فهرست مطالب
فصلنامه برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی
پیاپی 32 (پاییز 1396)
- تاریخ انتشار: 1396/09/11
- تعداد عناوین: 7
-
- مقاله پژوهشی
-
صفحات 1-31در سال های اخیر به خصوص بعد از ایجاد بحران مالی 2008، مخاطرات و تغییرات ایجاد شده در حوزه اقتصادی بر سایر حوزه ها مثل حوزه سیاسی، زیست محیطی و مخصوصا حوزه اجتماعی اثرگذار بوده و بر میزان آسیب ها و بحران های اجتماعی افزوده است. بر همین مبنا مباحث مربوط به مقاوم سازی و تاب آوری اجتماعی در کنار سایر نظریه ها مطرح و در مبادی نظریه و آکادمیک از جایگاه مهمی برخوردار گشته است. در واقع بحث تاب آوری اجتماعی می گوید زمانی یک سیستم اجتماعی تاب آور است که بتواند مخاطرات موقت یا دائم را جذب کرده و خود را با شرایط به سرعت در حال تغییر، انطباق دهد؛ بدون از دست دادن کارکرد خود. در این مقاله سعی شده است به روش کتابخانه ای مروری بر کتب و مقالات معتبر علمی که در سال های اخیر در این حوزه منتشر شده اند، داشته و تعاریف تاب آوری اجتماعی و شاخص های اندازه گیری این مفهوم معرفی گردد. آگاهی از مباحث، تلاش و تجارب کشور های دیگر در این حوزه می تواند در سیاست گذاری ها، برنامه ریزی ها و حتی اقدامات اجرایی و ارزیابی آن ها مفید و موثر واقع شود.کلیدواژگان: تغییرات، مخاطرات، تاب آوری، آسیب پذیری، جوامع تاب آور، شاخص ها
-
صفحات 33-60با ورود تکنولوژی و وسایل ارتباط جمعی درخانواده ها، ارزش های اجتماعی خانواده ها تحت تاثیر قرار گرفته و موجب شده تا شاهد تغییراتی در رفتار و گفتمان نسل جوان باشیم. شبکه های اجتماعی مجازی و اینترنت مهم ترین این تکنولوژی ها می باشد که در دنیای امروز ما به گونه ای نفوذ کرده است که نمی توان زندگی بدون آن را تصور کرد، اما همین فضا آسیب های متعددی را با خود به دنبال داشته است که یکی از اصلی ترین این آسیب ها، در محیط خانواده و تغییر سبک زندگی و شکستن مرز باور ها و ارزش ها به خصوص در میان بانوان و دختران جوان است؛ قشری که قرار است مولد و پرورش دهنده ی نسل های بعدی باشند و با تغییر در هویتشان، می توان هویت نسل ایرانی را استحاله کرد. غرب و حاکمان فضای مجازی برای نیل به چنین هدفی، برنامه ریزی گسترده ای دارند. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر شبکه های اجتماعی با تاکید بر چهار مولفه (ویژگی) اصلی محیط تعاملی، فضای صمیمی و احساس رضایت، گروه ها، اجتماعات مجازی و محتوا و تولیدات شبکه های اجتماعی که منتج از این شبکه ها می باشد و تاثیر آن بر هویت نهاد خانواده صورت گرفته است. این پژوهش، کمی و از نوع توصیفی-تحلیلی است و از تکنیک پیمایش، در این مطالعه بهره گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش شامل همه شهروندان مناطق چهارده گانه شهر اصفهان است که به مراکز مشاوره روانشناسی در شهر اصفهان مراجعه کرده اند که محقق به کمک جدول مورگان 184 نفر از مراجعه کنندگان رابه روش نمونه گیری سهمیه ای غیر احتمالی به عنوان حجم نمونه انتخاب کرده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته شامل 26 گویه بوده که روایی آن مبتنی بر نظر نخبگان و پایایی آن به شیوه آلفای کرونباخ با ضریب 880/. که در سطح رضایت بخش است به دست آمد. نتایج حاصل از پژوهش، آشکار ساخت که بین شبکه های اجتماعی مجازی و هویت نهاد خانواده رابطه معناداری وجود دارد. بدین ترتیب که برخی ویژگی های شبکه های اجتماعی مجازی از جمله محیط تعاملی، فضای صمیمی و احساس رضایت، گروه ها و اجتماعات مجازی و محتوا و تولیدات شبکه های اجتماعی تاثیر غیر قابل انکاری بر هویت نهاد خانواده و ارزش های این نهاد مقدس دارد.کلیدواژگان: خانواده، شبکه های اجتماعی، هویت، فضای مجازی
-
