فهرست مطالب

پژوهش های صنایع غذایی - سال بیست و سوم شماره 4 (زمستان 1392)

فصلنامه پژوهش های صنایع غذایی
سال بیست و سوم شماره 4 (زمستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/12/02
  • تعداد عناوین: 12
|
  • لادن نوربخش، علی محمدی ثانی، الناز میلانی*، الهه منصوری صفحه 445
    پری بیوتیک های بیفیدوژنیک، تحت عنوان بتافروکتان ها شامل اینولین، الیگوفروکتوز و فروکتوالیگوساکاریدها می-باشند. این پژوهش با هدف بررسی اثر بتا فروکتان های کوتاه زنجیره استخراجی از ریشه شنگ در شرایط آزمایشگاهی صورت گرفت. تاثیر بتافروکتان های شنگ در غلظت های مختلف 5/ 0، 1، 2 و 3 درصد وزنی – حجمی برافزایش رشد و فعالیت باکتری های بیفیدوباکتریوم بیفیدوم و اشرشیاکلی طی 48 ساعت انکوباسیون مورد بررسی قرار گرفت و با اینولین تجاری (اینولین HP) مقایسه گردید. این بررسی آزمایشگاهی نشان داد که میزان مصرف بتافروکتان ها توسط سویه بیفیدوباکتریوم بیفیدوم و اشرشیاکلی به درجه پلی مریزاسیون زنجیره های فروکتوالیگومری بستگی داشته و این باکتری ها بتافروکتان های شنگ کوتاه زنجیره را با اختلاف معنی داری (05/ 0> P) نسبت به اینولین HP بلند زنجیره بهتر مورد مصرف قرار می دهند. همچنین در مورد هر دو باکتری، بین محیط حاوی اینولین HP(غلظت های 2و3 درصد) و محیط کنترل اختلاف معنی داری (05/ 0< P) مشاهده نشد که این نتایج نشان دهنده عدم تخمیر این ترکیب پری بیوتیک در غلظت های فوق توسط این باکتری ها می باشد، در حالی که غلظت های 5/ 0 و 1 درصد این ترکیب پری بیوتیک با اختلاف معنی داری (05/ 0> P) نسبت به محیط کنترل، تاثیر خوبی بر رشد باکتری ها از خود نشان دادند. همچنین بتافروکتان های شنگ در غلظت 2 درصد تاثیر بیشتری (05/ 0>P) در رشد بیفیدوباکتریوم بیفیدوم نسبت به اشرشیاکلی از خود نشان دادند.
    کلیدواژگان: پری بیوتیک، بتا، فروکتان، شنگ، اینولین، بیفیدوباکتریوم بیفیدوم، اشرشیاکلی
  • نصرالله احمدی فرد*، عبدالمحمد عابدیان کناری، علی معتمد زادگان صفحه 457
    هر ساله در ایران مقادیر زیادی سبوس برنج به عنوان فرآورده فرعی در طی فرایند عمل آوری شالی های برنج بدست می آید.اگر چه پروتئین سبوس برنج از کیفیت بالایی برخوردار بوده و قابلیت استفاده در صنایع غذایی را دارد ولی در حال حاضر سبوس برنج کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.برای استفاده بهتر از پروتئین سبوس برنج توسعه روش های موثر جداسازی و تولید کنسانتره پروتئینازآن مطلوب به نظر می رسد. در این تحقیق با استفاده از سود نرمال ودر شرایط قلیاییکنسانتره پروتئینی سبوس برنج ازاستخراج پروتئین های سبوس برنج تولید شد.ترکیب اسیدهای آمینه، آنالیز تقریبی و همچنین ویژگی های کاربردی پروتئین از جمله قدرت تشکیل و پایداری کف، میزان حلالیت درpHهای مختلف، قدرت تشکیل و پایداری امولسیون و توانایی جذب و نگهداری آب و روغن محصول حاصل مورد بررسی قرار گرفت. کنسانتره پروتئینی سبوس برنج حاوی 75% پروتئین بود. نتایج آنالیز اسیدهای آمینه نشان داد که از بین اسیدهای آمینه ضروری مقدار اسید آمینه لیزین(25/ 2%) ومتیونین (17/ 2 %) در کنسانتره پروتئینی سبوس برنج اساسا کمتر از میزان سایر اسیدهای آمینه بود.توانایی نگهداری آب و توانایی جذب روغن، به ترتیب 01/ 2 (گرم آب/گرم پروتئین) و 09/ 2 (گرم روغن/گرم پروتئین) بدست آمد. ظرفیت تشکیل کف در کنسانتره پروتئینی سبوس برنج میزان 120٪ بدست آمد. میزان کف بعد از 60 دقیقه به حدود 60٪ کاهش یافت.ترکیبات اسیدهای آمینه و ویژگی های کاربردی کنسانتره پروتئینی سبوس برنج نشان دهنده قابلیت و پتانسیل خوب این محصول با ارزش افزوده در صنعت غذای دام و آبزیانمی باشد.
