فهرست مطالب
مجله مرتع
سال دوم شماره 2 (پیاپی 6، تابستان 1387)
- تاریخ انتشار: 1387/06/20
- تعداد عناوین: 9
-
- بوم شناسی و مدیریت مرتع
-
صفحه 101آگاهی از الگوی پراکنش گونه های گیاهی در هر منطقه از موارد اولیه و ضروری در مطالعات بوم شناسی است. در عین حال شناخت شاخص های مناسب تعیین الگوی پراکنش که منجر به نتایج واقعی شود نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. این تحقیق به منظور بررسی و تحلیل شاخص های تعیین الگوی پراکنش در رویشگاه 4 گونه های Zygophyllum eurypterum، Ephedra strobilceae، Haloxylon aphyllum و Cornulaca monocantha در مراتع جنوب منطقه نیر استان یزد انجام شد. در ناحیه معرف هر رویشگاه، نمونه برداری به روش تصادفی- سیستماتیک در محدوده 20 هکتاری در امتداد 4 ترانسکت 400 متری انجام شد. در امتداد هر ترانسکت استقرار یافته، 40 نقطه به فواصل 10 متر انتخاب و به طور تصادفی در 30 نقطه از 40 نقطه مذکور اندازه گیری ها انجام شد. روش کار بدین صورت بود که بعد از انتخاب هر نقطه تصادفی، فاصله آن تا نزدیکترین گیاه، فاصله گیاه مذکور تا نزدیکترین همسایه و فاصله نقطه تصادفی تا دومین گیاه نزدیک به آن اندازه گیری شد. با استفاده از داده های بدست آمده، شاخص های فاصله ای تعیین الگوی پراکنش (ابرهارت، هاپکینز و هولگیت) محاسبه گردید. همچنین در هر نقطه تصادفی پلات هایی که سطح آنها متناسب با نوع گونه های گیاهی مورد مطالعه بود، مستقر شد و تعداد پایه های گیاهی نیز شمارش گردید. با استفاده از این اطلاعات، شاخص های کوآدراتی پراکنش (نسبت واریانس به میانگین، موریسیتا و موریسیتای استاندارد) محاسبه شد. نتایج نشان داد که توزیع گونه های C. monocantha، H. aphyllum، S. rosmarinus و Z. eurypterum در منطقه مورد مطالعه تابع الگوی تصادفی است، در حالی که الگوی پراکنش گونه E. strobilaceaeاز نوع کپه ای می باشد. نتایج تحقیق نشان داد که شاخص های فاصله ای مورد استفاده در این تحقیق در اکثر موارد برای هر گونه گیاهی، یک نوع الگو را نشان می دهند، بنابراین می توان نتیجه گرفت که دقت این شاخص ها در مقایسه با شاخص های کوآدراتی بیشتر است. تعیین پراکنش با استفاده از کوآدرات به خاطر مشکلات ناشی از تعداد، سطح و شکل کوآدرات ها کارآیی کمتری نسبت به شاخص های فاصله ای دارند.
کلیدواژگان: الگوی پراکنش، شاخص های فاصله ای، شاخص های کوآدراتی -
صفحه 113استفاده از گونه های مرتعی مقاوم به خشکی در امر اصلاح و توسعه مراتع دارای اهمیت فراوانی است. با توجه به اهمیت یونجه های یکساله در امر احیاء و توسعه مراتع و آگاهی کم از شناخت میزان مقاومت این گونه ها در برابر تنش های خشکی، به همین دلیل این آزمایش به منظور بررسی تحمل یونجه یکساله Mill. M. scutellata به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی انجام شد. در مرحله جوانه زنی برای ایجاد تنش خشکی از ماده پلی اتیلن گلیکول (PEG) 6000 با سطوح خشکی (0، 2/0-، 4/0-، 6/0- و 8/0- مگاپاسکال) استفاده شد. بررسی مولفه های جوانه زنی (درصد، سرعت و یکنواختی جوانه زنی) در محیط پتری دیش و مطالعه رشد گیاهچه (طول و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه) در حوله کاغذی انجام گرفت. نتایج نشان داد در مرحله جوانه زنی با افزایش پتانسیل اسمزی درصد، سرعت و یکنواختی جوانه زنی، طول و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه کاهش یافتند. بطوریکه در پتانسیل های 2/0-، 4/0-، 6/0- و 8/0- مگاپاسکال میزان درصد جوانه زنی نسبت به شاهد (0 مکاپاسکال) 8، 18، 48 و 100 درصد کاهش نشان داد. با توجه به نتایج این تحقیق می توان نتیجه گرفت این گونه در مرحله جوانه زنی دارای مقاومت نسبی در برابر تنش خشکی است. نتیجه این تحقیق می تواند مورد توجه متولیان اصلاح و توسعه مراتع قرار گیرد.
