فهرست مطالب

هوش مصنوعی و ابزاردقیق - سال چهارم شماره 1 (پیاپی 19، اردیبهشت 1389)

دو ماهنامه هوش مصنوعی و ابزاردقیق
سال چهارم شماره 1 (پیاپی 19، اردیبهشت 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/01/09
  • تعداد عناوین: 33
|
  • کارآفرینان
  • صفحه 11
    من در رشته مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی شریف لیسانس گرفتم و پس از اخذ فوق لیسانس در همین رشته از دانشگاه تربیت مدرس، به کانادا رفتم و دکترایم را در رشته سامانه های اطلاعاتی و مدیریت (MS/IS) از دانشگاه مک مستر گرفته و بعد از آن یک سال برای تحقیق در مقطع دکتری در همانجا بودم و همزمان در دانشگاه مزبور در حوزه سامانه های اطلاعاتی تدریس می کردم. در سال 77 به ایران برگشتم و از همان اول چند هدف را در برنامه اصلی کار خودم قرار دادم. یکی ایجاد یک شرکت خصوصی به شکل اصولی و بر اساس مدلهای علمی روز، به دلیل این که اعتقاد دارم بخش خصوصی، پرچمدار توسعه در کشور است و در ایران متاسفانه به ویژه در بخش تولید، این بخش بسیار ضعیف است و همان تعداد محدودی هم که وجود دارند بر اساس مدل سنتی یعنی مدل ایجاد کسب و کار به دست پدر و انتقال آن به فرزندان کار می کنند و مدلهای روز که در آن کسب و کار به دست گروهی کارآفرین ایجاد و پس از راه اندازی، شرکت به بورس برده شده، در اختیار عموم مردم قرار می گیرد وجود ندارد و لذا علاقه مند بودم این مدل را به عنوان الگوی موفق در ایران پیاده سازی نمایم. هدف دوم من کمک به شناساندن و توسعه اینترنت و تجارت الکترونیک در کشور بود که در آن زمان، بسیار ناشناخته بود؛ هر چند که هنوز هم خیلی شناخته شده نیست و لذا بر اساس این دو هدف شرکت افرانت را با کمک همسرم که ایشان نیز مدرک MBA خود را از مک مستر گرفته بود و نیز تنی چند از دوستان تاسیس کردیم که تاکنون با وجود تمام مشکلات موجود در حوزه IT با موفقیت و یک آهنگ رشد منطقی به کار خود ادامه می دهد. هدف سوم من کمک به ایجاد دانشکده مدیریت در دانشگاه صنعتی شریف در حد توان خود و تدریس در آن بود که هم اکنون نیز به آن مشغولم.
  • کنکاش (مشورت با کارشناسان)
  • آرش بناساز صفحه 12
    در این مقاله سعی بر آن است که به این سؤال، پاسخی کلی داده شود. تجربیات بیست ساله ای که نگارنده این مقاله در زمینه صنایع نفت و گاز و پتروشیمی در شرکتهای داخلی و خارجی داشته است مورد استفاده واقع شده و با نمونه برداری از شرکتهای اروپایی و آسیایی سعی بر آن است که راهکارهایی به منظور تطابق شرکتهای داخلی با شیوه های مدیریتی استاندارد بین المللی و همین طور بومی سازی فرهنگ مهندسی و تعمیم آن در سطح کشور ارائه گردد.
