فهرست مطالب

پژوهش های حسابداری مالی - سال سوم شماره 3 (پیاپی 9، پاییز 1390)

فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی
سال سوم شماره 3 (پیاپی 9، پاییز 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/10/26
  • تعداد عناوین: 9
|
  • سید حسین علوی طبری، آمنه باکری صفحه 1
    پژوهش های پیشین نشان داده اند که مدیران تمایل دارند اولین رقم سود گزارش شده شرکت را به سمت بالا گرد کنند.براساس این پژوهش ها، وقوع این رفتار به علت وجود پدیده روانی «199تومانی» است که براساس آن کالایی که اولین رقم سمت چپ آن کوچکتر باشد، به طور غیرعادی ارزانتر ارزیابی می شود. در این پژوهش تلاش شد تا مشخص شود که آیا مدیران شرکت های ایرانی پذیرفته شده در بورس نیز به این رفتار دست می زنند؟ وآیا وقوع این رفتار با ویژگی های اندازه، میزان بدهی و سطح عملکرد عملیاتی شرکت؛رابطه دارد؟ هدف از این پژوهش، مقایسه توزیع مشاهده شده با توزیع مورد انتظار در دومین رقم سمت چپ سودهای گزارش شده شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.این پژوهش شامل بررسی اطلاعات مربوط به صورت های مالی 245 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال 1387و اطلاعات صورت های مالی همان شرکت ها در بازه زمانی 1388- 1377 است. برای این پژوهش، دو فرضیه طراحی و با استفاده از توزیع بنفورد (Benford''s Distribution)،به عنوان توزیع مورد انتظار، آزمون شد. نتایج این پژوهش بیان می کند که مدیران شرکت های ایرانی تمایل ندارند در زمان مواجهه با عدد بزرگی مانند نه در دومین رقم سمت چپ سود، با هدف افزایش یک واحدی اولین رقم آن، سود عملیاتی را به سمت بالا گرد کنند؛در حالی که بررسی این پدیده در ارتباط با سود خالص شرکت ها، نتایج مربوط تری ارائه می کند. به علاوه شرکت های بزرگ و شرکت های دارای عملکرد عملیاتی پایین تمایل بیشتری برای انجام این کار در سود خالص خود دارند.
    کلیدواژگان: توزیع بنفورد، مدیریت سود، پدیده قیمت 199 تومانی
  • احمد بدری، عبدالمجید عبدالباقی صفحه 19
    این مقاله سودمندی استراتژی تفکیک سهام موفق -ناموفق [1] بر مبنای عوامل بنیادی را بررسی می کند. با استفاده از هفت سیگنال بنیادی (S-Score) شامل سه عامل سودآوری، دو عامل تغییرپذیری و دو عامل رشد، به منظور تفکیک سهام موفق- ناموفق، اثربخشی استراتژی مبتنی بر خرید سهام موفق و فروش سهام ناموفق بررسی شده است. در این تحقیق از اطلاعات مالی همه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1379 تا 1387 استفاده شده است. با حذف شرکت- سال هایی که فاقد اطلاعات مالی لازم بوده اند، آزمون های این پژوهش بر مبنای اطلاعات مربوط به 2134 شرکت- سال انجام شده است. نتایج به دست آمده حاکی از تفاوت معنی دار بازده همزمان و یک سال بعد شرکت های گروه بالا(دارای بیشترین امتیاز بنیادی) و شرکت های گروه پایین(دارای کمترین امتیازبن بنیادی) است. به منظور کنترل عوامل در بردارنده سطح ریسک، با تفکیک شرکت ها بر اساس اندازه، تفاوت بازده همزمان دو گروه بالا - پایین، برای شرکت های کوچک و بزرگ معنی دار و تفاوت بازده یک سال بعد شرکت های کوچک و متوسط معنی دار بوده است. همچنین، اتخاذ این استراتژی، مبین اثربخشی آن برای شرکت های رشدی تا دو سال بعد و برای شرکت های ارزشی تا یک سال بعد بوده است.
