فهرست مطالب

فصلنامه علمی دنا
سال ششم شماره 1 (پیاپی 22، بهار و تابستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/10/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • سمیه کاظمیان، معصومه اسمعیلی، مهرنوش باقریان صفحه 1
    مقدمه و هدف
    با توجه به نقش مهم مهارت های مقابله با استرس در زندگی افراد، در این پژوهش به تعیین اثربخشی آموزش مهارت های مقابله با استرس بر عملکرد خانوادگی زنان نابارور پرداخته شده است.
    مواد و روش ها
    روش تحقیق به صورت نیمه آزمایشی است. جامعه پژوهش، زنان نابارور مراجعه کننده به کلینیک نازایی ابن سینا تهران در سال 1390 بود. تعداد 50 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی ساده در دو گروه 25 نفره آزمایش و گواه جایگزین شدند. سنجش عملکرد خانوادگی بر اساس پرسشنامه مدل مک مستر و سنجش مهارت های مقابله با استرس بر اساس مقیاس مهارت های مقابله ای کرمی و زینلخانی انجام شد. این پرسشنامه درهر دو گروه تکمیل و آموزش مهارت های مقابله با استرس در گروه آزمایش، به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای و یک جلسه در هفته اجرا شد. پس از اتمام برنامه آموزشی، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS وآزمون تحلیل کوواریا نس استفاده شد.
    یافته ها
    میانگین نمرات مهارت های مقابله ای گروه آزمایش در پیش آزمون 55/3 ±146 و در گروه گواه 34/3 ±145 و میانگین نمرات پس آزمون مهارت های مقابله ای در گروه آزمایش12/4 ±156 و گروه گواه18/3±146 بود (001/0p<). نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد در مرحله پس آزمون تفاوت بین میانگین نمرات زنان نابارور در عملکرد خانوادگی و خرده مقیاس های آن در دو گروه گواه و آزمایش معنی دار است.
    نتیجه گیری
    نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش مهارت های مقابله با استرس باعث بهبود عملکرد خانوادگی زنان نابارور گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شد. بنا براین روش های مقابله ای مناسب به ویژه در زنان نابارور که با شرایط بحرانی بیشتر و شدیدتری روبرو هستند، آنها را درحل مشکلات و داشتن خانواده ای با عملکرد خوب کمک می کند.
    کلیدواژگان: مهارت مقابله، استرس، عملکرد خانوادگی، زنان نابارور
  • مهرنوش باقریان، سمیه کاظمیان صفحه 11
    مقدمه و هدف
    با توجه به نقش مهم نگرش نسبت به ازدواج و طلاق، هدف این پژوهش بررسی نگرش دانشجویان پرستاری نسبت به ازدواج وطلاق و ارتباط آن با مولفه های جو اجتماعی خانواده است تا از این طریق بتوانیم تبیین مناسبی برای نگرش این دانشجویان نسبت به ازدواج و طلاق ارائه دهیم.
    مواد و روش ها
    روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش این تحقیق تمام دانشجویان دانشکده پرستاری حضرت زینب (س)لارستان با تعداد 166 نفر بود. به علت حجم کم نمونه مورد نظر، تمام افراد جامعه به شکل نمونه گیری سرشماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه سنجش جو اجتماعی خانواده و پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به ازدواج وطلاق بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری همبستگی پیرسون و اسپیرمن با نرم افزارSPSS استفاده شد.
    یافته ها
    نگرش دانشجویان پرستاری نسبت به ازدواج و مولفه های جو اجتماعی خانواده همبستگی مثبتی با ضریب همبستگی پیرسون 37/0=r در سطح معناداری 99/0=p و نگرش دانشجویان نسبت به طلاق ومولفه های محیط خانواده همبستگی منفی با ضریب همبستگی پیرسون 41/0=r و سطح معناداری 99/0=p داشت.
    نتیجه گیری
    یافته های این پژوهش، نقش نگرش نسبت به ازدواج و طلاق در جو اجتماعی خانواده را مورد توجه قرار داد و نشان داد نگرش نسبت به ازدواج و طلاق می تواند به عنوان پیش بینی کننده جو اجتماعی خانواده تلقی شود
    کلیدواژگان: نگرش، ازدواج، طلاق، جو اجتماعی، خانواده
  • مریم طاهرپور، فاطمه سفیدی، امیر جوادی صفحه 21
    مقدمه و هدف
    شناخت عوامل موثر در ایجاد انگیزش شغلی از ضرورت هایی است که می تواند به افزایش بهره وری و رضایت شغلی اعضای هیئت علمی دانشگاه کمک کند. این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر برایجاد انگیزش شغلی اعضاء هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین انجام شد.
