فهرست مطالب
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
پیاپی 4 (زمستان 1387)
- بهای روی جلد: 15,000ريال
- تاریخ انتشار: 1387/12/20
- تعداد عناوین: 9
-
-
صفحه 1در دو دهه اخیر، با در نظر گرفتن گسترش زیاد ارتباطات راه دور تغییرات فراوانی در درک و دریافت افراد از مکان به وجود آمده است. این تغییرات، تجربه توریسم را نیز در بر می گیرد؛ چراکه مکان چه در شکل واقعی و چه در شکل مجازی اش، عنصری کلیدی در توریسم است. مقاله فعلی در صدد است نشان دهد که تجربه توریسم در جهان نسبتا مجازی شده کنونی یا، چنانکه بعضی نویسندگان گفته اند، وضعیت دو جهانی شده چگونه صورت می گیرد؟
کلیدواژگان: تجربه توریسم، توریسم، جهانی شدن، دو جهانی شدن، فضای مجازی، فضای واقعی -
صفحه 21این مقاله می خواهد به نقش زبان و تنوع زبانی و فرهنگی از بعد معرفت شناسی بپردازد. از این رو، با طرح این که ارتباطات بین فرهنگی در فرآیند تکوین علمی خود به دلیل غیر ارتدوکسی بودن، در چمبره تعیین موضوع، نظریه و روش قرار دارند، نشان می دهد که در این مرحله از تکوین حداقل به تعیین یک امر نیاز دارند؛ ماهیت مسئله در ارتباطات بین فرهنگی چیست؟ شکل گیری کلیت ارتباطات بین فرهنگی یک پروژه زمانمند است که پرداختن به آن در یک مقاله میسر نیست. بر این اساس، ادعای مقاله این است که با روشن شدن ماهیت مسئله در ارتباطات بین فرهنگی و نشان دادن راه های جستجو، راه حل مسئله، قالب علمی، قالب های الگویی و ملاحظات روش شناسانه آن نیز قابل تعیین و تشخیص خواهند بود. بدین منظور، مقاله با استفاده از روش شناسی ترکیبی اسنادی، مرور تاریخی و مصاحبه های عمقی نشان می دهد که مسئله در ارتباطات بین فرهنگی و حل آن، مستلزم رعایت نکاتی روش شناسی است که پیش از آن که در آموزه های کلاسیک دانشگاهی موجود باشد، در موضع معرفت شناختی و حلاجی فردی محقق نهفته است. بنابراین، در این مقاله بر برتری زبان و نشانه ها بر شکل گیری و حل مسئله در ارتباطات بین فرهنگی برای تحقق ارتباط مؤثر بین افراد در جوامع جدید تآکید می کنیم. مقاله سه دوره را در تاریخ تکوین علوم اجتماعی از هم متمایز می کند: 1- دوره اولیه از زمان کنت تا جنگ جهانی دوم، 2- دوره دوم که از جنگ جهانی دوم تا اواسط دهه 1980 میلادی (1360 شمسی) ادامه یافت و 3- دوره سوم که از اواسط دهه 1980 میلادی که تاکنون ادامه دارد. در دوره اول، شکل گیری ارتباطات بین فرهنگی ابتدا در حوزه سنت علوم اجتماعی و برای شناخت مکان سازوکارهای تفاوت و قوم مداری و یافتن راه های سلطه استعماری صورت گرفت. در دوره دوم، تاثیر تفکر مدرن در نظریه پردازی در حوزه همسان سازی اقتصادی جوامع متبلور شد، اما در دوره سوم رشد اولویت های فردی و جمعی اهمیت یافته است. به عبارت دیگر، اکنون مسئله این است که چگونه باید میان انتظارات فردی و نیازهای زندگی جمعی و فراملی سازگاری ایجاد کرد. در این مقاله بر دوره سوم تاکید می کنیم و نشان می دهیم که مسئله در ارتباطات بین فرهنگی از برآیند الف- سرخورگی های علمی- الگویی دوره مدرن، ب- ملاحظات تجربه محلی، ج- نسبت با انتظارات فراملی و د- کنش متقابل با رسانه های جدید به ویژه اینترنت شکل می گیرد. تجارب این بحث نظری-روش شناختی را از کار در حوزه ایران به دست آوریم و در بسط بحث به کار می بریم.