کلیدواژگان: تنش خشکی، پلی اتیلن گلایکول، یونجه حلزونی، Medicago Scutellata، مولفه های جوانه زنی، پارامترهای رشد گیاهچه -
صفحه 125هدف اصلی این تحقیق درک ارتباط بین فاکتورهای اقلیمی و فیزیوگرافیک و گونه های گیاهی بود تا از بین آنها مؤثرترین فاکتورهای تعیین کننده تیپهای گیاهی در مراتع رینه مشخص شود. برای نمونه برداری از پوشش گیاهی از روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی مساوی استفاده شد. در هر واحد نمونه برداری تعداد 10 تا 20 پلات بطور تصادفی در واحد مستقر گردید و در پلاتها لیست گونه ها، تعداد آنها و درصد پوشش آنها و غیره یادداشت گردید. موقعیت جغرافیایی نقاط نمونه برداری با GPS برداشت شد و داده های فیزیوگرافی مربوط به نقاط نمونه برداری نیز از نقشه های مربوطه استخراج گردید. میانگین حداقل درجه حرارت، میانگین حداکثر درجه حرارت، میانگین دمای روزانه، میانگین رطوبت نسبی، بارندگی ماهانه و روزهای یخبندان به عنوان فاکتورهای اقلیمی انتخاب گردیده و اقدام به بازسازی داده های ناقص با روش همبستگی و نسبت نرمال شد. در این تحقیق برای درک بهتر این ارتباط هم از روش های طبقه بندی شامل TWINSPAN و آنالیز خوشه ایو هم از روش های آنالیز چند متغیره شامل PCA، DCA، CCA استفاده شده است. با استفاده از طبقه بندی TWINSPAN با مقیاس پوشش- فراوانی دابنمایر، 75 سایت مورد مطالعه به 10 گروه تقسیم شد. 348/99 % واریانس با استفاده از 3 مؤلفه اول PCA توصیف می شوند. محور 1 DCA همبستگی های معنی داری با عوامل اقلیمی مورد مطالعه و ارتفاع را نشان می دهد. در واقع محور اول DCA گرادیان عوامل اقلیمی و ارتفاع را نشان می دهد. آنالیز CCA تنها توانست 16 درصد از کل واریانس را توجیه کند، لذا اینطور استنباط می شود که فاکتورهای محیطی مهم دیگری نیز تاثیرگذار بر پوشش گیاهی در منطقه هستند از جمله عوامل خاکی و بیولوژیکی که باید در مطالعات بعدی مد نظر قرار گیرند.
