فهرست مطالب

زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان) - سال هشتم شماره 2 (تابستان 1395)

فصلنامه زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)
سال هشتم شماره 2 (تابستان 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/06/13
  • تعداد عناوین: 8
|
  • سهیلا صادقی فسایی، شیوا پروایی صفحات 147-170
    فیلم های سینمایی، به طور ضمنی یا آشکار، تصویری از واقعیت‏های اجتماعی را بازنمایی می‏کنند؛ درواقع، بخشی از فرهنگ جنسیتی در رسانه ها بازتولید می شود.اصغر فرهادی از کارگردان‏هایی است که در فیلم‏هایش به مسائل و موضوعات خانوادگی و اجتماعی می پردازد. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که در فیلم های سینمایی اصغر فرهادی، «زنان» در زیست‏جهان مدرن چگونه بازنمایی می‏شوند؟ این پرسش در چارچوب رویکرد بازنمایی مطرح شده است. روش تحقیق استفاده شده در این تحقیق، تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی است و مضامین آشکار و پنهان موجود در فیلم های مطالعه شده شناسایی شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد فیلم های مطالعه شده بازنمایی‏ای از زنان با مقولاتی چون«برساخت زن مدرن در آمیخته به سنت؛ تضاد استقلال و وابستگی زنان؛ دروغ‏گویی و پنهان‏کاری زنان، خشونت علیه زنان؛ حضور مناسبات جنسیتی و روحیه مردسالارانه نسبت به زنان و ناامنی روان شناختی زنان» را به تصویر می‏کشند. این مقولات در نهایت مقوله هسته‏ای «زن در کشاکش سنت و مدرنیته» را خلق می‏کند.
    کلیدواژگان: اصغر فرهادی، بازنمایی، زن در کشاکش سنت و مدرنیته، زنان
  • احسان آقابابایی، مهوش خادم الفقرایی صفحات 171-192
    روابط اعضای خانواده ایرانی، متناسب با شرایط جدید، در سال های کنونی تغییر کرده و در حال شکل پذیری به گونه ای جدید است. سینمای ایران با خلق کلیشه هایی از روابط، شخصیت ها و موقعیت ها، نقش مهمی در برساخت ذهنی انسان ایرانی به روابط خانوادگی دارد. در همین زمینه، این مقاله به دنبال توصیف بازنمایی روابط عمودی و افقی اعضای خانواده در فیلم ها، تفسیر کنش های اعضای خانواده در موقعیت های بحران و حل مسئله و تفسیر پیوند وضعیت خانواده در فیلم ها با شرایط اجتماعی و سیاسی دهه هشتاد است. روش استفاده شده، تحلیل روایت است که با کمک نظریه چتمن سامان یافته و حجم نمونه متشکل از پنج فیلم شام آخر (1380)، تب (1382)، رویای خیس (1384)، کنعان (1386) و هفت دقیقه تا پاییز (1388) از دهه هشتاد است. نتایج حاکی از آن است که خانواده بازنمایی شده، خانواده ای بحران زده است. کنش‏های خشونت آمیز و رخداد طلاق، این بحران را نمایندگی می‏کنند و فاصله گیری از نقش‏های سنتی و فردگرایی دلایل این بحران اند. در این بین، سینمای ایران در موقعیت های بحران به جای حل مسئله مورد نظر، یا با بازگشت به سنت ها به شکل موقت، آن را به تاخیر می اندازند یا با ایجاد ابهام در روابط و نقش ها به تشدید بحران منجر می شود.