    مواد و روش ها
    دراین مطالعه توصیفی- تحلیلی تعداد 100 نفر از اعضای هیئت علمی شاغل در دانشگاه علوم پزشکی قزوین برای شناسائی عوامل موثر بر انگیزش شغلی مورد پرسشگری قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه 42 سوالی بود که بر اساس تئوری دو عاملی هرزبرگ طراحی شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی محتوا و پایایی پرسشنامه به وسیله آزمون مجدد بررسی و تا یید شد. تجزیه و تحلیل داده ها با شاخص های آمار توصیفی، آزمون مجذور کای، تست دقیق فیشر و استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که از نظر اعضای هیئت علمی در95 درصد موارد عوامل درونی و 92 درصد عوامل بیرونی بر انگیزش شغلی موثر است. دربین عوامل درونی، 77 نفر(77 درصد) ماهیت کار،23 نفر(23 درصد)موفقیت شغلی، 13 نفر (33 درصد) مسئولیت شغلی، 7 نفر (7 درصد) پیشرفت و توسعه شغلی،2 نفر (2 درصد) شناخت و قدردانی از افراد و در بین عوامل بیرونی 49 نفر (49 درصد) نحوه ارتباط با دیگران، 7 نفر (7 درصد) شرایط محیط کار، 5 نفر (5درصد) امنیت شغلی، 13نفر (13 درصد) نحوه سرپرستی و نظارت شغلی و1 نفر (1درصد) حقوق و دستمزد را به ترتیب دارای اهمیت زیاد در انگیزش شغلی بیان نمودند.
    نتیجه گیری
    از نظر اعضای هیئت علمی عوامل درونی (انگیزشی) نسبت به عوامل بیرونی (بهداشتی) در ایجاد انگیزش شغلی از اهمیت بیشتری برخورداربود. یافته های این مطالعه با نظریات هرزبرگ مطابقت دارد.
    کلیدواژگان: انگیزش شغلی، هیئت علمی، عوامل انگیزشی، عوامل بهداشتی
  • فرهاد جعفری، ناهید خلدی، ملیحه امین زاده صفحه 33
    مقدمه و هدف
    صبحانه مهم ترین وعده غذای مصرفی در روز است و مصرف آن برای سلامت و تکامل نوجوانان اهمیت دارد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت مصرف صبحانه در دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران انجام شد.
    مواد و روش ها
    این مطالعه مقطعی در سال 1390 انجام شد. جامعه پژوهش دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران بودند که 291نفر از آنان به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایدو مرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون آنالیز واریانس و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد.
    یافته ها
    میانگین سنی دانش آموزان 94/0±24/16 سال و میانگین تعداد فرزندان خانواده 1±66/2 نفر بود. 211 نفر(6/72درصد) از دانش آموزان هر روز صبحانه می خوردند و تنها 6 نفر(1/2درصد) بدون خوردن صبحانه به مدرسه می رفتند. بیشترین علل صبحانه نخوردن به ترتیب شامل دیر بیدار شدن از خواب، اشتها نداشتن و حاضر نبودن صبحانه بود. 206 نفر(8/70درصد) ذکر کردند که نان را به عنوان صبحانه هر روز مصرف می کنند. مصرف شکربا فراوانی 172 نفر(1/59 درصد) و چای 194 نفر(7/66درصد) در مراتب بعدی قرار داشتند. مصرف صبحانه با نمایه توده بدن ارتباط معنی داری داشت. (010/0-001/0: CIو001/0=p). مصرف صبحانه با تعداد فرزندان، سن، قد، وزن، سطح تحصیلات پدر و مادر، شغل مادر و معدل دانش آموزان ارتباط معنی داری نداشت.
    نتیجه گیری
    نتایج این مطالعه نشان داد که وضعیت مصرف صبحانه در شهر تهران نسبت به سال های قبل به سطح مطلوبی رسیده است که نتیجه ارتقاء سطح آگاهی خانواده ها نسبت به اهمیت وعده صبحانه است.
