فهرست مطالب

فرهنگ پویا - پیاپی 34 (پاییز 1395)

فصلنامه فرهنگ پویا
پیاپی 34 (پاییز 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/09/18
  • تعداد عناوین: 19
|
  • صفحه 2

    در ادبیات و فرهنگ سیاسی، واژگان استکبار و استضعاف دو اصطلاح متضایف و متقارن و در عین حال کاملا متقابل و متضاد به شمار می‌روند. متضایفند؛ زیرا استکبار به‌واقع هنگامی رخ می‌دهد که استضعافی در میان باشد. به همین مناسبت، مستکبر نیز هنگامی مطرح می‌شود که مستضعفی وجود داشته باشد...

  • علی اکبر عالمیان صفحه 4

    استکبار‌ستیزی، یکی از مهم‌ترین مسایلی است که در قرآن به آن پرداخته شده است. آیه‌های بسیار، ابعاد این مساله مهم را بررسی و بر شکسته‌شدن ابهت پوشالی مستکبران تاکید کرده‌اند. پژوهش زیر، به بررسی و تبیین این ابعاد از دیدگاه قرآن پرداخته است...

  • حسین فلاح زاده ابرقویی صفحه 12

    با مروری بر خطبه قاصعه(خطبه292 نهج‌البلاغه) درمی‌یابیم که استکبارورزیدن، منش ابلیس و شیطان‌صفتان است و موجب تباهی اعمال و زیان دنیا و آخرت می‌شود. زمینه‌های تکبر در انسان‌ها وجود دارد و هر کسی به گونه‌ای به آن آزمایش می‌شود و خداوند با فراهم‌آوردن زمینه‌های گوناگون و آزمون‌های دشوار، اهل فروتنی را از گردن‌کشان جدا می‌کند تا هر یک به پاداش حقیقی اعمال و نیات خود دست یابد...

  • صفحه 18

    ما هیچ نبی‏ای را سراغ نداریم که با یک قلدری ساخته باشد به ضد ملت خودش. و هیچ وصی نبی‏ای را سراغ نداریم که ساخته باشد به ضد ملت خودش. این سیره انبیا از صدر عالم تا زمان خاتم همین بوده است که در مقابل این قدرتهایی که ظالم بودند- منتها هر کدام در یک محیطی بودند- از آنجا شروع کردند...

  • صفحه 20

    همه‌ی پیغمبران که مبعوث شدند، در مقابلشان مستکبرینی داشتند. قرآن را ملاحظه کنید؛ یکی از بخشهای بسیار جالب و پرجاذبه‌ی قرآن، بخش مبارزه‌ی پیغمبران با مستکبرین است. زمان آنان بدون استثنا، با پیروزی پیغمبران تمام میشود - بدون استثنا، نگاه کنید - البته ممکن است آن پیغمبر، در وسط راه شهید شود، یا از دنیا برود؛ ولی جبهه‌ی پیغمبر، بر جبهه‌ی دشمنان پیغمبر، بدون استثنا پیروز شده است. هر چه تاریخ را نگاه می‌کنید، این گونه است. قرآن را نگاه کنید، «انا لننصر رسلنا»؛ اصلا نصرت، متعلق به پیغمبران است...

  • هادی مازندرانی صفحه 22

    امام خمینی(ره) سابقه آشنایی خود با شهید بهشتی را بیش از بیست سال دانسته، از تهمت‌هایی که به ایشان زده می‌شد، ابراز نارضایتی می‌کنند: "ایشان را من بیست سال بیش‌تر می‌شناختم. مراتب فضل ایشان و مراتب تفکر ایشان و مراتب تعهد ایشان بر من معلوم بود. و آن‌چه که من راجع به ایشان متاثر هستم، شهادت ایشان در مقابل او ناچیز است و آن مظلومیت ایشان در این کشور بود...

