فهرست مطالب

باغ نظر - سال سوم شماره 6 (پاییز و زمستان 1385)

نشریه باغ نظر
سال سوم شماره 6 (پاییز و زمستان 1385)

  • 128 صفحه، بهای روی جلد: 18,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1385/12/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • یادداشت سردبیر
    صفحه 3
  • ناصر براتی صفحه 5
    شهرها از دوران باستان نشانه قدرت و توان سیاسی، مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، علمی، تکنولوژیکی و قدرت خلاقیت جوامع مختلف، بوده اند. بدین ترتیب مشخص است که هر جامعه انسانی، برای دست یابی به تمدن، به عنوان بالاترین و والاترین سطح فرهنگ بشری، و ساختن و نگهداری شهرها، می باید، ابتدا، مسائل و معضلات متعدد و گسترده ای را حل کرده و پشت سر گذاشته باشد. بدیهی است که دستیابی و میزان رشد تمدن در بین جوامع مختلف بستگی مستقیم به میزان موفقیت آنها در حل مسائل فوق و توجه به موضوع هایی داشته است که دیگر جوامع از توجه و حل آنها عاجز بوده اند. به همین علت است که، تمدن های باستانی و کهن، قدر و ارزشی کم نظیر می یابند و باز به همین علت است که امروزه می توان تفاوت های بسیار زیادی را بین شهرها، در جوامع توسعه یافته، در حال توسعه، و عقب مانده، مشاهده کرد. این اختلافی است که، در حال حاضر، بین شهر در ایران، در مقایسه با گذشته شکوهمند و افتخارآفرین خودش، و همین طور تمدن و شهرنشینی در جهان توسعه یافته معاصر، به چشم می خورد. این مقاله در پی پرداختن به این موضوع، و بررسی برخی از جوانب مختلف و کلیدی آن، چالش ها و موانع رودررو و راهبردهای احتمالی برای برون رفت از شرایط موجود است.
    کلیدواژگان: شهر، شهرسازی، تمدن، محیط، معنا، نظریه، دانش، مدیریت، ارتباط
  • مهندس سردار حاجتی مدارایی، مهندس بهاره جلال زاده صفحه 30
    ارزش های زیبایی شناختی، یکی از انواع ارزش های اجتماعی بوده که باید در مراحل اولیه تحقیق در طراحی محصولات صنعتی بدان پرداخته شود. این ارزش ها از یک سو به حوزه های فردی و یا گروهی تعلق دارند و از سویی دیگر به امور زیبایی شناسی مربوط می شوند. ارزشهای زیبا یی شناسی در برخی موارد پس از تحقیق و مطالعه، زمینه ساز طراحی جدید و مورد استفاده طراحان خواهند بود و گاه با نگاه نقادانه طراح مواجه شده به زیبایی شناسی های آوانگارد می انجامد. در این مقاله تحقیقی در دو بخش نظری و عملی به ذکر اهمیت این ارزش ها در حوزه طراحی صنعتی پرداخته شده و سعی شده تا با جستجو در منابع گوناگون در حوزه های مردم شناسی، جامعه شناسی، روانشناسی، فلسفه و تاریخ هنر و طراحی صنعتی، تعریف جامعی برای این مفهوم آرایه گردد. در عین حال روش مطالعه و تعیین این نوع از ارزش ها، با کمک روش های تحقیق کیفی در مطالعات انسان شناسی و مردم نگاری، نظیر عکس برداری، مصاحبه های عمقی و طراحی پرسش نامه، برای نخستین بار در رشته طراحی صنعتی تدوین شده که می تواند برای محققان طراحی مفید باشد. در پایان با کمک از روش های پیشنهادی در بخش نظری، پروژه ایی عملی به طراحی مبلمان برای خانواده های جوان تهرانی با مقتضیات ارزشی و سبک زندگی آنان اختصاص یافته است.
