فهرست مطالب

تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک - سال سی‌ام شماره 2 (پیاپی 115، تابستان 1396)

نشریه تحقیقات دامپزشکی و فرآورده های بیولوژیک
سال سی‌ام شماره 2 (پیاپی 115، تابستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/03/31
  • تعداد عناوین: 27
|
  • مقاله مروری
  • محمد ابراهیمی*، اسماعیل ذوقی صفحات 2-9
    بروسلوز یکی از مهم ترین زئونوزها بوده که بوسیله گونه های مختلف بروسلا به ویژه بروسلا ملی تنسیس ایجاد می گردد. آسان ترین راه کنترل بیماری واکسیناسیون تمام نشخوارکنندگان کوچک می باشد. واکسن بروسلا ملی تنسیس سویه Rev.1 به عنوان بهترین واکسن موجود و مورد استفاده برای پیشگیری بروسلوز است.
    روش توصیه شده برای کنترل بیماری واکسیناسیون بره ها و بزغاله ها با یک دز استاندارد و جایگزینی با دام های بالغ بود که در بعضی از کشورهای توسعه یافته و اکثر کشورهای در حال توسعه کاملا موفقیت آمیز نبوده است. واکسیناسیون دام های بالغ آبستن با دز کامل واکسن Rev.1 به ویژه در ماه های دوم و سوم باعث سقط جنین اکثر دام های آبستن می شود. استفاده وسیع از واکسن دز کاهیده بروسلا ملی تنسیس سویه Rev.1 به عنوان روش مطلوب و تکمیلی برای پیش گیری بروسلوز در نشخوارکنندگان کوچک پیشنهاد شده و نتایج آزمایشگاهی و میدانی بیانگر کاهش قابل توجه سقط جنین در میش های آبستن و میزان بیماری در انسان است. هدف از این مطالعه، مروری بر نتایج به دست آمده از مصرف دز کاهیده واکسن Rev.1 در دام های بالغ بوده که برای رفع مشکل سقط جنین و کنترل بروسلوز استفاده شده است.
    کلیدواژگان: بروسلا ملی تنسیس، دز کاهیده، سویه Rev، 1، دام بالغ
  • مقاله کامل
  • زهرا یزدان پور، احمدرضا جباری*، مجید اسمعیلی زاد، رقیه مصری صفحات 10-17
    پاستورلا مولتوسیدا یک پاتوژن گرم منفی و مهم در دامپزشکی می باشدکه براساس آنتی ژن پلی ساکاریدی به 16 سروتایپ با استفاده از روش ژل دیفیوژن تقسیم می شود. در این مطالعه روشLPS PCR typing برای تایپینگ مولکولی وآنالیز فیلوژنیک ژنوتایپ های 8 - LPS1 جدایه های پاستورلا مولتوسیدا از طیور ایران به کار گرفته شد. در این مطالعه 30 جدایه طیوری پاستورلا مولتوسیدا در محیط کشت اختصاصی (BHI) کشت داده شده و DNA ژنومی آن ها به روش جوشاندن استخراج گردید. شناسایی به روش بیوشیمیایی و مولکولی انجام گردید. ژنوتایپینگ لیپوپلی ساکاریدی به روش LPS-PCR و با استفاده از پرایمرهای اختصاصی انجام شد. محصولات PCR از هر یک از ژنوتایپ ها تعیین سکانس شده و ارتباط آن ها با توالی های موجود در Gen bank مقایسه گردید. تمام ایزوله های مورد بررسی با روش LPS -PCR قابل تیپ بندی بودند. از بین جدایه ها، 18جدایه دارای ژنوتیپ L1 (60 درصد) و4جدایه دارای ژنوتیپ L2 (33/13 درصد) و 5 جدایه دارای ژنوتیپ L3 (66/16 درصد) و2جدایه دارای هرسه ژنوتیپ L1،L2،L3 (66/6 درصد) و 1جدایه دارای دو ژنوتیپ L2،L3 (33/3 درصد) بودند. هیچکدام ایزوله ای با ژنوتیپ های دیگر شناسایی نشدند ژنوتیپ های L4-L8 در بین جدایه های مطالعه شده شناسایی نشدند. در مقایسه نتایج توالی نوکلئوتیدی جدایه های بومی ایران با جدایه های موجود در Genbank اختلافات قابل توجه وجود داشت.روش LPS PCR typing نشان داد که سه ژنوتیپ L1، L2 و L3 پاستورلا مولتوسیدا در جدایه های بومی ایران حضور دارند. این تحقیق نشان داد که روش LPS- PCR یک سیستم تایپینگ مناسب برای افتراق بین جدایه های پاستورلا مولتوسیدا می باشد.
    کلیدواژگان: پاستورلا مولتوسیدا، طیور، ژنوتایپینگ، LPS- PCR
  • منصور میاحی، داریوش غریبی، رحیم قدیمی پور*، فروغ طلازاده صفحات 18-26
    اورنیتوباکتریوم راینوترکئال (ORT) به عنوان یکی از ارگانیسم های دخیل در بیماری های تنفسی گونه های مختلف پرندگان شناخته شده است. تاکنون گزارش های متعددی مبنی بر جداسازی این باکتری از گله های صنعتی پرورش طیور در ایران ارائه شده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولکولی و تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی باکتری ORT در پرندگان حیات وحش استان خوزستان طراحی گردید. بدین منظور بعد از جمع آوری تعداد 23 نمونه سواب نایی، با استفاده از روش های مبتنی بر کشت، چهار (3/17 درصد) جدایه مظنون به باکتری ORT از این نمونه ها جداسازی گردید که با به کارگیری پرایمرهای اختصاصی، سه (13 درصد) جدایه تایید مولکولی شدند. تمام سویه های جداشده در این مطالعه از راسته شاهین سانان (4/21 درصد) بودند که نشان دهنده میزان بالای آلودگی این پرندگان نسبت به دیگر طیور تحت بررسی می باشد (05/0 > p). بر اساس نتایج آزمایش تعیین الگوی مقاومت دارویی جدایه ها به روش انتشار دیسک، همه جدایه ها (100 درصد) نسبت به انروفلوکساسین، پنی سیلین، استرپتومایسین، سفالکسین، لینکواسپکتین، تایلوزین، فلورفنیکل، فلومیکوئین و تتراسایکلین حساس بوده و بیشترین مقاومت دارویی (6/66 درصد) نیز مقابل فسفومایسین، سولتریم، نالیدیکسیک اسید و جنتامایسین مشاهده گردید. در مقایسه با مطالعات انجام یافته بر روی سویه های جداشده از طیور صنعتی به خصوص ماکیان، سویه های شناسایی شده در پرندگان حیات وحش نسبت به اغلب عوامل ضدمیکروبی حساسیت نشان دادند.
