فهرست مطالب

کارآگاه - پیاپی 41 (زمستان 1396)

نشریه کارآگاه
پیاپی 41 (زمستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/12/28
  • تعداد عناوین: 8
|
  • غلامحسین بیابانی *، ابوطالب منفرد صفحات 7-25
    قاچاق کالا یکی از نگرانی های روبه رشد درسطح بین المللی و یکی از چالش های بزرگ متصدیان اعمال قانون و پلیس است. تجارت قاچاق صورت های گوناگونی دارد که وابسته به کالاها و روش های بکارگیری شده و معیارهای قانونی هدفگذاری شده توسط کشورها می باشد، یک ویژگی مشترک بین همه انواع این روش ها، دخیل بودن سازمان های جنایتکار درآنهاست. این سازمان ها اغلب، کارکشته، انعطاف پذیر، قادر به تطبیق سریع با تغییرات بازار و ماهر در ربودن فرصتهای جنایی می باشند. آنها مدام مشغول فساد و پولشویی هستند برای اینکه بتوانند درآمدهای حاصل از قاچاق خود را ناشی از فعالیت های اقتصادی سالم و مشروع جلوه دهند. بدلیل اینکه قاچاق همیشه از مرزهای مشترک با کشورهای همجوار وارد یک کشور می شود، یکی از مواردی است که بسیار اهمیت دارد. زیرا ارتباطات خوب کشورهای همسایه باهم و داشتن تعامل های کارآمد و هوشمندانه می تواند در کاهش قاچاق موثر باشد. زیرا این مسئله می تواند یک معامله برنده – برنده برای هر دوکشور همسایه باشد. قاچاق کالا آفت اقتصاد هرکشوری است، پس اگر کشوری با همسایگان خود در جهت بستن مرزها بر کالاهای قاچاق به نتایج عملی موفق برسد، هردو کشور از این نتیجه سود خواهند برد. خرید و فروش اجناس قاچاق معمولا با جعل اسناد، فساد و تبانی، جرایم سازمان یافته بین المللی و سایر جرایم باهم مرتبط هستند. در این مقاله نگارندگان تلاش دارند ابعاد آن را مورد کنکاش قرار دهند.
    کلیدواژگان: قاچاق سازمان یافته کالا، پلیس، جرایم سازمان یافته بین المللی
  • نبی الله غلامی، محمد رضوانی * صفحات 26-36
    مداخله در اموال مسروقه، به عنوان یکی از جرایم مرتبط با جرم سرقت، به رفتاری گفته می شود که شخص با علم(یا با وجود قراین)دال بر مسروقه بودن مال، آنرا به هر نحو تحصیل، قبول، نگهداری، فروش، جابجا، اداره نماید. ارتکاب این جرم، مخصوصا در شکل حرفه ای آن منجر به وقوع پدیده ی نابهنجاری و البته مجرمانه ی دیگری موسوم به »مالخری« شده است. اگرچه قانونگذار ایران در جرمانگاری این پدیده، سعی در مقابله ی کیفری با آن داشته است، با این حال واقعیات عینی جامعه، نشان از عدم موفقیت راهکارهای کیفری جهت پیشگیری و مقابله با این پدیده ی منحرفانه دارند. در این نوشتار با نقد روش سنتی مقابله با مالخری که مبتنی بر حذف زنجیره ی بین سارق- مالخر که به وسیله ی پیشگیری و مقابله با سرقت انجام میشود، حذف زنجیره ی بین مالخر- مصرف کننده، به عنوان راهکاری منطقی تر در جهت پیشگیری از مالخری ذکر شده است، به گونه ای که با اتخاذ راهکارهای غیرکیفری، صرفه ی اقتصادی و نیز تقاضا برای خرید اموال از مالخرها کاهش یافته و بدین سان این جرم، به جرمی بی بهره(و یا حداقل کم بهره) برای مرتکبان آن تبدیل شود.