صفحات 61-96سلامت اجتماعی می تواند به عنوان ارزیابی افراد از روابط اجتماعی شان، چگونگی واکنش دیگران به آن ها و چگونگی تعامل آن ها با نهادهای اجتماعی و اجتماع تعریف گردد. از سوی دیگر، کلان شهر ها با انبوهی از مشکلات و مسایل اجتماعی مرتبط با سلامت اجتماعی روبرو هستند که نیازمند توجه بیشتر به این موضوع است. با توجه به اهمیت روزافزون موضوع سلامت اجتماعی، پژوهش حاضر درصدد است ضمن بررسی این موضوع مهم، اقدام به واکاوی تعیین کننده های اجتماعی موثر بر سلامت اجتماعی نماید. این پژوهش در بین 400 نفر از شهروندان ساکن در منطقه 12 تهران انجام شد و برای تبیین نظری موضوع از دیدگاه نظری«کوری کییز و شاپیرو» استفاده شد. در بخش روش نیز با استفاده از روش پیمایش و ابزار سنجش پرسشنامه و روش نمونه گیری خوشه ایاقدام به تکمیل پرسشنامه گردید. نتایج نشان داد که چهار متغیر حمایت اجتماعی، کیفیت زندگی، امنیت اجتماعی و پایگاه اجتماعی-اقتصادی همگی با متغیر وابسته سلامت اجتماعی (در جایگاه متغیر وابسته) رابطه دارند و متغیر های مستقل برشمرده شده قادر به پیش بینی متغیر سلامت اجتماعی نیز بوده اند. بر این مبنا بیشترین میزان پیش بینی کنندگی مربوط به متغیر حمایت اجتماعی (با ضریب بتای 50/0) و پس از آن به ترتیب مربوط به متغیر های کیفیت زندگی (با ضریب بتای 24/0)، امنیت اجتماعی (با ضریب بتای 22/0) و پایگاه اجتماعی-اقتصادی (با ضریب بتای 10/0) بوده است. مهم ترین نتیجه تحقیق حاضر این است که مهم ترین نتیجه ای که می توان از پژوهش حاضر گرفت این است که سلامت اجتماعی بیشتر از آن که ناشی از بهبود شرایط فردی باشد، ناشی از بهبود شرایط اجتماعی است و هر چقدر میزان بهبود و اصلاح شرایط ساختاری جامعه افزایش یابد می توان انتظار داشت که سطح سلامت اجتماعی جامعه هم ارتقا یابد. در واقع، ارتقای سلامت اجتماعی وابستگی زیادی به ارتقای سطح کیفیت زندگی، حمایت اجتماعی، پایگاه اجتماعی-اقتصادی و امنیت اجتماعی دارد.کلیدواژگان: سلامت اجتماعی، حمایت اجتماعی، کیفیت زندگی، امنیت اجتماعی و پایگاه اجتماعی-اقتصادی
-
صفحات 97-137پژوهش حاضر، باهدف بررسی عوامل موثر بر مشارکت مرد می در ساماندهی بافت فرسوده شهری منطقه 3 شهر زاهدان تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی است. جمع آوری اطلاعات با دو روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق، محدوده بافت فرسوده منطقه 3 شهر زاهدان که مشتمل بر 61304 نفر و نمونه طبق فرمول کوکران 325 نفر تعیین گردید. تجزیه و تحلیل با کمک نرم افزار Spss و آزمون های آماری تحلیل عاملی، پیرسون و آزمون کروسکال والیس انجام گرفته است. نتایج تحلیل عاملی بیانگر آن است که اولین عامل به تنهایی 76/27 درصد از واریانس را تبیین می کند و عامل دوم 99/15 درصد، عامل سوم 20/10، عامل چهارم 61/7، عامل پنجم 56/6، عامل ششم 12/4، عامل هفتم 74/4، عامل هشتم 17/4 درصد از واریانس را محاسبه می کند. همچنین نتایج حاصل از آزمون پیرسون نشان داد که بین میزان مشارکت مرد می درروند ساماندهی بافت فرسوده با مولفه های میزان امکانات و خدمات شهری و اعتمادسازی رابطه معناداری وجود دارد. در نهایت نتایج آزمون کروسکال والیس حاکی از آن بود که محلات کارخانه نمک و غریب آباد به ترتیب، با میانگین رتبه های 59/136، 39/73 در بهترین و بدترین شرایط قرار داشتند.کلیدواژگان: بافت فرسوده، ساماندهی، مشارکت، اعتمادسازی، منطقه 3 شهر زاهدان
-
صفحات 139-170هدف از طراحی محیطی، همان آفرینش مکان هاست. اما در این میان «خارج از مکان» ها هم مهمند. با در دست داشتن این نقطه شروع، پرسش هایی درباره تعریف، بازشناسی، شالوده و موقعیت مکان ها و خارج از آن ها مطرح می شود؛ به گونه ای که شناسایی و تبیین تصورات مکان در راس امور قرار می گیرند. آیا فقط «مکان» ها رونق دارند یا «خارج از مکان ها» نیز پویا هستند و سرزندگی دارند؟در این تحقیق برای یافتن پاسخ، دو مفهوم به ظاهر متمایز «مکان» و «خارج از مکان» در شهر از دیدگاه روانشناسی محیط به طور تطبیقی مقایسه شده است. در این بین سیمای فیزیکی، فعالیت ها و معانی مواد خام هویت مکان هستند و دیالکتیک بین آن ها، روابط ساختاری بین این هویت است که گاه احساس می شود در «خارج از مکان ها» نیز بروز می یابند. در این پژوهش با استفاده از روش های تحلیل محتوای کیفی و تحلیل داده های برداشت شده با روش مطالعات میدانی به چیستی مفهوم مکان در شهر پرداخته می شود، تا معیار های تشکیل دهنده آن شناسایی شود. این معیارها برای ارزیابی «خارج از مکان» در شهر به کار گرفته شده است تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا «خارج از مکان» ها در شهر گاهی به اندازه«مکان» ها مهم و پر رونق اند. در این پژوهش که عمدتا با روش تحلیل محتوای کیفی انجام گرفته است، نتایج نشان می دهد تلاش برای حذف پدیده های «خارج از مکان» در شهر ها امری صددرصد مثبت به شمار نمی رود.کلیدواژگان: مکان، خارج از مکان، شهر، فضای شهری، روانشناسی محیطی