    کلیدواژگان: اورنیتوباکتریوم راینوترکئال، پرندگان حیات وحش، خوزستان، ایران
  • پریسا ارجمندپور، یحیی تهمتن* صفحات 27-34
    اسهال ناشی از سویه های پاتوژن اشریشیاکلی (ETEC،EHEC و EPEC) در گوساله ها و بره ها به ویژه در نخستین روزهای پس از تولد، به علت تلفات و خسارات اقتصادی حاصله از اهمیت زیادی برخوردار است. در طی این تحقیق 200 سوآب رکتوم از گوساله ها و بره های یک تا 30 روزه مبتلا به اسهال در مدت یک سال (1392تا 1393) در شهرستان شیراز جمع آوری شد. نمونه ها بر روی محیط های مک کانکی آگار و ائوزین-متیلن بلو و مینکا کشت داد شد. در این مطالعه شیوع ژن های بیماری زای اشریشیاکلی انتروتوکسیژنیک (F41 ،K99، وSTa) اشریشیا کلی انتروهموراژیک (Stx1، Stx2 و eae) و اشریشیا کلی انتروپاتوژنیک (eae و bfpb) با استفاده از تکنیک Multiplex PCR بررسی شد. نتایج نشان داد از 133 اشریشیاکلی جداشده 03/12 درصد دارای هرسه ژن بیماری زای ETEC و سه درصد دارای هر سه ژن بیماری زای EHEC می باشند. همچنین تعیین توالی ژن حدت K99 نشان داد که توالی نوکلئوتیدی آن ها، 97 تا 100 درصد با توالی های نوکلئوتیدی رفرنس های موجود در بانک ژنی شباهت دارد. پراکندگی شیوع عفونت با سه سویه مذکور در مناطق مختلف جهان متفاوت می باشد. این تفاوت ها می تواند ناشی از عوامل مدیریتی، سن گوساله ها، زمان دریافت آغوز، حجم و کیفیت آن و واکسیناسیون مادران باردار باشد.
    کلیدواژگان: فاکتورهای حدت، اشریشیا کلی های پاتوژن، PCR، فارس
  • یدالله اسدپور *، ابراهیم رحیم آبادی، عبدلحمید شوشتری صفحات 35-41
    پنوموویروس طیور عامل مسبب عفونت فوقانی دستگاه تنفسی در جوجه ها و بوقلمون ها است. عفونت پنوموویروس طیور سبب افزایش خسارت اقتصادی قابل توجهی در مرغ های گوشتی می شود. هدف ازاین مطالعه بررسی میزان شیوع پنوموویروس در مرغ های گوشتی در سنین کشتار به روش الایزا و ردیابی آن به عنوان یک عامل در بیماری تنفسی گله های گوشتی به روش ملکولی بود. از 29 گله گوشتی در سنین کشتار، تعداد 460 نمونه سرم و از 71 گله مرغ گوشتی با علائم تنفسی و تورم سینوس های زیر چشمی نمونه های سوآب نای، بافت نای و ریه جمع آوری شد. نتایج نشان داد که تعداد 16 گله (55 درصد) نسبت به عفونت پنوموویروس در آزمایش الایزا مثبت بود. در نمونه های کلینیکی پس از استخراج RNA ویروس، آزمایش RT-PCR براساس پرایمر اختصاصی نوکلئوتیدی ژن N ویروسی انجام شد. نتایج مولکولی نشان دهنده تکثیر یک باند DNA 115 جفت بازی در 17 گله (24 درصد) از 71 گله طیور بود. این مطالعه اولین گزارش از وضع عفونت پنوموویروس طیور در گله های گوشتی استان گیلان بود. بر اساس نتایج سرولوژی و ملکولی، عفونت پنوموویروس در گله های مرغ گوشتی وجود داشته و به علت تاثیر آن بر عملکرد طیور بایستی توجه بیشتری به این عفونت شود.
    کلیدواژگان: پنوموویروس طیور، الایزا، RT-PCR، گیلان
  • عبدالحمید شوشتری* صفحات 42-49
    در این مطالعه آلودگی گله های گوشتی به ویروس بیماری بورس عفونی قبل از واکسیناسیون مورد بررسی قرار گفت. از 25 گله مرغ گوشتی در استان تهران 10 پرنده 12-10 روزه قبل از واکسیناسیون انتخاب و پس از وزن کشی نمونه های بورس گرفته شد. نمونه های بورس اخذ شده؛ جهت ردیابی ویروس با آزمایشات مولکولی RT-PCR مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج آزمایشات RT-PCR که با استفاده از پرایمرهای اختصاصی ؛ قطعه ی 643 جفت بازی از منطقه ی متغیر VP2 تکثیر شد؛ نشان داد که دو گله 4 و9 از نظر وجود ژنوم ویروس بیماری بورس عفونی مثبت بودند. برای شناخت بیشتر ویروس ردیابی شده چگونگی هضم آنزیمی محصولات PCR توسط آنزیمهای اندونوکلئاز SacI و SspI مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج هضم آنزیمی نشان داد که محصولات PCR به دست آمده از نمونه های 4 و 9 توسط آنزیم SacI شکسته نشد. با این همه آنزیم SspI توانست تنها محصولات PCR یکی از جدایه ها را برش دهد (گله 9) در حالی که نمونه 4 توسط این آنزیم هضم نشد. میانگین شاخص بورس این دو گله کمتر از گله های آلوده نشده بود منتهی تنها شاخص بورس گله ی 4 به طور معنی دار از گله های غیر آلوده کمتر بود (001/0 > p). با توجه به نتایج این مطالعه می توان اظهار داشت که امکان آلوده شدن گله های مرغ گوشتی به ویروس های بسیار حاد این بیماری قبل از واکسیناسیون وجود دارد.
    کلیدواژگان: ویروس بیماری بورس عفونی، جوجه های گوشتی، FLP- Nested PCR- RT-PCR، شاخص بورس
  • زهره مزدوری*، محمد قادرزاده صفحات 50-62
    بیماری برونشیت عفونی یکی از بیماری های ویروسی بسیار عفونی و شایع طیور می باشد. در این مطالعه به منظور درک بهتر شبکه تنظیمی درگیر در بیماری برونشیت عفونی، در ابتدا ژن های با بیان بالا و مشابه با استفاده از تجزیه و تحلیل داده های یک مطالعه RNA-Seq در چهار حالت متفاوت شامل مقایسه ی بافت طحال جوجه های مبتلا به برونشیت با جوجه های سالم با غلظت پایین سرم مانوز باند شده با لکتین در سن یک هفتگی و سه هفتگی و مقایسه ی بافت طحال جوجه های مبتلا به برونشیت با جوجه های سالم با غلظت بالای سرم مانوز باند شده با لکتین در سن یک هفتگی و سه هفتگی شناسایی شد. سپس توالی پروموتری این ژن ها جهت شناسایی فاکتور های رونویسی کاندید درگیر در این مکانسیم استخراج شد. نتایج تجزیه و تحلیل پروموتری با استفاده از نرم افزار Genomatix منجر به شناسایی 61 فاکتور رونویسی کاندید جدید احتمالی موثر در مراحل تنظیمی برونشیت عفونی گردید. افزون بر این، به منظور مصورسازی شبکه های تنظیمی شامل فاکتورهای رونوویسی که ژن های مورد نظر را تنظیم می کنند از نرم افزار Cytoscape استفاده شد. بر اساس نتایج، 61 فاکتور رونویسی کاندید جدید معرفی شده در این مطالعه دارای پتانسیل مناسبی برای بررسی بیشتر در سطح آزمایشگاهی می باشند و می توانند اطلاعات جدیدی را در درک بهتر شبکه ی تنظیمی موثر در بیمار برونشیت عفونی طیور فراهم کنند.