    کلیدواژگان: اموال مسروقه، سرقت، مداخله در اموال مسروقه، مالخری، پیشگیری غیرکیفری
  • رضا رضایی * صفحات 37-49
    تجاوز جنسی که جرم جنسی نیست بلکه یک جرم خشونت بار است، لذا علاوه بر ایراد خدشه بر شخصیت و احساسات زن، سبب متضرر دانستن خانواده و اطرافیان زن و جامعه نیز می شود. قوانین ایران به صورت بسیار محدود از گذشته تاکنون و همچنین در قانون جدید قانون مجازات اسلامی به تاسی از فقه شیعه تنها به تعیین مجازات زنای به عنف پرداخته و خسارات مادی ناشی از آن را معین نموده است. بنابراین در بعد عنصر مادی و روانی و مفاهیم رضایت، عنف و اجبار و... و شرایط تحقق آن ها وارد هیچ بحثی نشده و مقرراتی تعیین نکرده و حقوقدانان ایرانی نیز تاکنون در این حوزه به شکل مکتوب و در حوزه نشر و تحقیق ورود ننموده بودند. همچنین محدوده و قلمرو مداخلات کیفری سنتی در حیطه تجاوز به عنف و عدم رعایت اصل تناسب در تعیین ضمانت اجراهای کیفری موجبات تضییع حقوق قربانیان این جرم و بلکه بزه دیدگی دومین ناشی از عملکرد نهادهای عدالت کیفری را به دنبال داشته است. نتایج نارسایی های موجود در نظام ادله اثبات زنای توام با عنف و اکراه و بی توجهی به شواهد و دلایل علمی موجب ناتوانی قربانیان در اثبات ادعای خود شده و در پاره ای از موارد آنان را در معرض رابطه نامشروع قرار داده است. لذا در این نوشتار تلاش بر این بوده است که به جرم تجاوز به عنف از نگاه جرم شناسی پرداخته شود.
    کلیدواژگان: تجاوز به عنف، اکراه، اجبار، رضایت، زنان به عنف
  • جعفر آقازاده * صفحات 50-65
    بهترین روش مقابله با بزهکاری، تجهیز نهادهای امنیتی به پیشرفته ترین تجهیزات حفاظتی و امنیتی می باشد. با مجهز شدن کارکنان در محیط اداری، به انواع فناوری های ارتباطات و اطلاعات، و دسترسی آنها به اموال دولتی و مردم، لازم است تا مدیران اداری در مقابل این گروه، و در حمایت از بزه دیدگان بالقوه که مردم عادی و بعضا دولت میباشد، مجهز به پیشرفته ترین تجهیزات شوند؛ چون مدرن ترین ابزارهای فعلی، ابزارهای الکترونیکی هستند. بنابراین باید از این تجهیزات، برای نظارت وکنترل رفتار کارکنان و حفاظت از سیبل ها و بزه دیدگان بالقوه استفاده کرد. علاوه بر این، از روش های موثر در پیشگیری از جرایم سایبری، افزایش آگاهی کارکنان است. در این مقاله انواع تجهیزات امنیتی در محیط اداری برای حفظ داده های ذخیره شده و در حال انتقال مورد بررسی قرار میگیرد.
    کلیدواژگان: امنيت اطلاعات و ارتباطات، فضاي سايبري، رمز گذاري داده ها، کنترل ارتباطات
  • محمدصادق آزادفر *، امیرحسین خسروآبادی، امیر رضا دهقان کوزه تپراقی صفحات 66-84
    سازمان تعزیرات حکومتی به عنوان یکی از مراجع شبه قضایی، براساس قوانین و مقررات متعدد، در کنار مراجع قضایی (دادگاه های عمومی و انقلاب) صلاحیت رسیدگی به پرونده های حوزه قاچاق کالا و ارز را دارا می باشد. تحولات مهم تقنینی در خصوص صلاحیت و تشریفات رسیدگی در سازمان تعزیرات راجع به پرونده های قاچاق، مانع از شکل گیری و ایجاد یک رویه ثابت در مراجع قضایی و شبه قضایی گردیده و درعین حال، اختلا فنظرات جدی را در پی داشته است. یکی از مهم ترین این موضوعات، امکان اعاده دادرسی درخصوص آرای صادره راجع به قاچاق در این سازمان است. با عنایت به محدود شدن حق تجدیدنظر خواهی در خصوص آرائی که از شعب تعزیرات حکومتی در خصوص قاچاق صادر می گردد، موضوع اعاده دادرسی نیز در هاله ای از ابهام قرار گرفت، نوشتار حاضر این موضوع را مورد مداقه قرارداده است و امکان یا عدم امکان اعاده دادرسی از آزاء صادره از شعیب سازمان تعزیرات حکومتی را مورد تحلیل و بررسی قرار میدهد.