  • صفحه 28

    یکی از هنرهای امام راحل که ریشه در بینش و حرکت توحیدی او دارد، استفاده از واژگان قرآنی در عرصه سیاست و اجتماع است، یکی از آن واژگان واژه استکبار است، واژه‌ای چون بسیاری دیگر از واژگان قرآنی که این روزها برخی به دنبال معادل‌سازی برای آن، یا استفاده از واژگان غربی بجای آن، به منظور محو ادبیات اسلامی و انقلابی امام راحل هستند؛ چرا که به خوبی می‌دانند، این واژه بار معنایی خاصی دارد و دیگر واژگان قرآنی چون استضعاف و حتی افراد و شاخص‌های طبقات اجتماعی و گروه‌های اجتماعی دیگر را به ذهن متبادر می سازد، و بیانگر نوعی بینش و جهان‌بینی خاص است. کافی است به سخنرانی‌های سیاسی و حتی به اصطلاح مذهبی برخی از روحانیون و معممین پشیمان شده از مسیر نورانی امام راحل(ره) و مقام معظم رهبری نگاه کنیم تا بدانیم که چرا اینان از چنین واژگانی دوری می‌کنند. علامه مصباح یزدی(حفظه‌الله) از شاگردان مکتب امام راحل(ره) و از یاران صدیق مقام معظم رهبری هستند که با تسلط بر مکاتب سیاسی دنیا و آشنایی با واژگان آنها در عرصه سیاست و اجتماع، در تبیین مکاتب، جریان‌ها، رخدادها و برخورد با پدیده‌های به اصطلاح نوظهور از واژگان قرآنی استفاده می‌کنند. آنچه پیش روی شماست بخش‌هایی از چند درس اخلاق معظم له است که شب‌های پنجشنبه در دفتر مقام معظم رهبری در قم ایراد کرده‌اند. با تامل و تدبر در این سخنان می‌توان دریافت که هنر امام و شاگردان ممتاز او در استخدام واژگان قرآنی در عرصه سیاست و اجتماع بیانگر چه نوع جهان‌بینی است، و به چه دلیل برخی در صدد محو ادبیات قرآنی از عرصه سیاست و اجتماع هستند.

  • رضا محمدی فیروزجایی صفحه 37

    حضرت امام خمینی(ره) درجایگاه بت‌شکن بزرگ زمان، ابراهیم‌وار در برابر فرعون‌ها و مستکبران زمان خود ایستاد و هرگز تسلیم آنان نشد. این مقاله نگاهی کوتاه دارد به ابعاد استکبارستیزی در بیان و سیره امام(ره).

  • محمدعلی جعفری صفحه 44

    در موضوع استکبار و استبداد، یک بحث تیوریک وجود دارد و یک بحث چالشی و عملیاتی. در بحث تیوریک این نکته مطرح است که آیا استبداد و استکبار از هم قابل تفکیک هستند؟ آیا یکی منتظر و ناشی از دیگری است؟ آیا این‌ها از نظر فلسفی قابل تفکیک و یا به بیان دیگر قابل تقسیم هستند که بتوانیم مقسم ی پیدا کنیم؟ چند نظریه در این‌جا ممکن است وجود داشته باشد...

  • سید عبدالمجید پیش بین اشکوری صفحه 47

    ایدیولوژی یعنی مکتبی که بایدها و نبایدها را مشخص و انسان را همراه با ارایه راهکار، به هدفی دعوت می‌کند. ایدیولوژی می‌گوید بایستی چگونه بود، چگونه زیست، چگونه شد و چگونه ساخت و همه این‌ها "چرا" دارد. این چراها را جهان‌بینی پاسخ می‌دهد...

  • احمد اسلام پناه صفحه 50

    بنابر روایت‌ها، نخستین پیامبری که با مستکبران روبه‌رو شد حضرت ادریس(ع) بود. امام محمد باقر(ع) در روایتی، از پادشاهی معاصر این پیامبر الاهی یاد می‌کند که در تفریحی بیرون از شهر، زمین فردی مومن را به زور تصاحب می‌کند و با فتنه همسرش او را به شهادت می‌رساند و خداوند به حضرت ادریس(ع) وحی می‌کند که نزد این پادشاه مستکبر رفته، انتقام ما و سلب پادشاهی و ویرانی مملکت و خواری او و خورده‌شدن گوشت همسرش توسط سگان را به وی ابلاغ کند...

  • زهرا ملک زاده صفحه 51

    تاریخ رسالت پیامبران و دوران امامان معصوم(ع) نشان می‌دهد شیوه همه‌ آن‌ها برپایه مبارزه با استکبار، عدالتخواهی و ظلم‌ستیزی بی‌وقفه قرار گرفته است. پیامبران الاهی پس از ابلاغ رسالت خویش، همواره با مقاومت‌ها و ایجاد موانعی از ناحیه مستکبران روبه‌رو شده‌اند. بررسی آیات قرآن کریم نشان می‌دهد که شیوه برخورد ایشان با مستکبران، پس از مراحل ابلاغ رسالت و اقامه دلیل و برهان، شامل ورود به مرحله مقاومت و مبارزه طولانی با آنان بوده است. این مبارزه به‌ویژه پس از ظهور اسلام و دوران حضور ایمه اطهار(ع) با شدت و دقت بیش‌تری تداوم یافته است...