کلیدواژگان: مراتع رینه، رسته بندی، طبقه بندی، آنالیز چند متغیره، عوامل اقلیمی، عوامل فیزیوگرافی -
صفحه 141حفظ تنوع گونه ای یکی از اهداف مدیریت اکوسیستم است و تنوع گونه ای با خصوصیات اکوسیستم همبستگی دارد. با اندازه گیری تنوع می توان توزیع گونه ها را در محیط بررسی کرد و با تاکید بر پویایی اکوسیستم توصیه های مدیریتی مناسب، ارائه نمود. در این تحقیق به بررسی تنوع گونه ای در مراتع کوهستانی چهارباغ واقع در جنوب گرگان، استان گلستان، پرداخته شده است. در این بررسی با استفاده از 90 پلات یک متر مربعی که به طور سیستماتیک - تصادفی در منطقه مورد مطالعه پیاده گردید، ضمن شناسائی گونه های دارویی، تراکم گونه های مورد نظر در هر پلات ثبت شد. تعلق هر گونه به جنس و خانواده تعیین و فرم رویشی و تیپ بیولوژیک و دوره زندگی آنها مشخص گردید. شاخص های تنوع شانون، سیمپسون و مک اینتاش برای برآورد تنوع گیاهان دارویی منطقه در سطوح تاکسونومیک، فرمهای رویشی، تیپ بیولوژیکی و دوره رویشی گیاهان استفاده شدند. نتایج نشان داد تنوع گونه های داروئی در منطقه مورد مطالعه در حد متوسط است و بیشترین توزیع فراونی مربوط به گونه های verum Gallium،Achillea millefolium، Cynodon dactylon و Euphorbia rigida می باشد.
کلیدواژگان: گیاهان دارویی، تنوع گونه ای، تراکم، مراتع کوهستانی چهارباغ -
صفحه 151
تعیین کیفیت علوفه گونه های موجود در مراتع از مهمترین عواملی است که جهت محاسبه ظرفیت چرایی و مدیریت صحیح مراتع لازم و ضروری می باشد. مهمترین شاخصهای کیفی گیاهان را دیواره سلولی عاری از همی سلولز، الیاف خام، پروتئین خام و ماده خشک قابل هضم می دانند. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی کیفیت علوفه دو گونه مرتعی Camphorosma monspeliaca و Echinophora platyloba در منطقه دوتو-تنگ صیاد استان چهار محال و بختیاری اجرا شد. در این تحقیق از رویشگاه گونه های مورد نظر در سه مرحله فنولوژی، رشد اندامهای روینده، گل دهی و بذردهی درچهار تکرار نمونه برداری انجام شد. شاخصهای کیفی دیواره سلولی عاری از همی سلولز(ADF)، پروتئین خامCP))، فیبر خام((CF، انرژی متابولیسمی (EM)و ماده خشک قابل هضم DMD)) اندازه گیری شدند. داده های شاخصهای کیفی پس از وارد کردن در نرم افزار SPSS نخست از نظر نرمال بودن بررسی شدند. سپس با تجزیه واریانس و آزمون دانکن میانگین داده ها با یکدیگر مقایسه شد. نتایج نشان داد کیفیت علوفه این گونه ها در مرحله رشد رویشی بیشتر از مراحل دیگر فنولوژی می باشد و بین دو گونه در مراحل مختلف فنولوژی تفاوت معنی دار وجود دارد. به دلیل پروتئین خام بیشتر، گونه Camphorosma monspeliaca نسبت به گونه Echinophora platyloba کیفیت علوفه ای مطلوبتری دارد.
کلیدواژگان: : کیفیت علوفه، مرحله فنولوژی، Echinophora platyloba، Camphorosma monspeliaca استان چهار محال و بختیاری -
صفحه 162تعیین تعداد نمونه و چگونگی اعمال آن در سطوح اجرایی، از اولویت های تحقیقاتی اندازه گیری تولید علوفه در هررویشگاه مرتعی می باشند. به همین منظور عرصه ای درون ایستگاه تحقیقاتی مرتع نیر بعنوان الگویی از مراتع استپی استان یزد در سال 1383 تحت مطالعه قرار گرفت. در محدوده انتخابی 150 پلات 2 متر مربعی با فاصله 25 متر از یکدیگر بر روی 5 خط ترانسکت مستقر گردید و تولید علوفه گیاهان آن در اواخر اردیبهشت ماه به روش قطع وتوزین اندازه گیری شد. تعداد نمونه مناسب به روش ترسیمی با استفاده از داده های تولید برآورد شده در محدوده 10 تا 150 پلات 2 متر مربعی مشخص گردید. نتایج نشان داد که برآورد تولید سالانه کل علوفه مرتع با آماربرداری به روش قطع وتوزین در 30 پلات 2 متر مربعی امکان پذیر خواهد بود، لیکن برآورد دقیق تر تولید علوفه سالانه عرصه به تفکیک گونه ای با قبول20درصد تغییرات با 100 پلات آماربرداری شده2 متر مربعی میسر می گردد. بنابراین حتی با این میزان تغییرات، دستیابی به برآوردی قابل قبول از تولید سالانه علوفه به تفکیک گونه ای درمراتع مناطق استپی استان یزد با روش قطع و توزین پر هزینه و بسیار وقت گیر خواهد بود. حهت رفع این مشکل، می توان از روش اندازه گیری مضاعف تولید با استفاده از داده های درصد پوشش گیاهی در100 پلات و قطع وتوزین علوفه در 25 پلات از آن ها بهره گیری نمود.
