فهرست مطالب
نشریه مطالعات راهبردی در صنعت نفت و انرژی
سال سوم شماره 11 (بهار 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/02/05
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 9یکی از موضوعات جدید در حوزه رفتار سازمانی، موضوع رفتار شهروندی سازمانی است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر تعهد سازمانی (عاطفی، مستمر، و هنجاری) بر رفتار شهروندی سازمانی و نقش فرهنگ سازمانی در تعدیل این رابطه است. کلیه کارکنان شرکت نفت و گاز پارس، جامعه آماری تحقیق را تشکیل دادند. از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه 3 متغیره در مقیاس 5 نمره ای لیکرت استفاده شد. روایی پرسشنامه به روش محتوایی، و پایایی آن با محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ محاسبه گردید. برای تحلیل داده ها از نرم افزار لیزرل و SPSS استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که ابعاد عاطفی و هنجاری تعهد سازمانی، تاثیر مثبت و معناداری بر رفتار شهروندی سازمانی دارند، اما تعهد مستمر، تاثیر معناداری بر رفتار شهروندی سازمانی ندارد. فرهنگ سازمانی نیز به عنوان متغیر تعدیل کننده در این رابطه عمل می کند و باعث افزایش تاثیر تعهد سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی می شود.
کلیدواژگان: تعهد سازمانی، تعهد عاطفی، تعهد مستمر (عقلایی)، تعهد هنجاری، رفتار شهروندی سازمانی، فرهنگ سازمانی -
صفحه 25تحقیق حاضر با هدف شناسایی رابطه ساختار سازمانی با هوش سازمانی انجام شد. متغیرهای تحقیق شامل ساختار سازمانی (رسمیت، پیچیدگی، تمرکز) و هوش سازمانی (بینش راهبردی، سرنوشت مشترک، میل به تغییر، روحیه، اتحاد و توافق، به کارگیری دانش) بوده است. داده های تحقیق، با استفاده از دو پرسشنامه «ساختار سازمانی» رابینز و «هوش سازمانی» آلبرخت، جمع آوری شد. داده ها بر اساس روش همبستگی و انجام آزمون های آمار استنباطی کولموگروف- اسمیرنوف، کروسکال- والیس، یومن ویتنی، نسبت موفقیت در جامعه و ضریب همبستگی اسپیرمن تحلیل شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها، وجود رابطه قوی و معکوس بین مولفه های ساختار سازمانی و هوش سازمانی را تایید کرد. بر اساس نتایج این تحقیق، می توان چنین ادعا کرد که سازمان های دارای ساختار سازمانی ایستا (دارای رسمیت، پیچیدگی، تمرکز بالا) از هوش سازمانی کمتر، و سازمان های دارای ساختار سازمانی پویا (دارای رسمیت، پیچیدگی، تمرکز پایین) از هوش سازمانی بیشتر برخوردارند.
کلیدواژگان: ساختار سازمانی، رسمیت، پیچیدگی، تمرکز، هوش سازمانی -
صفحه 55تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان فرسودگی شغلی کارکنان و عوامل درون سازمانی موثر بر آن در شرکت ملی حفاری ایران انجام شده است. فرسودگی شغلی (شامل 4 مولفه خستگی جسمانی، خستگی عاطفی، عملکرد شخصی، و مسخ شخصیت) و عوامل درون سازمانی موثر (شامل 4 عامل شغل، همکاران، امنیت، و مدیریت) متغیرهای تحقیق بوده است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل 13228 نفر از کارکنان ستادی و عملیاتی شرکت ملی حفاری ایران بوده و نمونه آماری این تحقیق شامل 1113 نفر است. برای جمع آوری داده های تحقیق، از دو پرسشنامه «فرسودگی شغلی» و «عوامل درون سازمانی موثر» ساعتچی استفاده شده است. سپس داده های جمع آوری شده با استفاده از روش همبستگی و آزمون های آمار استنباطی آزمایش شد. در راستای توصیف فرسودگی شغلی، از فرایند نمایش ارقامی و تصویری استفاده شد. پس از محاسبه میانگین به-عنوان معرف گرایش مرکزی، و انحراف استاندارد به عنوان معرف پراکندگی، تحلیل های توصیفی در حیطه آمار پارامتریک انجام گرفت. همچنین، از مدل های آمار پارامتریک مقدماتی، ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن، و تحلیل واریانس یک طرفه، از نرم افزار SPSS استفاد شد. برای بررسی برازش مدل و اولویت بندی آن، از مدل آماری تحلیل مسیر با نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر این موضوع است که فرسودگی شغلی پدیده ای است که در شرکت ملی حفاری ایران وجود دارد. سهم و نقش عوامل درون سازمانی در بروز فرسودگی شغلی با تاکید بر الگویابی معادلات ساختاری در دامنه 40/0 تا 50/0 جای می گیرند، و بیشترین تاثیر را عوامل مدیریت و امنیت دارند.