    کلیدواژگان: زیبایی شناسی، ارزش ها، ارزش های زیبایی شناختی، زیبایی شناسی ارزشی، مبلمان منزل، سبک مدرن، سبک پسامدرن، مردم نگاری
  • شهره جوادی صفحه 49
    فرمانروایان ساسانی را رسم بر این بود که پیرامون شهرهای بزرگ و مکان های مساعد طبیعی باغ های سرسبز و زیبایی ایجاد می نمودند. این فضاهای سبز و خرم پردئز (پردیس) نامیده می شدند. تاق بستان را باید یکی از این پردیس های دوره ساسانی دانست. نقش برجسته خسروپرویز در ایوان بزرگ تاق بستان واقع شده است. در این نقش خسرو از اهورا مزدا و آناهیتا تاج ستانی می کند. خسروپرویز سنت تاجگیری از ایزدان را که بیش از دو قرن به فراموشی سپرده شده بود دوباره زنده می کند. بدین گونه خسرو پایه های فرمانروایی خود را استوار کرده و به صورت سمبلیک اعلام می کند که اهورا مزدا و آناهیتا مورد احترام او هستند و از هر دو نفر همزمان حلقه سلطنت را دریافت می کند. این امر در دیگر نقش برجسته های ساسانی سابقه نداشته است.
    کلیدواژگان: تاق بستان، نقش برجسته ساسانی، اهورا مزدا، آناهیتا، تاجگیری
  • علی خاکسار صفحه 62
    هدف از نگارش تحقیق حاضر، گردآوری مجموعه ای منظم به منظور بررسی، معرفی و به تصویر کشیدن اولین افق های هنر دیرین موسیقی است که در تمدن کهن سومر ظهور نموده و خاستگاه و بنیادی برای موسیقی تمدن های پس از خود گشته است. هر چند که علم باستان شناسی با همه سماجت و پیگیری خویش توانسته است رموز در خاک خفته این هنر را به واسطهء کشف و بازسازی سازهای متلاشی شده، لوح ها، کتیبه ها، ظروف و گلدان های منقوش با اشکال سازها و نوازندگان در حال نواختن، تا حدودی عریان نماید اما به هر حال، قضاوت کلی و قاطع در مورد رمزگشایی از این هنر میسر نمی باشد زیرا با وجود آگاهی نسبی از سازها، نحوه اجرا، چگونگی به کارگیری آلات موسیقی و ذهنیت آن مردمان درباره این هنر، هنوز اطلاعات ما در مورد موسیقی این دوران ناچیز می نماید و تنها می توان خط سیری کلی از موسیقی و سازهای آن دوران ترسیم نمود. به هر تقدیر، در این نوشتار سعی شده است تا پس از معرفی اجمالی تمدن کهن سومر و قدمت تاریخی آن به جایگاه هنر موسیقی در میان مردمان آن قوم پرداخته شود. در ادامه، به علت اهمیت فراوان سازهای زهی و با تاکید بر نوع تفکر و خلاقیت و حرکت آگاهانه ای که باعث پیدایی آن شده است در این مجال کوشش شده است تا از طریق نقش برجسته ها، لوح ها و کتیبه های مربوطه به شیوه ای علمی و نگاهی دقیق و موشکافانه به روشنگری بیشتری در باب انواع سازهای زهی آن عصر دست یازید.