  • علی رحمانی، نازنین بشیری منش صفحه 39
    مدیران شرکت ها می کوشند از طریق هموار سازی سود، نوسان های سودآوری شرکت را کاهش دهند تا باعث افزایش اطمینان سرمایه گذاران و تامین انتظارات آن ها شود. در مورد انگیزه های مدیریت برای هموارسازی سود، دو فرضیه وجود دارد: در فرضیه اول، مدیران به قصد تحریف اطلاعات و در جهت منافع خود و در فرضیه دوم به قصد انتقال و گزارش اطلاعات محرمانه خود درباره سودهای آتی، اقدام به هموارسازی سود می نمایند. در این پژوهش، مفید بودن هموارسازی سود از طریق اثر گذاری بر سطح آگاهی دهندگی قیمت سهام درباره عملکرد آتی شرکت بررسی شده است. مدل مبنا برای آزمون فرضیات تحقیق، مدل زاروئین (2002) است و هموارسازی سود براساس دو معیار همبستگی منفی بین تغییرات اقلام تعهدی و جریان های نقدی و نسبت انحراف استاندارد سود به جریان های نقدی برای 140 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های86-1382 اندازه گیری شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد، قیمت سهام شرکت هایی که بیشتر اقدام به هموارسازی سود نموده اند، از اطلاعات بیشتری درباره میزان سودآوری و جریان های نقدی آتی برخوردار می باشد.
    کلیدواژگان: هموارسازی سود، ضریب واکنش سود آتی و ضریب واکنش جریان های نقدی آتی
  • محمدحسین ستایش، مصطفی کاظم نژاد، مهدی ذوالفقاری صفحه 55
    در این مقاله، تاثیر کیفیت افشا بر نقدشوندگی و هزینه سرمایه سهام عادی جاری و آتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می شود. در این راستا، تاثیر اندازه شرکت نیز کنترل شده است. برای سنجش متغیر کیفیت افشا، از امتیازهای تعلق گرفته به هر شرکت که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تهران و از طریق اطلاعیه «کیفیت افشا و اطلاع رسانی مناسب» منتشر می شود، استفاده شد. برای سنجش نقدشوندگی نیز از معیارهای نرخ گردش سهام، تعداد سهام مبادله شده و حجم ریالی مبادلات استفاده گردید. یافته های بررسی 105 شرکت در دوره زمانی 1383 الی 1387 بیانگر آن است که بین اندازه شرکت و نقدشوندگی جاری و آتی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، اما رابطه معناداری بین کیفیت افشا و نقدشوندگی جاری و آتی شرکت وجود ندارد. افزون بر این، رابطه منفی و معناداری بین کیفیت افشا و هزینه سرمایه سهام عادی جاری و آتی شرکت وجود دارد. با این وصف، شواهدی دال بر وجود رابطه معنا دار بین اندازه شرکت و هزینه سرمایه سهام عادی جاری و آتی آن مشاهده نشد.
    کلیدواژگان: کیفیت افشا، نقدشوندگی سهام، هزینه سرمایه سهام عادی، عدم تقارن اطلاعاتی
  • مهدی عربصالحی، مجید اشرفی صفحه 75
    این مقاله رابطه بین محدودیت های مالی و حساسیت سرمایه گذاری- جریان نقدی را بررسی می کند. برای طبقه بندی شرکت ها در دو گروه دچار محدودیت مالی و فاقد محدودیت مالی، میزان ذخایر نقدی شرکت ها به عنوان متغیر طبقه بندی کننده اصلی مورد توجه قرار گرفته است. انتظار می رود که ذخایر نقدی، توانایی شرکت ها در بهره برداری از فرصت های سرمایه گذاری سودآور را افزایش دهد. به منظور مقایسه مدل ذخایر نقدی بهینه با شاخص های سنتی محدودیت مالی، میزان کارایی متغیر های اندازه، عمر، نسبت سود تقسیمی و عضویت شرکت در گروه های تجاری در تعیین محدودیت مالی شرکت ها نیز آزمون شده است. این پژوهش از نوع همبستگی بوده، بر تحلیل داده های تابلویی مبتنی است. در این پژوهش، اطلاعات مالی 72 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1378الی1387 بررسی شده است(720 شرکت - سال). یافته های پژوهش نشان دهنده نقش مثبت ذخایر نقدی در کاهش حساسیت سرمایه گذاری-جریان نقدی شرکت هاست. از طرف دیگر، برتری خاصی در استفاده از مدل ذخایر نقدی بهینه در مقایسه با معیار های سنتی محدودیت مالی مشاهده نشد.
