فهرست مطالب

نشریه نامه آموزش عالی
پیاپی 7 (پاییز 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/09/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • صفحه 7
  • نسرین نورشاهی صفحه 9
    در این مقاله، با توجه به اهمیت بازنگری و اصلاح ساختار و محتوای دوره های دکترا به بررسی تجارب اهم دانشگاه های 23 کشور جهان در خصوص برگزاری دوره های مذکور و مقایسه آن با تجارب آموزش عالی ایران پرداخته شده است. این بررسی در سه مولفه نحوه اداره، ساختار و محتوای دوره ها، نظارت و سرپرستی، پایش و ارزیابی در دوره های دکترا و تحرک دانشجویی و اجرای دوره های دکترای مشترک با رویکردی تطبیقی و نیز روش کتابخانه ای اسنادی صورت گرفته بر اساس یافته های این مطالعه، در اکثر کشورهای جهان بازنگری و اصلاح نحوه برگزاری و اجرای دوره ها، تمایل به سمت نوعی تمرکز سازمانی در سطح دانشگاه، اتخاذ رویکرد بین رشته ای و بین المللی شدن، پذیرش رویکرد انعطاف پذیری در تعریف قوانین و روش های مورد استفاده، سوق دادن دانشجویان دکترا به انجام پژوهش های گروهی، برخوردار شدن نقش استاد راهنما از اهمیت ویژه و گام برداشتن در جهت توسعه و بهبود کیفیت فرایند سرپرستی و نظارت به چشم می خورد. توصیه های قابل ارائه برای دوره های دکترا در ایران: اتخاذ رویکرد انعطاف پذیری مبتنی بر ماهیت رشته ها، تاکید بر بین المللی شدن دوره ها، توجه به شایستگی های کانونی در میان دانشجویان دکترا و اتخاذ رویکرد حمایتی به جای رویکرد کنترلی در فرایند پایش و ارزیابی دوره ها.
    کلیدواژگان: دوره های دکترا، سرپرستی، رویکرد تطبیقی
  • محمد رحمانی کرچگانی، محمدرضا بهرنگی صفحه 41
    هدف این پژوهش، بازنگری و «بازآفرینی» برنامه درس «اصول مدیریت آموزشی»، به عنوان یکی از دروس اصلی دوره کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی است. این مطالعه به دنبال یافتن پاسخ دو سوال اساسی است: وضعیت موجود برنامه درسی «اصول مدیریت آموزشی» در دانشگاه های داخلی و خارجی چگونه است؟ و مفاهیم عمده این ماده درسی، متناسب با شرایط و نیازهای فعلی دانشجویان و مدیران آموزشی کدام است؟ بنابراین، در این راستا، وضعیت دو مقوله «ساخت» و «محتوای» برنامه درسی، در قالب هفت سوال پیرامون «ساخت» و سه سوال پیرامون «محتوا» برای درس مذکور مطرح شده است. به منظور پاسخگویی به سوال های مورد بحث، نخست با استفاده از مطالعه نظری (مطالعه اسنادی و کاوش های الکترونیکی)، سرفصل های در حال تدریس درس «اصول مدیریت آموزشی»، در دانشگاه های ایران و برخی از دانشگاه های خارجی تعیین و سپس بر آن اساس، مطالعه میدانی در نمونه ای متشکل از 16 نفر از استادان (مطالعه به صورت سرشماری) و 181 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، به صورت تصادفی از 16 دانشگاه کشور از طریق دو نوع پرسشنامه مجزا، انجام و نتایجی نیز احصاء شد. یافته های این مطالعه نشان داد که وضعیت موجود «ساخت» و «محتوا» در برنامه درسی مورد مطالعه، پاسخگوی شرایط و نیازهای کنونی دانشجویان نیست و ایجاد تغییراتی در مفاهیم عمده درس «اصول مدیریت آموزشی»، مطابق با الگوی پیشنهادی حاصل از این پژوهش ضروری است.
