فهرست مطالب

گستره انرژی - پیاپی 69-70 (بهمن 1391)

ماهنامه گستره انرژی
پیاپی 69-70 (بهمن 1391)

  • بهای روی جلد: 60,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1391/11/09
  • تعداد عناوین: 33
|
  • سرمقاله
  • خبرنامه
  • پرونده
  • صفحه 17
    سال گذشته میلادی با تلخی ها و شیرینی های خود به پایان رسید و اینک جهان قدم به سال 2013 نهاده است. ماهنامه گستره انرژی در پایان سال 2012 و سرآغاز سال 2013 میلادی با انتشار این پرونده،کارنامه اتفاقات و رویدادهای سال گذشته میلادی را در دنیای انرژی و بازار نفت همراه با چشم انداز فعالیت های فراساحلی و اکتشافی در سال جدید میلادی را به مخاطبان خود عرضه می کند. در این پرونده تلاش شده تا با استفاده از آخرین گزارش های انتشاریافته در رسانه های حوزه انرژی جهان، مجموعه کاملی از اتفاقات و رویدادها و تحلیل های مرتبط با آن را مرور می کنیم
  • صفحه 18
    جهان در سال 2012 شاهد رویدادها و اتفاقات تلخ و شیرین بسیاری بود؛ در این میان و با نگاهی به سرخط اخباری که در این 365 روز پرماجرا ذهن مردمان این کره خاکی را به خود مشغول کرد، می توان ادعا کرد که طلای سیاه نقشی ممتاز و در خور توجه، در تمرکز افکار عمومی جهانیان را به خود اختصاص داده است؛ چه با هر دعوا و مناقشه سیاسی که یک سر آن در همسایگی میادین و ذخایر نفتی بوده است، لرزه بر ساختار صنعتی جهان مصرف کننده افتاده و شاید موجی از نگراین را در هر دو سوی جهان به راه انداخته باشد.
  • صفحه 20
    هرآنچه که در عالم انرژی رخ می دهد و هر فناوری جدیدی که از امروز به دنیای انرژی اضافه می شود، مطمئنا به دلیل کاستی و نقصی است که وجود داشته و این فناوری آن را خواهد پوشاند. همه انفجارات و آتش سوزی های سکوهای نفتی، نشت نفت به دریاها و اقیانوس ها، مسائل حقوقی و چالش های موجود در ارتباط با سوخت های فسیلی و محیط زیست استدلال های روشنی بر تایید بسیاری از این نوع فناوری ها هستند، ولی از دید کلان بینش رو به جلو در پیشروی سریع انرژی که هر ساله و در زمینه های مختلف شاهد آن هستیم از مهم ترین مسائلی است که باید مد نظر قرار گیرد. در همین عصر چه بسیار پیشگامان و سردمداران خلاق و مبتکر، دانشمندان و مهندسان را می توان یافت که با حداکثر عشق و انگیزه در زمینه انرژی هر روز برای ایجاد فناوری نو گام بر می دارند تا انسان ها و البته میزبان آنها (کره خاکی) توان ادامه حیات خود را با اتکا به این علوم دانش بنیان از دست ندهند. با نگاهی مختصر به سالی که گذشت، این گزارش به تعدادی از مهم ترین فناوری های این حوزه پرداخته است.
  • صفحه 24
    در سالی که فرا روی ماست، چشم انداز صنعت فراساحل چگونه خواهد بود؟ این سوالی است که نویسنده در این مقاله می خواهد به آن پاسخ دهد. صنعت فراساحل همواره یک بخش مهم از صنعت کلیدی عرضه نفت و گاز، در دنیای کنونی است. افزایش تعداد پروژه های اکتشاف و تولید از میادین نفت و گاز قرار گرفته در آبهای عمیق و فوق عمیق با شیبی ملایم و پیش بینی تداوم این روند رو به رشد در یک دهه آینده فرا روی ما در کنار رشد یک درصدی تقاضای جهانی نفت در سال های آینده؛ توسعه این بخش را از اهمیت و جذابیت زیادی برخوردار نموده است. حجم کل تولید جهانی نفت از میادین فراساحلی در همه سال های اخیر رو به افزایش بوده، اما در یک دهه اخیر رشد تولید با شیبی بیشتر، روبه رو گردیده است...
