فهرست مطالب

گستره انرژی - پیاپی 19 (آبان 1387)

ماهنامه گستره انرژی
پیاپی 19 (آبان 1387)

  • 71 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/10/10
  • تعداد عناوین: 31
|
  • سرمقاله
  • صنعت انرژی در مخمصه رکود اقتصادی دنیا
    صفحه 2
    جهان امروز با دماسنج «انرژی» دمای خود را تنظیم می کند، هرچند منابع انرژی به طور نابرابر در جهان گسترده شده، اما رشد تقاضای انرژی با توجه به توسعه اقتصادی هر کشور، منطقه و در کل جهان فراگیر شده است و شرکت های بین المللی و دست اندرکاران صنعت خود را با این وضعیت موجود تطبیق داده اند و این امر باعث شده است نوعی وابستگی متقابل بین تولید کنندگان و مصرف کنندگان به وجود بیاید. به طور مطمئن بحران کنونی، رشد اقتصادی جهان را کند و تقاضای انرژی را با کاهش مواجه می سازد و کشورهای صادر کننده نفت اعم از اوپک و غیراوپک نیز با تولید مازاد در صورت عدم کاهش تولید روبه رو خواهند شد.
    بنابراین لازم است سیاست گذاران و دست اندرکاران اجرایی کشور، با دقت و حوصله لازم به این مهم توجه کافی مبذول و راه کارهای مناسب برای این دوران را با لحاظ کردن حداقل خسارت مورد بررسی قرار دهند تا در بودجه سال آینده کشور نیز بتوان از این بررسی ها سود جست و اقتصاد کشورمان بتواند این دوران را با کمترین لطمه پشت سر بگذارد.
  • چشم انداز گستره انرژی
    صفحه 3
  • پرونده: یارانه ها
  • یارانه ها؛ داعیه ها و ناله ها
    صفحه 4
    داعیه ها برای هدفمند کردن یارانه ها در ایران بلند است و ناله ها از شرایط کنونی بلندتر؛ همه در «کلیات» موافق هستند اما در جزئیات و اجرا «مردد»، اما چه چاره که کمر اقتصاد ایران زیر بار سنگین یارانه ها خم شده و چند سال دیگر به بیان رئیس جمهور این روند «ما را فلج خواهد کرد».
    پرسش مهم این است که محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، با کدام برنامه کارشناسی و توان اجرایی و مدیریتی مصمم است تا تیشه بر ریشه نظام کنونی یارانه ها بزند؟ آیا او نگران از دست دادن محبوبیت و مقبولیت سیاسی خود نیست یا تصور می کند با گام نهادن در این منطقه قرق شده می تواند برای خود رای جمع کند و محبوبیت و مقبولیت بیشتری را برای خویش به دست آورد؟...
  • آرزوهای خفته و افق های دوردست
    صفحات 5-8
  • پرونده: پس لرزه های اکتبر سیاه
  • بدون نفت توان زیست؟
    صفحه 9
    نفت، این طلای سیاه یا بهتر بگویم بلای سیاه، قیمت از کف داده است اما محمود احمدی نژاد تاکید دارد: نه تنها با نفت 5 یا 8 دلاری که بدون نفت هم می توان کشور ایران را اداره کرد. او چگونه چنین با اطمینان سخن می گوید که دیگر کشورهای نفت فروش دنیا ماتم زده شده اند و از کاهش قیمت می نالند؟ پرونده این شماره «گستره انرژی» به ارزیابی شوک تازه در بازار نفت می پردازد. ابتدا گزارشی می خوانید از ارزیابی کارشناسان اقتصادی ایران درباره اظهار نظر محمود احمدی نژاد رئیس جمهور، در ادامه تحلیل نشریه «اکونومیست» را می خوانید با عنوان «میهمانی تمام شد». همچنین دو ارزیابی از بی. بی. سی. را انتخاب کرده ایم که با عنوان «نگرانی در صنعت نفت» و «آسیب های اقتصاد ایران» تقدیم شما می گردد و با گزارش کوتاه درباره «اکتبر سیاه و دل شوره نفتی ها» این پرونده با مقاله ای از هفته نامه "گلوبال مارکتز" با تیتر «کلید در دستان چین» بسته می شود. راستی آیا می دانید بهای سبد نفتی اوپک در روز انتخاب محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران در سوم تیرماه 1384 چند بود؟ 53 دلار و 36 سنت! اما نفت 13 تیر ماه بر روی قله قیمت ایستاد و اوپکی ها 140 دلار و 73 سنت هر بشکه نفت را فروختند. می توانید حدس بزنید در پایان عمر دولت نهم و آغاز دولت دهم نفت چه قیمت خواهد بود؟
