نشریه دانش شناسی
پیاپی 36 (بهار 1396)

هدف اصلی در پژوهش حاضر، تعیین تاثیر استفاده از برچسب بر رتبه بندی تصاویر در موتور کاوش گوگل است. به منظور نیل به این هدف، چگونگی رتبه بندی نتایج جست وجو در استفاده و عدم استفاده از برچسب در موتور کاوش گوگل مورد بررسی قرارگرفته است.
روش پژوهش: پژوهش به روش تجربی انجام شده است. جامعه ی پژوهش 30 تصویر از تمبرهای قدیمی ایران مربوط به سال های 1331 تا 1357 است. برای اجرای این پژوهش 2 سایت با استفاده از دو حساب کاربری در محیط گوگل ایجاد شد و این تصاویر در سایت شماره 1 همراه با برچسب و در سایت شماره 2 بدون برچسب بارگذاری شدند. پس از گذشت یک بازه زمانی 40 روزه، تصاویر در بخش جست وجوی تصاویر موتور کاوش گوگل مورد جست وجو قرار گرفتند. در تجزیه و تحلیل توصیفی، ابتدا داده های جمع آوری شده با تهیه و تنظیم جدول توزیع فراوانی خلاصه شد و با کمک آمار توصیفی درصد فراوانی داده ها نشان داده شد. همچنین در تجزیه و تحلیل استنباطی برای بررسی چگونگی رتبه بندی هر یک از متغیرها، از میانگین، انحراف معیار و آزمون t مستقل استفاده شده است.
نتایج حاکی از آن است که مجموع امتیازهای کسب شده توسط تصاویر همراه با برچسب برابر با 265 و مجموع امتیازهای کسب شده توسط تصاویر بدون برچسب برابر با 260 است. در نهایت مقایسه نتایج حاصل نشان می دهد که مجموع امتیازهای رتبه ها در استفاده از برچسب نسبت به عدم استفاده از برچسب بیشتر است.
نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که استفاده از برچسب در تصاویر هنگام بارگذاری در اینترنت، تاثیر مثبتی در رتبه بندی نتایج جست جوی این تصاویر توسط موتور کاوش گوگل دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه اعتماد سازمانی و مدیریت دانش در بین کارکنان اداری در دانشگاه ارومیه انجام شده است.
روش پژوهش: روش مناسب برای انجام این تحقیق توصیفی، از نوع همبستگی است. جامعه آماری مورد مطالعه کارکنان اداری دانشگاه ارومیه می باشد، 223 نفر به روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم هر یک از دانشکده ها و با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسش نامه های: مدیریت دانش و اعتماد سازمانی استفاده شد. ضرایب پایایی این پرسش نامه ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب 912/0α= و 883/0 α=به دست آمده است و داده ها بر اساس فرضیه های پژوهش و با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیره و رگرسیون چندگانه تحلیل شد.
یافته ها نشان داد که بین مولفه های اعتماد سازمانی با کل ابعاد مدیریت دانش، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. علاوه بر این، مولفه های اعتماد بین کارکنان، اعتماد به مدیر و اعتماد موسسه ای نیز می تواند به طور مثبت و معناداری، ابعاد خلق دانش، تسهیم دانش، کاربست دانش و حفظ دانش را پیش بینی کند.
افزایش سطح اعتماد در سازمان باعث تسهیل در اجرایی شدن، فرایندهای مدیریت دانش در سازمان می شود.

این پژوهش خدمات جنبی کتابخانه های وابسته به کتابخانه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری و تعیین جایگاه آن به منظور تشویق افراد در مراجعه به کتابخانه ها را بررسی می کند.
روش پژوهش: تحقیق حاضر از نظر روش، پیمایشی توصیفی و از نظر نوع پژوهش، کاربردی است. جامعه تحقیق، مخاطبان کتابخانه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران شامل مراجعان، کارکنان و مدیران بوده که تعداد 386 نفر ازطریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته و مصاحبه بوده که مراتب روایی ابزار، مورد تایید کارشناسان وخبرگان حوزه قرار گرفته و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ که تقریبا بیشتر از 7/0 محاسبه شد، مورد تایید نهایی قرار گرفت. به منظور بررسی و تحلیل داده ها و توزیع آنها، از آزمون کولموگروف – اسمیرنوف بهره برده و همچنین با توجه به نرمال نبودن داده ها، برای بررسی فرضیه ها، از آزمون رتبه علامت وبلکاکسون استفاده شده و در نهایت برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اس. پی. اس. اس. 20 استفاده شده است.
از میان پنج برنامه مورد بررسی، توجه به برنامه فرهنگی-هنری با فراوانی 1/33 درصد از دید مراجعان ضروری تر قلمداد شده و به ترتیب سایر برنامه ها مانند برنامه رفاهی با 1/23 درصد، برنامه آموزشی با 9/21 درصد، برنامه تخصصی - هویتی با 8/17 درصد و برنامه علمی پژوهشی با 1/4 درصد از دید مخاطبان رتبه های بعدی را به خود اختصاص دادند.
نتایج نشان داد که مطابق فرضیه های ارائه شده، ارائه خدمات جنبی در کتابخانه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در سطح پایینی بوده و تاثیری چندانی در تشویق عادت به مطالعه و مراجعه به کتابخانه نداشته است.

