فهرست مطالب

حفاظت و بهره برداری از منابع طبیعی - سال دوم شماره 2 (پاییز 1388)

نشریه حفاظت و بهره برداری از منابع طبیعی
سال دوم شماره 2 (پاییز 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/10/11
  • تعداد عناوین: 10
|
  • سیماامجدی، غلامرضا خواجویی نژاد، علی اکبر مقصودی مود صفحه 1
    به منظورتعیین بهترین تراکم کاشت و زمان مصرف کود ازت بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانهای رقم سینگل کراس 704، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام گردید. 6 بوته در متر مربع)) D 8 بوته در مترمربع) و 3) D 10 بوته در متر مربع)، 2) D تیمار ها شامل سه سطح تراکم: 1 مصرف) N و پنج شیوه توزیع کود ازت شامل: 1 3 1 کاشت، از کود در مرحله 3 1 4 برگی و - در 6 3 1 8- در 12 مصرف) N برگی)، 2 2 1 از کود در مرحله کاشت و 2 1 مصرف) N 4 برگی)، 3 - در مرحله 6 2 1 از کود در مرحله کاشت و 2 1 مصرف) N 8 برگی)، 4 - در مرحله 12 2 1 4 برگی و - از کود در مرحله 6 2 1 8- در مرحله 12 مصرف تمام کود نیتروژن در مرحله کاشت) بود. نتایج نشان داد که سطوح مختلف تراکم اثر) N برگی) و 5 معنی داری بر عملکرد و اجزای عملکرد داشته به طوری که بیشترین میزان عملکرد در تراکم 10 بوته در مترمربع 2 تن در هکتار) مشاهده شد. تراکم / 7 تن در هکتار) و کمترین میزان عملکرد در تراکم 6 بوته در مترمربع (40) بوته صفات رویشی گیاه را نیز تحت تاثیر قرار داد به طوری که بیشترین مقادیر ارتفاع بوته، تعداد برگ، طول میانگره و مساحت برگ در تراکمهای بیشترحاصل شد و تنها صفت قطر ساقه در تراکمهای بالاتر کاهش یافت. روش های مختلف شیوه توزیع ازت هم اثر معنی داری بر عملکرد و اجزای عملکرد داشته، به طوری که بیشترین 3/21 تن در هکتار) به دست) N 5/9 تن در هکتار) و کمترین عملکرد هم در شیوهی 5) N عملکرد در شیوهی 1 آمده است. اثرات متقابل تراکم بوته و ازت به غیر از صفت عملکرد دانه در سایر صفات مورد آزمایش معنیدار مصرف کود ازت در) N بالاترین سطح تراکم) و شیوه توزیع کود ازت 1) D نبود. طبق نتایج بدست آمده تراکم 1 سه مرحله مختلف رشد گیاه) مناسبترین عملکرد و اجزای عملکرد را در ذرت دانه ای ایجاد نمود.
    کلیدواژگان: اجزای عملکرد، تراکم بوته، ذرت دانهای سینگل کراس 704، عملکرد، نیتروژن
  • علی بهپوری، احسان بیژن زاده، یحیی امام صفحه 15
    درصد پایین جوانه زنی، سبز شدن گ یاهچه و کاهش عملکرد از جمله مهمتر ین مشکلات کشت گندم در مناطق خشک و نیمه خشک در جنوب ایران به حساب می آید. این آزما یش به منظور تع ی ین تاثیر تیمار های مختلف آماده سازی بذر بر جوانه زنی و عملکرد هفت رقم گندم مورد مطالعه قرار گرفت. هفت رقم گندم، یاواروس، تارو 3، د بیرا و شیرودی) در 5 بستر کشت (آب مقطر، نمک طعام 5، D79-15، S82- (چمران، 10، 8، 6، 4، 0- مگاپاسکال)) در مدت زمان های 2 /5) 10 و 15 دسی زیمنس بر متر و پل ی اتیلن گ لایکول 6000 10 و 12 ساعت جهت آماده سازی بذر مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که تفاوت معنی داری م یان ارقام مختلف، مدت زمان تیماردهی بذرها و نوع بستر کشت بر درصد و سرعت جوانه زنی 80) و کمترین / در بین ارقام مورد مطالعه تارو 3 و چمران به ترتیب بیشترین (04. (P<0/ بذرها وجود دارد (05 4/ 58/78) درصد جوانه زنی را به خود اختصاص دادند. همچنین رقم دبیرا و یاواروس به ترتیب بیشترین (64) 2 بذر در روز) سرعت جوانه زنی را داشتند. بذرها یی که بر ای مدت زمان 12 / بذر در روز) و کمترین (97 4 بذر در / 82) و سرعت جوانه زنی (39 / ساعت با آب مقطر آماد ه سازی شدند، بیشترین درصد جوانه زنی (76 روز) را از خود نشان دادند. به دنبال این آزما یش بذر ارقام مختلف به مدت 12 ساعت با آب مقطرآماد ه سازی شده و در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تک رار از لحاظ تعداد پنجه، وزن خشک اندا م های هو ایی و عملکرد و اجزای عملکرد مورد مقا یسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که انجام هیدروپرایمینگ به مدت 12 ساعت بر بذرها تفاوت معنی داری را در تعداد پنجه در بوته و وزن خشک گیاه به ترتیب در سطح احتمال 5 و 1 درصد ایجا د نمود، ولی تاثیر معنی داری بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله وعملکرد دانه هربوته نداشت.
