فهرست مطالب

فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
سال هفتم شماره 2 (پیاپی 26، تابستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/05/13
  • تعداد عناوین: 7
|
  • هادی اسماعیلی، فواد ایزدی صفحات 1-24
    مفهوم کیفیت زندگی دو بعد عینی و ذهنی دارد. کیفیت زندگی در بعد عینی مستلزم تمام مصادیقی است که در سطح روابط اجتماعی، دارایی ها، تملکات فردی، و ساختارهای اجتماعی، به عنوان شاخص های زندگی برتر شناخته می شوند. در بعد ذهنی هم این مفهوم به معنای میزان رضایت فرد از شرایط خویش است. اگرچه این مفهوم را می توان به صورت کمی و با مطالعه شاخص های مرتبط با آن سنجید، ولی امکان مطالعه کیفی این مفهوم نیز وجود دارد. با بررسی ماهنامه مرزهای نو نشریه ای که در دوران پهلوی دوم منتشر می شد کیفیت زندگی امریکایی بازنمایی شده در این نشریه مطالعه شده است. ارتباط سازان این نشریه درصدد بودند با ارائه تصاویری از جامعه امریکا، ذهن مخاطب ایرانی خویش را نسبت به پذیرش این مدعا که ایالات متحده کشوری مدرن و دارای کیفیت زندگی برتر است متقاعد کنند و از این طریق جامعه ایرانی را برای پذیرش روند نوسازی امریکایی در ایران آماده سازند. تحلیل انتقادی گفتمان حاکم بر این نشریه در دهه 1340ش. ایدئولوژی پنهان ماهنامه مذکور را عیان می کند.
    کلیدواژگان: کیفیت زندگی، تحلیل انتقادی گفتمان، هویت فرهنگی، مرزهای نو (ماهنامه)
  • بهروز مینایی، علی رازی زاده صفحات 25-48
    امروزه بازی های رایانه ای، به عنوان رسانه ای تعاملی، محیطی برای کاربران خود فراهم کرده اند که موجب ایجاد حس حضور در آنها می شود. حس حضور در فضای مجازی بازی های رایانه ای، به هم ذات پنداری و حتی فراتر از آن، به یکی شدن کاربر با شخصیت درون بازی منجر می شود. یکی شدن کاربر با شخصیت درون بازی، هویتی مجازی برای او به وجود می آورد. با گذشت زمان و تداوم حضور در فضای بازی های رایانه ای، هویت واقعی کاربر با هویت مجازی درهم می آمیزد و تغییر و تحول آن تابعی از متغیرهای عناصر مجازی می شود. پرسشی که مقاله حاضر در صدد پاسخ به آن برآمده، چگونگی به وجود آمدن حس حضور در کاربران بازی های رایانه ای و کیفیت تاثیرگذاری هویت مجازی این رسانه نوظهور بر هویت واقعی مخاطب است. از این رو با توجه به دیدگاه نظریه پردازان حوزه رسانه های تعاملی و با گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و تبیین آنها به صورت توصیفی تحلیلی، این فرض بررسی می شود که به واسطه فرم زیبایی شناختی سینمایی، روایت های تعاملی و ظرفیت های منحصر به فردی که این رسانه در اختیار بازی های رایانه ای قرار می دهد، زمینه ایجاد محیطی فراهم می شود که به تبع ایجاد حس حضور در کاربر، هویت واقعی او را دستخوش دگرگونی می کند.
