فصلنامه سیاست داخلی
پیاپی 3 (تابستان 1386)

موضوع این پژوهش بررسی رابطه میان فرایند جهانی شدن و سیاست بین الملل با پدیده قوم گرایی در جهان معاصر به ویژه خاورمیانه با تاکید بر تحولات معاصر در عراق، ایران و ترکیه است. هدف اصلی پژوهش آن است که تاثیر جهانی شدن از یک سو و نظام جهانی و سیاست های بین المللی را از سوی دیگر در یک نگاه مقایسه ای میان ایران، ترکیه و عراق مورد بحث قرار دهد و درستی یا نادرستی آن را با توجه به داده های تاریخی و اصول و منطق حاکم بر فرایند جهانی شدن و قواعد نظام بین المللی و سیاست بازیگران بزرگ آن به محک سنجش درآورد. فرضیه اساسی پژوهش این است که استدلال طرفداران گسترش هویت ها و جنبش های قومی در فرایند جهانی شدن و در نتیجه ظهور واحدهای ملی جدید از دل کشورهای چند قومی، برداشتی ذهنی بوده بیشتر بحثی است آرمانی که با واقعیات حاکم بر جهان معاصر، منطق حاکم بر فرایند جهانی شدن یا جهانی سازی و نیز سیاست های حاکم بر نظام جهانی سازگاری ندارد. پژوهش هم چنین به تاثیر نظام جهانی و سیاست های بین المللی بر رویدادهای قومی در خاورمیانه به ویژه در سه کشور ایران، عراق و ترکیه پرداخته این موضوع را پس از پایان جنگ سرد در پرتو رویدادهای عراق از دهه 1990 به بعد بررسی می کند. بخش پایانی پژوهش نگاهی راهبردی به مسایل عراق به ویژه از دید منافع و امنیت ملی دارد و بر آن است تا رهنمودهای لازم را برای بهینه ساختن سیاست خارجی ایران در عراق جهت تامین منافع ملی و امنیت کشور ارایه دهد.

این مقاله در پی آن است که با استفاده از آموزه های اسلامی و با استناد به بیانات امام خمینی (ره) در پیام معروف 8 ماده ای خویش به تبیین اهمیت و ارزش کرامت انسانی از دیدگاه ایشان بپردازد؛ لذا در ابتدا ضمن بررسی واژه ی کرامت از دیدگاه لغت و لسان شرع، به بررسی نظر اسلام در این خصوص می پردازد و سپس با بیان اصل پیام 8 ماده ای به تفسیر و تحلیل آن پرداخته با استفاده از آموزه های ناب اسلامی در این باره به تحلیل محتوای این پیام ارزشمند در راستای حفظ کرامت والای انسانی می پردازد.

بر اساس شواهد مستند، احتمال وقوع زلزله ای مخرب در تهران دور از انتظار نیست، وقوع این زلزله غیر از آسیب های جانی و مالی و عمرانی، احتمالا نظم سیاسی و اجتماعی را نیز مخدوش می کند. ماهیت تمرکزگرای نظام سیاسی ایران و به تبع آن تمرکز نهادهای مهم سیاسی در تهران، احتمال وقوع بحران های سیاسی زلزله را بیشتر می کند.
روی هم رفته آسیب های سیاسی زلزله احتمالی تهران ممکن است در قالب شش بحران نمود پیدا کند: بحران اقتدار و مشروعیت سیاسی، بحران امنیت و بحران توزیع، بحران قومیت، بحران حقوقی، بحران نفوذ، مدیریت این بحران ها مستلزم انجام اقدامات مدیریتی در سه مرحله ی اقدامات مدیریتی پیش از زلزله، حین زلزله و پس از زلزله است.

نوشتار حاضر پژوهشی در مورد عملکرد اثربخش شورای اسلامی کلان شهرهای کشور "مورد مطالعه دوره ی اول شورای اسلامی کلان شهرهای اصفهان و مشهد" (1378-1381) و روش پژوهش از نوع توصیفی استنباطی است.جامعه آماری این پژوهش 1000 نفر از شهرداران، کارکنان و کارشناسان مناطق مختلف شهرداری، کارکنان فرمانداری و استانداری دو استان و اساتید و نخبگان در امر مدیریت شهری است. اطلاعات و داده های پژوهش از طربق پرسشنامه جمع آوری شده است. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش که با نرم افزار SPSS انجام پذیرفت، حاکی از عملکرد ضعیف شورای اسلامی هر دو کلان شهر بود.از مهم ترین نتایج به دست آمده می توان به ابهام در قانون شوراها، ضعیف بودن فرهنگ مشارکت در میان مردم ایران اشاره کرد.