    کلیدواژگان: جوانه زنی، عملکرد گندم، هیدروپرایمینگ
  • میثم رضایی، سید علیرضا موحدی نایینی صفحه 29
    در این پژوهش تاثیر غلظت های مختلف پتاسیم و آمونیوم (به ترتیب 80 و 60 110 و 90 میلی گرم در لیتر) بر سرعت جذب و رهاشدن پتاسیم در، 80 و 90، 110 و 120 سوسپانسیونهای رقیق خاک، زئولیت و مخلوط خاک با زئولیت (در مدت زمان 2 تا 720 ساعت) بررسی شد. معادلات سینتیکی مختلف برای توصیف سرعت جذب و رهاسازی بر داده های آزمایشی برازش داده شد. نتایج نشان داد افزودن زئولیت به خاک، جذب پتاسیم در خاک را افزایش و رهاسازی K + آن را کاهش می دهد، هر چند آمونیوم نیز همراه آن باشد. در تمامی تیمارها، نسبت رهاسازی +/NH4 پیروی نمیکند. پنچ مدل سینتیکی (مرتبه اول، مرتبه صفر، الوویچ ساده K+/NH دقیقا از نسبت جذب + 4 شده، دیفیوژن پارابولیکی و تابع نمایی) برای توصیف داده ها مورد استفاده قرار گرفتند. بر اساس نتایج، معادله الوویچ جذب و رهاشدن پتاسیم را در خاک و مخلوط خاک با زئولیت و زئولیت بهتر از سایر مدل ها توجیه کرد. همچنین مدل رتبه صفر بهترین مدل برای توجیه رهاسازی پتاسیم در زئولیت بود. نتایج نشان داد که مقدار جذب و رهاسازی پتاسیم در تمامی تیمارها و در غلظت های متفاوت تحت تاثیر پخشیدگی می باشد. همبستگی ضعیفی بین پارامترهای معادلات ذکر شده و غلظت پتاسیم و آمونیوم K + بدست آمد. به نظر می رسد عامل مهم در جذب، نسبت مولی +/NH4 می باشد و نه غلظت ها. بین جذب و رهاسازی همبستگی معنی داری وجود ند اشت زیرا در رهاسازی، ظرفیت تبادل کاتیونی محیط متخلخل نیز علاوه بر میزان جذب مهم است.