    کلیدواژگان: بازنمایی، تحلیل روایت، خانواده، دهه هشتاد، سینمای ایران
  • عبدالزهرا نعامی، شهرام نوری ثمرین صفحات 193-204
    با توجه به علاقه گسترده دانشجویان به شبکه های اجتماعی، بررسی ویژگی های کاربران به منزله پیشایندهای اعتیاد به شبکه های اجتماعی اهمیت ویژه ای دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش احساس تنهایی و عزت نفس در پیش بینی اعتیاد به شبکه های اجتماعی در دانشجویان دختر است. پژوهش حاضر، از نوع همبستگی است. نمونه ای به تعداد 335 دانشجوی دختر با استفاده از روش نمونه برداری خوشه‏ای مرحله ای انتخاب شدند و به وسیله مقیاس های احساس تنهایی اجتماعی عاطفی بزرگسالان (SELSA-S )، عزت نفس روزنبرگ (RSES) و پرسش نامه محقق ساخته اعتیاد به شبکه های اجتماعی ارزیابی شدند. داده ها از طریق روش های رگرسیون چندگانه و همبستگی پیرسون تحلیل شد.نتایج نشان داد که بین احساس تنهایی (001/0 P<،36/0 R=) و عزت نفس ( 001/0 P<،26/0- R=) با اعتیاد به شبکه اجتماعی مجازی رابطه معنادار وجود دارد. افزون بر این، بین ابعاد احساس تنهایی و اعتیاد به شبکه های اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. براساس تحلیل رگرسیون چندگانه، احساس تنهایی (345/0 =β) و عزت نفس (244/0- =β) می توانند اعتیاد به شبکه های اجتماعی مجازی را به طور معنادار پیش بینی کنند. نتایج دیگر نشان داد که ابعاد سه گانه احساس تنهایی به ترتیب (خانوادگی، رمانتیک و اجتماعی) پیش بینی کننده قوی برای اعتیاد به شبکه های اجتماعی هستند.
    کلیدواژگان: احساس تنهایی، اعتیاد، شبکه اجتماعی، عزت نفس
  • منصوره اعظم آزاده، مریم قاضی نژاد، آرزو صادقی ولنی صفحات 205-224
    با ورود به هزاره جدید، جهان شاهد رشد جمعیت و شهرنشینی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه بوده ‏است. این روند موجب توسعه شهرنشینی، گسترش کلان‏شهرها و پیچیده‏تر شدن روابط اجتماعی شده ‏است. ظهور چنین شهرهایی همراه با بروز مسائل مختلف شهری، از قبیل: گسترش حاشیه نشینی، افزایش جرایم اجتماعی و در مجموع کاهش امنیت اجتماعی بوده است. در این میان، زنان دغدغه های خاص خود را دارند. این مطالعه در صدد بررسی عوامل موثر بر احساس امنیت اجتماعی زنان ساکن در محلات ونک و سرآسیاب است. مدل نظری تحقیق (با الهام از دیدگاه‏ نظریه‏پردازانی همچون گیدنز، پارسونز، اسکوگان و پین) از مجموعه‏ای از متغیرهای اثرگذار بر احساس امنیت در محله تشکیل شده ‏است. این متغیرها شامل متغیر موقعیت محله به منزله متغیر مستقل و نظم و اعتماد به منزله متغیر پیوند دهنده موقعیت محله و احساس امنیت اند. به منظور بررسی تجربی مدل تحقیق، از روش پیمایش و تکنیک پرسش نامه به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جمعیت نمونه این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله‏ای انتخاب شد که متشکل از 270 نفر از زنان ساکن در محله ونک و سرآسیاب است. نتیجه بیانگر تفاوت احساس امنیت زنان براساس موقعیت محله است. نتایج ضریب رگرسیونی چند متغیره نشان داد در هر دو محله، موقعیت محله در ابعاد کالبدی فیزیکی و غیرکالبدی اجتماعی و اعتماد بین‏شخصی بر احساس امنیت ساکنان تاثیرگذار است و آنچه سبب تمایز احساس امنیت در این دو محله می‏شود، اثر نظم فیزیکی (بتا 51درصد)، اعتماد تعمیم یافته (بتا 15درصد) و اعتماد بنیادی (بتا 10درصد) در محله ونک و نظم اجتماعی (بتا 27درصد) در محله سرآسیاب است.