    کلیدواژگان: کنسانتره پروتئینی، ویژگی های کاربردی پروتئین، سبوس برنج، صنعت غذا
  • حامد بیکی*، ناصر همدمی صفحه 471
    کیفیت خلال سیب زمینی سرخ شده عمدتا به رنگ، طعم، بافت و میزان روغن باقیمانده آن مربوط می شود. یکی از مراحل مهم در تولید این محصول، مرحله سرخ کردن می باشد. به منظور بررسی سینتیک جذب روغن، خروج رطوبت و تغییرات بافت خلال سیب زمینی طی سرخ کردن، خلال هایی با ابعاد 8/ 0 × 8/ 0 × 8 سانتی متر تهیه و پس از 10 دقیقه آنزیم بری با آب داغ در دمای °C70 و پیش خشک کردن با جریان هوای گرم با سرعت m⁄s 1 و دمای °C70 تا رسیدن به محتوای رطوبت 75% بر اساس وزن مرطوب، در روغن داغ با دما های 160، 175 و °C190 به مدت 15 دقیقه سرخ شدند. نتایج آزمایشات نشان داد که افزایش دمای سرخ کردن بطور معنی داری (P<0.01) سبب افزایش جذب روغن و خروج رطوبت از خلال ها می گردد. افزایش دمای سرخ کردن همچنین موجب کاهش سفتی مغز خلال و تشدید سفت شدن پوسته می شود. برای توصیف میزان جذب روغن و خروج رطوبت از خلال سیب زمینی و تغییرات سفتی پوسته و مغز خلال طی سرخ کردن، مدل های سینتیکی متفاوتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد که مدل سینتیکی درجه اول با اثر محدود کنندگی محصول، بیشترین انطباق را با داده های آزمایشگاهی مربوط به خروج رطوبت و روغن باقیمانده در خلال داراست.
    کلیدواژگان: جذب روغن، خروج رطوبت، بافت، آنزیم بری، پیش خشک کردن، سرخ کردن، مدل ریاضی
  • فاطمه کریمی، جلال دهقان نیا*، بابک قنبرزاده صفحه 483
    خشک کردن یکی از قدیمی ترین روش های نگهداری مواد غذایی است ولی به علت امکان بروز برخی تغییرات نامطلوب در ماده غذایی خشک شده، کنترل این فرآیند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. روش سطح پاسخ، مجموعه ای از تکنیک هایی است که جهت کنترل و بهینه سازی فرآیندهایی به کار می رود که درآن ها سطح مورد نظر تحت تاثیر متغیرهای بسیاری قرار می گیرد؛ لذا این روش می تواند یکی از راه های مناسب برای کنترل زمان و شرایط مختلف خشک کردن باشد. در این پژوهش، فرآیند خشک کردن لایه نازک موز در چهار دمای 50، 60، 70 و 80 درجه سانتی گراد، سه سرعت هوای ورودی 5/ 0، 1 و 5/ 1 متر بر ثانیه و سه ضخامت 2، 4 و 6 میلی مترانجام شد. نتایج آزمایش ها نشان داد که بیشترین مطلوبیت به مقدار 91/ 0 به منظور کمینه کردن محتوای رطوبت و بیشینه کردن نرخ خشک شدن، در دمای 80 درجه سانتی گراد، سرعت هوای 5/ 1 متر بر ثانیه، زمان 100 دقیقه و ضخامت 2 میلی متر می باشد.
    کلیدواژگان: بهینه سازی فرآیند، خشک کردن لایه نازک، روش سطح پاسخ، موز
  • ریحانه شکرپور رودباری، علی معتمد زادگان*، سید هاشم حسینی پرور، محمود رضا اویسی پور صفحه 501
    کوسه چانه سفید (Carcharhinus dussumieri) یکی از گونه های مهم کوسه ماهیان در خلیج فارس است که به دلیل وجود اوره زیاد، گوشت و سایر فرآورده های مستقیم آن در ایران از بازار خوبی برخوردار نمی باشد. در تحقیق حاضر اثر شدت هیدرولیز بوسیله آنزیم نئوتراز روی درجه هیدرولیز، بازیافت نیتروژنی و طول زنجیره پپتیدی پروتئین هیدرولیز شده گوشت کوسه ماهی چانه سفید مورد بررسی قرار گرفت. برای هیدرولیز آنزیمی از نسبت آنزیم به سوبسترا 12 آنسون به ازای یک کیلوگرم پروتئین و دمای C° 50 استفاده شد. شدت هیدرولیز در بازه های زمانی20،10 و30 دقیقه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد درجه هیدرولیز، بازیافت نیتروژنی و کاهش طول زنجیره پپتیدی افزایش یافت. به طور کلی، میانگین درجه هیدرولیز 90/ 2، 79/ 3 و 48/ 4 درصد، راندمان بازیافت نیتروژنی 79/ 74، 75/ 80 و 64/ 89 درصد و طول زنجیره پپتیدی 54/ 51، 68/ 39 و 98/ 33 بترتیب برای زمان های هیدرولیز 10، 20 و30 دقیقه بدست آمد. اگرچه با افزایش زمان هیدرولیز به صورت معنی داری (P< 0.05) درجه هیدرولیز و بازیافت نیتروژنی افزایش یافته و طول زنجیره پپتیدی کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: بازیافت نیتروژنی، طول زنجیره پپتیدی، کوسه ماهی چانه سفید، هیدرولیز آنزیمی