  • گفتگو
  • فرهاد محمدی صفحه 26
    میدان نفتی آذر یکی از میدان های مشترک با کشور عراق است که در 20 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مهران در استان ایلام واقع شده است. میدان آذر یکی از میادین هیدروکربوری موجود در ساختار زمین شناسی بلوک اناران در دماغه کوه های زاگرس است که ضریب بازیافت نفت استحصالی آن طی40 سال آینده حدود 16 در صد برآورد می شود؛ کار حفاری 19 حلقه چاه این میدان مشترک در قالب سه بسته کاری، به شرکت ملی حفاری ایران، شرکت گلوبال پتروتک کیش و شرکت حفاری نفت و گاز پرشیا زیرمجموعه اویک واگذار شده است. برای اطلاع از آخرین وضعیت میدان نفتی آذر با مهندس نادر قربانی، مدیر عامل شرکت مهندسی و توسعه نفت که کار توسعه میدان نفتی آذر را در دست اجرا دارد به گفتگو نشستیم و سوالات خود را مطرح کردیم.
  • صفحه 28
    اخیرا هفته نامه تجارت فردا در گفت وگو با بیژن نامدار زنگنه، وزیر اسبق نفت به بررسی جایگاه نفت در اقتصاد ایران پرداخته است. تا حدود یک سال پیش در مجمع تشخیص مصلحت نظام عضویت داشت اما در دور جدید، نام او از فهرست اعضا حذف شد و به این ترتیب مردی که سه دهه بر مسند مهم ترین وزارتخانه های ایران تکیه زده بود، به صورت رسمی از مسئولیت های دولتی و حکومتی کنار رفت.
  • گزارش
  • کندوکاو
  • صفحه 32
    شرکت اکسون موبیل گزارشی را با عنوان «چشم اندازی برای انرژی در سال 2040» منتشر نمود. این گزارش با پیش فرض آنکه شما باید ظرفیت پذیرش خطای ذاتی هرگونه پیش بینی برای آینده انرژی را در طی 30 سال آینده داشته باشید، صرفا جهت تعیین برخی جهت گیری ها و سیاستگذاری های کلان مفید است. در این مقاله برای تاثیرگذاری بیشتر، حتی الامکان از بیان موارد تفصیلی خودداری نموده‎ و گلچینی از مطالب قابل استفاده را در سه بخش: رشد کل تقاضای انرژی جهان، پیشرفت سامانه های حمل و نقل و رشد نیازهای صنعتی ارائه می شود...
  • ترجمه: محسن داوری صفحه 33
    به نظر شما، شیوه کنونی نگهداری اطلاعات شرکت شما تا چه حد ایمن است؟ به هر حال بهتر است یک بار دیگر به این مسئله فکر کنید. وقوع یک حمله سایبری می تواند بزرگترین کابوس یک مدیر به شمار آید. در روز 15 آگوست سال2012، هنگامی که صدها نفر از کارکنان شرکت آرامکوی عربستان سعودی در حال آماده شدن برای گذراندن یک تعطیلات مذهبی بودند، شخصی که به شبکه این شرکت دسترسی داشت، با وارد کردن یک ویروس به سرور مرکزی آرامکو باعث پاک شدن اطلاعات موجود بر روی سه چهارم رایانه های این شرکت شد. پس از روشن شدن دوباره رایانه ها، کارکنان آرامکو شاهد جایگزین شدن همه فایل های خود با یک پرچم در حال سوختن ایالات متحده بودند، اما این اتقاق منحصر به فرد نبوده است.
  • ترجمه: محسن داوری صفحه 34
    به دنبال موافقت اعضای کنسرسیوم سازنده خط لوله نوباکو با اختصاص 50 درصد سهام این طرح به گروه گازی توسعه دهنده میدان شاه دنیز آذربایجان در اولین روزهای سال 2013 میلادی، این کنسرسیوم از یک برگ برنده در برابر خط لوله رقیب خود یعنی خط لوله ترانس آدریاتیک (تاپ) برخوردار شده است. کنسرسیوم شاه دنیز دو که هم اینک دارای معاهده همکاری با خط لوله ترانس آدریاتیک (تاپ) است، اعلام نموده که این اقدام برای آغاز هرچه سریع تر پروژه نوباکو ضروری است. با اجرای خط لوله تاپ، گاز آذربایجان به ایتالیا منتقل می شود، در حالی که نوباکو گاز کاسپین را به اروپا انتقال خواهد داد.