کلیدواژگان: ارتباط مؤثر، ارتباطات بین فرهنگی، الگو، مسئله علمی، معنی و نشانه -
صفحه 41جامعه ایران به دلیل اختلاط قومی و فرهنگی نیازمند زمینه های آموزشی و رسانه ای بسیاری است تا بتواند از ارتباطات فرهنگی خوب و سالم برخوردار باشد و نوعی تعامل اجتماعی همراه با آرامش و آسایش اجتماعی را فراهم آورد. عدم مدارا و تحمل فرهنگی نسبت به قومیت های مختلف می تواند زمینه های شکل گیری تضاد، تفرقه و تبعیض را فراهم آورد که در این صورت هم جامعه اکثریت و هم اقلیت های قومی و دینی تحت تاثیر آثار منفی آن قرار می گیرند. در این راستا آموزش، خصوصا در دوره دبستان که دوره شکل گیری ذهنیت ها و انگاره های اخلاقی و فرهنگی است، اهمیت بسیار زیادی دارد. این نوع آموزه های بین فرهنگی می تواند افراد جامعه را نسبت به تفاوت های فرهنگی هوشیار و آگاه سازد و فرهنگ مدارا و مسامحه را برای آنها درونی کند. آموزشی که براساس عدالت و احترام متقابل شکل گرفته باشد، پویایی و انعطاف فرهنگی را نیز سبب خواهد شد. در واقع در پرتو شهروندی خوب که ناشی از عنصر نظام حقوقی مؤثر است، به رسمیت شناختن شهروندان (به حساب آوردن همه شهروندان) و انگیزه های تعلقی، به جایگاه اقلیت ها و روابط بین فرهنگی پرداخته می شود. در این مقاله تلاش خواهد شد به قانون اساسی به عنوان تکیه گاه حقوقی جایگاه اقلیت های فرهنگی (دینی و قومی) توجه شود، همچنین دو نهاد فرهنگی جهت دهنده به ارتباطات بین فرهنگی، یعنی آموزش و رسانه، مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرند.
کلیدواژگان: آموزش، ارتباطات بین فرهنگی، رسانه، شهروندی عام و شهروندی خاص، قانون اساسی، مدیریت ارتباطات بین فرهنگی -
صفحه 67در این تحقیق به دنبال یافتن مدلی برای همبستگی اجتماعی و وحدت فرهنگی در ایران هستیم؛ الگویی که براساس آن تنوع قومی و فرهنگی به عنوان چالشی در برابر همبستگی ملی قرار نگیرد و به فرصتی برای غنای فرهنگی جامعه تبدیل گردد. ابتدا دیدگاه های اساسی مربوط به فرهنگ، قومیت و ملت مورد بررسی قرار می گیرد و آنگاه مفاهیم مربوط به سیاست های میان و درون فرهنگی و آثار اجتماعی و سیاسی آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهیم؛ سیاست هایی که هرکدام در یک منطقه جغرافیای متولد شده اند و با حوادث تاریخی خاص آن جامعه پیوند خورده و مورد تجربه قرار گرفته اند. امکان تحقق هرکدام از سیاست های ارتباط فرهنگی در رابطه با اقوام مختلف موجود در ایران باید با توجه به همه ابعاد جغرافیایی، سیاسی، تاریخی و فرهنگی اجتماعی ایران باشد. از این رو، در این تحقیق سیاست های ارتباطات فرهنگی در خصوص ایران مورد ارزیابی قرار گرفته و مدل مناسبی (وحدت ساختاری و تکثر فرهنگی) ارائه شده است که موجب تقویت مفهوم ملت و یکپارچگی ملی و در عین حال تنوع و غنای فرهنگی می گردد.
