فهرست مطالب

مطالعات اخلاق کاربردی - سال ششم شماره 21 (بهار 1395)

نشریه مطالعات اخلاق کاربردی
سال ششم شماره 21 (بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/03/29
  • تعداد عناوین: 10
|
  • علی احمد پناهی صفحه 33
    هدف پژوهش حاضر بررسی پایه نظری و معرفتی فرزند آوری و فرزند پروری در آموزه های دینی است.این پژوهش از تحقیقات کیفی است و با روش توصیفی-تحلیلی ضمن تبیین نگاه اسلام درباره فرزند آوری و فرزند پروری،به تبیین آثار اجتماعی،اخلاقی،خانوادگی،روان شناختی و معنوی آن پرداخته است و مباحث معرفتی را با رویکردی روان شناختی،تحلیل نموده است.نتایج این پژوهش نشان داد که در نگاه دینی،فرزندآوری جایگاه رفیعی دارد و یکی از اهداف اساسی تشکیل خانواده،فرزند آوری و تکثیر نسل صالح،دانسته شده است.نتایج این پژوهش همچنین نشان می دهد که از منظر آموزه های دینی، نگرشی مثبت به فرزند آوری و فرزند پروری شده است. در آیات و روایا متعددی از فرزند با تعابیری مانند،مایه امید،نورچشم،نعمت الهی،،هدیه الهی ، میوه دل، مایه خوشبختی، یاری کننده، مایه ثواب و پاداش اخروی، رحمت و غفران الهی، باعث خیر و برکت،باعث قوت قلب و شکفتگی،معرفی شده است. همچنین محرومیت و دوری از فرزند مایه غم و اندوه و نا امیدی و اضطراب بیان شده است. فرزند آوری و فرزند پروری،باعث استحکام خانواده،رضایتمندی از زندگی،تامین بهداشت روان،توسعه رزق،رشد اجتماعی،افزایش مهارت،شکوفایی استعدادها،کسب معنویت،رضایت الهی،تقویت روابط اجتماعی و... نیز می شود.
    کلیدواژگان: فرزندآوری، فرزندپروری، تربیت، رضایتمندی، استحکام، اخلاق، پاداش اخروی، شکوفایی، استعداد، معنویت، روابط اجتماعی
  • طاهره رجبی، محمد نجفی، محمود نیک آیین صفحه 65
    انسان مختار آفریده شد و اراده ابزاری برای تحقق اختیار اوست. اختیار امکان گزینش یا ترک فعل را برای آدمی مهیا می کند و اراده آدمی این انتخاب را محقق می کند. قرار گرفتن در مسیر تربیت صحیح احتیاج به اراده قوی دارد. مقاله حاضر با هدف شناسایی عوامل ضعف و قوت اراده و بررسی مراحل تربیت انسان اخلاقی تدوین شده است. این مقاله از نوع مقالات کیفی می باشد که به شیوه تحلیلی استنباطی، ابتدا به تحلیل مبنایی از مراحل تحقق اراده در انسان با نگاهی فلسفی پرداخته است و سپس با مشخص شدن جایگاه اراده به استنباط راهکارهایی برای تربیت انسان اخلاقی می پردازد. در تحقق فعل و در نتیجه اراده انسان، قوای ادراکی ، شوقیه و عامله نقش دارند و به ترتیب می توان از علل ضعف و قوت اراده در سه حوزه شناختی ، گرایشی و رفتاری سخن گفت. در حوزه شناختی علل ضعف اراده در عدم به کار گیری صحیح عقل در تشخیص امور و مدیریت خیال می باشد. در حوزه گرایشی«لذت» سبب کشش اراده به سمت انجام فعل است و لذت کاذب نقش عمده ای در ضعف اراده دارد و در حوزه رفتار، تمرین و تکوین عادت، به ثبات اراده کمک می کند. در مجموع مراحل تربیت انسان اخلاقی بر اساس سه حوزه مذکور، به ترتیب مرحله انسان متفکر، سپس انسان متذکر و در نهایت انسان عامل می باشد.