  • هادی مجیدی صفحه 58

    مرگ بر آمریکا تنها یک شعار سیاسی نیست، بلکه پایه و مبنای جمهوری اسلامی ایران و مقابله انقلاب اسلامی با نظام سلطه است. این شعار، توهین به مردم آمریکا نیست بلکه موضع انقلابی ما را نشان می‌دهد و ترجمه امروزی هیهات منا الذله است؛ زیرا آمریکا نه‌تنها برای ما بلکه برای بسیاری از مردم جهان تجسم همه رذالت‌ها و خباثت‌هاست...

  • عبدالصالح شمس اللهی صفحه 62

    با نام استکبار، مصداق اتم استکبار یعنی استکبار جهانی و موالید نامشروع آن به ذهن متبادر می‌شود؛ غافل از این‌که هرکدام از ما در درون خود یک فرعون داریم که اگر فرصت یابد، ما را به جنگ با خدا می‌کشاند.
    این سیاهه با احترام به همه مدیران خدوم، صادق و متواضع جمهوری‌اسلامی‌ ایران به رشته‌تحریر درمی‌آید و در مقام انکار خدمت‌های صادقانه نیست؛ مرقومه ذیل فقط فرایندی را گوشزد می‌کند که اگر با آن مقابله نشود برآیندی جز مدیریت استکباری در قالب حکومت اسلامی نخواهد داشت...

  • علی اصغر سیاحت هویدا صفحه 66

    منجی در ادیان مختلف همیشه مورد اهمیت بوده است و کم‌تر دینی را می‌توان یافت که اعتقادی به منجی نداشته باشد، حتی آن‌هایی که به خداوند باور ندارند یا به چندخدایی معتقد هستند. اما در قرن 21 از یک نکته نمی‌توان غافل شد و آن، از‌هم‌گسستگی میان حقیقت و واقعیت در عرصه‌های گوناگون است...

  • مهدی ابراهیمی صفحه 69

    یکی از چالش‌های بزرگ کنونی جهان به‌ویژه در کشورهای اسلامی، شیوه رویارویی با استکبار است. آ‌ن‌چه رویارویی با استکبار جهانی را این‌گونه دشوار‌ کرده، پیچیدگی در عملکرد، تلون در ظهور و بروز، گستردگی ابعاد نفوذ و... استکبار معاصر است. به باور برخی، حضور و تاثیرگذاری استکبار تنها در این حوزه‌هاست...

  • الهام عباسی صفحه 75

    درحالی‌که به‌‌رغم همه موانع و سختی‌ها دهه چهارم انقلاب اسلامی را با اقتدار و قدرت طی می‌کنیم، نه تنها چیزی از گردن‌کلفتی گردن‌کلفت‌ها کم نشده بلکه تاملی کوتاه در وضعیت پرآشوب جهان کنونی نشان می‌دهد که حیطه‌های اعمال و اقدام آن‌ها هم وسعت بیش‌تری یافته و هم شکل‌های متنوع‌تری یافته است...

  • زینب اباذری صفحه 77

    در طول تاریخ تمدن  و زندگی اجتماعی، همواره جوامع انسانی به سه دسته‌ عمده تقسیم می‌شدند: سلطه‌گر، سلطه‌پذیر و سلطه ستیز. حکومت‌های طاغوتی، همیشه‌ به شیوه‌هایی گوناگون جان‌های انسانی را به استثمار و استحمار کشانده‌اند. نظام‌های طبقاتی، برده‌داری، حکومت‌های نژادپرست، دیکتاتوری و امپریالیستی همگی جلوه‌های جوامع سلطه‌گر و مستکبر بوده‌اند...

  • صفحه 79

    سرکشی از فرمان الاهی و رویارویی با انبیا و اولیای الاهی، تنها ویژگی مستکبران عالم نیست، خودخدابینی و هوای خدایی کردن و دعوت انسان‌ها به کرنش در برابر خود و آیین خود نوشت، خمیرمایه مستکبران و هر آن کسی است که خوی استکباری در خونش جاری است...