    کلیدواژگان: شبکه تنظیمی، پروموتر، فاکتورهای رونویسی، بیان ژن
  • نگین جمشیدی، احمد اصغری*، مهرداد نشاط، پژمان مرتضوی صفحات 63-75
    این مطالعه به منظور بررسی اثر پیشگیری کننده تجویز سولفات منیزیم بر عملکرد کلیه متعاقب ایسکمی- بازخونرسانی تجربی در موش صحرایی انجام گرفت. در این مطالعه از 25 سر موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار استفاده شد که بصورت تصادفی به 5 گروه 5 تایی تقسیم شدند. گروه اول (شاهد جراحی): در این گروه آب مقطر گاواژ شده و پس از گذشتن یک هفته، محوطه بطنی حیوانات باز شده و نفرکتومی کلیه چپ انجام گرفت. گروه دوم (ایسکمی-رپرفیوژن IR): این گروه تا زمان ایجاد ایسکمی بازخونرسانی هیچ دارویی دریافت نکرده و بعد از یک هفته محوطه بطنی آنها باز و عروق کلیه ها توسط پنس غیر ضربه ای بسته و بعد از 45 دقیقه آزاد شد و 8 ساعت بعد از آن نفرکتومی کلیه چپ صورت گرفت. گروه سوم: یک هفته قبل از القا ایسکمی، سولفات منیزیم(25mg/kg) گاواژ شد و بعد از یک هفته محوطه بطنی آنها باز شد، عروق کلیه ها توسط پنس غیر ضربه ای بسته و بعد از 45 دقیقه آزاد گردید و 8 ساعت پس از آن، نفرکتومی کلیه چپ صورت گرفت. مراحل کار در گروه های چهارم و پنجم مشابه گروه سوم انجام گرفت با این تفاوت که موش ها به ترتیب سولفات منیزیم (50mg/kg) و (100mg/kg)را دریافت کردند. در انتهای آزمایش نمونه های بافتی برای ارزیابی آسیب شناسی و اندازه-گیری فعالیت مالون دی آلدئید، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز اخذ شد. نتایج حاصل از آسیب شناسی کلیه نشان داد که میزان نکروز و دژنراسیون لوله های ادراری و ارتشاح سلول های التهابی در گروه های پیش درمان شده با سولفات منیزیم در مقایسه با گروه های درمان نشده، پایین تر بود. همچنین تیمار با سولفات منیزیم (100mg/kg) بطور معنی داری مقادیر افزایش یافته مالون دی آلدئید بافت کلیه را کاهش داد و مقادیر سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز کاهش یافته کلیه را افزایش داده بود (05/0>p). نتایج تحقیق نشان داد که سولفات منیزیم توانسته است از آسیب های وارده به کلیه متعاقب القا ایسکمی- بازخونرسانی جلوگیری کند..
    کلیدواژگان: کلیه، ایسکمی- بازخونرسانی، سولفات منیزیم، موش صحرایی
  • سیدجواد پورکاوس، توحید وحدت پور *، رامین سلامت دوست نوبر صفحات 76-88
    این آزمایش به منظور بررسی تغییرات ایجاد شده در فعالیت غده تیروئید با استفاده از داروهای لووتیروکسین و پروپیل تیواوراسیل بر صفات عملکردی، هورمون ها و شاخص های خون در بلدرچین های ژاپنی به انجام رسید. آزمایش با تعداد 144 قطعه جوجه بلدرچین ژاپنی با سه تیمار و چهار تکرار و هر تکرار با 12 قطعه بلدرچین اجرا شد. تیمار ها شامل تیمار شاهد (بدون مصرف دارو)، تیمار دریافت کننده لووتیروکسین و تیمار دریافت کننده پروپیل تیواوراسیل بود. در روزهای 21 و 35 آزمایش، صفات عملکردی و در انتهای آزمایش، نمونه های خون از ورید بال اخذ و پس از جداسازی سرم ها، سطح هورمون ها به روش الایزا و شاخص های بیوشیمیایی و سلولی خون به وسیله اتو آنالایزر و سل کانتر اندازه گیری یا شمارش شدند. نتایج نشان داد که در 21 روزگی، ضریب تبدیل غذایی و مصرف خوراک، در تیمار مصرف کننده پروپیل تیواوراسیل، کاهش داشت (05/0>P). هم چنین، وزن ران ها در 35 روزگی در بلدرچین های مصرف کننده پروپیل تیواوراسیل، کاهش یافت (05/0>P). در سایر صفات عملکردی، فراسنجه های خون و هورمون های تیروئیدی تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0 کلیدواژگان: تیروئید، هورمون، لووتیروکسین، پروپیل تیواوراسیل، بلدرچین ژاپنی
  • مریم مهره کش حقیقت، امیرحسین شاهمرادی، کیوان تدین*، روح الله کشاورز، رایناک قادری، محمد سخاوتی، نادر مصوری صفحات 89-100
    دو سویه غیر بومی (Mycobacterium avium subspecies paratuberculosis (MAP 316F و MAP III & V به مدت نیم قرن در موسسه رازی نگهداری و از آن ها برای تهیه پاراتوبرکولین استفاده شده است. به منظور شناسایی خصوصیات ژنتیکی این دو سویه یک استراتژی سه محور تعیین هویت (PCR-IS900، PCR-F57)، تعیین تیپ (PCR-Collins، PCR-gyrA، PCR-gyrB) و تعیین ژنوتیپ (MLVA-Thibault، SSR-Amonsin) به کار گرفته شد. در نتیجه اجرای این استراتژی هویت هر دو سویه به عنوان MAP تایید گردید و تیپ آنها از نوع گاوی شناخته شد. در ژنوتایپینگ تیپ MLVA آن ها INMV2 نشان داده شد که با نمونه فرانسوی (Merial) سویه MAP 316F همخوانی دارد. در تفسیر این یافته ها می توان گفت شباهت تیپ ژنتیکی دو سویه در SSR-Amonsin و MLVA-Thibault ممکن است اتفاقی باشد و یا نشانگر تعلق آنها به یک کلون اجدادی واحد باشد. علاوه بر این چون موسسه اتلیک ترکیه تامین کننده سویه MAP 316F مورد بررسی در این تحقیق می باشد، بنابراین احتمالا یک منبع فرانسوی تامین کننده این سویه برای موسسه اتلیک ترکیه بوده است. انتظار می رود اجرای این استراتژی بر روی جدایه های بومی ایران دانش مولکولار اپیدمیولوژی موجود را در رابطه با پاراتوبرکولوزیس در ایران افزایش دهد.