    کلیدواژگان: سومر، موسیقی، سازهای زهی، هارپ، هارپ کمانی، هارپ ایستاده، لیر
  • مهندس سحر طوفان صفحه 72
    نسبت به زمین، عدم توجه به معنا و کیفیت فضایی، و غفلت از تاثیرگذاری محیط بر روان آدمی، مورد کم لطفی و بی توجهی قرار گرفته است. این در حالی است که باور داریم انسان جزئی از طبیعت است و ارتباط نزدیکش با طبیعت، باعث ادامه حیات و دوام زندگی اوست. و این ارتباط ارزشمند، در تعالیم دین اسلام نیز مورد تاکید قرار گرفته است. لذا در این پژوهش، هدف بازشناساندن نقش آب_ به عنوان یکی از عناصر طبیعی مهم- از ابعاد گوناگون، در حیاط خانه های سنتی ایران می باشد. آب به عنوان یک عنصر طبیعی، نقش فوق العاده ای در حیات دارد. آب واسطه ای است که فرآیندهای حیات در آن به وقوع می پیوندد. آب توانایی بی نظیری در برانگیختن ذهن انسان دارد و همه انسان ها علاقه ای غریزی نسبت به آب دارند. ساختار کلی مقاله مشتمل بر چهار بخش: بررسی نقش معنایی آب- بررسی نقش کالبدی آب- بررسی نقش کاربردی آب و بررسی نقش منظری آب در حیاط می باشد؛ که درهر کدام از بخش های ذکر شده به تفصیل به بررسی جایگاه آب پرداخته می شود. شاید بتوان مهم ترین نکته به دست آمده از این پژوهش را در عبارت «بازگشت به رویکرد انسان- طبیعت- معماری» بیان نمود.
    کلیدواژگان: آب، حیاط خانه سنتی، معماری منظر، ایران، اسلام، زندگی
  • سمیه فدایی نژاد، کتایون کرم پور صفحه 82
    محله عودلاجان در شمار محلات پنجگانه تهران قدیم بوده است، این محله روزگاری محل تمرکز جمعیت شهر تهران به شمار می آمده است. با گذشت زمان و بروز تغییرات فراوان در کالبد و بافت محله، فرسودگی هایی در آن ایجاد شد، عمده این تغییرات شامل خیابان کشی های بی ضابطه ای می باشد که طی دوره های مختلف در بافت محله ایجاد شد که از آن جمله می توان به ایجاد خیابان سیروس بر اساس خیابان کشی های سال 1316 ش، امتداد یافتن گذر پامنار تا خیابان بوذرجمهری و امتداد یافتن خیابان بوذرجمهری تا در دهه 40 اشاره نمود، که هر کدام از آنها در مسیر امتداد و گسترش خود باعث تخریب های فراوان گردیدند، که از آن جمله می توان به تخریب راسته بازار سرچشمه و بخشی از تکیه رضا قلی و... در امتداد ایجاد خیابان سیروس اشاره نمود. مجموع این فرسودگی ها و نامناسب شدن شرایط زندگی در این محله، به همراه طبقاتی شدن بخش ها و نواحی مسکونی شهر تهران نوعی مهاجرت درون شهری و اجباری را در آن به وجود آورد که سبب مهاجرت افراد بومی و ساکن این محله به نواحی دیگر شهر گردید و به دنبال آن جمعیت غیر بومی و مهاجری که هیچگونه تعلق خاطری به محله و حفظ هویت تاریخی و فرهنگی آن نداشتند جایگزین ساکنین اصلی گردیدند. با توجه به تغییرات ایجاد شده در محله عودلاجان و سایر محلات قدیمی مشابه باید به دنبال راهکار مناسبی در جهت حفظ و تداوم خاطره های شهری در این محلات بود، راهکاری که با آن بتوان بر ضخامت تاریخی افزود نه سبب زدودن خاطره و از بین بردن هویت تاریخی آن گردید.
