نشریه کارآگاه
پیاپی 2 (بهار 1387)

RFID اختصار Radio Frequency Identification است که در زبان فارسی به آن سامانه شناسایی خودکار با استفاده از فرکانس رادیویی می گویند. این سامانه شناسایی نوین که از امواج رادیویی برای شناسایی و تشخیص خودکار اطلاعات افرادی یا کالاها استفاده میکند، در حال حاضر یکی از فراگیرترین فناوری های شناسایی روز جهان است. سال ها طول کشید تا فناوری RFID که از سال 1948 میلادی ایجاد شد و شکل آن شبیه بارکد بود، به شکل امروزی آن که بسیار قدرتمند، ارزان و قابل اطمینان است و کاربردهایی بسیار دارد، برسد. کاربردهای RFID بسیار زیاد و متنوع است و گستره ای وسیع را در بر می گیرد. بعضی از کاربرد های RFID عبارت است از: کارت های کنترلی ورود به ساختمان، کارت های اعتباری و شناسایی، گذرنامه الکترونیکی، ردیابی اشیا بر چسب اقلام فروشگا ه های زنجیره ای، جمع آوری عوارض راهداری، کنترل دسترسی در پارک وسایل نقلیه، مدیریت انبار، کنترل مسیر حمل کانتینرها در بنادر، دنبال کردن کتابها در کتابخانه و ده ها مورد دیگر. علاوه بر موارد فوق، ارتقای دو اصل کیفیت و امنیت باعث شده است کاربردهای RFID در حوزه ماموریت های پلیس آگاهی افزایش یابد. در این مقاله، ضمن معرفی یک سامانه RFID و تشریح جزئیات آن، به کاربردهای مستقیم و یا غیر مستقیم آن در حوزه ماموریت های پلیس آگاهی می پردازیم.

در این مقاله ضمن ارائه تعاریفی از خشونت و انواع آن، به نظریاتی که خواستگاه های خشونت را بیان می دارد، اشاره شده است. این مقاله در دو بخش تنظیم شده است: در بخش اول به بررسی مهم ترین علل و عوامل موثر بر رفتار خشونت بار پرداخته شده است، که از آن جمله میتوان به هیجان، انبوه خلق، فرصت ابراز و موسیقی محرک اشاره داشت. در بخش دوم در بحثی با عنوان محله های جرم و خشونت، به ارزشهای محلی، باندهای خشونت طلب و بساط کوچه پس کوچه ای پرداخته ایم.

به رغم گستردگی بسیار زیاد معرف ها برای آشکارسازی آثار پنهانی انگشت بر روی کاغذ، Icdj هیچ یک از آنها مانند نین هایدرین نیست؛ نین هایدرین به اسیدهای آمینه و دیگراجزای موجود در عرق دست واکنش میدهد و رنگ نهایی نقوش ظاهر شده معمولا ارغوانی است. ظاهر شدن کامل ممکن آثار انگشت است چند روز یا حتی چند هفته به طول انجامد، اما می توان این واکنش را با حرارت یا رطوبت تسریع کرد. آشکارسازی آثار انگشت، از زمان کشف این موضوع، پیشرفتی چشمگیر داشته است. در این سیر تکاملی، چهار مرحله اصلی وجود دارد: (1) اختراع فرمول غیرقابل اشتعال ،NFN ابداع آشکارسازی مقدماتی آثار انگشت با نور لیزر و دیگر منابع نوری، ( 3) فرآیند ثانویه عمل آوری نقوش با نمک های فلز به منظور ایجاد اثرات فلورسنت،( 4) تهیه و ارزیابی مشاب ه های نین هایدرین که اوج آن اختراع DFO و اخیرا کشف 1 و - اینداندیون بود. در این مقاله به بررسی استفاده از نین هایدرین، معرف اثرانگشت، می پردازیم و پیشرفت های حاصله را در سال های اخیر بررسی می کنیم.