کلیدواژگان: ایران، جامعه موازی، سیاست های ارتباطات فرهنگی، فرهنگ، قوم، مشابه سازی، ملت، یکپارچگی -
صفحه 91مطالعه فرآیند بازنمایی در رسانه ها از حوزه های مهم پژوهشی در مطالعات فرهنگی است. ما در این مقاله، تحت تاثیر رویکرد برساخت گرایانه بازنمایی استوارت هال، اشکال بازنمایی رسانه ای قومیت را در مجموعه های تلویزیونی ایرانی بررسی می کنیم. برای این منظور، دو مجموعه اگه بابام زنده بودو آهوی ماه نهم را به شیوه ای کیفی تحلیل کرده ایم. پرسش اساسی ما حول عدالت بازنمایی قومیتی در شبکه های تلویزیون سامان یافته است. همچنین نقد دورنی بر اساس مقایسه اشکال بازنمیی قومیت ها، براساس مصوبات اهداف، محورها و اولویت ها و سیاست های تولید، تامین و پخش توجه کردیم. براساس نتایج، می توان داوری کرد که نمایش قومیت به نوعی رویه نابرابر و ناعادلانه در ترسیم گروه هایی از جامعه دلالت دارد. این نحوه مواجهه با نقش های قومیت، وضعیت مبهمی را به وجو می آورد که همه قومیت ها و اقلیت های جامعه را در قالب نقشی غیر جدی (حاشیه ای) و گاه منفی در معرض دید همگان قرار می دهد. در حاشیه بودن، حالات اظهاری و اشکل بیانی بازگیران قومیتی را محدود می کند و قیودی مضاعف پیش پای سوژه های اقلیت می نهد: سوژه هایی به منزله کسانی که در حوزه عمومی سخن می گویند.
کلیدواژگان: اقلیت فرهنگی، _ بازنمایی، در حاشیه بودن، سیاست فرهنگی، قومیت -
صفحه 119سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان فراگیر ترین و پرمخاطب ترین رسانه کشور، نقش بسزایی در پروراندن شناخت و درک مردم از گروه های قومی و تعریف روابط میان گروهی در کشور برعهده دارد. شواهد پژوهشی نشان می دهد که اقوام ایرانی، تصاویر پخش شده از سیما درباره خود را چندان مطلوب نمی یابند. برای فهم عمیق تر درک خود اعضای گروه های قومی، یک رشته مصاحبه نیمه متمرکز در میان افرادی از این گروه ها، که در تهران به کار یا تحصیل اشتغال دارند، صورت گرفت. همان طور که انتظار می رفت، آنها از بازنمایی هایی که از ایشان در سریال ها و فیلم های تلویزیونی ارائه می شود، ناخرسندند. افراد مصاحبه شده از شبکه های سراسری انتقاد دارند و چنین می پندارند که در این شبکه ها به اندازه کافی نقش ندارند و اگر هم نشان داده می شوند، اغلب چهره های تحریف شده ای از آنان به نمایش درمی آید. آنها بر این باورند که در بسیاری از مواقع از آنان، برحسب ویژ گی های منسوب به قومشان در گفتمان عامیانه، تصویرهای قالبی نشان داده می شوند. بیشتر افراد مصاحبه شده بر این باورند که فیلم های نشان داده شده در تلویزیون، از اعضای گروه های قومی در چهر ه های اصلی استفاده نمی کنند و معمولا نقش های حاشیه ای را به آنها محول می نمایند. به اعتقاد مصاحبه شوندگان، گستردگی بازنمایی های مذکور از یک سو ناشی از بی اطلاعی تهیه کنندگان برنامه های تلویزیونی و یا نگرش های پیشداورانه آنها نسبت به خرده فرهنگ های قومی است و از سوی دیگر، ریشه در برخی سیاست های گذشته دارد که به حضور و سهم گروه های قومی در فرهنگ ملی بهای لازم را نمی دهد.