    کلیدواژگان: IS900، F57، MLVA، SSR typing، gyrA، gyrB
  • بهرام شفیعی بجگان، رضا قنبرپور *، بابک خیرخواه صفحات 101-106
    اشریشیا کلی یکی از باکتری های روده پستاندران و پرندگان است و بیشتر سویه های این باکتری بیماری زا نیستند ولی برخی از سرو تیپ های آن ممکن است در پرندگان بیماری هایی نظیر کلی سپتی سمی، عفونت کیسه زرده، تورم صفاق، تورم مجرای تخم، التهاب غشای مفاصل،آبسه کف پا و تورم کیسه های هوایی ایجاد نمایند. هدف از این تحقیق شناسایی ژن های کد کننده کپسول و فیمبریه F1 در جدایه های اشریشیا کلی جدا شده از مدفوع طیورگوشتی در استان کرمان است.تعداد 60 نمونه از مدفوع طیور گوشتی جمع آوری و جدایه ها توسط آزمایش های بیوشیمیایی و فنوتایپی مورد بررسی قرار گرفتند و سپس با استفاده از روش Multiplex PCR ژن های fimH، kpsMT III، PAP EF، ibeA و PAI ردیابی شدند. از 60 جدایه مورد بررسی، در50 جدایه (33/83 درصد) ژن fimH، 12 جدایه (20درصد) kpsMT III، سه جدایه (پنج درصد)PAP A، دوجدایه (3/3 درصد)ibeA و 11 جدایه (33/18 درصد)PAPEF شناسایی گردید. روش PCRMultiplex یک روش ژنوتیپی خیلی اختصاصی قدرتمند و موثر برای شناسایی اپرون های کدکننده چسبندگی و دیگر عوامل حدت مسبب عفونت می باشد.
    کلیدواژگان: اشریشیا کلی، PCR Multiplex، ژن کپسول، فیمبریه
  • فریدن مردانی، پریا اکبری *، محمد سعید فریدونی صفحات 107-118
    رودخانه کر یکی از رودخانه های پرآب کشور (استان فارس) محسوب می شود و در مسیر خود با عبور از مناطق کشاورزی، از میان شهر ها و روستا ها انواع آلاینده ها را در خود جمع می کند. این مطالعه به منظور بررسی کیفیت میکروبی رودخانه کر و شاخص های کل کلیفرم (Total coliform) و کلیفرم مدفوعی (Fecal coliform) در مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی انجام گرفت. در این بررسی 3 ایستگاه (از بالادست به پایین دست به ترتیب بند امیر، پل خان و حسین آباد کامفیروز) واقع در رودخانه کر به منظور تعیین میزان آلودگی کلیفرمی از سه لایه سطح، میانی و رسوب انتخاب گردید و نمونه برداری به صورت ماهانه به مدت 9 ماه از فرودین ماه 1383 تا آذر ماه1383 و هر ماه سه بار انجام گرفت. تعیین میزان آلودگی کلیفرمی به روش استاندارد MPN صورت گرفت. نتایج حاصل نشان داد که بیشترین میزان آلودگی در سطح رودخانه و در شهریور ماه بوده است. بیشترین و کمترین تعداد کل کلیفرم های آب سطحی به ترتیب متعلق به ایستگاه های بند امیر و پل خان 16000 در 100 میلی لیتر و حسین آباد 60 در 100 میلی لیتر بوده است. هم چنین بیشترین و کمترین میانگین تعداد کلیفرم های مدفوعی به ترتیب در ایستگاه های بند امیر 16000 در 100 میلی لیتر و ایستگاه حسین آباد 50 در 100 میلی لیتر بوده است. به طوری که نتایج حاصله نشان از عدم آلودگی در نواحی بالادست سد درود زن (حسین آباد کامفیروز) و آلودگی رودخانه کر در نواحی زیر سد در ماه های مختلف داشت و هم چنین نتایج این تحقیق بر استفاده از شاخص های کل کلیفرم و کلیفرم مدفوعی به عنوان روشی موثر و با صرفه اقتصادی جهت ارزیابی دقیق و سریع کیفیت رودخانه تاکید می کند.
    کلیدواژگان: آلودگی، کلیفرم، رودخانه کر، استان فارس
  • لادن مخبرالصفا *، سعیده فرقانی، سوسن حقیقی، محمدرضا افخم نیا صفحات 119-127
    موسسه رازی یکی از بزرگترین و قدیمی ترین تولیدکنندگان واکسن های دامپزشکی بوده و نقش عظیمی در تامین بهداشت و سلامت دارد. در راستای بحث مشتری مداری و ارایه ی محصولات با کیفیت و استقرار نظام استاندارد ایزو، مطالعه ی مقطعی حاضر با هدف تعیین سطح رضایت و نگرش دامداران درباره ی واکسن های بروسلوز، شاربن و تب برفکی در سطح 5 استان، تهران، البرز، آذربایجان شرقی، اصفهان و خراسان رضوی صورت گرفت. روش جمع آوری داده ها پرسشنامه های محقق ساخته بود. روایی محتوای پرسشنامه توسط متخصصین امر و پایایی درونی آن در طی یک مطالعه ی آزمایشی بوسیله اندازه گیری آلفای کرونباخ ، تایید شد. رضایت و نگرش بشکل متغیرهای کمی وکیفی - رتبه ای ارزیابی شد. رضایت به شکل کلی و در حیطه های اثربخشی، بی ضرری و دسترسی ارزیابی شد. روش انتخاب دامداران، نمونه گیری در دسترس از دامداران شاغل در گاوداری های صنعتی بالای 100 راس دام بود. 428 دامدار از همین تعداد گاوداری وارد مطالعه شدند. میانگین سطح رضایت کلی دامداران 11.2±80.6 وسطح رضایتمندی از حیطه ی دسترسی به واکسن از سایر حیطه ها بالاتر بود. 86 درصد از دامداران شرکت کننده سطح رضایت مطلوبی از حوزه ی دسترسی به واکسن داشتند. 94 درصد از شرکت کنندگان در مطالعه دارای نگرش کلی مثبت در زمینه ی واکسیناسیون دام داشتند. سطح رضایت مندی و نگرش دامداران در حوزه ی بی ضرری واکسن های دامی مورد مطالعه کمتر از سایر حیطه ها بود.
