فهرست مطالب

مرتع - پیاپی 1 (بهار 1386)

مجله مرتع
پیاپی 1 (بهار 1386)

  • تاریخ انتشار: 1386/01/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • تیمور مریدی، پرویز کرمی*، مریم شکری، محمدحسن جوری صفحه 1

    از جمله مفاهیم مهم در علم اکولوژی بحث تنوع زیستی است که در سالیان اخیر توجه زیادی را به خود معطوف داشته و از جوانب مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در این میان رابطه تنوع و تولید سهم به سزایی از این مطالعات را به خود اختصاص داده است. تحقیق حاضر تلاش دیگریست در این زمینه که در مراتع کوهستانی زاگرس و در دو تیپ علفزار و بوته زار صورت گرفته است. نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک با کاربرد پلاتهای 1 مترمربعی در تیپ علفزار و 4 مترمربعی در تیپ بوته زار و در امتداد ترانسکتهای 50 متری صورت پذیرفت. جهت بررسی تنوع و یکنواختی از سه شاخص مکنتاش، سمپسون و شانون- واینر استفاده گردید. غنای گونه ای با شمارش تعداد گونه ها در داخل هر پلات، و تولید نیز به روش قطع و توزین محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از مدل رگرسیونی به روش Stepwise صورت پذیرفت. نتایج حاصله نشان داد در تیپ علفزار هیچگونه رابطه معنی داری بین تنوع و تولید وجود ندارد. رابطه مذکور در تیپ بوته زار بین تولید و شاخص های تنوع شانون- واینر و مکنتاش در سطح احتمال 01/0 معنی دار گردید که با استفاده از جدول ضریب Beta مشخص گردید شاخص مکنتاش در مقایسه با شانون- واینر تاثیر گذاری بیشتری (حدود 3 برابر) بر روی تولید دارد.

    کلیدواژگان: تنوع، تولید، بوته زار، علفزار، زاگرس
  • حسین ارزانی، محمدرضا صادقی منش، حسین آذرنیوند، قاسم اسدیان، ابوالفضل مختاری اصل صفحه 11
    آگاهی از میزان علوفه مورد نیاز دام برای تعیین ظرفیت چرا و ایجاد تعادل دام و مرتع ضروری است. نیاز روزانه دام به وزن زنده دام و کیفیت علوفه در دسترس بستگی دارد. از آنجا که بیش از 27 نژاد گوسفندی از مراتع مناطق مختلف آب و هوایی استفاده می کنند و نژادهای مختلف دارای متوسط وزن زنده یکسان نیستند، نمی توان تعریف واحدی برای دام در کشور ارائه داد. لذا یکی از نیازهای اساسی در برنامه ریزی و بهره برداری صحیح از مراتع و دستیابی به عملکرد دام در سطح مطلوب، تعیین وزن زنده واحد دامی و انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه و بررسی کیفیت علوفه مراتع مورد استفاده می باشد. جهت تعیین وزن زنده دام، دو گله از نژاد مهربان همدان شامل 70 راس در هر گله (15 میش 3ساله، 15میش4ساله، 5قوچ 3ساله، 5قوچ 4ساله، 15بره 3ماهه و 15بره 6ماهه) در سه مرحله وزن گردیدند. در این تحقیق وزن زنده واحد دامی نژاد مهربان،2/61 کیلوگرم تعیین شد. نیازهای غذایی آن در شرایط نگهداری و چرای در مرتع (40 درصد بیشتر ازحالت نگهداری) با استفاده از دو روش استفاده از جداول NRC و فرمول پیشنهادی ماف محاسبه گردید. در روش اول میزان انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه دام از جداول NRC استخراج شد و بر اساس کیفیت علوفه در دو مرحله رشد رویشی و رشد کامل، نیاز روزانه دام به ترتیب 56/1 و 2 کیلوگرم علوفه خشک مرتع تعیین شد. در روش دوم با استفاده از فرمول ماف، میزان انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه تعیین گردید و سپس با توجه به کیفیت علوفه در دو مرحله فنولوژی، میزان نیاز روزانه دام به ترتیب 83/1 کیلوگرم علوفه در مرحله رشد رویشی و34/2 کیلوگرم در مرحله رشد کامل برآورد گردید.