  • محمدرضا اصغری، محمد شهامت* صفحه 511
    در پژوهش حاضر، تاثیر تیمار آب گرم بر عمر انباری و خواص کیفی میوه انگور رقم بیدانه سفید (Vitis vinifera cv. Bidaneh sefid) طی دوره ی نگهداری مورد مطالعه قرار گرفت. خوشه های انگور بیدانه سفید با آب گرم (45، 50 و °C 55) به مدت یک دقیقه تیمار و میوه های شاهد با آب °C 22 تیمار شدند (p<0.05). پس از خشک شدن در دمای 5/ 0 ±1 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 95-90 درصد به مدت 30 روز نگهداری شدند. صفات مورد بررسی شامل کاهش وزن میوه، بازارپسندی، pH آب میوه، میزان مواد جامد محلول، مقدار فنل کل و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز میوه ها بود که هر 15 روز یک بار اندازه گیری شدند. تیمار میوه ها با آب گرم °C 55 باعث حفظ کیفیت میوه ها در طول 30 روز نگهداری گردید. این تیمار باعث حفظ وزن، بازارپسندی و محتوای فنل کل میوه ها شد، pH و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز را در حد پایین نگه داشت. به طور کلی، نتایج پژوهش حاضر نشان داد که با کاربرد تیمار آب گرم می توان ویژگی های کیفی پس از برداشت انگورهای رومیزی را بهبود بخشید و باعث افزایش ماندگاری آنها شد.
    کلیدواژگان: انگور رومیزی، تیمار آب گرم، پلی فنل اکسیداز، فنل کل، عمر انباری
  • بهرام فتحی آچاچلویی*، میکائیل بدرزاده صفحه 521
    ریشه شیرین بیان دارای یک ترکیب آلی به نام گلیسیریزین است و به عنوان شیرین کننده در صنایع غذایی کاربرد زیادی دارد و استفاده های دارویی زیادی نیز از آن به عمل می آید. هدف از این پ‍‍ژوهش، جمع آوری و شناسایی دو واریته شیرین بیان در استان اردبیل (منطقه کورائیم) و اندازه گیری و مقایسه مقدار گلیسیریزین ریشه و برگ آنها و نیز تعیین برخی از ترکیبات شیمیایی برگ دو واریته مورد مطالعه، می باشد. مقدار گلیسیریزین ریشه و برگ واریته-های شیرین بیان بوسیله دستگاه HPLC تعیین گردید. برخی از ترکیبات شیمیایی مانند چربی خام، پروتئین خام، خاکستر، فیبر و کربوهیدراتهای غیرساختمانی نیز در برگ دو واریته مورد مطالعه، اندازه گیری شد. نتایج حاصل از این تحقیق، شناسایی دو واریته از گونه Glycyrrhiza glabra L. در استان اردبیل است که شامل Glycyrrhiza glabra L. var. glandulifera و Glycyrrhiza glabra L. var. glabra می باشد. نتایج اندازه گیری گلیسیریزین بر اساس ماده خشک، نشان داد که مقدار گلیسیریزین ریشه در واریتهglandulifera و glabra به ترتیب 34/ 4 و 29 /3 درصد می باشد که دارای اختلاف معنی داری (P<0.01) بودند. بیشترین مقدار گلیسیریزین در هر دو واریته شیرین بیان، در پوست ریشه آنها وجود داشت. مقدار گلیسیریزین برگ در واریته glanduliferaو glabraبه ترتیب 072/ 0 و 085/ 0 درصد تعیین شد که اختلاف معنی داری P>0.05)) بین دو واریته وجود نداشت. همچنین مقدار ترکیبات شیمیایی اندازه گیری شده در برگ های دو واریته اختلاف معنی داری (P>0.05) نداشتند، ولی بین دو مرحله قبل از گلدهی و اواخر گلدهی، مقدار ترکیبات شیمیایی اندازه گیری شده (به جز خاکستر) در هر دو واریته، تغییرات معنی داری (P<0.01) نشان دادند. در کل نتایج تحقیق امکان استخراج گلیسیریزین ریشه به مقدار بیشتر از واریتهglandulifera در مقایسه با واریته glabra و استفاده از آن در صنایع غذایی و دارویی را نشان داد.