-
صفحات 171-202چکیده
با توجه به مطالعات متعدد که نشان از تاثیر متفاوت دینداری و نگرش های جنسیتی بر فرزندآوری و وجود تفاوت های جنسیتی در این حوزه دارد، این تحقیق با هدف بررسی و مقایسه تاثیر دینداری و نگرش های جنسیتی بر تعداد فرزندان قصد شده، به تفکیک جنسیت انجام شده است. جامعه آماری پیمایش، متاهلین شهر تهران بوده و با استفاده از فرمول کوکران و اثر طرح مطلوب، 1272 مرد و زن متاهل که سن زن در خانواده ایشان 15 تا 49 سال بود، انتخاب شده است. شیوه نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای و ابزار مورد استفاده پرسشنامه بوده و در تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد، گرایش افراد به دین نسبتا بالاست و نگرش های جنسیتی برابرطلبانه در سطح وسیعی دیده می شود. زنان دیندارتر از مردان بوده و نگرش های جنسیتی برابرطلبانه تری دارند. به طوری که حدود 60 درصد از مردان و 70 درصد از زنان دینداری متوسط و بالاتر و حدود 50 درصد مردان و 70 درصد زنان نگرش های جنسیتی برابرطلبانه در سطح بالا را گزارش کرده اند. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد تعداد فرزندان قصد شده در هر دو جنس متاثر از دینداری و نگرش های جنسیتی بوده و دینداری بیش از نگرش های جنسیتی بر تعداد فرزندان قصد شده اثرگذار است. الگوی تقریبا مشابهی در تاثیر دینداری و نگرش های جنسیتی بر قصد فرزندآوری در مردان و زنان وجود داشته، اما تفاوت های جنسیتی نیز مشهود است. نتایج تحقیق نشان می دهد اتخاذ سیاست های مناسب می تواند در رسیدن به جمعیت مطلوب کمک کننده باشد.کلیدواژگان: قصد فرزندآوری، دینداری، نگرش های جنسیتی، نظریه گذار دوم جمعیتی، نظریه تغییر ارزش های نسلی -
صفحات 203-235تامین رفاه عمومی تحت عنوان «سیاست های اجتماعی» از اهداف مهم نظام های سیاسی است، که معمولا بر اساس مبانی ریشه ای و پارادایم غالب در هر نظا می تنظیم و ارائه می گردد. در این پژوهش علمی تمرکز راهبردی بر اندیشه و آرا حضرت امام خمیتی (ره) در حوزه رفاه عمومی شده که با نفی پارادایم مادی گرایی سوسیالیستی و لیبرالیستی، در تجربه نظام مردم سالاری دینی می تواند به عنوان ارکان جهت ساز الگوی راهبردی در حوزه رفاه عمومی، مورد استفاده نسل جدید و آینده مدیریتی کشور و همچنین سایر کشور های اسلا می باشد. این تحقیق کاربردی و توسعه ای بوده و از لحاظ روشی از دسته پژوهش های آمیخته بوده که از روش تحلیل محتوا در آرا و اندیشه های امام خمینی (ره) با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی در بستر نرم افزار MAXQDA بهره برده است. جامعه آماری شامل کلیه اسناد و مدارک بالادستی مرتبط با اندیشه ها، آرا، نظریات، رهنمود ها و تدابیر حضرت امام خمینی (ره) برای رسیدن به ارکان جهت ساز الگوی راهبردی (دکترین، اهداف و سیاست ها) بوده که با نمونه گیری نظری در حوزه رفاه عمومی مورد بررسی بوده است. در مفصل بندی گفتمان امام خمینی (ره) دال مرکزی که مفاهیم و مقوله های دیگر را تحت تاثیر قرار داده، تامین عدالت در ساحت های مختلف است. سایر عناصر گفتمانی مرتبط با دال مرکزی رفع توامان نیاز های مادی و معنوی عموم، تکافل اجتماعی و استفاده از ظرفیت های مرد می و پرهیز از دخالت های غیر ضرور دولت، توسعه رفاه عمومی با اجرای برنامه مالی اسلام و ابتنا بر ظرفیت های درونی نظام، می باشد.کلیدواژگان: گفتمان امام خمینی (ره)، رفاه عمومی، گفتمان ولایت فقیه، الگوی راهبردی رفاه
-