کلیدواژگان: بازنمایی رسانه ای، رسانه های جمعی، روابط قومی، سیمای جمهوری اسلامی ایران، _ گروه های قومی -
صفحه 143در این مقاله تلاش شده است تا با بررسی زبانی آثار فارابی، رابطه میان ریاست و دوستی یا به بیان دیگر، میان شیوه حکومت (یعنی نوع نظام) و سبک روابط بین اشخاص، مورد بررسی قرار گیرد. دوستی از جمله مقولاتی است که در تاریخ اندیشه سیاسی، همواره جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. این مقوله از دیرباز در یونان با مقولات دیگری چون عدالت، برابری و برادری، جزء فضائل انسانی محسوب می شده است و در ساخت جامعه آرمانی مورد نظر اندیشمند سیاسی مورد توجه بوده است به نحوی که دوستی و پولیس با یکدیگر پیوندی تنگاتنگ داشته اند. همچنین، ریاست به معنای تدبیر و هدایت یک جمع براساس یک نظام از پیش تعریف شده است که غایت آن، رساندن افراد تحت رهبری به مقصدی است که بر سر آن تآمل فلسفی شده است؛ با استفاده از روش هرمنوتیک مؤلف-زمینه اسکینر، در اندیشه سیاسی فارابی، می توان گفت که میان ریاست و محبت نسبت مستقیم و ارگانیک برقرار است. به دیگر سخن، ریاست مدینه فاضله وقتی می تواند کارآمد و موفق باشد که در بین اتباع، اعضاء و طبقات مدینه رابطه دوستی حاکم باشد. از این منظر، رابطه دوستی یک رابطه یک طرفه نیست؛ دوستی رئیس نسبت به اتباع و به عکس و نیز دوستی اتباع نسبت به یکدیگر.
کلیدواژگان: اندیشه سیاسی، دوستی، روش هرمنوتیک، ریاست، فارابی -
صفحه 159آیا اساسا دستیابی به عینیت در فهم تاریخ ممکن است؟ به عبارت دیگر، آیا می توانیم از یک رخداد تاریخی، گزارشی کاملا عینی و بدون تاثیر از ارزش ها، نگرش ها و منافع خودمان ارائه دهیم؟ آیا رسیدن به یک «تاریخ کامل» و تفسیر کامل از یک جریان تاریخی ممکن است؟ و آیا اگر چنین چیزی ممکن نیست، می باید در نقطه مقابل، هر روایتی از تاریخ را بپذیریم و گریزی از نسبی گرایی نداریم؟ آیا می توانیم معیارهایی بیابیم که به کمک آن ها میزان حقیقت روایت های گوناگون تاریخی را نسبت به یکدیگر بسنجیم؟ این مقاله در پی کنکاش در پرسش های فوق از منظری هرمنوتیکی است، اما پاسخ های هرمنوتیکی این پرسش های در درون نحله های مختلف هرمنوتیک یکسان نیست. این مقاله ضمن پذیرش و تحلیل چگونگی تاریخمندی فهم و تاریخمندی مفسر، در عین حال می کوشد از نسبی گرایی اجتناب ورزد.
کلیدواژگان: تاریخمندی، تفسیر، نسبی گرایی، هرمنوتیک، هرمنوتیک رومانتیک، هرمنوتیک نو -
صفحه 185اینترنت و تکنولوژی های جدید ارتباطی و اطلاعاتی، همه فرآیندهای مورد نیاز برای اتخاذ، تدوین و انتقال دانش به ویژه در سازمان های علمی- آموزشی و پژوهشی را متاثر ساخته است. مجموع فرآیندهای سازمانی مورد نظر، بخشی از سرمایه فکری در هر سازمان است. سرمایه فکری، به طور خلاصه، دارایی های نامرئی و غیرملموس سازمان است که برای رسیدن به اهداف سازمانی به کار گرفته می شود. در مقاله حاضر (که برگرفته از نتایج یک پیمایش، با حجم نمونه 1200 نفر است) به بررسی اثر تکنولوژی اینترنت بر ابعادی از سرمایه فکری (سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی) در دانشگاه های ایران پرداخته ایم. مبتنی بر اصول نظری مطرح در این تحقیق، بهره مندی از اینترنت (در قالب دسترسی و مصرف آن) می تواند عاملی اساسی در رشد سرمایه فکری یک سازمان (در اینجا دانشگاه) باشد. نتایج حاصل از پیمایش نشان می دهد که دانشگاه های مختلف به لحاظ سطح سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی، وضعیت متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. از سوی دیگر، سطح دسترسی به اینترنت و نیز مصرف اینترنت (نوع مصرف و حجم مصرف)، به عنوان اصلی ترین متغیرهای مستقل تحقیق، بر سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی در کل جامعه آماری اثرات معنادار (مثبت و مستقیم) دارد. به علاوه نتایج نشان می دهد که عوامل دیگری در فرآیند اثرگذاری دسترسی به اینترنت بر ابعاد فردی سرمایه فکری دخالت دارند. از جمله این عوامل، متغیرهای دانشگاه، گروه آموزشی مرجع، مقطع تحصیلی (دانشجویان) یا رتبه علمی (اعضای هیئت علمی) و جنسیت آنها است. در نهایت اینکه متغیر بهره مندی از اینترنت (به عنوان اصلی ترین متغیر مستقل تحقیق) در کنار متغیرهای سن، جنسیت و وضعیت تاهل، قابلیت تبیین بخشی از تغییرات سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی جامعه آماری مورد مطالعه را دارد.
