فهرست مطالب

هوش مصنوعی و ابزاردقیق - سال چهارم شماره 2 (پیاپی 20، تیر 1389)

دو ماهنامه هوش مصنوعی و ابزاردقیق
سال چهارم شماره 2 (پیاپی 20، تیر 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/05/10
  • تعداد عناوین: 41
|
  • سرمقاله
  • صفحه 4
    چهار تا مهندس برق، مکانیک، شیمی و کامپیوتر با یه ماشین در حال مسافرت بودند که یکهو ماشین خراب میشه. خاموش میکنه و دیگه هر چی استارت میزنند روشن نمیشه. میگن آخه یعنی چی شده؟!
    مهندس برقه میگه: احتمالا مشکل از مدارها و اتصالات و سیم کشی هاشه. یکی از اینا یه ایرادی پیدا کرده.
    مهندس مکانیکه میگه: نه بابا، مشکل از میل لنگ یا پیستوناشه که به خاطر کار زیاد انحراف پیدا کرده.
    مهندس شیمیه میگه: نه، ایراد از روغن موتوره. سر وقت عوض نشده، اون حالت روان کنندگی شو از دست داده.
    در اینجا می بینند مهندس کامپیوتره ساکته و هیچ چیز نمی گه. بهش میگن: تو چی میگی؟ مشکل از کجاست؟ چیکارش کنیم که درست بشه؟
    مهندس کامپیوتره یه فکری می کنه و می گه: نمی دونم، ولی به نظرم پیاده شیم، سوار شیم شاید درست شده بشه!
  • مطالب خواندنی
  • مرتضی همایون صادقی، جواد رفیعی، فرید اروانی، میرمحمد اتفاق صفحه 9
    این تحقیق به صورت تجربی به بررسی یک سامانه تشخیص و طبقه بندی عیوب ناشی از چرخدنده و بلبرینگ در یک جعبه دنده از طریق آزمون غیرمخرب، با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی می پردازد. سیگنالهای ارتعاشی با یک شتاب سنج سه محوره نصب شده بر روی بدنه جعبه دنده به کمک یک سامانه داده برداری ضبط می شود و با درونیابی تکه ای مکعبی هرمیت، هم بعد شدند. سیگنالهای هم بعد شده، با ایجاد یک بردار ویژگی کاملا جدید که از محاسبه انحراف استاندارد ضرایب ویولت گسسته به دست آمد، به عنوان ورودی به شبکه عصبی اعمال شد.
  • صفحه 10
    این توپ فوتبال یک طرح مفهومی به نام CTRUS است که برای کمک به داوری دقیق تر و درست تر بازی فوتبال ارائه شده است. تجهیز این توپ به GPS و RFID و همچنین پردازنده مرکزی برای بررسی بازی، گذشتن توپ از خط دروازه، آفسایدها و... کاربرد دارد. ضمن این که این توپ شفاف در تشخیص گلهایی که با دست زده می شوند هم مؤثر خواهد بود.
    فیفا همیشه به دنبال استفاده از توپهای هوشمند در بازی های جام جهانی فوتبال بوده است و حتی این احتمال وجود دارد که در تمام مسابقات از توپهای مجهز به ریزپردازنده و فناوری شناخت خط دروازه استفاده کند. اگر این توپ هم به تولید انبوه برسد می تواند شانس آن را داشته باشد که به یکی از گزینه های استفاده الزامی در پیش روی فیفا تبدیل شود.
  • صفحه 10
    پژوهشگران پژوهشگاه صنعت نفت با تلاشهای خود موفق شدند چاه مصنوعی هوشمند را در مقیاس آزمایشگاهی بسازند که یکی از فناوری های نوین و در حال توسعه مطرح در صنایع نفت و انرژی جهان است. این چاه برای مشاهده حلقه ارزش فناوری مخزن هوشمند و کسب فهم و درک بهتر از فناوری، طراحی و ساخته شده است.
    شرایط این چاه به لحاظ درجه حرارت، فشار، نوع سیال و قطر لوله سعی شده است تا مطابق با شرایط چاه ها و مخازن ایران طراحی و ساخته شود. تفاوت چاه هوشمند طراحی شده به دست پژوهشگران پژوهشگاه صنعت نفت با مشابه خارجی آن، عمودی بودن چاه نامبرده است که در این طراحی، یک چاه عمودی واقعی شبیه سازی شده است. همچنین توانایی عملکرد آن در فشارها و دماهای یک چاه واقعی قابل ملاحظه است. به طور کلی ارزش افزوده در چاه های هوشمند با کاهش هزینه های درون چاهی، کم کردن یا به تاخیر انداختن تولید سیالات ناخواسته، شتاب دادن به تولید سیالات دلخواه و همچنین قابلیت انعطاف برای مواجهه با مشکلات عملیاتی حاصل می شود.
  • صفحه 11
    دانشمندان موفق به تولید نوعی روکش هوشمند پشت بام شده اند که حرارت را در فصل تابستان بازتاب و در فصل زمستان جذب می کند.
    این روکش هوشمند از روغن پسماند پخت و پز در رستورانهای عرضه کننده غذاهای حاضری ساخته شده است که بر اساس ادعای دانشمندان، می تواند یک دماسنج را بخواند و در تابستان و زمستان انرژی را ذخیره کند.
    این روکش بام هوشمند که حاصل تلاش گروهی از محققان در امریکاست نقش خود را به طور خودکار تغییر می دهد و حرارت خورشید را با توجه به شرایط جوی و آب و هوایی محلی؛ بازتاب یا انتقال می دهد.
  • صفحه 11
    چرا کاغذ دیواری های منزل شما همواره باید به یک رنگ باشد؟ تصور کنید گلهای نقش شده روی دیوار اتاقتان در ساعاتی از روز، شکوفه بدهد! نوعی کاغذ دیواری ساخته شده است که با تغییرات دمایی، رنگش هم عوض می شود. اگر از این نوع کاغذ دیواری برای دیوارهای مجاور رادیاتور شوفاژ یا شومینه استفاده کنید، یا حتی اگر دستتان را برای مدتی روی یک قسمت از آن بگذارید رنگش تغییر می کند.
