فهرست مطالب

خلق - پیاپی 14 (آذر و دی 1388)

دو ماهنامه خلق
پیاپی 14 (آذر و دی 1388)

  • 72 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1388/09/01
  • تعداد عناوین: 26
|
  • محمدعلی مجاهدی صفحه 4
    باز از هر کوچه پس کوچهای که میگذری، غم سایهوار دنبالت میکند. انگار در جستوجوی فرصتی است که با تو و با دل تو آشنا شود؛ ولی تو هنوز این استحقاق را در خود نمیبینی؛ چرا که باید شرایط این دوستی را فراهم کنی، تا قدر این نعمت را بهتر بشناسی و دچار کفران نعمت نشوی.
  • حجت الاسلام محمد جواد رودگر صفحه 6
    اشاره: در بخش های پیشین مقوله «عرفان عبودیت محور» مطرح شد که عرفان قرآنی و سلوک وحیانی بر گوهر بندگی و جوهر عبودی مبتنی است و عزت عارف، در عبودیت الهی رقم می خورد. عبودیت، جوهری است که کنه و درون مایه آن، ولایت الهی است؛ یعنی رسیدن به اینکه تحت تدبیر محض خداوند و اراده الهی است. در این مقام، عبد سالک، چیزی غیر از آنچه معبودش اراده کند، نخواهد داشت و همه شؤون حیات و هستی اش فانی در خدا است و جهان فانی و باقی را فدای شاهد و ساقی می کند. او چنان اعتلایی می یابد که از خوف جهنم و شوق جنت عبور می کند و عشق بندگی و شوق دیدار، همه هستی اش را پوشش می دهد. اکنون پرسش این است که در «عرفان عملی قرآنی» چه حقیقتی است که عارف و سالک را به منزلت «عبدیت» و آن گاه مقام «عندیت» می رساند و تاج کرامتش و جایزه سلوک و ریاضتش، «عبده و رسوله»، «نعم العبد»، «اسری بعبده لیلا من المسجد الحرام الی...»، «فاوحی الی عبده ما اوحی» و... خواهد شد؟ راز و رمز سلوک عبودی در چیست؟
  • حجت الاسلام محمد عمومی صفحه 10
    اشاره: تحقق صفات اخلاقی شایسته در انسان، در گرو شناخت و فراهم ساختن زمینه ها و مبانی هر یک از آن خصال نیکو است. با توجه به رابطه عمیق و تنگاتنگ اخلاق و باورهای انسان، این نوشتار به اختصار به بررسی این ارتباط پرداخته و در معرفی باورهای متعالی، به طور عمده باورهای حسینی7 را مورد نظر قرار داده است.
  • صفحه 14
    در این گفتار، بر آن هستیم که درباره یکی از مهم ترین مسائل مربوط به مهدویت؛ یعنی مساله «انتظار»، سخن گوییم.
    این مساله، از جهات متعدد حائز اهمیت است که به سه جهت آن اشاره می شود.
    نخست: شناخت وظیفهدوم: دست یابی به آثار فراوان انتظارسوم: تحریف زدایی
  • حجت الاسلام جواد محدثی صفحه 17
    اشاره: شناخت «فلسفه هستی» و «حکمت حیات»، ارزش آفرین و جهت دهنده زندگی انسانی است. در گفتگوی میهمان عارف با عالم محمدی، از آیین مسلمانی و تقوا و شوق، سخن به میان آمد. نکاتی هم درباره پایداری و استقامت و نشانه های شاکران خواندیم.