Pages 1-31In recent years, especially after the financial crisis of 2008, the dangers and changes in the economic field have affected other areas, such as the political, environmental, and especially social spheres, and have increased the magnitude of the damage and social crisis. On this basis, discussions on social strengthening and resilience have been proposed alongside the other theories and ideas; and they have been met important positions in theoretical and academic principles. In fact, the social resilience debate says that once a social system is able to absorb temporary or permanent risks and can adapt itself to rapidly changing circumstances, it is resilient. This paper, based on documentary method tries to review the valid scientific papers and books, published in recent years, in order to introduce the definitions of social resilience and the indicators for measuring this concept. Awareness of the discussions, experiences and efforts of other countries in this field and also evaluation of them can be useful and effective in policy-making, planning, and even administrative actions.Keywords: Changes, Risks, Resilience, Vulnerability, Resilient Communities, Indicators
-
Pages 33-60With the advent of technology and mass media in the families, the social values of families have been affected and have led to changes in the young generation communication and behaviors. Today the virtual social networks are the most significant of those technologies which have the special role in our world that life cannot be imagined without them. The expansion of this space has caused several damages in the family environment such as lifestyle changes, breaking the boundaries of beliefs and values especially among our young girls and women. The group which is supposed to be breeder of the next generations and any change in their identity can cause destruction of Iranian generation identity. The West and the virtual space rulers have widespread plans to achieve such a goal.
This research examines the impact of social networks on the family identity with an emphasis on the four main components (The interactive environment, the intimate atmosphere, satisfaction of the groups and the virtual communities, the content and production of social networks resulting from these networks). This research is quantitative and descriptive-analytic one which applies survey technique. The results of the research revealed that there is a significant relationship between virtual social networks and the identity of the family institution. So that some of the features of virtual social networks such as the interactive environment, intimate atmosphere and satisfaction, groups, and virtual communities, and the production of social media networks have an undeniable impact on the identity of the family institution and the value of this holy institution.Keywords: Family, Social Networks, Identity, Virtual Space -
Pages 97-137The purpose of this study is to determine the factors affecting public participation in organizing urban waste falls in the 3rd zone of Zahedan. The research method is descriptive-analytic and its type is applied. Data collection was done by documentary and survey method (questionnaire) The statistical population was the worn out area of Zahedan district 3, consisting 61304 people and the sample was 325 according to Cochran formula. Analysis was performed using SPSS software, Factor analysis, Pearson and Kruskal Wallis tests.