    کلیدواژگان: ماهیت اراده، ضعف و قوت اراده، مراحل تحقق اراده، مراحل تربیت انسان با اراده
  • سید مهدی یاراحمدیان، سید مهدی سلطانی رنانی صفحه 89
    نقد مولفه های اخلاقی نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت از دیدگاه اسلام سید مهدی سلطانی رنانی سید مهدی یاراحمدیان چکیده: نظریه انتقادی را میتوان به منزله ادبیاتی دانست که در پی توضیح ماهیت فرهنگ و تبعات آن برای زندگی اجتماعی است. نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت می کوشد تا مسائل و عواملی را که به نوعی در ارتباط با فرهنگ بوده و در فرهنگ جوامع امروزی جریان دارند، به روشنی مشاهده کنیم. نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت با تعریف و ترسیم فرهنگ مطلوب، به اندیشمندان کمک می کند تا فرهنگ موجود در بسیاری از جوامع سرمایه داری را مورد نقد قرار دهند. تکریم فردیت انسان، خرد خودبنیاد و آزادی اجتماعی انسان ها از مهمترین مولفه های اخلاقی نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت می باشد. مکتب انتقادی فرانکفورت که از مهمترین مکاتب جامعه شناسی می باشد بر این عقیده است که فرهنگ موجود در جوامع سرمایه داری موجب انحطاط و افول این مولفه های اخلاقی شده است. مکتب فرانکفورت بر این باور است که نوید روشنگری، ایمان به پیشرفت علمی و عقلانی و گسترش آزادی های انسان، فردیت، خرد خودبنیاد و استقلال اراده او و در کل تحقق همه معیارها و مولفه های اخلاقی دوران روشنگری در جامعه امروزی به نوعی کابوس تبدیل شده اند. در انتقاد از مولفه های اخلاقی نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت باید گفت: به رغم خودبنیادی ذاتی انسان در اندیشه اصحاب مکتب فرانکفورت، از نظر اسلام فردیت، خرد، استقلا اراده و خودمختاری انسان دارای منشا ماوراء طبیعی است. دین اسلام فردیت و آزادی انسان را در ارتباط با ماورای طیبعت تعربف و شان و منزلت انسان را با بعد متعالی او در نسبت با نظام هستی و خدا تبیین می کند.
  • علی محمد ساجدی، هاجر دارایی تبار صفحه 123
    پرسش درباره مفهوم ومصداق «سعادت»، ریشه در نهاد وسرشت آدمی دارد. مقایسه آراء دو اندیشمند صاحب نظر در این زمینه- یکی از یونان باستان، و دیگر از حکمای اسلامی هم روزگار با ابن سینا، از جهت معرفت نسبت به نوآوری متفکران اسلامی در قبال ره آورد یونانیان در ساحت های گوناگون فلسفی، حائز کمال اهمیت است. این جستار مختصر- که به روش تحلیلی- تطبیقی صورت پذیرفته- پس از تاملاتی چند درباره مبانی فلسفی و اخلاقی هریک، وجوه اشتراک وافتراق آرائشان درباره سعادت را کاویده است. اجمالا ؛ ارسطو، گرچه با اهتمام کامل به مولفه های عقل ، لذت و دوستی، تئوری فضیلت وسعادت را حول محور «اعتدال» تعریف می کند، لیکن، نظر به نگاه غیرتوحیدی وی به خدا وجهان وعدم توجه او به معاد، قادر نیست که مدل موفقی از مفهوم ومصداق سعادت ارائه کند. برخلاف ابن مسکویه که- با جهان بینی توحیدی می-کوشد تا همین معانی را بر پایه معرفت نفس، عقل و شرع تبیین نماید، سعادت را به دو قسم دنیوی واخروی تقسیم نموده و مصداق واقعی سعادت را قرب الهی معرفی کند. هم چنین، هردو متفکر بر تعریف سعادت به خیر متعالی (خیر اعلی) تاکید می ورزند، لیکن، از آن جا که مبانی اندیشه اخلاقی آن ها با یکدیگر متفاوت بوده، پس، لوازم اندیشه آنان نیز با یکدیگر متفاوت خواهد شد.
    کلیدواژگان: سعادت، ارسطو، ابن مسکویه، خیر اعلی، اعتدال، فضیلت
  • محمد جواد موحدی صفحه 159
    در اخلاق هنجاری، نظریات وظیفه گرایانه در مقابل نظریات غایت گرایانه قرار می گیرند. در حالی که، غایت گرایی، اعمال درست را براساس غایات خیر مشخص و معین می کند؛ وظیفه گرایی مدعی است که اگر چه، غایات و وسایل نیل به آنها فی نفسه مرتبط با عمل هستند و پیوندی ناگسستنی با یکدیگر دارند، اما، ویژگی های مهم دیگری نیز وجود دارد که تعیین کننده ی درستی و نادرستی اعمال می باشند. غایت گرایی به دو شاخه ی غایت گرایی عمل نگر و غایت گرایی قاعده نگر تقسیم می شود؛ هر دو در اینکه اعمال را باید بر اساس نتایج و پیامد آنها ارزیابی کرد، توافق دارند؛ اما، در اینکه معیار اصلی ارزیابی چه می تواند باشد، اختلاف دارند. بر اساس غایت گرایی عمل نگر، داوری و ارزیابی شخص فاعل یا قضاوت خود فرد، ملاک تعیین کننده ی درستی یا نادرستی عمل است. اما بر اساس غایت گرایی قاعده نگر، این اصول و قواعد کلی هستند که تعیین می کنند انجام کدام عمل، درست است. در این مقاله به بررسی غایت گرایی قاعده نگر و انتقادات وارد بر آن می پردازیم.