    چه اتفاقی می افتاد اگر در خانه هرگاه فکری به ذهنتان می رسید یا مطلبی برای گوشزد کردن به دیگر اعضای خانواده داشتید خیلی راحت می توانستید آن را روی دیوار خود بنویسید؟ این کاغذ دیواری با شبکه های رنگارنگ خود مانند دفترچه یادداشت بزرگی است که شما می توانید یادداشتهای خود را روی آنها نوشته، حتی آن را از روی دیوار جدا کنید. این برگه ها که در رنگهای مختلفی قرار دارند پس از مصرف به راحتی قابل جایگزینی هستند. کاغذهای دیواری حتی می توانند بر اساس حس لامسه به شما جواب بدهند. این کاغذ دیواری های هوشمند، که به Page four معروفند طی یک سری تحقیقات که در دانشگاه مرکزی سوئد انجام شد، ساخته شدند و تحقیقات بیشتر بر روی آنها هنوز ادامه دارد. این نوع کاغذ دیواری ها شامل یک حسگر لمسی و یک بلندگوی کوچک است که در زیر کاغذ جاسازی شده است و هنگام لمس کاغذ دیواری، واکنشی از خود بروز می دهد.
  • سهیل کیانی پور صفحه 12
    مسابقه ملی طراحی ماشین به همت پژوهشکده شهید رضایی دانشگاه صنعتی شریف از بهمن ماه سال 85 برای اولین بار در سطح دانشگاه های کشور آغاز شد. موضوع اولین دوره این مسابقه طراحی و ساخت خودروی الکتریکی یک نفره انتخاب شد که علاوه بر جذابیتهای علمی می توانست پاسخگوی برخی از مشکلات کشورمان نیز باشد؛ این مسابقه در سه مرحله طراحی مفهومی، طراحی اجزا و ساخت و آزمایش خودرو برگزار گردید و در دور اول آن 279 نفر در قالب 29 تیم دانشجویی به رقابت پرداختند که از این میان، 12 تیم توانستند تا انتهای مسابقه حضور داشته باشند و خودروی خود را تحویل دهند.
    دومین دوره این مسابقه نیز همانند دوره اول، در زمینه طراحی وسایل نقلیه و با موضوع طراحی و ساخت خودوری الکتریکی دو نفره در مهرماه سال 87 کلید خورد. در پایان مرحله نخست، از 89 تیم شرکت کننده تنها 7 تیم نتوانستند دفترچه طراحی مفهومی خود را تحویل دهند و 82 تیم دیگر به این مهم نائل آمدند که این امر نیز به نوبه خود تامل برانگیز است. در نهایت و پس از داوری طرحهای ارائه شده به کمیته برگزاری در پایان مرحله طراحی مفهومی،72 تیم به مرحله طراحی اجزا راه یافتند و پس از رقابت در این مرحله، 52 تیم توانستند به مرحله ساخت راه یابند. با آغاز مرحله ساخت 12 تیم از 52 تیم حاضر بنا به دلایل مختلف از ادامه رقابت باز ماندند ولی 40 تیم به ساخت خودرو پرداختند که از این میان 37 تیم توانستند در آزمونهای عملی مسابقه حضور یابند.
  • محمدرضا سروری، حامد معراجی، رضا ولی پور، صالحه معراجی صفحه 14
    در این تحقیق، ازPSO در طراحی بهینه حجم مخزن برای تامین مطمئن نیاز آبی استفاده شده است. در الگوریتم PSO بهینه سازی مسائل، پیوسته توسعه یافته، در آن راه حل بهینه مسئله از طریق اثر متقابل بین تعداد زیادی جزء الگوریتم (Particle) به دست می آید. همچنین برای درک بهتر از کاربرد این روش، حجم مخزن سد دز بای تامین مطمئن نیاز ماهیانه در پایین دست سد، به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از مقایسه جوابهای این الگوریتم و روش بهینه سازی خطی نشاندهنده کارامدی این الگوریتم در رسیدن به جوابهای بهینه برای طراحی مخازن سدهاست.
  • مینا سلیم، محمدتقی وکیل باغمیشه صفحه 15
    روش سنتی طراحی کنترلر PID به روش آزمون و خطاست که پیچیده و زمانبر است ولی روش های جدید، تکاملی هم هستند مانند الگوریتم ژنتیک پیوسته و باینری، الگوریتم مورچگان گسسته و پیوسته، الگوریتم پرندگان گسسته و پیوسته، الگوریتم استعماری و الگوریتم ملکه زنبور عسل. در این تحقیق طراحی کنترلر PID به یک مسئله بهینه سازی تبدیل شده است و از الگوریتم ملکه زنبور عسل برای کمینه کردن تابع هدف استفاده شده است. کوشش شده تا پاسخ حالت گذرا با کم کردن بیشینه فراجهش، زمان نشست، زمان صعود و انتگرال قدر مطلق خطای پاسخ پله، به حداقل برسد.
  • مدیریت
  • اکبر ترکان صفحه 16
    روزانه در چاه های نفت در حدود 44 میلیون متر مکعب گاز سوزانده می شود که میزان قابل توجهی است. همچنین گاز در طی حرکت از جنوب کشور تا تهران 8 یا 9 مرتبه هم افزایش فشار دارد که این مطلب هم نشان دهنده میزان اتلاف زیاد است. پالایشگاه های ما با احتساب واردات بنزین و گازوئیل و تولید گاز روزانه، باید توانایی تامین 5 میلیون بشکه نفت در روز را داشته باشند تا جوابگوی نیاز روزانه کشور باشند که این میزان در مقایسه با کشور همسایه، ترکیه، بسیار زیاد است. با آموزش و تبلیغات نمی توان میزان مصرف انرژی در کشور را کاهش داد، بلکه نیاز به راهکارهایی همچون هدفمند کردن یارانه ها داریم تا وجود قیمتهای واقعی باعث عقلانی شدن مصرف شود. البته واقعی شدن قیمتها نباید روی صنایعی همچون ریخته گری و دیگر صنایع پرمصرف ولی ضروری، اثر منفی بگذارد. مکمل طرح هدفمند کردن یارانه ها، کارهای فنی، آموزشی و بازرگانی است که در دنیا انجام گرفته است.
  • تعالی سازمانی
  • صفحه 18
    برای استفاده بهینه از ظرفیت بخش ریخته گری و کمک مؤثر به کنترل فازها (ترکیبات همراه فولاد)، کوره پاتیلی برای اجرای فعالیتهای تکمیلی واحد ذوب اولیه (کوره ها) و انجام متالورژی ثانویه در قالب فرایند پالایش مذاب در بخش فولادسازی استفاده می شود. برای فرایند شناسایی فناوری، طی دوره های آموزشی، بازدید شرکتهای معتبر فولادسازی کشورهای اروپایی، تجربه نصب کوره های پاتیلی 1 و 2، بهینه کاوی شرکتهای موفق مانند دانیلی و... موضوع بومی سازی دانش طراحی، ساخت و نصب یک دستگاه کوره پاتیلی در دستور کار قرار گرفت. با تصویب مدیریت ارشد، معاونت برنامه ریزی و توسعه اقدام به تشکیل کارگروه تخصصی متشکل از کارشناسان و متخصصان معاونتهای برنامه ریزی و توسعه و بهره برداری با هدف تدوین برنامه طراحی، ساخت و نصب کوره پاتیلی نمود.
