فهرست مطالب

Archives of Razi Institute
Volume:62 Issue: 4, Autumn 2007

  • تاریخ انتشار: 1386/12/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • صفحات 181-189
    آنفلوانزای پرندگان٬ بیماری تنفسی ویروسی پرندگان اهلی و وحشی است. بدون شک تشخیص سریع بیماری های تنفسی پرندگان اهمیت زیادی دارد. در مطالعه حاضر٬ نمونه های سواب کلواک جمع آوری شده از جوجه هایی که بصورت تجربی با ویروس آنفلوانزا تحت تیپ H9N2 آلوده شده بودند٬ با روش RT-PCR مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن با روش جداسازی ویروس مقایسه شد. نتایج RT-PCR نشان داد که بین روزهای 3 تا 7 پس از تلقیح٬ بیشتر نمونه ها مثبت بودند. در مقایسه با روش جدا سازی ویروس٬ حساسیت٬ ویژگی و میزان همبستگی نتایج RT-PCR ٬ به ترتیب٬ 80%٬ 84% و 82% محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که آزمایش RT-PCR می تواند بعنوان یک روش قابل اعتماد و سریع٬ بجای روش استاندارد جداسازی ویروس٬ برای تشخیص ویروس آنفلوانزا تحت تیپ H9 در نمونه های مدفوع بکار رود.
    کلیدواژگان: آنفولانزای طیور، جوجه های گوشتی، RT، PCR
  • صفحات 191-197
    لپتوسپیروزیس یک عفونت حاد سیستمک و سپتیسمیک است که در سالیان اخیر در مناطقی از ایران بویژه استانهای شمالی شیوع داشته است. در این بیماری تشخیص سریع مرحله حیاتی برای درمان و کنترل بیماری است. در این تحقیق کارائی روشPCR برای تشخیص سرووارهای موجود در ایران بررسی شد. تمام سرووارهای پاتوژن گزارش شده چون لپتوسپیرا کانیکولا، لپتوسپیرا پومونا، لپتوسپیرا گریپوتیفوزا، لپتوسپیرا ایکتروهموراژیه و لپتوسپیرا سجروهارجو که هم اکنون برای تست آگلوتیناسیون میکروسکوپی لپتوسپیرا(LMAT) در ایران استفاده می شود، در این مطالعه بررسی شد. همچنین سویه های مرجع استاندارد از ATCC آمریکا تهیه و در کنار سایر سویه های موجود بررسی شد. DNAبروش رسوب با فنل-کلروفرم-ایزوآمیل الکل تهیه شد. بعد از بهینه سازی، حساسیت روش تا حد 1 فمتوگرم معادل DNA یک لپتوسپیرا بود. تمام سویه های لپتوسپیرای مورد مطالعه از جمله لپتوسپیرا بایفلکسا غیرپاتوژن قطعه 285 بازی مورد انتظار را تولید می نمودند. آنالیز با آنزیم محدود کننده Mbo I صحت قطعه را تائید کرد. در مورد لپتوسپیرا بایفلکسا الگوی الکتروفورزPCR کاملا متفاوت از سایرین بود. این سیستم PCR در هیچکدام از سایر باکتری های مورد مطالعه باندی ایجاد ننمود. وجود DNA لپتوسپیرا در تمام نمونه های سرم مثبت)با (LMAT با این روش نشان داده شد. در حالی که نمونه های سرم منفی باندی نشان نمیدادند.
    کلیدواژگان: لپتوسپیرا، واکنش زنجیره ای پلیمراز، تشخیص مولکولی، MAT and Leptospirosis
  • صفحات 199-205
    در این تحقیق ژن کد کننده فاکتور 7 تنظیم کننده اینترفرون بدست آمده از cDNA تیره سلولی ماکروفاژهای ماهی قزل آلای رنگین کمان کلون گردید. با استفاده از توالی آمینو اسیدهای فاکتور 7 تنظیم کننده اینترفرونIRF7 توصیف شده، پرایمرهای مربوطه طراحی شد. نتایج بدست آمده نشان داد IRF7cDNA دارای1251 نوکلئوتید قابل ترجمه به 416 پپتید در چارچوب خوانای باز خود است که در قسمت 5 و 3 منطقه غیر قابل ترجمه خود بترتیب حاوی 102 و 645 نوکلئوتید می باشد. شروع کدون چارچوب خوانای باز ژن IRF7 ماهی قزل آلای رنگین کمان برای ترجمه در نوکلئوتید 103 تا 105 قرار دارد. در ردیف نمودنIRF7 ماهی قزل آلای رنگین کمان و سایر IRFs توصیف شده نشان داده شد حوزه این ژن در فاصله 204 و 371 نوکلئوتیدی قرار دارد. توالی نوکلئوتیدی ژنIRF7 ماهی قزل آلای رنگین کمان بیشترین شباهت را بمیزان 41 درصد با همین ژن در ماهی کپور و 45 درصد با ماهی گورخری در ماهی ها و 23 درصد شباهت با همین ژن در انسان و 7 در صد مشابهت با IRF7 موش دارد.