کلیدواژگان: فرسودگی شغلی، خستگی جسمانی، خستگی عاطفی، عملکرد شخصی، مسخ شخصیت، عوامل دورن سازمانی، شرکت ملی حفاری ایران -
صفحه 85
امروزه موضوع اثربخشی در سازمان ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا در دنیای پرشتاب امروزی، سازمان هایی قادر به ادامه حیات خویش هستند که از اثربخشی کافی برخوردار بوده و بتوانند به اهداف از پیش تعیین شده دست یابند. از آنجا که در صنعت نفت، همواره مدیران به مقوله آموزش توجه داشته و به دنبال ارتقای آموزش کارکنان خود بوده اند، بررسی این امر که آیا کارکنانی که در دوره های آموزشی شرکت کرده اند، بعد از اتمام دوره ها می توانند از آموزش های ارائه شده برای بهبود عملکرد خود و افزایش اثربخشی سازمان بهره بگیرند، مطلبی مهم است. پژوهش حاضر، به طراحی مدل ارتقای اثربخشی دوره های آموزشی شرکت ملی نفت ایران می پردازد. روش پژوهش، توصیفی است. نمونه پژوهش شامل 134 نفر از افرادی است که در دوره های آموزشی شرکت ملی نفت ایران شرکت کرده بودند. روش نمونه گیری، تصادفی ساده بوده و از پرسشنامه محقق ساخته برای گردآوری داده های پژوهش استفاده شده است. روایی پرسشنامه با آزمون ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد. در این مقاله، ابتدا به طراحی مدلی بر اساس ادبیات موجود در زمینه اثربخشی آموزش می پردازیم. سپس با تحلیل آماری داده های حاصل به دو شیوه توصیفی و استنباطی، مدل مناسبی برای ارتقای اثربخشی دوره های آموزشی ارائه می کنیم. آزمون فریدمن ضمن معنادار نشان دادن اظهارات پاسخگویان، اولویت بندی عوامل فردی را به ترتیب شامل سطح انگیزش، نوع نیازها، نوع علائق و نگرش ها، ویژگی های شخصیتی، و سطح ویژگی های فردی شرکت کنندگان در دوره آموزشی نشان داد. همچنین، اولویت بندی عوامل آموزشی شامل ویژگی های مدرسین، نحوه و سبک تدریس مدرسین، نوع امکانات و زمان بندی، نوع هدف گذاری، نحوه ارزشیابی مدرسین، و نوع محتوای مطالب مطرح در دوره آموزشی گزارش شد. الویت بندی عوامل سازمانی موثر بر اتقای اثربخشی آموزش نیز به ترتیب شامل وجود جو سازمانی مناسب در شرکت برای حمایت از شرکت کنندگان دوره آموزشی، وجود مدیریت و پشتیبانی متناسب در حمایت از شرکت کنندگان دوره آموزشی، وجود خط مشی و قوانین سازمانی متناسب در حمایت از شرکت کنندگان دوره آموزشی است. نتایج نشان داد که این اولویت ها معنادار نیستند.
