فهرست مطالب

علوم و فناوری فضایی - سال دوازدهم شماره 1 (پیاپی 38، بهار 1398)

نشریه علوم و فناوری فضایی
سال دوازدهم شماره 1 (پیاپی 38، بهار 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/03/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • پیمان نمامیان، سبحان طیبی*، سجاد طیبی صفحات 1-12
    با آغاز فعالیت های انسان در فضا، مسائلی هم چون حاکمیت، صلاحیت و بسیاری مسائل حقوقی دیگر، تحت بررسی از سوی حقوق دانان قرار گرفت. در حقیقت، از یک سو باید پذیرفت پیشرفت فناوری نم تواند با وجود خلاهای حقوقی صورت پذیرد و از سوی دیگر حقوق همواره به سهولت متحول شده و در معرض توسعه قرار می گیرد. در این راستا گسترش حقوق بین الملل در خصوص حقوق حاکم بر فضای ماورای جو ضروری است. از این رو، حقوق بین الملل فضایی به مثابه جدیدترین شاخه حقوق بین المللی، مفاهیم نوینی را در ارتباط با صلاحیت کیفری ارائه می دهد. بنابراین، در این نوشتار سعی بر آن شده تا ضمن تبیین صلاحیت کیفری در نظام حقوق بین المللی، جایگاه آن را در چارچوب حقوق بین المللی فضایی در موضوعات و مسائل مرتبطی همچون اقتدار فرماندهی، اختیار فرماندهی ایستگاه فضایی بین المللی، اختیارات فرمانده و ایستگاه های فضایی خصوصی در پرتو معاهده فضای ماورای جو سازمان ملل متحد را مورد ارزیابی قرار دهد.
    کلیدواژگان: فضای ماورای جو، صلاحیت کیفری، حقوق بین الملل فضا، حاکمیت، معاهدات
  • حدیثه کریمایی، محمدرضا سلیمی، حسن ناصح*، احسان جوکاری صفحات 13-22
    در این مقاله، طراحی و جانمایی اجزای مختلف یک رانشگر تک‎مولفه‎ای هیدرازینی 10 نیوتنی با تمرکز بر محاسبات طراحی انجام شده است. براین اساس، یک نمونه مهندسی از این رانشگر ساخته خواهد شد. رانشگر مذکور به صورت ماژولار دارای سه بخش اصلی است که عبارتند از: سامانه انژکتور، محفظه تجزیه و نازل. به کمک روش های تحلیلی، پارامترهای اصلی برای هر یک از این بخش ها تعیین و برای بخش بعدی مورد استفاده قرار گرفته‎اند. همچنین رفتار و عملکرد کلی سامانه رانشگر به ازای شرایط محیطی و خصوصیات ماده پیشران مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. ماژول اول، انژکتور، از نوع جریان پیچشی با ورودی های مماسی است که مخروط اسپری توخالی با زاویه متوسط، ایجاد می‎نماید. ماژول دوم، محفظه تجزیه حاوی گرانول‎های کاتالیست است که ابعاد آن محفظه بر مبنای معیار حداکثر تجزیه 40% آمونیاک و عدد ماخ محفظه 02/0 انتخاب شده است. ماژول سوم نیز نازل تخلیه است که به صورت مخروطی ساده طراحی شده است. طراحی بدنه بیرونی این سه ماژول، بر اساس ملاحظات جانمایی، محدودیت وزن و دومنظوره بودن (قابل استفاده در آزمون های سرد و گرم زمینی)، انجام شده است. در نهایت تایید نتایج طراحی در این مقاله با مقایسه با پارامترهای اصلی طراحی یک نمونه واقعی صورت پذیرفته است.
    کلیدواژگان: رانشگر تک مولفه‎ای، انژکتور، نازل تخلیه، محفظه تجزیه، کاتالیست
  • امیرحسین عدالت پور، فتح الله امی*، زهیر صبوحی صفحات 23-40
    در میکروموتورهای سوخت مایع دو پیشرانه از ترکیبات سوخت متعددی می توان استفاده کرد که در این پژوهش از ترکیب احیاکننده کراسین و اکسنده ی سرمازای اکسیژن مایع استفاده شده است. هدف، تحلیل عملکرد یک میکروموتور با تراست پایین به منظور امکان سنجی اولیه ی استفاده از آن به عنوان پیشرانش کمکی در ماموریت های فضایی است. به همین منظور ابتدا یک میکروموتور طراحی شده و تحلیل احتراق، انتقال حرارت، جریان خروجی نازل و مقدار پارامترهای عملکردی در آن با استفاده از نرم افزار RPA انجام می شود. میکروموتورها همانند موتورهای بزرگ اجزایی چون انژکتور، صفحه انژکتور، محفظه احتراق و نازل دارند و طراحی تمام این اجزا با ذکر معادلات حاکم شرح داده می شوند. با ساخت نمونه طراحی شده و انجام تست گرم، می توان عملکرد میکروموتور طراحی شده را به شکل دقیق مشاهده کرد و در انتها پارامترهای عملکردی محاسبه شده از نرم افزار با نتایج حاصل شده از تست گرم با هم مقایسه می شوند.
