فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی
سال یازدهم شماره 3 (پاییز 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/10/30
  • تعداد عناوین: 7
|
  • جلیل فتح آبادی، مونا ایزد دوست، داوود تقوایی، بیتا شلانی، سعید صادقی * صفحات 1-12
    شیوع چاقی از معضلات تهدید کننده سلامتی در سراسر جهان است که متغیرهای بسیاری امکان ابتلا به آن را افزایش می دهند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش باورهای غیرمنطقی سلامت، سبک زندگی سلامت محور و مکان کنترل سلامت در پیش بینی ابتلا به چاقی انجام شد. پژوهش حاضر یک پژوهش از نوع علی مقایسه ای (موردشاهدی) و جامعه آماری آن شامل اعضای کانون چاقی خانه سلامت سرای محله ایرانشهر است که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 100 نفر مبتلا به چاقی و 100 نفر از افراد سالم به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس باورهای غیرمنطقی سلامت، مقیاس چندبعدی مکان کنترل سلامت و نیمرخ سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت جمع آوری و با استفاده از روش تحلیل رگرسیون لوجستیک و تحلیل واریانس یک راهه به وسیله نرم افزار 24SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که با پیش بینی درست 5/74 درصد افراد با وزن طبیعی و 69 درصد افراد مبتلا به چاقی به طبقات آن ها، مدل کامل به طور معنی داری پایا بود (001/0 P>و 10=df و 69/65 (x2= و در کل 72 درصد از پیش بینی ها درست بودند. باورهای غیرمنطقی سلامت، مکان کنترل سلامت و سبک زندگی سلامت محور توان پیش بینی کنندگی ابتلای به اضافه وزن را دارا هستند و می توان گفت که با تغییر باورهای غیرمنطقی، ایجاد تغییر در سبک زندگی و تعدیل منبع کنترل سلامت افراد می توان احتمال ابتلا به چاقی را در آن ها کاهش داد.
    کلیدواژگان: چاقی، باورهای سلامت، مکان کنترل سلامت، سبک زندگی سلامت محور
  • پریا فاروقی*، زینب خانجانی، تورج هاشمی، مجید محمود علیلو صفحات 13-27
    رفتاردرمانی پذیرش محور ترکیب دو روش درمانی پذیرش - تعهد و بازداری از پاسخ است که در پژوهش حاضر سعی شده است تا اثربخشی این نوع درمان در بهبود نشانه های بیماران مبتلا به رفتارهای متمرکز بر بدن از نوع موکنی ، کندن پوست آمیخته و ناخن جویدن مورد بررسی قرار گیرد .این پژوهش در چهارچوب طرح تک موردی از نوع از خطوط چندگانه پلکانی طی 10 جلسه همراه با پیگیری سه ماهه بر روی شش بیمار ( برای هر اختلال دو نفر ) صورت گرفت .داده ها از طریق مقیاس های موکنی ماساچوست، کندن پوست کتن ، شدت ناخن جویدن مسلر و مالون جمع آوری شد .تحلیل داده ها با استفاده از نمودار دیداری، درصد بهبودی و معنی داری بالینی نشان داد که رفتاردرمانی پذیرش محور می تواند در درمان بیماران مبتلا به اختلال موکنی ، کندن پوست و ناخن جویدن موثر باشد. درمان کاهش معنی داری را در نشانه ها ایجاد کرد و اثر درمانی تا سه ماه پیگیری ادامه یافتند. به نظر می رسد افزودن مداخلات مبتنی بر پذیرش به روش های سنتی رفتاردرمانی در کاهش نشانه های متمرکز بر بدن موثر است.