    کلیدواژگان: شیرین بیان، گلیسیریزین، ترکیبات شیمیایی، استان اردبیل
  • بهنوش بهنام *، جواد علی اکبرلو صفحه 533
    در این مطالعه، اثرات آنتی اکسیدانی غلظت های مختلف اسانس آویشن شیرازی و اسانس پونه کوهی در فیله چرخ شده گوشت مرغ در C° 4 مورد بررسی قرار گرفت. نمونه ها در پنج تیمار کنترل (نمونه بدون اسانس)، پونه با غلظت 25/ 0 درصد، پونه با غلظت 1 درصد، آویشن شیرازی با غلظت 25/ 0 درصد و آویشن شیرازی با غلظت 5/ 0 درصد گروه بندی شدند. فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس ها در روزهای 1، 4، 7 و10 با روش های تست حذف رادیکال آزاد دی فنیل پیکریل هیدرازیل(DPPH)، تست قدرت احیا کنندگی، اندازه گیری مت میوگلوبین، ارزیابی میزان اکسیداسیون به روش تیوباربیتوریک اسید (TBA) مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش DPPH با افزایش غلظت هر دو نوع اسانس، فعالیت ضد رادیکالی نیز افزایش یافت، اما آویشن شیرازی در غلظت 5/ 0 درصد بالاترین فعالیت حذف رادیکال آزاد را نشان داد. از نظر قدرت احیا کنندگی، فقط آویشن شیرازی آن هم در غلظت 5/ 0 درصد اثر معنی داری داشت. طبق نتایج آزمایش مت میوگلوبین، غلظت های بالای هر دو اسانس بویژه اسانس آویشن شیرازی، تولید مت میوگلوبین را در نمونه های گوشت مهار نمود. در آزمایش TBA نیز تمامی تیمار ها به طورمعنی داری باعث کاهش اکسیداسیون لیپید ها شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از اسانس های آویشن شیرازی و پونه کوهی در گوشت مرغ می تواند موجب تاخیر در فرایند فساد شیمیایی شود.
    کلیدواژگان: اسانس، آویشن شیرازی، پونه کوهی، آنتی اکسیدان، گوشت مرغ
  • مهناز منافی دیزج یکان*، مصطفی مظاهری تهرانی صفحه 545
    تولید پنیرهای آنالوگ با منابع غذایی ارزان قیمت مانند پروتئین ها و روغن های گیاهی در سال های اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته است. در حال حاضر پنیر سفید فراپالایشی مهمترین پنیر صنعتی ایران را تشکیل می دهد. در این تحقیق، پنیر سفید فراپالایشی آنالوگ با یک سوم و دوسوم جایگزینی چربی شیر با کره گیاهی هیدروژنه تولید شد و از لحاظ ویژگی های کیفی شامل ترکیب کلی، پروفایل اسیدهای چرب، سفتی بافت و ویژگی های حسی مورد بررسی قرار گرفت و داده های حاصل با استفاده از طرح آماری بلوک های کاملا تصادفی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که جایگزینی چربی شیر با کره گیاهی موجب تغییر پروفیل اسیدهای چرب و افزایش نسبت اسیدهای چرب غیر اشباع به اشباع می شود که اثرات تغذیه ای مطلوبی می تواند در پی داشته باشد. علاوه بر آن، استفاده از کره گیاهی می تواند با افزایش سفتی بافت به رفع مشکل نرمی پنیرهای سفید فراپالایشی به عنوان یکی از معایب اصلی این نوع پنیرها کمک کند. ویژگی های حسی پنیرهای آنالوگ از لحاظ رنگ مشابه و از لحاظ سفتی بهتر از پنیر کنترل بود اما از نظر پذیرش کلی امتیاز پنیر سفید فراپالایشی آنالوگ با یک سوم کره گیاهی مشابه پنیر کنترل و بیشتر از پنیر آنالوگ با دو سوم کره گیاهی بود.
    کلیدواژگان: پنیر آنالوگ، پنیر سفید فراپالایشی، مارگارین، پروفیل اسید چرب
  • لیلا باقری*، اشکان مددلو صفحه 553
    مشکل اصلی دوغ هنگام نگهداری دوفاز شدن آن به علت پایین بودن pH و توده ای شدن انواع کازئین ها است. تهیه ی دوغی که دچار جدایش سرم نشده و از سوی دیگر ذرات سبزی افزوده شده به آن را بتواند برای مدتی قابل ملاحظه به صورت معلق نگه دارد مورد توجه محققین و صنایع می باشد. به منظور پایدارسازی نمونه های دوغ حاوی نعناع، زانتان به عنوان عامل تشکیل دهنده ی ژل سیال در ترکیب با پروتئین آب پنیر واسرشته شده و یا پکتین و صمغ لوبیای خرنوب استفاده شد. نتایج بررسی رفتار جریانی نشان داد که زانتان در نمونه های دوغ باعث بروز تنش تسلیم شد که ویژگی خاص ژل های سیال است. مقدار تنش تسلیم با روش برون یابی نمودارهای جریان با استفاده از مدل هرشل-بالکلی محاسبه شد و پایداری ذرات نعناع در دوغ با استفاده از موازنه ی نیروهای وارده بر ذرات پیش بینی شد. پروتئین آب پنیر، صمغ لوبیای خرنوب و پکتین در ترکیب با زانتان موجب افزایش ویسکوزیته، اندازه ی ذره و همچنین باعث کاهش حجم سرم جدا شده گردیدند. ترکیب سه جزئی پروتئین آب پنیر واسرشته شده- پکتین-زانتان به طور کامل مانع رسوب ذرات نعناع در نمونه های دوغ نگهداری شده به مدت 40 روز شد.
