فهرست مطالب

پژوهش های نوین روانشناختی - پیاپی 40 (زمستان 1394)

فصلنامه پژوهش های نوین روانشناختی
پیاپی 40 (زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/12/12
  • تعداد عناوین: 11
|
  • مقاله پژوهشی
  • سیدعلی کیمیایی کیمیایی*، زینب آزادی، سکینه عباسی بورندرق صفحات 1-12
    پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه برافراشتگی مقیاس 5 (مردانگی-زنانگی) در آزمون MMPI-2 با رفتارهای ضد اجتماعی و خود بیمارانگاری صورت گرفت. این پژوهش از نوع همبستگی بود (114 نفر؛ 43% مرد و 57% زن) مراجعه کننده به مرکز مشاوره خانواده، به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامه MMPI-2 را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد که بین متغیرهای علایق مردانگی - زنانگی با رفتار ضد اجتماعی و خود بیمارانگاری روابط معناداری وجود دارد (01/0p<). نتایج دو رگرسیون سلسله مراتبی نشان دادند که پس از کنترل اثر جنسیت، سن و تحصیلات، برافراشتگی بارز مقیاس 5 (مردانگی-زنانگی) در آزمون MMPI-2 با افزایش میزان رفتارهای ضد اجتماعی و خود بیمارانگاری همراه است. نتایج پیشنهاد می کند که همگون سازی و همانندسازی افراد با جنسیتشان در زندگی فردی و اجتماعی از اهمیت زیادی برخوردار است.
    کلیدواژگان: مردانگی، زنانگی، رفتارهای ضداجتماعی، خود بیمارانگاری
  • زاهده رحمانیان *، مریم کیانی صفحات 13-27
    اختلالات اضطرابی از شایع ترین اختلالات روانشناختی و رفتاری در کودکان است و از آنجا که کودکان بیشتر وقت خود را در خانواده می گذراند، مسلما عملکردها و رفتارهای آنان و دیگر اعضای خانواده به طور متقابل بر یکدیگر اثر می گذارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه واکنش عاطفی در خانواده کودکان مبتلا و غیرمبتلا به اختلالات اضطرابی صورت گرفت. 107 نفر را از بین کلیه دانش آموزان پسر کلاس چهارم و پنجم دبستان شهرستان جهرم به همراه والدین آن ها به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند. سپس پرسشنامه سنجش خانواده و مقیاس اضطراب کودکان و والدین اسپنس اجرا شد. آزمون t نشان داد که بین واکنش عاطفی در خانواده کودکان مبتلا و غیرمبتلا به اختلالات اضطراب (به طور کلی) هول، واضطراب اجتماعی و اختلال فوبی اختصاصی تفاوت معناداری وجود داشت ولی بین واکنش عاطفی در خانواده کودکان مبتلا و غیرمبتلا به اختلال های اضطراب جدایی، وسواس و اضطراب فراگیر تفاوت معناداری یافت نشد. واکنش عاطفی در خانواده می تواند در سبب شناسی اختلالات اضطرابی همچون هول، اضطراب اجتماعی و فوبی اختصاصی دخیل باشد.
    کلیدواژگان: واکنش عاطفی در خانواده، اختلال اضطراب، هول، اضطراب اجتماعی، فوبی اختصاصی
  • ندا افشاریان * صفحات 29-48
    با توجه به این که مشکلات رفتاری نوجوانان تحت تاثیر عوامل فردی و اجتماعی فراوانی قرار دارد، پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش پایگاه اجتماعی- اقتصادی و دلبستگی به والدین در پیش بینی رفتار خرابکارانه نوجوانان انجام شد. روش پژوهش همبستگی بود. در این بررسی 215 شرکت کننده پسر دبیرستانی (100 نفر دانش آموز ساکن خوابگاه کمیته امداد و 115 نفر در دبیرستان غیرانتفاعی) پس از انتخاب به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای پرسشنامه رفتار خرابکارانه نیک اختر، پرسشنامه پایگاه اجتماعی-اقتصادی نبوی و همکاران و سیاهه دلبستگی به والدین (آرمسدن و گرینبرگ) پاسخ دادند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بین کیفیت دلبستگی و رفتارهای خرابکارانه رابطه معناداری وجود دارد. ترتیب ورود متغیرها به معادله رگرسیون گام به گام در مورد گروه امداد (ارتباط با پدر، بیگانگی با مادر، پایگاه اقتصادی) (40.8%R2=) و در مورد گروه غیرانتفاعی (بیگانگی با پدر) (22.5%R2=) بود. هم چنین بر اساس نتایج، بین دو گروه از نظر ارتکاب به رفتارهای خرابکارانه تفاوت معناداری وجود داشت (001/0P<). با توجه به نتایج حاضر، ارائه خدمات مشاوره ای به دانش آموزان ساکن خوابگاه کمیته امداد به منظور اصلاح تجربه های بین فردی آن ها با والدین و عمدتا مادر (به دلیل فقدان پدر)، و هم چنین آموزش به والدین به منظور سازگاری بیشتر با فرزندان حائز اهمیت خاص است.