    کلیدواژگان: حساسیت سرمایه گذاری، جریان نقدی، شرکت های دچار محدودیت مالی، ذخایر نقدی بهینه، شرکت های دچار کمبود نقدینگی
  • محمد کاشانی پور، اسعد رضایی صفحه 95
    در این پژوهش به بررسی تاثیر «تغییر میزان سهام شناور آزاد» بر «بازده سهام» شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. هدف از این پژوهش، یافتن پاسخ این سوال است که آیا تغییر میزان سهام شناور آزاد دارای محتوای اطلاعاتی است و می تواند سهامداران را در اتخاذ تصمیمات بهتر یاری رساند؟ از این رو، 147 شرکت برای یک دوره 5 ساله از تاریخ 31/6/1383 لغایت 31/6/1388 مطالعه شدند. در این پژوهش، علاوه بر گروه آزمون، از یک گروه کنترل نیز برای تایید نتایج پژوهش، و برای آزمون فرضیه های پژوهش از روش مقایسه میانگین زوجی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که تغییر میزان سهام شناور آزاد دارای محتوای اطلاعاتی بوده، تاثیر معنی داری بر بازده سهام شرکت ها دارد و باعث کاهش میزان بازده سهام شرکت ها می گردد. همچنین نتایج به دست آمده حاکی از این است که تغییر میزان سهام شناور آزاد در صنایع مختلف دارای تاثیر متفاوتی است.
    کلیدواژگان: بازده سهام، سهام شناور آزاد، تغییر میزان سهام شناور آزاد، نقدشوندگی
  • محمدحسین قائمی، جواد معصومی، محمدرضا آزادی صفحه 113
    پس از مقالات بیور [1] (1968)، بال و براون [2] (1968) و فاما، فیشر، جنسن و رل [3] (1969)، روش شناسی رویدادی در امورمالی و حسابداری به نحو گسترده ای استفاده می شود] 7،9 و 14 [. کانون این روش در سنجش عملکرد غیرعادی دارایی مالی در حول و حوش رویدادی خاص است. گرچه روش شناسی رویدادی برای آزمون تئوری های مالی و در پژوهش های تجربی در حسابداری استفاده می شود، اما کاربرد آن در بازار های کوچک سرمایه که ویژگی شان وجود سهام با قابلیت معاملاتی پایین است، با محدودیت هایی همراه است. در بورس های کوچک (از جمله بورس اوراق بهادار تهران) داده های روزانه قیمت به طور پیوسته برای بسیاری از سهام وجود ندارد. این امر موجب شده تا به کارگیری روش استاندارد پژوهش رویدادی با محدودیت همراه باشد؛ به طوری که نتایج به طور گسترده ای تحت تاثیر این محدودیت قرار می گیرد. در این مقاله، ابتدا راه های کاهش آثار محدودیت ناشی از حجم پایین معاملات در بورس های کوچک، به ویژه روش دادوستد تا دادوستد معرفی می شود. سپس وضعیت معاملاتی بورس تهران از ابتدای سال 1380 تا خردادماه 1389 تحلیل می گردد. در انتها، نتایج اعمال این روش در برآورد الگوی بازار، با نتایج کاربرد روش بازده تجمیعی برای دادهای واقعی در دوره مذکور مقایسه می گردد. نتایج نشان می دهد قدرت تشریح الگوی بازار تحت روش دادوستد تا دادوستد برای سهام کم گردش و متوسط (که مجموعا بیشتر سهام را تشکیل می دهد) بالاتر است.