    کلیدواژگان: پروتئین آب پنیر، دوغ، رئولوژی، زانتان، ژل سیال، معلق سازی
  • فرناز نبی زاده*، اصغر خسروشاهی اصل، شهین زمردی صفحه 567
    در این مطالعه تاثیر صمغ زدو (با غلظت های0، 2/ 0 و 4/ 0 درصد) بر پایدارسازی و ویژگی های کیفی دوغ و امکان کاربرد پرمیات حاصل از تغلیظ شیر به روش اولترافیلتراسیون به عنوان جایگزین آب در رقیق سازی ماست (با غلظت های0، 25 و50 درصد) در طول 30 روز نگهداری در دمای 4 درجه سانتیگراد با استفاده از روش سطح پاسخ و طرح مرکب مرکز وجه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان جداشدن سرم با افزایش سطح پرمیات و صمغ زدو بطور معنی داری کاهش و طی نگهداری افزایش یافت(p<0.05). ویسکوزیته ظاهری با افزایش پرمیات و صمغ زدو افزایش یافت و تغییرات آن طی نگهداری معنی دار نبود (p>0.05). اسیدیته بطور معنی دار تحت تاثیر پرمیات، صمغ زدو و زمان نگهداری قرار گرفت. پرمیات بدلیل افزایش ماده خشک و صمغ زدو به دلیل جذب آب موجب کاهش رطوبت شدند. دانسیته فقط تحت تاثیر پرمیات افزایش یافت(p<0.05). در ارزیابی رنگ مشخص شد شاخص L* با گذشت زمان بیشتر شده ولی اثر متقابل صمغ زدو و پرمیات تاثیر عکس داشته است. در غلظت های پایین صمغ زدو افزایش پرمیات منجر به کاهش اندیس a* شد ولی در غلظت های بالاتر صمغ زدو a* افزایش یافت. پرمیات و صمغ زدو هردو منجر به افزایش اندیس b* شدند. نتایج ارزیابی حسی نشان داد که در طول زمان نگهداری پرمیات موجب کاهش امتیاز طعم و صمغ زدو موجب افزایش امتیاز قوام گردید. مقادیر صمغ زدو 19/ 0 درصد، پرمیات 55/ 32 درصد و زمان نگهداری 30 روز به عنوان شرایط بهینه تعیین شد.
    کلیدواژگان: پایدارسازی، پرمیات، دوغ، صمغ زدو
  • فرناز رضاییان عطار، جواد حصاری* صفحه 581
    آلودگی به فلزات سنگین یکی از مشکلات مهم زیست محیطی و یکی از نگرانی های بهداشت مواد غذایی به شمار می-آید. برنج، به ویژه برنج سفید (Oryza sativa)، اساسی ترین غذا در رژیم غذایی افراد مختلف از جمله در کشورهای آسیایی و دومین غذای پرمصرف در بین مردم ایران است. این مطالعه به منظور کنترل و تعیین غلظت کادمیوم، سرب و آرسنیک در نمونه های برنج وارداتی پرمصرف در شهر تبریز (استان آذربایجان شرقی) انجام شد. برای این منظور، 10 نمونه برنج وارداتی پرمصرف به طور تصادفی از بازار تبریز خریداری گردید و پس از آماده سازی، سنجش غلظت های کادمیوم، سرب و آرسنیک با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری جذب اتمی مدل PG-990 در طول موج های ویژه و دستگاه آرسنومتر انجام گردید. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها بوسیله نرم افزار آماری SAS آنالیز و با استاندارد ملی مقایسه شدند. تفاوت معنی داری میان غلظت کادمیوم، سرب و آرسنیک در نمونه های برنج مشاهده گردید (01/ 0< P). نتایج نشان داد که میانگین غلظت کادمیوم، سرب و آرسنیک در نمونه-های برنج به ترتیب 157/ 0±109/ 0، 154/ 0±290/ 0 و 028/ 0±055/ 0 میلی گرم بر کیلوگرم بر مبنای وزن خشک بود. میانگین غلظت کادمیوم و سرب در نمونه های برنج به طور قابل توجهی بالاتر از ضوابط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران بود. به منظور دستیابی به ایمنی رژیم مصرفی، مصرف هفتگی کادمیوم، سرب و آرسنیک از طریق برنج بر مبنای مصرف روزانه برنج هر فرد ایرانی (با در نظر گرفتن مصرف 165 گرم برنج در روز و فردی با وزن 60 کیلوگرم) محاسبه گردید. نتایج نشان داد که مصرف هفتگی کادمیوم، سرب و آرسنیک از طریق برنج در حد مجاز مصرف هفتگی قابل تحمل (PTWI) رژیمی کل پیشنهاد شده بوسیله FAO/WHO بود.
