فهرست مطالب

تولیدات دامی - سال بیستم شماره 1 (بهار 1397)

مجله تولیدات دامی
سال بیستم شماره 1 (بهار 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/03/31
  • تعداد عناوین: 15
|
  • مقاله پژوهشی
  • اردشیر محیط *، زهرا علیمرادی تمرین، حسن درمانی کوهی، نوید قوی حسین زاده صفحات 1-14
    به منظور بررسی اثر آنزیم زایلاناز و اسانس باریجه برعملکرد تولیدی و میکروفلور روده جوجه های گوشتی، از تعداد 160 قطعه جوجه یک روزه سویه راس 308 در قالب یک طرح کاملا« تصادفی با آرایش فاکتوریل2×2، با چهار تکرار و 10 قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی به مدت 42 روز، استفاده شد. فاکتورها شامل آنزیم زایلاناز در دوسطح (0و2/0گرم) و اسانس باریجه در دوسطح (0و1/0گرم) بود که به هر کیلو جیره مصرفی اضافه شد. در طول دوره پرورش وزن بدن، مصرف خوراک، ضریب تبدیل غذایی و تلفات به صورت دوره ای اندازه گیری شد. در روزهای 21 (میان دوره) و 42 (پایان دوره) 2 قطعه جوجه از هر تکرار جهت تعیین خصوصیات لاشه کشتار شدند و به منظور بررسی جمعیت میکروبی باکتری اشرشیاکلی و لاکتوباسیلوس ایلئومی، از مواد داخل روده جوجه های ذبح شده نمونه گیری شد. افزودن آنزیم سبب افزایش وزن و بهبود ضریب تبدیل خوراک در دوره رشد ونیز بهبود ضریب تبدیل در کل دوره آزمایش شد (05/0PP). بطور کلی نتیجه گیری می شود که استفاده از مخلوط آنزیم و اسانس می تواند برای بهبود عملکرد جوجه های گوشتی قابل توصیه باشد.
    کلیدواژگان: اسانس باریجه، آنزیم زایلاناز، جوجه های گوشتی، عملکرد، میکروفلور
  • مهدیه طاهری، رضا طهماسبی *، محمد مهدی شریفی حسینی، امید دیانی صفحات 15-27
    این پژوهش به منظور بررسی اثر استفاده از تفاله شیرین بیان سیلو شده با خرمای ضایعاتی بر فراسنجه های تخمیری شکمبه، فراسنجه های خونی و تولید پروتئین میکروبی با چهار راس بز نر رایینی در قالب طرح چرخشی در چهار دوره 21 روزه انجام شد. تفاله شیرین بیان با سطوح صفر، پنج، 10 و 15 درصد از خرمای ضایعاتی بدون هسته مخلوط و به مدت 45 روز در بشکه هایی با گنجایش 40 لیتر سیلو گردید. چهار جیره آزمایشی شامل (1) جیره شاهد (دارای 20 درصد سیلاژ تفاله شیرین بیان بدون خرمای ضایعاتی) و (2) جیره دارای 20 درصد سیلاژ تفاله شیرین بیان محتوی پنج درصد خرما ضایعاتی ، (2) جیره دارای 20 درصد سیلاژ تفاله شیرین بیان محتوی 10 درصد خرما ضایعاتی و (4) جیره دارای 20 درصد سیلاژ تفاله شیرین بیان محتوی 15 درصد خرمای ضایعاتی بود. سیلو کردن تفاله شیرین بیان با خرما موجب افزایش معنی داری ماده خشک گردید و با افزایش مقدار خرمای ضایعاتی، نقطه فلیگ سیلاژ به طور خطی افزایش یافت (05/0>P). جمعیت گونه های پروتوزوآی سلولولیتیک در مایع شکمبه، غلظت تری-گلیسیرید، آلبومین و کراتینین خون به صورت معنی داری افزایش یافت (05/0>P). میانگین دفع کل مشتقات پورینی در بز های تغذیه شده با جیره دارای سیلاژ با 10 و 15 درصد خرما بیشتر از جیره شاهد بود (05/0>P). کمترین میزان تولید پروتئین میکروبی در بز های تغذیه شده با جیره دارای سیلاژ تفاله شیرین بیان بدون خرمای ضایعاتی مشاهده گردید (05/0>P). بنابراین نتیجه گیری می-شود که می توان از تفاله شیرین بیان سیلو شده با خرمای ضایعاتی به عنوان ماده خوراکی با ارزش در تغذیه دام استفاده کرد.
    کلیدواژگان: افزودنی خوراکی، پروتوزوا، فراسنجه های شکمبه، فراورده فرعی، مشتقات پورینی
  • حمید مرزبانی، حسین مرادی شهربابک *، محمد مرادی شهربابک صفحات 29-41
    این مطالعه به منظور محاسبه الگوی عدم تعادل پیوستگی و تعیین ساختار بلوک های هاپلوتیپی برای 93 راس گاو نژاد سرابی با استفاده از اطلاعات نشانگرهای SNP حاصل از CHIP 40k SNP- شرکت ایلومینا انجام شد. بعد از تعیین ژنوتیپ و کنترل کیفیت داده های ژنومی، 27386 SNP روی کروموزوم های اتوزومی جهت آنالیز های بعدی مورد استفاده قرار گرفت. عدم تعادل پیوستگی با استفاده از دو آماره r2 و ''D اندازه گیری شد. در این مطالعه میانگین r2 و ''D برای جفت SNP ها در دامنه کمتر از 5/2 کیلو جفت باز به ترتیب با مقادیر 505/0 و 927/0 حداکثر و میانگین r2 و ''D برای جفت SNP ها در دامنه Mb5-2 به ترتیب با مقادیر 064/0، 486/0 حداقل بود. در ژنوم گاو سرابی 582 بلوک هاپلوتیپی مشاهده شد. درصد پوشش SNP ها در بلوک های هاپلوتیپی از کل SNP ها 73/6 درصد بود که 83/0 درصد (43/21 مگا جفت باز) از ژنوم اتوزومی توسط این بلوک های هاپلوتیپی پوشش داده شد. اندازه موثر جمعیت در طی چهار نسل قبل حدود40 راس برآورد شد. تعداد کم بلوک های هاپلوتیپی و همچنین LD پایین به دست آمده در جمعیت گاو سرابی نشان دهنده تنوع بالا در این جمعیت است. با توجه به نتایج و تعداد بلوک های هاپلوتیپی در این نژاد، در نظر گرفتن بلوک های هاپلوتیپی برای انتخاب ژنومی باعث بهبود نتایج و افزایش دقت می شود لذا توصیه می گردد در راستای مطالعات ژنومیکی به جای استفاده از تک نشانگرها از بلوک های هاپلوتیپی استفاده شود
    کلیدواژگان: انتخاب ژنومیک، چند شکلی تک نوکلئوتیدی، کروموزوم های اتوزومی، گاو سرابی، مطالعات ارتباطی ژنوم