    کلیدواژگان: کلونینگ، تعیین توالی، فاکتور7 تنظیم کننده اینترفرون، قزل آلای رنگین کمان
  • صفحات 207-213
    از میان 2500 تا 3000 قوی وحشی مهاجرت کرده به تالاب انزلی حدود 300 قطعه تلف شدند. علایم کلینیکی در قو ها شامل تکان دادن سر، چرخش دور خود در شعاع حدود یک متر، آبریزش بینی و لاغری بود. در کالبد گشایی علایم به این قرار بود: خونریزی با اندازه های مختلف روی اپی کارد، اندوکارد، سطوح داخلی قفسه سینه، تورم و ادم شدید به همراه ترشحات چرکی در ریه، طحال متورم، نقطه نقطه شدن پانکراس، کبد متورم با لبه های بر آمده خونریزی در ژنوم، ایلیوم و رکتوم، و خونریزی گسترده در مخچه. نمونه از ارگانهای مختف جهت آزمایشات RT-PCR و هیستوپاتولوژی و ایمنوهیستو شیمی اخذ شد. در نهایت محصولات PCR جهت تعیین سکانس مورد استفاده قرار گرفت. آزمایشات RT-PCR وجود ژنهایNP، H5و N1 را نشان دادند. مقاطع هیستو پاتولوژیک وجود نکروز منتشر در سلولهای آسینار لوزالمعده، دژنرآسیون و نکروز سلولهای عصبی، آنتریت نکروتیک و هموراژیک، نقاط خونریزی و نکروزه در سلولهای میوکارد، کبد و کلیه را نشان داد. از لحاظ ایمنوهیستوشیمی وجود آنتی ژن آنفلوانزا در سلولهای آسینار لوزالمعده و سلولهای عصبی، کبدی و کلیوی مشاهده شد. سکانس پروتئین هماگلوتینین نشان داد که ردیف اسید آمینه در منطقه برش به صورت PQGERRRKKR↓G و پلی بازیک (Polybasic) است که از اختصاصات ویروسهای Highly Pathogenic میباشد. بررسی های همترازی Alignment)) و فیلوژنتیک نشان داد که پروتئین هماگلوتینین این ویروس دارای یکسانی (Identity) 99درصدی با پروتئین مشابه ویروس های H5N1 با منشا گربه، اردک وحشی، ماکیان، شترمرغ و بوقلمون از مناطق مختلف در آسیا، اروپا و آفریقا دارد. این یافته ها نشان میدهد که این ویروس جدید نه تنها قو ها را مبتلا کرده بلکه در آنها باعث بیماری سیستمیک شد. یکسانی بالا پروتئین هماگلوتینین ویروسA/Wild swan/Iran/Z101/2006(H5N1) با پروتئین مشابه ویروس هایی با منشا گونه های مختلف میزبانی این احتمال را بوجود می آورد که این ویروس نیز حداقل گونه هایی غیر از پرندگان را آلوده کند. همچنین یکسانی بالا پروتئین هماگلوتینین این ویروس با پروتئین مشابه ویروس هایH5N1 با منشا های مختلف جغرافیایی نشان میدهد که به احتمال بسیار زیاد پرندگان آبزی مهاجر عوامل اصلی در گسترش جهانی این ویروس می باشند.
