فهرست مطالب

زن و جامعه - سال هفتم شماره 4 (پیاپی 28، زمستان 1395)

فصلنامه زن و جامعه
سال هفتم شماره 4 (پیاپی 28، زمستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/12/28
  • تعداد عناوین: 8
|
  • فاطمه دهقان*، مرضیه پیری کامرانی، رحیم گلی، هادی رحمانی صفحات 1-12
    این پژوهش با هدف بررسیتاثیر آموزش مهارت های زندگی بر رضایت زناشویی، دلزدگی زناشویی و سلامت روان زنان همسر جانباز انجام گرفته است. پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود و جامعه آماری مورد بررسی آن را زنان همسر جانبازان 25 تا 50 درصد شهر اسلام آباد غرب بودند. نمونه پژوهش شامل 30 زن همسر جانباز بود که به روش تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) گمارش شدند و به پرسش نامه های پرسش نامه رضایت زناشویی انریچ (فرم کوتاه)، دلزدگی زناشویی پاینز و سلامت عمومی گلدبرگ پاسخ دادند.گروه آزمایش، به مدت 9 جلسه هر هفته یک جلسه، مورد آموزش مهارت های زندگی قرار گرفتند و در مورد گروه کنترل هیچ مداخله ای انجام نگرفت. سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها آزمون تحلیل کوواریانس انجام گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس نشان دادند بین دو گروه آزمایش و کنترل پس از اجرای آموزش مهارت های زندگی از لحاظ رضایت زناشویی، دلزدگی زناشویی و سلامت روان تفاوتی معنادار وجود دارد. مقدار دلزدگی زناشویی، رضایت زناشویی و سلامت روان گروه آزمایش نسبت به پیش آزمون و گروه کنترل به گونه ای معنادار به ترتیب کاهش و افزایش یافت. آموزش مهارت های زندگی بر کاهش دلزدگی زناشویی و افزایش رضایت زناشویی و سلامت روان زنان همسر جانباز موثر بود.
    کلیدواژگان: مهارت های زندگی، رضایت زناشویی، دلزدگی زناشویی، سلامت روان، زنان همسر جانباز
  • سولماز ترکمن، سروش فتحی* صفحات 13-26
    با ورود زنان به بازار کار و عهده دار شدن نقش هایی به جز نقش همسری و مادری، آن ها با نقش هایی متعددی روبه رو می شوند که گاه ممکن است تعارض ها و تنش هایی برای آن ها بوجود آورد و در نتیجه، سلامت روانی آن ها را نیز تهدید کند و گاهی برعکس، ممکن است به خاطر ورود به جامعه و افزایش تعاملات اجتماعی اثرهایی مثبت برای آن ها داشته باشد و در واقع، کیفیت زندگی آن ها را بالا ببرد. این پژوهش به مطالعه اثرهای اشتغال زنان بر کیفیت زندگی آن ها می پردازد. هدف این پژوهش، پاسخ به این پرسش است که آیا وضعیت اشتغال زنان- شامل ویژگی های عینی شغل آن ها و نگرشی که نسبت به وضعیت اشتغال خود دارند (رضایت شغلی)_ بر کیفیت زندگی آنان تاثیر دارد؟ به این منظور، در چارچوب روش پیمایش از بین 284 نفر از زنان شاغل در وزارت علوم، پژوهشات و فناوری، 163 نفر بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران، انتخاب و پرسش نامه در میان آنان توزیع شد. بدین منظور، از پرسش نامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت و مقیاس سنجش رضایت شغلی کندال و اسمیت استفاده شد. برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل واریانس استفاده شد. یافته ها نشان دادند که از بین متغیرهای مستقل پژوهش، رضایت شغلی، مقدار حقوق، سن و وضعیت تاهل بر مقدار کیفیت زندگی زنان شاغل مورد مطالعه تاثیر داشته است. در واقع، افرادی که از رضایت شغلی و مقدار حقوق بالاتری برخوردار بودند، افراد در رده سنی 34-25 و افراد مجرد از کیفیت زندگی بالاتری برخوردار بودند. روی هم رفته، افراد مورد مطالعه از کیفیت زندگی متوسطی برخوردار بودند و در واقع اشتغال زنان تاثیری مخرب بر کیفیت زندگی آن ها نداشته است.