    کلیدواژگان: واحد دامی، نژاد مهربان، نیاز روزانه، کیفیت علوفه، مرحله فنولوژی
  • محمدحسن جوری، وحید رحیمی کاکرودی، سیروس آزادی صفحه 28
    فرسایش خاک به عنوان یک عامل تهدید کننده برای منابع آب و خاک کشور است. از آنجاکه نقش پوشش گیاهی در امر حفاظت خاک در رویشگاه ها و شرایط محیطی مختلف می تواند متفاوت باشد، در نتیجه در این تحقیق دو دامنه شمال غربی و شرقی بالاترین منطقه حوزه آبخیز مراتع کوهستانی البرز شمالی(جواهرده)، در دو تیپ بوته ای و گراس، سلامتی مرتع به روش دابن مایر و فرسایش خاک به روش PSIAC تجربی مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. به منظور تعیین عوامل تاثیرگذار بر فرسایش و سلامتی مرتع، داده های حاصل به کمک رگرسیون چند متغیره آنالیز شد و نیز جهت مقایسه فرسایش و سلامتی دو رویشگاه، مقایسه میانگین ها با روش T-student در محیط SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که در هر دو رویشگاه(تیپ)، بین فرسایش خاک و سلامتی مرتع، رابطه معنی دار بالایی وجود دارد. همچنین فرسایش خاک در تیپ گراس با پوشش تاجی و لاشبرگ و در تیپ بوته ای نیز با پوشش تاجی و حفاظت خاک همبستگی بالایی را نشان داده است. سلامتی مرتع در تیپ گراس با درصد شیب، پوشش تاجی کل و تولید گونه های مرغوب مرتعی و در تیپ بوته ای نیز با گراس چندساله، بوته ای و پوشش یقه ای همبستگی بالایی را نشان داده است. علیرغم عدم اختلاف درجات وضعیت سلامتی مرتع در دو رویشگاه، اختلاف زیادی در میزان فرسایش دو تیپ مرتعی نشان داده شده است.
    کلیدواژگان: آسیب پذیری، فرسایش خاک، وضعیت مرتع، مراتع کوهستانی، البرز شمالی، جواهرده
  • محمد مهدوی، حسین ارزانی، مایک پلانت، محمدحسن جوری، بهروز ملک پور صفحه 39
    ارزیابی وضعیت مرتع که به عنوان یک ابزار شناسایی مهم در علم مدیریت مرتع کاربرد دارد، دارای نقش و جایگاه خاصی در تشخیص میزان انحرافات به وجود آمده در مرتع است، مشروط براین که شاخص های به کار گرفته شده، توانایی تشخیص و تفکیک تفاوت های موجود را در سطح اکوسیستم داشته و نیز قادر باشند عملکرد آن را به خوبی ارزیابی نمایند. هدف تحقیق این بوده است که با استفاده از مدل سلامت مرتع، مهمترین شاخص های اکولوژیک جهت دستیابی به شاخص های مناسب ارزیابی سلامت و وضعیت تعیین گردد. بدین منظور در رویشگاه استپی رودشور ساوه سه سایت قرق میان مدت، قرق بلند مدت و منطقه چرای شدید انتخاب شد. در داخل هر سایت17 شاخص سلامت مرتع در قالب سه ویژگی پایداری خاک و رویشگاه، عملکرد هیدرولوژیکی و سلامت موجودات زنده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در منطقه قرق میان مدت شاخص های گروه های ساختاری- عملکردی، تولید، ترکیب و توزیع پوشش گیاهی، خاک لخت، فرسایش بادی، پایداری خاک و تخریب خاک سطحی بیشترین تاثیر را بر روی سلامت مرتع داشتند که سهم شاخص گروه های ساختاری- عملکردی بیشتر از بقیه بوده است. درمنطقه قرق بلند مدت شاخص های مرگ و میر گیاهان، گروه های ساختاری- عملکردی، گیاهان مهاجم، خاک لخت، فرسایش بادی، ستون های فرسایشی، پایداری خاک به عنوان شاخص های تاثیر گذار وارد مدل شدند که در میان این شاخص ها، شاخص مرگ و میر گیاهان بیشترین سهم را در تغییرات ایجاد شده در سلامت مرتع داشته است. در منطقه چرای شدید از میان 17 شاخص بررسی شده شاخص هایی نظیر گروه های ساختاری- عملکردی، گیاهان مهاجم، خاک لخت، کوبیدگی خاک، فرسایش بادی، پایداری خاک و تخریب خاک سطحی بیشترین سهم را در تغییرات ایجاد شده در سلامت مرتع داشته اند که سهم شاخص گروه های ساختاری- عملکردی در تغییرات سلامت مرتع بیشتر از سایر شاخص ها بوده است. هرسه ویژگی اکوسیستم مرتع درایجاد تغییرات سلامت مرتع تاثیر گذار هستند ولی سهم ویژگی سلامت موجودات زنده بیشتر از سایر ویژگی ها بوده است.