    کلیدواژگان: ویروس آنفولانزا، H5N1، RT، PCR، ایمنوهیستوشیمی، قوهای وحشی، ایران
  • صفحات 215-221
    با ظهور و توسعه تکنولوژی واکسن های نوترکیب و مزایای سیستم بیان پروتئین در Pichia pastoris، محصول بیان فیوژن پروتئین (F) ویروس PPR بواسطه ایمنوژنیسیتی بالا می تواند کاندیدای مناسبی برای تولید واکسن نوترکیب علیه بیماری PPR باشد. در این مطالعه با استفاده از روش RT-PCR ژن F ویروس PPR سویه Nigeria 75/1 به طول 1760 جفت باز تکثیر و خالص شد و در وکتور ترشحی P. pastoris کلون گردید. با ایجاد قطعه 218 جفت بازی در Nested RCR ٬ جدا سازی مجدد ژن F از وکتور توسط آنزیم محدود کننده(XbaΙ) و تعیین توالی نوکلئوتیدی، صحت فرآیند به اثبات رسید. برای اولین بار کلونینگ ژن پروتئین F ویروس PPR در وکتور ترشحی مذکور انجام گردید و با بیان آن در سیستم فوق، از پروتئین حاصل می توان در تهیه و تولید واکسن نوترکیب علیه بیماری PPR اقدام نمود.
    کلیدواژگان: ویروس طاعون نشخوارکنندگان کوچک ((PPR، پروتئین فیوژن، کلونینگ، P، pastoris، بیان پروتئین
  • صفحات 223-227
    استفاده از نیش زنبور در بعضی از جوامع به عنوان یک دارو جهت درمان تورم در مفاصل مانند رماتیسم مفصلی شایع بوده است. مطالعات علمی دقیقی در این خصوص که بتواند اثر ضد رماتیسمی زهر زنبور را به اثبات برساند به ندرت یافت می گردد. در این مطالعه ما تلاش کردیم تاثیر زهر زنبور در رفع تورم مفصلی را بررسی کنیم. در این مطالعه 30 عدد موش صحرایی را به 6 گروه مساوی تقسیم نموده و به تمام موشها به جز گروه 1 که به عنوان گروه شاهد منفی در نظر گرفته شد، یاور فروند کامل در محل مفصل زانو به صورت زیر جلدی، تزریق گردید. بعد از 9 روز تمام موشهایی که یاور فروند کامل دریافت نموده بودند دچار التهاب و تورم حد اکثر در محل تزریق گردیدند. گروه 2 بعد از ایجاد رماتیسم مفصلی هیچگونه درمانی را دریافت نکرده و به عنوان گروه شاهد مثبت تا پایان مطالعه باقی مانند. موشهای گروه 3، نرمال سالین را به میزان 0.05 میلی لیتر در محل تورم دریافت نمودند. موشهای گروه 4؛ کرم بدون زهر در محل تورم دریافت نمودند. گروه 5، زهر زنبور را به میزان 200 میکروگرم در هر گرم از کرم به صورت پوستی دریافت نمودند. موشهای گروه 6 به میزان 0.05 میلی لیتر از محلول حاوی 7 میکروگرم زهر زنبور را به عنوان درمان در هر 3 روز یک بار دریافت نمودند. پارامترهای مورد مطالعه شامل وزن موش، قرمزی پوست در محل ادم، مشکل در حرکت حیوانات و میزان تورم مفصل؛ در هر سه روز یک بار اندازه گیری گردید. نتایج حاصل از این آزمایشات نشان داد که تمام موشهایی که یاور فروند کامل را در یافت نموده بودند دچار تورم شدید مفصلی گردیده و این یاور به عنوان بهترین ماده جهت ایجاد حیوانات مدل برای مطالعه رماتیسم مفصلی می باشد. از طرف دیگر نتایج آزمایشات نشان داد که عملا تزریق زهر زنبور یا استفاده از کرم حاوی زهر زنبور در غلظت های یاد شده نمی تواند کمکی در بهبودی تورم حاصل از التهاب مفصلی ناشی از آرتریت بنماید و یا اینکه حداقل استفاده از زهر زنبور جهت درمان رماتیسم مفصلی دارای محدودیتهای متعددی می باشد که باید مورد مطالعه قرار گیرند.