توسعه یک فراگرد جامعه با ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. یکی از ابعاد توسعه مشارکت سیاسی زنان است. در این پژوهش موضوع تاثیر شغل زنان بر میزان مشارکت سیاسی آنان در شهر قائم شهر مورد مطالعه قرار می گیرد.
هدف اساسی تحقیق رابطه میان نوع شغل ومنزلت شغلی زنان و میزان مشارکت سیاسی آنان است.
چارچوب نظری که در این تحقیق به کار رفته نظریه لیپست است که بر این اساس نوع شغل و منزلت شغلی زنان یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر میزان مشارکت سیاسی زنان است. روش تحقیق پیمایشی است و برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری Spss استفاده شده است.
فرضیه ها بر اساس نظریه لیپست بدین قرار است:فرضیه اول: به بررسی رابطه میان نوع شغل زنان و میزان مشارکت سیاسی آنان می پردازد.
فرضیه دوم: به بررسی رابطه میان منزلت شغلی زنان و میزان مشارکت سیاسی آنان می پردازد که بر اساس داده های موجود، هر دو فرضیه پژوهش با معناداری بالایی تایید شدند.

در برنامه ریزی توسعه، هدف اصلی، محور قرار گرفتن انسان و تحقق رشد فضیلت ها و توانایی های مادی و معنوی انسان ها است. به فعلیت رسیدن توانمندی ها و استعدادهای انسان نیاز به فراهم کردن شرایط اجتماعی و محیطی فراگیری دارد تا عدم تساوی ساختی و اجتماعی را کاهش داده فرصت های یکسانی را برای کلیه افراد جامعه پدید آورد.
حضور تاریخی عدم تساوی ساختی میان زنان و مردان و وجود افکار قالبی، موجب شده تا تفکر در مورد زنان و توانمندی های آن ها از امور جزیی و حاشیه ای تلقی شود و زنان در بسیاری برنامه های توسعه ای نادیده گرفته شوند و به جایگاه واقعی و منزلت اجتماعی و نیازهای آن ها توجه کافی نشود.
لذا تحقق توسعه انسانی پایدار و مطلوب در گرو تشخیص و از بین بردن موانع رسمی و غیررسمی است که زنان را مورد تبعیض و تحقیر قرار می دهد. در این پژوهش، محقق با استفاده از گزارش های توسعه ی انسانی 1990-2005 سازمان ملل و منابع داخلی با توجه به موقعیت بومی بر آن است تا جایگاه زنان ایران را طی فرایند توسعه و تحولات اجتماعی کشور در دو دهه ی اخیر نشان دهد و دستاوردها و چالش هایی را که بر سر راه زنان وجود داشته شناسایی کرده به راهکارهای اجتماعی و سیاستگذاری کلان جهت تغییر موانع مذکور در مقایسه با استانداردهای بین المللی دست یابد.
بنابراین نگاهی به شاخص های توسعه ی انسانی که در تصمیم گیری های فرهنگی و سیاسی و اجتماعی جامعه خود را نشان می دهد ما را به این مقصود نزدیک خواهد کرد.

قوم، قومیت و مفاهیمی از این دست در ادبیات علمی حوزه جامعه شناسی و علوم سیاسی کاربرد زیادی یافته است. در گذشته این مفاهیم به نوعی تداعی گر تفاوت های نژادی و مذهبی گروه های ساکن در جوامع اروپایی و بعد ها امریکا را تداعی می کرد. معنای این واژه ها برای نشان دادن گروه های کافر، نجس، سیاهان وغیر مسیحیان و مهاجران به کار برده می شد. امروزه معمولا این گونه مفاهیم برای نشان دادن شاخص های زبانی و گاه مذهبی گروه هایی از جامعه به کار می رود که از نظر این شاخص ها و در نتیجه هویت اجتماعی و فرهنگی با دیگر شهروندان آن جامعه دارای تفاوت هایی است. ضمن آن که تعریف این مفاهیم به تعداد محققانی است که از آن استفاده کرده اند! در این مقاله این پرسش طرح شد که آیا کاربرد علمی این مفاهیم با آن سابقه ی تاریخی و نظری در جوامع اروپایی برای اقوام ایرانی با ویژگی های تاریخی و جامعه شناختی خاص آن می تواند قابل پذیرش باشد؟ در این مقاله تلاش شده تا ضمن توجه نظری به مفاهیم قوم و قومیت و مفاهیمی از این دست،نشان داده شود که کاربرد این مفاهیم معرف ویژگی های گروه های زبانی و مذهبی ایران نیست.این گروه ها مهاجران تازه وارد به ایران نیستند و همگی این گروه ها، همانند دیگر ایرانیان سهم مهمی در تشکیل و تداوم تمدن ایرانی داشته اند؛ لذا به جای کاربرد این مفاهیم، پیشنهاد شد از مفهوم اقوام ایرانی که معرف نزدیکی ایرانیان است استفاده شود.