    کلیدواژگان: رفتاردرمانی پذیرش محور، موکنی، کندن پوست، ناخن جویدن
  • عزت الله قدم پور، معصومه شفیعی*، حدیث حیدری راد صفحات 28-40
    هدف این پژوهش، بررسی رابطه مزاحمت های سایبری با آسیب پذیری روانی و افکار خودکشی در دانشجویان دختر و پسر بود. روش پژوهش از نوع همبستگی بود. نمونه مورد مطالعه شامل 120 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای در سال تحصیلی 95-96 از بین دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه لرستان انتخاب و در این پژوهش شرکت کردند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه های اطلاعات جمعیت شناختی، آسیب پذیری روانی، افکار خودکشی و مزاحمت سایبری استفاده شد. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون وz فیشر تحلیل شد. نتایج نشان داد، در میزان همبستگی نمره کلی افکارخودکشی با زیرمولفه های مزاحمت سایبری (قلدری و قربانی) بین دو گروه تفاوت معنی داری وجود دارد و همچنین بین دو گروه در متغیرهای آمادگی برای خودکشی با قربانی و تمایل به خودکشی واقعی با قلدری تفاوت معنی داری وجود دارد. در مجموع نتایج این پژوهش نشان می دهد که ممکن است مزاحمت های سایبری، افکار خودکشی و آسیب پذیری روانی را به دنبال داشته باشد و در این بین میزان افکار خودکشی دختران نسبت به پسران تفاوت معنی داری وجود دارد. بنابراین مزاحمت سایبری می تواند یک عامل خطر بین فردی باشد که در افزایش احتمال افکار مرتبط با خودکشی به ویژه در دانشجویان نقش داشته باشد.
    کلیدواژگان: آسیب پذیری روانی، افکار خودکشی، مزاحمت سایبری، دانشجویان
  • اصغر نوروزی*، علیرضا مرادی، کریم زمانی، جعفر حسنی صفحات 41-61
    پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی معنادرمانی مبتنی بر اندیشه های مولانا با درمان پذیرش و تعهد بر بهزیستی روان شناختی سالمندان انجام شد. روش پژوهش، تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری بود. نمونه پژوهش شامل 66 نفر (46 زن و 20 مرد) بود که با روش نمونه گیری تصادفی ساده از میان سالمندان مراجعه کننده به مراکز توانبخشی سالمندان روزانه بهزیستی شهرستان ساری انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه آزمایشی (دو گروه) و کنترل جایگزین شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه بهزیستی روان شناختی استفاده شد. برای گروه آزمایشی اول معنادرمانی مبتنی بر اندیشه های مولانا طی 8 جلسه 75 دقیقه ای آموزش داده شد و برای گروه آزمایشی دوم درمان پذیرش و تعهد به مدت 8 جلسه 75 دقیقه ای ارائه شد و در این مدت گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند. نتایج آزمون تحلیل واریانس مختلط نشان داد معنادرمانی مبتنی بر اندیشه های مولانا و درمان پذیرش و تعهد موجب افزایش بهزیستی روان شناختی و مولفه های آن در سالمندان می شود (P<0.01). هم چنین، یافته ها نشان داد بین اثربخشی دو گروه معنادرمانی و درمان پذیرش و تعهد بر بهزیستی روان شناختی سالمندان تفاوت معناداری وجود ندارد. براساس سافته ها می توان استدلال کرد که اندیشه های مولانا می تواند منبع خوبی برای غنی سازی مداخلات روان شناختی برای سالمندان محسوب شود.
    کلیدواژگان: معنادرمانی، اندیشه های مولانا، درمان پذیرش و تعهد، بهزیستی روان شناختی، سالمندان
  • مستانه مرادحاصلی*، مرتضی منطقی صفحات 62-83
    تصویر بدن یکی از عناصر اصلی سازنده شخصیت هر فرد است و به ادراک و احساسی که فرد از بدن خود دارد مربوط می شود. یکی از عواملی که به نظر می رسد روی تحول تصویر بدنی اثرگذار است، فضای مجازی است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر تصویر بدنی دانش آموزان کاربر فضای مجازی است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و به روش نظریه زمینه ای انجام شده است. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تا رسیدن به اشباع نظری در 16 دانش آموز 8 تا 13 ساله که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، ادامه یافت. کدهای باز شامل 49 مفهوم و کدهای محوری شامل 9 مقوله است که شامل اثرپذیری از افراد، کمرنگ شدن عقاید مذهبی، عدم آگاهی، اثر روش های افراطی در زیبایی (عمل جراحی زیبایی)، اثر تبلیغات، اثر تفاوت فرهنگی، فراگیر شدن فضای مجازی، عوامل روان شناختی و تحول ارزشی می باشد که به عنوان کد محوری این پژوهش شناسایی شد. فضای مجازی در دوران معاصر هنجارهای فرهنگی را درباره تعریف از جنسیت و بدن تغییر داده است. همرنگ شدن با هنجارهای ساخته شده در فضای مجازی در زمینه تصویر بدنی، تحول طبیعی تصویر بدنی را مختل می کند.