    کلیدواژگان: کیفیت دالبستگی، دلبستگی به والدین، دانش آموزان دبیرستانی، رفتار خرابکارانه
  • فرنگ رحمتی*، الهه غفاری صفحات 49-72
    هدف این پژوهش تعیین نقش پیش بینی کنندگی ذهن آگاهی، تنظیم هیجانی و حمایت اجتمایی ادراک شده در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر پایه دوم متوسطه شهر سنندج در سال تحصیلی 93-92 بوده است (1735=N) که از میان آنان 300 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شده اند. روش پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های ذهن آگاهی پنج وجهی بائر و همکاران، تنظیم هیجانی گراس و جان و مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده زیمیت و همکاران استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل و رگرسیون چندگانه همزمان استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که ذهن آگاهی، تنظیم هیجانی و حمایت اجتماعی ادراک شده با پیشرفت تحصیلی همبستگی مثبت و معنادار دارند (01/0>p). همچنین تحلیل داده ها نشان داد متغیرهای ذهن آگاهی، تنظیم هیجانی و حمایت اجتماعی ادراک شده 47 درصد از واریانس پیشرفت تحصیلی را تبیین می کنند. نتایج تحلیل داده های پژوهش حاضر، حاکی از آن است که متغیرهای ذهن آگاهی، تنظیم هیجانی و حمایت اجتماعی ادراک شده قادر به پیش بینی پیشرفت تحصیلی هستند. بنابراین، می توان از نتایج آن به عنوان ابزاری جهت تعیین نقاط ضعف و قوت دانش آموزان در زمینه پیشرفت تحصیلی، به منظور انجام طرح ها و برنامه های آموزشی، درمانی، روانشناختی و فعالیت های بالینی استفاده کرد.
    کلیدواژگان: ذهن آگاهی، تنظیم هیجانی، حمایت اجتماعی ادراک شده، پیشرفت تحصیلی
  • مینو رنجبر، مهدی حیدرزاده*، مهین یزدانی، مژگان میرغفوروند، فرناز میرزا احمدی صفحات 73-85
    دوران بارداری و بعد از زایمان دورانی هستند که زنان با تغییرات مختلف فیزیولوژیکی، روانی و اجتماعی مواجه می شوند و بیشترین خطر برای بروز اختلالات خلقی مثل افسردگی وجود دارد. لذا هدف از این مطالعه مقایسه میزان شیوع افسردگی در زنان باردار و پس از زایمان بوده است. مطالعه حاضر یک مطالعه علمی-مقایسه ای است که با استفاده از مقیاس افسردگی پس از زایمان ادینبرگ به بررسی شیوع افسردگی زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری و زنان 2 ماه پس از زایمان در مراکز بهداشتی و درمانی شهر بناب پرداخته است. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس مجموعا 250 نمونه مورد مصاحبه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که56 درصد از زنان باردار و 28 درصد از زنان پس از زایمان دچار افسردگی بودند؛ همچنین آزمون تی مستقل نشان داد که اختلاف نمره افسردگی بین دو گروه معنی دار بود (01/0=P). با توجه به نتایج مطالعه که نشان داد زنان باردار دارای نمره افسردگی بالایی هستند ضرورت دارد مسئولان به نیازهای بهداشت روانی زنان باردار (و پس از دوره بارداری) توجه نشان دهند. هم چنین این مطالعه پیشنهاد می کند تا مطالعات جامعی جهت بررسی علل شیوع افسردگی بالاتر در زنان باردار در جامعه ایران انجام گیرد.