    کلیدواژگان: اشتغال زنان، کیفیت زندگی، رضایت شغلی
  • وکیل حیدری ساربان، سهیلا باختری*، وحید طالعی حور صفحات 27-50
    سرمایه اجتماعی یکی از مهم ترین مفاهیم در حوزه علوم اجتماعی است که در علوم دیگر نیز کاربردی گسترده دارد و دارای ارتباط تنگاتنگی با توانمندسازی زنان است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر مولفه های سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی زنان روستایی انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. گردآوری داده ها به دو روش کتابخانه ای و میدانی (پرسش نامه و مصاحبه) بوده است. روایی صوری پرسش نامه به وسیله پانل کارشناسان مورد تایید قرار گرفت. جهت تعیین پایایی، تعداد 35 پرسش نامه در منطقه توزیع شد که مقدار آن برای کل بخش ها بر اساس آلفای کرونباخ 74/0 برآورد شد. جامعه آماری پژوهش زنان 13 روستای دهستان شیان با جمعیت 3329 نفر است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 355 نفر برآورد شد که پراکندگی تعداد نمونه ها در روستاها به صورت طبقه ای و به نسبت جمعیت آن ها بوده است. نتایج بدست آمده از ضریب همبستگی پیرسون نشان دهنده این است که بین سرمایه اجتماعی و توانمندسازی زنان رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد مولفه های اعتماد، مشارکت و انسجام 42/0 از تغییرات توانمندسازی زنان را تبیین می کند. بر اساس آزمون فریدمن نیز مولفه خودتعیینی از بین مولفه های توانمندسازی دارای رتبه بالاتری است
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، توانمندسازی زنان، توسعه روستایی، توسعه اجتماعی، شهرستان اسلام آباد غرب
  • مهری فاضلیان دهکردی *، اصغر محمدی صفحات 51-90
    امروزه مسئله مصرف و بویژه مصرف کالاهای فرهنگی از چنان اهمیتی برخوردار است که به عنوان یکی از مسایل کلیدی و مهم در دستور کار برنامه ریزان و مسئولان فرهنگی جوامع قرار دارد. بر این اساس، هدف این مطالعه بررسی تاثیر سواد رسانه ای بر مقدار مصرف کالاهای فرهنگی در بین زنان (13-15) سال شهر شهرکرد بود. روش مطالعه از نوع پیمایش می باشد. جامعه آماری برابر با ( 39596) نفر بوده است که از این تعداد 380 نفر با توجه به فرمول کوکران و از روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای (سیستماتیک) به عنوان نمونه انتخاب شد. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS (مدل تجربی) و آماره های رگرسیون چند متغیره و ضریب همبستگی تحلیل شد. یافته ها نشان می دهند رابطه آماری معناد اری بین دو متغیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی زنان و مقدار مصرف کالاهای فرهنگی وجود نداشت و درعوض در بین پردازش و تحلیل پیام ها و مقدار مصرف کالاهای فرهنگی رابطه ای معنادار وجود داشت. مصرف کالاهای فرهنگی بر مبنای بعد (مقدار، نوع و گرایش به مصرف) و با توجه به سطح مصرف و انگیزه، عادت و رفتار بررسی شد که نشان داد انگیزه مصرف در زنان منجر به رفتار مصرف و گرایش و تنوع در مصرف کالاهای فرهنگی و تکرار در اعمال مصرف، منجر به ایجاد عادت در مصرف کالاهای فرهنگی آن ها می شود.
    کلیدواژگان: سواد رسانه ای، مصرف کالاهای فرهنگی، زنان، شهر شهرکرد، پیام های رسانه ای، پردازش و تحلیل پیام ها
  • رضوان امین الرعایا*، سمیه کاظمیان، معصومه اسمعیلی صفحات 91-106
    هدف از این پژوهش پیش بینی تحمل پریشانی بر اساس مولفه های ارتباطی خانواده مبدا در زنان مطلقه و غیرمطلقه بود. روش پژوهش از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش همه زنان مطلقه و غیرمطلقه شهر تهران در سال 1395 بودند. نمونه شامل 300 زن (150زن مطلقه و 150 زن غیرمطلقه) بود که به روش نمونه گیری تصادفی از بین مراجعان به مراکز قضایی خانواده و خانه سلامت شهدای صادقیه منطقه 3 تهران انتخاب شدند. برای گرد آوری داده ها از مقیاس خانواده اصلی (هاوستات و همکاران،1985) و پرسش نامه تحمل پریشانی (سیمونز و گاهر،2005) استفاده شد. داده ها از روش تحلیل رگرسیون چندگانه و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل گردید. نتایج نشان دادند که زنان غیر مطلقه از نظر ابعاد الگوهای ارتباطی و تحمل پریشانی وضعیتی بهتر را برای خود گزارش کردند و رضایت خاطر بیش تری داشتند و زنان مطلقه نسبت به زنان غیر مطلقه از الگوهای ارتباطی آشفته تر و از نظر تحمل پریشانی در سطح پایین تری بودند.
