در سالهای آینده و همچنین طول عمر ماشین آلات عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار در تعیین این سیاستند. در این مقاله، سیاست تعویض ماشین آلات در دوره های مختلف به صورت یک شبکه جهتدار مدل سازی می شود، به طوری که کمانهای شبکه معرف هزینه های خرید، ارزش اسقاطی، هزینه های عملیاتی و هزینه های نگهداری و تعمیراتند. سپس با استفاده از مفاهیم زنجیره های مارکف پیوسته در زمان و تئوری نمودار، تابع توزیع کوتاه ترین مسیر در نمودار جهتدار که معادل با کم هزینه ترین مسیر است، به دست می آید.
    کلیدواژگان: مدل تعویض ماشین آلات، هزینه های احتمالی، کوتاه ترین مسیر
  • مسعود تابش، جابر سلطانی صفحه 105
    امروزه مشکلات بزرگی فراروی مدیران و تصمیم گیرندگان صنعت آب شهری در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، با توجه به رشد جمعیت، رشد تقاضا و افزایش مصرف آب، کمبود منابع جدید استحصال آب، فرسوده شدن شبکه های آبرسانی و تلفات بالای آن و محدودیت حجم اعتبارات مالی و امکانات اجرایی، بحث و لزوم تجدید نظر در روش های نگهداری و تعمیرات، نوسازی و بازسازی و سیاستهای تخصیص بودجه را به منظور مدیریت بهینه بهره برداری از شبکه های توزیع آب شهری ضروری نموده است. ضمن این که سن شبکه به تنهایی دلیل قابل قبولی برای جایگزینی اجزای آن نیست. مسئله کمبود آب را در کشور ایران نمی توان به سادگی حل کرد، اما با بهره برداری درست و اصولی از منابع آب و جلوگیری از هدر رفتن آب می توان نیاز آبی حال و آینده کشور را به نحو مطلوب تامین نمود. هدف از اطمینان پذیری مکانیکی یا قابلیت کاربری شبکه های توزیع آب شهری، شناخت رفتار واقعی و برنامه ریزی برای بهره برداری و مدیریت درست و اصولی آنهاست. از آنجا که قابلیت کاربری خاصیتی از شبکه نیست که به طور مستقیم اندازه گیری کرد، لذا ارزیابی آن با استفاده از سایر مشخصه های شبکه که به طور مستقیم قابل اندازه گیری و یا محاسبه اند، صورت می گیرد.
    در همین راستا، یکی از کلیدهای مهم مدیریت بهینه بهره برداری و تدوین راهبردهای نوسازی و بازسازی در شبکه های توزیع آب شهری پیش بینی کردن میزان شکست لوله ها و ارزیابی قابلیت کاربری آنهاست. در این مقاله با بررسی عوامل اساسی مؤثر در شکست لوله ها مدلی بر اساس روش هوش مصنوعی به منظور پیش بینی جامع و دقیق تر میزان شکست و ارزیابی قابلیت کاربری لوله ها ارائه گردیده است. همچنین با استفاده از داده های جمع آوری شده حوادث لوله ها در شبکه های توزیع آب یکی از شهرهای کشور مطالعه موردی (Case study) انجام گردیده و نتایج اخذ شده مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاصل از مدل شبکه عصبی مصنوعی مؤید توانایی آن با لحاظ کردن تعداد بیشتری از پارامترهای مؤثر در پیش بینی میزان شکست لوله و ارزیابی قابلیت کاربری شبکه توزیع آب به عنوان یک روش تعمیر و نگهداری پیشگیرانه و هوشمند است.