    کلیدواژگان: بازآفرینی، ساخت، محتوا، برنامه درسی، اصول مدیریت آموزشی، سرفصل های مصوب، سرفصل های جدید
  • شهرزاد بارانی، فاطمه درویشی، امیر اعظمی، کیومرث زرافشانی صفحه 59
    هدف این پژوهش با روش توصیفی همبستگی، بررسی روند پیشرفت تحصیلی دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رازی و عوامل موثر بر آن است. پژوهش در دو بخش صورت گرفته است: در بخش اول، با کمک آمار موجود و شاخص های معدل کل و معدل ترم، روند پیشرفت تحصیلی دانشجویان از سال 82 تا 84 بررسی شد (159 N=). این روند، به طور کلی در تمامی دوره های روزانه و شبانه ورودی های مختلف، بیانگر روندی افزایشی بود. مقایسه بین پیشرفت تحصیلی دانشجویان روزانه و شبانه در هر ورودی نشان داد که به جزء ورودی 82 در سایر ورودی ها این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار است، اما مقایسه پیشرفت تحصیلی بین ورودی های مختلف تفاوت معنی داری نشان نداد. در بخش دوم تحقیق با جامعه آماری 107 نفر دانشجوی دوره روزانه و شبانه ورودی 84 و 85 رشته ترویج و آموزش کشاورزی، عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان شناسایی شد. داده های مورد نظر از طریق پرسشنامه با روایی مطلوب از نظر متخصصان و پایایی مناسب (65/0=) در قالب سرشماری جمع آوری شد. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که 76 درصد از تغییرات متغیر پیشرفت تحصیلی (معدل) را ده متغیر شامل: محل نشستن در کلاس، وضعیت اقتصادی خانواده، اضطراب امتحان، خاستگاه سکونت، انگیزه و علاقه، باور به خودکارامدی، جمعیت خانواده، میزان ملاقات با استاد راهنما (مشاوره)، آینده شغلی و میزان تحصیلات والدین تبیین می کنند. با توجه به نتایج، چیدمان کلاس ها به صورت کنفرانسی، اتخاذ سیاست های افزایش جذب و پذیرش دانشجویان بومی در دانشگاه ها، برقراری فرصت های بیشتر استادان راهنما برای ملاقات با دانشجویان و در نهایت بهره گیری از الگوی یادگیری تجربی در آموزش پیشنهاد شد.
    کلیدواژگان: روند پیشرفت تحصیلی، عوامل موثر، ترویج و آموزش کشاورزی، محل نشستن در کلاس، رگرسیون
  • مصطفی کاظمی، وجیهه هوشیار صفحه 83
    هدف اصلی این تحقیق تعیین میزان آمادگی مدیران دانشگاه برای استقرار مدیریت کیفیت جامع بوده است. در این تحقیق، شش اصل تعهد، مشتری گرایی(تامین رضایت ارباب رجوع)، واقع گرایی، مشارکت و همکاری، آموزش و بهبود مستمر به عنوان اصول مدیریت کیفیت جامع در نظر گرفته شد. جامعه آماری شامل کلیه مدیران دانشگاه در سه سطح عالی، میانی و عملیاتی بوده است. روش نمونه گیری نیز به صورت تصادفی طبقه ای بوده و برای تقسیم حجم نمونه میان طبقه های جامعه با توجه به حجم هر طبقه از شیوه تخصیص متناسب استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شده است و داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که آمادگی مدیران دانشگاه برای استقرار مدیریت کیفیت جامع در حد مناسبی نیست.