    کلیدواژگان: میکروموتور، اکسنده ی سرمازا، انژکتور، محفظه احتراق، نازل، انتقال حرارت، تست گرم
  • امیرحسین آدمی*، حجت طایی، منصور حضوری صفحات 41-54
    با توجه به اهمیت حضور عدم قطعیت ها در طراحی سیستم های پیچیده مهندسی، در این پژوهش، روند طراحی بهینه چندموضوعی سیستم پیشرانش دومولفه ای در حضور عدم قطعیت ها ارائه می گردد که علاوه بر کمینه نمودن جرم سیستم از مقاومت مطلوبی نسبت به عدم قطعیت ها برخوردار باشد. براین اساس روندنمای طراحی چندموضوعی سیستم پیشرانش دومولفه ای در دو حالت طراحی بهینه و طراحی بهینه مقاوم نشان داده می شود. سپس با اعمال عدم قطعیت ها، نتایج جرمی، عملکردی و هندسی سیستم پیشرانش به تفکیک برای طراحی بهینه، طراحی مقاوم و طراحی بهینه مقاوم بیان می گردد. با توجه به نتایج نشان داده می شود که کمترین جرم در حالت طراحی بهینه اتفاق می افتد. اما با اعمال عدم قطعیت ها در این نقطه مشاهده می گردد که کمترین مقاومت و قابلیت اطمینان را دارا می باشد. همچنین سعی می شود تفاوت مفاهیم طراحی مقاوم و طراحی بهینه مقاوم به کمک نتایج تشریح شود.
    کلیدواژگان: طراحی بهینه چندموضوعی، سامانه پیشرانش دومولفه ای، عدم قطعیت، طراحی بهینه مقاوم
  • مهرداد خسروی، سعید صالحی*، محسن عابدی صفحات 55-67
    کاهش دمای آرایه خورشیدی باعث افزایش بازده الکتریکی آن می شود. افزایش بازده و در نتیجه توان تولیدی آرایه های خورشیدی ماهواره، مزایای فروانی را در پی دارد. یکی از راه های نوین تعدیل شرایط دمایی سلول های خورشیدی بهره گیری از لوله های حرارتی است. در این مقاله، با استفاده از الگوریتم بهینه سازی ژنتیک چندهدفه، طراحی بهینه پیکربندی لوله های حرارتی متصل به آرایه های خورشیدی یک ماهواره با نشانه روی خورشیدی در مدار پایین صورت پذیرفت. هدف از این بهینه سازی، کمینه سازی همزمان دمای سلول ها و جرم لوله های حرارتی به کار است. شبیه سازی حرارتی ماهواره با نرم افزارهای سیندا-فلوئینت و ترمال دسکتاپ صورت پذیرفت و این شبیه سازی ها با استفاده از نتایج تجربی مدل حرارتی ماهواره در محفظه خلا، صحت سنجی گردید. سپس به کمک الگوریتم ژنتیک مقادیر بهینه دمای سلول خورشیدی به منظور دستیابی به بازدهی بیشتر و کمترین جرم لوله های حرارتی با کمک جبهه پارتو استخراج شد. با انتخاب شش نقطه از جبهه پارتو به بررسی دما و بازده سلو ل های خورشیدی پرداخته شد.
    کلیدواژگان: ماهواره، لوله حرارتی، آرایه خورشیدی، بهینه سازی دوهدفه، الگوریتم ژنتیک
  • مریم صلواتی فر*، زهرا حاج ابراهیمی صفحات 69-76
    جاذبه از مهمترین نیروهای وارده بر موجودات زنده روی زمین است که در طول حیات، بر سلول ها، مولکول ها و در نتیجه بر کل ارگانیسم تاثیرگذار است. هدف از این مطالعه، بررسی اثر بی وزنی شبیه سازی شده بر تغییرات بیان ژن سرکوب گر متاستاز RKIP در رده سلولی MDA-MB-231 سرطان سینه می باشد.
    مواد و روش ها
    به منظور اعمال بی وزنی، سلول های سرطانی، به مدت یک روز و سه روز بر روی دستگاه کلینواستت قرار گرفتند. سپس RNA از سلول ها استخراج و تغییرات بیان ژن RKIP توسط qReal time PCR سنجش گردید.
    نتایج
    یافته ها نشان دادند که بی وزنی به مدت یک روز، سطح بیان ژن RKIP را کاهش داده اما با ادامه اعمال بی وزنی تا سه روز، بیان به سطح کنترل بازگشته است.
    نتیجه گیری
    با بهینه سازی مدت زمان تیمار بی وزنی احتمالا شاهد تغییرات قابل توجه در بیان ژن RKIP بوده تا از این طریق بتوان گام هایی را در کشف مکانیسم های درگیر در سرطان و درمان آن برداشت.
    کلیدواژگان: پروتئین RKIP، رده سلولی MDA-MB-231، بی وزنی، متاستاز، کلینواستت
|