The results of factor analysis show that the first factor alone identifies 27.76% of the variance, and the second factor is 15.199%, the third factor is 10.10, the fourth factor is 7.61, the fifth factor is 56.6, the factor 6 is 12 / 4, factor VII, 74.4, factor eighth, calculates 17.4 percent of the variance. Also, the results of Pearson's test showed that there is a significant relationship between the amount of public participation in the management of the worn out texture with the components of the amount of facilities and services and trust and confidence. Finally, the results of Kruskal-Wallis test indicated that the neighborhoods of salt factory and Gharib Abad were ranked at 136.59, 73.39 in the best and worst conditions, respectively.Keywords: Worn Texture, Organizing, Participation, Trust, 3rd District of Zahedan -
Pages 139-170The aim of environmental design is the creation of places. But in the meantime, "out of places" is also important. With this starting point, questions are asked about the definition, recognition, foundation, and location of places and outside them, so that identifying and explaining the imagination of the place would be at the top of the affair. Are only "places" booming, or "out of places" are also dynamic and refreshing? In this study in order to find an answer, the two seemingly distinct concept of "place" and "out of place" in the city are compared in a comparative perspective of environmental psychology. In this context, the physical image, activities and meanings are raw materials of the place identity and the dialectics between them is the structural relationship between this identity, which is sometimes felt to occur in "out of places." In this research, applying qualitative content analysis methods and by through analyzing the data extracted by the field studies method, the concept of place in the city is discussed in order to identify its constituent criteria. These criteria are used to evaluate "out of place" in the city to answer the question why "out of places" in the city are sometimes as important as "places". The results of this study, which are mainly based on the qualitative content analysis method, show that efforts to remove "out-of-place" phenomena in cities are not completely positive.Keywords: Place, Out of Place, City, Urban Space, Environmental Psychology
-
Pages 171-202According to numerous studies that show different effects of religiosity and gender attitudes on the childbearing intention and gender differences in this area, this study aims to assess the impact of religiosity and gender attitudes on the number of children intended. Survey statistical population, was married people in Tehran and using cochran formula and suitable design effect has been selected 1272 married men and women so that age of women in their family was 15 to 49 years. The multi-stage cluster sampling method and questionnaire were used and Pearson correlation and path analysis were used to analyze the data. Survey was conducted through multi-stage cluster sampling and questionnaire instrument while Pearson Correlation and Path analysis were employed for data analysis. The findings indicate that tendency of people toward religion is relatively high and gender equality attitudes are widely seen. Women are more religious and egalitarian than men, so that about 60 percent of men and 70 percent of women have modest and higher religiosity and about 50 percent of men and 70 percent of women report high-level gender equality attitudes. The results of path analysis indicate that the number of children descended in both sexes is influenced by religiosity and gender attitudes, and religiosity has an impact on the number of children being targeted more than gender attitudes. the same pattern were observed in the influence of religiosity and gender attitudes on childbearing intention and gender differences were also observed. Research results suggest that adopting appropriate policies can be helpful in achieving the desired population.Keywords: Childbearing Intention, Religiosity, Gender Attitudes, The Second Demographic Transition Theory, Generational Values Change Theory
-
Pages 203-235Providing public social welfare, entitled "Social Policies," is one of the major goals of political systems, which is usually set up based on the root basics and dominant paradigm. In this research, a strategic focus is on the thoughts of Imam Khomeini in the field of public welfare, which, by negating the socialist and liberal materialism paradigm to institutionalize religious democracy can be used as a pillar of the strategic public welfare policy for new generation and future management of the country as well as other Islamic countries. By using open, axial and selective coding in MAXQDA software. The statistical population includes all the upstream documents related to Imam Khomeini's thoughts, views, ideas, guidelines, and measures to reach directional pillars of strategic patterns (doctrine, goals and policies) being investigated by theoretical sampling in the area of public welfare. In the articulation of Imam Khomeini's discourse, the central concept which affects other concepts and themes, is the establishment of justice in various field. Other elements of the discourse associated with the central concept are providing the material and spiritual needs of the public, preparing the use of social capacities and the avoidance of unnecessary government intervention, developing public welfare through the implementation of Islamic financial program and processing the foundation of internal capacities System.Keywords: Imam Khomeini's Discourse, Public Welfare, Faqih Leadership, Welfare Strategic Pattern
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.