    کلیدواژگان: غایت گرایی، قاعده نگر، قواعد اخلاقی، درستی، نتیجه
  • حوریه ربانی اصفهانی صفحه 179
    نهاد خانواده به عنوان اساس بی بدیل جامعه ی بشری ، حفظ ، تداوم ، پویایی و سلامت خود را مرهون مفهومی به نام «مادری» است. مادری ، از معدود مفاهیم است که در همه ی فرهنگها تقدیس شده و مقدس به شمار می آید و همین عامل، لزوم شناخت این مفهوم را در دین مبین اسلام دو چندان می سازد. در این مقاله با روش تحلیل مضمون(تماتیک) و نرم افزار maxqad10 به بررسی دیدگاه های آیت الله مکارم شیرازی در تفسیرنمونه ( استخراج مضامین مادری با استفاده از 45 آیه مربوطه و مطالب تفسیری مستقل ایشان )پرداخته شد . مضامین به دست آمده در 5 حوزه بوده که جایگاه مادر ، فرزند آوری و تربیت فرزند بیشترین مضامین را به خود اختصاص داده اند .نیکی به مادر و شیردهی بیشترین تاکید را داشته و دعای فرزند ، ناباروری و معنویت مادر فراوانی نسبتا کمتری داشتند .
    کلیدواژگان: مادر، فرزند، تفسیرنمونه، تحلیل مضمون، آیت الله مکارم شیرازی
  • اکبر صالحی، مریم برادران صفحه 213
    رسانه های نوین اطلاعاتی و در راس آن شبکه های اجتماعی مجازی، موجب نوسازی فرآیندهای اجتماعی شده و نگرش ها و رفتارهای کاربران را تحت تاثیر قرار داده است. از این رو باید به نقش اینترنت بر باورها و نگرش های دینی جوانان بعنوان اجتماعی از کاربران توجه بیشتری نمود. پژوهش حاضر براساس این ایده تلاش می کند که با استفاده از روش شناسی پژوهش کیفی و از طریق پدیدارشناختی به آسیب شناسی نقش اینترنت و فضای مجازی بر باورهای دینی جوانان بپردازد. شرکت کنندگان این پژوهش 60 نفر می باشند که با استفاده از مصاحبه اکتشافی و نیمه ساختاریافته و نمونه گیری هدفمند و انتخابی برای گرد آوری اطلاعات مورد مصاحبه قرارگرفته اند. سوالات پژوهش عبارتند از: آسیب های اینترنت بر دین و باورهای دینی جوانان از نظر مصاحبه شوندگان کدام است؟ از دیدگاه مصاحبه شوندگان چه راه حل های پیشنهادی برای رفع آسیب های مورد نظر وجود دارد؟ برای جمع آوری اطلاعات ، ابتدا مصاحبه ها ضبط شده و سپس برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از رویکرد توصیفی _تفسیری استفاده شده و نتایج پژوهش از درون داده ها و مصاحبه ها به دست آمده است . مهمترین آسیب های شناسایی شده در مورد نقش اینترنت بر باورهای دینی جوانان عبارتند از : رواج بی بند و باری و گسترش روابط نامشروع در بین جوانان در شبکه های مجازی مانند فیس بوک ، تهدید بنیان خانواده و گسترش خانه های مجردی، بلوغ زود رس جوانان، هرزه نگاری، ضعف بینش دینی و سهل انگاری در انجام واجبات دین اسلام، بحران هویت جوانان، بسترسازی برای تهاجم فرهنگی، انتشار یافتن هنجارهای غربی و تغییرات در سبک زندگی جوانان ، ترویج عقاید خرافی و ایجاد شبهات دینی،ترویج مدهای لباس نامناسب و گسترش بدحجابی.