    کلیدواژگان: تهران، عودلاجان، تغیرات کالبدی، بافت های کهن، خاطره های شهری، خاطره زدایی
  • احمد میرزا کوچک خوشنویس صفحه 101
    دو مفهوم از فضای شهری در کالبد شهر ایرانی قابل درک است. یکی مفهوم «آرمان شهر دولتی ایرانی» است که در آن دولت نیازمند تعامل با مردم نیست و مکانی نیز در شهر برای این موضوع در نظر گرفته نمی شود، مانند تمامی قلعه شهرهای قدرت مادی و پارسی ایران. دیگری مفهوم «دولت شهر آرمانی ایرانی» است که در آن حضور مردم در عرصه تصمیم گیری های دولتی مطرح بوده و مکان میدان مرکزی در شهر بدین منظور اختصاص یافته است، مانند شهر های پارسی هلنی و پارتی که چون این میدان، صحن معبد نیز می باشد، مفهوم یک دولت شهر آرمانی ایرانی نیز دارد. سازمان شار ایرانی در دولت اشکانی از یکسو با تبعیت از قدرت پادشاه شهر دارای حصار و قلعه بوده است، و از سوی دیگر دولت - شهری است که در آن از آرای مردم در تصمیم گیری های حکومتی استفاده می شود، که مکان جلوه این حضور اجتماعی، میدانی در جلوی معبد ایرانی بوده است. چون این میدان حکومتی در راستای باورهای دینی و آرمان های ایرانی شکل می گیرد، مفهوم فضای شهری ایرانی در این دوره یک «دولت شهر آرمانی ایرانی» است. به منظور اثبات فرضیه های فوق، تعریفی از موضوع فضای شهری به تشریح مفاهیم ذهنی و مصادیق عینی، در مکاتب شهرسازی پرداخته می شود. سپس تاریخ مفاهیم دولت شهرهای ایرانی و یونانی در سیر تحول شهرسازی ایران نسبت به هم مقایسه می شوند. عدم تمایل به مردمسالاری بودن حکومت های ایرانی، قلعه شهرهای مادی و پارسی با دولت شهر آرمانی مردمسالارانه که در شهر هاترا عنوان گشته مطرح می شود.
    کلیدواژگان: شهر، ایران، یونان، باستان، دولت شهر، آرمان شهر، فضای شهری
|
  • Naser Barati Page 5
    In the human history only few societies could reach to the point which is called "civilization". This is mainly, be cause just these societies were able to solve the problems which were considered as dissolvable for the other societies. In the contemporary Time also the story and situation is the same. If we want to achieve our past glorious civilization in Iran we must face and solve some basic challenges and problems. These basic challenges are: The meanings and Environments, the process of the creating local ideas and theories, the process of the generation of local knowledge and the issue of urban management.
    Keywords: City, Urbanism, Civilization, Environment, Meaning, Theory, Knowledge, Management, relations
  • Sardar Hajati Modaraee, Bahareh Jalalzadeh Page 30
    Aesthetic values can be assumed as one of the social values. So that they are dynamic, variable and depending on time, groups and place they are belong to. Social differences and historical periods make the research in this field so hard. However we cant neglect their important functions. Aesthetic values must be considered at first steps in industrial design research. More over by encountering globalization this value become more important. Designers can be more successful by considering data from aesthetic value in regional aria. They can use these values, criticize them or reconstruct them in creating new products. In this article, through two phases, one theoretical and the other practical, we try to make a suitable definition for aesthetic value by over viewing different fields such as ethnology, sociology, psychology, philosophy of art and industrial design. At the end we recommend a method to define these values in industrial design research through a sample which is done on house furniture (sitting appliance).
    Keywords: Value, aesthetic, Aesthetic values, pre, modern, Modern, Postmodern, Furniture, Industrial Designer
  • Shohre Javadi Page 49
    Sussanian sovereign usually created beautiful green garden around great cities and natural favorable places. These green and flourished gardens were called "Paradis". "Tagh Bostan" is one of these Sassanians Paradis. The relief of kosro Parviz was located in great portico of Tagh Bostan. In this relief, kosro coronets from Ahura mazda and Anahita (Gods of ancient Iran). Thus, kosro Parviz revived the tradition of coronation from Gods which was forgotten for more than two centuries. In this way, kosro Parviz established his monarchy and indicated his honor toward Gods, symbolically. This case hade no precedence in other Sassanians relieves.