    از عوامل مهم موفقیت این سامانه در سازمان می توان به عزم و تصمیم مدیریت شرکت در اجرای این نظام اشاره کرد. مدیرعامل این شرکت به نمایندگی از هیئت مدیره با توجه به تجربیات خود و بررسی تمامی جوانب، به بحث بومی سازی اعتقاد داشت و شجاعانه برای تحقق آن تصمیم گرفت و ریسک 4 میلیارد تومانی آن را پذیرفت. خودباوری و تلاش و تخصص پرسنل شرکت نیز که طی اجرای سایر پروژه ها در سالیان اخیر به مدیریت ارشد اثبات شده بود آنان را برای اجرای طرح، بیشتر مجاب کرد.
  • کنکاش
  • روح الله شرفیان اردکانی صفحه 20
    دگرگونی های محتوایی در اقتصاد جهانی، سبب شده است تا بنگاه های اقتصادی- صنعتی نگرش خود به کسب وکار را تغییر دهند. تغییرات مذکور و افزایش سهم شرکتهای خدماتی در اقتصاد به همراه شرایط ویژه کشور از لحاظ آزادسازی اقتصاد، خصوصی سازی و نیل به توسعه پایدار، شرایط خاصی را برای کلیه شرکتها به خصوص شرکتهای خدماتی فنی- مهندسی رقم زده است.
    در طی فرایند تغییر قوانین و آزادسازی اقتصادی و دگرگونی در جهت انطباق با اقتصاد جهانی، شرکتهای فنی- مهندسی داخلی می توانند ضمن عبور از چالشها، از فرصتها نهایت استفاده را ببرند تا بتوانند در عرصه رقابتی به تحصیل سود بپردازند. مهمترین نکته، چابکی شرکتهای فنی- مهندسی است. چابکی بنگاه در وهله اول با ایجاد تفکر انعطاف پذیردر راهبرد بلندمدت بنگاه شکل می گیرد. تفکر انعطاف پذیر، سامانه تصمیم گیری است که توانایی مانور و قطعیت در تصمیم گیری به هنگام را ایجاد می کند. یعنی با استفاده کامل از توانایی های شرکت و پیش بینی از سیر تحولات آینده و در نهایت سرعت عمل در اتخاذ تصمیم، مراحل دشوار کسب وکار طی گردد.
    کلیدواژگان: راهبرد، آزادسازی، زنجیره، سازمان بندی، تحقیق و توسعه
  • کارآفرینان
  • نوید خسروی صفحه 22
    از روز اول ایده ما جهانی بود، یعنی به دنبال بازار بین المللی بودیم و می خواستیم چیزی را ارائه دهیم که جای رقابت کمی در آن وجود داشته باشد. زمانی که شما یک کار غیر تخصصی انجام می دهید مانند فروش سخت افزار، هر فردی می تواند این کار را انجام دهد. این باعث می شود که رقبا زیاد شوند. من به دنبال کسب و کار در ارتفاعی بودم که کسی نتواند به آن برسد. برای همین منظور هم تحصیل می کردم. از سال 72 تا اواخر سال 80 تمام دروسی را که می خواندم و یا به کار می بستم، سعی می کردم مدل کاربردی آنها و تعاریف و ایده های قشنگی را که کاربرد داشت استخراج کنم. ایده هایی به ذهنم رسیده بود...
  • نفت، گاز و پتروشیمی
  • محمود فرزانه، مهدی دیمی دشت بیاض صفحه 24
    در این مقاله با استفاده از آنالیز اگزرژی، میزان کار تولیدی قابل استحصال در اثر تقلیل فشار از گاز مصرفی پالایشگاه خانگیران محاسبه گردیده است. پالایشگاه دارای 5 واحد تصفیه گاز ترش است و گاز مصرفی خود پالایشگاه نیز از همین 5 واحد تامین می گردد. فشار گاز مورد نیاز پالایشگاه که از این 5 واحد تصفیه گاز تامین می گردد بینMpa 5/6 تا Mpa7 است. این فشار مقدار بالایی است و باید قبل از استفاده در قسمتهای مختلف پالایشگاه به حدود Mpa 4/1 کاهش یابد. در حال حاضر فرایند تقلیل فشار از طریق چند شیر فشارشکن صورت می گیرد و این در حالی است که در طی فرایند کاهش فشار با این شیرها کار زیادی به هدر می رود. در این مقاله به تحلیل اگزرژی کاهش فشار گاز مصرفی پالایشگاه خانگیران می پردازیم و با پیشنهاد استفاده از توربینهای انبساطی به جای شیرهای فشارشکن، میزان کار تولیدی از این روش را محاسبه می نماییم. کار تولیدی در این مقاله بر مبنای بازده 85 درصد توربین انبساطی و همچنین دمای پیش گرم C150 محاسبه گردیده است. همچنین تاثیرات پیش گرم کردن و بازده توربینهای انبساطی بر افزایش کار تولیدی در این مقاله بررسی شده است. کار تولیدی حاصل در اثر تقلیل فشار با توجه به شرایط بیان شده بین MW 5 تا MW 9 است که این میزان کار با توجه به مصرف گاز ماه های مختلف سال پالایشگاه تغییر می کند. با در نظر گرفتن این مسئله که برق مورد نیاز پالایشگاه خانگیران از طریق نیروگاه داخلی پالایشگاه تامین می گردد و به شبکه توزیع برق متصل نیست و این نیروگاه نیز دارای محدودیت تولید است و با توجه به طرحهای گسترده در دست اقدام در پالایشگاه خانگیران، این میزان تولید برق توربینهای انبساطی، بسیار مفید فایده و حتی ضروری به نظر می رسد.
    کلیدواژگان: گاز طبیعی، تقلیل فشار، انالیز اگزرژی، توربینهای انبساطی، پیش گرم کردن
  • محسن معصومیان صفحه 26
    مراحل پیش راه اندازی و راه اندازی پروژه های صنایع نفت از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است به طوری که آثار مطلوب و یا سوء ناشی از آن می تواند تا پایان عمر واحدها باقی بماند. چیزی که در حال حاضر در پروژه های صنایع نفت دیده نشده است نقشی است که RCM می تواند در کاهش زمان راه اندازی، کاهش هزینه های راه اندازی، افزایش تولید محصول از ابتدای راه اندازی، بهبود کیفیت محصول تولیدی، ایجاد آرامش روحی و روانی در پرسنل واحدها، کاهش حوادث و افزایش ایمنی نفرات و تجهیزات و غیره داشته باشد.