  • حسین حیدری صفحه 20
    اشاره: خدای متعال در قرآن کریم الگوهایی را برای راه پویان سفر پر پیچ و خم سیر و سلوک مطرح کرده است. یکی از آموزنده ترین این الگوها، حضرت یونس7 می باشد. اهمیت این مساله آن هنگام روشن می شود که بدانیم سالکان الی الله ممکن است در مسیر خود دچار لغزش، گناه، اشتباه یا ترک اولی شوند. در زندگی حضرت یونس7 نیز ترک اولایی اتفاق افتاد که باعث ابتلای آن حضرت شد. البته این بزرگ مرد توانست از این ابتلا سربلند بیرون آمده و آن را به یکی از عوامل موفقیت خود تبدیل کند و به مقام صالحان نایل شود و به نمادی بی بدیل از رادمردان راه حق تعالی مبدل گردد. در این مجموعه نوشتار، می کوشیم با استفاده از زندگی نامه حضرت یونس7، برخی از مفاهیم اخلاقی را مورد بررسی قرار دهیم.
  • حجت الاسلام محمد بهشتی صفحه 24
    در هر گفتار و نوشتار لازم است نخست مفاهیم و اصطلاحات خاص مربوط به بحث، دقیق و روشن بیان شود؛ زیرا زبان هر علم و نیز زبان هر نوشتار و گفتار، مجموعه اصطلاحات خاص و مفاهیم و واژه هایی مربوط به آن است که ضروری می نماید مخاطب در آغاز، با این زبان آشنا شود.
  • حجت الاسلام مرتضی صالحی صفحه 26
    شکوه و عظمت مکتب اخلاقی عرفانی نجف، به تربیت افراد برای اخلاق در جنبه های فردی محدود نمی شود؛ بلکه از آنجا که روش تربیتی علمای نجف، از اسلام راستین و فرهنگ ناب محمدی6 برخاسته است، افراد را در همه ابعاد از جمله اخلاق اجتماعی رشد می دهد، تا در زندگی اجتماعی نیز به وظایف اسلامی و اخلاقی خود عمل کنند؛ بر خلاف مکاتب انحرافی که فقط به انزوا و گوشه گیری توصیه می کنند و عدم توجه به وظایف اجتماعی را در پی دارد.
  • آداب زیارت خانه خدا / رهنموده ایی از عالم ربانی شیخ محمد به اری همدانی
    صفحه 30
    برای پرودگار جهانیان خانه های مختلفی است. یکی را کعبه ظاهری گویند که تو طالب دیدار آنی، و غیر آن را بیت المقدس، بیت المعمور، عرش تا برسد به خانه اصلی که آن را قلب نامند و از همه این خانه ها عظیم تر است. شک و تردیدی نیست که طالب هر یک از این خانه ها، باید اعمال و مناسک ویژه ای را به جا آورد. در این رساله، ذکر آداب مخصوص به کعبه ظاهری آمده، البته غیر آن آدابی که در مناسک حج نوشته می شود؛
  • آیت الله علوی بروجردی صفحه 34
  • حجت الاسلام والمسلمین جعفر ناصری صفحه 38
    در کتاب بیان الآیات گیلانی حکایت شده امیرالمؤمنین7 فرمود: «سر الکتب المنزله فی القرآن و سر القرآن فی فاتحه الکتاب و سر فاتحه الکتاب فی بسم الله الرحمن الرحیم و جمیع ما فی بسم الله الرحمن الرحیم فی باء بسم الله و جمیع ما فی باء بسم الله فی النقطه التی تحت الباء و انا النقطه تحت الباء» و جناب سید حیدر آملی در «نقد النقود» و حافظ رجب برسی در «مشارق انوارالیقین فی اسرار امیرالمؤمنین» نقل می کنند که حضرت علی7 فرمود: «انا النقطه التی تحت الباء».
    و جناب ملا عبد الصمد همدانی در کتاب بحر المعارف آورده که رسول خدا6 فرمودند: «ظهرت الموجودات عن باء بسم الله الرحمن الرحیم».