    کلیدواژگان: سلامت مرتع، شاخص های اکولوژیک، بوته زار، رودشور
  • حمید جلیلوند، رضا تمرتاش، حامد حیدرپور صفحه 53
    با توجه به اهمیت و لزوم شناخت خصوصیات خاک بویژه خصوصیات شیمیایی آن در اداره صحیح اکوسیستم های مرتعی این تحقیق به منظور بررسی اثر چرا بر روی برخی از خصوصیات شیمیایی خاک و پوشش گیاهی در 3 منطقه مرجع، کلید و بحرانی در حوضه آبخیز کجور در جنوب غربی نوشهر انجام شد. بدین منظور نمونه برداری و جمع آوری اطلاعات پوشش گیاهی و خاک از هر سه منطقه صورت پذیرفت. اطلاعات پوشش گیاهی در پلاتهای یک متر مربعی به تعداد 20نمونه از هر منطقه و به صورت تصادفی - سیستماتیک در ابتدای فصل چرا جمع آوری شد. داده های خاک در دو دوره زمانی قبل و بعد از چرا از دو افق (10 -0 و 30 -10 سانتی متری) به تعداد پنج نمونه در هر افق از هر منطقه گرفته شد. فاکتورهای کربن آلی، درصد ماده آلی خاک، ازت کل، فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب، pH و وزن مخصوص ظاهری اندازه گیری شد. نتایج حاکی از آن بود که با افزایش شدت چرا از میزان کربن، نیتروژن و ماده آلی خاک کاسته می شود ولی مقدار پتاسیم، فسفر، اسیدیته و نسبت کربن به نیتروژن افزایش می یابد. نتایج حاصل از بررسی پوشش گیاهی نشان داد که گندمیان و پهن برگان علفی دارای بیشترین درصد پوشش گیاهی در منطقه مرجع می باشند و با افزایش شدت چرا درصد پوشش گیاهان بوته ای افزایش می یابد. هم چنین گیاهان کلاس I و II بیشترین درصد پوشش را در منطقه مرجع به خود اختصاص دادند. در منطقه بحرانی گیاهان کلاس III و غیر خوشخوراک از بیشترین درصد پوشش گیاهی برخوردار بودند.