  • فیروز عسگری، مصطفی یوسف الهی *، حسن فضائلی صفحات 43-53
    هدف از این تحقیق، استفاده از نیام کهور در جیره بزهای شیرده با استفاده از 20 راس بز تالی شیرده با میانگین وزن 5/2±34 کیلوگرم بود. بزها به دو گروه (گروه با جیره شاهد و گروه با جیره حاوی نیام کهور) 10 راسی تقسیم شدند و به-مدت 12 هفته تغذیه شدند. جیره ها براساس نیاز بزغاله ها از دوبخش علوفه و کنسانتره به نسبت مساوی تهیه شد. میزان نیام کهور در کل جیره آزمایشی 25/19 درصد بود. در ابتدای آزمایش و سپس هر دو هفته یک بار بزها به طور انفرادی توزین شدند و تغییرات وزن آن ها محاسبه شد. هم چنین، میزان شیر تولیدی به طور هفتگی و ترکیبات شیراندازه گیری شد. میانگین تولید شیر روزانه و درصد چربی آن در بزهای تغذیه شده با جیره شاهد و جیره حاوی نیام کهور به ترتیب 550 و570 گرم و 24/3 و 39/2 درصد بود که تفاوت معنی داری نداشتند. هم چنین، ترکیبات شیر (چربی، پروتئین، خاکستر، ماده جامد و ماده جامد فاقد چربی) تحت تاثیر جیره قرار نگرفت. وزن بدن بزها در طول دوره آزمایش و نیز بین دو گروه آزمایشی تفاوت معنی داری نداشت. هزینه تمام شده خوراک و نیز هزینه تولید شیر بزهای تغذیه شده با جیره حاوی نیام کهور 20 درصد نسبت به گروه شاهد ارزان تر بود. بنابراین، از نیام کهور می توان به میزان 20 درصد در جیره غذایی بزهای داشتی استفاده نمود و هزینه تغذیه را کاهش داد.
    کلیدواژگان: بز تالی، تولید شیر، عملکرد، کهور پاکستانی، نیام
  • علی نقی شکری، محمد اکبری قرایی *، صیفعلی ورمقانی، کامران طاهر پور، علی خطیب جو، مهدی سلطانی صفحات 55-68
    تاثیر گیاه دارویی کنگر فرنگی بر بروز عارضه آسیت، فشار خون سیستولیک و پارامترهای خونی جوجه های گوشتی در شرایط استرس سرمایی با استفاده از 400 جوجه سویه تجاری راس 308 در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار، چهار تکرار و 20 جوجه یک روزه مطالعه شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره شاهد (بدون افزودنی)، جیره حاوی 0015/0 درصد آنتی بیوتیک (ویرجینیامایسین)، جیره حاوی 2/0 درصد پودر آسپرین و جیره های حاوی یک و دو درصد پودر کنگر فرنگی بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که پرندگانی که با جیره های حاوی کنگر فرنگی تغذیه شدند مصرف خوراک و افزایش وزن بیشتر و ضریب تبدیل بهتری نسبت به سایر تیمارها در شرایط استرس سرمایی داشتند (05/0>P). فشار خون سیستولیک، تعداد گلبول های قرمز خون، کل تلفات و درصد تلفات ناشی از آسیت در پرندگانی که با جیره های حاوی کنگر فرنگی تغذیه شدند کمتر از شاهد بود (05/0>P). افزودن آنتی بیوتیک و آسپرین به جیره تاثیری بر عملکرد نداشت (05/0P). بطور کلی استفاده از کنگر فرنگی تا سطح دو درصد جیره در شرایط استرس سرمایی، ضمن بهبود عملکرد، تلفات ناشی از آسیت در جوجه ها را کاهش می دهد.
    کلیدواژگان: آسیت، پارامترهای خونی، جوجه گوشتی، فشارخون سیستولیک، کنگر فرنگی
  • صیفعلی ورمقانی *، محمد امیر کریمی ترشیزی، هوشنگ لطف الهیان، هوشنگ جعفری، محمدحسین نعمتی صفحات 69-82
    تاثیر غده کامل سیر تازه بر شاخص تولید، سیستم ایمنی و خصوصیات لاشه در دو آزمایش مستقل در شرایط طبیعی و در شرایط تنش سرمائی با استفاده از 592 قطعه جوجه خروس یک روزه سویه آرین به مدت 42 روز مطالعه شد. آزمایش اول در دمای طبیعی با چهار تیمار، چهار تکرار و 21 پرنده در هر تکرار و آزمایش دوم در شرایط استرس سرمایی با چهار تیمار، چهار تکرار و 16 پرنده در هر تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی متعادل اجرا شدند. تیمارهای غذایی در هر دو آزمایش شامل 1- جیره پایه بدون سیر (تیمار شاهد) 2- جیره دارای 5/0 درصد سیر 3- جیره داری یک درصد سیر و 4- جیره دارای 5/1 درصد سیر بودند. بالاترین مقدار افزایش وزن روزانه و شاخص تولید در هر دو شرایط دمای معمولی و استرس سرمایی مربوط به تیمار 5/0 درصد سیر بود (01/0P
    کلیدواژگان: جوجه گوشتی، خصوصیات لاشه، سیر تازه، سیستم ایمنی، عملکرد تولید
  • علیرضا طالبیان مسعودی *، حمیدرضا انصاری رنانی، رمضانعلی عزیزی، آزاده میرشمس الهی صفحات 83-94
    به منظور بررسی اثر مکملهای معدنی- ویتامینی آهسته رهش بر خصوصیات تولیدمثلی، پشم و پوست گوسفند توده نژاد فراهانی، 60 راس میش داشتی جوان به دو گروه شاهد و آزمایشی تقسیم شد. بلوس های آهسته رهش شامل شش ماده معدنی و سه ویتامین، 15 روز قبل از قوچ اندازی در گروه آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت. نرخهای باروری، زایش، سقط و بره شیرگیری شده و خصوصیات پشم و پوست شامل وزن بیده، طول ، قطر و استحکام الیاف و نسبت فولیکولهای ثانویه به اولیه در میش و بره های متولد شده بررسی شد. نرخهای باروری، زایش و سقط دو گروه اختلاف معنی داری نشان ندادند، لیکن نرخ بره شیرگیری شده در گروه آزمایشی به طور معنی داری افزایش یافت (05/0p
    کلیدواژگان: پشم، تولید مثل، فولیکول پوست، مواد معدنی، ویتامین، گوسفند
