فهرست مطالب
فصلنامه روابط خارجی
پیاپی 6 (تابستان 1389)
- تاریخ انتشار: 1389/06/01
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 1برخی نظریه پردازان سیاست امریکا در منطقه خلیج فارس را با توجه به موقعیت محوری این منطقه، در راستای تلاش های این کشور برای کسب جایگاه هژمونیک در سطح جهانی تعبیر می کنند. با این حال، امریکا در دوران بعد از جنگ سرد و به رغم تلاش فراوان و صرف هزینه های هنگفت برای تثبیت موقعیت هژمونیک خود در منطقه خلیج فارس، با چالش ها و موانع جدی در این منطقه روبه رو بوده است. مخالفت بازیگران منطقه ای مانند ایران با هژمونی امریکا و ناکامی های این کشور در عرصه هایی مانند عراق، از موانع منطقه ای هژمونی امریکا در خلیج فارس محسوب می شود. از طرف دیگر تلاش سایر قدرت های بزرگ برای اعمال نفوذ در منطقه، اقدامی برای موازنه سازی در مقابل امریکا در این منطقه است. گرچه درهم تنیدگی روابط و برخورداری از منافع مشترک در فضای جهانی شده، از سطح رقابت و تقابل قدرت های بزرگ کاسته و در مقابل، سطح همکاری ها را افزایش داده است، اما این موضوع به معنای حذف نگرانی های آنها از برتری کامل یک بازیگر در برابر سایر بازیگران نیست. بنابراین هرچند تلاش موازنه جویانه سخت افزاری، دیگر جایگاه چندانی در استراتژی قدرت های بزرگ ندارد، اما تلاش های موازنه جویانه در شکل نرم آن همچنان ادامه دارد. ازاین رو، مسئله اصلی در این مقاله این است که در دوره پس از جنگ سرد، قدرت های بزرگ چه واکنشی نسبت به رفتارهای هژمونی طلبانه امریکا در منطقه خلیج فارس از خود نشان داده اند؟ و اینکه تلاش های هژمونی طلبانه امریکا در منطقه خلیج فارس علاوه بر واکنش سایر قدرت های بزرگ با چه چالش هایی مواجه بوده است؟
کلیدواژگان: خلیج فارس، قدرت های بزرگ، هژمونی امریکا، موازنه نرم -
صفحه 50کلیه نظریه های روابط بین الملل، برمبانی فرانظری خاصی استوارند. همه این نظریه ها بر مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی و روش شناختی خاصی مبتنی هستند. براساس این اصول، مبانی و پیش فرض های فرانظری، روابط و نظام بین المللی که هریک از این نظریه ها، مورد مطالعه قرار می دهد از دیگری متفاوت است. یک نظریه اسلامی روابط بین الملل، درصورت وجود نیز از این قاعده مستثنی نیست. یعنی این نظریه نیز بر مبانی فرانظری خاصی ابتنا می یابد که آن را از سایر نظریه های روابط بین الملل متمایز می سازد که و رقابت با آنها می پردازد. در این مقاله تلاش می شود تا این اصول و مبانی فرانظری استخراج و تبیین شود. بنابراین، این نوشتار، زمینه و بستر لازم برای پردازش و ارائه یک نظریه اسلامی روابط بین الملل را براساس آموزه های اسلام فراهم می سازد؛ به طوری که اصول و مبانی فرانظری استخراج شده می تواند به عنوان پیش فرض های این نظریه در قالب مبانی علم شناسی و دین شناسی آن، مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژگان: فرانظریه، هستی شناسی، معرفت شناسی، روش شناسی، حکمت متعالیه، اسلام -
صفحه 98موضوع اسلام در امریکا و تاثیرگذاری آن و حتی تاثیرپذیری از محیط سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی از جمله مسائلی است که از گذشته تاکنون مورد توجه قرار داشته است. برخی، تاثیر اسلام را تهدید یا فرصت صرف و مطلق معرفی کرده و عده ای نیز آن را تهدید و فرصت هم زمان و مرکب مطرح بر لزوم ملت سازی و فرهنگ سازی در میان مهاجران مسلمان و فرزندان آنها که به صورت اتباع و شهروندان درمی آیند، دانسته اند. فرایند تبدیل و تغییر اسلام از یک دین و مکتب جهان شمول و فراگیر به یک رویکرد مذهب مدنی با راهبرد و رویکرد مشت باز، آغاز می شود. مسلمانان مهاجر و مقیم، باید مشت خویش را باز نموده و امریکایی شوند در غیر این صورت در قالب تهدید محض و یا فرصت آمیخته با تهدید جدی، مواجه و معرفی می شوند. اساس مطالعه ایالات متحده امریکا و امریکاشناسی در همین مفهوم مشت باز نهفته است. در واقع این باز کردن مشت ها و باز ماندن آنها و در پی آن، مشت شدن و مشت کردن فضای باز فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی در امریکا روایت اصلی تبیین، تحلیل و توصیه در مورد جایگاه حضور اسلام و مسلمانان در امریکاست. در این مقاله به این رابطه متقابل مشت باز کردن و مشت کردن فضای باز، پرداخته خواهد شد.