    کلیدواژگان: شبکه عصبی مصنوعی، روش های پیش بینی، شکست لوله ها، قابلیت کاربری، شبکه های توزیع آب
  • حجت احمدی صفحه 109
    کارخانجات، شرکتها، نیروگاه ها و سدها و دیگر مراکز صنعتی و معدنی بدون به کار گیری یک برنامه نگهداری درست از امکانات به ویژه تجهیزات و ماشین آلات در طولانی مدت تجهیزات خود را از دست خواهند داد. استفاده مطلوب از روش های به روز و جدید در مدیریت نگهداری و تعمیرات به جای روش سنتی در کارخانجات صنعتی باعث استهلاک سریع تجهیزات و ماشین آلات خواهد شد. هزینه های سنگین قطعات یدکی از یک سو و تعمیرات زودهنگام به علت عدم مراقبت درست از طرف دیگر و همچنین کاهش خدمات یا محصول نهایی به علت توقفهای طولانی و متوالی تجهیزات و ماشین آلات باعث خواهد شد تا کارخانه و یا شرکت به سرعت متضرر شود و حتی در بعضی از مواقع، موجب ورشکستگی بنگاه اقتصادی گردد. در نتیجه، ضرورت به کارگیری روش های به روز و جدید نت (نگهداری و تعمیرات) برای صرفه جویی در هزینه ها و استفاده بهینه از تجهیزات و ماشین آلات برای موفقیت کارخانجات و بنگاه های اقتصادی، لازم و ضروری است. در این تحقیق به کمک روش پایش وضعیت روغن، عیب موتور دیزل مکنده NEURO پیش از خرابی اساسی تشخیص داده شده است و با تعمیر موتور دیزل مکنده در مراحل اولیه، علاوه بر جلوگیری از توسعه و گسترش عیب و خرابی به دیگر سامانه ها و قطعات موتور دیزل از هزینه های بیشتر جلوگیری شده است.
    کلیدواژگان: عیب یابی، پایش وضعیت، پایش وضعیت روغن، موتور دیزل، مکنده
  • غلامرضا کاظمی صفحه 114
    اگرچه تاثیر مثبت CM بر هزینه تعمیرات، اثر ثانویه اجرای آن به حساب می آید، معمولا به عنوان شاخص عملکرد سامانه به حساب می آید. اما مطلبی که در مقایسه CM پیش و پس از اجرای آن نادیده گرفته می شود موقعیت کارخانه در Bath tub Curve پیش و پس از اجرای CMاست. برای مثال کارخانه ای که در ابتدای عمر طبیعی قرار دارد حتی بدون اجرای CM نیز هزینه تعمیراتی قابل قبولی خواهد داشت. اما قابلیت اطمینان تداوم تولید آن پایین خواهد بود. با نزدیک شدن به محدوده فرسایش تجهیزات، نقش CM بارزتر خواهد شد، اگرچه هزینه تعمیرات نیز رشد خواهد داشت. لذا به نظر می رسد هزینه تعمیرات به تنهایی شاخص خوبی برای اثر بخشی سامانه CM نباشد و باید موقعیت کارخانه در Bath tub Curve نیز لحاظ شود.
    کلیدواژگان: فرسایش تجهیزات، هزینه تعمیرات، مانیتورینگ، عمر کارخانه
  • بازرسی فنی، ایمنی و حفاظت
  • کاترین خلیفه زاده، حسین حیدری، مرتضی آنالویی، مهدی احمدی صفحه 117
    در این مقاله از خوشه بندیFCM برای طبقه بندی سیگنالهای AE متناظر با منابع تولید سیگنالها استفاده شده است. خوشه بندی مبتنی بر منطق فازی به آشکار کردن خوشه ها به روش بدون ناظر می پردازد و برای هر خوشه یک مرکز فرضی در نظر می گیرد. FCM به دلیل توانایی اش در کلاس بندی داده ها، حتی در جایی که مرزهای بین زیر گروه ها همپوشانی دارند، مورد توجه قرار گرفته است. تکنیکهای بر پایه FCM بر سایر فنون آماری مرسوم مانند MLC و NN مزیت دارند، زیرا آنها مستقل از نحوه توزیع داده ها هستند و هیچ دانشی درباره نحوه توزیع داده ها لازم نیست. در این تحقیق از آزمون استاندارد استاتیکی نمونه U شکل فولاد زنگ نزن304 در دو محیط خورنده مختلف (%5 HCl، %5 H2SO4) برای تشخیص دو نوع سازوکار خوردگی تحت تنش: 1- حل شدن آندی 2- هیدروژن تردی استفاده شده است و با بررسی و آنالیز سیگنالهای آکوستیک امیشن حاصل و استفاده از روش خوشه بندی FCM به تمایز سیگنالهای این دو سازوکار می پردازیم. سه عامل میانگین فرکانس، بیشینه دامنه و شمارش پالسها برای آموزش و ارزیابی FCM به کار رفته اند.