کلیدواژگان: ICTs، اینترنت، دانشگاه، سرمایه ارتباطی، سرمایه انسانی، سرمایه فکری
-
Page 1During these two decades, according to the expansion of communication, there is a deep transformation in individuals’ conception of space. As space plays an important role in tourism, either real or virtual, this transformation happens in the field too. The present study attempts to show how tourism in the contemporary virtualized world, or as some authors name: the dual globalized situation, occurs.
-
Page 21This paper proposes an examination of the epistemological position of intercultural communication as it is experiencing a lack of orthodoxy tradition. It is claimed here that a lack of such tradition, in turn, has reflected itself on problems such as a) ill-determined subject matter of intercultural communication, b) ill-conceived theoretical stance of intercultural communication, and; c) undecided methodological considerations. We contend here that in order to demarcate the subject areas of intercultural communication, and in order to deal with the above-mentioned concerns, this scientific field should at least be able to resolve the question of what is the nature of problematic in intercultural communication. The paper goes on to claim that once the problematic of intercultural communication is determined the problem-solving processes would force the field to determine its paradigms and methodological considerations. To follow this line of logic, the paper uses a combined methodology and will indicate that it is a principle in intercultural communication that in order to solve problems one needs to rely on epistemological stance of the one’s researcher more than he/she will rely on traditional model of academic articulations. Therefore, we will focus on the role of language and symbols in formation of problems in intercultural communication, as well as their role in helping to resolve problems. We will consider three stages in development and evolution of social sciences. In the third stages, which started in the 1980s individuals ’as well as groups’, expectations took precedence over structural and coercive expectations. Taking these developments into consideration the paper claims that problematic of intercultural communication in the third stage can be understood and identified as a result of the effect of four issues: 1- failures of scientific-paradigmatic of modern science, 2- local experiences of individuals and groups, 3- the interaction between extra-national expectations and new media specially internet.
-
Page 41According to the ethno-cultural diversity, many educational and media basis in Iranian society are needed, in order to make good and healthy communication, in addition to the calm and peaceful interpersonal interaction. Cultural intolerance among diverse ethnics might cause to conflict, opposition, and discrimination and thus some negative affects on the majority beside the ethnic and religious minorities. Therefore, education, especially primary education in the age in which ethical and cultural schemas and assertions are shaped, is really important. This kind of intercultural instruction makes individuals aware of cultural differences and internalizes culture of tolerance. The educational system, which is based on justice and mutual respect, causes also to cultural dynamism and flexibility. Indeed, in this study, we attempt to reflect on the Constitution, as the basis of respect to minority (religious and ethnic); besides two cultural institutions, education and media, as the director in intercultural communication. Considered factors are the good citizenship, effective law system, and recognizing citizen rights.
-
Page 67The present study attempts to offer a model for social and cultural solidarity: a model based on ethnic and cultural diversity which help to the richness of a culture. Therefore, different approaches to culture, ethnicity and nation would be discussed and then, the concept of intercultural policies and thus its social and cultural consequences will be analyzed: the policies which are born in a special geographical situation and correlated with specific historical events. These cultural policies could not be applied unless the geographical, political, historical, cultural and social dimensions are taken into acount. In this regard, application of cultural policies in Iran will be evaluated and an appropriate model (structural unity and cultural pluralism) will be introduced which reinforces not only the concept of nation and national solidarity but also the cultural diversity.