    کلیدواژگان: خصوصیات شیمیایی خاک، پوشش گیاهی، منطقه مرجع، منطقه کلید، منطقه بحرانی، کجور نوشهر
  • بررسی قابلیت داده های طیفی سنجنده +ETM در برآورد مقدار ماده آلی سطحی خاک / مطالعه موردی: بخشی از مراتع حوزه آبخیز مهر سبزوار
    شعبان شتایی، محسن حسینعلی زاده، شمس الله ایوبی صفحه 67
    اندازه گیری میزان ماده آلی سطحی خاک و تهیه نقشه آن به روش عملیات زمینی عموما پر هزینه و وقت گیر می باشد. بررسی قابلیت داده های طیفی ماهواره ای در این زمینه و در صورت اثبات کارآیی این داده ها می تواند مشکلات فوق را تا حدودی مرتفع سازد. در این خصوص و در مطالعه ای به بررسی ارتباط بین انعکاسهای طیفی خاک با استفاده از داده های سنجنده +ETM ماهواره لندست7 با 94 نمونه ماده آلی سطحی خاک در بخشی از مراتع فقیر حوزه آبخیز مهر سبزوار پرداخته شد. تصحیح هندسی تصاویر ضمن رفع اثر خطای جابجایی ناشی از پستی و بلندی با استفاده از نقاط کنترل زمینی و مدل رقومی زمین (DTM) با دقت 10 متر صورت گرفت. در این تحقیق علاوه بر باندهای اصلی، شاخص های گیاهی و خاک حاصل از نسبت گیری باندها‍،‍ مولفه های حاصل از تبدیل تسلدکپ و آنالیز مؤلفه های اصلی نیز برای این بررسی مورد استفاده قرارگرفت. نمونه های مواد آلی به روش تصادفی سیستماتیک- آشیانه ای و با استفاده از دستگاه GPS بر روی زمین پیاده و برداشت گردید. میزان مواد آلی سطحی خاک در محل نمونه ها در محیط آزمایشگاه تعیین گردید. میزان انعکاس طیفی نمونه ها بر روی 17 باند اصلی و پردازش شده استخراج گردید. آنالیز بررسی همبستگی بین داده های فوق انجام گردید. نتایج نشان داد که بین انعکاس طیفی مولفه های نمناکی و سبزینگی و شاخص های پوشش های گیاهی DVI، NDVI و SAVI با مقدار ماده آلی سطحی خاک همبستگی خطی معنی داری در سطح 5% وجود دارد. با برازش انواع رگرسیونهای چند متغیره و گام به گام با حفظ و حذف داده های پرت در سطح (Sd 3) در سطوح احتمال 1 و 5%، بهترین مدلهای برازش انتخاب گردید. در مدل رگرسیونی چند متغیره در دو حالت حفظ و حذف داده های پرت، مدلهای برازش داده شده در سطوح احتمالی 1 و 5% معنی دار نبوده است. کمترین تعداد متغیر از بین مدلهای مذکور به مدل رگرسیونی گام به گام با دو متغیر اختصاص داشته که در سطوح احتمال 1 و 5% معنی دار بوده است. این تحقیق نشان داد که داده های طیفی ماهواره ای قابلیت تفکیک ماده آلی سطحی خاک را در شرایط منطقه و در مراتع خشک تا نیمه خشک را تا حدودی دارا نمی باشند.
    کلیدواژگان: ماده آلی سطحی خاک، انعکاس طیفی، ETM+، سنجش از دور، حوزه آبخیز مهر سبزوار
  • سیدزین العابدین حسینی، سیدجمال الدین خواجه الدین، حسین آذرنیوند، مهدی فرحپور، سیدعلی خلیل پور صفحه 79
    هدف از این تحقیق، تخمین میزان پوشش و تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی مراتع با استفاده از داده های رقومی سنجنده ETM+ ماهواره لندست 7 می باشد. به این منظور تصاویر ETM+ مربوط به مراتع ییلاقی منطقه چمستان استان مازندران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابتدا تصویر باند پانکروماتیک با استفاده از نقشه های توپوگرافی رقومی زمین مرجع شد. سپس سایر باندها با باند پانکروماتیک از نظر هندسی انطباق داده شد. برای جمع آوری داده های زمینی از روش تصادفی طبقه بندی شده استفاده شد. بدین ترتیب که در هر واحد نمونه برداری تعداد 10 پلات بر روی محیط دایره ای به شعاع 20 متر مستقر و درصد پوشش گیاهی هر پلات برآورد گردید. میانگین اعداد درصد پوشش گیاهی 10 پلات بعنوان درصد پوشش گیاهی برای آن واحد در نظر گرفته شد. جهت پردازش تصاویر از تکنیک های مختلفی مانند شاخص های گیاهی،ادغام داده ها (فیوژن)، نسبت گیری طیفی و تجزیه مولفه های اصلی (PCA) استفاده شد. باندهای حاصل از ادغام همراه با باندهای اولیه، شاخص های گیاهی، تصاویر حاصل از نسبت گیری طیفی و تجزیه مولفه های اصلی جهت تخمین پوشش و تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی بکارگرفته شدند. بدین ترتیب که بین داده های درصد پوشش گیاهی واحدهای مختلف نمونه برداری که از مراتع مورد مطالعه جمع آوری شده بود با ارزشهای پیکسلهای نظیر که از روی تصاویر استخراج شده بود رگرسیون گام به گام اعمال شده و مدل برآورد پوشش در کل منطقه تعیین شد. سپس این مدل بر روی تصاویر اعمال شد که نتیجه آن نقشه ای است که بیانگر درصد پوشش گیاهی در کل منطقه است. این نقشه با استفاده از تکنیک گروه بندی مجدد طبقه بندی و نقشه طبقات درصد پوشش برای منطقه تولید شد. صحت این نقشه با استفاده از نقشه واقعیت زمینی برآورد گردید.