    کلیدواژگان: بازی های رایانه ای، حس حضور، فضای مجازی، هویت مجازی، هویت واقعی
  • سید سروش قاضی نوری، نفیسه رضایی نیک، سعید روشنی صفحات 49-73
    شبکه های اجتماعی به دلیل کارکردها و تعاملات گسترده خود مورد توجه شمار زیادی از دانشگاهیان و محققان صنایع قرار گرفته اند. این شبکه ها، که عمدتا با کارکردهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند، ساختارها و ویژگی های منحصر به فردی دارند که، بسته به هدف طراحی آنها، می تواند طیف وسیعی را در بر گیرد. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی نیازها، چالش ها، و عوامل اصلی اثرگذار بر شکل گیری شبکه اجتماعی کنش گران مدیریت فناوری و نوآوری ایران است. روش پژوهش در این تحقیق، توصیفی پیمایشی است، که در آن به توصیف و تحلیل نیازهای کنش گران جامعه مدیریت فناوری ایران به منظور تشکیل یک شبکه اجتماعی علمی پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که دست یابی به اطلاعات مورد نیاز، جستجوی مطالب، و اطلاع از وضعیت دوستان، از جمله مهم ترین علل عضویت در شبکه های اجتماعی است. با توجه به نتایج به دست آمده، از دیدگاه مخاطبان این حوزه دانشی، ضعف فرهنگی در ارتباط با گفتگو، نقد و تحلیل، و ضعف در زیرساخت های فناوری اطلاعات از اساسی ترین چالش های پیش روی شبکه کنش گران مدیریت فناوری و نوآوری است. مهم ترین مولفه های اثرگذار بر پایداری شبکه «ارائه و انتشار آخرین و معتبرترین منابع علمی اعم از مقالات، کتب و... در حوزه مدیریت فناوری»، «اعلام نیاز پروژه های پژوهشی مرتبط» و «ارائه خدمات آموزش مجازی» است.
    کلیدواژگان: شبکه اجتماعی، مدیریت فناوری، نیازها و چالش ها، توسعه و پایداری شبکه های اجتماعی
  • شایسته مدنی لواسانی، منصور وثوقی صفحات 75-95
    پول ابزار و روان کننده مبادلات اقتصادی است که با گذشت زمان ابعاد اجتماعی آن گسترش یافته است و از یک ابزار صرفا اقتصادی به ابزاری برای انجام مبادلات گوناگون تبدیل شده است. ارزش اقتصادی پول در جامعه در اشکال گوناگونی بروز می کند که یکی از آنها پس انداز، به معنای انباشت پول و استفاده از آن در شرایط خاص، است. زنان، به عنوان نیمی از جامعه، رویکرد خاصی به پول و پس انداز دارند و این پژوهش در صدد بررسی این نگاه و تغییرات استراتژی نگرش به پول و پس انداز در میان زنان متاهل است.
    زنان مطالعه شده در این پژوهش شامل زنان متاهل شاغل و خانه دار، بین سنین 20 تا 70 سال، است که با روش کیفی پدیدارشناسی، مشاهده و درباره پس انداز با آنها مصاحبه شده است.
    یافته های این تحقیق انواع پس انداز، چگونگی آن، شیوه انتقال، و مکانیزم و اشکال مصرف پس انداز را از نظر زنان نشان می دهد. همچنین نشان می دهد علی رغم این که پول ابزاری اقتصادی است، اما شرایط اجتماعی در نگرش و رفتار با آن تاثیر داشته و پس انداز را، که ماده اقتصادی دارد، به پدیده ای اجتماعی تبدیل کرده است.
    کلیدواژگان: تبارشناسی پس انداز، منطق دوراندیشی، روش پدیدارشناسی، روز مبادا، خانواده هسته ای
  • جلیل فتح آبادی* صفحات 97-116
    هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه های تهران درباره تغییرات آیین نامه جدید ارتقا و اضافه کردن ماده ای در زمینه فعالیت های فرهنگی تربیتی اجتماعی است. روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته کمی کیفی است، که بخش کمی آن توصیفی از نوع زمینه یابی است. نمونه در مرحله کیفی شامل 34 نفر و در مرحله کمی شامل 252 نفر از اعضای هیئت علمی 6 دانشگاه (تهران، شهید بهشتی، خوارزمی، تربیت مدرس، علامه طباطبایی، و صنعتی شریف) بود که در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس و در قسمت کمی با استفاده از روش هدفمند انتخاب شدند. برای انجام پژوهش در مرحله کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته شامل 8 سوال بازپاسخ، و در قسمت کمی نیز از یک پرسش نامه محقق ساخته شامل 35 سوال و 3 بخش (1. دیدگاه ها و نظرات 2. مشکلات اجرایی 3. پیشنهادها) استفاده شده است. در مجموع می توان گفت که اعضای هیئت علمی به ضرورت توجه و پرداختن به مسائل فرهنگی اذعان دارند، اما در این که این فعالیت ها توسط چه کسانی و به چه نحوی انجام شود، و چگونه مورد ارزیابی قرار بگیرد، با یکدیگر و با برنامه ریزان امور فرهنگی در آموزش عالی اختلاف نظرهایی دارند. اعضای هیئت علمی فعالیت های فرهنگی و تربیتی را نهفته در بطن فعالیت های آموزشی و پژوهشی می دانند و به زعم بسیاری از آنها آموزش از تربیت و فعالیت فرهنگی تفکیک ناپذیر است.