    کلیدواژگان: توانمندی، ظرفیت سازی، شرکتهای مهندسی، نفت و گاز و پتروشیمی، الگوهای مدیریتی
  • مدیریت و تعالی سازمانی
  • لیدا رسولی، وحیده زاهدی صفحه 13
    کشورهای در حال توسعه می توانند درسهای پر ارزشی از تجربه موفقیت آمیز بعضی از کشورهای صنعتی و تازه صنعتی شده بیاموزند. تجربه موفقیت آمیز بسیاری از شرکتهای پیشرفته جهانی نشان داده است که فراگیری و انتقال گسترده فناوری های مناسب و نوین به این کشورها آنها را قادر می سازد تا بر بهره وری خود بیفزایند و منجر به توسعه سریع صنعتی این کشورها می گردد. جذب فناوری، فعالیت بسیار پرهزینه و دشواری است که سرمایه گذاری در توانمندی های داخلی را می طلبد. منظور از ظرفیت جذب، توان شناسایی، جذب و به کار گیری دانش از محیط است. به همان نسبتی که فناوری پیشرفت کرده است. توسعه فناوری های پیشرفته اطلاعات و ارتباطات، تاثیر بسیار محسوسی بر شیوه های انتقال فناوری داشته است، به این معنا که ارتباطات غیر رسمی سازمان های مختلف و ارتباطات پرسنل علمی و فنی آنها را گسترش داده و بازار شیوه های غیرمستقیم انتقال فناوری را بیش از پیش گرم کرده است. علاوه بر این، صنایع رقابت جویی که نگران آینده خود هستند، خواستار گسترش مرزهای حضور خود در اقصی نقاط جهانند تا هر جا که رد پایی از علم و فناوری پیشرفته یافت می شود حضوری آشکار یا پنهان داشته باشند و از طریق تماس مستقیم و نزدیک با مؤسسات و سازمان های صنعتی پیشرفته درسهایی بیاموزند که هرگز با نشستن در خانه حاصل نمی شود. به همین دلیل است که سیاستهای درونگرای فناوری کم کم جای خود را به سیاستهای برونگرا می سپارند تا راه تحریک بین المللی صنایع را هموار نماید. یکی از این شیوه های غیر مستقیم که در چارچوب سیاستهای برونگرای انتقال فناوری بسیار مورد توجه قرار گرفته است عضویت در مجامع علمی-پژوهشی بین المللی است. در هزاره سوم که رشد فناوری بیشتر از حد تصور شده است عضویت در مجامع علمی-پژوهشی بین المللی می تواند بسیار کارگشا باشد. با این عضویت ضمن این که از آخرین پیشرفتهای علمی و فناوری مطلع می شویم، کمک می نماید که از روش ها و الگوهای شرکتهای پیشرو نیز بهره جوییم. باید اضافه نمود که برای این عضویت نیز مانند هر شراکت راهبردی باید توانمندی های داخلی در جهت بهره برداری از این عضویت مهیا باشد. یعنی در صورت عدم وجود پستانسیل داخلی، این عضویت مفید نخواهد بود. در راستای یک پژوهش انجام شده که نتایج آن در این مقاله ارائه می گردد، مزایا و معایب این عضویت مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: فناوری، ظرفیت جذب، عضویت در مجامع بین المللی، پژوهش
  • پتروشیمی
  • محمود حاجی محمدی، محمدرضا جعفری نصر صفحه 14
    این مقاله می کوشد لزوم و اهمیت اقدام به بهینه سازی مصرف انرژی در صنایع پتروشیمی را با ارائه آمارها و مقایسه الگوی مصرف در کشور با کشورهای صنعتی ارائه نماید و سپس اصول اساسی، موانع موجود، اولویت بندی اقدامات عملی و اجرایی مورد نیاز را شرح و مثالهایی را برای بهبود عملیات بهره برداری، جایگزینی حاملهای انرژی مصرفی، بهبود کارایی تجهیزات و دستگاه ها، بهینه سازی فرایندهای موجود یا جایگزینی آنها با فرایندهای جدید و با انرژی کمتر ارائه دهد. همچنین در این مقاله زمینه های اصلی و اولویت دار پژوهشی در بهینه سازی مصرف انرژی ذکر شده است. سپس به مقوله مدیریت انرژی و اصول عمومی آن و مقایسه هر یک از اصول مدیریت انرژی از نظر هزینه، زمان، پیچیدگی و مقدار صرفه جویی هر یک از آنها پرداخته شده است. آن گاه ترکیب و ساختار یک کمیته انرژی در یک مجتمع تولیدی پتروشیمی با عنایت به ساختارهای سازمانی موجود ارائه و وظایف و مسئولیتهای آن عنوان شده است. سپس در آخر به مراحل اجرایی پیشنهادی برای اقدام به بهینه سازی مصرف انرژی از تصمیم تا اجرا اشاره شده است. هدف این مقاله آگاه سازی، آشناسازی، ارائه اولویتهای پژوهشی، ارائه روش های بهینه سازی و درصدهای صرفه جویی هریک از آنها و در نهایت هدایت مدیران و کارشناسان شاغل در صنعت پتروشیمی در به منظور بهینه سازی مصرف انرژی و چگونگی اقدام و راهبری آن است.
    کلیدواژگان: انرژی، بهینه سازی مصرف انرژی، مدیریت انرژی
  • نیروگاه
  • خسرو عسگری، فریدون فرحناک فومنی صفحه 15
    یکی از شاخصهای مهم کنترلی شبکه سراسری برق، فرکانس است که تغییرات آن نمایانگر تغییر در فرایند تولید و مصرف است. تغییرات فرکانس بیشتر از مقدار نامی علاوه بر وارد آوردن صدمات به شبکه برق رسانی بر وسایل برقی مشترکان برق اثرات زیانباری دارد و همچنین در صورت عدم کنترل فرکانس شبکه در محدوده مجاز، موجب ناپایداری و حتی فروپاشی شبکه خواهد شد. همان طور که عدم کنترل محلی فرکانس، فروپاشی کل شبکه را در 30 اردیبهشت 1380 به دنبال داشت. تنظیم فرکانس می تواند در هر نقطه از شبکه با توجه به پراکندگی و تنوع نیروگاه ها در تمامی طول شبکه سراسری برق کشور انجام پذیرد.