    کلیدواژگان: تصاویر ماهواره ای، پردازش تصاویر، ادغام داده ها، شاخص های گیاهی، تخمین پوشش، نقشه درصد پوشش مراتع، سنجنده ETM
  • سید حمیدرضا صادقی، حمیدرضا پورقاسمی، مجید محمدی صفحه 91
    آمار دقیق در مورد میزان رسوب حاصل از فرسایش خاک در حوزه های آبخیز برای طراحی سازه ها به منظورحفاظت آب و خاک ضروری است. از آنجایی که اندازه گیری رسوب در بسیاری از حوزه های آبخیز انجام نمی گیرد، لذا تهیه و یا شناسایی روش های دقیق و مبتنی بر داده های موجود همواره مورد نیاز مهندسین و مدیران می باشد. در این تحقیق، سعی گردیده تا کاربرد برخی از مدل های برآورد فرسایش خاک وتولید رسوب شامل USLE، MUSLE-S، AOF، MUSLT، MUSLE-E، USLE-M و AUSLE در کرت استاندارد در تیمار مرتع و در مقیاس رگبار مورد سنجش قرار گیرد. برای این منظور کلیه متغیرهای مورد نیاز و ورودی مدل های مذکور در سه کرت مستقر در ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی خسبیجان در شهرستان اراک محاسبه و به منظور اجرای مدل های آماری مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده از کاربرد هر یک از مدل ها با خروجی های رسوب اندازه گیری شده 12 رگبار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج ارزیابی ضمن تایید اختلاف معنی دار آماری بین مقادیر فرسایندگی مدل های مورد استفاده، تنها بر وجود ارتباط معنی دار بین برآوردهای مدل MUSLE-E و مقادیر مشاهده ای رسوب رگبارها با ضریب همبستگی 994/0 دلالت دارد.
    کلیدواژگان: فرسایندگی، مدل های فرسایش خاک، تخمین رسوب، پلات های فرسایش، مرتع
|
  • T. Moridi, P. Karami, M. Shokri, M.H. Jouri Page 1

    Biodiversity is an important concept in ecology which gained more attention in recent years and its various aspects have been studied. One of its aspects is the relationship between diversity and forage production which has been studied by many researchers. This study attempt to look at this relationship for mountainous grassland and shrubland of Zagros in Iran. The sampling was done on random- systematic way using 1 m2 in grassland type and 4 m2 in shrubland both along 50 meters transects. In order to calculate diversity and evenness, three indices of McIntosh, Simpson, and Shannon were used. Species richness was calculated by counting the number of species within each plot and forage production was estimated by clipping. A regression analysis with Stepwise method was performed. The results indicated that there was no significant relationship between diversity and forage production grassland. In contrast, the relationship was significant in shrubland between forage production and diversity indices of Shannon and McIntosh. Using partial coefficient table there was more influence of McIntosh index compared to Shannon index.