کلیدواژگان: اندازه گیری مضاعف تولید، تولیدسالانه علوفه، درصد پوشش گیاهی، مراتع استپی، یزد -
صفحه 172توجه به قرق مراتع اهمیت بسیاری در حفظ مراتع کشور و جلوگیری از تخریب آن خواهد داشت. در مطالعه تعداد 87 بهره بردار در شهرستان ساری مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از برآورد مدل رگرسیونی لوجیت، عوامل مؤثر بر رعایت دوره ی قرق این مراتع بررسی شده و آزمون کای دو ()، در مورد گروه های مختلف بهره برداران انجام گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که میان گروه های مختلف بهره برداران در رعایت دوره ی قرق مراتع اختلاف معنی-داری وجود داشته است. سابقه ی بهره برداری، درآمد ماهیانه بهره برداران و تعداد واحد دامی هر بهره بردار، تاثیرگذارترین عوامل بر رعایت دوره ی قرق مراتع از سوی بهره برداران بوده است. همچنین، نتایج نشان داد که بیشترین کشش در میان متغیرهای مؤثر مربوط به سابقه ی بهره برداری بوده، بطوریکه با افزایش یک درصدی به سال های بهره-برداری، احتمال رعایت دوره ی قرق مراتع 283/0 درصد افزایش می یابد. همچنین، با افزایش هر سال به سال های بهره-برداری، احتمال رعایت دوره ی قرق، 013/0 واحد افزایش خواهد یافت. با توجه به نتایج، با افزایش هر ریال به درآمد ماهیانه بهره برداران، احتمال رعایت دوره ی قرق نیز 7-10×979/1 واحد افزایش خواهد یافت و در نهایت با افزایش هر واحد دامی به تعداد دام های موجود، احتمال رعایت دوره ی قرق 008/0 واحد افزایش می یابد.
کلیدواژگان: مراتع، قرق، عوامل مؤثر، استان مازندران - هیدرولوژی مرتع
-
صفحه 182در این مقاله، کارائی روش شبکه های عصبی مصنوعی به منظور تعیین تبخیر و تعرق پتانسیل روزانه (با گیاه مرجع چمن) و مقایسه آن با روش پنمن- مانتیس مورد بررسی قرار گرفته است. برای این کار از اطلاعات اقلیمی و لایسیمتری 5 ساله و پایه زمانی متوسط ده روزه ایستگاه هواشناسی اکباتان واقع در 10 کیلومتری شهر همدان استفاده شده است. ورودی های شبکه عصبی، شش پارامتر اقلیمی موثر در تبخیر و تعرق شامل دمای حداقل و حداکثر هوا، رطوبت حداقل و حداکثر هوا، ساعات آفتابی و سرعت باد بوده است. بهترین آرایش شبکه بر اساس حداقل جذر میانگین مربعات خطاها بدست آمد. نهایتا شبکه ای با یک لایه مخفی و یک نرون، بهترین آرایش شناخته شد. مقدار خطای به دست آمده از شبکه حاصل 7/0 میلی متر در روز و ضریب تعیین برابر با 84/0 بدست آمد. در حالی که خطای روش پنمن-مانتیس2/1 میلی متر در روز و ضریب تعیین 84/0 برآورد شد. با تحلیل حساسیت مدل شبکه عصبی ساخته شده مشخص گردید که دمای حداقل هوا و رطوبت نسبی حداکثر به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را داشته است.