    کلیدواژگان: تحمل پریشانی، مولفه های ارتباطی خانواده، زنان مطلقه و غیر مطلقه
  • حسین امیری، محسن رسولی، عبدالرحیم کسایی، محمود بهرامی* صفحات 107-126
    بی گمان، شناخت و استفاده درست از روش های دست یابی به برقراری رابطه سالم در زندگی زناشویی می تواند نقشی مهم در رضایت زوج ها و بهبود کیفیت زندگی به همراه داشته باشد. از این رو، این پژوهش با هدف بررسی پیش بینی الگوهای ارتباطی زوج ها به وسیله عمل به باورهای دینی و سلامت روان در زنان شاغل دانشگاه خوارزمی تهران انجام گرفته است. نمونه پژوهش را 162 از کارکنان زن متاهل دانشگاه خوارزمی که در سال 93-92 مشغول به کار بودند و به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند، تشکیل می دهد و سه پرسش نامه الگوهای ارتباطی (CPQ) و عمل به باورهای دینی و سلامت روان (GHQ-28) در مورد آن ها اجرا شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش آمار توصیفی و آزمون رگرسیون گام به گام و از روش نرم افزار spss21 انجام گرفت. یافته ها نشان دادند که عمل به باورهای دینی و سلامت روان با الگوی ارتباطی سازنده متقابل رابطه مثبت و معنا دار (01/0 > p) و با الگوهای ارتباطی اجتنابی و توقع / کناره گیر رابطه ای منفی و معنادار داشت. بر اساس نتایج این پژوهش، می توان به اهمیت نقش عمل به باورهای دینی و سلامت روان در زندگی زناشویی و ارتباطات زوج ها در کارکنان زن دانشگاه خوارزمی به عنوان عاملی مهم برای رویارویی با تعارضات و اختلافات در زمینه الگوهای ارتباطی پی برد.
    کلیدواژگان: الگوهای ارتباطی، عمل به باورهای دینی، سلامت روان
  • زهره حدادی، عباس قلتاش*، مسلم صالحی صفحات 127-142
    هدف از این پژوهش تبیین رابطه هوش اخلاقی و جهت گیری خوش بینانه با اثربخشی دبیران زن دوره متوسطه شهرستان فیروزآباد بود. این پژوهش از نظر هدف؛ کاربردی، از نظر روش و شیوه گرد آوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه 107 نفر از دبیران زن مشغول به تدریس دبیرستان های شهرستان فیروزآباد فارس در مهرماه 1393 بوده که به شیوه سرشماری مورد مطالعه قرار گرفته اند. برای گرد آوری داده ها از پرسش نامه هوش اخلاقی لنیک و کیل (2005) و پرسش نامه جهت گیری خوش بینی شییر و کارور(2001) و پرسش نامه اثربخشی مقیمی و رمضان (2010) استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، آزمون کولموگروف- اسمیرنف تک نمونه ای(one- sample K-S) و آزمون تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتایج نشان داده اند که بین هوش اخلاقی و اثربخشی دبیران همبستگی آماری مستقیم و معناداری وجود دارد. بین هوش اخلاقی با ابعاد اثربخشی نیز همبستگی آماری مستقیم و معناداری بدست آمده است. بین خوش بینی با اثربخشی دبیران و ابعاد آن همبستگی آماری معناداری بدست نیامده است.