    کلیدواژگان: افسردگی، زنان باردار، زنان پس از زایمان
  • ابوالقاسم یعقوبی*، مریم عبدالهی مقدم، گلاویژ علیزاده صفحات 87-100
    پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اعتماد اجتماعی بر اساس سبک های دلبستگی و ویژگی های شخصیتی در دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان انجام شده است. طرح پژوهش توصیفی - همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان بود که از میان آنها 200 نفر (90 دانشجوی پسر و 110 دانشجوی دختر) بر اساس روش نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب و پرسش نامه های سبک دلبستگی، شخصیتی نئو و اعتماد اجتماعی را تکمیل کردند. یافته ها نشان داد که بین سبک دلبستگی، ویژگی های شخصیتی و اعتماد اجتماعی، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (05/0>P ). همچنین سبک دلبستگی و ویژگی های شخصیتی هر دو توانستند تغییرات مربوط به اعتماد اجتماعی را به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کنند (01/0>P). بین اعتماد اجتماعی، سرسختی روان شناختی و ویژگی های شخصیتی دانشجویان دختر و پسر نیز تفاوت معنادار وجود نداشت (05/0 کلیدواژگان: سبک های دلبستگی، ویژگی های شخصیتی، اعتماد اجتماعی
  • سهیلا هاشمی، عباس اکبری*، رویا عباسی اصل صفحات 101-128
    پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش میانجی، هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی با اضطراب امتحان صورت گرفت. شرکت کنندگان شامل 291 نفر از دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر شیراز در سال تحصیلی در رابطه بین الگوی ارتباطی خانواده 93-92 بودند که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری متغیرهای پژوهش، پرسشنامه های الگوی ارتباطی خانواده، هوش هیجانی، خودکارآمدی تحصیلی و اضطراب امتحان مورد استفاده قرار گرفتند. برای ارزیابی مدل پیشنهادی، روش تحلیل مسیر استفاده گردید که با توجه به مقادیر شاخص های به دست آمده، داده ها با مدل تحقیق برازش داشت. علاوه بر این، نتایج نشان داد که بعد گفت و شنود، می تواند هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی را به صورت مثبت پیش بینی کند. بعد همنوایی نیز قادر به پیش-بینی هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی به صورت منفی و اضطراب امتحان به صورت مثبت می-باشد. همین طور هوش هیجانی پیش بینی کننده خودکارآمدی تحصیلی و اضطراب امتحان بوده و متغیر خودکارآمدی تحصیلی می تواند اضطراب امتحان را به صورت منفی پیش بینی کند، از سویی، درخصوص تاثیر متغیرهای مستقل بر وابسته، تحلیل داده ها حاکی از آن بود که 12 درصد از تغییرات هوش هیجانی، 28 درصد از تغییرات خودکارآمدی تحصیلی و 33 درصد از تغییرات اضطراب امتحان، توسط مدل تبیین می شود. براین اساس می توان تصمیم گرفت که در رابطه بین الگوی ارتباطی خانواده و اضطراب امتحان، هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی نقش میانجی دارند.