خلاقیت و هوش دو ویژگی هستند که در هر یک از اعضای سازمان نهفته است. این پژوهش با هدف تعیین سطح هوش سازمانی کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاهی شهر اهواز بر اساس مدل کارل آلبرخت و بررسی ارتباط آن با خلاقیت کتابداران انجام گرفته است.
روش پژوهش: روش پیمایشی است و ابزار پژوهش شامل پرسش نامه استاندارد هوش سازمانی کارل آلبرخت و پرسش نامه خلاقیت رند سیپ بوده است. تعداد 105 کتابدار شاغل در کتابخانه های دانشگاهی شهر اهواز به عنوان جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفته شد. در این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (میانگین ، فراوانی، فراوانی نسبی) و آزمون استنباطی (آزمون های تحلیل رگرسیون، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس) نسبت به تجزیه و تحلیل اقدام شد.
نتایج نشان داد که بین هوش سازمانی (به طور کلی) و خلاقیت، با سطح معنی داری 000/0 ارتباط مثبتی وجود دارد، ولی هیچ یک از مولفه های هوش سازمانی رابطه معنی داری با خلاقیت را نشان نداد.
با توجه به یافته های پژوهش، می توان نتیجه گرفت که سطح هوش سازمانی و خلاقیت در نمونه ها مورد مطالعه بسیار ضعیف است. از بین مولفه های هوش سازمانی تنها سرنوشت مشترک بیشترین قدرت تبیین کنندگی را داشته است. کتابخانه ها بایستی به همه مولفه های هوش سازمانی به صورت یکسان توجه نموده و زمینه ساز پرورش خلاقیت در کتابداران باشند. نظام مدیریت نیز با تکیه بر خود کنترلی کارکنان، مشورت، تشویق به ابتکار و احترام به افراد، نقش مهمی در پرورش خلاقیت کارکنان ایفا نماید.

پژوهش حاضر با هدف، ارزیابی میزان انطباق وضعیت موجود کتابخانه های آموزشگاهی مقطع ابتدایی منطقه 5 تهران با استانداردهای کتابخانه های مدارس (ایفلا) به انجام رسیده است.
روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی و به روش پیمایشی است. از بین 120 مدرسه ابتدایی (دولتی) منطقه 5 شهر تهران، 30 کتابخانه آموزشگاهی به صورت در دسترس، شامل15 مدرسه پسرانه و 15 مدرسه دخترانه، انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه ای محقق ساخته که از ویژگی های فنی (روایی و اعتبار) مناسبی برخوردار بود استفاده گردید. تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های توصیفی، نظیر میانگین، فراوانی و درصد انجام شد.
یافته های پژوهش حاکی از آن است که کتابخانه های مورد مطالعه فاصله خیلی زیادی با استانداردهای ایفلا دارد. نتایج در هفت بخش به صورت زیر به دست آمد: رسالت و خط مشی (57 درصد)، فضا و تجهیزات (87/30 درصد) و مجموعه کتاب های موجود (78/47 درصد)، بودجه (38 درصد) و نیروی انسانی (کتابدارمتخصص33/3درصد)، خدمات و فعالیت ها (92/62 درصد) و ترویج خدمات و ارتقاء یادگیری (78/67 درصد).
نتایج نشان داد که کتابخانه های آموزشگاهی در هیچ یک از بخش های مورد مطالعه در حد استانداردهای ایفلا نبوده، ولی بخش خدمات و ترویج و تبلیغ خدمات، وضعیت قابل قبولی نسبت به سایر بخش ها داشته و بخش نیروی انسانی، به دلیل وضعیت اسفناک آن نیازمند توجه خاصی است.