    کلیدواژگان: پژوهش رویدادی، وقفه معاملاتی، روش دادو ستد تا دادو ستد، روش بازده تجمیعی
  • احمد خدامی پور، علی ترک زاده ماهانی صفحه 127
    هدف اصلی این پژوهش، بررسی تاثیر مالیات بر محافظه کاری در گزارشگری مالی و همچنین مربوط بودن اطلاعات حسابداری است. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع همبستگی است. بدین منظور، نمونه ای متشکل از 123 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره 5 ساله 1383 تا 1387 بررسی شده است. در این راستا، از دو مدل تکامل یافته عدم تقارن زمانی سود و اقلام تعهدی انباشته شده که توسط تری شولین ارائه شده اند، استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیات پژوهش که با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره آزمون شده اند نشان می دهد؛ شرکت هایی که خالص جریان نقدی عملیاتی آن ها بسیار بزرگتر از درآمد مشمول مالیات آن هاست، محافظه کاری بیشتری نسبت به سایر شرکت ها دارند، اما در مورد شرکت هایی که خالص جریان نقدی عملیاتی آن ها بسیار کوچکتر از درآمد مشمول مالیات آن هاست، نمی توان گفت که محافظه کاری کمتری نسبت به سایر شرکت ها دارند. علاوه بر این، یافته های پژوهش نشان می دهد که، مالیات نه تنها مربوط بودن اطلاعات حسابداری را که شرکت ها ارائه می کنند کاهش نمی دهد، بلکه باعث افزایش مربوط بودن اطلاعات نیز می گردد.
    کلیدواژگان: محافظه کاری، سود قبل از مالیات، درآمد مشمول مالیات، مربوط بودن
  • ابراهیم عباسی، وحید مارزلو صفحه 147
    هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر درصد سهام شناور آزاد بر شاخص های نقدشوندگی است. داده های سه ماهه از درصد سهام شناور آزاد و شاخص های نقدشوندگی 102شرکت از 18صنعت برای سال های 87-1383 جمع آوری شدند. شاخص های نقدشوندگی عبارتند از: تعداد دفعات معامله، تعداد خریداران، تعداد سهام معامله شده، تعداد روزهای معاملاتی و ارزش سهام معامله شده.نتایج آزمون فرضیه های این پژوهش نشان داد درصد سهام شناور آزاد بر همه شاخص های نقدشوندگی، به جز لگاریتم طبیعی ارزش سهام معامله شده تاثیر معنی داری دارد. همچنین، نتیجه گیری شد که شاخص های نقدشوندگی در شرکت هایی با حداقل 20% سهام شناور آزاد، بالاتر از شرکت هایی با کمتر از 20% سهام شناور آزاد است. میانگین تعداد روزهای معاملات در شرکت هایی با حداقل20% سهام شناور آزاد، بالاتر از شرکت هایی است که سهام شناور آزاد آن ها کمتر از20% است. در بورس تهران بین درصد سهام شناور آزاد و نسبت P/E همبستگی منفی مشاهده شد، اما این رابطه از نظر آماری معنی دار نبود.