کلیدواژگان: مذهب مدنی، بازکردن مشت، مشت کردن فضای باز، اسلام امریکایی، امریکای اسلامی -
صفحه 122سیاست خارجی اوباما را می توان تابعی از نیازها و ضرورت های ساختاری در ایالات متحده دانست. طی سال های 6-2002، زمینه برای نقد الگوهای رفتاری جورج بوش در ساختار سیاسی امریکا به وجود آمد. ساخت های بوروکراتیک و نخبگان سیاسی امریکا به این جمع بندی رسیدند که چنین فرایندی، مخاطرات امنیتی فراگیری را برای امریکا ایجاد خواهد کرد. سیاست تغییر امریکا در چنین فرایندی سازماندهی شد؛ اما در عمل با دگرگونی های مشهود و قابل توجهی روبه رو گردید. در این مقاله تلاش می شود تا عوامل به قدرت رسیدن اوباما در دو سطح داخلی و بین المللی مورد توجه قرار گیرد. از سوی دیگر، شاخص های سیاست تغییر، تبیین شده و درنهایت پیامد آن در رفتار سیاسی و سیاست خارجی اوباما مورد بررسی قرار می گیرد. تبیین این موضوع براساس رهیافت ساختارگرایی در جامعه امریکا انجام می گیرد؛ بنابراین فرایندهای برگشت پذیر در سیاست خارجی اوباما را می توان تحت تاثیر مؤلفه های ساختاری و بوروکراتیک در جامعه امریکا دانست. در چنین شرایطی، نقش مقامات اجرایی تصمیم گیرنده کاهش می یابد.
کلیدواژگان: ایران، امریکا، سیاست خارجی، اوباما، تغییر، مذاکره -
صفحه 160در عصر جهانی شدن، نمی توان واحد سیاسی سرزمینی را تصور کرد که فاقد تعامل جهانی باشد. اگر واحد مزبور، دارای ظرفیت های قابل توجه باشد، ضرورت و لزوم تعامل جهانی بیش از پیش می شود. جمهوری اسلامی ایران که دارای ظرفیت ها، قابلیت ها و امکانات اساسی است، باید دارای تعامل جهانی قابل قبولی باشد. هرچند این ضرورت در اسناد بالادستی نظام، مورد تاکید فراوانی بوده است، اما عملکردها دارای وضعیتی متعارض با اهداف و سیاست گذاری هاست. در این مقاله در پی تبیین رمز شکاف بین اهداف و عملکردها در مورد تعامل مثبت جهانی هستیم. نگارنده بر این اعتقاد است که ریشه اصلی کاستی های مربوطه، به نوع نگرش نخبگان سیاسی در مورد ماهیت نظام بین المللی و محیط جهانی برمی گردد و این امر کیفیت تعامل جهانی را تحت تاثیر خود قرار داده است. از سوی دیگر، ابهام و دغدغه نخبگان سیاسی نسبت به مرزهای خاکستری و گزینه های متفاوت ارتباطی، روند ناپایداری را در نحوه و کیفیت تعامل جهانی ایجاد کرده است که محتاج بازنگری است.
کلیدواژگان: انواع نگرش، گزینه های ارتباطی، تعامل جهانی، مزیت سازی، قدرت -
صفحه 192هراس از ایران و تهدید پنداشتن آن به طور وسیعی در میان دولت های منطقه خاورمیانه و نیز در پهنه جهانی وجود دارد. در این مقاله دلایل این پدیده و نیز پیامدهای آن بر موقعیت بین المللی ایران را مورد بررسی قرار می گیرد. ایران هراسی، معلول دو دسته عوامل ساختاری و غیرساختاری است. قدرت، مجاورت جغرافیایی و قدرت تهاجمی، از علل ساختاری ایران هراسی هستند و نیات تهاجمی و ترویج ایران هراسی از علل غیرساختاری آن محسوب شده اند. پیامد ایران هراسی، شکل گیری ائتلافی چرخ پره ای با محوریت امریکا و با اتخاذ استراتژی های موازنه گری سخت و نرم برای محدود کردن ایران است.
کلیدواژگان: ایران هراسی، قدرت، نیات، ائتلاف، موازنه گری -
صفحه 210اکثر استراتژیست ها بر این باورند که احتمال بروز یک جنگ تمام عیار میان قدرت های بزرگ در نظام بین الملل کنونی ناچیز است، ولی درعین حال، انرژی و تامین امنیت آن هنوز از معدود حوزه هایی است که ظرفیت آن را دارد که جنگی عمده بر سر آن روی دهد. این امر از آن جهت اهمیت دارد که هشدار نزدیک شدن به قله نفت هر روز جدی تر می شود. این هشدار خبر از آن می دهد که چیزی به پایان عصر نفت نمانده است. این مقاله ضمن تبیین مفهوم قله نفت و بررسی میزان جدی بودن آن، ابعاد و پیامدهای پایان عصر نفت را روشن می سازد.