    کلیدواژگان: زنبور درمانی، زهر زنبور، رماتیسم مفصلی و التهاب مفصلی
  • صفحات 229-233
    در این مطالعه میزان آلودگی لاشه طیور گوشتی به باکتری سالمونلا مورد ارزیابی قرار گرفت. از 12 گته گوشتی تعداد 60 نمونه سواب از ناحیه گردن طیور در یکی از کشتارگاه های صنعتی اطراف شهرستان مشهد برداشت گردید. جدا سازی باکتری با استفاده از روش کشت مرسوم انجام گردید و پس از تایید بیوشیمیائی با آنتی سرمهای پلی والان O و پلی والان H از نظر سرولوژیک مورد آزمایش قرار گرفت. نمونه هائی که به روش کشت مرسوم مثبت تشخیص داده شده بود، با استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلیمراز که در آن ژن invA با استفاده از پرایمرهای S139 و S141 مورد هدف قرار می گیرد، مورد تایید قرار گرفت. در این بررسی باکتری سالمونلا از 66/11% نمونه ها جداسازی گردید که در آزمایش سرولوژیک 6/28% متعلق به گروه سرمی B و 4/71% متعلق به گروه سرمی C بود. در این مطالعه تمامی نمونه های مثبت با استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلیمراز نیز مورد تایید قرار گرفت، به دلیل سرعت، ویژگی و حساسیت بالای روش واکنش زنجیره ای پلیمراز با استاندارد کردن آن می توان از این روش بجای روش مرسوم جهت تایید تشخیص حضور باکتری سالمونلا در لاشه طیور استفاده نمود.
    کلیدواژگان: سالمونلا، گوشت طیور، روش کشت مرسوم، واکنش زنجیره ای پلیمراز، invA gene
  • صفحات 235-239
    در این مطالعه 12168 گوسفند و بز ذبح شده از مهرماه 1384 لغایت شهریور ماه 1385 بمدت یکسال در کشتارگاه زیاران (60 کیلومتری موسسه رازی) مورد بازرسی قرار گرفت. 282 مورد نسج ریه واجد ضایعه پنومونی در محل برداشت گردید. سپس در بخش تحقیق و تشخیص بیماری های دام نمونه های مشکوک را به دو قسمت نموده یک قسمت آن به بخش باکتری شناسی و دیگری به بخش آسیب شناسی جهت تفسیر ضایعات بافتی ارسال گردید. در برشهای آسیب شناسی درصد ضایعات بشرح زیر است: برونکوپنومونی51/0 برونکوپنومونی بینابینی 17/0- برونشیولیت/برونشیت چرکی 12/0 –پلوریت/ پلوروپنومونی 07/0- برونکوپنومونی فیبرینی چرکی 04/0- پنومونی چرکی 09/0- پنومونی پیشرفته 01/0 0تشخیص داده شد. اطلاعات آماری بدست آمده حاکی از آنست که فراوانی پاستورلا در بین فصول معنی دار بود(P<0.001).
    کلیدواژگان: پنومانیا، پاستورلا مولتاسیدا، برونکوپنومانیا، پلوریتیس، پلوروپنومانیا
|
  • H. Noroozian, M. Vasfi Marandi Pages 181-189
    Avian Influenza (AI) is a viral respiratory disease of domestic and wild birds. In the diagnostic laboratory, it is essential to have methods for rapid detection of avian respiratory viruses. Cloacal swabs collected from chickens experimentally infected with H9 subtype AI virus, used in a reverse transcription-polymerase chain reaction (RT-PCR) assay for detection of AI. In infected animals, AI viruses are detected most frequently between days 3 and 7 post infection (p.i.). The RT-PCR assay was able to detect, at least, 103.5 EID50 of AI viruses in the allantoic fluid. The RT-PCR assay did not show any cross-reactivity with some other avian respiratory viruses. In comparison with virus isolation (VI) assay, the relative sensitivity, specificity, correlation rate and positive predictive value of the RT-PCR were 80%, 84%, 82% and 83%, respectively. The κ index of agreement between the two tests were substantial (κ = 0.64). The results proved that the RT-PCR assay could be a reliable and rapid alternative to VI assay for detection of AI viruses A H9 subtype H9 in fecal specimens.