    کلیدواژگان: آمونیوم، پتاسیم، خاک، زئولیت، معادلات سینتیکی
  • حسین صبوری، مجید نحوی، عباس بیابانی، آذرخش ترابی، احمد رضا دادرس، عاطفه صبوری صفحه 49
    به منظور بررسی واکنش خصوصیات جوانه زنی بذر و تعیین توابع تشخیص خطی فیشر برای طبقه بندی ارقام برنج ایرانی در شرایط تنش اسمزی حاصل از سوربیتول، آزمایشی به صورت فاکتوریل شامل 27 رقم و 6 و 8 دسی زیمنس بر متر) در قالب طرح بلو کهای کامل تصادفی، 4، 5 سطح هدایت الکتریکی (صفر، 2 در موسسه تحقیقات برنج کشور در سال 1385 اجرا گردید. اختلاف ارقام و سطوح مختلف پتانسیل اسمزی برای صفات و شاخص های جوانه زنی مورد بررسی معن ی دار بود. در بین ارقام مورد بررسی رقم هاشمی دارای طول ساقه چه، ریشه چه و کلئوپتیل بالا اما درصد جوانه زنی پایینی بود. بررسی تجزیه خوشه- ای براساس صفات جوانه زنی و شاخص های مرتبط با جوانه زنی در شرایط شاهد، ارقام فوق را در چهار گروه و در شرایط شش و هشت دس ی زیمنس بر متر، به ترتیب در سه (متحمل، حدواسط و حساس) و چهار گروه مجزا (متحمل، نیمه متحمل، حساس و نیمه حساس) قرار داد. تجزیه تابع تشخیص در کلیه موارد نتایج حاصل از گروه بندی ارقام را تائید نمود. از آنجا که تشخیص ارقام متحمل و حساس به تنش - های محیطی می تواند در تعیین راهکار مناسب برای اصلاح گیاهانی مانند برنج موثر باشد، نتایج حاصل از تجزیه خوشه ایاین مطالعه راهکار موثری را در تهیه جمعیت های مورد نیاز برای برنامه های اصلاحی مورد استفاده محققین قرار خواهد داد. همچنین به کمک توابع تشخ یص خطی فیشر در شرایط تنش نیز می توان نوع واکنش بذرهای اصلاح شده به تنشهای اسمزی را تعیین نمود. واژ ه های کلید ی: هدایت الکتریکی، تجزیه خوشه ای، شاخصهای جوانه زنی، برنج، پتانسیل اسمزی، توابع تشخیص 1
  • محد رضا عدالت پیشه، حمید عباس دخت، نرجس منتظری صفحه 67
    هدف از این مطالعه تعیین عوامل موثر بر جوانه زنی و رشد سریع گیاهچه تحت تاثیر سمیت کلرید سدیم یا اثرات اسمزی و بهترین تیمار پرایمینگ برای شرایط تنش بود. بدین منظور بذور پرایم از نظر OSSK رقم 444 (Zea mays L.) شده (شاهد، نیترات پتاسیم و هیدروپرایمینگ) ذرت میزان مقاومت جوانه زنی و رشد گیاهچه ها به شوری (کلرید سدیم) و شرایط خشکی ایجاد شده -1/ 0- و 2 /9، -0/6، -0/3، بوسیله پلی اتیلن گلیکول (6000) در پتانسی لهای آبی یکسان (0 مگاپاسکال) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از تاخیر جوان ه زنی در هر دو محلول (کلرید سدیم و پلی اتیلن گلیکول) بود. جوانه زنی تحت تاثیر تیمارهای مختلف پرایمینگ بذر بود. جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه در محلول کلرید سدیم بیشتر بود و میانگین زمان جوانه زنی و درصد جوان ه های غیر نرمال در این محلول نسبت به محلول پلی اتیلن گلیکول در پتانسی لهای آبی یکسان کمتر بود. -1/ بذور قادر به جوانه زنی در تمام غلظت های محلول کلرید سدیم بودند، اما در پتانسیل آبی 2 مگاپاسکال ایجاد شده بوسیله پلی اتیلن گلیکول جوانه زنی مشاهده نشد. در مجموع، بازدارندگی اثرات اسمزی بر جوانه زنی در پتانسیل های آبی یکسان ایجاد شده بوسیله کلرید سدیم و پلی اتیلن گلیکول بیش از سمیت کلرید سدیم بود. پرایمینگ بذر باعث جوانه زنی بهتر و رشد گیاهچه تحت تنش های شوری و خشکی میشود. واژ ه های کلیدی: پرایمینگ بذر، تنش خشکی، تنش شوری، جوانه زنی، ذرت
  • تقی قورچی، بهنام قربانی، سعید حسنی، عبدالرضا حسین دوست صفحه 81
