فهرست مطالب

محیط زیست جانوری - سال دوم شماره 2 (تابستان 1389)

فصلنامه محیط زیست جانوری
سال دوم شماره 2 (تابستان 1389)

  • بهای روی جلد: 30,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/06/25
  • تعداد عناوین: 9
|
  • منا ایزدیان، بهروز عباس زاده صفحه 1
    در پژوهش حاضر ثبت اطلاعات برخی از ویژگی های خونی در سنجاب بلوچی با نام علمی Funambulus pennantii که یکی از گونه های جانوری منحصر بفرد در ایران (استان سیستان و بلوچستان) بشمار می آید، طی یک بررسی یکساله، از بهمن 1386 تا بهمن 1387 در استان سیستان و بلوچستان انجام شد. اطلاعات مربوط به گونه و زیست سنجی آن از طریق گرفتن یا صید توسط دام یا تله گذاری انجام پذیرفت. در طول عملیات میدانی جمعا 40 نمونه صید شد (23 نر و 17 ماده) که بدون هر گونه نشانه ای از بیماری بودند. بررسی های آماری انجام شده، نشان داد که (میانگین ± انحراف معیار) عبارت بود از: میزان نوتروفیل برابر با 51/11±64/61، میزان لنفوسیت برابر 65/11±91/36، میزان منوسیت 1±3، میزان ائوزینوفیل 81/0±67/1، تعداد گلبولهای قرمز (lμ/106×)58/0±2/6 و تعداد گلبولهای سفید (lμ/103×)25/1 ± 5/5) بود. سپس تفاوت میانگین صفات خونی بین دو جنس با استفاده از آزمون t مورد بررسی آماری قرار گرفت و نتایج حاکی از عدم معنی دار بودن تفاوت کلیه صفات خونی بین دو جنس از نظر آماری بود.
    کلیدواژگان: سنجاب بلوچی، Funambulus pennantii، ویژگی های خونی
  • شاهرخ پاشایی راد، هانیه سعیدی، بهروز ابطحی، بهرام کیابی صفحه 9
    دوکفه ای خوراکی Amiantis umbonella در سواحل گلی- ماسه ای قسمت های شمالی خلیج فارس، بندرعباس حضور دارد و یکی از گونه های فراوان در این مناطق می باشد. در این مطالعه نمونه برداری از این دوکفه ای (240 عدد دوکفه ای)، آبهای سطحی (12 نمونه آب) و رسوبات (12 نمونه رسوب) در دو فصل تابستان و زمستان 1388(یکبار نمونه برداری در هر فصل) در دو ایستگاه (ایستگاه اول، پارک غدیر، ́20 °56 طول شرقی و ́11 ° 27 عرض شمالی و ایستگاه دوم، نخل ناخدا، ́23 °56 طول شرقی و ́10 ° 27 عرض شمالی) از ساحل گلشهر بندرعباس انجام پذیرفت. میزان تجمع 8 فلز Fe،Mg، Zn، Pb، Cd،Ag، As و Cu در قسمت های مختلف بدن دوکفه ای ها، آبهای سطحی و رسوبات منطقه مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به کمبود اطلاعات روی تجمع فلزات در ماکروبنتیک های این مناطق، مطالعه حاضر گزارش اولیه ای از میزان تجمع فلزات سنگین در این دوکفه ای حفار است. با توجه به نتایج بدست آمده هیچ تفاوت معنی داری در تجمع فلزات سنگین در دوکفه ای ها بین دو ایستگاه و دو فصل مشاهده نگردید (05/0P≥). حداکثر و حداقل تجمع فلزات در دوکفه ای ها بترتیب مربوط به فلز Mg (7823±10000 میکروگرم بر گرم وزن خشک) و فلز Ag (0/00±3/0< میکروگرم بر گرم وزن خشک) می باشد. در کل فلزهای Mg و Ag بترتیب بیشترین و کمترین فراوانی را در دوکفه ای، آبهای سطحی و رسوبات منطقه داشتند. این دوکفه ای با توجه به تجمع برخی فلزات در قسمتهای مختلف بدن با غلظت های بیشتر از آب و رسوب، می تواند بعنوان یک شاخص زیستی (Bioindicator) برای فلزاتAs، Pb،Cu، Ag و Zn معرفی شود. بین تجمع فلزات در دوکفه ای، آب و رسوب ارتباط معنی داری وجود داشت (05/0P≤). همینطور میان تجمع فلزهای Cd، Pb و Agو طول دوکفه ای همبستگی مثبت معنی داری وجود داشت (05/0P≤).