    کلیدواژگان: رضایت مندی مشتری، واکسن مورد مصرف دامی، موسسه رازی، نگرش، دامدار
  • پریا بیگی، مهدی نام آوری*، نعمت الله رزمی صفحات 128-135
    هدف از این مطالعه، ایجاد تخفیف حدت در تک یاخته ی نئوسپورا کانینوم (Neospora caninum) از طریق پاساژ متوالی روی رده سلولی J774 و ارزیابی میزان حدت آن در موش BALB/c بود. ایزوله شماره یک نئوسپورا کانینوم بر روی رده سلولی J774، 90 مرتبه پاساژ داده شد تا سوش تخفیف حدت یافته تولید شود؛ سپس 35 سر موش BALB/c ماده با متوسط سن شش تا هشت هفته به صورت تصادفی به هفت گروه پنج تایی تقسیم شدند. به گروه اول به عنوان شاهد فقط محیط کشت، به گروه دوم و سوم و چهارم سوش حاد Nc1 با دوزهای 106×5، 106×10 و106×20 و به گروه پنجم، ششم و هفتم سوش تخفیف حدت یافته Nc1 با دوزهای106×5، 106×10 و106×20 به صورت زیر جلدی تزریق شد. تمامی موش ها به صورت روزانه بررسی و نشانه های بیماری و تلفات احتمالی موش ها ثبت گردید. در این مطالعه ایمنی سلولی با آزمایش جلدی و ایمنی هومورال با آزمایش الایزا بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد موش هایی که سوش تخفیف حدت یافته را دریافت کرده بودند، نه تنها تلف نشدند بلکه علائم بیماری را نیز نشان ندادند. به علاوه پاسخ ایمنی هومورال و سلولی نیز در آن ها نسبت به گروه های دریافت کننده سوش حاد به طور معنی داری بالاتر بود. در جمع بندی نهایی این مطالعه نشان داد که با استفاده از رده سلولی J774 که یک سلول دفاعی می باشد، می توان به طور معنی داری بیماری زایی سوش حادNc1 را کاهش داد؛ لذا این روش می تواند روش مناسبی برای تحقیقات آتی در راستای دستیابی به واکسن زنده تخفیف حدت یافته باشد.
    کلیدواژگان: نئوسپورا کانینوم، J774، Balb-c
  • امیرسعید صمیمی*، مرضیه کریمی افشار، مهدی جافری صفحات 136-141
    به آلوده شدن بافت های مهره داران توسط نوزاد دوبالان، میاز گفته می شود. مگس سارکوفاگا هموروئیدالیس یکی از انگل های خارجی اختیاری است که می تواند باعث میاز بافت های نرم در دام ها و انسان شود. به نظر می رسد گزارش حاضر، اولین گزارش میاز محوطه دهانی به همراه تحلیل استخوانی در گوسفند است که توسط نوزاد مگس سارکوفاگا هموروئیدالیس ایجاد شده است. یک راس گوسفند دمبه دار یک ساله با علائم بی اشتهایی، زخم های محوطه دهانی، لاغری پیشرونده و افسردگی به درمانگاه دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان ارجاع داده شد. در معاینه محوطه دهانی زخم های نکروتیک به همراه غشای دیفتریتیک، نکروز و التهاب بافت لثه، جابه جایی و لق شدن دندان های فک پایین و چندین حفره عمیق بر روی فک بالا و پایین در اطراف دندان های جلویی به همراه تعدادی لارو مگس مشاهده شد که با بوی بسیار نامطبوع و گندیدگی همراه بود. در تصویر رادیوگرافی نیز از بین رفتن یکپارچگی و تحلیل استخوان های فک بالا و پایین کاملا مشهود بود. در بررسی انگل شناسی و بر اساس مطالعه میکروسکپی خصوصیات مورفولوژیکی لاروها (شامل سه شکاف تنفسی مستقیم و عمودی به همراه پریتریم باز در سطح جانبی بند آخر قسمت خلفی) و مقایسه با کلید تشخیصی استاندارد، نوزاد های جدا شده از ضایعه، لارو مگس سارکوفاگا هموروئیدالیس تشخیص داده شدند. با توجه به مطالب یاد شده، آموزش دامداران در کنترل شرایط ایجاد کننده زخم ها در جهت پیشگیری از ابتلای دام ها به بیماری میاز می تواند نقش به سزایی در کاهش خسارات اقتصادی داشته باشد.
    کلیدواژگان: میاز محوطه دهانی، سارکوفاگا هموروئیدالیس، گوسفند
  • کمال طاهری لک، جاوید صدرایی *، عبدالحسین دلیمی اصل صفحات 142-146
    نئوسپورا کانینوم انگل داخل سلولی اجباری از شاخه آپی کمپلکسا بوده و باعث سقط جنین در گاو و فلج عصبی عضلانی در سگ می گردد. با توجه به ضررهای اقتصادی وارده به صنعت دامپروری در اثر سقط جنین و کاهش تولید شیر ناشی از نئوسپورا کانینوم، فراوانی این تک یاخته در گاوهای شیری منطقه شهریار مورد ارزیابی قرار گرفت . با توجه به پراکندگی دامی 150 نمونه شیرخام از 5 دامداری گاو شیری از 4 منطقه شهریار جمع آوری و با روش الایزای غیر مستقیم از لحاظ وجود آنتی بادی ضد نئوسپورا کانینوم مورد ارزیابی قرار گرفتند. از مجموع 150 نمونه، 22% از لحاظ وجود آنتی بادی ضد نئوسپورا کانینوم مثبت برآورد گردید. با استفاده از آزمون مجذور کای بیشترین میزان شیوع در گاوهای بالاتر از 4 سال سن مشاهده گردید (039/0=P-value)آزمون الایزای غیر مستقیم بکار رفته در شیر بنظر می رسد مفید و مقرون به صرفه برای نظارت بر برنامه های استراتژی کنترل نئوسپورا کانینوم در مزارع پرورش گاو شیری باشد.
    کلیدواژگان: نئوسپورا کانینوم، شیر، الایزا، شهریار
  • سعید حبیبیان دهکردی*، حامد صادقی، رسول رحیمی، عزیزاله ابراهیمی صفحات 147-152
    با توجه به شناسایی عوارض جانبی داروهای ضد قارچ و توسعه قارچ مقاوم در برابر داروهای ضد قارچی، علاقه رو به رشدی برای جایگزینی داروهای ضد قارچ با داروهای گیاهی که دارای خواص ضد قارچی باشند، وجود دارد. مطالعه حاضر به منظور ارزیابی اثرات ضد قارچی عصاره های آبی گل ختمی و گل میخک در دو گونه از قارچ های ساپروفیت شامل گونه های پنی سیلیوم و آسپرژیلوس انجام شد. در این مطالعه تجربی، اثرات ضد قارچی عصاره های آبی گل ختمی و گل میخک در چهار غلظت 25/6، 5/12، 25 و 50 میلی گرم در کیلوگرم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که عصاره های آبی گل ختمی و گل میخک دارای اثر ضد قارچی بر علیه قارچ پنی سیلیوم در تمام غلظت های مورد استفاده است. عصاره آبی گل ختمی با غلظت 25 و 50 میلی گرم در کیلوگرم دارای اثرات ضد قارچی علیه قارچ آسپرژیلوس بود، در حالی که عصاره آبی گل میخک در تمام غلظت ها دارای اثر مهاری علیه آسپرژیلوس بود. نتایج حاصل از این مطالعه اثرات ضد قارچی این داروهای گیاهی بر گونه های پنی سیلیوم و آسپرژیلوس را نشان داد.