  • محمدعلی مجاهدی صفحه 42
    در منابع مکتوب و کهن شعر فارسی، قدیمی تر از این بیت ابو منصور محمد دقیقی طوسی (متوفای 341ق)، شعری نیافتیم که در آن به صراحت از «غدیر» و «امیر روز غدیر» سخن رفته باشد:کبوس وار بگرید همی به چشم آلوسبه سان فرخ شهبا، امیر روز غدیر1
  • صفحه 45
    همین طور بی هدف و سر در گم در کوچه ها قدم می زد، چند روزی بود که او را ندیده بود و از حال و روزش خبر نداشت، به قدری از این دیدارهای روزانه بهره می برد که اگر یک روز او را نمی دید، شب خوابش نمی برد.
  • حجت الاسلام حسین علیزاده صفحه 46
    قیام امام حسین7 از سویی تجلی گاه خصلت های پاک انسانی و فضایل اخلاقی در جبهه حق، و از سوی دیگر محل بروز و ظهور رذایل اخلاقی در جبهه باطل است. عاشورا، میدان مسابقه خصلت های پاکی است که ریشه در افکار درخشان رسول گرامی اسلام6 دارد. حسین7 و یاران وفادارش، برای احیاء این خصلت ها قیام کردند و به همین خصایل نیز مشهور شدند. در جبهه مقابل نیز، دشمنان گرفتار رذیله های اخلاقی بودند و به همان رذایل معروف شدند. اینک برخی از آن فضایل و رذایل اخلاقی را برمی شمریم:1. ایمان 2. تصدیق 3. رجاء4. رضا5. وفا6. صبر7. عدل8. تعهد و احساس مسؤولیت 9. توکل10. زهد
  • سعید یوسف نیا صفحه 51
    از آسمان به جان تو وقتی خبر رسیدفریاد کرد کعبه که: وقت سفر رسید!
    از خود سفرکنید که فصل یگانگی استاکنون بهار رفتن از آیینه، سر رسیدوقت طواف کعبه، غمی بر دلت نشستبرخاستی که وقت طوافی دگر رسیدای یار! آن شراب مگر چند ساله بوداین می اگر رسید، به خون جگر رسیداز شرم بانگ العطشت آب شد فراتآبی که سیل گشت و به کوه و کمر رسیدنور بهشت بود نه کابوس سرنوشتتیر سه شعله ای که به داد پسر رسیدآوازه نماز تو از نینوا گذشتسعی صفا و مروه ات آخر به سر رسیدذی الحجه حلال تو، ماه حرام شدتا حج ناتمام تو، حج تمام شدروحی که سبز رفته ازین خاک، ماندنی استجانی که سرخ مانده درین تن، فشاندنی استای مهربان که جان تو از نور مطلق استدر قلب خاک شب زده، مهر تو ماندنی استحقی که با تو نیست، نه حق است باطل استباری حق است آنچه ز باطل ستاندنی استدستی که عاجزانه نجوید تو را، پلیدچشمی که عاشقانه نگرید تو را، دنی استوقتی که عشق قاری قرآن کربلاستبر رحل نیزه، آیه معراج خواندنی استاز هرم تشنگیت، دل آفتاب سوختتنها به آتش، آتش عشقت نشاندنی استسعی صفا و مروه ات آخر به سر رسیدبار سر است آنچه به منزل رساندنی استهفت آسمان شکسته و حیران به پای توستشرح شکوه عشق تو، در کربلای توست
  • مهدی محدثی صفحه 52
    همین طور بی هدف و سر در گم در کوچه ها قدم می زد، چند روزی بود که او را ندیده بود و از حال و روزش خبر نداشت، به قدری از این دیدارهای روزانه بهره می برد که اگر یک روز او را نمی دید، شب خوابش نمی برد.
    او را همچون برادر دوست داشت. حتی بیشتر از یک برادر، هر چه داشت، از وی داشت و چیزهای زیادی از او آموخته بود که هم به درد دنیایش می خورد و هم به درد آخرتش.