    کلیدواژگان: آمادگی، اصول مدیریت کیفیت جامع، مدیران دانشگاه
  • مهران فرج اللهی، حمیرا کاکویی صفحه 107
    هدف پژوهش حاضر، مقایسه میزان انگیزه و پیشرفت تحصیلی دانشجویان پذیرفته شده از طریق طرح فراگیر و پذیرفته شدگان از طریق کنکور سراسری در دانشگاه پیام نور و اهداف فرعی آن، مقایسه انگیزه و پیشرفت دانشجویان این دو گروه در رشته های علوم انسانی و علوم پایه و همچنین در بین دو گروه دختر و پسر بوده است. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه پیام نور ساری هستند. روش این تحقیق، توصیفی از نوع زمینه یابی بوده و ابزار آن پرسشنامه استاندارد انگیزش که از سوی رمضان حسن زاده تهیه شده و دارای روایی بالا و پایایی 86درصد است و در تحقیقات متعددی مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین، از میانگین نمرات دو نیمسال تحصیلی دانشجویان (اول و دوم 86-85) برای سنجش پیشرفت تحصیلی استفاده شده است. برای تحلیل داده ها از آزمون آماریt استفاده شده و مشخص شده است که بین میزان انگیزه و پیشرفت تحصیلی دانشجویان فراگیر و سراسری به طور کلی اختلاف معناداری وجود ندارد ولی در بین دانشجویان گروه علوم پایه، میزان انگیزه و پیشرفت تحصیلی دانشجویان سراسری بیشتر از دانشجویان فراگیر است. نتیجه مشخص دیگر در تحقیق این است که از لحاظ جنسیت، انگیزه و پیشرفت دانشجویان دختر بیشتر از پسر بوده است که به نظر می رسد مشکلات مربوط به اشتغال و هزینه فرصت از دست رفته و ابهام در بهره برداری مناسب از مدرک تحصیلی در آینده از جمله عوامل تاثیرگذار در این تفاوت باشد.
    کلیدواژگان: آزمون سراسری، طرح فراگیر، پیشرفت تحصیلی، انگیزه تحصیلی
  • محمد علی فیض پور، هانیه پوش دوزباشی، محمدرضا دهقانپور صفحه 123
    بررسی و مقایسه وضعیت اشتغال دانش آموختگان جویای کار رشته های علوم انسانی با سایر رشته ها در استان یزد طی برنامه سوم توسعه، هدف اصلی این مقاله را تشکیل می دهد. از مجموع 100628 نفر بیکار جویای کار ثبت نام شده طی سال های 83- 1371 در ادارات کار و امور اجتماعی استان یزد، 68096 نفر طی برنامه سوم توسعه در این مراکز ثبت نام کرده و این تعداد نیز جامعه آماری اولیه این پژوهش را تشکیل می دهد. جامعه آماری نهایی این مطالعه از 10773 نفر از افراد جامعه آماری اولیه با تحصیلات عالی و دانشگاهی تشکیل شده و از این تعداد، حدود 44 درصد فارغ التحصیلان گروه علوم انسانی بوده اند. با انتخاب نمونه ای 426 نفری از جامعه اولیه طی دوره مورد مطالعه، 120 نفر دارای تحصیلات دانشگاهی بوده و نمونه آماری نهایی این مطالعه محسوب می شوند. داده های مورد نیاز نیز با استفاده از تکنیک پرسشنامه جمع آوری شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد، نسبت دستیابی به شغل در بیکاران جویای کار با تحصیلات دانشگاهی گروه علوم انسانی تفاوت معنی داری با این نسبت در دانش آموختگان سایر گروه ها نشان نمی دهد. این در حالی است که تفاوت های عمده و معنی داری را می توان در نسبت مذکور برای فارغ التحصیلان رشته های مختلف علوم انسانی مشاهده کرد.