    کلیدواژگان: نگرش، اعضای هیئت علمی، فعالیت فرهنگی
  • محمد رضایی، آرش حسن پور*، شیرین دانشگر صفحات 117-148
    طی دهه های اخیر دگرگونی های اجتماعی و اقتصادی بسیاری در جامعه ی ایران رخ داده که زمینه ساز تغییرات دامنه دار در آرایش، مناسبات و هویت طبقات جامعه ی کنونی ایران شده است. یکی از متونی که در آن، موضوع طبقه و مناسبات طبقاتی، در مختصاتی کوچک، بازنمایی شده، فیلم جدایی نادر از سیمین است. بر همین اساس، در این مقاله تلاش شده است تا طبقه و مناسبات طبقاتی در این فیلم با رویکرد بازنمایی و روش نشانه شناسی تحلیل و بررسی شود. مطالعه ی رمزگان فیلم، نشان داد که در این اثر، دو طبقه ی متوسط و فرودست (کارگر) بازنمایی شده اند. طبقه ی متوسط در این متن از لحاظ هویتی، طبقه ای نوگرا، متمایل به غرب، اما آشفته و ازهم گسیخته است. طبقه ی فرودست نیز به مثابه طبقه ای در مضیقه، بازنمایی شده که رویکرد غیر عرفی و مذهبی به مسائل دارد و به لحاظ زیست جهان در ساحت سنت سیر می کند. فیلم همچنین صورت بندی طبقاتی جدیدی از جامعه ی ایرانی و مناسبات فیمابین ارائه می کند و ضمن بازنمایی تقابل های طبقاتی و ساختی، روایت گر جدایی و شکاف های عمیق و گسترده در سطوح مختلف جامعه ی ایرانی است که همواره بوسیله ی اعضای طبقات، در قالب تمایزهای خود از دیگری برجسته و بازتولید می شود و سویه های ایدئولوژیک و آنتاگونیستی به خود می گیرد.
    کلیدواژگان: جدایی نادر از سیمین، نشانه شناسی، طبقه ی متوسط و طبقه ی فرودست، آنتاگونیسم اجتماعی، طبقاتی، فرادست فرودست، جامعه ی جدایی
  • فیروزه اصغری صفحات 149-168
    دو زبان فرانسوی و انگلیسی همواره و در طول تاریخ خود روابط بسیار نزدیکی داشته اند. هنگامی که کشور فرانسه از تفوق فرهنگی، سیاسی، و نظامی برخوردار بود، عناصر بسیاری از زبان فرانسوی وارد زبان انگلیسی شد، اما پس از افول قدرت فرانسه و برآمدن هژمونی همه جانبه امریکا این رابطه بالعکس شد و اکنون این زبان انگلیسی ست که نقش فرادست و قرض دهنده را ایفا می کند. هدف این مطالعه بررسی پدیده انگلیسیسم در فرانسه امروز است. این مقاله ضمن معرفی، توصیف و تبیین پدیده انگلیسیسم، علل و عوامل گسترش روزافزون این پدیده را در زبان فرانسوی مورد توجه قرار داده است. سپس به واکنش ها و اقدامات انجام شده در خصوص جلوگیری از رواج آن در فرانسه پرداخته و در پایان نتایج حاصل از مطالعه بیان شده است. این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده کرده است. نخست داده های لازم با استفاده از منابع مکتوب، مجازی، رسانه های جمعی، و سایت های معتبر استخراج شده و سپس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می دهدکه در قرض گیری زبان فرانسوی از انگلیسی، علاوه بر دلایل درون زبانی مانند ورود واژگان جدید علمی، عوامل برون زبانی مانند جذابیت، وجهه، و اعتبار زبان انگلیسی از یک سو، و نفوذ فرهنگی و اجتماعی از سوی دیگر، در استفاده روزافزون فرانسوی ها از واژگان و اصطلاحات زبان انگلیسی نقش پررنگ تری دارد. در واقع نگرانی های موجود در جامعه امروز فرانسه،که به انجام اقداماتی برای جلوگیری از شیوع و گسترش پدیده انگلیسیسم منجر شده است، نه به دلیل مخالفت با پدیده معمول قرض گیری زبانی، بلکه به دلیل ترس از نفوذ فرهنگ امریکایی و گسترش هژمونی فرهنگی این کشور بر جامعه فرانسه است.