    کلیدواژگان: آکوستیک امیشن، خوردگی تحت تنش، خوشه بندی فازی
  • مهندس جعفری صفحه 120
    جریان راه اندازی پایین تر به هنگام کاربرد اینورتر در مقایسه با روش های دیگر باعث افزایش طول عمر موتور می شود. همچنین ایجاد گشتاور بالا در لحظه راه اندازی، جلوگیری از شوکهای الکتریکی روی شبکه برق از طریق کاهش جریان راه اندازی موتور، جلوگیری از تنشهای ایجاد شده بر روی تجهیزات مکانیکی و استهلاک ادوات مکانیکی از طریق کاهش جریان راه اندازی موتور، صرفه جویی در انرژی و کاهش هزینه برق مصرفی از جمله مهمترین مزایای استفاده از اینورترهاست. با کاهش دور موتور برای کاربردهایی که به دوری کمتر از دور نامی موتور نیاز دارند، علاوه بر کاهش هزینه های نگهداری و تعمیر ادوات، توان مصرفی نیز به صورت تصاعدی کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: روش ستاره مثلث، سافت استارتر، راه انداز نرم، تغییر فرکانس، گشتاور، دور موتور
  • علی فرشیدنیا، سهراب امینی، سارا گوران، کیومرث رحمانی، موسی نظام زاده صفحه 129
    هدف این مقاله، معرفی آزمون اندازه گیری On-Line تخلیه جزئی به عنوان یک آزمون غیر مخرب در تشخیص عیوب عایقی در ماشینهای الکتریکی گردان است. در این راستا ضمن بررسی پدیده تخلیه جزئی در ماشینهای گردان و ارتباط آن با عیوب عایقی، به نحوه آشکارسازی پالسهای تخلیه جزئی و روند رو به رشد آن که منجر به پیدایش سامانه های کنونی شده است اشاره شده است. در ادامه ساختار یک سامانه پیوسته اندازه گیری که برای نخستین بار در کشور در یک نیروگاه بزرگ (نکا) پیاده سازی شده بررسی شده است. در پایآن نیز عملکرد این سامانه در تشخیص عیوب مربوط به یک ژنراتور با قدرت 440 مگاوات به عنوان یک تجربه عملی با داده های واقعی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: آزمونهای غیر مخرب، عیوب عایقی، تخلیه جزئی، ماشینهای الکتریکی گردان
  • مهندسی پزشکی و درمان
  • فاطمه ثقفی، نفیسه محمدی، مهدی فسنقری صفحه 133
    نفوذ ابزارهای سیار در میان مردم از یک طرف و همگرایی اینترنت و شبکه مخابراتی بیسیم از طرف دیگر باعث فراهم شدن بستر ارائه خدمات سیار شده است. کاربردهای دولت همراه، باعث افزایش کارایی و اثر بخشی ارائه خدمات به شهروندان می شود. در این مقاله مدلی پیشنهادی برای پیاده سازی خدمات سیار ارائه شده است. این مدل از مدلهای بلوغ دولت سیار، طبقه بندی خدمات سیار و کارت امتیازی متوازن و تلفیق آنها ایجاد شده است. به عنوان مطالعه موردی، این مدل برای ارائه خدمات سیار به بیماران دیابتی، پیاده سازی شده است. برای تعیین خدمات قابل ارائه در این حوزه از خدمات پزشکی سیار ارائه شده در سایر کشورها استفاده و سپس خدمات مورد نظر با نظریات صاحبنظران و آزمون دو جمله ای بر حسب قدمهای مدل بلوغ سیار سندی و مک میلان تفکیک شده اند. این مدل می تواند به عنوان نقشه راه برای کسب و کارهایی باشد که علاقه مند به ارائه خدمات سیارند.