  • زندگی بدون نفت؛ چگونه؟
    صفحه 10
  • نگرانی در صنعت نفت
    صفحه 11
  • میهمانی تمام شد / اکتبر سیاه و دل شوره ی نفتی ها
    صفحه 12
  • آسیب های اقتصادی اران
    صفحه 14
  • زنگ خطر برای نفتی ها
    صفحه 15
  • کلید در دستان چین
    صفحه 16
  • نفت و بحران مالی جهان
    صفحه 17
  • گزارش
  • سرمایه گذاری در صنعت پالایشگاهی؛ عبور از دروازه های تنگ و قدیمی
    صفحه 18
    آینده صنعت پالایش را چگونه ارزیابی می کنید؟ ایران برای گسترش صنعت پالایشگاهی و صنایع جانبی آن با چه دشواری هایی روبروست؟ آیا برای ساخت پالایشگاه و خودکفایی در واردات بنزین و سایر فرآورده های نفتی مشکل کمبود سرمایه داریم یا گزینه های دیگری هم می تواند راهگشا باشد. محمدرضا نعمت زاده چند روز قبل از وداع با شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران و در واقع خداحافظی با صنعت نفت، این فرصت را فراهم آورد تا مدیران و کارشناسان با چالش های آینده بیشتر آشنا شوند و به جای خیال پردازی واقع نگر باشند. گزارشی از دومین اجلاس بین المللی صنعت پالایش نفت ایران را می خوانید که روزهای 20-21 مهرماه در تهران برگزار شد. آیا سیدرضا شهنازی زاده، جانشین نعمت زاده می تواند طبق برنامه ساخت، پالایشگاه های جدید را در زمان پیش بینی شده به انجام برساند؟
  • پرونده: سیاست جدید کاخ سفید در عرصه انرژی
  • سودای رئیس سیاه کاخ سفید برای رهایی از طلای سیاه
    صفحه 23
    باراک حسین اوباما سناتور دموکرات سرانجام گوی سبقت را از سناتور جمهوری خواه، جان مک کین، در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ربود تا به عنوان نخستین رئیس جمهور سیاه پوست 21 ژانویه آینده کلید کاخ سفید را در دست گیرد. ستاره اقبال اوباما در شرایطی نمایان شده که رکود اقتصادی دنیا که سرچشمه آن را باید در سیاست های جنگ طلبانه و غلط جرج بوش جستجو کرد، آمریکا را در بدترین شرایط اقتصادی از سال 1390 به سر می برد و تمام برنامه های رئیس جمهور تازه وارد را به چالش کشانده است. وفاداری اوباما به حزب متبوع خود، دموکرات ها نشان می دهد که او در زمینه انرژی با سیاست های عرضه مشکل خواهد داشت و این خبر خوبی برای صادرکنندگان نفت جهان نمی تواند باشد.
    جان مک کین از باراک حسین اوباما باخت و مردم آمریکا با رای خود به برنامه این پیرمرد جمهوری خواه مهر "بایگانی شود" زدند. آیا اوباما نخستین رئیس سیاه کاخ سفید، برنامه رقیب را در زمینه انرژی بایگانی می کند؟
    برنامه مک کین به نظر بایگانی نمی شود و این امکان وجود دارد که اوباما برای تحقق شعارهای خود نگاهی عمیق و دقیق به آنچه مک کین در سر داشت بیندازد بلکه مطمئن تر گام بردارد.
    اگر رئیس جمهور می شدم، برای رهایی آمریکا از وابستگی به نفت خارجی برنامه ای در سر داشتم که شاید چهار تا هشت سال دیگر با ورود جمهوری خواه دیگری به کاخ سفید به آن توجه بیشتری شود. برنامه مک کین چه بود؟
    پرونده این شماره «گستره انرژی» در خصوص سیاست و انرژی به کالبد شکافی برنامه باراک اوباما و جان مک کین اشاره می کند.
  • او با ما نیست
    صفحه 26
  • بایگانی شود! اگر رئیس جمهور می شدم
    صفحه 27
  • کندوکاو
  • عراق و اشغالگران: توافق روی بشکه های نفت
    صفحه 29
    به رغم اینکه عراق سومین ذخایر نفتی اثبات شده را در جهان دارد و استخراج نفت از میادین نفتی این کشور نیز از کم هزینه ترین و سهل الوصول ترین عملیات های استخراجی در جهان به شمار می رود، تنها بخش محدودی از میادین نفتی این کشور تحت توسعه و بهره برداری قرار گرفته است.