    کلیدواژگان: جامعه شناسی زبان، قرض گیری، انگلیسیسم، زبان فرانسوی، زبان انگلیسی، هژمونی فرهنگی
|
  • Hadi Ismaeili, Foad Izadi Pages 1-24
    The concept of Quality Of Life has two objective and subjective dimensions. The objective dimension equals social relationship، capitals; both of the individual and social one; and social structures which are the indexes of high quality life. The subjective one equals life satisfaction. At this article we have studied the concept of Quality Of Life qualitatively. Surveying of the monthly; Marz Haye No (new boundaries) - the journal which was printed in the Pahlavi (the second) period- we have studied the American representated Quality Of Life. The communicators of this journal were trying to offer that the United States is a modern country and has the best quality of life. So this way could propel the Iranian society to the American kind of modernization. The hidden ideology of this monthly can be cleared by critical discourse analysis.
    Keywords: Quality Of Life, critical discourse analysis, cultural identity, Marz Haye No (new boundaries) monthly
  • Behrouz Minaei, Ali Razizadeh Pages 25-48
    Nowadays video games have provided an enriched environment for their users to make a sense of presence in interactive media. A sense of presence in the virtual space of video games leads to some sort of twin-concept or even further the unity of the user with the character within the game. This unification brings virtual identity for the user. As time goes by، through the presence in the virtual space of video games، real identity is complicated with virtual identity and it has to be influenced by the virtual elements. The way of making a sense of presence for the users of video games in which leads them to a virtual identity in the new-born medium، and the consequence of the sense of presence above in the real identity of users is the problem this paper is going to seek. Hence، the paper، according to the views of interactive media theorist and data collection of using library research method through descriptive–analytical explanation، suggests the assumption that cinematic aesthetic form، interactive narratives، and the use of the unique capabilities of the media in which video games take the advantages of them and suggest them as well، provides an enriched environment that brings a sense of presence for the user and will alter his real identity.
    Keywords: Video Games, Sense of Presence, Virtual Space, Virtual Identity, Real Identity
  • Soroush Ghazinoori, Nafiseh Rezaee Nik, Saeed Roshany Pages 49-73
    Social networks have been widely interested by many academics and industry researchers due to extensive functions and interactions. This study aims to identify the requirements، issues، and the main effective factors on the formation of Social networks of Technology and Innovation Management actors. The research method is descriptive-survey which the requirements of actors in management of technology in Iran are described and analyzed in order to provide a scientific social network. The results show that “search for desired information” and “informed of the friends’ situation” are the main reasons to join the social networks. Fundamental issues of developing the desired networks from the audiences’ perspective in this area include “cultural weaknesses associated with the conversation” and “review and analysis of IT infrastructure. The most effective factors in stability of the network include “to provide and access the latest and most reliable scientific resources such as articles، books، and etc. in the field of technology management”، “to declare the requirement of relevant research projects”، and “to provide e-learning services”.