  • معصومه نصیرالاسلامی، مهران ترکی *، علیرضا عبدالمحمدی صفحات 95-108
    در این آزمایش تاثیر مکمل گوآنیدینواستیک اسید و بتائین بر عملکرد، خصوصیات لاشه، فراسنجه های کیفی گوشت و هورمون های تیروئیدی جوجه های گوشتی کاب تحت تنش سرمایی، بررسی شد. این آزمایش با تعداد 384 قطعه جوجه نر گوشتی یک روزه در قالب آزمایش فاکتوریل 2×2 بر پایه طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و هشت تکرار در سالن پرورش مرغ گوشتی دانشگاه رازی کرمانشاه در بهار سال 1393 انجام شد. جیره های آزمایشی شامل جیره شاهد، جیره شاهد + 1200 میلی گرم در کیلوگرم گوآنیدینواستیک اسید، جیره شاهد + 600 میلی گرم در کیلوگرم بتائین و جیره شاهد به همراه هردو ترکیب با مقادیرذکرشده، بودند. تنش سرمایی با کاهش دما و ثابت نگه داشتن آن در محدوده 15-12 درجه سانتیگراد از روز 21 تا پایان دوره اعمال شد. جیره های آزمایشی تاثیر معنی داری بر عملکرد، صفات لاشه، سطح گلیکوژن کبدی و هورمون های تیروئیدی نداشتند، اما میزان تولید گوشت سینه در جوجه های دریافت کننده گوآنیدینواستیک اسید در مقایسه با گروه شاهد بیشتر بود. استفاده از مکمل گوآنیدینواستیک اسید و بتائین در جیره غذایی باعث افزایش شاخص های L* وa* رنگ گوشت شدند. بتائین بطورمعنی داری درصد چربی گوشت سینه را کاهش داد. مقادیر pH گوشت طی گذشت زمان، روند کاهشی نشان داد. افزودن بتائین به جیره، باعث افزایش معنی دار pH در مقایسه با گروه شاهد شد. بطور کلی نتایج تحقیق حاضر حاکی از تاثیر مثبت گوآنیدینواستیک اسید بر درصد نسبی گوشت سینه، اثر کاهشی بتائین بر میزان چربی گوشت سینه و تاثیر مثبت این دو ترکیب بر رنگ گوشت جوجه های گوشتی سویه کاب بود.
    کلیدواژگان: بتائین، تنش سرمایی، جوجه گوشتی، رنگ گوشت، گوآنیدینواستیک اسید
  • رضا خلخالی ایوریق، سید حسن حافظیان*، نعمت هدایت ایوریق، ایوب فرهادی، محمدرضا بختیاری زاده * صفحات 109-120
    این مطالعه به منظور شناسایی حذف و درج های (ایندل ها) موجود در ژنوم شتر تک کوهانه ایرانی و ارزیابی گروه های عملکردی مرتبط با آن ها، با استفاده از داده های توالی یابی شده ژنوم کامل دو نفر شتر تک کوهانه ایرانی (شتر یزدی و شتر طرودی) انجام شد. در این تحقیق، برای افزایش دقت و صحت ایندل های شناسایی شده، از دو برنامه قدرتمند شناسایی واریانت (GATK و SAMtools) استفاده گردید. در نهایت، تنوع های شناسایی شده مشترک بین دو برنامه، بعد از پالایش کیفی به عنوان ایندل های نهایی در نظر گرفته شدند. مطالعه حاضر منجر به شناسایی تعداد 351429 ایندل برای شتر یزدی و 341479 ایندل برای شتر طرودی شد. برای انجام آنالیزهای بیشتر، از ایندل هایی استفاده شد که در حاشیه نویسی به عنوان واریانت های با اثر بالا طبقه بندی شده بودند. تعداد ایندل های با اثر بالا به ترتیب برای شتر یزدی و طرودی برابر با 3424 و 3506 بودند. برای انجام مقایسه بین نمونه شترهای ایرانی و شترهای غیر ایرانی، از داده های توالی یابی کل ژنوم یک نمونه شتر با منشاء آفریقایی استفاده شد. مقایسه ایندل های با اثر بالا بین سه نمونه، نشان داد که تعداد 1595 ایندل، بین آن ها مشترک می باشند. ارزیابی نتایج ژن آنتولوژی نشان داد که بسیاری از عبارات معنی دار شده، مربوط به توانایی شترها برای تحمل شرایط سخت بیابانی می باشند.
    کلیدواژگان: ایندل، ایلومینا، تنوع ژنتیکی، ژن آنتولوژی، گروه های عملکردی
  • مهناز صالحی، علی مقصودی * صفحات 121-130
    این پژوهش به منظور تعیین تاثیر روش دباغی پوست شترمرغ بر خصوصیات شیمیایی چرم انجام شد. در مجموع 12 قطعه پوست شترمرغ تهیه شد و هر چهار قطعه پوست با یکی از روش های دباغی کرومی، گیاهی و آلومی فرآوری گردید. خواص شیمیائی چرم ها شامل مقدار چربی، مواد محلول در آب، مواد آلی محلول در آب، خاکستر سولفاته نامحلول در آب، مواد معدنی، ازت، پروتئین و مقدار pH اندازه گیری شد. میزان چربی در چرم های گیاهی بیش از چرم های کرومی و آلومی بود ولی مقدار مواد محلول، مواد آلی محلول و خاکستر سولفاته نامحلول در آب در چرم های آلومی و چرم های گیاهی مشابه یکدیگر و بیش از چرم های کرومی بود. به علاوه مقادیر بالاتر ازت، پروتئین و pH به ترتیب در چرم های کرومی، آلومی و سپس گیاهی به دست آمد. افزایش شش و چهار درصدی میزان چربی در چرم های گیاهی نسبت به چرم های آلومی و کرومی و کاهش مقدار ازت، پروتئین و pH چرم های گیاهی نسبت به دو روش دیگر قابل توجه بود. همبستگی مثبت معنی داری بین مقدار چربی با مواد محلول در آب، خاکستر سولفاته نامحلول در آب و همبستگی منفی با مقدار ازت و پروتئین چرم های مختلف به دست آمد. بین مقدار مواد معدنی چرم با همه خصوصیات شیمیائی به غیر از مقدار pH چرم، همبستگی بالایی وجود داشت. برای دسترسی به کیفیت بالاتر در چرم های گیاهی بررسی های کاربردی با تغییر در مواد مصرفی و روش عمل باید در دامنه وسیع تری انجام پذیرد. بنابراین علی رغم خطرات احتمالی برای محیط زیست و کارگران کارگاه های دباغی، در حال حاضر مناسب ترین روش برای دباغی پوست شترمرغ، روش کرومی است.