    جیمز بیکر وزیر خارجه اسبق آمریکا و لی همیلتون عضو سابق کنگره آمریکا در گزارشی که اواخر 2006 درباره وضعیت سیاسی عراق منتشر کردند اعلام کردند که ثبات عراق با شکست یا موفقیت اقتصاد این کشور در ارتباط متقابل قرار دارد که این امر در میان مدت به شدت وابسته به صنعت نفت و گاز این کشور است...
  • حصارکشی دور میدان های نفتی عراق
    صفحه 30
  • دندان طمع به چاه های نفت عراق
    صفحه 31
  • کندوکاو: دغدغه گازی ایران
  • امروز واردات - فردا صادرات
    صفحه 33
    در آبان ماه بازار مذاکره برای صادرات گاز ایران داغ بود. نوذری با همتای ترک خود مذاکره کرد و تقاهم نامه صادرات گاز به ترکیه و اروپا و سرمایه گذاری 12 میلیارد دلاری در فازهای 22 تا 24 پارس جنوبی امضاء کردند. خبر از کرسنت برای صادرات گاز به امارات به گفته رئیس شرکت ملی نفت ایران به کما رفته است، جزئیات پیشنهاد مدیر عامل شرکت گازپروم به ایران را بررسی می شود. وزیر خارجه هند به تهران آمد و حرف های تکراری رد و بدل شد، دارندگان 60 درصد گاز جهان در میهمانسرای شماره یک وزارت نفت دور یک میز نشستند و درباره تشکیل کشورهای صادرکننده گاز جهان گفت وگو کردند و در حال ادامه گفت وگو ها به سر می برند و سرانجام اینکه بحرینی ها هم پیام داده اند گاز می خریم.
    دغدغه گازی ایران این است که امروز به واردات نیاز دارد و در اندیشه صادرات است برای آینده.
    ایران هم اکنون در حال مذاکره با ترکیه، پاکستان، ارمنستان، کشورهای عربی خلیج فارس و کشورهای اروپایی مانند سوئیس برای صادرات گاز طبیعی است و سالیانه 8 میلیارد متر مکعب گاز از ترکمنستان وارد می کند و قصد دارد میزان واردات گاز از ترکمنستان را به 14 میلیارد متر مکعب افزایش دهد. آیا رشد مصرف داخلی ما را واردکننده گاز دنیا می کند؟...
  • نوباگو نه! به پارس بیندیش؛ آقای گولر
    صفحه 34
  • ایران و ترکیه؛ خیابان دوطرفه با جاده های فرعی
    صفحه 36
  • مامور ویژه پوتین؛ پیشنهاد میلر چه بود؟
    صفحه 37
  • مثلث گازی با ضلع های نامساوی
    صفحه 39
  • مقالات
  • خصوصی سازی نیروگاه ها در دست انداز قیمت و بازار
    صفحه 40
    در آبان ماه سال جاری وزیر نیرو از احتمال وضع قیمت واقعی برق برای دوسال آینده خبر داد.به نظر می رسد قیمت گذاری کنونی برای ادامه فعالیت نیروگاه های کشور اقتصادی نیست و هزینه های سنگین تامین نیرو بر درآمد حاصل از فروش آن می چربد. از طرف دیگر بسیاری از نیروگاه های کشور نیز با توجه به خشکسالی سال جاری و فشار مضاعف نیاز به تعمیر دارند. با وجود شمول بخش زیادی از نیروگاه های کشور در سیاست های اصلاحی اصل 44 و تلاش دولت برای واگذاری آنها به بخش خصوصی، مشکلات زیادی در راه خصوصی سازی نیروگاه ها وجود دارد و به همین دلیل دولت خصوصی سازی نیروگاه ها و اعمال سیستم قیمت تمام شده را به عنوان راه حل معضلات کنونی صنعت برق در پیش گرفته است.