    در این مقاله ابتدا به ضرورت به کار گیری کنترل فرکانس در شبکه برق و مفهوم آن با توجه به تعریف پارامترهایی مانند فرکانس نامی، باند راکد و دروپ فرکانس پرداخته شده، سپس نحوه کنترل فرکانس در سامانه های کنترل نیروگاه و اقدامات انجام شده برای فعال سازی قابلیت کنترل فرکانس واحدها شرح داده می شود و در انتها بر اساس نمودارهای ثبت شده از توان، فرکانس و شرایط سایر متغیرهای مهم کنترلی واحد، نشان داده خواهد شد که در شرایط کنترل فرکانس، نه تنها واحدها دارای پایداری کافی هستند بلکه به نحوی مؤثر پاسخگوی تغییرات فرکانس شبکه نیز هستند.
    کلیدواژگان: باند راکد، دروپ، شبکه، فرکانس، مگاوات
  • ایمان صادق خانی، مازیار رضایی راد، عباس طاهر صفحه 16

    استفاده از انرژی باد به عنوان یکی از انرژی های نو در سالهای اخیر رشد زیادی داشته است. در این مقاله به طراحی کنترل کننده درجه دوم خطی بازخور خروجی بهینه برای سامانه ژنراتور القایی- توربین بادی بدون اثر اشباع و با وجود اثر اشباع پرداخته شده است. از کنترل کننده برای کنترل جبران ساز استاتیکی سنکرون (STATCOM) و شیب پره متغیر در سامانه تبدیل انرژی باد (WECS) به منظور دستیابی به کنترل ولتاژ و توان مکانیکی در حالت متصل به شبکه استفاده می شود. همچنین از مدل دو محور مرجعی برای دکوپله کردن حلقه های کنترل توان اکتیو و راکتیو استفاده شده است. برای اطمینان از این که خطاهای ولتاژ در حالت ماندگار صفر باشد، در طراحی کنترل کننده بازخور خروجی، از انتگرالهای انحراف ولتاژ باس بار و انحراف ولتاژ خازن dc به عنوان متغیرهای حالت اضافی استفاده می شود. همچنین از روش جایابی قطبها به منظور تعیین ماتریس وزن دهی مناسب برای کنترل کننده درجه دوم خطی استفاده شده است. تاثیر اغتشاشات متغیر سامانه بر عملکرد دینامیکی، شبیه سازی شده و نتایج آن نشان می دهد که کنترل کننده ارائه شده در تنظیم ولتاژ بار و پایدار نمودن سرعت ژنراتور القایی برای WECS بسیار موثر است.

    کلیدواژگان: اثر اشباع، توربین بادی، جبران ساز استاتیکی سنکرون، ژنراتور القایی، سامانه تبدیل انرژی باد
  • شهرام عابدی صفحه 17
    با توجه به نقش مهم پایداری تولید واحدهای نیروگاهی در حفظ و ثبات شبکه های الکتریکی و همچنین با عنایت به بالا بودن هزینه های سرمایه گذاری در عوامل تولید و انتقال نیرو، استفاده از تکنیکها و راهکارهای عملی و مؤثر در کاهش حوادث، در جهت استفاده بهینه از منابع موجود و کاهش هزینه های کلان در نیروگاه ها کاملا ضروری است.
    در این مقاله، شرح مختصری از چگونگی وقوع حادثه در یک واحد بخار سیکل ترکیبی 100 مگاواتی و روند کاری این واحد تولیدی در قبل از بروز حادثه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، با توجه به ریشه یابی علت بروز حادثه، نکات قابل توجهی درباره مباحث طراحی، نصب و بهره برداری تجهیزات نیروگاهی و راهکارهای مناسبی برای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی در نیروگاه مورد مطالعه و نیروگاه های مشابه ارائه می گردد تا شاید یادآوری این نکات، هشداری برای بهره برداران نیروگاه ها و زنگ خطری برای پیمانکاران نصب و تعمیرات باشد.