    کلیدواژگان: سازمان تعزیرات حکومتی، اعاد هدادرسی، قاچاق کالا و ارز، تجدیدنظرخواهی، دیوان عدالت اداری، شعب تجدیدنظر
  • حسن مجربی *، یوسف درویشی صفحات 85-100
    حاشیه نشینی آسیب های اجتماعی را درنقاط شهری اعم از مرکز و پیرامون ایجاد می نماید. درچنین مناطقی با توجه به محدودیت ظرفیت امکانات و نهادها، میزان کنترل اجتماعی کاهش می یابد. در نتیجه قانون شکنی و درنهایت ناهنجاری های اجتماعی روز به روز توسعه بیشتری پیدا می کند. به موازات تغییرات شتابان رشد شهرنشینی در شهر اردبیل که از زمان تبدیل شدن آن به مرکز استان آغاز شد، به مرور زمان باعث گسترش حاشیه نشینی و اسکان جمعیت غیر شهری بیکار و مهاجر روستایی در این شهر شد. بنابراین در این مقاله پژوهشی سعی در بررسی آسیب شناسی کالبدی این نوع بافت شهری با ریشه یابی و رویکرد تاریخی آسیب هستیم. روش تحقیق پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی بوده و گردآوری اطلاعات و داده ها از طریق مطالعات اسنادی، برداشتهای میدانی، ایجاد پرسشنامه و مصاحبه از اهالی محل و همکاری ادارات دولتی مانند: پلیس آگاهی، کلانتری، شهرداری و . . . انجام گرفته است. روش نمونه گیری تصادفی بوده که از بین مناطق حاشیه نشینی اردبیل، محله میر اشرف بعنوان نمونه انتخاب و برای برآورد حجم نمونه جهت توزیع پرسشنامه از روش کوکران استفاده شد و پرسشنامه بطور تصادفی بین نمونه آماری خانوار توزیع گردید. همچنین برای رسیدن به نتایج عینی از آمارهای رسمی نیز استفاده شده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که میزان نرخ پدیده سرقت در شهر اردبیل و بویژه مناطق حاشیه نشینی به دلیل عامل فقر اقتصادی از درصد بالایی برخوردار است و لذا پیشنهاد می شود که نگاه فضای کسب و کار در این مناطق از اهمیت خاصی برخوردار است.
    کلیدواژگان: شهرنشینی، مهاجرت، حاشیه نشینی، آسیب های کالبدی، شهراردبیل، محله میر اشرف
  • طاهر علیزاده *، مائده آخوندیان صفحات 101-118
    سوء مصرف مواد روانگردان یکی از معضلات مهم اجتماعی عصر حاضر به شمار میرود که گسترش جهانی پیدا کرده است و عوارض آن شامل اختلالات روانی، جسمی، خانوادگی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی سلامت بشر را مورد تهدید قرار میدهد. آمارهای جهانی نشان میدهد که علیرغم تمامی فعالیت های آگاه سازی، پیشگیری، درمان و توانبخشی، گستره استفاده از مواد رو به افزایش است و امنیت سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی بسیاری از کشورهای جهان را به خطر انداخته است. با توجه به تاثیر قطعی مصرف مواد روانگردان محرک به وقوع جرائم سنگین، اقدامات عملی برای پیشگیری و مهار این معضل اجتماعی ضروری می باشد. با شناسایی افراد در معرض خطر یا ردیابی و شناسایی مواد مخدر قاچاق شده با استفاده از اقدامات تامینی مناسب و یا مداخله های زودرس می توان از به عادت شدن مصرف این مواد جلوگیری کرد. پیدایش و توسعه روش های ارزان و کارآمد برای شناسایی کیفی و نیز اندازه گیری کمی این ترکیبات با استقبال فراوانی در سم شناسی قانونی و آزمایشگاه های تشخیص بالینی و پلیس آگاهی مواجه خواهد بود. تا کنون روش های تجزیه ای متعددی برای اندازه گیری ترکیبات آمفتامین گزارش شده اند که از این میان روش های اسپکتروسکوپی رنگ سنجی به دلیل آسانی، ارزان بودن و سرعت انجام سنجشها بسیار مورد توجه هستند.
    کلیدواژگان: محرک سیستم عصبی، آمفتامین ها، روانگردان شیشه، واکنشگرهای رنگ سنجی
  • رضا نوروزی *، صفا خزایی صفحات 119-140
    شناسایی مزارع غیرقانونی خشخاش با استفاده از روش های زمینی و هوایی علاوه بر هزینه بر بودن، خطرناک نیز می باشد. از اینرو، امروزه تصویربرداری ماهواره ای به دلیل هزینه ی کم، عدم ریسک جانی، و پایش زمانی منظم و مستمر به طور گسترده مورد توجه واقع شده است. برای نیل به این منظور، انواع تصاویر ماهواره ای، خصوصیات گیاه خشخاش و گیاهان هم زیست، پردازش ها و پیش پردازش های لازم و زمان مناسب برای شناسایی و پایش مورد کنکاش قرار گرفته است. نتایج این تحقیق حاکی از توانایی مطلوب سنجش از دور جهت شناسایی مزارع خشخاش است.
    کلیدواژگان: خشخاش، سنجش از دور، تصاویر ماهواره ای