    به منظور بررسی اثر افزودنی های مختلف بر تخمیر سیلاژ قصیل جو، تحقیقی در قالب طرح کاملا تصادفی با 6 تیمار انجام گرفت. تیمارها شامل: 1- سیلوی قصیل جو، 2- سیلوی قصیل جو + 5درصد 0 درصد / 0 درصد اوره، 4- سیلوی قصیل جو + 5 درصد ملاس + 5 / ملاس، 3- سیلوی قصیل جو + 5 0 درصد اسید فرمیک + / 0 در صد اسید فرمیک 6- سیلوی قصیل جو + 5 / اوره، 5- سیلوی قصیل جو + 5 3 سانتی متر بریده شد و در داخل - 5 درصد ملاس بودند. قصیل جو توسط چاپر به قطعات 5 سطل های پلاستیکی 10 لیتری جهت خروج هوا کاملا فشرده شدند. پس از گذشت 60 روز سیلو آماده 0 درصد / 0درصد اوره و قصیل جو + 5 / را تیمار های قصیل جو، قصیل جو + 5 pH شد. بالاترین مق دار 4). کمترین میزان تجزیه پذیری ماده خشک را تیمار قصیل / 5 و 72، 4/ اسید فرمیک داشتند (به ترتیب 78 نیز نشان دهنده CNCPS 8 درصد) داشت. اندازهگیری پارامترهای مدل / جو+ 5 درصد ملاس (83، B1، (SP) پروتئین خام محلول، (NPN) اختلاف معنی داری در پروتئین خام، ازت غیرپروتئینی 0 درصد اوره بود. نتایج این تحقیق نشان داد که با افزودن 5 / در تیمار قصیل جو + 5 C و B3، B2 0 درصد اوره، تجزیه پذیری موثر قصیل جو در شکمبه افزایش می یابد. / درصد ملاس و 5. pH1،CNCPS
    کلیدواژگان: افزودنیهای سیلو، تجزیه پذیری، سیلوی قصیل
  • معظمه کردجزی، محمدرضا ایمانپور، بهاره شعبانپور صفحه 97
    ارتباط میان کاتیونهای موجود در آب با ترکیبات چربی عضله ماهی کپور معمولی در 15استخر 10 هکتاری بررسی شد. آزمایش به مدت 7 ماه (اسفند 1385 تا مهر 1386) در منطقه دیکج ه گنبد در 0 میلی مول /99 -26/ 0گرم در لیتر، سدیم 30 /3 -2/ استان گلستان صورت پذیرفت. دامنه شوری آب 7 0 میلی گرم در دس ی لیتر و منیزیوم /68 -24/ 0 میلی مول در لیتر، کلسیم 62 /60 -14/ در لیتر، پتاسیم 20 0/87 میلی گرم در دسی لیتر اندازه گیری شد. چربی کل عضله ماهی کپور با یون سدیم و شوری -12 آب ارتباط مثبت و معنی داری را به ترتیب در سطح 1 و 5 درصد نشان داد. همچنین شوری و کلسیم و مجموع اسیدهای چرب امگا - 6 عضله ماهی کپور ارتباط مثبت (C18:2n- آب با اسید لینولئیک (6 داشتند. بین سایر اسیدهای چرب غیراشباع با شوری و عوامل یونی آب (P<0/ و معنی داری (05 م شاهده نشد. در نتیجه شوری و عوامل یونی آب روی کیفیت چربی (P>0/ ارتیاط معنی داری (05 ماهی کپور معمولی تاثیرگذار می باشند. واژ ه های کلیدی: اسید چرب، عوامل یونی آب، شوری آب، کپور معمولی.
  • منیره معروف، حسین زارعی، علیرضا میکائیلی تبریزی صفحه 109
    هدف از طراحی فضاهای سبز در حقیقت جستجوی عوامل ضروری در ایجاد فضای سبز مناسب شهری از دیدگاه های زیست محیطی، اوقات فراغت، زیباشناسی و فرهنگی می باشد. فضاهای شهری بخشی از ساختارهای شهر می باشند که طراحی آنها می بایست در راستای ضروریات زندگی شهری و در جهت پاسخگویی به نیازهای شهروندان باشد، تا بتوان به الگوهای با ارزشی که دارای معانی و مفاهیم فرهنگی منتج از درون جامعه است، دست یافت. این امر می تواند زمینه ساز ایجاد فضای سالم و باارزش شهری باش د. در این تحقیق، تعدادی از فضاهای سبز تازه تاسیس در شهر های تهران، شیراز، اصفهان و مشهد که از لحاظ فضای سبز غن ی تر بودند مورد ارزیابی قرارگرفت. سپس، نظرات و توصیه های عده ای ازمجریان و افراد صاحب نظر، جمع آوری گردید. اکثر کارشناسان صاحب نظر معتقد بودند که استفاده از ویژگی های گیاهان در طراحی پارک ها و دیگر فضاهای سبز در ایران کمتر مورد توجه واقع شده است. بیشتر آنان به این نکته اشاره کردند که در سال های اخیر با تو جه به راه اندازی رشته هایی نظیر مهندسی فضای سبز، معماری منظر و طراحی محیط زیست به صورت علمی و رسمی در دانشگاه های ایران، طراحی اصولی و کاربردی فضاهای سبز رشد داشته است.