    کلیدواژگان: فلز سنگین، دوکفه ای خوراکی، Amiantis umbonella، بندرعباس، خلیج فارس
  • مهدی بکشلو، سیامک یوسفی سیاهکلرودی، سید ناصر موسوی، هوشنگ لطف الهیان صفحه 23
    در این تحقیق ترکیبات شیمیایی (ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام، انرژی خام، کلسیم و فسفر) و ارزش انرژی قابل متابولیسم (AME، AMEn، TME، TMEn) پودر لارو قورباغه (Rana ridibundus) جهت استفاده در تغذیه طیور مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این کار ابتدا لاروها بوسیله یک تور دستی از آبگیرها و برکه های مختلف جمع آوری گردیدند و زیر نور آفتاب و در روی توری که برای خشک شدن قرار داده شدند و در مدت 2 روز کاملا خشک گردیدند. سپس نمونه ای از پودر لارو قورباغه به آزمایشگاه تغذیه دام و طیور موسسه تحقیقات علوم دامی کشور ارسال و ترکیبات شیمیایی آن به روش AOAC و انرژی قابل متابولیسم آن به روش Sibbald مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان دادند که ترکیبات شیمیایی آن شامل: ماده خشک 93/96 درصد، پروتئین خام 80/30 درصد، چربی خام 73/7 درصد، کلسیم 5/5 درصد، فسفر 9/0 درصد، سدیم 72/0 درصد و انرژی خام 4700 کیلوکالری در کیلوگرم ماده خشک می باشد. همچنین AME، AMEn، TME و TMEn آن بترتیب برابر با 3851، 3667، 4561 و 4050 کیلوکالری در کیلوگرم، بصورت مصرف شده (As Fed) تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان دادند که با توجه بوجود آبگیرها و برکه های زیاد در مناطق مختلف کشور، بخصوص مناطق شمالی، می توان از پودر لارو قورباغه تا حدودی در جیره های غذایی طیور استفاده کرد.
    کلیدواژگان: پودر لارو قورباغه، ترکیبات شیمیائی، انرژی قابل متابولیسم، طیور
  • رضا عباسپور نادری، تورج ولی نسب، غلامحسین وثوقی، شهلا جمیلی صفحه 29
    در این تحقیق از کشتی تحقیقاتی فردوس یک به مدت 20 روز طی شهریور و مهر 1388 استفاده شد و نمونه برداری از طریق روش مطبق تصادفی با تعیین 119 ایستگاه در سطح دریای عمان در 7 منطقه (اشکوب) و 4 لایه عمقی یعنی 20-10 و 30-20 و 50-30 و 100-50 متر انجام شد. آمار و اطلاعات مورد نظر درفرمهای پیش بینی شده ثبت گردیدند و با استفاده از نرم افزارهای Excel و Arc View GIS مورد پردازش قرار گرفتند.100 گونه، جنس یا گروه آبزی در ترکیب صید ترال کف دریای عمان شناسایی شد که در گروه آبزیان کفزی تجاری و غیرتجاری قرار می گیرند. میزان کل توده زنده آبزیان موجود در این تحقیق معادل 7/52472 تن برآورد گردید که 7/31651 تن آن مربوط به آبزیان کف زی تجاری است که نسبت حدود 60 درصد از توده زنده کل را شامل می شود. با مقایسه میزان توده زنده در لایه های عمقی دریای عمان نیز مشخص گردید که حداکثر مقدار توده زنده در لایه عمقی 100-50 متر و پس از آن در لایه عمقی 20-10 متر وجود دارد. بررسی وضعیت میزان صید بر واحد سطح (CPUA) به تفکیک مناطق هفتگانه دریای عمان نیز نشان داد که مشابه توده زنده، منطقه F (سیریک تا جاسک) با میانگین 20162 کیلوگرم بر مایل مربع دریایی در جایگاه اول قرار داشته و لایه 20-10 متری این منطقه معادل 6/1 برابر مقدار CPUA در اعماق 100-50 متر آن می باشد.