کلیدواژگان: مدل اثربخشی آموزش، آموزش ضمن خدمت، جو سازمانی، شرکت ملی نفت ایران -
صفحه 115
با وجود پیشرفت های سریع تکنولوژی و ادغام بسیاری از شرکت ها، پراکندگی جغرافیایی و تنوع تاسیسات، تعداد زیاد کارکنان آنها و نقش پررنگ سرمایه دانش، مدیریت دانش در صنعت نفت و گاز نقش بسیار مهمی ایفا می کند. هدف از این پژوهش، بررسی چالش های فرهنگی اجرای مدیریت دانش در شرکت ملی گاز ایران است. برای سنجش متغیرها از دو مدل نوناکا و تاکوچی و مدل فرهنگ سازمانی دنیسون استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش عبارت است از کلیه مدیران، روسا، کارشناسان، و مسئولان شرکت ملی گاز ایران. از مجموع 300 پرسشنامه که در اختیار افراد قرار داده شد، 141 پرسشنامه قابل تحلیل به دست آمد. در این مطالعه، با استفاده از تحلیل های آماری، ابتدا جایگاه شرکت ملی گاز ایران در مدل های فوق سنجیده شد. سپس رابطه بین ابعاد مدل مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی غالب مورد بررسی قرار گرفت. شرکت ملی گاز ایران در مرحله بیرونی کردن بالاترین امتیاز را دریافت نمود، و از نظر فرهنگی در بعد رسالت، بالاترین امتیاز را کسب کرد. بین مدیریت دانش و فرهنگ سازمانی رابطه معناداری وجود دارد. فرهنگ سازمانی غالب، یعنی رسالت، با تمام ابعاد مدیریت دانش در این شرکت رابطه معناداری دارد. همچنین، برای برطرف کردن چالش های فرهنگی اجرای مدیریت دانش، راه کارهایی ارائه شد.
کلیدواژگان: مدیریت دانش، مدل دنیسون، مدل نوناکا و تاکوچی، شرکت ملی گاز ایران -
صفحه 139بهره وری یکی از مهم ترین معیارهای توصیف کننده استفاده صحیح و بهینه از عوامل تولید و میزان دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده است. در برنامه چهارم توسعه، تمامی سازمان ها و دستگاه های اجرایی مکلف شدند سهم ارتقای بهره وری خود در رشد تولید را معین کرده و راه کارهای لازم برای تحول کشور از یک اقتصاد نهاده محور به یک اقتصاد بهره ور را مشخص کنند. همچنین، در سیاست های کلی برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، به ارتقای سهم بهره وری در رشد اقتصادی به یک سوم در پایان برنامه اشاره شده است. برای نیل به اهداف مذکور، در این مقاله سعی شده است با استفاده از روش های ناپارامتری و مدل تلفیقی تحلیلی پوششی داده ها (DAE)، و با استفاده از شاخص تورنکوئیست، علاوه بر محاسبه رشد بهره وری در طول زمان، میزان تغییرات کارایی و فناوری در پژوهشگاه صنعت نفت مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج حاکی از آن است که تغییرات و تحولات فناوری و همچنین رشد بهره وری در طی این دوره مثبت بوده، اما تغییرات کارایی رشدی منفی داشته است.
کلیدواژگان: بهره وری، تحلیل پوششی داده ها، شاخص تورنکوئیست، پژوهشگاه صنعت نفت -
صفحه 161در این نوشته، ضمن بررسی مفاهیم هویت، برند، و نشان سازمانی و اهمیت آنها در سازمان ها، به پیدایش و تحول هویت و نشان های صنعت نفت ایران می پردازیم. در این راستا، تحولات تاریخی صنعت نفت و روش معناشناسانه، نشان های طراحی شده و دلایل و مراحل تغییرات هویتی این صنعت بررسی می شوند. در پایان، با ارائه این تغییرات در دو شرکت نفتی بزرگ شل و بی پی، شواهد و الگوهایی برای عوامل شکل دهنده هویت و نشان شرکتی در دنیای جدید ارائه می گردد.