قتل که رفتاری جنایی و خشن است به انگیزه آدم کشی ارادی و عمدی اشاره دارد که باعث می شود. فردی، فردی دیگر را به قتل برساند. از نظر جامعه شناسی انحرافات و آسیب شناسی اجتماعی، قتل مسئله ای اجتماعی 1 محسوب می شود، زیرا براساس ارزش ها و هنجارهای حاکم بر جامعه، وضعیتی نامطلوب و مضر شناخته می شود که جامعه و اعضای آن را تهدید می کند. اگرچه کمیت نرخ قتل در مقایسه با بسیاری از جرایم، پایین است، اما جد یترین نوع جرم و خشونت است و پیامدها و آسیب های وارده آن بر قربانی ب ههیچ وجه جبران شدنی نیست. این مقاله به تحلیل جامعه شناختی پدیده قتل، با تاکید بر قتل در ایران، می پردازد.

در سال های اخیر درخت فیلوژنتیک دودمان مادری از طریق مارکرهای mtDNA ترسیم شده است. برخلاف بسیاری از مولکول های DNA ، ژنوم میتوکندری فقط از طریق مادر به ارث میرسد. به این معنی که هر انسانی همان 16569 نوکلئوتیدی را در توالی میتوکندری خود دارد که مادر او دارد و در نتیجه مادر مادرش و الی آخر. اما، در مواردی نادر در یک نقطه موتاسیون اتفاق میافتد و mtDNA بچه در آن نوکلئوتید با مادرش متفاوت خواهد بود. برای مثال، در توالی ممکن است G به A تبدیل شده باشد. اگر این بچه مونث باشد، این موتاسیون را به فرزندان خود منتقل خواهد کرد که در آن صورت شاخه ای جدید در درخت فیلوژنتیک آن جمعیت شکل می گیرد. mtDNA دو منطقه بسیار متغیر دارد که عبارت است از: HVSI و HVSII که این دو منطقه 1100 جفت باز دارد و جهش و دگرگونی های ایجاد شده در این مناطق، حدود 10 برابر سریع تر از DNA هسته ای است. منطقه HVSI معمولا در تعیین هویت استفاده میشود. تعداد کپی های mtDNA در سلول زیاد است و به همین علت در نمونه های کم، فاسد و تخریب شده درشناسایی هویت اجساد مجهول الهویه و مجرمان استفاده میشود. در مطالعه حاضر، توالی منطقه HVSI ژنوم میتوکندری در 8 قوم فارس، ترک آذری، گیلک؛ کرد، سیستانی و بلوچستانی، ترکمن عرب، تعیین و با توالی مرجع کمبریج مقایسه و هاپلوتی پهای آن مشخص شده است. میانگین اختلاف توالی نوکلئوتیدی منطقه HVSI در اقوام مطالعه شده، 48 نوکلئوتید است و داده های به دست آمده از مطالعه ژنوم میتوکندری 357 نفر از جمعیت، mtDNA را ابزاری مناسب برای تعیین هویت در جمعیت ایران میداند.

پولشویی عبارت است از تغییر دادن ماهیت مال یا تبدیل کردن مالی به مال دیگر به نحوی که وجهه قانونی به خود بگیرد. پولشویی در حقیقت بازتاب مالی فعالیت های بزهکارانه و فرآیندی مجرمانه است که طی آن درآمدهای حاصل از فعالی تهای مجرمانه و غیرقانونی در مجرای قانونی قرار می گیرد و تطهیر و پاک میشود. پدیده پولشویی آثار زیان بار اقتصادی(افزایش اقتصاد زیرزمینی، فرار مالیاتی، تولیدات و خدمات جعلی و تقلبی، افزایش تورم در جامعه)اجتماعی (افزایش فقر، بیکاری، آشو بهای خیابانی و بی عدالتی های اجتماعی و سیاسی، بی اعتباری دولت و ملت، عدم ثبات امنیت داخلی و...)بسیاری برای جوامع دربردارد. برخی از این آثار عبارت است از بی ثباتی بازارهای مالی، بی اعتمادی مردم نسبت به نظام مالی، خروج ناخواسته سرمایه کشور، تضعیف بخش خصوصی و کاهش کنترل دولت. آثار منفی پولشویی از سه جنبه مختلف اقتصادی، جرم شناختی و سیاسی قابل بررسی است. مقاله حاضر بر آن است تا ضمن تبیین پدیده پولشویی، ابعاد مختلف، راه ها و روش های پولشویی، آثار و پیامدهای این پدیده، روش های اثبات جرم پولشویی و اقدامات ملی و بین المللی مبارزه با آن را بررسی کند و در پیشنهادها و راهکارهایی عملی برای مبارزه با این جرم مطرح کند.