    کلیدواژگان: گل ختمی، گل میخک، پنی سیلیوم، آسپرژیلوس
  • حمیدرضا توانایی، مهدی نام آوری* صفحات 153-157
    تک یاخته نئوسپورا کانینوم (Neospora caninum) عامل نئوسپوروزیس در میزبان های مختلف از جمله گاو، گوسفند، بز،گوزن، اسب، سگ، گربه و موش می باشد. پاساژ متوالی نئوسپورا کانینوم ثابت شده است که روی حدت و بیماریزایی آن تاثیر بسزایی دارد اما اینکه آیا این رویه روی ارزش تشخیصی واریته کاهش حدت یافته نیز تاثیر دارد موضوعی است که این مطالعه سعی در بررسی آن دارد لذا هدف از این مطالعه، ارزیابی ارزش تشخیصی واریته تخفیف حدت نئوسپورا کنینوم با استفاده از روش آگلوتیناسیون در تشخیص نئوسپوروزیس در گاو می باشد. برای دستیابی به این هدف نمونه های سرمی 184 عدد گاو از دامداری های استان فارس که دارای سابقه سقط طی یک سال گذشته بودند، جمع آوری شد. نمونه ها برای تشخیص آنتی بادی علیه نئوسپورا کنینوم با کیت تجاری الیزا و روش آگلوتیناسیون با استفاده از تاکی زوایت تهیه شده از واریته تخفیف حدت یافته بررسی شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که 54 (34/29%) و 59 (07/32%) سرم به ترتیب با روش آگلوتیناسیون و کیت تجاری الیزا مثبت تشخیص داده شدند .ارزیابی آماری نشان داد که تفاوت معنی داری بین این دو روش وجود ندارد و براساس آزمون کاپا توافق این دو تست بسیار خوب بود. این مطالعه ثابت کرد که تک یاخته نئوسپورا تخفیف حدت داده شده از طریق پاساژ متوالی همچنان ارزش تشخیصی خود را در روش آگلوتیناسیون حفظ می کند.
    کلیدواژگان: نئوسپورا کنینوم، تست آگلوتیناسیون، گاو
  • محمدرضا اسدی* صفحات 158-166
    یکی از روش های نوین جهت حفظ سلامت گله، استفاده از پرو بیوتیک ها به جای آنتی بیوتیک‏ها می باشد. هدف از این تحقیق بررسی اثر سطوح مختلف پرو بیوتیک بتاپلاس در جیره غذایی بر هیستومورفومتری بخش دوازدهه بلدرچین ژاپنی بود. در این مطالعه،تعداد 288 قطعه جوجه بلدرچین ژاپنی، در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی ودر شش گروه مورد استفاده قرار گرفتند.شش گروه مورد استفاده به ترتیب شامل یک گروه شاهد با دریافت جیره معمولی، گروه های دریافت کننده سه سطح 5/0، 1 و 5/1گرم در کیلوگرم از پرو بیوتیک بتاپلاس، گروه دریافت کننده بتاپلاس با دوز 1 گرم بر کیلوگرم به همراه جیره با کمبود پروتئین و نهایتا گروه تیماربا دریافت جیره با کمبود پروتئین و بدون پرو بیوتیک بود. پس از 5 هفته،بلدرچین ها کشتار و نمونه های روده جهت انجام مراحل بافت شناسی اخذ شدند. روده ها پس از فیکس شدن وارد مراحل بافت شناسی شده و پس از تهیه مقاطع بافتی از نظر طول وضخامت پرزها، عمق وعرض کریپت ها، ضخامت لایه عضلانی و اپی تلیوم و تعداد سلول های جامی شکل مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که پروبیوتیک بتاپلاس سبب افزایش معنی دار فراسنجه های طول پرز، عمق کریپت و ضخامت لایه اپی تلیال می گردد(05/0>P).در نهایت چنین می توان نتیجه گیری کرد که استفاده از بتاپلاس می تواند با بهبود فراسنجه های بافتی بخش دوازدهه، نقش قابل توجهی در ارتقاء عملکردگوارشی گله های بلدرچین داشته باشد.
    کلیدواژگان: هیستومورفومتری، بلدرچین، پروبیوتیک، بتاپلاس، روده
  • بشیر سبحانی، احمدعلی محمدپور *، ابوالقاسم نبی پور صفحات 167-173
    کلیه ها اندام های مهمی هستند که حجم و ترکیب مایعات بدن و فشار خون را تنظیم می کنند. بخش اساسی کار کلیه به وسیله گردیزه ها انجام می شود که مواد زائد حاصل از سوخت وساز را از بدن خارج می کند. با توجه به اینکه در رابطه با بافت شناسی و هیستوشیمی کلیه مرغ شاخ دار اطلاعات کمی وجود داشت تحقیق حاضر بر روی 5 قطعه از این حیوان صورت گرفت. نمونه ها پس از تهیه ابتدا بیهوش و سپس کلیه آن ها به همراه استخوان خاجی جدا شد و در محلول بافر فرمالین 10 درصد به مدت 24 ساعت قرار گرفت و سپس کلیه ها از استخوان جدا شد. از نمونه ها مقاطع بافتی تهیه گردید و پس از رنگ آمیزی با هماتوکسیلین – ائوزین و رنگ آمیزی ترکیبی پاس آلسین بلو مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد بافت پوششی لوله های نزدیک(پروکسیمال)، دور(دیستال) و جمع کننده قشر از نوع مکعبی ساده بودو لوله های نزدیک قسمت اعظم بخش قشر را فرا گرفته بودند. بافت پوششی خم های ضخیم و نازک هنله از نوع مکعبی بود که در خم نازک مکعبی کوتاه بود در حالی که بافت پوششی لوله های ضخیم هنله از نوع مکعبی بلند بود. بافت پوششی لوله های جمع کننده مرکزی از نوع مکعبی بلند تا استوانه ای بود. در مطالعه هیستوشیمی غشای راسی یاخته های لوله های دور و جمع کننده با آلسین بلو و غشای راسی یاخته های لوله های نزدیک با پاس رنگ گرفته بود و از هم متمایزگردیدند.