    کلیدواژگان: درصد سهام شناور آزاد، تعداد سهام معامله شده، تعداد دفعات معامله سهام، تعداد خریداران سهام و تعداد روزهای معامله
|
  • S.H. Alavitabari, A. Bakeri Page 1
    Previous studies have shown that companie's managers tend to round-up the first digit of reported earnings. According to these studies, this type of behavior is inspired by the existence of the so-called 199 Toumans phenomenon, where a good with smaller first left digit is perceived as being abnormally lower than the other goods. In the current study, we try to determine whether managers of Iranian listed companies in TSE, also engage in this type of earnings rounding-up behavior? Is incidence of this type of earnings rounding-up behavior related to specific company characteristics (size, level of debt rate & degree with operating performance)? In this research we aimed to compare the observed and expected frequencies for the second left digit in reported earnings of Iranian listed companies. In this study, financial statements data of 245 Iranian listed companies in 1387 and financial statements data of the same companies between 1377-1388 was analyzed. To accomplish this research we designed two hypotheses are set testing them by using Benford’s Law as expected frequencies. The results suggest that managers of Iranian listed companies dont tend to round-up reported operating income, in a way that increases the first digit by one, when they are faced with a nine in the second left digit. While testing this behavior by net income of companies offers more relevant result. Furthermore, the large companies and the companies with lesser degree of operating performance have more tendencies to do this behavior in net income.
  • A. Badri, A. Abdolbaghi Page 19
    In this article we study the usefulness of a differentiation strategy of win-lose stocks based on the fundamental factors. In this regard, seven fundamental signals (S-Scores) including three profitability signals, two variability signals and two growth signals are selected based on the effectiveness of winner share purchase and loser stock sale strategies for testing the research hypotheses. We used the financial information of all the companies listed in Tehran stock exchange from 1379 to 1387. In this process, the companies which had no financial reports were excluded from the list. Finally, 2134 year-company's information is used in the research. Results indicate that there exists a significance difference between the simultaneous and the next year return of the higher group (companies with higher score) and lower group (companies with lower score) companies. In order to controls the risk factors after categorizing the companies based on their financial returns, the difference among two groups with higher and lower scores was significant. Furtheremore, the difference between the periodical or time series financial returns in two groups mentioned is proved to be significant
  • A. Rahmani, N. Bashirimanesh Page 39
    Managers of companies try to satisfy investors’ expectations through earnings management, and show profitability growth. Regarding the income smoothing motivation two hypotheses exist. According to the first hypothesis, management’s intention is distortion of information and the second hypothesis indicates that management’s intention is transferring and reporting their private information regarding future earnings. This study investigates the impact of income smoothing on stock price informative for firm performance evaluation. The Model that is used for hypothesis testing is Zarowin’s model (2002). Income smoothing is measured as (1) negative correlation between changes in accruals and changes in cash flows, and (2) the variation of net income relative to the variation in cash flows. We use 140 firms listed in Tehran stock exchange during a period of 1382-1386, as research sample. The results of study show, that firms with greater income smoothing have more informative stock prices about the firm’s future profitability and cash flows.
  • M. H. Setayesh, M. Kazemnejad, M. Zolfaghari Page 55
    In this article, the effects of disclosure quality on the current and future stock liquidity and cost of capital is investigated. In this regard, the effect of size is controlled. For measuring the disclosure quality, the scores that assigned to each firms by Securities and Exchange Organization is used. For measuring liquidity, shares turnover ratio, trading volume, and the number of traded shares, are used. The findings of investigating 105 firms for a period 1383 to 1387 show that there is a positive significant relationship between size with current and future liquidity, but there isn’t a significant relationship between disclosure quality with current and future stock liquidity. Furthermore, the negative significant relationship between disclosure quality with current and future cost of common equity is confirmed. However, no evidence confirming significant correlation between size and cost of common equity is found.