    کلیدواژگان: توده زنده، ترال کف، ماهیان کفزی، CPUA، دریای عمان
  • ریحانه عسکری، بهروز بهروزی راد، اولیا قلی خلیلی پور، اعظم یاحقی صفحه 41
    پرندگان بعنوان یکی از عناصر تشکیل دهنده پارکهای شهری دارای اهمیت می باشند. به همین دلیل پرندگان 9 پارک شهر اهواز در دو فصل زمستان 1388و بهار 1389 شناسایی شدند. در این پارکها، 92 گونه متعلق به 31 خانواده و 9 راسته از پرندگان حضور داشتند. بیشترین تنوع گونه ای شانون وینر (78/3) در فصل زمستان در پارک دولت بودکه می تواند نشان دهنده شرایط متعادل در محیط باشد. بیشترین غنای گونه ای مارگالف (07/6) نیز در زمستان در پارک دولت مشاهده شد. بیشترین یکنواختی گونه ای هیل (84/0) در فصل زمستان در پارک شهروند بود که نشان دهنده پخش یکنواخت گونه ها در این پارک می باشد وکمترین میزان یکنواختی گونه ای هیل (45/0) در فصل بهار در پارک دولت مشاهده شد. نتایج آنالیز واریانس دوطرفه نشان داد که بین فصول زمستان و بهار از نظر شاخص غنای گونه ای منهینیک و شاخص یکنواختی گونه ای هیل و سمیپسون تفاوت معنی دار وجود داشت. 9 پارک نیز براساس آزمون دانکن به احتمال 95 درصد از نظر شاخص های یکنواختی گونه ای تفاوت معنی دار داشتند که این امر نشان دهنده شرایط غیریکسان در بین مناطق مورد مطالعه و تفاوت در نظام های مدیریتی این پارکها می باشد.
    کلیدواژگان: شاخص های تنوع زیستی، پرندگان، پارکها، اهواز
  • حسین عمادی، پریسا امانی نژاد*، مژگان امتیازجو، همایون حسین زاده صحافی صفحه 57

    هدف از این تحقیق، تعیین میزان غلظت بتاکاروتن و تاثیر جلبک دونالی یلا (Dunaliella salina) بر تغییرات رنگ پوست ماهیان قزل آلای رنگین کمان می باشد. ماهی ها در 5 تیمار با تراکم جلبک دونالی یلا خالص با سطوح صفر (شاهد)، 5، 7، 9 و 11 گرم در کیلوگرم غذا به مدت 3 ماه تغذیه و در انتهای ماه سوم 10 نمونه بطور تصادفی برداشت شد و پس از نمونه گیری از پوست قسمت بالای خط جانبی، حد فاصل باله پشتی و مخرجی به آزمایشگاه دانشکده شیمی انتقال یافتند و پوست ماهیان از نظر رنگ مورد سنجش اسپکتوفتومتری قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی نشاندهنده تاثیر جلبک دونالی یلا بر رنگ پوست ماهیان قزل آلای vنگین کمان بود، بطوریکه غلظت رنگدانه بتاکاروتن با افزایش مقدار جلبک دونالی یلا و زیاد شدن وزن افزایش یافت و وزن نهایی در تیمار 4 بطور معنی داری بیشتر از سایر تیمارها بود و با تیمار 1 دارای اختلاف آماری معنی داری بود (05/0>P). لازم بذکر است که بیشترین غلظت رنگدانه بتاکاروتن در تیمار 4 مشاهده گردید و این نشاندهنده رایطه مستقیم بین افزایش وزن با افزایش غلظت بتاکاروتن در پوست می باشد. توجه به نتایج حاضر نشان می دهد که در بازه صفر تا 11 گرم در کیلوگرم از وزن خشک جلبک، بالاترین مقدار ذخیره سازی بتاکاروتن در پوست، در تیمار 4 مشاهده شد که بطور معنی داری بیشتر از سایر تیمارها بود. نتایج آزمایش نشان داد که بتاکاروتن طبیعی این جلبک باعث افزایش رنگدانه در پوست ماهیان قزل آلای رنگین کمان می شود.