    کلیدواژگان: استیشن، باس، حادثه، مصرف داخلی، واحد
  • فولاد
  • محمدحسین گیوه چی، سهیلا کاوش، مهدی اشرفی صفحه 18
    برنامه ریزی و کنترل تولید صنایع فولاد به دلیل پیچیدگی ها و محدودیتهای خاص این صنعت به عنوان یک زمینه مورد توجه در مطالعات برنامه ریزی و کنترل تولید درآمده است. وجود آماده سازی های بسیار بالا در فرایندهای تولید فولاد از یک سو و هزینه های نگهداری هنگفت از سوی دیگر، همچنین محدودیتهای منحصر به فرد در هنگام تولید در هر یک از خطوط این صنعت، اهمیت استفاده از سامانه های قدرتمند برنامه ریزی را نمایان تر می کند. تغییرات بازار و پیچید گی آن، محیط رقابتی، فناوری های جدید و افزایش تنوع محصولات فولادی سبب شده است که نظام تولید بیشتر کارخانه های فولاد در دنیا به صورت نظام تولید سفارشی(MTO) باشد. این مسئله لزوم انعطاف پذیری سامانه های برنامه ریزی تولید در صنعت فولاد را برجسته تر می نماید.
    به دلیل پیچیدگی های بیان شده در برنامه ریزی صنعت فولاد و همچنین اهمیت وجود سامانه های برنامه ریزی تولید انعطاف پذیربرای این صنعت، در بیشتر کارخانه های تولید فولاد، سامانه برنامه ریزی با ساختار سلسله مراتبی مورد استفاده قرار می گیرد. ساختار برنامه ریزی سلسله مراتبی عموما برای صنایع بزرگ با سامانه تولید سفارشی و تنوع تولید زیاد محصول سبب انعطاف پذیری در ساختار برنامه ریزی شده، با شکست مسئله برنامه ریزی به چند سطح متوالی، از پیچیدگی مسئله کاسته می شود. سطوح اصلی در نظام برنامه ریزی سلسله مراتبی عبارتند از: بلندمدت، میان مدت، کوتاه مدت. هرکدام از این سطوح نیز دارای زیر سطحهایی هستند. مقاله حاضر به بررسی مدل برنامه ریزی هفتگی در مجتمع فولاد مبارکه به عنوان زیرسطحی از برنامه ریزی میان مدت می پردازد. در برنامه ریزی هفتگی، نوع و مقادیر تولید محصولاتی که در طول هفته های آینده در هر کدام از خطوط باید تولید شوند، تعیین می شود. خروجی مورد استفاده از این سامانه، نوع و مقادیر تولید محصولات در طول هفته های آینده در ناحیه فولادسازی است. در بقیه نواحی پایین دست با فرض برنامه ریزی درست در ناحیه فولادسازی نیازی به برنامه ریزی هفتگی نیست و مستقیما برنامه کوتاه مدت را می توان با درنظرگرفتن سفارشهای مشتریان و موجودی محصولات نیمه ساخته تهیه نمود. این مقاله بر اساس سامانه پیاده سازی شده با نام «ماشین لودینگ» برای برنامه ریزی هفتگی مجتمع فولاد مبارکه است. در بخش 2 کلیات نظام برنامه ریزی تولید مجتمع فولاد مبارکه در سطوح مختلف، در بخش 3 مدل پیاده سازی شده برای برنامه ریزی هفتگی مجتمع فولاد مبارکه، در بخش 4 شرح جزئیات محیط نرم افزاری پیاده سازی شده برای مدل برنامه ریزی هفتگی و در بخش 5 جمع بندی و نتیجه گیری این تحقیق آورده شده است.
  • فناوری اطلاعات
  • نرگس پیروی، شهرام جعفری صفحه 19
    شهر الکترونیک نیازمند تعاملات الکترونیکی است و از آنجا که تعاملات در شهر الکترونیک رو در رو نیست، لزوم سامانه ای یکپارچه برای احراز هویت افراد شرکت کننده در تعاملات، چالش عدم اعتماد را برطرف خواهد کرد. در این مقاله، طرحی برای تایید هویت اشخاص با شاخص بیومتریک شخص و به کمک شناسایی از طریق امواج رادیویی (RFID) ارائه می گردد تا تایید هویت در هر مکان و هر زمان قابل انجام باشد. به این صورت که شخص، قبل از انجام هر گونه تعاملی، چه در فضای فیزیکی و چه در فضای سایبر، ابتدا تایید هویت شده سپس اجازه انجام تعامل به وی داده می شود. با وجود چنین سامانه ای جدای از این که تعاملات در فضایی امن صورت می گیرند از تکرار موارد معمول مانند تایپ کردن رمز عبور و اطلاعات شخصی، جلوگیری و باعث ایجاد پایگاه داده ای متمرکز می گردد که اطلاعات افراد را در خود به صورت ایندکس گذاری شده دارد؛ بنابراین جستجو و به روزرسانی اطلاعات نیز بهبود می یابد.