    برای استفاده از راهبرد RCM در پروژه های صنایع نفت لازم است از زمان نصب تجهیزات پیش نیازهای مربوطه آماده شده است و نفراتی متخصص برای آن جذب و تحت آموزشهای تخصصی و فرایندی قرار گیرند و اقدامات مورد انتظار را با برنامه های مدون به عمل آورند. در یک پروژه نفتی، لازم است تیم RCM همگام با تیم راه اندازی مراحل پیش راه اندازی و راه اندازی را با مطابق برنامه های تعریف شده پشت سر گذاشته، در تمام این مدت مراقب وضعیت کارکرد ماشین آلات دوار باشد تا مانع خرابی زودرس آنها گردد. نمونه عملی اجرا شده مراحل فوق در مجتمع پتروشیمی زاگرس است.
    کلیدواژگان: RCM، پیش راه اندازی و راه اندازی، تعمیرات پیش بینانه، هم محوری ماشین آلات دوار
  • نیروگاه
  • عباس رسایی نیا، بهزاد مشیری صفحه 28
    فقدان سامانه های جامع آشکارسازی خطا در توربینهای گازی ساخت داخل (V94.2) نقیصه ای است که با توجه به حجم بالای برق تولیدی کشور با این کلاس از توربینها، هزینه های قابل توجهی را در دوره بهره برداری این نیروگاه ها به کشور تحمیل می کند. هدفگذاری و ارائه یک چارچوب اجرایی در سامانه های تشخیص خطا در این باره، نکته ای است که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته و سعی بر آن است تا از طریق تعاملی که با نیروگاه های در حال بهره برداری و همچنین کارخانجات سازنده این مجموعه برقرار شده است بستر مناسبی برای رفع این نقیصه فراهم گردد. فقدان تعاریف استاندارد در این باره و تنوع موجود در روش های اجرایی نکته ای است که در این مقاله تا حد امکان به آن پرداخته شده است. همچنین پس از تبیین ضرورتهای به کار گیری این سامانه ها، با استفاده از اطلاعات موجود در آرشیو یک واحد گازی در حال بهره برداری، سعی شده است تا امکان پذیری اجرای چارچوب پیشنهادی تشخیص خطا در این مقاله مورد صحه گذاری قرار گیرد که در این راستا قابلیت تشخیص و تفکیک دو کلاس خطا در این واحد گازی با کمک تئوری استخراج ویژگی های مبتنی بر مؤلفه های اصلی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: تشخیص خطا، سامانه کنترل گسترده (DCS)، توربین گاز، طول عمر (Life Cycle)
  • جلال رضوی مقدم، امین خدابخشیان صفحه 30
    با گسترش و پیچیدگی سامانه های قدرت مدرن، احتمال گسترش نوسانات سامانه در ناحیه وسیع و در ادامه، خاموشی در یک منطقه گسترده افزایش یافته است. به تازگی انگیزه تلاش زیادی برای توسعه تکنیکهای پایدارسازی سامانه برای میراسازی نوسانات در وضعیتهای عملکرد مختلف، به وجود آمده است. این مقاله یک ساختار فازی جدید به عنوان پایدارساز سامانه قدرت (PSS) با استفاده از الگوریتم تکامل تفاضلی (DE) ارائه می دهد. شبیه سازی ها در سامانه تک ماشینی متصل به شین بینهایت (SMIB) و نیز سامانه های قدرت چند ماشینی انجام شده است. مقایسه نتایج کنترلر پیشنهادی و پایدارساز کلاسیک، بهبود پاسخ به دست آمده از پایدارساز فازی را نشان می دهند.
    کلیدواژگان: پایدارساز سامانه قدرت، ساختار فازی، الگوریتم تکامل تفاضلی
  • فولاد
  • الهام تسلیمی، سهیلا کاوش، نوشین نکویی مهر، نصیرالدین ضویی صفحه 32
    یکی از مباحث مهم در حوزه لجستیک، بحث کنترل موجودی مواد، قطعات و محصولات در زنجیره تامین است. در این بین، قطعات یدکی به دلیل حساسیتهای بالا و هزینه های سنگینی که در صنایعی همچون فولادسازی دارند می باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. به عبارت دیگر خرید ناکافی قطعات یدکی، سبب افزایش هزینه بالای توقف خطوط در این صنعت و در مقابل، تهیه بیش از نیاز قطعات نیز با توجه به گرانی این قطعات موجب هزینه های هنگفت ناشی از خواب سرمایه خواهد شد. در این مقاله بر اساس بررسی جامع انجام شده بر روی سامانه فعلی مدیریت قطعات یدکی مجتمع فولاد مبارکه و مشکلات روش موجود، یک نظام جامع متناسب با نیازهای حال و آینده فولاد مبارکه برای کنترل موجودی قطعات یدکی ارائه شده است. این نظام شامل سه بخش کلی زیر است: دسته بندی قطعات یدکی، ارائه یک روش پیش بینی مناسب برای تقاضای قطعات یدکی و برآورد پارامترهای هزینه ای و ارائه یک مدل مناسب و تعیین برنامه کنترل موجودی. مقایسه نظام پیشنهادی با روش فعلی، حاکی از کاهش چشمگیر هزینه های مرتبط است.