  • انرژی خورشیدی؛ هزینه بر اما پایدار و اقتصادی
    صفحه 42
    در آستانه فصل سرما، مدیر عامل شرکت توانیر اعلام کرد که به دلیل خشکسالی و عدم تولید انرژی در نیروگاه های برق آبی، امسال مصرف گازوئیل و سوخت نیروگاه ها افزایش خواهد یافت. بنابراین از اواسط آبان ماه تا پایان سال جاری، پیش بینی می شود نیروگاه های کشور در فصل زمستان روزانه 137 میلیون متر مکعب گاز طبیعی یا معادل آن گازوئیل و مازوت نیاز داشته باشند. با وجود اینکه اقدامات مناسبی برای استفاده از انرژی های نو در کشور آغاز شده اما هنوز با جایگزینی این منابع در تامین نیروی بخش قابل توجهی از طرف تقاضا فاصله زیادی داریم. امروزه هزینه زیادی صرف کاشت لوله های انتقال گاز به سراسر کشور می شود. به نظر می رسد استفاده از یک نقشه آمایش انرژی در کشور به جایگزینی منابع تامین نیرو در نواحی دور از میادین نفت و گاز و کاهش بار سنگین نیروگاه های حرارتی کمک کند. انرژی خورشیدی یکی از انواع انرژی های نوین تجدیدپذیر است که با وجود گرانی دستگاه های مورد نیاز از بعد ملاحظات زیست محیطی و پایایی و توسعه پایدار در بلندمدت به ویژه در اقلیم های نزدیک به مناطق حاره منبع مناسبی برای تامین انرژی است
  • دسترسی کشورهای در حال توسعه به منابع جدید انرژی
    صفحه 44
    هر چند هزینه استفاده از انرژی خورشیدی بسیار بالاست، ولی امروزه در سیاست گذاری ها، فقط هزینه سیستم های خورشیدی در نظر گرفته نمی شود، بلکه فواید حاصل از به کارگیری آنها، مانند کاهش آلودگی محیط زیست و صرفه جوئی سوخت و کاهش هزینه های اجتماعی نیز مد نظر قرار می گیرد. با وجود تمام مسائلی که مطرح می شود، می توان مناطقی از کشور را یافت که استفاده از انرژی خورشیدی در آنها توجیه اقتصادی دارد. دلایل به کارگیری سیستم های فتوولتائیک را می توان به طور خلاصه بصورت زیر بیان نمود:کم بودن تفاوت میزان تولید در بهترین و بدترین مکان از نظر تابش خورشید، امکان تولید در هر مکان، قابلیت تولید در محل مصرف و عدم نیاز به سیستم های انتقال و توزیع، نداشتن اثرات مخرب زیست محیطی و قابلیت توسعه پایدار، قابلیت اشتغال زائی، سودمندی برای اقتصاد ملی،آسان بودن نصب، عملکرد و نگهداری سیستم های فتوولتائیک هزینه سیستم های فتوولتائیک در مقایسه با سایر تکنولوژی های متصل به شبکه، نسبتا بالا می باشد. اما با افزایش تولید سیستم های فتوولتائیک میانگین قیمت آنها با ضریب 2 در پایان هر دو دهه، کاهش یافته است.
  • ذخیره سازی و صادرات گاز فشرده از پارس جنوبی
    صفحه 46
    همزمان با افزایش ساخت و تبدیل خودروهای دو گانه سوز و از طرف دیگر، اعمال سهمیه بندی، CNG نقش پر رنگ تری پیدا نموده و صنعت حمل و نقل کشور روز به روز به آن وابسته تر شده است. در بعد بین المللی نیز اقبال عمومی به CNG به عنوان سوخت پاک خودرو زیاد گردیده است. با توجه به تراز منفی گاز کشور و پیش بینی استمرار این مشکل در سال های آتی، لازم است، جهت تامین گاز مصرفی جایگاه ها مخصوصا در فصول سرد سال تدابیر مناسب اتخاذ شود. در این مقاله پیشنهاد ذخیره سازی و صادرات CNG با بهره گیری از تکنولوژی های جدید بررسی گردیده است. مزایای این روش از بعد داخلی: ازدیاد برداشت و صیانت از مخزن مشترک پارس جنوبی، صرفه جویی ارزی و بهره مندی نقاط فاقد شبکه سراسری گاز از CNG می باشد. از جنبه بین المللی با به کارگیری تکنولوژی انتقال CNG در توسعه فازهای آتی پارس جنوبی یا جایگزینی آن با برخی طرح های تولید LNG، می توان به مزیت صادرات CNG و ایفای نقش استراتژیک در عرصه ای جدید اشاره نمود. بدین ترتیب با صادرات CNG در قالب قراردادهای 9 ماهه، تولیدات ماه های سرد به مصرف داخل اختصاص می یابد.
  • بازار انرژی
    صفحه 52
  • بازار انرژی
    صفحه 52
  • اطلاعات آماری
    صفحه 56
    فعالیت های حفاری انجام شده توسط شرکت ملی حفاری ایران طی سال های 1385- 1377 فعالیت های اکتشافی طی سال های 77 تا 86میزان اکتشاف هیدروکربورهای مایع از نیمه سال 84 تا پایان خردادماه 87 میزان اکتشاف گاز از نیمه دوم سال 84 تا پایان خردادماه 87