    کلیدواژگان: پژوهش کیفی، تصویر بدنی، فضای مجازی
  • فریبا ابراهیم بابایی، مجتبی حبیبی، سعید قدرتی صفحات 84-97
    رفتارهای پرخطر که شیوع آن در جمعیت مبتلا به اچ آی وی بیشتر از جمعیت کلی است متاثر از عوامل چندی شامل ویژگی های زیستی، داشتن سبک زندگی ناسالم وعملکرد خانوادگی ناسالم و غیره است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی نقش کارکرد خانوادگی در پیش بینی تصمیم گیری پرخطر در افراد مبتلا به اچ آی وی است که با درنظر گرفتن نقش میانجی متغیرهای سبک زندگی و تصمیم گیری پرخطر انجام پذیرفته است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی از نوع مدلیابی معادلات ساختاری است. این پژوهش بر روی 147 فرد مبتلا به اچ آی وی صورت گرفت و از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شد. نمونه آماری بر طبق روش های تعیین حجم نمونه و بر اساس خرده مقیاس های پرسش نامه های پژوهش 147 نفر تعیین شد. از پرسش نامه های ارزیابی رفتار پرخطر RBS، پرسشنامه انعطاف و انسجام خانواده، پرسش نامه سبک زندگی ارتقادهنده سلامت و برای ارزیابی تصمیم گیری پرخطر از آزمون بارت استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار لیزرل انجام شد. عملکرد خانوادگی با رفتار پرخطر رابطه منفی و معنی دار معکوسی با مقدار0.20 – داشت. تمامی نتایج بیان شده نشان می دهد که مسیر ها ومدل پژوهش تایید شده است. در این پژوهش دریافتیم که عملکرد خانوادگی با رفتار پرخطر به صورت مستقیم و به صورت غیر مستقیم و از طریق تصمیم گیری پرخطر و نیز سبک زندگی رابطه دارد. پژوهش های آینده باید سهم عوامل خانوادگی را در تصمیم گیری پرخطر افراد مبتلا به اچ آی وی بیش تر مد نظر قرار دهد.
    کلیدواژگان: اچ آی وی، کارکرد خانوادگی، سبک زندگی، تصمیم گیری پرخطر، رفتارهای پرخطر
  • نرگس جلالی فراهانی*، احمد علی پور صفحات 98-112
    هدف ازاین پژوهش بررسی پایایی و اعتبار پرسشنامه نگرش افراد نسبت به کمک طلبی پزشکی بود. روش پژوهش حاضر هنجاریابی از نوع آزمون سازی و بر این اساس روش مورد استفاده توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را تمامی دانشجویان رشته روانشناسی دانشگاه پیام نور تهران جنوب که در 1395 مشغول به تحصیل می باشند، تشکیل دادند که تعداد آنها 1100 نفر بود. جامعه مذکور نمونه ای به تعداد 220 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها روش های آماری آلفای کرونباخ، دو نیم سازی آزمون جهت بررسی پایایی و تحلیل عاملی اکتشافی و تایید و ضریب همبستگی جهت بررسی روایی پرسش نامه استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد مقدار آلفای کرونباخ 0/85 و باز آزمایی 0/85 و دونیمه کردن آزمون 75 /0 به دست آمده که می توان بیان کرد پرسش نامه از پایایی قابل قبولی برخوردار است. در بررسی روایی پرسش نامه از دو روش روایی سازه و روایی همزمان استفاده شد. با توجه به درصد تبیین بالای که مقیاس از واریانس می توان گفت پرسش نامه اعتبار مناسبی برخوردار است. در ادامه نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز نشان داد این عوامل به دست آمده با مولفه های خود مدل معناداری را می سازند و از بار های عاملی قابل قبولی برخوردارند. در پژوهش حاضر علاوه بر روایی سازه از روایی همزمان نیز استفاده شد که در آن همبستگی بین نگرش افراد نسبت به کمک طلبی پزشکی و رفتار کمک طلبی موردبررسی قرار گرفت که نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان دهند رابطه معنادار مثبت بین نگرش افراد نسبت به کمک طلبی پزشکی و رفتار کمک طلبی بود.