    Keywords: Avian influenza, RT, PCR, Broiler chickens
  • K. Aghaiypour, S. Safavieh Pages 191-197
    Leptospirosis is an acute infectious, systemic and septisemic disease which had recent outbreaks in some parts of Iran especially in north provinces. Rapid detection is a critical step for treatment and control of this disease. In this research a PCR based method was evaluated for detection of Iranian local endemic serovars. All reported endemic serovars of Leptospira including Leptospira grippotyphosa, Leptospira canicola, Leptospira sejreo hardjo, Leptospira pomona and Leptospira icterohaemorrhagiae which at present are used for Leptospira micro agglutination test (LMAT) in Iran, were subjected to this PCR. Standard representative serovars from ATCC studied in parallel to local serovars. DNA extracted by phenol-chloroform-isoamyl alcohol precipitation. After optimization, the sensitivity of PCR was about 1 fg equal to DNA of 1 Leptospira. All studied serovars including non pathogenic L. biflexa produced the reported 285 bp fragment. Restriction analysis with MboI confirmed the PCR product accuracy. In case of L. biflexa the pattern was completely different from the pathogenic ones. None of near matching bacteria had product in this method. This system was able to detect the existence of Leptospira DNA in all of studied LMAT positive serums.
    Keywords: Leptospira, PCR, Molecular diagnosis, MAT, Leptospirosis
  • M. Akhlaghi, C. Wodstra, S. Bird Pages 199-205
    Interferon regulatory factor 7 (IRF7) gene was cloned from a subtractive cDNA library constructed with mRNAs obtained from rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) macrophage cell line (RTS-11). Using expressed sequence tag clones of submitted IRF7 amino acid sequences, specific primers were designed. Results showed that IRF7 cDNA contains an ORF of 1251 nucleotides that translates into a 416 residues putative peptide. The 5'' untranslated region containing 102 nucleotides and the 3'' UTR of the transcript consists of 645 nucleotides. The start codon of this ORF is located at nt 103 to 105 and lies in favorable sequence context for the initiation of translation. Alignment between the rainbow trout IRF7 and others IRF7s indicated that the predicted trout IRF7 association domain was located in residues 204-371 aa. The rainbow trout IRF7 nucleotide sequence is most similar to fish IRF7 with 41% identity for crucian carp, Carssius auratus, 45% for zebrafish, Danio rerio, and to mammalian IRF7 with 23% for human, Homo sapiens and 7% for mouse, Mus musculus identity overall.
    Keywords: Cloning_Sequencing_Interferon regulatory factor 7 (IRF7)_cDNA_Rainbow trout
  • A. Shoushtari, M.H. Hablolvarid, M. Vascellari, A. Hedayati Pages 207-213
    In the February 2006 in two wetlands in northern Iran, the mortality among wild swans was observed. Paralysis was the most prominent feature of the disease. Histologically, diffused necrosis of acinar cells in pancreas, degeneration and necrosis of some neurons in central nervous system (CNS), sever necrotic and hemorrhagic enteritis, foci of haemorrahge and myocardial cell necrosis in the heart, mild to moderate multifocal hepatocytic necrosis, limited focal necrosis in the kidney and testis and morphological evidence of apoptosis in the spleen were observed. Immunohistochemically, influenza virus antigen were detected more often in the acinar cells of pancreas, some neuron and glial cells in CNS, renal tubule of kidney and hepatocytes of the liver. Moreover, antigen was seen in the meisner plexus of the intestine and testis, but seldom in the lung. The RT-PCR tests showed the presence of H5, N1 and NP genes of influenza virus in trachea, lung, liver, kidney, spleen, and cerebellum. Deduced amino acid sequence at cleavage site was PQGERRRKKR G which is typical for highly pathogen avian influenza viruses. The phylogenetic analysis of HA(heamagglutinin) protein showed a very close similarity of Z/101(H5N1) virus with HA proteins of H5 influenza viruses isolates from cat, wild duck, chicken, ostrich and turkey in various geographical regions. Our data confirmed that these new emerging viruses are systemically able to infect wild swans. The high HA protein sequence similarity among H5N1 viruses from various geographical areas of the word shows that the wild aquatic birds are the major cause of worldwide spreading of H5N1 viruses.