    کلیدواژگان: هوش اخلاقی، جهت گیری خوش بینانه، اثربخشی
  • اکبر صیادکوه، معصومه بهمه ای* صفحات 143-174
    در میان آثار منثور کلاسیک بازمانده از دوره صفوی، «محبوب القلوب» برجستگی بیش تری یافته و با عنوان های «شمسه و قهقهه» یا «رعنا و زیبا» نیز شهره شد. در این اثر زنان نقشی برجسته دارند و این امر از نظر جامعه شناختی بر ارزش آن افزوده. روش پژوهش در این مقاله به شیوه توصیفی- تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای می باشد. پس از مطالعه نسخه 1336 کتاب محبوب القلوب و استخراج موردهایی که زن در آن نقشی پذیرفته، بر اساس تعاریف شخصیت، مطالب طبقه بندی شد. در نزدیک به نیمی از مجموع 83 حکایتی که در این کتاب وجود دارد، زنان با نقش اصلی یا فرعی، هم راز، مخالف، مثبت یا منفی حضور دارند. در مجموع، در 19 حکایت نقش زن، مثبت و در20 حکایت منفی است. بنابراین، در این اثر هم به بعد منفی و هم بعد مثبت شخصیتی زن پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: محبوب القلوب، نقش و شخصیت زن، دوره صفوی، میرزا برخوردار بن محمود ترکمان فراهی
|
  • F. Dehghan *, M. Piri Kamrani, R. Goli, H. Rahmani Pages 1-12
    This study aimed to investigate the effect of life skills training on marital satisfaction, marital dissatisfaction and mental health of spouse of veteran. The research was quasi-experimental. Population study included wives of veterans with 25 to 50 percent of disability in Islamabad West. The study sample consisted of 30 patients randomly divided into two groups of experimental group (n = 15) and control group (n = 15) who answered Enrich’s marital satisfaction questionnaire (Short Form), Pines’ marital dissatisfaction and Goldberg’s public health. experimental group for 9 sessions, one session in a week had life skill training and the control group received no intervention. Then two groups took post-test. Analysis of covariance was performed to analyze the data. The results of showed that between experimental and control groups after the implementation of life skills education, there is a significant difference in marital dissatisfaction, marital satisfaction and mental health. The dissatisfaction with marriage, marital satisfaction and mental health of test and pre-test group and the control group was significantly decreased and increased, respectively. Life skill training is effective to reduce boredom and increase marital satisfaction and mental health of veterans’ wives
    Keywords: Life Skills, Marital Satisfaction, Marital Dissatisfaction, Mental Health, Women, Veteran's Wife
  • S. Torkaman, S. Fathi * Pages 13-26
    The purpose of this study was to answer the question whether the employment status of women, including physical characteristics, their jobs and their attitude toward their employment status (job satisfaction) _Br affect quality of life? To this end, the World Health Organization Quality of Life Questionnaire was used to measure job satisfaction Kendall and Smith. The collected data were analyzed using spss software for FrzyhHa test of Pearson, D. Summers test, Kendall's tau and Kay C. Squire was used. Research findings showed that the independent variables, job satisfaction, marital status and age of the studied women who have had an impact on quality of life. In fact, people who had a higher level of job satisfaction, and single people aged 25-34 had higher quality of life.
    Keywords: Women's Employment, Quality of Life, Job Satisfaction, Job Objective Properties
  • V. Heidari Sareban, S. Bahtar *, V. Taleihur Pages 27-50
    Social capital is one of the most important concepts in the social science that it is widely used in other sciences and has a close relationship with women's empowerment. The present research was conducted to study the effects of social capital components on the empowerment of rural women. This study is application from objective aspect and descriptive- analytical from nature aspect. The data was gathered by library and field studies through questionnaires and interviews. Superficial validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts. To determine the reliability, the number of 35 questionnaires was distributed in the region and the rate for the whole sector was estimated 0.74 by Cronbach's alpha. The study population consisted of 3329 women in 13 villages of Shiyan rural district. The sample size was estimated 370 people based on the Cochran formula that the distribution of the number of samples in villages have been classificatory and in proportion to their population. The results of Pearson correlation coefficient indicates that there is a significant and positive relationship between social capital and empowering women. Also result of multivariate Regression indicate components of trust, partnership and solidarity explain 0.42 of changes in women's empowerment. Also according to Friedman test the component of self - determination has highest rank among empowerment components.