کلیدواژگان: تبخیر و تعرق پتانسیل، شبکه های عصبی مصنوعی، پنمن، مانتیس، چمنزار -
صفحه 1
-
Page 101The objective of this research was to study ose soil characteristics that are most effective in the distribution of vegetation in Mighan playa. According to the homogeneity of topography (elevation, slope and aspect) it was supposed that soil factors are important in separation of vegetation in the study area. After mapping the vegetation, soil and vegetation sampling was performed. Key areas of each plant type was determined to do sampling in these areas. Sampling was done based on randomized-systematic method. The area and number of plots for each plant type sampling was different due to differences of species in the types. The following information was recorded within each plot; floristic list, cover percentage, litter and gravel percentage. In addition, within each of plots soil samples were taken from 0-50 and 50-100 cm depths. Understudy soil factors included texture, Ec, pH, OM, lime, and saturated moisture. Multivariate techniques including principal component analysis (PCA) was used to analyze the collected data of vegetation and soil. The result showed that the vegetation distribution pattern was mainly related to soil characteristics such as texture, saturated moisture, OM and lime.
-
Page 113Application of drought resistant plants is important in improvement and development of range lands. Annual medics are important in improvement and development of range lands too. This research was done to investigate drought tolerance of snail medic (M. scutellata Mill). Polyethylene glycole (PEG 6000) was used to make different levels (-0.2, -0.4, -0.6, -0.8, Mpa) of drought potential in germination stage. Measurement of germination factors (percentage, rate and uniformity of germination) was done in petri dish and study of seeding growth (length, dry weight of radicle and hypocotyle) was done in paper towel. Results showed that, percentage, rate and uniformity of germination and length and dry weight of radicle and hypocotyle decreased by increase in osmotic potential in germination stage. Whereas in potentials -0.2, -0.4, -0.6, -0.8, Mpa, germination percentage decreased in relation to control up to 8, 18, 48 and 100%. it is concluded that this plant has a reletive tolerance to drought stress. Results this research can Improvement and development rangland.
-
Page 125The original aim of this research was investigation on relationship between climatic and physiographical factors and plant species to determine the most effective factors of separating vegetation types in Rineh Rangeland. Random Equal-stratified sampling procedure was used for vegetation sampling. 10-20 quadrates were located in each homogenous unit randomly. Floristic list, density and canopy cover percentage were determined in each quadrate. Elevation, slop and aspect were physiographical factors. Mean minimum temperature, mean maximum temperature, mean daily temperature, mean relative humidity, month and annual precipitation and freezing days were selected for analysis. Incorrect data was reconstructed by correlation and normal ratio methods (Mahdavi 1374). In order to find effective analysis were used, both classification included CA and TWINSPANM classification and ordination techniques included PCA, DCA, and CCA. The TWINSPAN classification of the 75 samples sites have resulted ten groups. Using PCA 99.348 % of variance was accounted using the first three principal components. DCA axis 1 showed significant correlations with climatic factors and elevation, this suggest that DCA axis 1 represented climatic and elevation factors gradients. CCA analysis explained 16% of the cumulative variances. This result suggest that other factors affect vegetation such as soil and biological factors then should be studied in future researches.
-
Page 141The protection of species diversity is one of the objects of ecosystem management and species diversity has correlation with ecosystem characteristics. We investigated species distribution in environment with diversity measuring and giving some management recommendation with emphasizing on ecosystem dynamic. So, in this research, we investigated the medicinal plant species diversity in Chaharbagh rural rangelands located in southern Gorgan, Golestan province. We used 90 plots located in 5 transects with random-systematic method, introducing the medicinal plants and density of them in each plot and then defined family, vegetation form, biological type and vegetation period. Shannon-wiener, Simpson and McIntosh species diversity indexes were used for determining of medicinal plants diversity. Results showed that, the area has the fair situation and moderate diversity. Most density was belong to verum Gallium, Achillea millefolium, Cynodon dictylon and Euphorbia rigida.