    کلیدواژگان: بیکاران جویای کار، دانش آموختگان علوم انسانی، استان یزد، برنامه سوم توسعه
  • دکترمصطفی شیخ زاده صفحه 141
    هدف اساسی این تحقیق، بررسی شاخص های تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه در سال تحصیلی 88-87 است. ابزار پژوهش، پرسشنامه بوده و روایی صوری آن از طریق نظرسنجی متخصصان و پایایی آن نیز با انجام آزمون مجدد با همبستگی 77 درصد ارزیابی و تایید شده است. در این پژوهش، 403 دانشجو به صورت تصادفی انتخاب شده و پرسشنامه ها به روش خود گزارش دهی از سوی آنان تکمیل شده است. بخش اول پرسشنامه، به منظور بررسی خصوصیات جمعیت شناسی دانشجویان بوده و بخش دوم به منظور تعیین مهم ترین شاخص های تدریس اثربخش از دیدگاه آنها شامل ویژگی های شخصیتی و ظاهری عضو هیئت علمی، مهارت های علمی و فنی و محتوای درسی است. از دیدگاه دانشجویان، جنبه های قدرت ارتباط، روش تدریس دانش پژوهی و شخصیت فردی به ترتیب مهم ترین جنبه های تدریس اثربخش را به خود اختصاص می دهد. در جنبه شخصیتی و ظاهری عضو هیئت علمی، ویژگی های مربوط به لباس، علاقه مندی به تدریس، برخورد محترمانه با دانشجویان شاخص های مهم شناخته شده و در زمینه مهارت های علمی، برخورداری از دانش روز، در بخش مهارت های فنی، ویژگی های انتقال شفاف و واضح مطالب و نیز آماده سازی کلاس برای تفکر و بحث شاخص موثر بوده و در بخش جنبه محتوای درسی، استفاده از منابع قابل فهم و عمیق به عنوان مهم ترین شاخص های تدریس اثربخش شناخته شده است.
    کلیدواژگان: تدریس اثربخش، شاخص های تدریس، جنبه شخصیتی و ظاهری عضو هیئت علمی، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی
|
  • N. Nourshahi Page 9
    Taking into account the importance of revision and reform in the structure and content of doctorial programs, this article investigates the experiments of holding doctoral courses in universities in 23 countries, and compares that with ranian higher educationexperiments. This investigation was carried out in three areas: 1. governance, structure and content, 2. supervision, guiding, monitoring and evaluation in doctoral programs, 3. executing shared doctoral courses with a comparative approach. Suggestions for PhDcourses in Iran are: taking a flexible approach based on the nature of the fields, emphasizing international courses, and taking a supportive approach rather than a controlling one in the process of evaluating the courses.
  • M. Rahmani Karchegani, M. R. Behrangi Page 41
    The purpose of this research is reassessing and reconstructing the “Principles of Educational Administration” course, as one of the main courses of post-graduate studies in the major of educational administration. This study aims at finding answers to two essential questions: 1. what is the current status of the curriculum of the “Principles of Educational Administration” course, in universities of Iran and other countries? 2. What should be the main concepts of this course according to the present status and needs of students and managers? For this purpose, the status of two aspects of constructand content of the curriculum in question, were evaluated through searching for answers to 7 questions regarding the construct and 3 regarding the content. First, a series of theoretical researches (document studies and internet searches) was conducted in thesyllabus pertinent to the “Principles of Educational Administration” courses that are currently being taught in the universities of Iran and other countries. Then, the results were used to conduct another series of field researches in a sample of 16 professors and 181 students chosen randomly out of 16 different universities throughout the country. Participants filled two different types of questionnaires. The results showed that the current status of the two aspects of construct and content in the curriculum in question is not sufficient to meet the present needs of the students. Consequently, making some changes in the main concepts of this course is necessary according to the modelsuggested by the outcome of this research.