    کلیدواژگان: پروتئین، پوست شترمرغ، خصوصیات شیمیایی چرم، دباغی، سالامبور
  • سید احمد صحاف، حیدر زرقی *، ابوالقاسم گلیان صفحات 131-143
    اثر استفاده از دانه خلر(Lathyrus sativus L) خام و یا اتوکلاو شده در جیره مرغهای تخمگذار، بر عملکرد و کیفیت تخم مرغ با استفاده از 336 قطعه مرغ تخمگذار لگهورن سویه «های لاین W-36» در سن 87 هفتگی در یک طرح کاملا تصادفی با هفت تیمار، شش تکرار و هشت قطعه پرنده بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره بر پایه ذرت و کنجاله سویا (شاهد) و استفاده از سطوح هشت، 16 و 24 درصد خلر خام و یا اتوکلاو شده در جیره غذایی مرغهای تخمگذار بودند. آزمایش در مدت 12 هفته انجام شد. میزان مصرف خوراک، درصد تخمگذاری و گرم تخم مرغ تولیدی در مرغ های تغذیه شده با جیره های حاوی سطوح مختلف دانه خلر خام و یا اتوکلاو شده در مقایسه با پرندگان تغذیه شده با جیره شاهد به طور معنی داری کمتر و ضریب تبدیل خوراک به طور معنی داری بیشتر بود (0.05>P). با اتوکلاو کردن دانه خلر در پرندگان تغذیه شده با جیره های حاوی 16 و 24 درصد دانه خلر شاخصهای عملکردی و کیفیت پوسته تخم مرغ به طور معنیدار بهبود یافتند(0.05>P) . اگرچه اتوکلاو کردن دانه خلر باعث کاهش اثرات منفی استفاده از آن در جیره بر عملکرد تولیدی و کیفیت تخم مرغ شد، ولی نتوانست کاهش عملکرد ایجاد شده را به طور کامل جبران کند. بر اساس نتایج این آزمایش، استفاده از دانه خلر در جیره مرغهای تخمگذار توصیه نمیشود. اتوکلاو کردن به تنهایی نمی تواند عوامل ضدتغذیه ای موجود در دانه خلر را از بین ببرد.
    کلیدواژگان: اتوکلاو، خلر، عملکرد، کیفیت تخم مرغ، مرغ های تخم گذار
  • نسرین رشیدی *، علی خطیب جو، کامران طاهرپور، محمد اکبری قرایی، حسن شیرزادی صفحات 145-157
    تاثیر عصاره شیرین بیان، پروبیوتیک، ضد قارچ و بیوچار بر عملکرد جوجه های گوشتی تغذیه شده با خوراک آلوده به آفلاتوکسین B1 با استفاده از 350 قطعه جوجه گوشتی سویه راس در قالب طرح کاملا تصادفی، با هفت تیمار (شاهد منفی (جیره پایه بدون آفلاتوکسین و ماده افزودنی)، شاهد مثبت (جیره پایه حاوی یک میلی گرم آفلاتوکسین و بدون ماده افزودنی) و پنج گروه دیگر شامل جیره پایه دارای یک میلی گرم آفلاتوکسین همراه با سه و شش گرم در کیلوگرم عصاره شیرین بیان، 0/5 گرم پروبیوتیک پروتکسین، 0/5گرم ضد قارچ آگراباند و 10 گرم توکسین بایندر بیوچار کودمرغی) و پنج تکرار (10 قطعه) بررسی شد. جیره شاهد مثبت وزن بدن و وزن نسبی سینه جوجه های گوشتی را کاهش و ضریب تبدیل غذایی و درصد چربی بطنی را افزایش داد (0/05 > P). جیره های شاهد منفی، سه گرم عصاره شیرین‏ بیان و بیوچار در دوره رشد، و جیره های شاهد منفی و سه گرم عصاره شیرین بیان در کل دوره پرورش افزایش وزن بالاتر و ضریب تبدیل خوراک کمتری نسبت به سایر تیمارها داشتند (0/05 > P). بالاترین وزن نسبی سینه و بیشترین درصد پروتئین ران به ترتیب در جیره های حاوی پروبیوتیک و مکمل بیوچار مشاهده شد (0/05 >P ). بالاترین سطح پروتئین سرم خون متعلق به جیره حاوی سه گرم عصاره شیرین بیان و شاهد و پایین ترین سطح اسید اوریک خون متعلق به جیره شاهد، ضد قارچ، بیوچار و شش گرم عصاره شیرین بیان بود (0/05 >P ). به‏ طور کلی عصاره شیرین بیان و بیوچار کود مرغی قادر به کاهش اثرات منفی آفلاتوکسین B1 بر عملکرد جوجه های گوشتی هستند.