    کلیدواژگان: برنج، فلزات سنگین، کادمیم، سرب، آرسنیک
|
  • L. Nourbakhsh, A. Mohamadi Sani, E. Milani*, E. Mansouri Page 445
    Bifidogenic prebiotics fructans contain inulin, oligofructose and fructooligosaccharides. The aim of this study was to evaluate in vitro effectiveness, short chain β-fructans extracted from Salsify root (SCSF). Effect of SCSF on growth and activity of Bifidobacterium bifidum and E.coli was evaluated in concentrations of 0.5, 1, 2, 3% (w/v) during the 48 hours incubation period and it was compared with commercial inulin (HP-inulin). The results indicated that utilization of β(2→1) fructans by Bifidobacterium bifidum depended on the DP of fructo-oligomeric chains and these bacteria significantly utilized SCSF with short chain (lower DP) better than HP-inulin with higher DP (p<0.05). Also, in the case of both bacteria growth, no differences were observed between medium containing 2% and 3% (w/v) HP-inulin and medium without HP-inulin (p>0.05). Therefore, it can be concluded that HP-inulin at concentrations 2% and 3% (w/v) was not fermented by these bacteria, whereas supplementation with 0.5% and 1% (w/v) HP-inulin was found to be effective on bacteria growth (p<0.05). Also, the effects of SCSF (2% w/v) in growing of Bifidobacterium bifidum were significantly higher than that for Escherichia coli (p<0.05).
    Keywords: Prebiotic, β fructans, Salsify, HP, inulin, Bifidobacterium bifidum, Escherichia coli
  • N. Ahmadifard*, A. Abedian Kenari, A. Motamedzadegan Page 457
    Large quantities of rice bran are generated as by-products during the milling of rice in Iran. Although the rice bran protein has high quality and usability in food industry but rice bran is used less now. For better use of rice bran protein, it is desirable to develop effective methods to separate or concentrate the protein component from this by product. In this investigation, with using of 1 N NaOH and in alkaline condition the rice bran protein concentrate was prepared by extraction of rice bran protein. Proximate composition, amino acid profile, and functional properties including water solubility, foam capacity and foam stability, emulsifying properties, water and oil absorption of rice bran protein concentrate were determined. The protein concentrate yield was 75%. The results of amino acid composition analysis showed that the lysine content, at 2.25%, and methionine content, at 2.17, of rice bran protein concentrate were lower than other amino acids. Water and oil absorption of rice bran protein concentrate were 2.01(g water/g protein) and 2.09 (g oil/g protein), respectively. Rice bran protein concentrate showed good emulsifying properties. Foam capacity was good in rice bran protein concentrate (P<0.05) but foam stability had decreased after 60 min until 60%. In conclusion, the amino acid composition and functional properties of rice bran protein concentrate was showed that this value-added product could be used as protein ingredient in livestock and aquaculture feed industry.
    Keywords: Protein concentrate, Functional properties, Rice bran, Food industry
  • H. Beyki*, N. Hamdami Page 471
    The quality of fried potato strips usually depends on color, flavor, texture and oil content. Frying is one of the most important stages in processing of this product. In order to investigate the kinetic of oil uptake, water loss and textural changes during frying, the potato strips with a cross-section of 0.8×0.8×8 cm were fried in hot oil at temperatures of 160, 175, 190 ℃ for 15 minutes after being blanched for 10 minutes at 70℃ and then pre-dried at 70℃ with air velocity of 1 𝑚⁄𝑠 until mean moisture content of 75% (wet basis). The results showed that increasing the temperature of frying increased the oil uptake and water loss from strips significantly (P<0.01). Increasing the frying temperature also decreased the core firmness and intensified the crust hardening. The different kinetic models were studied to describe the oil uptake, water loss and firmness changes of crust and core regions. The results showed that the first order kinetic with production rate limiting effect had the most conformity with experimental data of oil uptake and water loss.
    Keywords: Oil uptake, Water loss, Texture, Blanching, Pre, drying, Frying, Mathematical model
  • F. Karimi, J. Dehghannya*, B. Ghanbarzadeh Page 483
    Drying is one of the old methods used for preserving foods; however, due to possible occurrence of some undesirable changes in dried foods, its control is specifically important. Response surface methodology (RSM) is set of techniques used for controlling and optimizing processes where a desired surface is affected by many variables. Thus, RSM can be one of the appropriate methods for controlling time and various drying conditions. In this study, thin-layer drying of banana was conducted at four temperatures (50, 60, 70 and 80°C), three inlet air velocities (0.5, 1 and 1.5 m/s) and three banana thicknesses (2, 4 and 6 mm). The results showed that the highest desirability (0.91) in order to minimize moisture content and maximize drying rate achieved at 80°C temperature, 1.5 m/s inlet air velocity, 100 min drying time and 2 mm thickness.