    Keywords: Influenza, Swan, H5N1, RT, PCR, Immunohistochemistry, Histopathology
  • M. Lotfi, H. Keyvanfar, M.R. Seyfi Abad Shapouri, H. Goudarzi, S.A. Pourbakhsh, M. Kamalzade Pages 215-221
    With advent and development of DNA recombinant technology and advantages of p. pastoris expression system, fusion (F) protein of PPRV expression, because of effective immunodominant role could be an appropriate candidate for production of recombinant vaccine against PPR disease. In this study, F gene of PPRV Nigeria 75/1 strain (1637 bp) was amplified using RT-PCR and purified. It was then cloned into pPICZαA a secretory expression vector of P. pastoris for first time. The insertion was proved by both production of a 218 bp segment in Nested PCR and isolation of gene from construct by restriction enzyme (XbaΙ). Finally, It was sequenced. In conclusion, after the expression of fusion (F) gene in p. pastoris expression system, it can be used in production of recombinant vaccine against PPR disease.
    Keywords: Peste des petits ruminants virus (PPRV), Fusion protein, Cloning, P. pastoris, Yeast expression vector
  • A. Zare, M. Ahmadi, A. Hedayat Pages 223-227
    Honey bee sting is used in some societies as a treatment of inflammation in joint diseases such as arthritis. To investigate the effect of honey bee venom in reducing inflammation, we selected 30 male Wister rats which were divided in to 6 groups. Except group 1, all remaining groups received 0.5 ml of complete Freund’s adjuvant to induce arthritis. After 9 days, all animals that received adjuvant were suffering from acute inflammation in their joints especially in knee joint (tibia-tarsal region). Group 2 was not received any treatment. Group 3 was received only saline (0.05 ml) by subcutaneous injection at the site of inflammation. Group 4 received cream without any honey bee venom. Group 5 was received cream containing 200μg honey bee venom/gram of cream. Group 6 was received 0.05 ml solution containing freshly prepared 7 μg honey bee venom through subcutaneous injection at the site of inflammation. The parameters determined were, arthritis index score (redness, edema, stiffness in movement) and joint diameter, all the parameters were noted before and during experiment. Results obtained in this experiment shows that all animals that received complete freund’s adjuvant, suffered from acute inflammation, redness and difficulty in movement. Treatment by honey bee venom at mentioned dose could not reduce either the inflammation or difficulty in movement. This study brings a great doubt for using honey bee venom as an anti inflammatory drug.
    Keywords: Apitherapy, Bee venom, Rheumatoid arthritis, Inflammation
  • A. Jamshidi, T. Zahraei, Salehi, S. Afshari, Nic Pages 229-233
    A total of 60 neck skin swab samples were taken from 12 different broiler flocks after the chilling stage of processing at a commercial broiler slughtering facility in Mashhad. The presence of Salmonella was assessed by conventional culture method and confirmed by using poly O and poly H antiserum in serotyping. PCR amplification of invA gene as a specific method for detection of Salmonella was evaluated. In this study Salmonella was isolated from 11.66% of samples by conventional culture method, then in serological test 28.6% of them detected as serogroup B and 71.4% as serogroup C. In this investigation all positive results by conventional culture method were confirmed by PCR amplification. Because of rapidity and high specificity and sesitivity of PCR method, by standardization of this method, it could be concidered as an alternative to conventional culture method for confirmation of Salmonella presence in raw poultry meat.
    Keywords: Poultry meat, Salmonella, PCR, invA gene, conventional culture method
  • A. Ezzi, S. Moradi Bidhendi, A.R. Abbari Pages 235-239
    This study was carried out at the Razi Institute during 2005-2006 with inspecting 12168 lung tissue of slaughtered sheep and goats at the Ziaran Abattoir. Pneumonia were diagnosed in 282 cases and the affected lung tissue was collected and transferred to the Bacteriology and Pathology Departments for isolating of Pasteurella spp. and interpretation of histopathologic lesions. Pasteurella multocida was isolated from 120 cases. Histopathology sections indicated purulent bronchopneumonia 0.51%, purulent interstitial bronchopneumonia 0.17%, purulent bronchitis / bronchiolitis 0.12%, purulent pleuritis / pleuropneumonia 0.07%, purulent fibrinous bronchopneumonia 0.04%, purulent pneumonia 0.09% and progressive pneumonia 0.01%. Statistical analysis of data showed that the frequency of outbreak in the various seasons was significantly different in sheep (P<0.001).
    Keywords: Pasteurella multocida, bronchopneumonia, pleuritis, pleuropneumonia