    کلیدواژگان: شهر الکترونیک، تجارت الکترونیک، تایید هویت، شاخص بیومتریک، RFID، پایگاه داده متمرکز
  • مجتبی بخشی، مرادعلی عباسی، آتنا بوالحسنی صفحه 20
    اختصاص بیشترین هزینه های مدیریت مواد زائد به جمع آوری و حمل پسماندها از یکسو و ضرورت بهره وری عملیاتی این سامانه با کاهش زمانهای صرف شده، تجهیزات و نیروی انسانی مورد نیاز از سوی دیگر، بهینه سازی سامانه جمع آوری و حمل را به عنوان یک اصل در مدیریت شهری مطرح می سازد. بنابراین با توجه به روش سنتی موجود جمع آوری و حمل پسماندها در شهرها و بررسی کاستی های آن، ضروری است که با در نظر گیری تناژ پسماندهای تولیدی، بهینه ترین سامانه مدیریتی ارائه گردد.
    در طرح بهینه سازی سامانه جمع آوری و حمل پسماندها، ضمن برآورد وضعیت موجود به مکان یابی مخازن و مسیریابی جمع آوری پسماندهای شهری بر اساس ماشین آلات مرتبط با استفاده از سامانه GIS و تهیه لایه های اطلاعاتی مانند آماده سازی نقشه رقومی GIS Ready شهر اراک، پیاده سازی شبکه معابر GIS Ready شهر، آماده سازی داده های آماری و جمعیتی مرکز آمار ایران و الحاق داده های مکانی، آماده سازی شبکه برای تعیین مکان بهینه سطلهای زباله و رقومی سازی مسیرهای جمع آوری زباله، پرداخته می شود و توصیفات مربوط به مخازن و مسیرهای حرکتی با توجه به نوع تجهیزات و نیروی انسانی به سهولت در اختیار و کنترل کاربران و پرسنل به منظور شناسایی موقعیت استقرار و وضعیت آنان با در اختیار داشتن داده های توصیفی در نرم افزار و بدون صرف سایر هزینه ها مورد کنترل و بررسی قرار می گیرند. با استفاده از این سامانه و شناسایی عوامل آسیب رسانی به مخازن نصب شده و همگونی با شرایط فرهنگی و محیطی مناطق شهری، می توان به ماندگاری بالای تجهیزات، ضمن صرف انرژی و هزینه کمتر امیدوار بود.
    کلیدواژگان: پسماند، سامانه جمع آوری زباله، GIS، داده های مکانی و توصیفی، شهر اراک
  • مژگان معماری، علی عامریان صفحه 21
    به دلیل ورود تجارت به بازارهای مجتمع و یکپارچه و استفاده از کانالهای ارتباطی بدون سیم و وسیله های ارتباطی قابل حمل، محیط تجارت الکترونیکی هر روز در حال پیچیدگی و پویایی بیشتر است. ایده های نو در تجارت الکترونیکی پویای امروز، می تواند روش ها و مدلهای کارا و مفیدی در معاملات تجاری، حراجهای الکترونیکی،ارتباط با تامین کننده و مصرف کننده و در نهایت بهبود چرخه تامین، ارائه دهد. یکی از راه حلهای تجارت الکترونیکی، به کارگیری عاملهای هوشمند نرم افزاری با قابلیت یادگیری و تصمیم گیری هوشمندانه است که می توانند در خرید و فروش، ارائه پیشنهاد در مناقصه ها و حراجها و مذاکره و عقد قرارداد به کار گرفته شوند. عاملهای نرم افزاری هوشمند، واسطه هایی هستند که برای انجام خودکار کارهای وقت گیر و تکراری کاربران، جستجوها، توصیه ها و همچنین بازیابی و مدیریت اطلاعات کسب شده برای فرایند خرید و فروش به کار گرفته می شوند و همچنین در توسعه و گذار مراحل گوناگون فرایند تجارت و بازرگانی، از روش سنتی به روش های سازگار با تجارت نوین الکترونیکی بسیار مؤثر خواهند بود. در این مقاله با تمرکز بر تجارت الکترونیکی در انواع فروشگاه های اینترنتی، حراجهای آنلاین و تجارت b2b، هوشمندسازی این گونه فرایندها و نتایج آن مورد بررسی قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: تجارت الکترونیکی، هوشمندسازی تجارت الکترونیک، عاملهای نرم افزاری، مدل رفتار خرید مشتری، حراج الکترونیکی
  • حمل و نقل هوشمند
  • حمیدرضا صافی، مهران قربانی صفحه 22
    مدیریت سرعت ناوگان عمومی کشور همواره یکی از مهمترین دغدغه های سیاستگذاران و همچنین مدیران ترافیکی کشور است. به ویژه زمانی که متوجه می شویم بخش عمده ای از تلفات ناشی از تصادفات رانندگی به تصادفات ناوگان عمومی و به علت عدم رعایت سرعت مجاز رانندگی و همچنین عدم در نظر گرفتن ساعات کار مجاز رانندگی است. در چند سال اخیر پلیس به دنبال آن بوده تا با جایگزین نمودن سامانه تعیین موقعیت جهانی به جای تاخوگراف نسبت به کنترل مدیریت مؤثر سرعت اقدام نماید و بررسی تصادفات نشان می دهد که در این امر توفیقاتی نیز داشته است. در این مقاله خصوصیات فنی انواع تاخوگراف و نیز سامانه تعیین موقعیت جهانی GPS مورد بررسی قرار گرفته است و در پایان این نتیجه گیری ارائه شده است که سامانه تعیین موقعیت جهانی به هیچ وجه قابلیت جایگزینی تاخوگراف را در وسایل نقلیه عمومی ندارد و استفاده صرف از این ابزار برای مدیریت سرعت، نتایج مطلوبی به بار نخواهد آورد.