    کلیدواژگان: آفلاتوکسین، پروبیوتیک، توکسین بایندر، جوجه گوشتی، گیاه دارویی، وزن بدن
  • حمیدرضا مصلحی، بهمن نویدشاد *، سید داود شریفی، فرزاد میرزایی آقجه قشلاق صفحات 159-175
    اثر منابع سلنیوم و دانه کتان بر عملکرد و برخی فراسنجه های بیوشیمیایی خون با استفاده از 384 قطعه مرغ تخمگذار های لاین (50 هفتگی) در یک آزمایش فاکتوریل 4×3 با سه سطح دانه کتان(صفر، پنج و 10 درصد) و چهار نوع مکمل سلنیوم (فاقد مکمل، سلنیت سدیم، مخمر سلنیومی و سلنوهیدروکسی متیونین( سلیسئوSelisseo) در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار و هشت پرنده در هر تکرار بررسی شد. سلنیوم به میزان یک میلی گرم در کیلوگرم به جیره افزوده شد. افزودن دانه کتان وزن و توده تخم مرغ را کاهش داد(05/0>P). شاخص سفیده و واحد هاو تخم پرندگانی که با جیره های حاوی 10 درصد کتان و سلنیت سدیم و سلیسئو تغذیه شدند کاهش یافت(05/0>P). پرندگان تغذیه شده با جیره فاقدکتان و پنج درصد کتان، به ترتیب کمترین و بیشترین غلظت تری گلیسرید و با مخمر سلنیومی پایین ترین غلظت کلسترول کل در سرم را داشتند، در حالی که جیره بدون کتان و بدون سلنیوم پایین ترین میزان غلظت کلسترول کل را موجب شد(05/0>P). پایین ترین غلظت سرمی مالون دی آلدئید و بالاترین ظرفیت آنتی اکسیدانی کل با جیره های حاوی سلیسئو و بدون کتان مشاهده شد(05/0>P). دانه کتان در سطح پنج درصد موجب افزایش مالون دی آلدئید و کاهش فعالیت آنزیم های گلوتاتیون پراکسیداز و سوپراکسیددسموتاز(5/0>P) در سرم شد و نیز مکمل سلیسئو سبب افزایش فعالیت این دو آنزیم و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل شد(05/0>P). بر اساس نتایج حاصل، می توان از سلنیوم تا یک میلی گرم در کیلوگرم جیره بدون تاثیر منفی بر عملکرد، استفاده کرد و نیزبا توجه به تاثیر اشکال آلی سلنیوم به خصوص مکمل سلیسئو بر بهبود وضعیت آنتی اکسیدانی خون، مصرف این مکمل دارای اولویت است.
    کلیدواژگان: خصوصیات فیزیکی تخم مرغ، دانه کتان، سلنیوم، لیپوپروتئین ها، مرغ تخم گذار، وضعیت آنتی اکسیدانی
  • سیدامیرحسین دزفولیان، حسن علی عربی * صفحات 177-190
    جهت بررسی تاثیر سطح و نوع کبالت بر فراسنجه های خونی و عملکردتعداد 30 راس بزغاله نرسه تا پنج ماهه نژاد بومی، با میانگین وزنی 5/2±8/17 کیلوگرم در قالب طرح کاملا تصادفی به پنج تیمار شامل: 1) جیره پایه حاوی 076/0 میلی گرم کبالت در کیلوگرم ماده خشک (شاهد)؛ 2) جیره پایه + 25/0 میلی گرم کبالت در کیلوگرم ماده خشک به شکل سولفات کبالت (سولفات 25/0)؛ 3) جیره پایه + 5/0 میلی گرم کبالت در کیلوگرم ماده خشک به شکل سولفات کبالت (سولفات 5/0)؛ 4) جیره پایه + 25/0 میلی گرم کبالت در کیلوگرم ماده خشک به شکل کبالت گلوکوهپتونات (گلوکوهپتونات 25/0)؛ 5) جیره پایه + 5/0 میلی گرم کبالت در کیلوگرم ماده خشک به شکل کبالت گلوکوهپتونات (گلوکوهپتونات 5/0)اختصاص داده شدند. ماده خشک مصرفی بزغاله هائی که در جیره خود 5/0 قسمت در میلیون کبالت از منبع گلوکوهپتونات دریافت کردند بیشتر از گروه شاهد بود وزن نهایی و میانگین افزایش وزن روزانه تحت تاثیر سطح مکمل قرار گرفت و در تیمارهای دریافت کننده سطح بالاتر کبالت به طور معنی داری بالاتر از سایر تیمارها بود. با این وجود ضریب تبدیل خوراک تفاوت معنی داری بین تیمارها نداشت و تنها تفاوت عددی مشاهده شد. مکمل کبالت بر میزان گلوکز و ویتامین 12B سرم تاثیرگذار و بیشترین تفاوت مربوط به تیمار گلوکوهپتونات 5/0 بود. هرچند تیمار گلوکوهپتونات 5/0 از نظر گلوکز با تیمار شاهد تفاوت معنی داری داشت اما تفاوت آن با سایر تیمارهای دریافت کننده کبالت معنی دار نبود. تیمارهای کبالت تاثیر معنی داری بر فراسنجه های بیوشیمیایی سرم و هماتولوژی نداشتند. به طور کلی سطح کبالت تاثیر معنی داری بر عملکرد بزها داشت به طوری که سطوح بالاتر کبالت سبب مصرف ماده خشک و افزایش وزن روزانه بیشتری شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که سطح نیاز 07/0 میلی گرم کبالت در روز که برای بزها تعیین گردیده در محدوده مرزی نیاز قرار دارد. مکمل آلی کبالت در شکمبه بازده بهتری برای ساخت ویتامین 12B و همچنین گلوکز داشت و عملکرد بزها در سطح 5/0 بهتر از سطح 25/0 میلی گرم بر کیلوگرم ماده خشک بود.