    کلیدواژگان: چیدمان گیاهی، فضای سبز، کاربرد فضا
  • سید جواد موسوی زاده، کامبیز مشایخی، عبدالله احتشام نیا، عبدالرحمن رحیمی صفحه 125
    برای پیشبینی رفتارهای رشد و نموی خیار بر اساس دمای محیط، تحقیق حاضر در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. هدف، تعیین درجه حرارت تجمعی در مراحل فنولوژی سه رقم خیار گرینگولد، داروید و سوپردامینوس بود. نتایج نشان داد، ارقام سوپردامینوس و گرینگولد با درجه 117 درجه روز، به ترتیب زودترین و دیرترین جوانهزنی را داشتند. در رقم / 93 و 62 / حرارت تجمعی 25 321 درجه روز) بیشتر از درجه حرارت تجمعی / داروید درجه حرارت تجمعی برای شروع گلدهی (75 289 درجه روز) بود. ارقام سوپردامینوس و گرینگولد با درجه / لازم برای شکلگیری اولین ساقه فرعی (75 626 درجه روز، به ترتیب زودرسترین و دیرس ترین رقم بودند. معادله / حرارت تجمعی 453 و 75 درجه S، حداقل درجه حرارت جوانهزنی Tmin، میانگین درجه حرارت T که، t=S. (T–Tmin)-1 زمان به روز، مراحل فنولوژی را بر اساس دما به صورت خطی نشان میدهد. با به t حرارت تجمعی و دست آوردن میانگین دما و با استفاده از درجه حرارت تجمعی، تعداد روز تا مرحله مورد نظر محاسبه می گردد، در نتیجه برنامهریزی جهت کاشت، داشت و برداشت و همچنین پیشبینی زمان گلدهی، ساقهدهی و باردهی برای مدیریت تغذیه، آبیاری و غیره برای کشاورزان و محققان امکانپذیر میگردد
    کلیدواژگان: خیار، درجه حرارت تجمعی، درجه روز، فنولوژی
  • نرگس وحدانی، کامران رضا یزدی، حسین مروج، مهدی دهقانی بنادکی صفحه 137
    به منظور فرآوری ترکیبات ضد تغذیه ای (اگزالیل دی آمینو پروپیونیک اسید و تانن) گیاه علوفه ای خلر از پلی اتیلن گلیکول (وزن مولکولی 6000) و روش خیساندن علوفه در آب استفاده شد. با استفاده از سه راس قوچ ورامینی تاثیر این فرآوری ها بر متابولیت های خونی، فراسنجه های شکمبهای و قابلیت هضم علوفه خلر فرآوری شده و بدون فرآوری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که غلظت اگزالیل 0 درصد در ماده خشک بود. / 1 و 02 / دی آمینو پروپیونیک اسید و تانن متراکم این گیاه به ترتیب 18 80 و / فرآوری های آب و پلیاتیلن گلیکول توانستند به ترتیب غلظت اگزالیل دی آمینو پروپیونیک اسید (48 24 درصد) را کاهش دهند. استفاده از این فرآور ی ها نتوانست / 70 و 17 / 19/05 درصد) و تانن متراکم (18 سبب افزایش معن یدار قابلیت هضم مواد مغذی علوفه خلر شود. بین تانن متراکم و قابلیت هضم پروتئین خام علوفه خلر همبستگی منفی و معن یداری وجود داشت. فرآوری علوفه خلر تنها در 8 ساعت پس از مصرف خوراک توانست سبب افزایش معنی داری در غلظت کل اسیدهای چرب فرار موجود در مایع شکمبه گوسفندان شود. همچنین استفاده از فرآوری سبب افزایش معنی دار میزان نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه در 4 ساعت پس از مصرف خوراک گردید. بر اساس نتایج تحقیق حاضر به دلیل کاهش ترکیبات ضدتغذیه ای، افزایش نیتروژن قابل دسترس و انرژی قابل متابولیسم، استفاده از روش فرآوری با آب جهت بهبود ارزش غذایی علوفه خلر در شرایط مزرعه توصیه میشود.
    کلیدواژگان: اگزالیل دی آمینو پروپیونیک اسید، تانن، پلی اتیلن گلیکول، علوفه خلر، قابلیت