    Keywords: Social Network, Management of Technology, Requirements, Challenges, Development, sustainability of social networking
  • Shayesteh Madani, Mansour Vosoughi Pages 75-95
    Money is lubricant and an instrument for economic transaction. Money social dimension has increased over time، transforming it from a sole economic instrument to a device for various transactions. Money economic value in society is indicated through different forms، one of which is saving، in the sense of money accumulation and its use under specific future circumstances. Women، who form half of the society، take specific approaches to money and savings. The current research aims to investigate the perspectives and changing attitude strategy to money and saving among married women. The participants of this study include 20 to 70 year-old employed household married women who were observed phenomenologically and interviewed qualitatively on saving through. The findings of this study demonstrated women perspectives on various types of saving، ways of saving، transfer methods، saving consumption forms and their mechanism. It also revealed that while money is an economic instrument and possess the economic material; attitudes and acts related to money are influenced by social conditions that has consequently turned saving into a social phenomenon.
    Keywords: Genealogy of Saving, Logic of Foresight (prognosis), Phenomenology, Nuclear Family, the (Concept of) Rainy Day
  • Jalil Fathabadi* Pages 97-116
    The main objective of the present research the exploration Tehran University''s faculty views about new regulations promotion and add a material change in activities of cultural - educational - social. The method of this research is mixed method، that quantitative phase of the type of survey. The sample in qualitative phase include 34 individuals and quantitative phase include 250 of faculty members from six Universities of Tehran، Shahid Beheshti، Kharazmi، Tarbiat Modares، Alameh-Tabatabai، and Sharif that in qualitative phase by using convenient sampling and in quantitative phase by using purposive sampling Were selected. To do research on the qualitative phase of semi-structured interviews and 8 open-ended questions and in quantitative phase questionnaire consisting of 35 questions and 3 sections: 1. Views and opinions 2. Operational issues، and 3. Suggestions have been used. In general we can say that faculty members to the necessity of its faculty and universities cultural issues they believe، However، these activities should be done by whom and in what manner، how should be evaluated together and with Cultural Affairs in Higher Education planners have differences in opinion. In the opinion of faculty members، the perspective of cultural and educational activities، as well as faculty teaching and research and opinion latent within the many cultural activities in education and training is indivisible.
    Keywords: Attitudes, faculty members, cultural activities
  • Mohammad Rezaei, Arash Hasanpour*, Shirin Daneshgar Pages 117-148
    During recent decades، many social and economic transformations that occurred in Iran behind ongoing changes in the formation، relations and identity of Iran current classes. One of the text in which these categories are represented is “A separation”. In this article we examined class and class relationship، in this film (text) by taking representation approach and semiotics method. Analyzing film codes shows that in this film، two classes are represented: The middle class and the lower class. The middle class through identity aspect is modern and disposed to West but unsettled and disjointed. The lower class also represented as Underprivileged Class that having religious approach to life and is in tradition life-world. Also، film، represent new class formation of Iran society and relation interim. In fact، film in addition represents this duality، narrate the separation and deep and sweep social gap in different levels of Iranian society that constantly reproduced by class member with differentiation of self from others and show ideological and antagonistic aspect of class relationship.
  • Firoozeh Asghari Pages 149-168
    There is no question nowadays as to the international and powerful status of English at a global scale and، consequently، as to its presence in non-English speaking countries at different levels. It is the languages which have mostly influenced French after the Two World War. So that now Anglicism exists in all levels of French. In this paper، besides the phenomenon of Anglicism، we will mainly focus on the reasons of increasing French interest in using of this phenomenon and also on the reactions taken against it in France. The method used in this research is descriptive – analytical. The Result of this study shows that there is no purely linguistic reason for “Anglicism” in a country like France. In fact this paper remarks that the strong impact of English on French rather than being influenced by linguistic reasons is influenced by the cultural & social reasons. Additionally، the finding shows that the French especially the youth like using English for several reasons which include “prestige”، “snobbery” and “superiority”. Amongst the mentioned reasons in this paper، what caused the French to worry about the spread of Anglicism is due to fear of the American cultural influence، what is changing in the American cultural hegemony.
    Keywords: Borrowing, Anglicism, French, English, Culture Hegemony