    کلیدواژگان: قطعات یدکی، دسته بندی قطعات، پیش بینی تقاضا، نقطه سفارش، مقدار اقتصادی سفارش
  • فناوری اطلاعات
  • محمدرضا طاهری صفحه 34
    افزایش بهره وری، پیدایش حوزه های نوین در تجارت جهانی، کاهش هزینه های تولید و فروش محصولات بدون واسطه، پیدایش زمینه های جدید اشتغال، همگی از دستاوردهای ورود به عصر مجازی کسب کار الکترونیکی است. به کار گیری فناوری های نوین ارتباطی و سامانه های اطلاعاتی به منظور توسعه صنعت گردشگری را گردشگری الکترونیکی می نامند. گردشگری الکترونیکی یکی از مقولات مهم تجارت الکترونیکی است و از پیچیده ترین محصولاتی است که به صورت برخط (On Line) ارائه می شود. گردشگران باید بتوانند نیازهای اطلاعاتی خویش را درباره مقصد (مانند انواع جاذبه ها، راه های دسترسی، امکانات اسکان، غذا، حمل و نقل، انواع نقشه های گردشگری و غیره) از طریق شبکه جهانی اینترنت مورد بررسی قرار دهند و سفری را برنامه ریزی نمایند. خرید محصول گردشگری و آشنایی با محیط مقصد قبل از سفر، ارائه اطلاعات دقیق و به روز و همچنین ارائه خدمات نوین از مزایایی است که یک سامانه جهانگردی الکترونیکی برای کاربران و گردشگران خود به ارمغان می آورد. ایجاد یک پایگاه گردشگری الکترونیکی قوی نیازمند یک بانک اطلاعاتی قوی، دقیق و به روز است، یکی از این بانکها، سامانه اطلاعات جغرافیا (GIS) است. GIS، توانمندی های زیادی را برای جمع آوری، ورود، پردازش، تغییر شکل، به تصویر در آوردن، ترکیب، جستجو، تجزیه و تحلیل، مدلسازی و خروجی کلیه داده های مکانی بر اساس اهداف مورد نظر فراهم می سازد. در نتیجه، ضروری است با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیا، شبکه های اطلاعاتی یکپارچه و گسترده ای در زمینه گردشگری ایجاد شود که بتواند اطلاعات مورد نیاز گردشگران را در هر زمان و در هر مکان فراهم آورد.
    کلیدواژگان: گردشگری الکترونیکی، سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، شهر الکترونیکی
  • تجارت الکترونیک
  • زهرا کیخا، نورمحمد یعقوبی، محمود اوکاتی صادق، کمال علیپور صفحه 36
    شرط ورود به گستره تجارت الکترونیک، آماده بودن جامعه برای پذیرش این شیوه نوین است. بنابراین راه اندازی شیوه های نوین، نیاز به بررسی و سنجش میزان آمادگی جامعه برای دستیابی به فناوری مورد نظر دارد به طوری که به منظور دستیابی به این نتیجه باید شیوه های استانداردی به کار گرفت تا بتوان شرایط را به طور مداوم بررسی نمود. در این بررسی مداوم، نیاز به مدلی مناسب با اهداف مورد نظر و شرایط منطقه مورد بررسی است که در این مقاله مدلی جدید برای بررسی میزان آمادگی الکترونیکی جامعه به صورت منطقه ای با هدف استقرار تجارت الکترونیک در استان سیستان و بلوچستان طراحی و ارائه شده است.
    کلیدواژگان: تجارت الکترونیک، آمادگی الکترونیکی، شکاف دیجیتالی
  • حمل و نقل هوشمند
  • حمیدرضا عطاییان، حبیب رستمی صفحه 38
    خودروهایی که در سطح معابر شهری و جاده های برون شهری حرکت می کنند، بالقوه می توانند اطلاعات خود و داده های دریافتی از محیط اطراف را برای اطلاع سایر خودروها منتشر کرده، از داده های قابل ارسال از طریق تجهیزات مستقر در کنار مسیرهای عبور استفاده نمایند. در خودروهای امروزی به تحقق این مهم از طریق توسعه عملکرد الکترونیک خودرو پرداخته شده است، به طوری که یک خودرو بتواند در مسیر حرکت خود با خودروهای اطراف، تبادل اطلاعات نماید و در مواقع لزوم از تجهیزات محیطی مستقر در کنار مسیر، داده هایی را به عنوان راهنما یا پیام هشدار دریافت نماید. بر اساس آمار منتشره در بسیاری از کشورها، درصد بالای تصادفات رانندگی در تقاطعهای معابر شهری، ورودی/خروجی بزرگراه ها و نقاطی روی می دهند که دید راننده نسبت به وضعیت پیش رو به حداقل می رسد. در اینجا فناوری ارتباطات و اطلاعات می تواند ابزارها و سازوکارهای مؤثری برای بهبود درک و ارتقای سطح هوشیاری رانندگان نسبت به موانع، خطرات و رویدادهای احتمالی در مسیرهای پیش رو را ارائه نماید.
    کلیدواژگان: زیرساخت ارتباطات خودرویی، ایمنی، حمل و نقل، فناوری اطلاعات، VII، DSRC
  • محمد میران بیگی، علی اکبر جلالی، علی میران بیگی صفحه 40
    کنترل پیش بین مبتنی بر مدل از طریق به کارگیری مدلی صریح و واضح از فرایند و اعمال ورودی های کنترلی به دست آمده از حل یک مسئله بهینه سازی در یک افق کنترلی، رفتار آینده یک سامانه در یک افق مشخص را کنترل می کند. شبکه های ریلی و مترو به عنوان سامانه های رخداد گسسته غیرمتمرکز تعریف می شوند که عموما غیرخطی هستند. در این مقاله کنترل پیش بین همراه با محدودیتهای نرم و سخت برای کنترل این سامانه ها به کار گرفته می شوند. همچنین زمان های سفر به صورت متغیر در نظرگرفته می شوند ویک درجه آزادی برای کنترل اضافه می شود. در حالت کلی این منجر به یک مسئله بهینه سازی محدب غیرخطی می شود که مسیرهای سامانه می توانند بوسیله یک مسئله متمم خطی توسعه یافته و به صورت یک حل پارامتره تعریف شوند. استفاده از مسئله متمم خطی توسعه یافته، باعث سرعت بیشتر و بهینگی مناسب تر نسبت به روش بهینه سازی غیرخطی مستقیم می شود. همچنین می توان از یک برنامه ریزی درست برای محاسبه کنترل پیش بین بهره برد. در انتها نیز موفقیت به کارگیری این روش در کنترل شبکه های ریلی با نتایج شبیه سازی مشاهده می شود.
    کلیدواژگان: کنترل پیش بین، شبکه های ریلی، مسئله متمم خطی توسعه یافته، برنامه ریزی درست
  • ساخت و تولید
  • حوا کریمی، حمیدرضا مؤمنی صفحه 42
    در این مقاله، طرحی مبتنی بر مدلهای محلی فازی و شبکه عصبی به منظور FDI در شیرهای کنترل ارائه شده است. مبنای طرح ارائه شده الگوریتم LOLIMOT است. الگوریتم LOLIMOT بسیار ساده است، به راحتی قابل به کارگیری است و بسیار سریع است. در ضمن، در این الگوریتم با مشکل افزایش انفجاری ابعاد مواجه نیستیم. این الگوریتم از درجه مقاوم بودن بالایی نیز برخوردار است. ورودی های غیرمربوط و ورودی هایی که خروجی را به صورت خطی تحت تاثیر قرار می دهند، مشخص می شوند و فضای ورودی در طول ابعادی که تاثیر غیرخطی بر فرایند دارند، تقسیم می شود و مدلهای فازی محلی برای هر قسمت از فضای ورودی تخمین زده می شوند و سپس به کمک توابع توزین با هم تلفیق می شوند.