    کلیدواژگان: بزغاله، جیره های پرواری، کبالت، گلوکز، ویتامین 12B
  • محمدرضا زبده، حسین مروج *، محمود شیوازاد صفحات 191-202
    به منظور تعیین معادلات برآورد انرژی قابل سوخت و ساز ظاهری تصحیح شده برای نیتروژن (AMEn) گندم های پر مصرف ایران، آزمایشی در دو سن مختلف جوجه های گوشتی در سال های 93-1392 انجام شد. در ابتدا ترکیبات شیمیایی شامل ماده خشک، خاکستر خام، پروتئین خام، چربی خام، الیاف خام و عصاره عاری از ازت 16 رقم پرمصرف گندم ایران در آزمایشگاه اندازه گیری گردید. سپس برای اندازه گیری AMEn این ارقام از جوجه های گوشتی راس 308 مخلوط دو جنس در سن 10 روزگی، شش قطعه به ازای هر تیمار و در سن 24 روزگی، چهار قطعه برای هر تیمار استفاده شد و در این سنین، از فضولات و محتویات ایلئومی نمونه برداری شد. آنگاه معادلات رگرسیونی چندگانه پیش بینی میزان AMEn گندم با استفاده از نرم افزار SPSS و به روش Stepwise تعیین شد. نتایج نشان داد که معادلات برآورد AMEn بر اساس کیلوکالری در کیلوگرم ماده خشک به روش نمونه برداری از فضولات در دو سن 10 و 24 روزگی به ترتیب به صورت AMEn =37.855 × % NFE و AMEn =43.494 × % NFE و به روش جمع آوری محتویات ایلئوم به صورت AMEn =41.173 × % NFE و AMEn =42.224 × % NFE می باشد. بنابراین استفاده از معادلات رگرسیون فوق برای برآورد انرژی گندم در زمان جیره نویسی برای دوره های رشد و پایانی جوجه های گوشتی توصیه می گردد
    کلیدواژگان: انرژی قابل متابولیسم، عصاره عاری از ازت، فضولات، محتویات ایلئوم، نشانگر
|
  • Zahra Alimoradi Tamrin, Hassan Darmani Kohi, Navid Gavi Hosseinzadeh, Ardeshir Mohit * Pages 1-14
    In order to investigate the effects of Galbanum essential oil (GEO) and xylanase on performance and intestinal microflora of broiler chicks, a total of 160 one-day old chicks (Ross 308 strain) were used to four dietary treatments based on a completely randomized design in a factorial arrangement. The factors included were xylanase (0 and 0.2 gr/kg of diet) and GEO (0 and 0.1 gr/kg of diet). During the experimental periods (0-10 d, 11-24 d and 25-42 d), body weight gain (BWG), feed intake and feed conversion ratio (FCR) were measured. At days 21 and 42 of age two chicks from each replicate were slaughtered to determine carcass characteristic and ileal microbial populations of E. coli and Lactobacillus. Adding enzymes to the diet increased BWG in growing period and improved FCR in the growing and in the entire period of the experiment. At 21 day of age, GEO supplementation alone or GEO and xylanase as mixed significantly (P
    Keywords: Broiler chickens, Galbanum essential oil, Micro flora, Performance, Xylanase
  • Mahdieh Taheri, Reza Tahmasbi *, Mohammad Mehdi Sharifi Hosseini, Omid Dayani Pages 15-27
    The effect of feeding ensiled licorice pulp with different levels of wasted date was investigated on ruminal fermentation parameters, blood parameters and microbial protein synthesis on four male mature Raeini goats. The experiment was designed as a 4×4 Latin square design with four 21 days periods. Licorice pulp was mixed with 0, 5, 10 and 15 percent of wasted date without stone and ensiled in 40 L containers for 45 days. Experimental diets were: 1) control (20 % ensiled Licorice pulp without wasted date, 2) 20% ensiled licorice pulp with 5% wasted date, 3) 20 % ensiled licorice pulp with 10% wasted date and 4) 20% ensiled licorice pulp with 15% wasted date. The results showed that ensiling licorice pulp with different levels of wasted date significantly increased DM and fleig point linearly (p
    Keywords: by, product, Feed additive, protozoa, purine derivatives, rumen parameters
  • Hamid Marzbani, Hossein Moradi Shahrbabak *, Mohammad Moradi Shahre Babak Pages 29-41
    This study was conducted to estimate the linkage disequilibrium (LD) and determine haplotype blocks structure in 93 Sarabi cow using SNP-chip 40k of Illumina company. After genotyping and quality control, 27386 SNP markers on autosomal chromosomes remained for analyzing. The LD was measured by r2 and D' statistics. In this study the average of r2 and D' for range less than of 2.5 kb were maximum with 0.505 and 0.927, respectively. The average of r2 and D' were minimum with 0.064 and 0.486, respectively in range of 2-5 Mb. 582 haplotype blocks were observed in the genome of Sarabi cow. 6.73% SNP from all of the SNPs were covered and 0.83% (21.43 Mb) of the autosomal genome were covered by the blocks haplotype. Population effective size was estimated about 40 that refer to four generations ago. The low number of haplotype block and also low LD level in Sarabi cow population showed high variation. In refer to the result and the number of haplotype blocks in this breed, applying the haplotype blocks could be improve results and high precision on genomic selection study so it was recommended that in study of genomic selection applying the haplotype blocks really useful than single SNP study
    Keywords: Autosomal chromosomes, genomic selection, Genome Wide Association Studies, Sarabi cow, Single nucleotide polymorphism
  • Firouz Asgari, Mostafa Yousef Elahi *, Hassan Fazaeli Pages 43-53
    The aim of this study was to examine use of Prosopis julifora pods (PJP) in lactating goats (twenty lactating Tali goats with body weight mean of 34±2.5 kg) diet. Goats were divided in two groups of ten heads) One group with control diet and the other group with Prosopis julifora) and fed for 12 weeks. Diets were prepared based on goats’ requirements from both forage and concentrate with equal proportion. PJP rate in total experimental diet was 19.25%. Animals were weighed individually the beginning of the trial and every two weeks until the end of period. Their weight changes were calculated. Also, their weekly milk production rate and milk compositions were determined. The average daily milk yield and milk fat percent in fed goats with control diet and PJP diet was 550 and 570g, and 3.24 and 2.39%, respectively that weren’t statistically different. Milk compositions (fat, protein, ash, solid material and solid material without fat) weren’t affected by the diet. The body weight during of experimental period and also, between two groups was not significant different statistically. Total cost of feed and milk production of fed goats with 20% PJP diet was cheaper than control group. Therefore, PJP can be used as a feedstuff up to 20 % of lactating goats’ diet and reduce nutrition cost.