    کلیدواژگان: صبحانه، دبیرستان، نمایه توده، بدن، دانش آموز
  • سیده مدینه قاسم نژاد، معصومه برخورداری، پریسا رستم بیگی صفحه 45
    مقدمه و هدف
    افرادی که دارای شایستگی هیجانی هستند به رابطه بین احساساتشان وآنچه فکرمی کنند آگاهند. افراد دارای عزت نفس در مورد خودشان احساس خوبی دارند وارزش خودشان را درک می کنند. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط هوش هیجانی و عزت نفس در دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی شرق گیلان انجام شد.
    مواد و روش ها
    پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- همبستگی است. جامعه پژوهش کلیه دانشجویان دانشکده پرستاری ومامایی شرق گیلان بود که ازبین آنان 200 نفربه شیوه تصادفی از سه رشته تحصیلی (پرستاری، مامایی، اتاق عمل) انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای شامل سه بخش اطلاعات دموگرافیک، مقیاس هوش هیجانی شات و مقیاس عزت نفس کوپراسمیت بود. داده ها با استفاده ازروش های آمار توصیفی واستنباطی نظیرآزمون مجذورکای، فیشر، وآزمون تی با نرم افزارSPSS تجزیه وتحلیل شد.
    یافته ها
    تعداد 28نفر(14 درصد) دانشجویان هوش هیجانی پایین، 96نفر (48درصد) هوش هیجانی متوسط، 76نفر (38درصد) دارای هوش هیجانی بالا بودند. اختلاف معنی داری بین هوش هیجانی درجنس زن ومرد وجود داشت. هوش هیجانی باعزت نفس نیز ارتباط آماری معنی داری داشت(005/0 p=). هوش هیجانی وعزت نفس باجنس، رشته تحصیلی و معدل ارتباط آماری معنی دار ولی با وضعیت تاهل، وضعیت اقتصادی، ترم تحصیلی، رضایت ازرشته تحصیلی ارتباط آماری معنی داری نداشت.
    نتیجه گیری
    پرورش هوش هیجانی وبالابردن عزت نفس درافراد باعث به وجودآمدن دید درست نسبت به احساساتشان می شود. توجه به مقوله هوش هیجانی وعزت نفس دربالا بردن عملکردهای اجتماعی، شخصی، تحصیلی وآموزشی افراد نقش مهمی دارد.
    کلیدواژگان: هوش هیجانی، عزت نفس، دانشجویان
  • زینت محبی نوبندگانی، شهلا نجفی دولت آباد، محمدحسین خادمیان، اعظم جوکار صفحه 57
    مقدمه وهدف
    بر اساس برآوردهای انجام شده 46-34 میلیون نفر در جهان آلوده به ویروس ایدز بوده و 30 میلیون نفر به علت ابتلاء به ایدز جان خود را از دست داده اند. این پژوهش با هدف تعیین ویژگی های جمعیت شناختی و عوامل خطر مواردابتلا و آلودگی به ویروس ایدز در استان کهگیلویه و بویراحمد انجام شد.
    مواد و روش ها
    این پژوهش یک مطالعه توصیفی- مقطعی است. روش نمونه گیری در دسترس بود. از طریق بررسی پرونده های موجود در مرکز بهداشت استان و بخش عفونی بیمارستان شهید بهشتی تمامی موارد ابتلا و آلودگی به ویروس ایدز گزارش شده از سال1376 تا 1386 توسط چک لیست پژوهشگر ساخته جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS و شاخص های آمار توصیفی انجام شد.
    یافته ها
    در مجموع121 مورد ثبت شده و یا در بیمارستان شهید بهشتی بستری شده بودند. با توجه به جمعیت 654926 نفری استان، این میزان حدود 02/0 درصد جمعیت را شامل می شود. میانگین سنی بیماران 25/8±73/35 ودر محدوده سنی 60-23 سال، 113 نفر (4/93درصد) مرد، 75 نفر (62درصد)مجرد و 108 نفر (3/89 در صد) بیکار بودند. 107 نفر (4/88 درصد)از راه تزریق مبتلا شده بودند.
    نتیجه گیری
    با توجه به یافته های پژوهش لازم است از طریق رسانه های همگانی راه های انتقال و پیشگیری از بیماری آموزش داده شود و دست اندرکاران سیستم بهداشتی استان پیگیری های لازم جهت فراهم نمودن وسایل تزریقات رایگان و سهل الوصول برای معتادان تزریقی فراهم نمایند تا از انتقال بیشتر آلودگی به سایر افراد پیشگیری شود.