    Keywords: Process optimization, Thin, layer drying, Response surface methodology, Banana
  • R. Shokrpour Roodbari_A. Motamedzadegan*_S. H Hosseiniparvar_M. R Ovissipour Page 501
    White cheek shark (Carcharhinus dussumieri) is an important species shark fish in Persian Gulf. Because of high urea content in shark meat, there is a weak market for its fillet or other direct products in Iran. In this study, the effect of enzymatic hydrolysis by Neutrase on degree of hydrolysis (DH), nitrogen recovery (NR) and peptide chain length (PCL) of white cheek shark meat has been studied. Enzyme to substrate ratio of 12 AU/Kg proteins at 50oC has been applied for enzymatic hydrolysis. Degree of hydrolysis were determined during 10, 20 and 30 minutes. DH, and NR decreased, but PCL increased in each stage compared with the previous one. However, the mean of DH in the whole process of 10, 20 and 30 minute were 2.90, 3.79, 4.48% for DH, 74.79, 80.75, 89.64% for NR, and 51.54, 39.68, 33.98 for PCL, respectively. However, at longer hydrolysis time, DH, and NR increased, but PCL decreased significantly (P< 0.05).
    Keywords: Enzymatic hydrolysis, White cheek shark, Peptide chain length, Nitrogen recovery
  • Mr Asghari, M. Shahamat* Page 511
    The effect of heat treatment on shelf life and quality attributes of table grape (Vitis vinifera cv.bidaneh Sefid) during storage was studied. Table grapes were treated with hot water (22 °C as a control, 45, 50 and 55°C) for 1 min and stored at 1±0.5°C with 90-95% RH for 30 days (p<0.05). Fruit quality attributes including weight loss, marketability, pH, total soluble solids (TSS), total phenolics content and polyphenol oxidase activities were studied during cold storage at 15 day intervals. Postharvest treatment of fruit with hot water of 55°C retained fruit quality during storage. Hot water of 55°C retained berry weight, marketability and phenolics content and decreased the rate of increase in pH and polyphenol oxidase activity in grape samples. The results showed that heat treatment as an appropriate nonchemical method can improve the quality and shelf life of table grapes.
    Keywords: Hot water treatment, Total phenolics content, Polyphenol oxidase, Shelf life, Table grape
  • B. Fathi Achachlouei*, M. Badrzadeh Page 521
    Glycyrrhiza glabra roots contain a compound that is called glycyrrhizin extensively used as natural sweeteners in food products and several pharmaceutical formulations. The main objectives of this study were identification of Glycyrrhiza varieties in Ardabil province (Korayim region) and determination of glycyrrhizin content in root and leaf of identified varieties. Moreover, determination of some chemical compounds in leaf of Glycyrrhiza varieties was performed. Glycyrrhizin content in root and leaf of identified varieties were detected by HPLC. Some chemical compounds in leaf of Glycyrrhiza varieties such as extracted fat, crude protein, ash, fiber and carbohydrate were analysed. Two varieties of Glycyrrhiza glabra L. were identified in Ardabil. The scientific names of these varieties were Glycyrrhiza glabra L.var. glandulifera, and Glycyrrhiza glabra L.var. glabra. Results of glycyrrhizin contents (based on dry matter) showed that glycyrrhizin content in roots of var. glandulifera and var. glabra was %4.34 and %3.29, respectively which were significantly (P<0.01) different with each other. At the both varieties, the highest content of glycyrrhizin was found in the root hull. The glycyrrhizin content of leaf in var. glandulifera and var. glabra was %0.072 and %0.085, respectively with no significant difference between varieties. Moreover, there was no significant difference between leaves of two varieties in measured chemical compounds, but between two stage of early bloom and late bloom, there were significant (P<0.01) difference between leaves of two varieties in measured chemical compounds (except of ash). In conclusion, the obtained results showed possibility of glycyrrhizin extraction in the root of var. glandulifera in comparison to var. glabra and it's use in food and drug products.
    Keywords: Glycyrrhiza varieties, Glycyrrhizin, Chemical compounds, Ardabil province
  • B. Behnam*, J. Aliakbarlo Page 533
    In this study, the antioxidant effects of different concentrations of Zataria multiflora (ZM) and Mentha longifolia (ML) essential oils (EOs) on ground chicken meat at 4 °C were investigated. Ground meat samples were subjected to five treatments: Control (with no EO), ML0.5 (Mentha longifolia EO 0.5% v/w), ML1 (Mentha longifolia EO 1% v/w), ZM0.25 (Zataria multiflora EO 0.25% v/w) and ZM0.5 (Zataria multiflora EO 0.5% v/w). Subsequently, samples were stored at 4°C and the antioxidant activity of EOs was determined using 2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl (DPPH), reducing power, metmyoglobin and thiobarbituric acid (TBA) assays at 1, 4, 7 and 10 days. In DPPH assay, antiradical activity was significantly increased in meat samples with the addition of both ML and ZM, but ZM0.5 showed the highest radical scavenging activity. When reducing power assay was used, only ZM0.5 demonstrated significant effect. ZM0.5, to a lesser extent, ML1 inhibited metmyoglubin production in meat samples. The results of TBA assay showed that the all EOs treatments significantly reduced the lipid oxidation. The results of this study showed the use of ZM and ML essential oils in chicken meat can delay the chemical spoilage process.