    Keywords: Tali goat, Milk poduction, Performance, Prosopis Juliflora, Pods
  • Alinaghi Shokri, Mohammad Akbari Gharaei *, Saifali Varmaghany, Kamran Taherpour, Ali Khatibjoo, Mehdi Soltani Pages 55-68
    The effect of medicinal plant of Cynara scolymus (artichokes) were studied on ascites syndrome, systolic blood pressure and blood parameters in broiler chickens using a total of 400 one-day-old Ross 308 in a completely randomized design with 5 treatments, 4 replicates and 20 chicks for each replicate, up to 42d under cold temperature condition. Experimental treatements were control (basal diet), antibiotic (basal diet plus 0.0015 percent antibiotic virginiamycin), aspirin (basal diet plus 0.2 percent aspirin powder) and two basal diets containing 1 and 2 percent artichoke powder. The results showed that feed intake and body weight were increased and feed conversion rate was decreased in artichoke powder received groups in comparison with other treatment (P
    Keywords: artichokes, ascites, blood parameters, broilers, systolic blood pressure
  • Saifali Varmaghany, Mohammad Amir Karimi Turshizi, Hoshang Lotfulahian, Hosang Jafari, Mohammad Hossein Nemati Pages 69-82
    In order to investigate the effect of fresh whole garlic bulb (FGBP) on production index, immune system and carcass characteristics of Arian broiler strain, 592 male one day old chicks were studied during 42 days in two independent experiments. The first experiment was conducted under normal temperature condition (NTC) with 4 treatments, 4 replicates and 21 birds per replicate and second experiment was conducted under cold temperature condition (CTC) with 4 treatments, 4 replicates and 16 birds per replicate basis balanced completely randomized design. The treatments were 1- basal diet without FGBP (control group), 2, 3 and 4 basal diet containing 0.5, 1 and 1.5 percent FGBP, respectively under both NTC and CTC. The highest level of body weight gain and production index were related to treatment of basal diet with 0.5 percent FGBP treatment under both NTC and CTC (P
    Keywords: Broiler chicken, Carcass characteristic, Fresh garlic, Growth performance, Immune system
  • Alireza Talebian Masoudi *, Hamidreza Ansari-Renani, Ramezanali Azizi, Azadeh Mirshamsolahi Pages 83-94
    In order to survey slow release mineral-vitamin boluses effects on reproductive performance, wool and follicle structure characteristics of Farahani sheep, 60 head ewes were divided into two control and treatment groups. Control group didnt receive any mineral - vitamin supplement. The treatment group received slow release mineral-vitamin boluses 15 days before mating. The reproductive performance includes pregnancy rate, lambing rate, abortion rate, weaned rate and means values of fleece weight, staple length, fiber diameter and tenacity of two groups of ewes and secondary to primary follicle ratio(S/P) in treating ewes and their lambs in relation to the control group were evaluated and statistical differences between them were estimated. The result indicated that the slow release mineral-vitamin boluse hadnt significant effect (p
    Keywords: mineral, reproductive performance, skin follicles, Sheep, vitamin, wool
  • Masomeh Nasiroleslami, Mehran Torki *, Alireza Abdolmohammadi Pages 95-108
    This study was conducted to determine the effects of dietary supplemental guanidinoacetic acid and betaine on performance, carcass characteristics, meat quality and thyroid hormones of broilers subjected to cold stress. Based on a 2×2 factorial arrangement, 384 day-old male broiler chicks (Cobb) were randomly distributed between four experimental diets (with eight replicates) included basal diet (as control) and the basal diet supplemented with 1200 mg/kg guanidinoacetic acid; 600 mg/kg betaine and 1200 mg/kg guanidinoacetic acid 600 mg/kg betaine. This trial was performed at the Animal Farm of Razi University (March 2015). In order to create cold stress, on 21th day all birds were subjected to a low temperature (12-15°C), which was remained constant until the end of the experiment. There was no significant effect of experimental diets on the chick’s performance, carcass characteristics, thyroid hormones and liver glycogen levels. Increased breast meat was observed in birds fed the guanidinoacetic acid-included diet. Significant increased L* and a* of meat color were detected in birds fed diets supplemented with guanidinoacetic acid and betaine. Decreased crud fat percentage of breast meat was detected in birds fed the betaine-included diet. The meat pH decreased by time. Increased meat pH was observed in birds fed the betaine-included diet. In conclusion, improved yield and decreased crud fat percentage of breast meat were observed in birds fed the guanidinoacetic acid- and betaine-included diets, respectively. Color indices of broiler breast meat was improved by diet supplementation with guanidinoacetic acid and betaine.
    Keywords: Betaine, Broiler, Cold stress, Guanidiniacetic acid, Meat color
  • Reza Khalkhali Ivriq, Seyed Hassan Hafezian*, Nemat Hedayat Evrigh, Ayoub Farhadi, Mohammad Reza Bakhtiarizadeh Pages 109-120
    This study was carried out for identification of deletions, insertions (INDELs) and assessment of their related functional groups in two Iranian dromedary camels (Yazdi camel and Trodi camel) using whole genome sequencing data. In this study, two powerful variant callers (GATK and SAMtools) were used to increase precision and accuracy of detected INDELs. Finally, common identified variants between two programs, after quality filtration, were considered as final INDELs. The present study led to identification of 351429 INDELs for Yazdi camel and 341479 INDELs for Trodi camel. Annotated INDELs that classified as high impact INDELs, were used for further analysis. The numbers of high impact INDELs were 3424 and 3506 for Yazdi and Trodi camels, respectively. To compare Iranian camels with non-Iranian camels, we used whole genome sequencing data of one African origin camel. Comparison of high impact INDELs between three samples showed that 1595 INDELs were common between them. Assessment of gene ontology’s results showed that many of significant terms are related to the ability of camels to withstand serve desert conditions.
    Keywords: Functional groups, Gene ontology, Genetic diversity, Illumina, INDEL
  • Mahnaz Salehi, Ali Maghsoudi * Pages 121-130
    This research was conducted in Animal Science Research Institute of Iran for determination of the effects of tanning method of ostrich skin on chemical characteristics of the leather. A total number of 12 pieces of ostrich hide prepared and each 4 skin pieces assigned to each of chrome, vegetable and alum tanning methods. Chemical characteristics of the leathers included fat content, water-soluble matter, water-soluble organic matter, sulphated water-insoluble ash, minerals, nitrogen, protein and pH were determined. Amount of fat in vegetable leathers was higher than chrome and alum leathers but water-soluble material, water-soluble organic material and sulphated water-insoluble ash in alum and vegetable leathers were same and higher than chrome leathers. In addition, higher amounts of nitrogen, protein and pH measured in chrome, alum and vegetable leathers, respectively. Six and four percent increase of fat and decrease in nitrogen, protein and pH in vegetable leathers is considerable compared with alum and chrome leathers. Significant positive correlation among fat with water soluble material, sulphated water-insoluble ash and negative correlation with nitrogen and protein in different leathers were achieved. There was higher correlation between mineral of the leather with all of the chemical characters other than pH. Due to some different chemical characters of the leather for vegetable tanning method practical evaluations are imperative using effective material and optimization of the method. Moreover, in spite of probable risks for the environment and tanning workers, the chrome method is the most appropriate method of ostrich skin tanning yet.