    کلیدواژگان: اینترنت، شبکه های اجتماعی مجازی، باورهای دینی، پدیدارشناختی، پژوهش کیفی
  • رامین طهماسبی زاده صفحه 241
    پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه عوامل فرهنگی موثر بر اخلاق شهروندی در شهر شاهین شهر انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه شهروندان این شهر به تعداد 143308 نفر که تعداد 71357 نفر مرد و 71951 نفر زن بودند تشکیل دادند. از این میان حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 383 محاسبه و از طریق روش نمونه گیری تصادفی متناسب با حجم انتخاب گردید. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد ارزش ها، هنجارها، اعتقادات فرهنگی و تعهدات اخلاقی شهروندان بود که روایی صوری و محتوایی آن تایید و روایی سازه آن توسط تحلیل عاملی انجام گرفت ؛ همچنین پایایی ابزار برابر 96/0 برآورد گردید. نتایج تحقیق نشان داد ضریب همبستگی بین عوامل فرهنگی ( 654/0=r) با اخلاق شهروندی در شاهین شهر معنی دار بود. یافته ها نشان داد بین ارزش ها ، هنجارها و اعتقادات از عوامل فرهنگی با اخلاق شهروندی به ترتیب با ( 421/0=r)، (621/0=r) و ( 634/0=r) رابطه معنی دار وجود داشت.
    کلیدواژگان: اخلاق، شهروندی، اخلاق شهروندی، ارزش ها، هنجارها، اعتقادات
  • حسین رجب دری، اعظم روستا میمندی، زیبا آسوده صفحه 265
    اخلاق موضوع حساسی است که اهمیت آن در حسابداری و حسابرسی غیر قابل انکار است. این مقاله با هدف بررسی وضعیت اخلاق در دانشجویان کارشناسی حسابداری برای روشن شدن وضعیت فعلی و تصمیم گیری و برنامه ریزی آتی نگارش یافته است. این مطالعه از نوع توصیفی- پیمایشی است و جمع آوری اطلاعات مورد نیاز آن از طریق پرسشنامه به شیوه های مجازی و واقعی از دانشجویان کارشناسی حسابداری صورت گرفته است. تحلیل نتایج حاصل از یافته های پژوهش، بر اساس میزان نمره های حاصل از پرسشنامه با استفاده از تحلیل های توصیفی و استنباطی آماری صورت گرفته است. هم چنین نتایج بر اساس آزمون پارامتریکt تک متغیره مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج حاصل نشان می دهد که اخلاق در جامعه مورد بررسی در حالت متوسط قرار دارد و مطلوب به نظر نمی رسد و برنامه ریزی برای نهادینه کردن آن در جامعه حرفه ای و توجه بیشتر به این موضوع در مجامع آموزشی و حرفه ای ضروری به نظر می رسد.
    کلیدواژگان: اخلاق، حسابداری، اخلاق حرفه ای
|
  • Ali Asgariyazdi, Ali Ghanbarian Page 9
    Thoughts and memories cross man''s mind consciously or unconsciously on a regular daily basis aside from the unpleasant and haunting memories that cause significant loss of human power and life¡ liveliness and energy. Hence¡ correcting and managing the musings of the self and incoming thoughts has long been an aspiration of human beings. Correcting and controlling things which divert or occupy the mind is very important for concentration in prayer because controlling them will invigorate the mind and help it focus better. This is also the way through which the devil influences man''s mind because man''s mind¡ not his body¡ is where the devil infiltrates. The incoming thoughts stimulate the human desires¡ the desires stimulate the determination and the determination stimulates the intention while the intention stimulates all the limbs and organs of the body. The writer endeavors in this article to investigate¡ with reliance on Islamic sources¡ ways to control the mind and prevent the egocentric thoughts.
    Keywords: incoming thoughts, self, temptations, egocentric thoughts, mental powers, mind
  • Page 33
    The different ways in which men and women behave are linked to,but not necessarily determined by, their biological sex. Individuals are identifi ed as male or female on the basis of physical structures, which are determined by chromosomes,gonads, and hormones. This labeling occurs at birth and is the fi rst step in the process of developing gender identity —a sense of being male or female and what that means in one’s society.
    Keywords: behaviors, considered, appropriat, to, her, or, his, sex
  • Alimohammad Sajedi, Hajar Darayi Tabar Page 123
    Questions regarding the concept and proof of "Happiness" are rooted in the nature of human being. The comparison of the judgments of two prominent thinkers in this ground - one is from the Ancient Greece and the other one from Islamic philosophy who was contemporary of Ibn Sina – in comparing Islamic and Greek visions in this relation, is significant. This research – by analytic – comparative method – after some reflection about the philosophic and ethical basis of each, has explored contrast and comparisons of the judgments of these two famous philosophers regarding about of happiness. Briefly, Aristotle with complete attention to the component of wisdom, pleasure and friendship, defines the theory of virtue and happiness consequently about "moderation", but of his ununified view of God and universe and his lack of paying attention to resurrection, is not able to offer a successful model of the concept and proof of happiness. Unlike him , Ibn Meskeweyh who attempts to make clear these meanings based on knowledge of self , wisdom and Islamic Law, divides happiness into two parts of: mundane and other worldly, and defines Gods favour as a real proof to happiness. Also, both thinkers emphasizes on definition of happiness to superior goodness but, they are different to each other in this relation as well.