    Keywords: Tagh Bostan, Sassanians relief, Ahura Mazda, Anahita, Coronation
  • Ali Khaksar Page 62
    The main purpose of authoring this research is compilation of an arranged collection in order to inspection, introduction and showing the first horizons of the music, which has appeared in the Sumerian ancient civilization and has become a source for the music of next civilizations. Although the science of archeology with all its insistences has been able to reveal the mysteries of this art with discovery and rebuilding of the decomposed instruments, tablets and engraved vases with figures of instruments and players, but the general and decisive judgment about decoding of this art is not possible. Because in spite of the proportional awareness about instruments, the style of performance, the quality of using musical instruments and ideas about this art, our facts about music are trifling, and we can only show a general way about music and instruments of that epoch. Therefore, in this article, after the introduction of Sumerian ancient civilization and its historical antiquity, it has been tried to embark on the state of music in that people. Because of the much importance of string instruments and with emphasizing on its conscious movement, in this article it has been tried to reach of further illuminating about all the string instruments with scientific style and certain view.
    Keywords: Sumerian, Music, String instruments, Harp, Arched harp, Standing harp, Lyre
  • Sahar Toofan Page 72
    Less consideration into the house subject, profit-making dimension toward the land, none consideration to the space or site quality and its definition and none of environmental contribution problem or humankinds psychologically. However, we believe human is a part of nature and its communication with nature closely to be caused in life stability and duration well. This valuable communication is based on Islamic principles repeatedly. So, the aim of this research returns to recognize the water role as a major element of the nature particularly at the Iranian’s traditional court yards. Water as a natural element plays an important role at the yard. Water also is an agent that living arising it perfectly. Water has unique ability for exciting human mind and all people have instinctive attachment about water. Generally, main structure of the paper involves four parts as follow: Water definition review, Water applicable role review, Water functional role review and water landscaping role review at the court yards. In each of above mentioned cases, water roles review to be described certainly. Perhaps, the most important point of the study has been summarized in following sentence:
    Keywords: Returning to the event between human – nature – architecture
  • Somayeh Fadaee Nejad, Katayon Karampour Page 82
    Odlajan canton is among the five different cantons of old Tehran. Once it was the place of Tehran population concentration. Passing of time and for many changes in the structure and texture of the canton, there were some erosions in this canton, the main elements like the irregular lay out of the streets in the texture was created during different periods of time, including construction of Sirous street based on the street lay out of 1937, continuation of Pamenar passage up to Bozarjomehri and the later continuation up to 40s. Any one of these changes in their route and development caused much destruction including destruction of Sarcheshmeh Bazaarand part of Tekyeh Reza Ghioli... and continuation of Sirus street. Such erosions together with unsuitable living conditions in this canton and classification of different residential parts and areas of Tehran created a kind of intercity and mandatory immigration which made native population of such canton to immigrate to other parts of the city. In turn non-native and immigrant population replaced them with no interest and attach to maintain the historical and cultural identity of this canton. Due to the changes in Odlajan canton and other similar old canton we should search to find a suitable solution to maintain and hold the memories in such cantons, a solution which may improve the historical memories not to remove them and destruct the historical identity.
    Keywords: Tehran, Odlajan, structural changes, ancient textures, urban memories, amnesia
  • Ahmad Mirzakouchak Khoshnevis Page 101
    Through the Iranian urban fabric, two different concepts of Iranian urban space exist. One is a governmental spiritual city in Iran in which kings have no needs to make any dialogue with the public; accordingly there is no any specific place for that in Iranian fabric of the city, like all examples of castle towns of Median and Achaemenian. Later on are the concepts of Iranian Spiritual Polis. In Arsacides period of time, because of the kings power, in one hand the Iranian Concept of urban space poses fortification, and in the other hand is a polis in which decision are made by the public in the square in front of the Iranian temple. Because this square is located by the Iranian beliefs, the concept of Iranian Urbanism would be an Iranian Spiritual Polis To confirm the above hypotheses, a definition of urban space is made and then subjective and objective concept of urban space is explained. Later on the concept of polis in Iran and Greek is compared through the history. Non tendency of being democracy by Iranian governments is occurred in Mad and Persian castle towns which is totally different by the idea of Iranian spiritual polis in Hatra of Arsacides era.
    Keywords: City, Iran, Urban space, Greek, Polis, Utopia