  • ترجمه: فرزانه محمدی صفحه 35
    پس از گذشت چند دهه از ساخت و بهره برداری از صدها نیروگاه تولید برق استفاده کننده از سوخت های فسیلی که کارایی انرژی پایینی دارند، متخصصان تجربه موفق چند کشور درساخت نیروگاه های کوچک برقابی را قابل توسعه در سراسر دنیا ارزیابی می کنند. نویسنده این مقاله با نگاهی به کارنامه نیروگاه های بزرگ و هزینه های بالای اقتصادی ساخت و نگهداری و انتقال برق تولید شده در این نیروگاه ها معتقداست در دنیایی که با انواع بحران های زیست محیطی و اقتصادی روبه روست راهکارهای محلی و منطقه ای و پایدار تولید برق به رفاه و توسعه یکپارچه و نتایج اثربخش تری خواهد بود.
  • صفحه 36
    محمد رحیم احمدوند معاون وزیر اقتصاد، در اواسط دی ماه با اشاره به صدور مجوز افزایش سرمایه هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس از شش میلیارد تومان سرمایه به 4/2 هزار میلیارد تومان توسط سازمان بورس اظهار داشت، با این مجوز مدیران و مسئولان این شرکت مشمول اصل44 می توانند نسبت به برگزاری مجمع فوق العاده برای اعمال افزایش سرمایه و همچنین برگزاری مجمع سالانه اقدام کنند. در حال حاضر فعالیت شرکت ملی صنایع پتروشیمی در داخل کشور دیگر انحصاری نیست و محیط رقابتی در داخل کشور (به ویژه در بخش تولید، الفین ها و پلی الفین ها) شکل گرفته است. پس از خصوصی سازی و با آزاد سازی فروش داخلی و صادرات محصولات توسط شرکت های بازرگانی رقیب با چالش عدم انسجام در برنامه های فروش واحدهای خصوصی شده و فقدان یکپارچگی در صادرات مواجه شود.
  • مقاله
  • محمدعلی فکری، محمد راهرواحمدی صفحه 37
    امروزه دانش موجود در سازمان ها از مهم ترین دارایی محسوب می شود و مدیریت آن از اهمیت روز افزونی برخوردار است.]مطالعات انجام گرفته بر این مطلب تاکید می نماید که تجاربی که یک فرد در دوران شغل خود به دست می آورد، به عنوان منبع اصلی ایجاد دانش مدیریتی، مهارت ها و توانایی می باشد. سوال اینجاست در طی سال های متمادی که صنعت نفت ایران شکل گرفته، چه تعداد از مدیران و کارکنان فعال این صنعت افکار، دیدگاه ها، تجارب، آموخته ها و اندوخته های تجربی و علمی خود را مکتوب نموده اند؟ چه میزان از این دانش و تجارب به افراد بعدی منتقل شده است؟ هر سازمان باید شکست ها و موفقیت های گذشته خود را مرور و از آنها درس بگیرد و با اشاعه فرآیند چرخه دانش در بین کارکنان، فرهنگ مدیریت دانش را در تمامی سطوح سازمان نهادینه نماید. حال چنانچه دریچه ای کوچک به تاریخچه نفت و فراز و فرودهای آن باز کنیم بیش از پیش به اهمیت، پردازش و نگهداشت دانش آن پی می بریم؛ زیرا از گذشته علمی صنعت چندان اثری موثر بجای نمانده است.
  • تحلیل
  • ترجمه: اتابک اصغری صفحه 40
    بزرگترین دغدغه و نگرانی فعالان عرصه تغییر اقلیم کره زمین، فراوانی منابع سوخت های فسیلی است که در آینده ای نه چندان دور سوزانده شده و چالشی در حد و اندازه های یک فاجعه را برای زمینیان به بار خواهد آورد. با توجه به گستردگی و حجم بالای سوخت های فسیلی در لایه های زیرین زمین، فعالان تغییر اقلیم کره زمین تمام تلاش خود را در جهت افزایش سرعت تغییر منابع انرژی مصرفی بشر متمرکز نموده اند. منابع سوخت های فسیلی بدین زودی ها به پایان نخواهند رسید، فعالان و پایشگران تغییر اقلیم بیش از پیش بر سرعت هر چه بیشتر این مرحله گذار تاکید می کنند. مرحله گذری که ما را از منابع فسیلی به انرژی های تجدیدپذیر می رساند، ولی در بیشتر جلسات و نشست ها استفاده از افسانه پایان ناپذیری سوخت های فسیلی نتیجه ای متضاد داشته و میزان تلاش و جدیت مسئولین را کمرنگ می نماید...