  • M. Arabsalehi, M. Ashrafi Page 75
    This paper investigates the relationship between financing constraints and investment–cash flow sensitivities by focusing on cash holdings of firms as the main classification variable to separate firms into financially constrained and unconstrained categories. It is predicted that high cash reserves increase the ability of firms to undertake profitable investment opportunities. in order to comparison of optimal cash reserves model with traditional indices of financial constraint, efficiency of variable such as firm size, dividend ratio and membership in business groups in determining of financial constraints have been examined. This research is a correlation study and is based on the panel data analysis. In this study, about 72 firms that was listed in Tehran Stock Exchange during the period 1378-1387, has been studied (720 company - year). Findings indicate a positive role for cash reserves in reducing investment–cash flow sensitivity of firms. On other hand, we found no certain superiority in the use of cash reserves optimum model compared with traditional criteria of financial constraints.
  • M. Kashanipoor, A. Rezaee Page 95
    In this study the effect of “changing the amount of free float” on the “stock returns” in listed companies of Tehran Stock Exchange has been studied. The purpose of this study is to answer this question that whether change in the amount of free float has information contents and can help shareholders to better decisions. A sample of 147 companies were studied for a period of 5 years from 31/06/1383 till 31/06/1388. In this study, In addition to the experimental group, a control group has been used to confirm results of research and the Paired-Samples T Test method has been used to test research hypotheses. The results show that change in the amount of free float, has information content and significant effect on stock returns and decreases the stock returns. The results also suggest that the change in the amount of free float has different effect in different industries.
  • M. H. Ghaemi, J. Masomi, M.R. Azadi Page 113
    After Beaver (1968), Ball and Brown (1968) and Fama et al. (1969), event study methodology has been extensively used in finance and accounting research. This method concentrates on measuring abnormal performance of financial assets caused by a special event. Although event study methods are well developed and often used to test financial theories for the US and other well-established stock exchanges, there is some concern regarding efficiency when applied to small stock exchanges dominated by thinly traded stocks (i.e. stocks that do not trade every day). In small stock markets (including Tehran Stock Exchange) there is hardly, continuous daily price data for many shares. This problem is one of the limitations while using standard event study methodology and as a consequence, the results are widely affected by this restriction. Maynes and Rumsey’s (1993) study of thin, moderate, and thickly traded Canadian stocks provides a good framework for conducting event studies on a small stock exchange. In this study, we develop trade to trade method in order to measure abnormal returns. Tehran Stock Exchange trading status is analyzed over the ten-year period1380 to 1389. Finally, the results of applying this method to estimate the market model are compared with the results of lumped return method. We find that explaining power of market model under the trade to trade method for thin and medium trading shares is well better than lumped return.
  • A. Khodamipour, A. Torkzadeh Mahani Page 127
    This study investigates whether taxes affect conservatism in financial reporting and the relevance of the resulting financial accounting data for valuation purposes or not. Research method is cross-sectional regression. Sample consists of 123 firms in Tehran Stock Exchange (TSE) and sample spans the period 2005 – 2009. To test H1, H2 used two adjusted equation based on Terry J. Shevlin. Results indicate that firms with large positive difference between cash flows from operations and taxable income are the most conservative but firms with large negative difference between cash flows from operations and taxable income are not less conservative. In addition, I examine whether the value relevance of financial accounting information is impaired for firms that are influenced by taxation. The evidence in my value relevance tests is generally consistent with the value relevance in financial reporting information not necessarily being decreased when tax rules influence financial reporting incentives rather being increased.
  • E. Abbasi, V. Marezloo Page 147
    The goal of the present study is to examine Influence of Free Float Stock on Liquidity Indices. Quarterly data of free float stock of 102 firms of 18 industries are collected for a period of 2004 to 2008. And indices of liquidity are trading stock volume, trading market value, trading market frequency, number of buyers and number of trading days. The results of the tests indicate the significant effects of free float stock on all liquidity indices except on logarithm of trading market value. Also findings show that liquidity Indices in companies with at least 20% free float stock are larger than the same means in companies with less than 20% free float stock. Also results indicate that the mean of number of trading days in a company with at least 20% free float stock is larger than the same mean in a company with less than 20% free float stock. In Tehran stock exchange, there is a negative relationship between free float stock and P/E ratio, but is not statistically significant.