    Keywords: Social capital, Empowerment of women, Rural development, Social development, city Eslamabad-e Gharb City
  • M. Fazelian Dehkordi *, A. Mohammadi Pages 51-90
    Today the issue of consumption and especially consuming cultural products is so important that is among the agenda of planners and persons in charge of the cultural issues therefor, this study was conducted to investigate the influence of media literacy on consuming cultural products among women aged 15-39 years old in Shahrekord. Mental and documental survey method is applied in this research. Population included 39596 persons. The sample size included 380 people selected by kocran and multi-stage cluster sampling (systematic). To analyze data, multi variable regression and correlation coefficient was used by Amos (experimental model) and SPSS. findings show that there was not a significance statistical relationship between women social economic base and consuming cultural products however there was a significance relationship between processing and analyzing messages and consuming cultural products. Consuming cultural products on the basis on dimensions including volume, type¡tendency toward consuming and the level of consumption and motivation, habits and behavior have been investigated. It shows that the motivation of consuming among women results in consumption behavior, tendency, and diversity in consuming cultural goods and repeating consumption results in a habit in consuming cultural products
    Keywords: Media Literacy, Consuming Cultural Products, Women, Shahrekord
  • R. Aminalroaya *, S. Kazemian, M. Esmaeili Pages 91-106
    This study aims to predict distress tolerance based on the communication components of original family among divorced and non-divorced women. The study is correlational. The population of this research included all divorced and non-divorced women in Tehran in 2016. The sample consisted of 300 women (150 divorced women and 150 non-divorced women) selected by random sampling method from family justice centers and clients of Sadeghiyh’ s Martyr Health Home in region 3 of Tehran. To collect the data, the original family scale (Hovestadt et al, 1985) and the distress tolerance questionnaire (Simmons and Gaher, 2005) was used. Data was analyzed by using multiple regression analysis and Pearson correlation coefficient. Finding showed that divorced women had more chaotic communication patterns than non-divorced women and their distress tolerance were at a lower level.
    Keywords: Distress Tolerance, Communication Component Family, Divorced, Non-Divorced Women
  • H. Amiri, M. Rasouli, A. Kasaee, M. Bahrami * Pages 107-126
    Undoubtedly, understanding and correct use of healthy relationships methods in marriage can play an important role in improving the quality of life and satisfying couples. Hence, this study examined the couples’ communication patterns by the practice of religious beliefs and mental health of women working at Kharazmi University. The sample consisted of 162 female staff who worked in 2013-2014 and were randomly selected. Three questionnaires including Communication Patterns Questionnaire (CPQ), the practice of religious beliefs and mental health (GHQ-28) were carried out to collect data. descriptive statistics and regression test by SPSS 21 software helped to analyze data. The findings suggest that practicing religious beliefs and mental health with mutual constructive communication patterns have a significant and positive correlation (00.1> p) and they have a significant negative correlation with the communication patterns of avoidance, demand and retiring. The results indicate that the practice of religious beliefs and mental health in couples’ communication among female employees of Kharazmi University is an important factor to deal with conflicts and differences in communication patterns.
    Keywords: Communication Patterns, the Practice of Religious Beliefs, Mental Health
  • Z. Hadadi, A. Gholtash *, M. Salehi Pages 127-142
    The purpose of this research was to describe and explain the relationship between moral intelligence and life orientation with effectiveness of female teachers in high school of Firooz Abad City. The research method was descriptive in type of correlation. Statistical population of this research included 107 individuals of female teachers who taught at high school of Fars Firooz Abad in 2014 School year , that have been studied on the basis of census. For data collection, Lennick & Kiel's moral intelligence questionnaire (2005), Carver & Scheier's optimism questionnaire (2003), Moghimi and Ramezan (2010) effectiveness questionnaire have been used. For analysis of data, Pearson correlation ratio statistical tests, one sample Kolmogorov – Smirnoff test (one sample K.S), independent simple T – test, variance analysis test (ANOVA) have been used. Results show that there is meaningful and direct statistical correlation between moral intelligence and life orientation and effectiveness of teachers. In addition, there is a meaningful and direct statistical correlation between moral intelligence and any dimensions of effectiveness.
    Keywords: Moral Intelligence, Life Orientation, Effectiveness
  • A. Sayyad Ko, M. Bahmei * Pages 143-174
    Among classic prose from Safavi era “Mahboob Ol Gholoob” is more significant and is known as “beautiful and tall” or " Sun and laugh". In this artwork, woman has a significant role so its sociological aspect increases. This paper uses analysis- descriptive method with the documentary tool. After studying 1336 issues of “Mahboob Ol Gholoob” and extracting cases in which women have expected role, findings have been classified according to characteristic definition. In half of anecdotes (83 ones) in this book, women have major or minor, positive or negative and opposite or confident role. Totally, women play a positive role in 19 anecdotes and a negative role in 20 anecdotes. Therefor this work consists of both positive and negative aspects of women’s characteristics.
    Keywords: Mahboob Ol Gholoob, Women, Role, Charactor, Safavi Era, Mirzabarkhordar Ebn Mahmod Torkaman Farahi