    کلیدواژگان: تاخوگراف، GPS، تاخوگراف دیجیتال، مدیریت سرعت
  • ساخت و تولید
  • عطیه جهانی کیا، محمدعلی شفیعا صفحه 23
    طیفی از کاربردهای صنعتی خطوط تولید و مونتاژ، نیازمند پردازش دیداری خودکار، کنترل کیفیت و دسته بندی قطعات قرار گرفته روی یک نوار نقاله متحرک با استفاده از فنون هوش مصنوعی هستند. در این مقاله، هدف بر آن است تا بهترین روش ممکن ارائه و چگونگی عملکرد آن بیان شود.
    کلیدواژگان: بینایی ماشین، هوش مصنوعی، شناسایی، بازرسی خودکار، خودکارسازی
  • خلیل خلیلی، سید محمد امام صفحه 24
    یکی از متداول ترین تکنیکهای اسکن سه بعدی اجسام و بازیابی مدل سه بعدی آنها روش مثلث بندی با استفاده از نور ساختاریافته است. در این مقاله برای انجام عملیات اسکن سه بعدی با استفاده از یک لیزر، نور با توزیع گوسین به جسم تابیده می شود. سپس برای اندازه گیری داده های عمق، یک دوربین CCD تصاویر را می گیرد. ابتدا تصویر دریافتی بهبود دهی و پردازش می شود که این عملیات شامل دو بخش مهم است. ابتدا پارامترهای مربوط به جسم و شرایط نورپردازی مثل رنگ و لبه یابی، استخراج و اصلاح می شود. سپس پارامتر های مربوط به کالیبراسیون دوربین مانند انحراف محوری دوربین و ایجاد تصویری با اختلاف نسبت به محور افقی، به صورت نرم افزاری و با دقت خوبی اصلاح می گردد. بعد از پردازش تصویر جسم اسکن و پروفیل دو بعدی جسم استخراج می شود. با گرفتن تصاویر متوالی از جسم مدل سه بعدی به صورت مدلCAD بازیابی و انجام تحلیلهای مختلف روی مدل جسم، امکان پذیر می گردد.
    کلیدواژگان: پرازش تصویر، اسکن لیزری مثلثاتی، اسکن سه بعدی، مدل سه بعدی
  • ساختمان و تاسیسات
  • مجید معاونیان، پوریا نعیمی امینی صفحه 25
    سامانه های تهویه مطبوع با وجود پیچیدگی و عدم قطعیت می باید شرایط حرارتی مطلوب را در یک ساختمان تامین کنند. در این سامانه ها کنترلر می باید قابلیت تطبیق با تغییرات پارامترهای محیطی را داشته باشد. در بیشتر سامانه های تهویه مطبوع امروزی از کنترلرهای روشن/خاموش و یا در انواع پیشرفته تر از کنترلر PID استفاده می شود که با توجه به شرایط محیطی متفاوت علاوه بر بهینه نبودن، قادر به تامین شرایط مطلوب محیطی نیز نیست. کنترل آسایش حرارتی یک سامانه تهویه مطبوع نیازمند تخمین شاخص آسایش حرارتی است. در این پژوهش، یک کنترلر فازی به منظور تامین آسایش حرارتی در یک سامانه تهویه مطبوع به کار گرفته شده و از شبکه عصبی به منظور تخمین آسایش حرارتی در مسیر پسخور کنترلر استفاده شده است. کنترلر فازی با توجه به ویژگی های غیرخطی سامانه های تهویه مطبوع دارای پاسخ مناسبی است. همچنین شبکه عصبی استفاده از پسخور آسایش حرارتی را در کنترل بلادرنگ امکان پذیر می سازد.