  • حجت الاسلام سیدحبیب حسینی صفحه 54
    اشاره: در شماره قبل برخی از آثار زیان بار معصیت الهی را بدین ترتیب برشمردیم:1. کاهش قوای عقلی، 2. فراموشی، 3. قساوت قلب، 4. زوال نعمت ها، 5. نزول بلاها، 6. رکود اقتصادی، 7. کوتاه شدن عمر، 8. محرومیت از ارتباط با خدا و 9. مستجاب نشدن دعاها.
  • صفحه 56
    در محضر سیدالسالکین آیت الله کربلاییاشاره: آیت الله سید احمد موسوی حائری (کربلایی) در کربلا چشم به جهان گشود. آن بزرگوار علاوه بر اینکه در علوم حوزوی، دارای مقام اجتهاد و سرآمد روزگار خود بود، در اخلاق و عرفان نیز تحت تربیت یگانه دوران، عالم عارف، آیت الله ملا حسینقلی همدانی به مراتب عالی معنوی دست یافت.
    مرحوم شیخ آقا بزرگ تهرانی که مدتی در نجف همسایه مرحوم آیت الله کربلایی بوده، درباره آن بزرگوار می نویسد: «سید احمد، در مراتب عمل و سلوک و زهد و ورع و تقوا و معرفت ب الله و خوف و خشیت از او، یگانه فرد زمان و اوحدی عصر خود بود...».
    آن بزرگوار در سال 1332ه.ق رحلت کرد و پیکر او را در جوار حضرت امیرمؤمنان7 به خاک سپردند. متن زیر، از برخی نامه های آن بزرگوار برگرفته شده که در کتاب تذکره المتقین آمده است.
  • صفحه 58
    اشاره: در شماره قبل، به تعریف «علم اخلاق» و «دانش تعلیم و تربیت» و تبیین رابطه این دو علم پرداختیم. بیان شد که قدم های آغازین تربیت در اسلام با چگونگی اندیشه ازدواج و معیارهای انتخاب همسر، شروع می شود. نیز نقش پدر و مادر و عوامل ژنتیکی و وارثت در شکل گیری شخصیت فرزند، تبیین شد.در این نوشتار برآنیم تا با مرحله دوم تربیت، یعنی مرحله جنینی آشنا شویم.
  • حجت الاسلام مصطفی اسکندری صفحه 60
    سکر (مستی)یکی از عوامل غفلت، حالت سکر و سرمستی است. معمولا مردم سکر را ناشی از نوشیدن مشروبات الکلی می دانند؛ در حالی که این، یکی از مصادیق مستی است و ممکن است این حالت از چیزهای دیگری نیز ناشی شود. از امیرمؤمنان7 وارد شده است:«ذاک حیث تسکرون من غیر شراب، بل من النعمه و النعیم؛1 آن، زمانی خواهد بود که نه از شراب، بلکه از نعمت و خوشی مست می شوید».
  • صفحه 62
    اشاره: اخلاق کاربردی، زیرمجموعه اخلاق هنجاری است البته در حوزه خاصی از زندگی فردی و اجتماعی، با دقت خاص و جزئی نگری و تطبیق اصول کلی بر موارد خاص1 اخلاق کاربردی برآنست تا میزان تاثیرگذاری و کاربرد نظریه ها و اصول اخلاقی را در عرصه رفتارها و مسائل اخلاقی با توجه به تعارضات اخلاقی نشان دهد؛ لذا با توجه به تفاوت مکاتب اخلاقی، اخلاق کاربردی متفاوتی خواهیم داشت زیرا هر مکتبی بر اساس اصول اخلاقی که به آن معتقد است، سیاست های کاربردی خود را در این زمینه سامان می دهد. از این رو اخلاق کاربردی اسلام مبتنی بر اصول اخلاقی اسلامی است و در مسائل اخلاقی از آن اصول الهی بهره می گیرد.
    اخلاق محیط زیست، راه استفاده صحیح از طبیعت و کنترل مصرف را به ما نشان می دهد. در شماره قبل تبیین مبانی و اصول اسلامی در مورد نظام آفرینش را آغاز کردیم. اینک به ادامه آن می پردازیم.