    Keywords: Essential oil, Zataria multiflora, Mentha longifolia, Antioxidant, Chicken meat
  • M. Manafi Dizaj Yekan*, M. Mazaheri Tehrani Page 545
    Analogues cheese production using cheaper food sources such as vegetable proteins and oils has been studied in recent years. Nowadays, ultrafiltered white cheese is assumed as the most important industrial cheese in Iran. In this work, analogues of this cheese have been made by substituting 1/3 and 2/3 of the dairy fat with margarine. Physical–chemical composition, fatty acids profiles, texture and sensory acceptance were determined in the samples. A random block experimental design was adopted. Results showed that replacement of milk fat by margarine caused changes in fatty acid profile with increasing the ratio of unsaturated to saturated fatty acids which can lead to favorite nutritional effects. Furthermore, using of margarine increased of stiffness and could overcome to texture softening as one of the main defects of UF white cheeses. Sensorial characteristics of analogue cheeses were similar to control samples with respect to color but better than control samples in stiffness, while overall acceptance of analogues with 1/3 fat replacement was similar to control sample and better than analogue cheeses with 2/3 fat replacement.
    Keywords: Analogue cheese, UF white cheese, Margarine, Fatty acids profiles
  • L. Bagheri*, A. Madadlou Page 553
    Phase separation is the main problem encountered in doogh during storage due to its low pH and aggregation of caseins. It is of interest for researchers and industry to prepare a doogh that does not undergo serum separation and suspends the infused herb particles within for a long period of time. Xanthan as the fluid gel-forming agent was used in combination with denatured whey protein, pectin and locust bean gum to stabilize mint-containing doogh samples. Flow behavior studies revealed that xanthan provided a yield stress to the drink demonstrating the typical behavior of fluid gels. Yield stress was calculated by extrapolation of the flow curves using Herschel-Bulkley model.Mint stability was predicted by considering the overall balance of forces acting on the particles. Denatured whey protein, locust been gum and pectin in the mixture of xanthan gum, increased viscosity and particle size and reduced serum separation. Mint particles sedimentation was totally suppressed by a combination of xanthan, denatured whey protein and pectin during storage of doogh for 40 days.
    Keywords: Doogh, Fluid gel, Rheology, Suspending, Whey protein, Xanthan
  • F. Nabizadeh*, A. Khosrowshahi Asl, Sh Zomorodi Page 567
    The effect of zedo gum (with concentrations of 0, 0. 2 and 0. 4 %) on qualitative properties of doogh made from yoghurt diluted by UF milk permeate (at levels of 0, 25 and 50 %) as replacement of water was studied during storage for one month at 4ºC using response surface methodology and face centered design. The results showed that serum separation decreased with increasing the levels of permeate and zedo gum and it increased during storage (p<0. 05). Apparent viscosity also increased with increasing the levels of permeate and zedo gum, but it's changes during storage was not significant (p>0. 05). Acidity was considerably affected by permeate, zedo gum content and storage time. Both permeate and zedo gum resulted in lower moisture content, for increasing the dry matter and absorbing water, respectively. Density was increased only by permeate. According to the results obtained from color analysis, L* value increased during storage time but it decreased under the interaction of permeate and zedo gum. At lower levels of zedo gum, the increase of permeate caused a lower a* value. However higher levels of zedo gum resulted in a higher a* value. Both permeate and zedo gum resulted in b* value improvement. The results of sensory analysiاs showed that permeate caused the score of flavor decrease and zedo gum caused the score of consistency increase during storage. The amounts of 0. 19% zedo gum, 32. 55% permeate and 30 days storage were obtained as optimum conditions.
    Keywords: Doogh, Permeate, Stabilization, Zedo gum
  • F. Rezaiyan Attar, J. Hesari* Page 581
    Contamination by heavy metals is one of the major environmental problems and food safety concerns. Rice, especially white rice (Oryza sativa), is the most basic food in the diet of different individuals including Asian countries and the second most consumed food among Iranian peoples. The aim of the present study was to control and determine cadmium, lead and arsenic concentrations in the most consumed rice (Oryza sativa) verities in Tabriz (East Azerbaijan Province). For this purpose, 10 samples of the most consumed imported rice were purchased randomly from Tabriz bazaar and after preparation, evaluation of cadmium, lead and arsenic concentrations were performed by PG-900 Atomic Absorption Spectrophotometer in specific wavelengths and Arsenometer. After gathering information, data were analyzed using SAS statistical software and compared with national standards. A significant difference was observed between heavy metals contamination in rice samples (P<0.01). Results indicated that the mean concentrations of cadmium, lead and arsenic in rice samples were 0.109±0.157, 0.290±0.154 and 0.55±0.028 mg/kg dry basis, respectively. The mean concentrations of cadmium and lead in rice samples were noticeably higher than criteria of Institute of Standards and Industrial Research organization of Iran. For assay the safety of dietary intake, weekly intake of heavy metals by rice was calculated based on the intake of a typical Iranian person (whereas daily intake of rice is 165 g/person/day and average body weight is 60 kg/person). Results revealed that weekly heavy metal intake from rice did not exceed the provisional maximum weekly intake recommended by WHO/FAO.
    Keywords: Rice, Heavy metal, Cadmium, Lead, Arsenic