    Keywords: Happiness, Aristotle, Ibn Miskeweyh, Superior goodness, Moderation, Virtue
  • Mohammad Javad Movahedi Page 159
    Deontological theories are better understood in contrast to Consequentialist theories and are commonly used in moral philosophy to refer to non-Consequentialist moral conceptions. While Consequentialism specify right action based on good consequences, deontologism is claimed that although Goals and means of achieving to them are intrinsically associated with the practice, However, there are other important features that determine the actions are right or wrong. Consequentialism are divided two theories of act and rule Consequentialism both theories are agree that evaluate action based on results and outcomes but, What would be the main criterion for evaluating, are disagree. Based on act-Consequentialism, Review and assess the person's agent or his judgment, the criterion for determining right or wrong action but, Based on rule-Consequentialism, rules and general maxims are determine what to do action is right. In this article, we will examine and evaluate a rule-Consequentialism.
    Keywords: Consequentialism, rule, Consequentialism, Ethical Maxims, Right, Action
  • Page 179
    Motherhood is an individual distinguished position and a social role that is respected in all cultures and mentioned to it in religious culture with significant honor. So based on this importance could put an important place and right for her and mutually expect some responsibilities and duties from her. When we use the meaning of role for mother, naturally a collection of norms put forward that are: play role in making and training of new generation and then providing emotional needs and children training. Based on this, mother takes a responsibility in teaching and training of new generation and guiding children who building the future of society. For getting an exact and deep place, rights and roles of mother, the best theoretical source and best support is the words of mother creature, the creature of existence, that must search it in divine message source, Qoran, and the way for attaining to it is the exegetists opinions.
    Keywords: Mother, Quran, Interpreter
  • Page 213
    The modern information medias and in the top of them, metaphorical social network, caused to change social processes and influenced the user's manners and ideas. Therefore must be noticed to the role of internet on the young people's ideas and believes that they are an important group of social users. This research try to achieve the role of internet on the young people's religious believes by quality research and phenomenology. Sixty people participated in this research. The information gathered by exploration interview and aimed, selected sampling. The questions of this research are : what are the damages of internet on the young people's religious believes and their religion. What are the solutions for reminding this damages. For gathering information, at first we recorded interview and then analysis them by content analysis We get the results of the research from the words and data. The important damages of internet in this research are: Spread of understanding and illicit relations between young people in face -book, The menace of family structure, deployment of pier houses, early maturity of the young people, dissolute manners, the weakness of religious believes, carelessness in doing Islamic religion duties.
    Keywords: internet, metaphorical social network, religious believes. Quality research
  • Ramin Tahmasebi Zadeh Page 241
    The present study aims to investigate the relationship between cultural factors influencing the ethics of citizenship was in the city of ShahinShahr. The present study statistical society all citizens of the city to count the number of people who 143308 that 71357 males and 71951 females formed. Of sample size is calculated using the formula through the method Cochran 383 random sampling proportional to size was selected. The full questionnaire information collection tool built on the four dimensions of cultural values, norms, beliefs and moral obligations of citizens was that its formal validity and content verification and reliability of structures was carried out by the factor analysis As well as the reliability of instruments was estimated to be 0.96 Estimated. The results of the research showed that the correlation between cultural factors (r = 0.654) with the ethics of citizenship was significant in the town. The findings showed that between the values, norms and beliefs of citizens ' moral and cultural factors respectively with (r = 0.421), (r = 0.621) and (r=0.634) there was a significant relationship. The findings also showed between cultural factors based on gender, marital status, age, education, occupation, ethnicity, length of stay, home state of the difference there is not significant, but the difference between the scores of the ethics of citizenship was significant in terms of length of stay.
    Keywords: Ethics, Citizenship, Ethics of citizenship, Values, Norms, Beliefs
  • Page 265
    Ethics in accounting and auditing sensitive issue whose importance is undeniable. This article aims to review the situation in undergraduate accounting ethics to clarify the current situation and future decision-making and planning have been written. This study is a descriptive research and data collection required by the questionnaire virtual and real ways of undergraduate accounting has been made. Analysis of the results of the findings, based on scores from a questionnaire using descriptive and inferential statistical analysis was performed. The results were based on parametric t-test were investigated.
    Keywords: Ethics, accounting, professional ethics