    کلیدواژگان: بافت شناسی، هیستوشیمی، کلیه، مرغ شاخ دار
  • محمود خاکساری مهابادی*، قاسم شیرمردی، کاوه خزاییل، مهدی پورمهدی بروجنی صفحات 174-184
    کبد بزرگ ترین غده بدن بوده و اندازه آن، کارکردهای فراوانش مانند ترشح صفرا، ذخیره سازی گلیکوژن وخون سازی در دوران جنینی را نشان می دهد. کیسه صفرا، ساختاری گلابی شکل بوده که روی سطح احشایی کبد قرار دارد. با توجه به اینکه مطالعه ای در خصوص مورفولوژی و مورفومتری تمام لوب های کبد و کیسه صفرا در جنین گوسفند به صورت ماکروسکوپی صورت نگرفته بود، این مطالعه جهت بررسی خصوصیات مورفولوژی و مورفومتری کبد و کیسه صفرا در جنین های گوسفند در سنین مختلف انجام گردید. بدین منظور 60 قطعه از جنین های گوسفند جمع آوری شده از کشتارگاه پس از تثبیت در محلول فرمالین 10 درصد، براساس طول فرق سر–ریشه دم (CRL) به چهار گروه تقسیم شدند. کم ترین و بیش ترین طول جنین ها 5/3 تا 5/48 سانتی متر تعیین گردید. پس از تعیین وزن و جنس جنین ها، کبد از محوطه شکمی خارج شد و خصوصیات مورفولوژی و مورفومتری در جنین ها مورد مطالعه قرار گرفت. در جنین های گوسفند مورد مطالعه، لوب بندی کبد و کیسه صفرا از سن 53 روزگی قابل تشخیص بوده و در سن 88 روزگی، کیسه صفرا از لبه پایینی کبد نزول کرده بود. موقعیت توپوگرافی کبد هم با افزایش سن جنین ها، فضای بین دنده ای کمتری را شامل می شد. در مطالعه مورفومتری، بیشترین طول بر حسب میلی متردر گروه های اول (6/7±84/28) و دوم (27/8±6/40) را لوب چپ داشته و در گروه های سوم (88/7±8/46) و چهارم(66/9±46/52) مربوط به لوب راست بود. در تمام گروه ها بیشترین عرض و ضخامت در لوب چپ مشاهده شد. همچنین همبستگی مستقیم بین سن جنین با وزن کبد و طول، عرض و ضخامت کبد وجود داشت به گونه ای که با افزایش سن، شاخص های آناتومیک کبد نیز افزایش می یافتند.
    کلیدواژگان: جنین، کبد، کیسه صفرا، گوسفند، مورفولوژی، مورفومتری
  • کیفسان منصوری، برهان شکراللهی* صفحات 185-193
    هدف از این مطالعه موقعیت یابی ایمونوهیستوشیمی گرلین در بافت بیضه بز نر بود. گرلین، پپتید 28 اسید آمینه ای آسیله شده، به عنوان لیگاند اندوژنوسی برای گیرنده ترشحی هورمون رشد شناسایی شده بود. اخیرا نقش گرلین در تولیدمثل گزارش شده است. در این تحقیق موقعیت یابی ایمونوهیستوشیمی گرلین در بافت های بیضه بز نر، با استفاده از آنتی بادی مونوکلونال موشی ضد گرلین به عنوان آنتی بادی اولیه و آنتی بادی پلی کلونال الاغی ضد ایمونوگلوبین (G (HRP به عنوان آنتی بادی ثانویه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های بافتی از سه بز نر (2-1 ساله) جمع آوری شد و برای آزمایش IHC در فرمالین 10 درصد نگهداری شد. سپس بلوک های پارافینی و مقاطع بافتی برای آزمایش IHC تهیه شد. واکنش ایمنی در اسپرماتوژنز، سلول های لایدیگ و سرتولی مشاهده شد. عقیده بر این است که محل بیان گرلین در مراحل اسپرماتوژنز، سلول های لایدیگ و سرتولی ممکن است نقش آن را در تنظیم موضعی نشان دهد. این تحقیق یکی از اولین تحقیقاتی است که شواهد مولکولی را برای وجود گرلین در بافت بیضه ای بز نر سالم فراهم کرده است.
    کلیدواژگان: گرلین، سلول لایدیگ، سلول سرتولی، بیضه، بز نر
  • مجید مروتی شریف اباد، الهام صالحی* صفحات 194-199
    پژوهش های اخیر نشان می دهد گیاهان دارویی که حاوی مواد با خواص آنتی اکسیدانی هستند، در کاهش لیپوپروتئین های سرم خون در حیوانات تغذیه شده با رژیم های غذایی پرچرب اثرات بارزی دارند. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی اثر عصاره کهورک بر میزان چربی خون و آنزیم های کبدی در رت های هیپرکلسترولمیک بود. در این پژوهش تعداد 20 سر رت نر بالغ با وزن متوسط 350-300 گرم و سن تقریبی 10 هفته از مرکز ناباروری یزد خریداری شد. در ابتدا به مدت دو هفته رت‏ها تحت تغذیه با رژیم پایه حاوی پروتئین، فیبر و چربی قرار گرفتند و پس از آن در چهار گروه پنج تایی به طور تصادفی تقسیم شدند. گروه اول با رژیم غذایی معمولی، گروه دوم با رژیم غذایی پرکلسترول، گروه سوم با رژیم غذایی معمولی به علاوه عصاره کهورک و گروه چهارم با رژیم غذایی پرکلسترول به علاوه عصاره کهورک برای مدت 13 هفته تغذیه شدند. قبل از آزمایش، 30 و 90 روز پس از تغذیه، از حیوانات آزمایش های بیوشیمیایی به عمل آمد و مقادیر کلسترول تام، تری گلیسیرید، کلسترول LDL و کلسترول HDL و آنزیم های کبدی ALT&AST اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه انجام شد و 05/0 > p معنادار در نظر گرفته شد. نتایج حاکی از آن بود که در گروهی که از ریشه گیاه کهورک استفاده کرده بودند، مقادیر کلسترول LDL، کلسترول HDL و آنزیم های کبدی ALT&AST نسبت به گروه شاهد اختلاف معنی داری را نشان دادند (05/0 >p). نتیجه کلی این پژوهش حاکی از آن است که این عصاره در کاهش ریسک فاکتورهای کبد چرب و انفارکتوس قلبی می تواند بسیار موثر باشد.