    کلیدواژگان: جلبک دونالی یلا، Dunaliella salina، بتاکاروتن، ماهی قزل آلای رنگین کمان
  • کاوان نیک دل، سیامک یوسفی سیاهکلرودی، قباد عسگری جعفرآبادی صفحه 67
    در تحقیق حاضر مطالعه فیلوژنتیک جمعیت گوسفند وحشی تنگ صیاد (استان چهارمحال و بختیاری) وکرایی (استان خوزستان) با استفاده از 5 نشانگر ریزماهواره ای (OARAE129،LSCV38،MCMA2،MCM63،BM6444) در سال 1388 به مدت یکسال انجام شد. واکنش هایPCR برای تمامی 5 نشانگر مورد مطالعه بخوبی انجام و هر نشانگر مورد بررسی قرار گرفت. در جمعیت گوسفند وحشی دو منطقه مورد مطالعه، نشانگرهای MCM63، LSCV38، OARAE129 انحراف بسیار معنی داری را از تعادل هاردی- واینبرگ نشان دادند و 60 درصد جایگاه ها پلی مورف که شامل 3 نشانگر LSCV38، MCM63، OARAE129 می باشد و2 نشانگر BM6444، MCMA2مونومورف بودند. پایین بودن میانگین تعداد آلل به ازای هر جایگاه (6/1 آلل) نشاندهنده پایین بودن سطح تنوع ژنتیکی در گوسفندان وحشی مورد نظر می باشد. برای محاسبه فاصله ژنتیکی بین دو جمعیت گوسفند وحشی از شاخص Nie (1987 و 1972) استفاده گردید که براساس آن جمعیت گوسفند وحشی منطقه تنگ صیاد و کرایی دارای تشابه ژنتیکی بالایی (9615/0) و (9771/0) و فاصله ژنتیکی پایینی (0392/0) و (0232/0) داشتند. بوجود سطح متوسط هتروزایگوسیته مشاهده شده نیز نشا ندهنده خطری است که آینده و بقای این حیوان وحشی را تهدید می کند.
    کلیدواژگان: گوسفند وحشی، نشانگرهای ریزماهواره، تنوع ژنتیکی، هتروزایگوسیتی، فاصله ژنتیکی
|
  • Mona Izadian, Behrouz Abbaszadeh Page 1
    In this study, Species data recording blood characteristics of Baluchi Squirrel, as one of the unique species in Iran (Sistan-Balouchestan province) were conducted from Feb. 2008 to Feb. 2009. In addition to monitor, forty samples were caught by catch or trapped (23 male and 17 female) that had not signs of disease. Statistical analysis showed that (mean ±SD) were: the amount of neutrophils 61.64±11.51, Lymphocyte 36.91±11.65, monocytes 3.00±1.00, eosinophils 1.67±0.81, RBC count 6.20±0.58 (×106µ/l), WBC 5.5±1.25 (×103µ/l). Average difference between the sexes blood characteristics using t-test showed no significant differences between the two sexes in all the traits.