  • صفحه 64
    حماسه و عرفان«حماسه و عرفان» نام یکی دیگر از آثار ارزشمند آیت الله جوادی آملی است. همان طور که از نام این کتاب بر می آید، موضوع آن درباره عرفان، حماسه و ارتباط بین این دو مقوله است. اصل مطالب کتاب، برگرفته از سخنرانی های آیت الله جوادی آملی است که در محرم سال 1411ق (1368ش) انجام شده و پس از انجام تغییرات لازم و حذف و اضافات، بازبینی و تایید نهایی ایشان به چاپ رسیده است. این عالم بزرگوار در مقدمه کتاب نگاشته اند:«نقش حماسه و تاثیر ستم ستیزی در تعالی روح بشر، زمینه اشتیاق عارفان ناب را به شهادت فراهم کرده و مجاهد کوی حق را با عرفان اصیل آشنا می سازد و این، همان هماهنگی حماسه و عرفان است».
  • صفحه 66
    مناسبتهای ماه های ذیحجه و محرماز امیرالمؤمنین7 حکایت شده: «ما من حرکه إلا و انت محتاج فی ها إلی معرفه؛1 هیچ حرکتی نیست مگر اینکه به معرفت آن نیازمندی».
    برای عبور از فراز و نشیب های زندگی، معرفت و شناخت لازم است که بدون آن، انسان سرگردان خواهد ماند و هیچ گاه به مقصد نخواهد رسید. چه حرکتی مهم تر از عبودیت و چه مسیری پرارزش تر از مسیر بندگی که برای پیمودن آن خلق شده ایم «و ما خلقت الجن و الإنس إلا لیعبدون؛2 من جن و انس را نیافریدم الا برای بندگی (تا از این راه تکامل یابند و به من نزدیک شوند)». مبادا برای طی این مسیر، فکری نکنیم و به راه و بیراهه های زندگی مادی مشغول شویم. راه نورانی را رها کرده و در لجنزار دنیا دست و پا بزنیم. پرواز در فضای روحانی را دوست داشته باشیم؛ اما نه بال و پری برای این سیر معنوی در اختیارمان باشد، و نه حرکتی برای برون رفت از این قفس تنگ خاکی انجام دهیم! در آسمان ها به دنبال گمشده خود بگردیم؛ در حالی که در لجنزار مادیات در حال فرورفتن هستیم و از سرنوشت خود غافلیم که اگر متوجه غرق شدن خود بودیم، دست کم فریادی می زدیم و کمکی می طلبیدیم؛ ای عزیز! بیا تا فرصت ها را دریابیم تا نفسی باقی است.
  • صفحه 70
    سخنان آیت الله سبحانی در مراسم آغاز سال تحصیلیحضرت آیت الله سبحانی، در مراسم آغاز سال تحصیلی حوزه های علمیه در مدرسه فیضیه، توجه به درس اخلاق را در حوزه های علمیه ضروری دانسته و افزودند: «مدیریت حوزه باید بکوشد علاوه بر تشکیل جلسات اخلاقی از سوی بزرگان حوزه، دروس اخلاق نیز به صورت مستمر در مدارس علمیه دایر باشد و کتاب هایی به عنوان درس اخلاق تدریس شود، تا جلوی عرفان های کاذب که بعضا در جامعه بروز می یابد، گرفته شده و عرفان ناب اسلامی، به وسیله کتاب ها معرفی شود». معظم له تاثیر استاد اخلاق را این گونه متذکر شدند: «گوینده اخلاق اگر مجسمه تقوا باشد، در سرنوشت انسان بسیار تاثیر گذار است». رئیس مؤسسه تحقیقاتی امام صادق7 در ادامه سخنان خود، پیرامون پذیرش طلاب، تذکراتی بیان کردند.