دو ماهنامه هوش مصنوعی و ابزاردقیق
سال چهارم شماره 5 (پیاپی 23، دی 1389)

بحران به هر واقعه ناخوشایند و غیر قابل انتظار اطلاق می شود. ریشه های هر بحران معمولا عبارتند از: بحران سوانح و فقدان ایمنی لازم، بحران عدم اطمینان مدیریتی، بحران اشکالات ساختاری، بحران بودجه و شرایط خاص مادی، بحران فقدان ارتباطات سازمانی.
اگر مدیران ارشد و میانی سازمانها بخواهند بحران را در یک سازمان حل نمایند نیاز به ریشه یابی بحران دارند. هر بحران در نتیجه رفتارهای نامناسب افراد و یا پیشامدهای غیر مترقبه طبیعی همچون آتش سوزی، سیل، زلزله و مانند اینها رخ می دهد. آنها که به طور مستقیم با بحران درگیرند ممکن است این بحران را از بیرون سازمان آورده باشند. یعنی در پیرامون و بیرون از سازمان به کارهایی دست زده اند که باعث ایجاد مسئله پیچیده و دشواری برای سازمان گردیده است. در داخل سازمانها نیز بحران می تواند ناشی از تلاش برخی مدیران برای تحمیل دیدگاه ها و نظریات خود به کل مجموعه و یا تصادفی و در نتیجه یک سوء تفاهم بزرگ و یا ناشی از بر روی هم انباشته شدن اشتباهات متعدد سازمانها در طول زمان باشد. در کنار همه اینها مواردی نیز وجود دارد که در آنها افراد و سازمانها با بحرانها و رخدادهای پیش بینی نشده و ناگهانی مواجه می شوند که اگر چه کم ولی قابل پیش بینی اند. البته باید توجه نمود این که برخی بحرانها در بسیاری از اوقات به طور ناگهانی آشکار می شوند دلیل غیر قابل پیش بینی بودن آنها نیست.

از چند دهه آخر قرن بیستم انسان وارد دوره جدیدی شد که به نام عصر هوافضا، الکترونیک، اطلاعات، بیوفناوری، زیست محیطی و غیره نامیده می شود. در این عصر، دیگر آهن و فولاد نماد پیشرفتگی نیست و عملا در حال انتقال به کشورهای جهان سوم بوده، صنایع جدید، نماد پیشرفت است.

در این مقاله یک معماری مقاوم در برابر خطا در شبکه های حسگر به منظور ارزیابی، نظارت و سنجش عملکرد زیرساخت خطوط لوله انتقال نفت و گاز، معرفی و پیشنهاد شده است. در این معماری، ترکیبی از شبکه های سیمی و بی سیم مورد استفاده قرار گرفته است. بخش سیمی شبکه، به عنوان قسمت اصلی و بخش بی سیم آن به عنوان شبکه پشتیبان هستند. در این معماری، چالش قابلیت اطمینان در شبکه های سیمی، برای کنترل و ارزیابی خطوط لوله مرتفع گردیده است. از مصادیق این مشکل، غیرفعال شدن شبکه به دلیل قطع ارتباط خطوط کابلی به علل مختلف طبیعی و غیرطبیعی است. همچنین مباحث مرتبط با معماری شبکه هایی که از ساختار شبکه حسگر بی سیم برای نظارت بر خطوط لوله بهره می برند نیز مورد توجه بوده است. از جمله این موارد، مدیریت مصرف انرژی و مسیریابی بهینه در گره های حسگر بی سیم به منظور افزایش طول عمر شبکه را می توان نام برد.

ژنراتورهای کابلی (Powerformer) نسل جدیدی از ژنراتورهای AC هستند که از تلفیق فناوری ماشینهای الکتریکی و کابلهای قدرت ساخته شده است که نسبت به ژنراتورهای معمولی دارای برتری انکارناپذیری است. نام این ژنراتورها از ادغام دو کلمه Powerplant و Transformer تشکیل شده است؛ یعنی ژنراتوری با قابلیت اتصال مستقیم به خطوط انتقال بدون استفاده از واحد ترانسفورمری. همچنین این ژنراتورها دارای قابلیت اضافه بار بهتری نسبت به ژنراتورهای متداول هستند. در این مقاله خصوصیات الکتریکی و مکانیکی این ژنراتورها مورد بررسی قرار گرفته و همچنین کاربرد عملی آن در نیروگاه ها و امکان کاربرد آن در نیروگاه های کشور و مزایا و معایب آن بررسی می گردد.