  • Shahrokh Pashaei Rad, Hanieh Saeedi, Behrooz Abtahi, Bahram Kiabi Page 9
    Edible clam Amiantis umbonella inhabits sandy-muddy coast in Bandar Abbas, northern Persian Gulf,. In this study specimens of this clam (240 specimens), water (12 samples) and sediment (12 samples) in summer and winter along two stations (first station, Park-e-Qadir, 56° 20⁄ E and 27° 11⁄ N and second station, Nakhl-e-Nakhoda, 56° 23⁄ E and 27° 10⁄ N) were collected from Golshahr coast of Bandar Abbas. The concentrations of 8 metals (Fe, Mg, Zn, Pb, Cd, Ag, As and Cu) in different parts of clam’s body, coastal water and sediment were determined. Regarding a few information on metal concentration in macro-benthic animals in this area, this study can be first provides report of metal concentration in this clam. There were no significant relationships between different stations and different seasons (P≥0.05). The maximum and the minimum metal concentrations in clams were belonged to Mg (10000±7823 µgg-1drywt) and Ag (<0.3±0.00 µgg-1drywt), respectively. Mg and Ag had the maximum and minimum concentrations in clam, water and sediment. There was a significant relationship between metal concentration in clam, coastal water and sediment (P≤0.05). There was also a significant positive correlation between clam’s length and the concentrations of Cd, Pb and Ag (P≤0.05). According to the high metal concentration in different parts of clam’s body, this clam can be introduced as a bioandicator for As, Pb, Cu, Ag and Zn.
  • Mehdi Bakeshlou, Siamak Yousefi Siahkalroodi, Seyed Naser Mousavi, Houshang Lotfollahian Page 23
    In this study, chemical composition (dry matter, crude protein, crude fat, crude energy, calcium and phosphorus) and metabolizable energy values (AME, AMEn, TME, TMEn) frog larvae powder (Rana ridibundus) for use in poultry nutrition were collected. So first we collected larvae by a tour from various dewatering and pond and then, placed them to sun exposed until dry completely which takes 2 days to dry. Then, a sample of frog larvae powder send to laboratory of Animal Science Research Institute and chemical composition evaluated by AOAC method and energy metabolism by Sibbald method. Results showed that 96.93% of dry matter, crude protein 30.80 percent, crude fat 7.73 percent, calcium 5.5 percent, phosphorus 0.9 percent, sodium 0.72 percent and crude energy 4700Kcal kg is in dry matter. The AME, AMEn, TME and TMEn were 3851, 3667, 4561 and 4050 Kcal/kg, respectively as fed was determined. The results showed that existence of dewatering and large ponds in various regions of the country, especially in northern regions, frog larvae powder can be partly used in poultry nutrition.
  • Reza Abbaspour Naderi, Gholamhossein Vosoughi, Tooraj Valinasab, Shahla Jamili Page 29
    In this study, we used "Ferdows 1" research vessel and sampling conducted on random basis, through 119 sampling stations in 7 zones with 4 deep-sea layers as: 10-20, 20-30, 30-50 and 50-100 meters, throughout the Oman Sea. Achieved data recorded in pre-schemed forms and processed through "Excel" and "Arc View GIS" soft wares. One hundred species or genus identified in bottom trawl catch composition which categorized as commercial and non-commercial species. The total biomass of aquatics in bottom trawl net estimated as 52472.7 Mt. 60% of this amount allocated to commercial demersal species with 31651.7 Mt. Comparing biomass rates in the Oman Sea layers, it is determined that the maximum biomass rate is in 50-100 and 10-20 meter layers, respectively. Study of CPUA in 7 zones of the Oman Sea revealed that identical to biomass, zone F (Sirik to Jask) positioned first with 20162 Kg per square nautical mile. For 10-20 meter layer, CPUA is 1.6 folded in 50-100 meter depth.