کلیدواژگان: هویت، برند، نشان، مدیریت برند، اجزای برند، صنعت نفت ایران، شرکت شل، شرکت بی پی -
صفحه 195
مدیریت دانش (KM) یکی از مولفه های مهم مدیریت در یک جامعه دانش محور است. در قرن بیست و یکم، سازمانی که در مدیریت موثر دانش موفق نشود، در توسعه و رشد فعالیت های خود با مشکل روبه رو خواهد شد. در این راستا، عواملی وجود دارند که مانع پیاده سازی موفق مدیریت دانش در سازمان می شوند. بنابراین، هدف از این تحقیق، شناسایی این موانع و اولویت بندی آنها از نظر میزان تاثیرگذاری است. جامعه آماری این پژوهش، شرکت گاز استان یزد می باشد. این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و تحلیلی- پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های مطالعه ادبیات موجود، مصاحبه با خبرگان، و پرسشنامه استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی مبانی نظری، چهار عامل فرهنگی، فناوری، فردی، وسازمانی را به عنوان موانع اصلی مدیریت دانش معرفی کرد. به منظور اولویت بندی موانع، روش تاپسیس با استفاده از مبانی تئوری خاکستری توسعه داده شد و مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از به کارگیری روش تاپسیس خاکستری نشان می دهد که مهم ترین مانع مدیریت دانش، مانع فرهنگی است. این در حالی است که موانع فردی، فناوری، و سازمانی در رتبه های بعدی این آزمون قرار گرفتند.
کلیدواژگان: مدیریت دانش، پیاده سازی، تئوری خاکستری، روش تاپسیس
-
Page 9One of the new issues in organizational behavior is organizational citizenship behavior. The purpose of this research is to study the impact of organizational commitment (affective commitment, continuance commitment, normative commitment) on organizational citizenship behavior (OCB) and to study the role of organizational culture in moderating this relationship. The whole employees of Pars Oil & Gas Company constituted the statistical population of this research. We used questionnaires with three variables based on Lickert's five points scale for data gathering. The validity of this questionnaire was examined by content method, and its reliability was examined by Kronbakh’s Alpha method. We used LISREL and SPSS softwares for data analysis. The results show that affective & normative dimensions of commitment have a positive and significant impact on OCB, but continuance commitment has not a significant impact on OCB. Organizational culture moderates this relationship and increases the impact of commitment on OCB.Keywords: Organizational Commitment, Affective Commitment, Continuance Commitment, Normative Commitment, Organizational Citizenship Behavior, Organizational Culture
-
Page 25The aim of this research is to identify the relationship of organizational structure with organizational intelligence. The research variables included organizational structure (formalization, complexity, centralization) and organizational intelligence (strategic vision, shared fate, desire to change, alignment and congruence, knowledge deployment). Albrecht’s Organizational Intelligence Questionnaire and Robbins’s Organizational Structure Questionnaire were used to collect data. Data was analyzed by statistical methods such as Kolmogorov-Smirnov, Kruskal-Wallis, Maan Whitney-U, Population Success Proportion, and Spearman Correlation coefficient. The analyses of hypothesis indicated that there was a strong and reverse relationship between organizational structure and organizational intelligence. According to these results we can claim that organizations with a static structure (with higher formalization, complexity, and centralization) have lower organizational intelligence, and organizations with a dynamic structure (with lower formalization, complexity, and centralization) have higher organizational intelligence.Keywords: Organizational Structure, Formalization, Centralization, Complexity, Organizational Intelligence
-
Page 55The aim of this research is to study HR’s job burnout level and the effective internal factors in National Iranian Drilling Company (NIDC). Job burnout (physical exhaustion, emotional exhaustion, private practice, depersonalization) and effective internal factors (job, colleague, security, management) are variables of this research. The statistical society includes 13228 persons of headquarters and operational staff of NIDC, and the statistical sample includes 1113 persons. Two Sa’atchi’s questionnaires of “job burnout” and “effective internal factors” were used to gather data. Data was tested by correlation method and inferential statistical tests. Digital and visual symbols process were used to describe job burnout. After calculation of average as central tendency, and standard deviation as dispersion factor, decscriptive analysis was done. Preliminary parametric statistics models, Spearman correlation coefficient, one-way variance analysis, and SPSS software were used. Path analysis model with LISRELL software was also used. The results showed that job burnout is a phenomenon in NIDC. Internal factors infer 40-50% in job burnout, by structural equations pattern. Thus, security and management are more effective.Keywords: Job Burnout, Physical Exhaustion, Emotional Exhaustion, Private Practice, Depersonalization, Internal factors, National Iranian Drilling Company (NIDC)
-
Page 85
Now days, organizational efficacy is very important in organizations, because, in the today’s competitive world, those organizations survive that are effective enough and can acheive their pre-determined goals. Since, in oil industry a vast attention is paid to training and attempts are applied to promote employees training, it is important to know whether participated employees in training programms can apply presented trainings in term of performance improvement and organizational efficacy. The present study desigs a model for promotion of training programs efficacy in National Iranian Oil Company (NIOC). Descriptive and survey methods were used to achieve the purpose. 134 persons participated in training programs of NIOC were selected through random-sampling and a researcher-made questionnaire. The reliability of which had been confirmed through Cronbach α coefficient. In this study, firstly a model for promotion of training programs effectiveness based on the existing literature was designed. Then Data were analyzed by descriptive and inferential statistical methods. Friedman Test showed the priority of respondents’ statements as level of motivation, type of needs, type of interests and attitudes, personalization characteristics, and individual characteristics, respectively. Also, the priority of training factors included teacher characteristics, training style, facilities and schedule, type of goal setting, type of teachers’ assessment, and content of training programs. The priority of organizational factors was as appropriate organizational climate to support participants, and appropriate support by management, and appropriate organizational policies and guidelines to support participants. However, the results showed that these priorities were not significant.