کلیدواژگان: قله نفت، امنیت انرژی، قدرت های بزرگ، ایران
-
Page 1A number of theorists consider U.S. policy towards the Persian Gulf as in line with its efforts at gaining hegemonic status at the world level, given this region's pivotal role in world politics. Nonetheless, the United States has faced serious challenges and obstacles to the consolidation of its hegemonic status in the Persian Gulf region in the post-Cold War era. Opposition of regional actors like Iran to U.S. hegemony and U.S. failure in such areas as Iraq are considered as obstacles to U.S. hegemony in the region. At the same time, other great powers, though they have close relations with the United States, are worried about the full superiority of an actor over all the others. Therefore, although balancing efforts in its hardware style are of no place in the great power's strategies any more, software balancing attempts still continue. The main question this paper seeks to answer is how the great powers have reacted to U.S. hegemony-seeking behavior in the Persian Gulf in the post-Cold War era. Furthermore, what challenges U.S. hegemony-seeking conducts have been faced with in the Persian Gulf apart from the reactions of the great powers?
-
Page 50All theories of international relations are based on certain meta-theoretical foundations including ontological, epistemological, and methodological bases. Based on these foundations, the meta-theoretical presumptions of the theories of international relations differ. An Islamic theory of international relations, if any, is not an exception to this rule. In this paper, the author seeks to extract and explain such meta-theoretical foundations which distinguish it from other theories of international relations. Hence, this paper provides the grounds for processing and offering of an Islamic theory of international relations as based on Islamic teachings. In this way, the meta-theoretical foundations that have been extracted can be utilized as presumptions of this theory within the context of its scientific and religious studies.
-
Page 98The question of Islam and its influence in political, social, cultural and economic environment is among the issues that have long attracted attention. Some have considered the impact of Islam as a mere threat or opportunity and some have viewed it as threat and opportunity simultaneously, stressing the need to nation-building and construction of culture among the Muslim immigrants and their offspring who become nationals and citizens. The process of transformation of Islam from a universal religion and school to a civil religion begins with the open fist attitude in which the Muslim immigrants have to open their fists, becoming Americans, otherwise, they are considered as mere threat or opportunity mixed with serious threat. Indeed, the opening of fist and subsequently fisting the open cultural, political, social, economic and security space in the United States include the main narrative of explanation, analysis and recommendation on the status of Islam and Muslims in the United States. This paper deals with the interrelationship between opening the fist and fisting of the open space.
-
Page 122Obama's foreign policy can be regarded as a function of structural needs and necessities in the United States. During the 2002-2006 period, the grounds were provided for criticizing George Bush's behavioral patterns in U.S. political structure. U.S. bureaucratic structures and political elites concluded that such a process would entail extensive security risks for the United States. U.S. policy of change was organized in such a process, but in practice it was faced with significant changes. This paper seeks to extrapolate the factors responsible for Obama's rise to power at the domestic and international levels. On the other hand, the indicators of the change policy are explained and its impact on Obama's political conduct and foreign policy is studied. This will be explained within the structuralist approach in the American society. Therefore, reversible processes in Obama's foreign policy can be viewed as affected by structural and bureaucratic parameters in the American society. Under such circumstances, the roles of executive authorities who make decisions are diminished.
-
Page 160At the age of globalization, no territorial entity can be considered that lacks world interaction. Whenever the entity in question possesses significant capacities, the necessity of world interaction will be further felt. Possessing essential capacities and capabilities, the Islamic Republic of Iran has to have acceptable world interaction. Although this necessity has been widely acknowledged in the political system's instruments, some performances contradict the goals and policy-makings. This paper seeks to explore why there is a gap between the goals and performances concerning positive world interaction. The author is on the belief that this problem arises largely from the political elite's outlooks on the nature of the international system and world environment, affecting the quality of world interaction. On the other hand, political elite's ambivalence to the grey boundaries of different communications alternatives has created an unsustainable trend in the way of world interaction that needs to be revised.
-
Page 192Fear of Iran and considering it as a threat are widely found among the Middle Eastern states as well as on the world scale. The author, in this paper, has explored the causes of this phenomenon and its repercussions for Iran's international status. The author argues that Iranophobia is derived from two categories of structural and non-structural factors. Strength, geographical proximity and aggressive power are among the structural causes of Iranophobia, whereas aggressive intentions and promotion of fear of Iran represent the non-structural causes of the phenomenon. According to the author, the repercussions of Iranophobia include the forging of a coalition with the United States at the pivot and the adoption of soft and hard balancing strategies for containing Iran.
-
Page 210Most strategists believe that the possibility of outbreak of a major war among the great powers in the current international system is scant, but energy and its security is one of the few areas which still have the capacity to give rise to a major war. This is important because the warning on approaching the peak oil becomes more serious day by day. This warning indicates that the end of the oil age is imminent. Explaining the concept of peak oil and the degree of its seriousness, this paper seeks to clarify the aspects and consequences of the end of the oil age.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.