در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از توسعه یک مدل به کمک شبکه های عصبی مصنوعی به تحلیل، شبیه سازی و پیش بینی اثر عملیات نورد سرد آنیل (فرایند مارتنزیتی) روی بازگشت مارتنزیت ناشی از کرنش، اندازه دانه و خواص مکانیکی برای فولاد زنگ نزن AISI 304L بپردازیم. ورودی های مدل، شامل دما و زمان آنیل است. در حالی که خروجی های مدل کسر حجمی، مارتنزیت بازگشت یافته و سختی است. داده های شبکه، تطابق خوبی را با نتایج تجربی نشان می دهد. این مدل می تواند به منظور پیش بینی شرایط بهینه آنیل برای بازگشت مارتنزیت در هنگام استحاله مارتنزیت به آستنیت و همچنین به عنوان راهنمایی برای ریزکردن دانه ها در فولاد زنگ نزن AISI 304L استفاده شود.

هدف اصلی این مقاله، رتبه بندی و تعیین درجه اهمیت عوامل مؤثر بر توسعه اطلاعات در شهر الکترونیک بر اساس مدل توسعه اطلاعاتی برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) است. از این رو عوامل نامبرده با مدل UNDP مشخص گردیده و برای رتبه بندی آنها، تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مورد استفاده قرار گرفته است. در راستای هدف تحقیق، برای تعیین درجه اهمیت عوامل مذکور، پرسشنامه ای طراحی گردیده و نظرهای خبرگان جمع آوری شده است. نرم افزار Expert Choice (2000) نیز برای رتبه بندی عوامل و شاخصها به کار گرفته شد.

به منظور نگهداری بهینه و رفع سریع و به موقع عیوب و خرابی های احتمالی ابزارآلات مختلفی برای اندازه گیری و تشخیص آنها به کار می رود. یکی از این ابزارها میله توپی است که وسیله ای ساده و دستی است و به منظور تعیین وضعیت کوبیدگی بالاست به کار می رود. در این مقاله مطالعه میدانی در قسمتهای مختلف خط آهن و بررسی عملکرد این وسیله و همچنین طراحی و ساخت سامانه ای به منظور تخمین هوشمند وضعیت کوبیدگی بالاست مورد بررسی قرار گرفته است. در طراحی این سامانه از انعکاس صدای برخورد چکش با تراورس استفاده شده است و میزان کوبیدگی به صورت عددی (بین صفر و 99) ارائه می شود.

در این مقاله، الگوریتم فرا ابتکاری مورچگان برای کاهش زمان بدون براده برداری در فرایند فرزکاری به کار رفته است. کاهش این زمان غیر مفید مستلزم بهینه سازی مسیر حرکت ابزار و در نتیجه اتصال بهینه نواحی ماشینکاری است. به این منظور، جابه جایی بدون براده برداری ابزار بین نواحی ماشینکاری به صورت مسئله فروشنده دوره گرد تعمیم یافته مدلسازی شده است. پس از تبدیل مسئله فروشنده دوره گرد تعمیم یافته به مسئله فروشنده دوره گرد استاندارد از الگوریتم مورچگان برای حل مسئله استفاده شده است و عملکرد الگوریتم مذکور به واسطه انتخاب مسیر حرکت بدون براده برداری ابزار برای ماشینکاری یک قطعه کار نسبتا پیچیده، مورد ارزیابی قرار گرفته است.

ظهور فناوری های نوین ساخت منجر به تحول عظیمی در صنایع جهانی شده است به طوری که توانسته بسیاری از معضلات موجود در ساخت قطعات پیچیده را از میان بردارد و زمان و هزینه اجرای پروژه ها را به طور چشمگیری کاهش دهد. در سالهای اخیر، فناوری جدیدی عرضه شده است که قادر به افزایش سرعت در تولید مدل و ساخت مستقیم قطعه از مدل سه بعدی رایانه ای (CAD) است. این فناوری، نمونه سازی سریع (RP) نامیده می شود و هر چند که در ابتدا برای ساخت و رؤیت مدل و نمونه مطرح بوده است، امروزه طیف گسترده ای از صنایع و کاربردها را از قبیل هوافضا، نفت و گاز، لوازم خانگی، پزشکی، صنعت ساختمان، معماری، توپوگرافی، جواهرسازی، و هنر را شامل می شود.
مدلهای معماری ممکن است ده ها هزار دلار هزینه در بر داشته باشد و صدها نفرساعت زمان صرف ساخت آنها شود. این در حالی است که می توان این قبیل مدلهای فیزیکی را در مرحله ایده پردازی، با مدلسازی های رایانه ای مجازی بسیار پیچیده جایگزین کرد.

فهیمه فرحناکیان، راحله چوپانی، سمیه صالحی، نجمه علیدادی، رضوان جوانمردی در سه شماره قبلی مجله، ضمن بیان تاریخچه مسابقات ربوکاپ و لیگ شبیه ساز ربوکاپ، شرح کاملی از کارگزار فوتبال، مانیتور فوتبال و قوانین بازی ارائه شد. این بخش شامل همه اطلاعات لازم برای دریافت فایلهای مربوط به شبیه ساز و نصب آن است.