  • Reihaneh Askari, Behrouz Behrouzi Rad, Olyagholi Khalilipour, Azam Yahaghi Page 41
    The birds are one of the important elements of urban parks. We identified the birds of green spaces in 9 main parks during winter and spring 2010. In these parks, there were 92 species belonging to 31 families and 9 orders. The most Shannon Wiener diversity species (3.78) was in winter in Dolat Park which showed a stable condition in this park. The most Margalef species aboundance (6.07) was in winter and in the same park. The utmost Hill species evenness (0.84) was in winter in Shahrvand Park which showing even distribution of species, and the least Hill species eveness (0.45) was in spring in Dolat Park. The two-ways ANOVA results showed there were significant differences between winter and spring seasons in Menhinich Index and Simpson and Hill Indexes for species aboundance. According to Duncen test in chance of 95% there were significant differences in evenness species point of view in these 9 parks and results showed condition was not even between studied areas and also there were differences in parks systems management
  • Hossein Emadi, Parisa Amaninejad, Mozhgan Amtiyazjoo, Homayon Houseinzadeh Sahafi Page 57

    This study was conducted to measure density of β-carotene and the effects of Dunaliella algae on color skin changes of the rainbow trout. Rainbow trout were separated in five equal groups and were fed for three months with diets containing 0, 5, 7, 9 and 11g of pure dried Dunaliella in each kilogram of food, respectively. Skin samples were taken from 10 random collected fish, at the end of third months of culture and after sampling from high part of lateral line, between dorsal and anal fin, the samples send to the laboratory to measure skin factors. The colors of fish skin measured by spctophotometri.Results indicated that by increasing of Dunaliella aglae and growing weight, the density of β-carotene was also increased. Treatment 4 had highest effect on growing weight of fish and had significantly difference with other treatment, especially with treatment 1 (P<0.05). Results also showed that increasing skin of treatment 4 had highest reserving of β-carotene in skin, within the limits of 0 to 11 and Dunaliella aglae containing β-carotene, has favorable effects on increasing skin color of rainbow trout.

  • Kavan Nikdel, Siamak Yousefi Siahkalroodi, Qobad Asgari Jafarabadi Page 67
    The phylogenetic study of Tangsayad and Kerayi wild sheep populations was conducted by using 5 microsatellite markers (BM6444, MCM63, MCMA2, LSCV38, and OARAE129). The PCR responses for all 5 markers were done truly and each marker was checked. The OARAE129, LSCV38, MCM63 markers showed a meaningful deviation from Hardy-Weinberg equilibrium in wild sheep populations, and 60% of Poly Morf locus which contains 3 LSCV38, MCM63, OARAE129 markers, and the two MCMA2 and BM6444 markers were Mono Morf. Low average of Allel for any locus (1.6 Allel) showed the low genetic diversity of wild sheep. Nie (1972, 1978) indicators were used to obtain the genetic distance between two wild sheep populations, which showed the high genetic similarity (0.9615) and (0.9771) and low genetic distance (0.0392) and (0.0232) in Tangsayad and Karayi wild sheep populations. Observing the average heterozygosity showed that life and the future of these animals are in danger.
  • Roxana Fallahi, Hanieh Saeedi, Mona Izadian Page 79

    This study was carried out in conversation area "Khojir", east of Tehran in October 1998. Specimens of Chironomus sp. and G. fasciatus were collected by a 0.04µ mesh size net and transferred to Shilamayesh Consulting Engineer Company lab and kept in refrigerator. Then, the number of casualty for both species in different cultures including cobblestone, sand, weed and rotten leaves have been counted and tested for feeding responses. In a 62 days period of the study, the maximum casualty numbers of G. fasciatus (26) was found in sand culture; whereas, for Chironomus sp. was in cobblestone by a number of 30. The minimum casualty amount of Chironomus sp. and Gammarus fasciatus were 9 and 18 in an algal culture, respectively. There was no significant difference before and after feeding for both Chironomus sp. and G. fasciatus. Also there was no significant difference between different cultures and the amount of casualty. This study aims to investigate the possibility of keeping Chironomus sp. and G. fasciatus in vitro in order to feed cultured fish.