    کلیدواژگان: ابعاد الگوی ارتباطی خانواده، هوش هیجانی، خودکارآمدی تحصیلی، اضطراب امتحان
  • نسرین اسکندریان*، حسین قره بیگلو صفحات 129-154
    هدف پژوهش حاضر بررسی موانع موجود در زمینه تفکر انتقادی در برنامه درسی آموزش های فنی و حرفه ای هنرستان های دخترانه در مقطع متوسطه از دید هنرآموزان و کارشناسان و مشاوران آموزش های فنی و حرفه ای، در راستای هدف پژوهش از جامعه، هنرآموزان، کارشناسان، مشاوران شاغل در هنرستان های دخترانه در سال تحصیلی 93-1392 تعداد 40 نفر از بین هنرجویان و تعداد 190 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم ب و پرسشنامه محقق استفاده شده و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونt تک نمونه ای استفاده گردید. تحلیل داده ها نشان داد که هنرجویان به تفکر انتقادی دارای گرایش مثبت، متوسط و نزدیک به متزلزل بوده و از دیدگاه هنرآموزان و کارشناسان و مشاوران به مهارت های تفکر انتقادی در عناصر برنامه درسی (اهداف، محتوا، روش های تدریس و ارزشیابی) آموزش های فنی و حرفه ای چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
    کلیدواژگان: برنامه درسی، تفکر انتقادی، آموزش فنی و حرفه ای، محتوای برنامه درسی، اهداف برنامه درسی، روش های تدریس، روش های ارزشیابی
  • رضا عبدی*، مهدی کاظم زاده، ساسان اسداللهی صفحات 155-171
    پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه و بررسی نقش تعاملی سرمایه روانشناختی و هویت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی و استرس شغلی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان و تبریز بوده که از میان آنان 216 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بوده برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از روش همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه تعدیل کننده مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین متغیرهای مورد بحث رابطه معنی دار وجود دارد؛ هم چنین نقش تعدیل کننده هویت سازمانی در رابطه بین سرمایه روانشناختی و رفتار شهروندی مورد تائید قرار گرفت. علاوه بر این نتایج پژوهش حاضر حاکی از تائید نقش تعدیل کننده هویت سازمانی در رابطه بین سرمایه روانشناختی و استرس شغلی بود.
    کلیدواژگان: هویت سازمانی، سرمایه روانشناختی، رفتار شهروندی سازمانی، استرس شغلی
  • کیومرث بشلیده، سید حمیدموسوی، نسیم خواجه پور، مصطفی بهارلو* صفحات 173-192
    هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین طردشدگی در محیط کار و نتایج شغلی (فرسودگی شغلی، خشنودی شغلی، رفتار شهروندی سازمانی) با توجه به نقش تعدیل گر سرمایه روانشناختی بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان شرکت آب و نیروی شهر گتوند تشکیل می دهند که از بین آن ها تعداد 182 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های طردشدگی در محیط کار، سرمایه روانشناختی، فرسودگی شغلی، خشنودی شغلی و رفتار شهروندی سازمانی بود. داده ها با استفاده از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تعدیلی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که طردشدگی در محیط کار رابطه مثبت و معنی دار با فرسودگی شغلی و رابطه منفی و معنی دار با خشنودی شغلی و رفتار شهروندی سازمانی دارد. به علاوه، نتایج حاکی از نقش تعدیل گر سرمایه روانشناختی در این روابط بود. نتایج حاکی از آن است که رابطه بین طردشدگی در محیط کار با فرسودگی شغلی زمانی قوی تر است که سرمایه روانشناختی پایین باشد. همچنین، رابطه بین طردشدگی در محیط کار با خشنودی شغلی و رفتار شهروندی سازمانی زمانی قوی تر است که سرمایه روانشناختی بالا باشد.
    کلیدواژگان: طرد شدگی در محیط کار، سرمایه روانشناختی، فرسودگی شغلی، خشنودی شغلی، رفتار شهروندی سازمانی
  • سکینه مرادی*، عباس ابوالقاسمی، طیبه یگانه صفحات 193-209
    هدف پژوهش حاضر، بررسی کارآمدی آموزش حل مسئله اجتماعی بر کنترل عاطفی دختران آزاردیده هیجانی بود. این پژوهش به شیوه تجربی و با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. از جامعه آماری که شامل دانش آموزان دختر سال سوم دبیرستان شهرستان لاهیجان در سال تحصیلی 92-91 بود، 40 نفر دانش آموز دختر آزاردیده هیجانی با روش نمونه-گیری تصادفی به عنوان نمونه پژوهش شناسایی و به دو گروه آزمایش و گواه جای دهی شدند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس کودک آزاری و مقیاس کنترل عاطفی استفاده گردید. داده ها با روش تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل شدند. نتایج نشان دارد که آموزش حل مسئله اجتماعی بر کاهش خشم و اضطراب و افزایش عاطفه مثبت موثر بوده است (01/0>p)، اما آموزش حل-مسئله اجتماعی بر خلق افسرده تاثیر معنی داری نداشت. نتایج به دست آمده نتایج تلویحات مهمی در زمینه آموزش و خدمات مشاوره ای برای دختران آزاردیده هیجانی به همراه دارد.
    کلیدواژگان: کودک آزادی، حل مسئله اجتماعی، کنترل عاطفی
  • |