Keywords: Training Efficacy Model, Training Programm, National Iranian Oil Company (NIOC), Organizational Climate -
Page 115
The goal of this research is to study the cultural challenges of knowledge management implementation in National Iranian Gas Company (NIGC). Therefore, we have used two Nonaka & Takouchi models and Denison model for assessing variables. The research population included whole managers and experts of NIGC. Totally, 300 questionnaires were provided that 141 questionnaires were prepared for analyzing. ANOVA Variance Analysis, Pearson-Coefficient Test and Mean Test were used to analyze data. First, position of NIGC was evaluated in the models. Then interaction between knowledge management model and organizational culture were assessed. NIGC had gained the highest score in externalization and mission dimensions. There are significant relationships between knowledge management and organizational culutre, mission and combination, mission and externalization, mission and internalization, and mission and knowledge creation process. Finally, some solutions were suggested for solving cultural challenges of knowledge management implementation.
Keywords: Knowledge Management, Denison Model, Nanoka, Takouchi Models, National Iranian Gas Company (NIGC) -
Page 139Productivity is one of the most important criteria for proper and optimal usage of production factors and achieving predetermined goals. In The 4th Development Plan of country, all organizations were required to speicfy their contribution in productivity promotion and determine necessary strategies to transform country from an input-driven economy to an efficient economy. In the general policies of The 5th Economic, Social, and Cultural Development Plan of Islamic Republic of Iran, contribution of productivity promotion was one-third. To achieve the goals, in this paper we used nonparametric methods and Data Envelopment Analysis (DEA) model and Tornqvist index, in addition to calculating productivity growth over time, changes of technology and efficiency. The results indicated that the changes in technology and productivity growth during this period were positive, but efficiency had negative changes.Keywords: Productivity, Data Envelopment Analysis (DEA), Tornqvist Index, Research Institute of Petroleum Industry (RIPI)
-
Page 161In this essay, we study identity, brand, and trade mark concepts and their importance, emergence and changes in Iranian oil industry. The method for this study is historical and semantic techniques in accessible documents. We analyze organizational mark changes regarding to the vision and mission of this organization from birth and foundation till now. Finally, we offer evidences and patterns for formation of corporate identity and mark, by reviewing changes of trade mark in two global oil companies BP and ShellKeywords: Identity, Brand, Trade Mark, Brand Management, Brand Components, Iranian Oil Industry, Shell, BP
-
Page 195
Knowledge management (KM) is one of the important components in a knowledge-based society. The twenty-first century, an organization that is not successful in effective knowledge management, will be faced with problems in growth and development activities. In this regard, there are factors that hinder the successful implementation of KM in an organization. The aim of this study is to identify these barriers and prioritizing them. The population is Gas Company of Yazd Province. This is an applied and analytical-surveing research. Literature, interviews, and questionnaires were used to gather data. The results of theoretical study, showed four cultural, technological, personal, and organizational factrs as the main barriers of knowledge management. To prioritize the barriers, TOPSIS techniques using gray theory was developed and used. The results of applying gray TOPSIS method shows that the major obstacle for KM is cultural barrier. However, individual, technological, and organizational barriers were in next ranks, respectively.
Keywords: Knowledge Management, Implementation, Gray Theory, TOPSIS Method
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.