در این تحقیق، در ابتدا سازوکار عملکرد و طراحی DAP که یک ربات دوکاره سه درجه آزادی PRT است، به همراه تحلیلهای سینماتیکی و دینامیکی آن با هدف حذف حضور انسان در محیطهای آلوده صنعتی همچون فرایندهای پوشش دهی، به طور مختصر معرفی شده و مورد بررسی قرار می گیرد؛ سپس روند شبیه سازی حرکت و کنترل آن با استفاده از کنترلرهای غیرخطی دینامیک معکوس و تطبیقی-مقاوم و مقایسه آنها در عدم قطعیتها به عنوان شیوه های نوین کنترلی در این گونه رباتها تشریح می گردد. این ربات علاوه بر قابلیت پوشش دهی پودر اپوکسی بر روی شیرهای هاول به عنوان عملیات اصلی خود در یک مسیر بهینه، قادر است عملیات پاشش رنگ بر روی انواع سطوح در هر مسیر دلخواه با ترسیم نرم افزاری را انجام دهد.

در این نوشته به دو مورد از عیوب پیش آمده در تجهیزات برج خنک کن نیروگاه تبریز پرداخته می شود که با آنالیز ارتعاشات به شناسایی عیب اقدام و سپس رفع عیب می شود. آنالیز ارتعاشات، علت اشکال مورد اول را نامیزانی جرمی در گاردانهای فن نشان می دهد که با سه بار وزنه گذاری مناسب، سطح ارتعاشات به حد خوبی پایین می آید. در مورد دوم، آنالیز ارتعاش بر روی جعبه دنده بسیار غیر عادی است که این امر تفسیر آن را مشکل می نماید. با بررسی فرضیه های مختلف، شکستگی دندانه ها مطرح می شود که با دمونتاژ جعبه دنده، مشخص می شود که تعدادی از دندانه های پینیون شکسته است.

با توجه به کاربرد مسائل زمان بندی جریان باز کارگاهی در برنامه ریزی و کاهش هزینه های مرتبط با نگهداری و تعمیرات دستگاه ها و ماشین آلات، در این مقاله مسئله زمان بندی جریان باز کارگاهی منقطع با هدف کمینه کردن مجموع دیرکرد کارها، مورد نظر قرار گرفته است. در این مسئله با افزایش تعداد متغیرها، دستیابی به جواب بهینه عملا غیرممکن است. از این رو روش های ابتکاری و فراابتکاری، راهکارهای مناسب تری به نظر می رسند. با در نظر گرفتن کارایی بالای الگوریتم جامعه مورچگان در مسائل زمان بندی مشابه، در این مقاله از این الگوریتم به منظور کمینه کردن دیرکرد کارهای تعمیرات و نگهداری در مسائل جریان باز کارگاهی منقطع استفاده شده است.

در این مقاله، روشی مناسب برای شناسایی و جداسازی خودکار رزینهای پلاستیکی از جریان زباله های پلاستیکی تشریح می شود. اساس کار سامانه شناسایی و جداسازی بر مبنای طیف سنجی بازتابشی مادون قرمز نزدیک است که با کمک آن، ماهیت شیمیایی رزینهای پلاستیکی تشخیص داده می شود و سپس رزین پلاستیکی مورد نظر با کمک جریان هوای فشرده به مکانی مناسب پرتاب می گردد. شناسایی و جداسازی خودکار رزین های پلاستیکی با استفاده از المانهایی همچون فیلتر و دیود نوری، و نیز با کمک نرم افزار LabVIEW، به گونه ای مطمئن و سریع امکان پذیر است. این سامانه شناسایی و جداسازی، قابلیت تعمیم برای جداسازی دیگر رزینهای پلاستیکی را داراست. این مقاله تلفیقی از مبحث اتوماسیون در مهندسی ساخت و تولید و مبحث طیف سنجی در علم شیمی است.

در این تحقیق با استفاده از سیگنالهای الکتروکاردیوگرام بیماران صرع جزئی، به تشخیص و طبقه بندی سیگنالهای صرعی و نرمال پرداخته شده است. در فرایند آشکار سازی در مرحله طبقه بندی، داده های ورودی با استفاده از شبکه عصبی المن، ماشین بردار پشتیبان (SVM) و ماشین بردار پشتیبان ویولت (WSVM) دسته بندی می شوند. در نهایت کارایی WSVM در مقایسه با شبکه عصبی المن و SVM نشان داده شده است. نتایج شبیه سازی ها بیانگر مؤثر بودن این روش در دسته بندی این مجموعه داده است، به طوری که در بهترین حالت، میزان تفکیک کنندگی 95 درصد به دست آمده است.