    Keywords: Ostrich Skin, Pickle, Protein, Tanning, The leather chemical characteristics
  • Seyd Ahmad Sahaf, Heydar Zarghi *, abolghasem Golian Pages 131-143
    This experiment was conducted to evaluate the effect of raw and/or autoclaved grass pea (Lathyrus sativus L.) seed in diet on performance and egg quality of laying hens. Three hundred and thirty-six Leghorn laying hens strain W-36 at 87 week of age were assigned in a completely randomize designed (CRD) experiment with 7 treatments, 6 replicates and 8 birds each. The experimental treatments included; corn-soybean meal (control) diet, and 8, 16 and 24% dietary levels of either raw or autoclaved grass pea grain. The experiment lasted for 12 weeks. Feed consumption, egg production percentage and egg mass of hens fed diets containing different levels of raw and autoclaved grass pea grain were significantly lower and their feed conversion ratio was significantly higher than those fed control diet. The autoclaving of grass pea grain resulted in significant increase in performance and eggshell quality indices in birds fed diets containing 16 and 24% grass pea grain. Although autoclaving of grass pea grain reduced the negative effect of its replacement in the diet on performance and egg characteristics, however, it could not compensate the reduction in performance. According to the results of this experiment, the utilization of raw grass pea grain is not recommended in laying hen diets. Also, autoclaving process alone can’t destroy the anti-nutritional factors present in grass pea grain.
    Keywords: Autoclaving, egg quality, grass pea, Laying hens, Performance
  • Nasrin Rashidi *, Ali Khatibjoo, Kamran Taherpour, Mohammad Akbari Gharaei, Hassan Shirzadi Pages 145-157
    Using 350 Ross broiler chickens, the effect of licorice extract (LE), probiotic, antifungal and boiler litter biochar on performance of broiler chickens fed aflatoxin B1 contaminated diet in a completely randomized design with 7 treatment (negative control (basal diet without aflatoxin and additives), positive control (basal diet 1 mg aflatoxin B1 and without additives) and 5 other treatments were positive control with LE (3 and 6 g/kg), Protexin probiotic (0.5 gr), Agrabond (0.5 gr/kg) and biochar toxin binder (10 g/kg)) and 5 replicates (10 birds in each replicate) considered. The treatments were. The result showed that aflatoxin B1 lowered body weight gain and breast relative weight and increased FCR and abdominal fat of broilers (P
    Keywords: Aflatoxin, body weight, Broiler, Medicinal Herb, Probiotic, Toxin binder
  • Hamidreza Moslehi, Bahman Navidshad, Seyed Davood Sharifi, Farzad Mirzaei Aghjeh-Gheshlagh Pages 159-175
    The effect of different sources of Se, together with flaxseed on performance, egg physical qualities and some serum biochemical parameters in laying hens was investigated. In a completely randomized design, 384 "Hy-Line W36" hens (50 wks of age) were assigned to a 3×4 factorial arrangement comprising four replicates of eight for ten weeks. Birds received three basal diets containing 0, 5% and 10% of flaxseed, supplemented with no Se and one mg/kg of Se from sodium selenite, Se-enriched yeast and seleno-hydroxy-methionine(Selisseo). Inclusion of flaxseed decreased egg weight and egg mass(P
    Keywords: antioxidant status, egg physical qualities, flaxseed, Laying hens, lipoproteins, Selenium
  • Seyed Amir Hossein Dezfoulian, Hassan Ali Arabi * Pages 177-190
    To evaluate the effects of cobalt source and level on blood parameters and performance, 30 indigenous breed male goat kids of 3-5 months age, with an average BW of 17.8±2.5 kg were assigned to five treatments in a completely randomized design: 1) Basal diet containing 0.076 mg Co/kg DM (Control); 2) basal diet 0.25 mg Co/kg DM as Co-sulphate (sulphate 0.25); 3) basal diet 0.5 mg Co/kg DM as Co-sulphate (sulphate 0.5); 4) basal diet 0.25 mg Co/kg DM as Co-glucoheptonate (glucoheptonate 0.25); 5) basal diet 0.5 mg Co/kg DM as Co-glucoheptonate (glucoheptonate 0.5). Goat kids receiving 0.5 ppm of Co from glucoheptonate had higher DMI compared to control. Final body weight and average daily gain was affected by the level of Co supplement and was significantly higher in 0.5 ppm receiving treatments. However, feed conversion ration did not differ significantly between treatments and differences were only numerical. Cobalt supplements affected serum glucose and vitamin B12 and the highest difference was for glucoheptonate 0.5 treatment. Although the glucoheptonate 0.5 treatment differed significantly with control, there were no significant differences with other treatments. Cobalt treatments had no significant effect on serum biochemical and hematological parameters. In general, the level of cobalt had a significant effect on goat performance given that higher levels of cobalt caused greater dry matter intake and average daily gain. The results of the present study showed that the requirement level of 0.07 mg/d for goats is marginally adequate and the organic Co source performed better in the rumen for vitamin B12 synthesis and consequently glucoseand goat performance was better at 0.5 as compared to 0.25mg Co/Kg DM.
    Keywords: Cobalt, Fattening ration, Goat kid, Glucose, Vitamin B12
  • Mohammad Reza Zobdeh, Hossein Moravej *, Mahmood Shivazad Pages 191-202
    In order to determine the prediction equations for apparent metabolizable energy corrected for nitrogen (AMEn) of Iranian wheat, this experiment was conducted at two different ages of broiler chicks in 2014. At first, chemical composition including dry matter, ash, crude protein, ether extract, crude fiber and nitrogen-free extract of 16 widely used Iranian wheat cultivars were measured in the laboratory. To measure AMEn content of these cultivars at 10 and 24 days, 6 and 4 mixed sex ROSS 308 broilers per each treatment were used respectively. At these ages, the samples from the excreta and the contents of ileum were collected. Afterwards multiple regression equations for predicting wheat AMEn content were determined by SPSS software and stepwise method. The results showed that the AMEn estimation equations were determined by sampling of excreta at two ages of 10 and 24 days, respectively, in the form of AMEn = 37.855 × NFE and AMEn = 43.494 × NFE and ileum content was determined as AMEn = 41.173 × NFE and AMEn = 42.224 × NFE, respectively. Thus, using theses equations is recommended at the time of diet formulation for grower and finisher phases of broiler chicken.
    Keywords: Excreta, Ileum digesta, Marker, Metabolizable energy, Nitrogen free extract