    کلیدواژگان: آسایش حرارتی، تهویه مطبوع، شبکه عصبی، کنترلر فازی
  • رباتیک
  • اکبر حجتی، ایمان معتمدی، وحید نوروزی صفحه 26
    در این طرح، دست به ربات اورتز طراحی شده مجهز می گردد. به عبارت دیگر محرکهای هوایی مورد استفاده در طرح، یک اورتز را برای بیمارانی که به دلایلی دچار معلولیت حرکتی عضلات دست هستند به حرکت در می آورد. به منظور تامین نیروی محرکه از ماهیچه های بادی و محرکهای نیمه دورانی پنوماتیکی استفاده گردید. این طرح دارای مزیتهایی چون استفاده از فضای محدود در نصب و ایجاد قدرت بالا برای انجام حرکت و سرعت در پوشیدن و در آوردن بسیار آسان برخوردار است. آزمایش روی یک مددجو که نیاز به این اورتز داشت انجام شد و کارهای ساده ای همچون حرکات چرخش مفصلهای آرنج و مچ و همچنین چرخش ساعد بر گرد محور طولی آن با سرعتهای قابل تنظیم و با زوایای مختلف در خم و راست شدن انجام گرفت. شروع حرکات به طور دستی با کلید یا دکمه فشاری آغاز و با انکودر تعبیه شده در بریس دست و کنترلر PLC و شیر پروپرشنال، زاویه و سرعت حرکت دست، آزمایش و نتایج مطلوب حاصل گردید.
    کلیدواژگان: ماهیچه های بادی، محرک های هوایی، ربات اورتز، کنترلر PLC، شیر تناسبی
  • نگهداری و تعمیرات
  • امید رحمتی، نازنین سادات جزایری صفحه 27
    کلیه ماشین آلات صنعتی را می توان منبع تولید امواج اولتراسونیک دانست. دامنه، کیفیت و شکل این امواج نمایانگر وضعیت داخلی آنهاست. ثبت و ذخیره این امواج به کمک دستگاه های پیشرفته اولتراسونیک و همچنین آنالیز و بررسی تغییرات حاصل بر اثر مرور زمان بر روی شکل موجها، کمک قابل توجهی به واحدهای نگهداری و پایش وضعیت می نماید. اطلاع پیش بینانه از خرابی یک سامانه، که می تواند منجر به زمانبندی تعمیرات و در نتیجه، جلوگیری از SHUTDOWN شدن قسمتی از یک واحد صنعتی گردد مختصری از کاربردهای عملی این روش است. سرعت، دقت و مقرون به صرفه بودن از مزایای منحصر به فرد این تکنیک نوین محسوب می گردد.
    کلیدواژگان: امواج اولتراسونیک، نشت یابی، پایش وضعیت، STRUCTURE BORN AIR BORN
  • عباس معلمی اوره، بهرام بحری، محمد کارکن صفحه 28
    با ورود فناوری های پیشرفته در تولید تجهیزات ماشینهای مختلف از جمله ماشینهای کشاورزی و افزایش هزینه های تعمیراتی بحث پایش وضعیت ماشینها برای دستیابی به اهداف مختلف به شکل یک ضرورت غیر قابل انکار تبدیل شده است. یکی از اهداف مهم مراقبت از وضعیت ماشینها، جلو گیری از نواقص عمده با آنالیز کردن روند خرابی در مراحل اولیه پیشرفت و همچنین اعلام وضعیت آن است که به عنوان مهندسی نت یا اتوماسیون نت (نگهداری و تعمیر) شناخته می شود. برای برقراری اتوماسیون نت در ماشینها روش های نوین متعددی وجود دارد که برای اهدافی همچون جلوگیری از تعمیرات اضافی، تشخیص و پیشگویی معایب قبل از خرابی به کار می رود و کاربرد زیادی در پایین آوردن هزینه ها در صنعت کشاورزی دارد. در این مقاله علاوه بر معرفی روش های مطرح در مهندسی نت و بررسی آنالیز روغن که یکی از مهمترین روش های پایش وضعیت ماشینهاست، به صرفه جویی های اقتصادی به دست آمده از این روش نیز در ماشینهای کشاورزی پرداخته شده است. با توجه به این بررسی استفاده از مهندسی نت، نقش مهمی در جلوگیری از خرابی و صرفه جویی اقتصادی در شاخه های مخلف صنعت از جمله کشاورزی دارد و تحقیقات و توسعه آن در ایران با توجه به مسائل اقتصادی امری مهم و ضروری است.