-
Page 91The study of the process of representation in media is one of the important research areas in cultural studies. This article explores the different forms of media representation of ethnicity in Iranian T.V series based on constructivist representation approach as developed by Stuart Hall. To this end, two series entitled “if my dad was alive”, “Deer of the ninth month” were analyzed in a qualitative manner. The main question is about fairness in representations ethnic groups in TV networks. Also, the authors compare the different forms of the representation of ethnicity and provide an internal critique, bearing in mind the objection, topics, priorities and policies related to production, procurement and broadcasting ratified to regulated T.V programs. According to findings, it could be said that the representation of ethnicity gives an unfair picture of certain groups. This approach created fuzziness in portraying minorities as groups having marginal and even negative roles in the society. Being marginalized, ethnic actors face limitations in expressing themselves. Therefore minorities subjects who speak in the public sphere encounter more serious restrictions.
-
Page 119The Islamic Republic of Iran Broadcasting (IRIB) television channels, with the largest audience across the country, plays a prominent role in cultivating people’s perceptions about ethnic groups and in defining intergroup relations in the country. Evidence from previous research indicates that there is notable dissatisfaction on the part of ethnic groups about images broadcasted of them on the television. To gain a deeper understanding of the perceptions of ethnic minorities themselves, a number of semi-structured interviews were conducted among an educated segment of minority groups currently residing in Tehran. As expected, they do not approve of the representations that are made of them in the television series and films. They are critical of the national networks on the grounds that ethnicities are generally neglected on the national television and, when they are indeed shown, they are often misrepresented. They also identify various kinds of stereotypical images that are often portrayed of various ethnic groups based on traits attributed to them in popular discourse. Most of those interviewed believed that films shown on the television hardly present members of ethnic groups as central characters and tend to cast them in marginal roles. The prevalence of such representations, according to the interviewees, stems from film producers’ lack of knowledge about ethnic subcultures and/or their prejudiced attitudes towards them. It may also reflect continuation of past practices that tend to downplay the ethnic groups’ presence in and contribution to the national culture.
-
Page 143The present study attempts to investigate the relation between friendship and leadership or, in another word, types of authority and interpersonal communication, from linguistic point of view. Friendship is considered as an important concept thorough out the political philosophy. In ancient Athens, it was considered as a human virtue, like justice, equality, and fraternity; and philosophers was so interested in the term that in constructing their ideal polis, friendship would always played a basic role. On the other hand, leadership is to guide and manage the community on the predefined system, which was aimed to lead people to the philosophically selected telos. Using Skinner’s methodology, that is author-context hermeneutics, it could be said that in Farabi’s political philosophy there is a direct and organic relation between friendship and leadership. In another word, leader of the utopia (Madina-al-Fadhila) succeeds when there is friendly relation among all members of the society, from all different social classes. Thus, friendship is mutual: the leader to the subjects and the subjects to the leader.
-
Page 159Internet and other modern communication technologies have affected all aspects of the gathering, combining, and transforming knowledge, especially in scientific-educational and research organizations. These processes are parts of the whole intellectual capital in any organization. Intellectual capital is the hidden and intangible property which is oriented toward organizational goals. In the present study, I attempt to reflect on the affects internet has on some particular dimensions of intellectual capital, namely the human and the communicational, in Iran’s universities. According to the theoretical basis, it is shown that internet usage is an important factor in developing organizational intellectual capital (here, in the universities). Results show that human and communicational capitals are differently distributed in various universities. On the other hand, internet accessibility and consumption (type and quantity), as the independent variables of the study, have meaningful affects on human and communicational capitals in all universities. Furthermore, it is noteworthy to say that there are some other factors, as the ranking of the university, department, educational level (for students), and degree (for faculty members), and gender, which intervene in the process. Results show that internet usage, besides other factors as age, gender, marital status, could guide in explanation of the human and communicational capitals’ changes in the universities.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.