    کلیدواژگان: هنجاریابی، پرسشنامه، نگرش، کمک طلبی پزشکی
|
  • Jallil Fathabadi, Mona Izaddoust, Davood Taghvaee, Bita Shallani, Saeed Sadeghi * Pages 1-12
    The increased prevalence of obesity has serious health problems around the world and so many variables increased possibility of overweight. This study aimed to investigate the role of irrational beliefs, health locus of control and health-oriented lifestyle in predicting the risk of obesity. This research had a case-control design. Population consisted of members of Iranshahr neighborhood in Tehran. Sample consisted of 100 patients and 100 healthy one which was mathch by each other. Data ware gatherd by health Irrational Beliefs Scale, multidimensional health locus of control and health promoting lifestyle profile. The results of this study showed that a correct prediction 74.5 percent of normal-weight people and 69 percent of people with obesity classes, the model was significantly reliable (P
    Keywords: Obesity, Irrational health beliefs, Health-oriented lifestyle, Health locus of control
  • Paria Faroughi *, Zeynab Khanjani, Touraj Hashemi, Majied Mahmoud- Aliloo Pages 13-27
    Acceptance enhanced behavior therapy (AEBT) is a combination of Habit reversal and Acceptance –Commitment Therapy. In the present study the effectiveness of this treatment in reducing symptoms of patients with Body Focused Repetitive Behaviors ( BFRBS) as kind of Trichotillomania, Skin picking and Nail biting disorder was examined. This study used multiplebaseline design which was on of the single subject design. Treatment was conducted on the six patients (two patients for each disorder) through 10 sessions. after tratment session, patients were assessed after three month later. Data was gathered by Massachusetts Hospital – Hair pulling Scale, Skin Picking Scale questionnaire and Nail biting scale. Data were analyized by using visual acuity chart, recovery rate and clinical significance. Findings showed that AEBT could be effective in the treatment of patients with BFRBS. The treatment caused significant reduction in the patient’s symptoms and follow-up over three month revealed that the treatment effects were maintained. it seemed that adding acceptance based intervention to conventional behavioural therapy thechnique could be effective in reducing Body focused repetitive behaviors problems.
    Keywords: Acceptance enhanced behavior therapy, Trichotillomania, Skin Picking, Nail biting
  • Ezatollah Ghadampour, Masumeh Shafiei *, Hadees Heidarirad Pages 28-40
    The aim of this study was to examine the relationship cyberbullying With psychological vulnerability and suicidal thoughts in female and male students. The method of the research was correlational. The population included the Lorestan University of medical sciences students in 2016-2017. Totally, 120 subjects were selected by the random stratified sampling method. All of them completed the questionnaires included demographic information, psychological vulnerability, suicidal thoughts and cyberbullying. Data were analyzed by Pearson correlation and Fisher Z with Assistance SPSS-20 software. Girls haD more suicidal thoughts than boys.The results showed that there is a significant difference between the two groups in the correlation between the general score and the subjective components of cyberbullying (bullying and victimization). There is also a significant difference between the two groups in the variables of willingness to commit suicide with the victim and the desire for suicide with bullying. it could be argued that cyber harassment increase psychological vulnerability which was activated suicidal thoughts in uiniversity students. Thus, cyberbullying would be considered as a new interpersonal factor which may have a role in suicide thought among university students.