    کلیدواژگان: اتوماسیون تعمیرات، ماشینهای کشاورزی، مراقبت وضعیت، صرفه جویی اقتصادی
  • بازرسی فنی، ایمنی و حفاظت
  • مهرداد حیدری ارجلو، داور میرعباسی، میثم درخشان صفحه 29
    در این مقاله، برای دستیابی به روش بهینه عیب یابی ترانسفورماتور، نتایج آنالیز روغن 53 عدد از ترانسفورماتورهای نیروگاه های برقآبی سازمان آب و برق خوزستان مورد مطالعه قرار گرفته است. ابتدا با استفاده از آنالیز روغن به کمک 4 روش گازهای کلیدی، روش مجموع گازهای محلول قابل احتراق (TDCG)، روش راجرز و روش دورنبرگ میزان گازهای محلول مشخص شده، سپس نتایج آنها با نتایج حاصل از نرم افزار آزمایشگاه شرکت تعمیر و نگهداری انتقال نیروی خوزستان مقایسه شده است. در انتها روش بهینه ای برای دستیابی به نتایج قابل اعتماد ارائه شده است.
    کلیدواژگان: آنالیز روغن، ترانسفورماتور، آنالیز گازهای محلول (DGA) و گازکروماتوگرافی
  • حسین توصیفیان، سیروس سیاحی سحر خیز صفحه 30
    نظر به اهمیت طراحی و تولید قطعات ریلی از آن جمله محورهای واگن در کشور و جایگزینی فزاینده این قطعات با محصولات خارجی و از سوی دیگر مشاهده عدم کارایی و ایجاد سانحه ناشی از عملکرد ناقص آنها به هنگام سرویس سبب شده است تا توجه ویژه ای به سامانه های دقیق بازرسی فنی از مرحله تولید تا مراحل بهره برداری و تعمیر و نگهداری این قبیل قطعات مبذول شود. با توجه به حساسیت زیاد این قطعه و افزایش احتمال بروز سانحه در صورت شکستکی محور، اهمیت آزمونهای غیر مخرب و کنترل کیفیت مناسب آن بیش از پیش مطرح می گردد. در این راستا یکی از جدیدترین مباحث، آرایه های فراصوتی اند که به تازگی و در مقیاسی گسترده برای بازرسی محور واگن در کشورهای مختلف جایگزین روش های سنتی شده اند. آرایه های فراصوتی در مقایسه با تراگذارهای یکپارچه، از امتیازات متعددی مانند سرعت بالای اسکن الکترونیکی بدون نیاز به حرکت دادن پروب در نقاط مختلف، پوشش گسترده از طریق اسکن الکترونیک و بهینه نمودن فرایند شناسایی عیوب با استفاده از خاصیت هدایت پرتو برخوردارند. به دلیل این ویژگی های منحصر به فرد، انتظار می رود این فناوری در درازمدت روش های سنتی آزمون فراصوتی را دچار دگرگونی اساسی نماید. در این مقاله ضمن تشریح ابعاد فناورانه روش آرایه فازی، نتایج حاصل از مطالعه نظام مند انجام گرفته به منظور شناسایی عیوب محورهای واگن قطار همچنین یافته های حاصل از اجرای آزمون فراصوتی به روش آرایه فازی برای اولین بار در سطح کشور روی محور واگن ارائه شده است.
    کلیدواژگان: آرایه های فازی، آزمون فراصوتی، محور واگن
  • مهندسی پزشکی و درمان
  • امیرمهدی صنعتی زاده، محمدرضا احمدزاده صفحه 31
    در این مقاله، سامانه ای طراحی و ارائه شده است که در آن دفترچه های بیمه به کارتهای الکترونیکی تبدیل شده و کلیه فرایندهای مرتبط به صورت متمرکز انجام می شود. در این طرح به افراد، یک کارت الکترونیکی ارائه می شود و بیمار برای مراجعه به پزشک از آن استفاده می کند و پزشک برای نوشتن نسخه نیاز به یک رایانه شخصی یا رایانه همراه دارد. بعد از نوشته شدن نسخه، بیمار با مراجعه به داروخانه برای پیچیدن نسخه، اطلاعات نسخه در رایانه داروخانه قابل مشاهده است. در پایان نیز اطلاعات کارتها به بانک اطلاعاتی اداره بیمه منتقل می شوند و امکان بایگانی و پردازشهای مورد نظر را دارند.
    کلیدواژگان: کارت الکترونیکی، دفترچه بیمه، رایانه، بانک اطلاعاتی، کارت هوشمند، سامانه عامل کارت هوشمند، امنیت کارت هوشمند، امضای الکترونیکی، پرداخت الکترونیکی، داروخانه الکترونیکی