  • H. Arzani, M.R. Sadeghimanesh, H. Azarnivand, Gh. Asadian, A. Mokhtari Asl Page 11
    Knowledge of animal forage requirement is necessary for determination of grazing capacity and making equilibrium between livestock and rangeland resources. Animal daily forage requirement depends on body size and forage quality. It is difficult to define a common animal unit in Iran as there are about 27 sheep breeds each with special body size and physiological features. So it is important to determine the body size of animal unit, daily metabolic energy, and the forage quality for proper management. In this study two herds of Hamadan Mehraban breed including 70 sheep (15 three years old ewes, 15 four years old ewes, 5 three years old rams, 5 four years old rams, 15 three months old and 15 six month old lambs) in three stages have been weighed. The daily forage requirement was determined by NRC (1985) tables and MAFF formula. In former, we found the daily metabolic energy requirement from the table according to the forage quality in two growth stages. The animal daily forage requirement was 1.56 and 2 kg for early and final growth stages. In latter, the daily metabolic energy requirement was calculated by fomula. The animal daily forage requirement was 1.83 and 2.34 kg for early and final growth stages.
  • M.H. Jouri, V. Rahimi Kakroudi, S. Azadi Page 28
    Soil erosion is one of the imminent factors to soil and water resources of country. As since the role of vegetation cover on soil conservation in vary environmental situation is different, so in this research, two aspects of northwest and northeast from the highest upland of mountain watershed in northern Alborz (Javaherdeh) were chosen. Rangeland health and soil erosion have been evaluated by Dauben Maire and empirical PSIAC methods in two types of shrubland and grassland. In order to determine the influence of factors on soil erosion and rangeland health, data have been analyzed by multi regression and mean comparison between two habitats have been done by T-test method. The results showed that there is a strong significant relationship between soil erosion and rangeland health in both habitats. It also showed that soil erosion have significant correlation with vegetation cover and litter in grassland and also with vegetation cover and soil conservation in shrubland. Rangeland health also showed a significant correlation with slope, total vegetation cover and total range plant production in grassland and with cover percentage of perennial grass, shrub and basal area in shrubland. The rangeland health degree was not different between two habitats but the rate of soil erosion was significantly different in two areas.
  • M. Mahdavi, H. Arzani, M. Pellant, M. H. Jouri, B. Malakpour Page 39
    Range condition assessment as an important recognition tool in range management has special rule to recognize how much range deviated, if employed indicators have ability to determine and separate differences in ecosystem and also to assess its function. This study aimed to determine the most important ecological indicators to achieve suitable indicators for rangeland health and condition assessment using rangeland health model. This study was carried out in three sites, long-term exclosure, mid-term exclosure, and critical area, of Saveh Rudshur rangeland. In each site 17 rangeland health indicators based on soil/site stability, hydrologic function and biological integrity were assessed. Results showed that in mid-term exclosure area indicators such as functional/structural groups, forage production, plant community composition and pattern, bare ground, wind erosion, soil surface resistance to erosion, and soil surface loss or degradation had the most influence on rangeland health with greatest effect of functional/structural groups. In long-term exclosure area plant mortality, functional/ structural groups, invasive plant, bare ground, wind erosion, pedestals and/or terracettes, soil surface resistance to erosion interred into the model as effective indicators. Among them, plant mortality had the most influence on rangeland health. In critical area some indicators like functional/ structural groups, invasive plant, bare ground, wind erosion, soil compaction, soil surface resistance to erosion, soil surface loss or degradation were important on rangeland health with greatest effect of functional/ structural group indicators. Finally this study showed that all three attributes are effective in rangeland health changes but biological integrity are more important.
  • H. Jalilvand, R. Tamartash, H. Heydarpour Page 53
    It is important to know soil properties, particularly its chemical aspects, for the proper management of rangeland ecosystems. The aim of this study is to find the impacts of grazing on vegetation and some soil chemical properties, in three areas, the key, reference, and critical, located in rangelands of Kojour river basin in the southwestern of Noushahr, Iran. The vegetation cover data was collected from 20 1m x 1m quadrats in each area through random-systematic method in the early of grazing season. The soil data was sampled from two depths (0-10, 10-30 cm) before and after grazing. Some factors such as the organic carbon, the percentage of soil organic matters, total nitrogen, absorbable phosphorus and potassium, pH, and buffer density were measured. The results showed an inverse relationship between the grazing intensity and the amount of carbon, nitrogen, and soil organic matter, however, a direct relation exists between the grazing intensity and the amount of soil potassium, phosphorus, pH and the ratio of carbon to nitrogen. The result for vegetation data showed that more grasses and forbs present in the reference site and shrubs increased with an increase in grazing intensity. Reference site also had more species of palatability classes of I and II but more species of class III and unpalatable species were found in critical area.