مردم شناسی جنایی با رویکرد فرهنگی از دو سال پیش در پلیس آگاهی مطرح و وارد ادبیات حوزه مردم شناسی و کشف علمی جرم شده است. مقاله حاضر به تاریخچه مردم شناسی و حوزه های مختلف آن پرداخته و ضرورت توجه به مردم شناسی جنایی برای کمک به کارآگاهان و نقش آن را در کشف جرم یادآور شده است مردم شناسی جنایی در دو مقطع تاریخی قابل ردیابی و شناسایی است: 1. مردم شناسی جنایی در سیر مراحل تاریخی؛ 2. مردم شناسی جنایی در دوران جدید. مردم شناسی به شکلی سنتی به مطالعه فرهنگ اقوام گذشته و جوامع بسته می پردازد، در حالی که امروزه پیچیدگی های فرهنگی در جوامع جدید، نگرشی فراتر از سنت ها و آیی نهای تاریخی را می طلبد، بنابراین پرداختن به فرهنگ گروه ها و دست ه ها و باندهای تبهکار شهری در حوزه مردم شناسی جنایی با رویکرد فرهنگی می گنجد. مقابله با ناهنجاری های اجتماعی با تبلیغ، اشاعه و جایگزینی فرهنگ مقبول جامعه امکانپذیر است. مردم شناسی جنایی با رویکرد فرهنگی، ضمن آشکارسازی ناهنجاری های فرهنگی، راه های مقابله فرهنگی و انتظامی را فراروی نهادهای نظم دهنده اجتماعی قرار میدهد.

براساس مطالعات انجام شده، پلیمرفیسم(چندشکلی) آلل ها در بعضی از مناطق، در نژادهای مختلف و حتی گاهی در مناطق جغرافیایی خاص، تفاوت هایی دارد. از این رو، بررسی و انتخاب منطقه STR(توالی های کوچک چندشکلی DNA )مناسب برای هر نژاد یا جمعیت خاص و تهیه Allelic Ladder (شاخص آللی)در جایگاه ژنی موردنظر امری ضروری است. در تحقیق حاضر، Allelic Ladder در جایگاه ژنی HUM.TPOX(از سایت های تکرار شونده STR )تهیه شده است. جمعیت مورد مطالعه از مراجعان غیرخویشاوند سراسر کشور به بهداری شماره 2 ناجا به شکل تصادفی انتخاب شده است. منطقه موردنظر ژنوم ابتدا توسط واکنش زنجیره ای پلمیر از ( PCR ) تکثیر شد، سپس آلل ها توسط الکتروفورز بر روی ژل پلی آکریل آمید تفکیک و پس از رنگ آمیزی با نیترات نقره قابل مشاهده و با دستگاه Sequencer (ژنتیک آنالایزر) تعیین ترادف گردید. در نهایت، 5 منطقه پلی مرفیسم در جایگاه ژنی TPOX که بیانگر تنوع در آلل ها( 5 آلل مختلف)است مشخص و شاخص آللی مخصوص جایگاه یاد شده تهیه شد.شاخص آللی موردنظر، تعیین ژنو تایپ آللهای مشاهده شده در آزمو نهای ابوت، تشخیص هویت و... در این جایگاه ژنی را امکانپذیر می سازد.