  • فرزانه محمدی صفحه 42
    هجدهمین کنفرانس بین المللی تغییرات آب و هوایی (از سال 1992 تاکنون) برای ارائه راهکارهایی جهت مشکل گرمایش زمین و بحران انتشار گازهای گلخانه ای، در پاییز سال جاری دوحه قطر برگزار شد. از اهم نتایج این کنفرانس نشان دادن عدم کفایت پیمان توکیو در کاهش گازهای گلخانه ای و بی اعتمادی بیشتر به اجرای قوانین مصوب از سوی دولت ها و بدبینی نسبت به تصویب قوانین جدید برای مبارزه با تغییرات اقلیمی بود.
    آمریکا هیچ دستور صریح و روشنی برای کاهش گازهای گلخانه ای خود ندارد. استدلال سیاستمداران آمریکایی این است که روش پایین به بالا بیشتر جوابگو خواهد بود، یعنی به جای اینکه قوانین در سطح بین المللی وضع شود، اقدامات محلی توسعه داده شود. منتقدان می گویند علت اصلی عدم تصویب قوانین کاهش آثار تغییر اقلیم توسط آمریکا، نفوذ شرکت هایی چون برادران کچ بر اقتصاد این کشور است که با صرف هزینه های هنگفت مانع تصویب قوانین کاهش انتشار دی اکسید کربن می شوند. چین و آمریکا با وجود اینکه از تولیدکنندگان اصلی گازهای گلخانه ای هستند، حاضر به پذیرش محدودیت ها نشدند.
  • گزارش
  • ناهید مرادی صفحه 45
    در حال حاضر بیش از چهل هزار میدان نفتی در سراسر دنیا وجود دارد. چرخه تولید نفت از اکتشاف و حفاری گرفته تا بهره برداری و تولید، تصفیه و پخش فرآورده های آن، فرآیندی است که به تولید پسماند می انجامد و در صورت عدم مدیریت صحیح ممکن است، اثرات زیست محیطی و جوی غیرقابل جبرانی به همراه داشته باشد.
    بخش بالادستی نفت و گاز نیز با چالش های عمده ای در زمینه مدیریت پسماند روبه رو می باشد. پسماندهای حاصل از حفاری چاه ها، واحدهای بهره برداری، نمک زدایی و فرآورش، آبهای آلوده حاصل، مواد زائد مصرفی شرکت ها، ته مانده و لجن های مخازن نفتی و... مسئولیت این بخش در برابر محیط زیست را بیش از پیش حساس ساخته است. مشکلاتی که به دلیل سوء مدیریت در این زمینه ممکن است به بخش بالادستی تحمیل گردد، بسیار تکان دهنده است.
  • مقاله
  • کامران جهانگیری بابادی صفحه 47
    امروزه استفاده از واحدهای IGCC (Integrated Gasification Combined Cycle) برای تولید برق در جهان بسیار متداول شده و روند استفاده از این فرآیند جهت تولید برق در سال های آینده یک سیر صعودی خواهد داشت. واحدهای IGCC به عنوان حلقه اتصال صنعت نفت با صنعت برق شناخته شده و از دیدگاهی فراتر از نفت و برق یعنی از دیدگاه انرژی بسیار حائز اهمیت می باشند. همچنین تغییر کیفیت نفت خام تولیدی در جهان و ایران (که به سمت سنگین تر شدن سیر می کند) موجب گردیده که ضایعات سنگین هیدروکربنی (Residue) در پالایشگاه ها درصد بیشتری از محصولات تولیدی پالایشگاه ها را به خود اختصاص دهند و در نتیجه ضرورت استفاده از فرآیندهایی که بتوانند این مواد سنگین و کم ارزش را به محصولات با ارزش تبدیل نمایند، روز به روز بیشتر احساس می شود.
  • علیرضا محمدی صفحه 50
    عرضه عمومی اوراق سلف نفتی در شبکه بازار سرمایه یا بانکی قرار بود، توسط شرکت ملی نفت ایران یا شرکت های تابعه آن انجام شود. اما پس از گذشت یک سال از وعده عرضه اوراق سلف نفتی توسط وزارت نفت بالاخره قرار بود که این اوراق در اوایل دی ماه جاری توسط بانک سپه عرضه شود، اما تا اکنون خبری از زمان دقیق عرضه این اوراق در دست نیست. افزون بر سرمایه گذاران داخلی، امکان خرید اوراق سلف نفتی برای خریداران خارج از کشور نیز وجود دارد، ولی همه خریداران هنگام تحویل فیزیکی نفت خام باید دارای شرایط شرکت ملی نفت ایران باشند. در این بررسی از دیدگاه فقهی و کارشناسی به شرایط و مشکلات پیش روی عرضه این اوراق پرداخته شده است.
  • بازار انرژی
    صفحه 53