    کلیدواژگان: آشکارسازی خطا، تخمین پارامترها، شبکه عصبی، شیر کنترل، مدلهای محلی فازی
  • علی راست کردار، بهروز آرزو، محسن شکری صفحه 44
    ماشینهای اندازه برداری مختصات به طور فزاینده ای برای انجام عملیات بازرسی، استفاده می شوند. با افزایش پیچیدگی طراحی ها و بسته تر شدن تولرانسها، فرایند بازرسی با ماشینهای CMM بحرانی تر شده، نیاز به برنامه ریزی آن به طور مؤثری احساس می گردد. یکی از جنبه های مهمی که باید در نظر گرفته شود، تعیین جهت بستن قطعه کار برای اندازه برداری بر روی ماشینهای اندازه برداری مختصات است. در این مقاله روشی برای تعیین جهتهای چرخش قطعه کار بر روی ماشین اندازه برداری مختصات بیان شده است. این روش بر اساس اطلاعات کسب شده از ریختهای اولیه موجود در قطعات منشوری شکل عمل نموده، شامل دو مرحله است: مرحله اول، به دست آوردن اطلاعات و پس از آن تعیین جهتهای چرخش قطعه بر اساس راستاهای امتداد دسته بندی شده ریختهاست. الگوریتم طراحی شده در زبان ویژوال بیسیک اجرا شده و با استفاده از نرم افزار Solid Works آزمایش گردیده است.
    کلیدواژگان: طراحی فیکسچرهای مدولار، تعیین جهتهای بستن قطعه کار، ماشین اندازه برداری مختصات
  • ساختمان و تاسیسات
  • احسان حامدرحمت، علیرضا یزدی زاده، کوثر عفت نژاد صفحه 46
    در این مقاله، طراحی یک کنترل کننده تناسبی- انتگرالی (PI) تطبیقی جدید برای استفاده در سامانه های گرمایشی و تهویه مطبوع (HVAC) انجام شده است. به علت وجود اغتشاشات بار، سامانه های HVAC دینامیک متغیر با زمان دارند. در این مقاله برای تخمین پارامترهای مدل در حالی که سامانه در یک حلقه بسته قرار دارد، از روش بازگشتی کمترین مربعات (RLS) استفاده شده است. روش تنظیم ساده و توانمندی که برای تنظیم کنترل کننده PI در نظر گرفته شده است، بر اساس معیار مقاوم بودن و پارامترهای تخمین زده شده از مدل است. این روش بر روی مدل یک سامانه تهویه مطبوع با در نظر گرفتن تاخیر سامانه و تخمین آن، شبیه سازی شده است.
    کلیدواژگان: سامانه هایHVAC، کنترل دما، شناسایی سامانه، کنترل کننده تطبیقی، تنظیم ضرایب کنترل کننده PI
  • مهدی بیدآبادی، محمد صدیقی، روزبه اسمعیلی فر صفحه 48
    هدف از انجام این پروژه، تحقیق میدانی بر روی عملکرد پمپهای موتورخانه است. یکی از بخشهای پروژه به مقایسه نمودار آب گرم مصرفی در موتورخانه سنتی و هوشمند می پردازد که نشان می دهد دمای آب گرم مصرفی در سامانه های کنترل هوشمند نوسانات دمایی خیلی کمی دارد و می توان گفت دما در دمای 47 تثبیت شده و در محدوده آسایش ساکنان ساختمان است. کارکرد پمپ و مشعل نسبت به حالت ترموستاتیک خیلی کمتر شده است. از طرفی میانگین دمای آب گرم چرخشی خیلی کمتر از حالت ترموستاتیک خود است. بخش بعدی این پروژه به پیدا کردن نقطه بهینه کارکرد پمپ و مقدار صرفه جویی در این سامانه ها می پردازد که با توجه به آزمایشهای صورت گرفته، نقطه بهینه پارامتر پمپ نقطه 8 است و مقدار صرفه جویی مصرف سوخت در نقطه بهینه نسبت به حالت ترموستاتیک %39 به دست می آید که نسبت به سایر روش های صرفه جویی، عدد قابل توجهی است.
    کلیدواژگان: موتورخانه های هوشمند، پمپهای آب گرم چرخشی، پارامتر پمپ
  • رباتیک
  • فهیمه فرحناکیان، راحله چوپانی، سمیه صالحی، نجمه علیدادی، رضوان جوانمردی صفحه 50
    هدف از فوتبال رباتها، ایجاد بستری مناسب برای تحقیقات و جایگاهی مناسب برای گسترش روش های نوین در قالب هوش مصنوعی، از جمله سامانه های چندعاملی و ایجاد روش های منظم و سامان یافته برای ارتقای این نوع عاملها، و به طور کلی ارتقای سطح فناوری جامعه است. همچنین از آنجا که این محیط یک محیط چند عاملی، پویا و پیچیده است یکی از مناسب ترین محیطها برای پیاده سازی و آزمایش الگوریتمهای ارائه شده از سوی خوانندگان عزیز است. به همین دلیل در این شماره و شماره های بعدی سعی شده است که راهنمای کاملی از شبیه ساز دو بعدی رباتهای فوتبالیست ارائه شود. امید است خوانندگان نیز بتوانند بهره کافی را از این رشته مقالات ببرند.
  • محرم حبیب نژاد کورایم، آیدین محرم خانی صفحه 52
    در این مقاله طراحی و ساخت مکانیزمی برای انتقال باک خودرو به همراه نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل و آزمایش، ارائه شده است. بعد از معرفی منیپولاتور و بیان ویژگی های مکانیکی، معادلات سینماتیکی مکانیزم حمل باک خودرو با در نظر گرفتن 4 درجه آزادی استخراج می شوند و شبیه سازی مکانیزم با نرم افزار انجام می شود. بعد از استخراج معادلات سینماتیکی و شبیه سازی رایانه ا ی، با انجام آزمایشهای آزمایشگاهی، طبق استاندارد ISO 9283 و مقایسه با نتایج تئوری، به ارزیابی کیفیت عملکرد بازوی مکانیکی پرداخته می شود و همچنین دقت و میزان خطای مکانیزم هم به منظور امکان سنجی استفاده در کاربردهای گوناگون محاسبه و ارزیابی می شود. منظور از خطای بازوی مکانیکی، تفاوت بین موقعیت واقعی و موقعیت تئوری نقطه انتهایی (End-effecter) است که این خطا ناشی از چند عامل است. 1- لقی مفاصل، 2- دقت ساخت، 3- شرایط اولیه موقعیت نقطه انتهایی، 4- خطای مسیر استفاده شده به منظور مقید کردن نقطه انتهایی. برای آزمایش منیپولاتور از مسیرهای مختلفی استفاده شده تا تقریبا تمام فضای کاری منیپولاتور را پوشش دهد. در نهایت با مقایسه نتایج تئوری و آزمایشگاهی، دقت منیپولاتور تعیین شده است که حاکی از دقت خوب، با توجه به کاربرد مورد نظر منیپولاتور و خطای قابل قبول آن است.