    کلیدواژگان: دولت سیار، خدمات سیار، مدل بلوغ، طبقه بندی خدمات
  • هانی ادیب آزاد صفحه 139
    ژنراتورهای تولیدکننده انرژی الکتریکی به صورت معمول برق با شکل موج سینوسی را در خروجی خود ارائه می دهند. ولتاژ سینوسی به شکل موج خالص آن اطلاق می گردد و به هرگونه تغییر شکلی در آن را اعوجاج می نامند. امروزه بارهای مختلف و متفاوت روزبه روز هرچه بیشتر در شبکه های فعلی جریان غیر سینوسی را جذب خود می کنند.
    کلیدواژگان: انرژی الکتریکی، موج سینوسی، اعوجاج، هارمونی، توان
  • روناک شکیبا صفحه 145
    هدف از اتوماسیون، استفاده از سامانه های الکترومکانیکی برای انجام خودکار کارها و حذف یا کاهش دخالت انسان است. روی کار آمدن این سامانه ها از زمان به کار گیری کنترلرها بوده که این تحولات در اتوماسیون صنعتی با استفاده از کنترل کننده های منطقی برنامه پذیر (plc) ایجاد شده است. در فرایندهایی که تعداد I/Oها محدود است و نیاز به برنامه نویسی پیچیده ندارند می توان از کنترل کننده هایMini PLC استفاده کرد.
    کلیدواژگان: سامانه های الکترومکانیکی، کنترلر، اتوماسیون صنعتی
  • جلال دیدری صفحه 148
    همان طور که می دانید برای اندازه گیری سطح روش های گوناگونی وجود دارد. با پیشرفت علم و فناوری و ساخت ادوات پیشرفته الکترونیکی، حسگرهای سطح، پیشرفت قابل توجهی نموده اند. مقاله زیر به معرفی یکی از پیشرفته ترین حسگرهای سطح پرداخته، قابلیتهای ویژه این حسگر را معرفی نموده است. این حسگر محصول شرکت زیمنس است و در خانواده SITRANS قرار گرفته است. SITRANS Probe LU، یک سطح سنج با حلقه کنترلی پیوسته است که از تکنیک پیشرفته فراصوت برای اندازه گیری سطح استفاده می کند
    کلیدواژگان: اندازه گیری، حسگر، سطح سنجی، فراصوت
  • افشین تقوی، گل آرا سالمی صفحه 150
    مؤسسه پژوهشی فناوری های نوین در صنعت خودرو در آبان ماه 1384 به صورت مشترک از سوی گروه صنعتی ایران خودرو و دانشگاه تهران تاسیس شده است. هدف این مؤسسه، برقراری ارتباط فعال و مؤثر میان دانشگاه و صنعت است تا از یک طرف مشکلات صنعت با به کار گیری توان و استعداد علمی کشور و نیروهای محقق دانشگاهی در جهت افزایش قدرت رقابت در سطح بین المللی به بهترین نحو حل شود و از طرف دیگر، تحقیقات دانشگاهی پیشرفته به سمت تقویت و افزایش بهره وری اقتصاد ملی شکل یابد.
    کلیدواژگان: پژوهش، ایران خودرو، دانشگاه تهران، افزایش بهره وری، صنعت خودرو
  • برگ اشتراک + درج اطلاعات شرکتها در کتاب اتوماسیون
    صفحه 152
  • معرفی ارائه دهندگان خدمات و تجهیزات کنترل و ابزاردقیق / کتاب اتوماسیون ایران
    صفحه 153
    مجله «ابزاردقیق»، دوره دوم کتاب مرجع معرفی شرکتهای فعال ایرانی را زمستان 88 منتشر می‎نماید. دوره اول این کتاب در سال 87 و در 368 صفحه منتشر گردید. به منظور درج اطلاعات شرکت خود در این کتاب، لطفا جدول چاپ شده در آخرین صفحه مجله (برگ اشتراک: صفحه 152) را تکمیل و ارسال فرمایید.
    کلیدواژگان: تامین کنندگان، سازندگان، مشاوران، پیمانکاران در زمینه اتوماسیون، کنترل، ابزاردقیق، اندازه گیری