-
Page 151
Determination of forage quality of available species is one of the fundamental factors for evaluation of grazing capacity and management of rangelands. Acid detergent fiber (ADF), crude fiber (CF), crude protein (CP), metabolic energy (ME) and dry matter digestibility (DMD) are some of the important factors in evaluation of forage quality. The present research was conducted to evaluate forage quality of Camphorosma monspeliaca and Echinophora platyloba In habitat of Doto-tangsayad of Chaharmahal and Bakhtiari Province. The study area is located in the north east of Shahrekord. During the study, samples were collected from species of C monspeliaca and E platyloba with four replications in three phonological stages. The quality indices of acid ADF, CF, CP, ME and DMD were measured at three stages of vegetative growth, flowering and seed ripening (maturity). First, data of quality indices were examined by SPSS software for normality then, these indices were compare at three stages of vegetative growth, flowering and seed ripening for these species by applying one way ANOVA. The results showed that forage quality of these species were higher in vegetative growth than of flowering and seed ripening, Which is because of high values of CP, DMD, ME and also low degree of ADF and CF in this phonological stage, which appeared with significant difference (p<0.05) for all factors. This two species from aspect of multipurpose has high important that can be considered.
-
Page 162Investigation for adequate sample size is essential for annual yield measurement in each range sites. For this purpose, a key area was selected in the Nir range research station that is indicator of steppic rangelands of Yazd province. One hundred and fifty 2m-1 quadrate plots with 25 m space were systematically located on 5 transects. Forage yield measurements were carried out with clipping and weighting methods in mid-May 2004. Forage yield per hectare were calculated based on 10 until 150 mentioned plots data. Adequate sample size was determined with drawing method. Results showed that total forage yield in the area were assessable with clipping and weighting method by thirty 2m-1 quadrate plots, but separate species yields were analyzed by one hundred 2m-1 quadrate plots data. Forage yield estimation with clipping and weighting in thus sample size is more consumed time and expensive. Thus, the double sampling model with cover were recommended for these rangeland inventory that were measured cover and yield with 100 and 25 plots, respectively.
-
Page 172Regarding closure period is very important to conserve pastures and avoiding their demolition. 87 beneficiaries were interviewed in this study. Effective factors on regarding closure time and differences between various groups were analyzed using logit regression estimation and test. Results show that there is a significant difference between groups in regarding preserve time. Beneficiaries precedent, monthly income and number of livestock were known as the most effective factors among them, operation precedent was most elastic such that the probability of regarding closure period would increase by 0.283 percent while precedent increase one percent. In other words, regarding closure period would increase by 0.013 units if the time of operation increases by one another year. One Rial increase in monthly income and per mutton added to the herd would lead to increase in probability of regarding pasture closure period by the amount of and 0.008 units.
-
Page 182The ability of artificial neural networks (ANN) method was studied in this research in estimation of daily potential evapotranspiration(ETp) with grass reference crop and its comparison with Penman-Monteith method. The five years daily climatic data of Ekbatan station, Hamadan, Iran, including maximum and minimum temperature, maximum and minimum relative humidity, wind speed and sunny hours were input data and ETp was set as output data. The best ANN architecture was selected on the basis of minimizing the root mean square error (RMSE). The architecture of one hidden layer with one processing element gave the least RMSE of 0.7 mm/day and determination coefficient of 0.84. Whereas, the RMSE and determination coefficient of Penman-Mantieth were found 1.2 mm/day and 0.84 respectively. Based on these results, it could be concluded that the ANN predicted ETp better than Penman-Mantieth method. The sensitivity analysis also showed that the minimum temperature and maximum relative humidity had the most and the least effect on input respectively.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.