    کلیدواژگان: منیپولاتور، فضای کاری، دقت قرار گیری وضعی، نقطه انتهایی منیپولاتور
  • نگهداری و تعمیرات
  • منصور نیکخواه بهرامی، محسن مهری، محمد امامی صفحه 54
    در این مقاله به مطالعه روش های کنترل ارتعاشات در تجهیزات صنعتی پرداخته شده است. از آنجا که تغییرات کوچک در ارتعاشات تجهیز نشانگر تغییر در شرایط ماشین است، دستیابی به روش های درست کنترل ارتعاشات یکی از روش های مهم در پایش وضعیت ماشین آلات صنعتی است. این روش ها از منظر کاربرد و کارایی دارای تنوع هستند. تعیین رابطه بین فرکانس طبیعی سامانه و نیروی ورودی قبل از انتخاب روش لازم است. هدف اصلی، یافتن راه حلهای کاربردی برای مسائل ارتعاشات صنعتی است. در نهایت، تقسیم بندی روش ها بر اساس کاربرد هر روش در کنترل ارتعاشات تجهیزات صنعتی ارائه شده است.
    کلیدواژگان: روش های کنترل ارتعاشات، تجهیزات صنعتی، فرکانس طبیعی سامانه
  • علی رضایی، امیرعباس یزدانی صفحه 56
    به کار گیری روز افزون تجهیزات نوین الکترونیکی عامل اساسی ایجاد اغتشاشات توان الکتریکی است که از عوامل اتلاف انرژی است. برخورداری از توان الکتریکی با کیفیت بالا، به ویژه در صنایعی که خطوط تولید پیوسته دارند، از جمله صنایع کاغذسازی، از اهمیت بالایی برخوردار است که پایش وضعیت کیفیت توان الکتریکی، می تواند راهکاری مفید در راستای حل مشکل کیفی توان برق مصرفی آنها باشد. مقاله حاضر، نتایج حاصل از تحقیقات، در رویکرد مورد نظر، طی مطالعه موردی انجام شده در شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران را تشریح و مورد بررسی قرار داده است تا تاثیر اقدامات انجام شده در راستای بهینه سازی مصرف انرژی را از جوانب مختلف در یک مورد عملی آشکار سازد.
    کلیدواژگان: صرفه جویی انرژی، پایش وضعیت (CM)، کیفیت توان الکتریکی (EPQ)
  • بازرسی فنی، ایمنی و حفاظت
  • شروان عطایی، سعید محمدزاده صفحه 58
    در این مقاله، با توجه به اهمیت مسئله سلامت سنجی سازه ها به طور عمومی و سلامت سنجی پل ها به طور خصوصی، مسئله سلامت سنجی پل راه آهن نکا از روی اندازه گیری پاسخ سازه تحت اثر عبور وسیله نقلیه ریلی مشخص، مورد بررسی قرار گرفته است. پاسخ سازه، تغییرمکان، کرنش و شتاب اندازه گیری شده اختیار شد و دو سری آزمایش با عبور دیزل و دیزل و دو واگن باری با سرعت های مختلف از روی پل نکا انجام گردید. حداکثر میزان بارگذاری در بارگذاری با دیزل به 6/119 تن و در بارگذاری با دیزل به همراه دو واگن به 6/214 تن رسید. با توجه به نتایج اندازه گیری های انجام شده، مدل اجزای محدود پل بهنگام گردید و بکمک مدل معتبرسازی شده، ارزیابی باربری پل تحت بارهای بهره برداری انجام گردید.
    کلیدواژگان: سلامت سنجی سازه ای، وضعیت سنجی میدانی، آزمایش بارگذاری میدانی استاتیکی و دینامیکی، ارزیابی باربری، پل راه آهن
  • جاوید میراحمدی، فرهنگ هنرور صفحه 60
    آزمون فراصوتی، یکی از متداول ترین روش های بازرسی قطعات است که در صنایع مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله کاربردهای این آزمون، بازرسی جوش قطعات است. در بازرسی جوش به روش دستی، نیاز به انجام محاسباتی برای تعیین موقعیت و اندازه عیوب است. در این مقاله، نرم افزاری برای محاسبه موقعیت قرار گرفتن و اندازه ناپیوستگی ها در جوش ورق تهیه شده است. این نرم افزار قادر است با توجه به روش افت dB20 و مشخصات اکوهای وارد شده به نرم افزار، عمق و ارتفاع عیب را محاسبه نماید. با وارد نمودن مشخصات هندسه جوش، و پارامترهای حاصل از آزمون فراصوتی انجام شده، موقعیت عیب به صورت شماتیک با مقیاس مناسب، رسم و گزارش نهایی بر اساس اطلاعاتی که کاربر وارد نموده است و محاسبات انجام گرفته تهیه می شود. آزمایشهایی برای تعیین اندازه عیب در جوش لب به لب ورق به روش بازتابی انجام شد و نتایج به دست آمده با نتایج حاصل از آزمون فراصوتی به روش ToFD مقایسه شد که نتایج حاصل با یکدیگر مطابقت داشت.
    کلیدواژگان: آزمون فراصوتی، ناپیوستگی، اندازه عیوب، جوش ورق، افت dB 20
  • مهندسی پزشکی و درمان
  • حسین صداقتی، مصطفی ترابی صفحه 62
    شبکه های عصبی، نقش ویژه ای در دنیای کنونی ایجاد کرده اند و در بسیاری از موارد راهگشا و کارسازند. در این مقاله سعی بر این است تا ضمن شناخت شبکه های عصبی و به ویژه شبکه آدالاین و معرفی موارد کاربرد آن، یکی از موارد استفاده آن را در تخمین مدت زمان بستری بیماران در بیمارستانها مورد تحلیل و پژوهش قرار دهیم. در این پژوهش، از شبکه های عصبی آدالاین، که به دست ویدرو و هوف در سال 1960 معرفی شد و بر اساس تکنیکهای نظارتی فعالیت می کند، استفاده می کنیم.