هدف این پژوهش، بررسی چگونگی وضعیت مطالعه و تحلیل عوامل انگیزشی و بازدارنده مطالعه مراجعان کتابخانه های عمومی شهرستان سرپل ذهاب است.
روش پژوهش: روش این پژوهش، پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه پژوهش 250 نفر عضو کتابخانه های عمومی سرپل‏ذهاب بودند. نمونه مورد نیاز با استفاده از فرمول کوکران با تعداد 150 نفر به دست آمد. داده ها با استفاده از پرسش نامه جمع آوری گردید که روایی و پایایی آن در مطالعات قبلی تایید شده و در این مطالعه پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ (88/0) به تایید رسیده است. داده ها با استفاده از نرم‏افزارSPSS و روش های آماری تحلیل گردید.
یافته ها: مراجعان به کتابخانه را از نظر جنسیتی 5/62% مرد و 5/37% را زنان تشکیل دادند. بین متغیرهای میزان مطالعه و نوع شغل، نوع سرگرمی، انگیزه مطالعه، روش تهیه کتاب، میزان درآمد و میزان پرداخت به کتاب ارتباط وجود دارد. در مقابل بین متغیرهای میزان مطالعه و جنسیت، تاهل، سن، میزان تحصیلات و قیمت کتاب ارتباطی مشاهده نشد. در میان عوامل انگیزشی به مطالعه خانواده (با میانگین امتیاز 76/3) مهم ترین نقش را دارد و افزایش رسانه ها (با میانگین امتیاز 66/3) مهم ترین عامل بازدارنده مطالعه است.
میزان مطالعه در میان جامعه مورد بررسی وضعیت تقریبا متوسطی دارد که با توجه به طیف جوان استفاده کننده از خدمات کتابخانه ها، توجه به نیازهای متناسب با جمعیت، می تواند سبب افزایش عوامل انگیزاننده به مطالعه شود.

پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت انتشار دانش نامه های[1] فارسی کودکان و نوجوانان منتشره بین سال های 1385 - 1390 صورت گرفته است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر، از نوع پژوهش های کاربردی است که با استفاده از روش تحلیل محتوا و با بکارگیری سیاهه وارسی محقق ساخته صورت گرفته است. از آنجا که برای مقایسه متغیرهای ترتیبی نمی توان از آزمون های پارامتریک استفاده کرد، برای این منظور از آزمون میانه و یا آزمون کروسکال والیس استفاده شد. جامعه پژوهش را 150 عنوان دانش نامه منتشر شده بین سال های مذکور تشکیل می دهند که از پایگاه خانه کتاب شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها نشان داد که از150عنوان منتشره، 45 اثر (30 درصد) دانش نامه عمومی و 105 اثر (70 درصد) دانش نامه تخصصی است. سال 1388 با 34 عنوان بیشترین آثار منتشره را در خود جای داده است. 86 درصد آثار در تهران و 14 درصد در دیگر استان ها منتشر شده بودند.
بررسی نوع آثار منتشر شده نشان داد که دانش نامه های ترجمه ای در مقایسه با آثار تالیفی از درصد بیشتری برخوردار بودند و از نظرگروه های سنی نیز بیشترین آثار جهت استفاده گروه سنی «د» منتشر شده است. از لحاظ وضعیت ویراستاری، دایره المعارف های تالیفی در مقایسه با کتاب های ترجمه ای از وضعیت مناسبی برخوردار نبودند و قیمت آثار منتشره در طول سا ل های مورد بررسی رو به افزایش بوده است.

هدف پژوهش حاضر شناسایی عملکرد کتابخانه های دانشگاهی شهر سمنان بر اساس استاندارد ایزو 11620 است.
روش پژوهش: این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، پیمایشی است. جامعه آماری، کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر سمنان شامل 29 نفر است. برای سنجش عملکرد کتابخانه، از پرسشنامه محقق ساخته براساس استاندارد ایزو 11620 به عنوان ابزار گردآوری داده ها استفاده شد و برای آزمون فرضیه از آزمون های t استیودنت یک نمونه ای، تحلیل واریانس یک طرفه و دانکن استفاده شد، نرم افزار آماری مورد استفاده SPSS ویرایش 22 بوده است.
عملکرد کتابخانه های دانشگاهی شهر سمنان از منظر منابع و زیرساخت ها با میانگین89/1، پایین تر از سطح متوسط است. عملکرد کتابخانه های دانشگاهی شهر سمنان از منظرکاربرد با میانگین 67/2، پایین تر از سطح متوسط است. همچنین از منظر کارآمدی با میانگین 18/2، عملکرد کتابخانه های دانشگاهی پایین تر از سطح متوسط است. کتابخانه های دانشگاهی شهر سمنان تنها از منظر پتانسیل ها و توسعه با میانگین 27/3، بالا تر از سطح متوسط بوده است.
نتایج نشان داد که میزان عملکرد کتابخانه های دانشگاهی شهر سمنان بر اساس استاندارد 11620 پایین تر از سطح متوسط است. آزمون فرضیه برای مقایسه عملکردها در ابعاد مختلف استاندارد نشان داد که از نظر عملکرد در شاخص منابع دسترسی و زیرساخت، کاربرد یا استفاده، و پتانسیل ها و توسعه تفاوت معناداری بین عملکرد کتابخانه های مورد بررسی وجود نداشت و عملکرد کتابخانه ها در زمینه منابع دسترسی و زیرساخت، کاربرد و پتانسیل ها و توسعه بین هر سه دانشگاه یکسان و ضعیف است.