    کلیدواژگان: ویژگی های جمعیت شناختی، ایدز، عوامل خطر
  • اعظم جوکار، سکینه گرمز نژاد، ابراهیم مومنی، زینت محبی نوبندگانی صفحه 67
    مقدمه و هدف
    حاملگی پرخطر، مواردی از حاملگی است که بنا به دلایلی حیات مادر وجنین را به خطر می اندازد. هدف مطالعه حاضر تعیین پیامد حاملگی های پرخطرمراجعه کننده به بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود.
    مواد وروش ها
    مطالعه بصورت توصیفی- تحلیلی طراحی و از بین مادران باردار مراجعه کننده به مراکز درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز(مهر تا بهمن 1388)،250 مادربا حاملگی پر خطر با روش نمونه گیری مبتنی برهدف انتخاب شدند. از طریق مصاحبه پرسشنامه مربوط به اطلاعات شخصی، تاریخچه حاملگی های قبلی وفعلی تکمیل وتا ختم بارداری این مادران تحت پیگیری قرار گرفتند. بعد از زایمان اطلاعات مربوط به مادران و شاخص های سلامت نوزادان نیز ثبت گردید. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی وآزمون مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    سن مادران بین48-15 سال با میانگین 6±26/27 سال بود. 30 مورد عارضه در مادران تشخیص داده شد که 13 مورد(4/43درصد) عارضه زایمانی،15 مورد (50درصد) عارضه طبی و2 مورد(6/6درصد) عارضه جراحی بود. مجموعا 124 مادر (6/49درصد) زایمان زودرس، 156 مادر (4/62درصد) زایمان طبیعی داشتند و94 مادر(6/37درصد) سزارین شدند. از نظر آماری بین نوع زایمان و عارضه طبی مادران ارتباط معنی داری مشاهده شد(005/0p=). 76 نفراز نوزادان (8/29درصد) در بخش مراقبت های ویژه نوزادان به خاطر؛ نارسی، زجرتنفسی، کنترل قند خون بستری شدند. بستری شدن نوزادان با عارضه زایمانی مادران ارتباط معنی داری داشت (001/0.(p= تعداد 5 نوزاد(88/1درصد) با ناهنجاری متولد شدند، 18نوزاد (2/7درصد) قبل و 9نوزاد(6/3درصد) بعد از تولد فوت کردند.
    نتیجه گیری
    وقوع حاملگی پرخطردر پاره ای از موارد نسبتا غیر قابل پیشگیری است اما می توان در روند انجام مراقبت های دوره بارداری برنامه هایی را در نظر گرفت تا عوارض در مادر ونوزاد کاهش یابد.
    کلیدواژگان: پیامد، نوزادان، حاملگی پرخطر
  • مرضیه اکبرزاده، مهرنوش قائم مقامی صفحه 79
    مقدمه و هدف
    اعمال تحریک لامسه در شکل ماساژ یا تحریک ظریف دارای آثار مثبتی برای نوزاد و مادر است. ماساژ درمانی در نوزادان می تواند فعال یا غیرفعال باشد.این مطالعه با هدف بررسی فواید ماساژ درمانی نوزادان و شیوه انجام ماساژ صورت گرفته است.
    مواد وروش ها
    این مقاله مروری بر اساس مقالات مرجع مرتبط با کلید واژه های مزایا و منافع مادری و نوزادی، ماساژ و لمس درمانی، ماساژ و دلبستگی مادر و نوزاد و تکنیک ماساژ درمانی و با استفاده از منابع اینترنتی و کتابخانه ای بین 2000-1995 تهیه شده است.
    یافته ها
    ماساژ دارای مزایای فراوانی از جمله بهبود وزن گیری نوزاد که از استوارترین پارامترهای مرتبط با ماساژ درمانی است. این نوزادان هوشیارتر بوده و زمان کمتری را در خواب می گذرانند و در معیار ارزیابی رفتاری برازلتون نمره بهتری کسب می کنند. ماساژ، تنظیم گرمای بدن را بهبود می بخشد و سبب کاهش بروز سپسیس تاخیری شده و در معدنی شدن استخوان، تنظیم قند خون و کاهش استرس، بهبود عملکرد ایمنی وسیستم گردش خون وشیردهی و دلبستگی مادر و نوزاد موثر است.
    نتیجه گیری
    ماساژ درمانی به عنوان عملی ایمن در نظر گرفته می شود و تاکنون هیچ اثر زیان باری، گزارش نشده است.
    کلیدواژگان: ماساژ درمانی، نوزاد، فواید، تکنیک