    کلیدواژگان: شبکه های عصبی، آدالاین، نرم افزارMATLAB، مدت زمان بستری بیمار
  • تجربه های بازاریابی در شرکتهای ایرانی
  • زیبایی مهندسی
  • صفحه 1
    شبکه های عصبی مدل ریاضی مغز است که مانند مغز موجودات زنده عمل می کند اما بر خلاف سایر هوشهای مصنوعی بر مبنای منطق، طراحی نشده است. مبنای ساختاری شبکه های عصبی گروهی از سلولهای عصبی هستند که با هم در ارتباطند و دارای بار ریاضی هستند. این گونه سامانه ها قادر به یادگیری از تجربیات خود هستند و این باعث می شود که آنها تا حدودی از توانایی عمومیت دادن برخوردار شوند و این یکی از مزایای این گونه سامانه هاست.
    شبکه های عصبی در کنار مزایای خود معایبی نیز دارند. برای مثال برای آماده کردن آنها به کار و وقت بسیار زیادی نیاز است؛ زیرا این گونه سامانه ها قبل از به کار گرفته شدن باید آموزش داده شوند. آنها از برخی جهات، به کودکان شباهت دارند و هر مطلب باید چندین بار برای آنها تکرار شود تا آن را بیاموزند.
  • تازه های فناوری
  • صفحه 2
    این توپ فوتبال یک طرح مفهومی به نام CTRUS است که برای کمک به داوری دقیق تر و درست تر بازی فوتبال ارائه شده است. تجهیز این توپ به GPS و RFID و همچنین پردازنده مرکزی برای بررسی بازی، گذشتن توپ از خط دروازه، آفسایدها و... کاربرد دارد. ضمن این که این توپ شفاف در تشخیص گلهایی که با دست زده می شوند هم موثر خواهد بود.
    فیفا همیشه به دنبال استفاده از توپهای هوشمند در بازی های جام جهانی فوتبال بوده است و حتی این احتمال وجود دارد که در تمام مسابقات از توپهای مجهز به ریزپردازنده و فناوری شناخت خط دروازه استفاده کند. اگر این توپ هم به تولید انبوه برسد می-تواند شانس آن را داشته باشد که به یکی از گزینه های استفاده الزامی در پیش روی فیفا تبدیل شود.
  • لذت مهندسی
  • صفحه 3
    از زمانی که در این راه قدم گذاشتیم چند سالی می گذرد. اولین دوره مسابقه ملی طراحی و ساخت هواپیمای بدون سرنشین با تمام سختی ها و کمبودها برگزار شد و پس از آن اولین دوره مسابقه ملی طراحی ماشین. دستاوردهای این مسابقات و استقبال از آنها بسیار زیاد بود. در طول یک سال 10 هواپیمای بدون سرنشین طراحی و ساخته شد و به پرواز درآمد. کاری که ابتدا بسیار مشکل می نمود و شرکتهای بزرگ متولی امر با چند هزار نفر پرسنل و با هزینه های میلیاردی، طی پنج یا شش سال انجام می دهند، در قالب گروه های کوچک دانشجویی البته با توان فنی بالا، در طول یک سال و با هزینه ای اندک صورت پذیرفت. در ادامه و برای به اثبات رساندن شعار ما می توانیم، طی یک سال و نیم، 11 خودروی الکتریکی یک نفره طراحی و ساخته شد و به حرکت در آمد. کاری که اگرچه به تولید تجاری منجر نمی شود، آغاز راهی است طولانی و پرفایده. در نهایت، دومین دوره مسابقه ملی طراحی ماشین با استقبال گرم و همراهی کم نظیر جامعه دانشگاهی کشور پس از 13 ماه با معرفی بیش از 35 خودروی الکتریکی دو نفره به کار خود خاتمه داد.
  • دنیای جذاب هوش مصنوعی
  • صفحه 4
    دانشمندان متعددی قوانین ضروری حاکم بر گروه پرنده ها و ماهیان را مورد مطالعه قرار داده اند و آنها را شبیه سازی نموده اند. رعایت این قوانین از سوی تک تک پرنده ها و ماهیان، آنها را قادر ساخته تا با هم همگام شده، بدون برخورد با یکدیگر، در حرکات دسته جمعی به رقص آرایی بپردازند و صحنه های شگفت انگیزی را خلق کنند. در شبیه سازی، حرکت گله، در نتیجه تلاش همه اعضا (پرنده، ماهی و غیره) است که سعی می کنند در هنگام حرکت، فاصله بهینه را با همسایگان خود حفظ نمایند.
  • مدیریت منابع
  • صفحه 5
    نخست به ارائه چند تعریف انرژی اولیه، انرژی نهایی و شدت انرژی می پردازیم. انرژی اولیه میزان انرژی است که در مبدا به شبکه تزریق می شود و انرژی نهایی هم آن میزانی است که در نهایت به دست مصرف کننده می رسد و طبیعتا میزان آن نسبت به انرژی اولیه، به دلیل افت انرژی در شبکه های توزیع و انتقال، کاهش می یابد. در حال حاضر در کشور، معادل 1150 میلیون بشکه نفت، مصرف انرژی نهایی داریم در حالی که انرژی اولیه ما 1925 میلیون بشکه است.
    شدت انرژی عبارت از مقدار انرژی معادل نفت است. در زمینه مصرف انرژی، وقتی بحث از مصرف انرژی می شود فقط در نظر گرفتن وسعت و جمعیت کافی نیست، بلکه باید ببینیم انرژی مصرف شده تا چه میزان ارزش، تولید می کند. همچنین مصرف انرژی به خودی خود یک نکته منفی نیست بلکه باید ببینیم برای تولید این میزان انرژی، چه مقدار هزینه شده است. برای مقایسه مصرف انرژی از معادل تن نفت (نفت بر حسب تن) استفاده می شود و ارزش انرژی های مختلف تبدیل به معادل تن نفت می شوند تا بتوان آنها را با هم مقایسه کرد. در ایران برای خلق یک میلیون دلار ارزش، 900 تن انرژی مصرف می شود در حالی که این عدد در کشورهای صنعتی به مراتب از این مقدار کمتر است و در بعضی کشورها حتی به 60 تن انرژی می رسد. همچنین کشورهایی مثل ایران، عربستان و ونزوئلا شدت میزان انرژی مصرفی صعودی دارند و افزایش میزان شدت انرژی، نشان دهنده این حقیقت است که ما اتلاف بیشتری داریم.