    Keywords: Psychological Vulnerability, Suicidal Thoughts, cyberbullying, Students
  • Asghar Noruzi *, Alireza Moradi, Karim Zamani, Jafar Hassani Pages 41-61
    The purpose of this study was to compare the efficacy of logotherapy based on Rumi's thoughts with acceptance and commitment therapy on the psychological well-being of the elderly. The research method was an experimental design (Pre‐test‐Post‐test Control Group Design). The population consisted of all elderly people who were 60 years old and older in Sari city in 2017, among them 66 elderly (46 women and 20 men) were selected using simple random sampling from elderly referred to centers rehabilitation of the daily welfare of elderly people in Sari city and assigned to experimental and control groups randomly. A psychological well-being questionnaire (Reef, 1989) was used to collect information. The results of the multivariate analysis of covariance showed that the logotherapy based on Rumi's thoughts and acceptance and commitment therapy can increase the psychological well-being of the elderly (P
    Keywords: logo therapy, on Rumi's thoughs, acceptance, commitment therapy, psychological well-being, elderly
  • Mastane Moradhaseli *, Morteza Manteghi Pages 62-83
    Body image is one of the primary elements constructing each person’s personality, which relies on the perception and feelings everyone has about their body. One of the influential factors affecting the evolution of body image is cyberspace. This study is aimed to investigate the influential factors on students’ body image as cyberspace users. The present research has applied a qualitative research approach, and has also examined the theoretical foundations. The research instrument was a semi-structured interview, through which 19 students aged from 8 to 13 were chosen as the sampling group via a three- staged codification process: open, central and selective process. Open codes included 49 concepts, and central codes were comprised of 9 categories as: the potentiality of being influenced by people, waning religious beliefs, lack of knowledge, the impact of extreme beautification (plastic surgery), the influence of publicity, cultural differences’ impact, the widespread usage of cyberspace, psychological factors and evolution of values. In the contemporary period, cyberspace has changed cultural norms about gender and body definition. If people follow the devised norms by cyberspace about body image, the developmental process of body image becomes more distorted.
    Keywords: qualitative research, body image, cyberspace
  • Fariba Ebrahim Babaee, Mojtaba Habibi *, Saeed Ghodrati Pages 84-97
    Risk behaviors are more common in HIV-positive population than general population and are affected by various factors such as biological factors, lifestyle, family functioning and etc.. The aim of this research is to investigate how family functioning leads to risk behaviors in this population.
    Methods
    This research was conducted on 147 HIV-positive individuals and we used convenience sampling for data gathering. Sample size was chosen based on the questionnaire's subscales. We used Risk Behaviors Scale (RBS), FACESS, HPLP and balloon analogue risk test (BART), to assess risky decision making. The data were analyzed using Lisrel software and structural equation modeling method.
    Findings: Findings suggests that there is a negative and meaningful relationship between family functioning and risk behaviors and un-direct effects were found because of two mediator factors of lifestyle and risky decision making.
    Conclusion
    Whatever family functioning becomes ameliorated, lifestyle improves and risky decision making declines and the possibility of risk behaviors will be reduced. Targeting family factors can be helpful to the interventions designed to reduce risk behaviors of HIV infected individuals.
    Keywords: HIV, family functioning, life style, risky decision making, risky behavior
  • Narges Jalali Farahani *, Ahmad Aliopor Pages 98-112
    This research is aimed to examine reliability and validity of the questionnaire which was about individual's viewpoints on medical help-seeking. The method used in this study was test-type standardization; therefore, a descriptive, survey-type method has been applied. The statistical population includes 1100 students majoring in Psychology, studying at Payam-e- Noor University, South Tehran Branch, in 2016. A convenience-sampling method was used in this study, and 220 students were chosen out of the population mentioned. Cronbach 's Alpha Coefficient method was applied for data analysis; test-duplication was administered to assess validity. In order to examine the questionnaire’s reliability, both exploratory factor analysis (EFA) and correlation coefficient were used. The amount obtained for Cronbach’s Alpha was 85%, and the amounts for re-examination and test duplication were .85 and .75respectively, thus it could be concluded that the questionnaire has an acceptable reliability. Both construct validity and concurrent validity were used to examine the questionnaire’s reliability. it can be said that the questionnaire has an appropriate validity based on variance scale. The confirmatory factor analysis indicated that the obtained factors make a significant model with their own elements and are properly acceptable. In this study, both construct and concurrent reliability were used to investigate the correlation between medical help-seeking and help-seeking behavior in general. According to the results obtained from The Pearson Correlation Coefficient, there has been a significant relationship between help-seeking and help-seeking behavior.
    Keywords: questionnaire, Attitude, Medical Help-Asking