  • S.Barani, F.Darvishi, A.Azami, K. Zarafshani Page 59
    The purpose of this descriptive-correlational study was to explore trends and predictors of academic achievement among college of agriculture students. In the first part of the study, trends in academic achievement of students in the years 2003-2005 in College ofAgriculture at Razi University (N=159) were investigated. Results revealed an increasing trend in academic achievement for all students. However, there was a significant difference in academic achievement across traditional and non-traditional students except for those registering in 2003. Moreover, there was no significant difference in academic achievement across students of different years. In the second part of the study, predictors of academic achievement across census of traditional and non-traditionalagricultural extension and education students (N=107) were analyzed. Step-wise regression analysis showed that students’ place of sitting in class, economic status of their families, exam stress, being native or non-native, interest and motivation towards college, self-efficacy, students’ family size, interest towards advisor, job prospects, and students’ parents’ educational level accounted for %76 of the variance in academic achievement. If students in college of agriculture are to excel academically, they should be provided with more interactive mode of sitting, more time in student advising, and exposure to more experiential learning strategies in teaching and learning.
  • M. Kazemi, V. Houshiar Page 83
    Total quality management is a managerial system that is basic for continuous and gradual improvement of an organization; therefore, all of the members of this system try to satisfy whatever their customers want.The fundamental goal of this research is clarifying the readiness of university managers for situational zing total quality management. The vital principles of this research are commitment, customer focus, fact-based decision making, employee involvement, training and continuous improvement. The population of this research is firstlevel, middle-level and top-level managers and the sampling method is stratified random sampling.In order to analyze the data, the SPSS software is used. The data is analyzed in two levels of inferential and descriptive statistics. The results show that the readiness of university managers for situational zing total quality management is not appropriate. Out ofall of the principles, just commitment for situational zing total quality management is at an appropriate level. For the rest of the principles which were not appropriate, the interview was done with managers.
  • M. Farajollahi, H. Kakouei Page 107
    This article focuses on the evaluation and comparison of motivation and educational improvement of BA students admitted through comprehensive plan (Faragir) and general exam in Payam-e Noor University. BA students of Sari Payam-e Noor University form thestatistical population of this research. The instrument used was a standard questionnaire of motivation which had been prepared by Dr. Ramezan Hassanzadeh and was used in different researches. Average scores of BA students was used (1st and 2nd semester of 2006-7) for evaluating educational development. For data analysis, t-test was used. The results indicate that there is no significant relationship between students admitted through comprehensive exam (Faragir) and those admitted through general exam with regard to motivation and educational improvement. But the amount of motivation andeducational improvement in students who were admitted through general exam in the field of basic sciences is more than students who were admitted through comprehensive plan (Faragir). The other finding is that motivation and educational improvement amongfemale were more than males.
  • M. A. Feizpour, H. Poushdouzbashy, M. R. Dehghanpour Page 123
    This study aims to investigate the relationship between educational fields of study, especially those classified as humanities and social sciences in comparison to other subjects with regard to access to job in Yazd Province, during the Third Development Plan (2000-2004). The statistical population of this study consists of 68096 people out of 100628 that have registered as job seekers in the Department of Labor and Social Affairs in Yazd branch. The final sample is categorized as those with higher education and this includes 10773 people. The result of this study shows that access to job is not affected by the subject of education. On the other word, there is no significant difference between access to job for those with or without humanities and social sciences education. This is not the case for different fields within the humanities and social sciences group.
  • M. Sheikhzade Page 141
    The purpose of the present study is to investigate the indications of effective teaching from the viewpoints of Islamic Azad University students in Uremia Branch in the academic year 2008-2009. The instrument was a questionnaire and the validity was examined bycollecting the ideas of experts and its reliability was estimated (77%). 403 students were chosen randomly from different fields. The first part of the questionnaire is related to the students’ demographic features and the next is related to teaching elements from theviewpoints of students. The main effective elements of teaching according to the students are professors’ personality and appearance, academic and technical skills and content. From the perspective of professors’ personality and appearance, features of clothing, interest in teaching, respectful behavior towards students are consideredimportant. From the academic skills point of view, being up-to-date; from technical skills point of view, being clear and using understandable expressions along with preparing the class for thinking and discussions and finally, from the content point of view, using understandable resources are the most important features of effective teaching.