  • Shaban Shataee, M. Hossein Ali Zadeh, Shamsoullah. Ayoubi Page 67
    Measurement of surface organic matter (SOM) and its mapping by traditional methods is so expensive and time consuming. Assessing the potential and efficiency of remote sensing techniques for SOM can solve these problems. In this study the relationship between soil spectral reflectance (17 spectral bands such as original bands of Landsat Enhanced Thematic Mapper plus ETM+, ratio bands and principal component analysis) and soil organic matter contents for 94 samples was investigated in rangelands of Mehr, Sabzevar, Iran. The samples were gathered using GPS from a random nested-systematic network. The rate of organic matter for each sample was estimated at the soil laboratory using wet oxidation method. The ETM+ data were orthorectified to omit the relief displacement errors using ground control points and digital elevation model with RMSe less than 10 meters. In addition to main bands, some suitable image processing such as vegetation and soil indices, rationing transformations, tasseled cap and PCA analysis were applied to produce arithmetic bands. The spectral number of each sample on the different bands was extracted and correlation between OM and spectral numbers was investigated. The results showed that there was significant relationship between greenness, moistness DVI, NDVI and SAVI against SOM (α=0.05). Multiple and stepwise regression models with excluding and including outliers (3Sd, 0.05, 0.01) were used to select the best fitted models. The results showed that there was no significant model in multiple regression model (α=0.01 and 0.05). But, the best fitted stepwise models in two cases of outliers were significant (α=0.01 and 0.05). The shortest variables between studied models were belonging to Stepwise models. This study showed that remote sensing data have relatively capability to estimate the soil organic matters in the study area.
  • S. Z. Hosseini, S. J. Khajeddin, H. Azarnivand, M. Farahpour, S. A. Khalilpour Page 79
    The purpose of this study is to estimate the cover and mapping the rangeland vegetation cover percentage using Landsat 7 sensors, ETM+ digital data. So the ETM+ images of Chamestan mountain rangelands in Mazandaran Province were analyzed. First of all, the panchromatic band image was georeferenced to digital topographic map. Then the other bands images were registered to pan band. For field data collection stratified random sampling method was employed. In each sampling unit, 10 plots were located randomly on perimeter of a supposed circle with about 20 m radius and then percentage vegetation cover has been estimated on each plot. Then the average of 10 estimated covers has been considered for each sampling unit. For image processing, vegetation indices (VI), band fusion, band ratios and principle component analysis (PCA) were applied. The fused bands outcomes, along with the main bands imageries, VI, PCA, ratios results have been used to map the vegetation cover estimation and its percentage cover mapping. Stepwise regression has been established between percentage cover data gathered from each sampling units and DN of related pixels extracted from the images and the resulted model was used to estimate the vegetation cover percentage. Then the applied model to the images produced the map that states the vegetation cover percentage of the region. The map has been reclassified to reach categorized vegetation cover percentage map of the studied area. Finally the accuracy of the final map has been assessed by field controlling for the ground truths.
  • S.H.R. Sadeghi, H.R. Pourghasemi, M. Mohammdi Page 91
    The accurate data is essential for proper designing of soil and water conservation structures. The development and/or recognition of accurate techniques based on available data is also necessary for engineers and managers, since the sediment measurement is not taken place in many watersheds. In the present study, an attempt has been made to assess the applicability of some erosion and sediment yield models viz. USLE, MUSLE-S, AOF, MUSLT, MUSLE-E, USLE-M and AUSLE in estimation of storm-wise sediment yield from standard plots in rangeland. For this propose, the entire input data were collected from three plots installed in Khosbijan Natural Resources Research Station in Arak township. The models’ estimates were then compared with observed sediment data for 12 storm events. The results of the evaluation verified the significant difference among models in estimation of erosivity index. Besides that, the significant correlation was recognized only between MUSLE-E and observed sediment data with correlation coefficient of 99.4%