    کلیدواژگان: کهورک، هایپرکلسترولمی، آنزیم های کبدی، آترواسکلروز
  • پریا اکبری *، ناصر شهرکی صفحات 200-205
    مطالعه حاضر، به منظور بررسی اثر مکمل ال-کارنیتین بر شاخص های بیوشیمیایی (پروتئین تام، چربی تام، گلوکز، کلسترول، تری گلیسیرید، گلوبولین، آلبومین و اسیدهای چرب آزاد) و فعالیت آنتی اکسیدانی (سوپراکسیداز دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز) ماهی شانک زردباله طراحی گردید. در این تحقیق، 240 ماهی با میانگین وزنی 46/0±23/3 گرم بصورت تصادفی در چهار گروه 60 تایی ( با سه تکرار و در هر تکرار 20 قطعه ماهی) در مخازن پلاستیکی 60 لیتری قرار گرفتند و با رژیم غذایی محتوی 0، 400، 800 و 1200 میلی گرم بر کیلوگرم ال-کارنیتین به صورت روزانه مورد تغذیه قرار گرفتند. بعد از نه هفته، رژیم غذایی محتوی 800 میلی گرم بر کیلوگرم ال کارنتین منجر به افزایش معنی دار اسیدهای چرب آزاد، پروتئین تام، آلبومین، گلوبولین، فعالیت سوپراکسیدازدیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز و کاهش معنی دار کلسترول، تری گلیسیرید و چربی تام شد. با توجه به نتایج حاضر می توان بیان نمود که رژیم غذایی 800 میلی گرم بر کیلوگرم ال-کارنیتین می تواند بر شاخص های بیوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی ماهی شانک زردباله تاثیرگذار باشد.
    کلیدواژگان: گرسنگی، ال-کارنیتین، شاخص های بیوشیمیایی، سوپر اکسیداز دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، ماهی شانک زردباله
  • آمینه عارفی، محمد تقی شیبانی *، حسن مروتی، زهرا طوطیان، امید زهتاب ور صفحات 206-212
    میش ماهی معمولی از خانواده شوریده ماهیان است و یکی از ماهیان با ارزش این خانواده از نظر تجاری و تغذیه ای محسوب می شود. مطالعات بسیار کمی در مورد زیست شناسی، موفولوژی و بافت شناسی اندام های بدن این ماهی صورت گرفته است. این مطالعه با هدف بررسی مورفولوژی لوله گوارشی و غدد ضمیمه دستگاه گوارش در میش ماهی معمولی انجام شد. بدین منظور تعداد 6 قطعه میش ماهی از سواحل خلیج فارس در ماهشهر تهیه و بلافاصله پس از صید باز و مورد مطالعه موروفولوژیک و توپوگرافیک قرار گرفتند. لوله گوارشی از مری با طول بسیار کوتاه، معده کیسه ای شکل، سکوم های پیلوری برگی شکل، روده سیگموئیدی شکل، رکتوم و نهایتا مقعد تشکیل شده اند. کبد دارای سه لوب مشخص راست، میانی و چپ طویل می باشد که یک کیسه صفرا نیز بصورت کشیده و در مجاورت لوب راست کبد مشاهده می گردد. براساس نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر با توجه به نوع تغذیه میش ماهی، لوله گوارشی از طول کوتاهی برخوردار بوده و بعلاوه بیشتر بودن حجم معده نسبت به سایر قسمت ها نیز قابل توجه می باشد.
    کلیدواژگان: میش ماهی، لوله گوارشی، مورفولوژی، غدد ضمیمه
  • سعید شفیعی ثابت* صفحات 213-223
    آلاینده های صوتی ناشی از فعالیت های انسانی در محیط های زیست خشکی و آبی بطور گسترده ای روز به روز در حال افزایش است. فعالیت های انسانی شامل شهرسازی، صنعتی شدن، توسعه صنعت حمل و نقل دریایی منابع مختلفی از آلاینده های صوتی با دامنه فرکانس های گسترده و الگوهای زمانی متفاوت را به محیط های آبی اضافه نموده اند. موجودات آبزی شامل پستانداران دریایی، ماهی ها و بی مهره گان با توجه به میزان تکامل و توانایی شان در دریافت و استخراج سیگنال ها و علایم صوتی مرتبط از محیط با اصوات زمینه بصورت بالقوه ممکن است بطور متفاوتی تحت تاثیر آلاینده های صوتی ناشی از فعالیت های انسانی قرار گیرند. در این مقاله ابتدا به بررسی عمده ترین منابع صوتی متداول در محیط های زیست آبی شامل مناطق دریایی و آب شیرین پرداخته می شود. در ادامه اثرات بالقوه صوت بر زیست شناسی ماهی شامل آسیب های فیزیکی، فیزیولوژیکی، اثرات همپوشانی و بویژه تغییرات رفتاری دنبال می گردد. همچنین نتایج حاصل از بررسی های اخیر نویسنده و همکاران در خصوص تغییرات رفتاری ناشی از صوت بر ماهی با نتایج سایر محققین مقایسه می گردد. در پایان پیشنهاد می گردد که مطالعات رفتارشناسی می تواند به عنوان یک روش در جهت پایش، حفاظت و درک بهتر اثرات احتمالی آلاینده های زیستی بویژه آلاینده های صوتی بر ماهی کاربرد داشته باشد. مطالعات گسترده تری لازم است تا به اثرات آلاینده های صوتی بر روی آبزیان در سطوح انفرادی و گروهی و بازخوردهای آن بر اجتماعات زیستی در سطح اکوسیستم های آبی پی برده شود.
    کلیدواژگان: آلاینده های زیستی، صوت، زیست گاه های آبی، زیست شناسی رفتاری
  • پریا اکبری *، سراج بیتا، مهین سرحدی پور صفحات 224-233
    تحقیق حاضر به منظوز بررسی تاثیرسین بیوتیک (Biomin Imbo) بر وضعیت آنتی اکسیدان و پروفایل لیپیدی بچه ماهیان کفال خاکستری (Mugil cephalus) به مدت 60 روز صورت گرفت. 120 قطعه بچه ماهی کفال خاکستری با میانگین وزنی 43/0±92/3 گرم در یک طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار (با تعداد 10 قطعه در هر تکرار) که شامل تیمار 1 (گروه شاهد)، تیمار 2 (5/0 گرم سین بیوتیک در هر کیلوگرم غذا)، تیمار 3 (1 گرم سین بیوتیک در هر کیلوگرم غذا) و تیمار 4 (5/1 گرم سین بیوتیک در هر کیلوگرم غذا) بود مورد آزمایش قرار گرفتند. در پایان آزمایش، کمترین میزان کلسترول و تری گلیسرید کبد در تیمار 3 مشاهده شد و بین تیمار ها تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0>P). کمترین میزان لیپوپروتئین با چگالی پایین و بیشترین میزان لیپوپروتئین با چگالی بالا در تیمار 3 مشاهده شد و بین تیمارها تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0>P). بیشترین میزان فعالیت گلوتاتیون احیاء، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل در تیمار 3 مشاهده شد. اما بین تیمار 3 و 4 اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0 کلیدواژگان: ماهی کفال خاکستری، آنتی اکسیدانی، تری گلیسرید، کلسترول، لیپوپروتئین با چگالی پایین