    کلیدواژگان: احساس امنیت، اعتماد، محله، موقعیت نظم
  • بهروز افخمی، صبا فرج زاده، سید مهدی حسینی نیا صفحات 225-248
    آب در ایران باستان بسیار ارجمند بوده است. برای پاسداری و محافظت از آب، چند ایزد وجود داشته که آناهیتا محبوب ترین آن ها به شمار می آمد. محبوبیت و جایگاه آناهیتا را با بررسی در آثار هنری ایران باستان می توان مشاهده کرد. بی تردید، وجود و استمرار باورهای اساطیری و مذهبی برآمده از دل فرهنگ و تاریخ ایرانی، مهم ترین عامل حضور همیشگی آناهیتاست. بنابراین، نقش آناهیتا نه تنها به منزله عنصری تجسمی در هنر، که بیشتر دربردارنده مفاهیمی نمادی و بنیادین بوده است. این تحقیق، به تجزیه وتحلیل تجسمی نقوش آناهیتا و توصیف فضاها و ترکیبات تصویری آن در هنر ادوار تاریخی ایران باستان از قبیل مهرها، سکه ها، نقوش برجسته ها و ظروف فلزی در دوران ساسانی و مقایسه با مناطق و حوزه های فرهنگی دیگر پرداخته است. تحقیق از نوع کیفی و روش آن تحلیلی تطبیقی است و چنین نتیجه گرفته می شود که هستی و وجود تاریخی آناهیتا متعلق به میراث معنوی ایرانی است که صرفا از جنبه مادی از مناطق و حوزه های فرهنگی دیگر چون؛ بابل، فنیقیه، یونان و روم باستان تاثیر پذیرفته است.
    کلیدواژگان: آناهیتا، بازنمایی، زنان، شواهد باستان شناسی
  • میثم موسایی، لیلاالسادات فندرسی صفحات 249-264
    بدون تردید، واحد خانواده یکی از نهادهای مهم اجتماعی است که تقریبا در همه جوامع شناخته شده و به شکل های مختلفی وجود دارد. عوامل متعددی بر وضعیت تاهل افراد اثر دارد. در این مقاله، به دنبال یافتن پاسخی برای این مسئله هستیم که سرمایه اقتصادی چه تاثیری بر وضعیت تاهل دارد. جمعیت آماری این پژوهش را زنان و مردان متاهل و مجرد، که در تابستان 1391 در شهر بهشهر ایران ساکن بوده اند، تشکیل داده اند. حجم نمونه 400 نفر بود و نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. روش تحقیق پیمایشی است و اطلاعات با تکنیک مصاحبه رو در رو در قالب پرسش نامه گردآوری شد و برای داوری درباره صحت و سقم فرضیه ها، از رگرسیون لجستیک استفاده شد. یافته های تجربی نشان داد سرمایه اقتصادی تاثیر معناداری بر وضعیت تاهل افراد دارد؛ به این نحو کهبا افزایش سرمایه اقتصادی(به خصوص در میان زنان) در افراد، احتمال ازدواج کردن کاهش و احتمال باقی ماندن در وضعیت تجرد افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: خانواده، سرمایه اقتصادی، شهروندان بهشهر، وضعیت تاهل
  • عزت ملاابراهیمی، محیا ابیاری قمصری صفحات 265-280
    تحلیل گفتمان، روشی است که در بستر اندیشه های پست مدرن بسط و گسترش یافته است. الگوی سه وجهی نورمن فرکلاف در تحلیل گفتمان یکی از چارچوب های کاربردی است که شامل توصیف: بررسی زبان شناختی متن، تفسیر: بررسی متن در سطح گفتمان های سازنده و مصرف کننده و تبیین: بررسی ارتباط گفتمان های سازنده متن با شرایط اجتماعی و سیاسی حاکم می شود. نگارندگان در این پژوهش، با استفاده از الگوی فرکلاف بر اساس رویکرد اجتماعی به تحلیل گفتمان انتقادی شعری زینب حبش پرداخته اند. همچنین، چگونگی پیوند آثار ادبی شاعر با شرایط مسلط بر جامعه اشغالی را واکاوی کرده و به بررسی تعامل زبانی او با اوضاع خفقان آور حاکم پرداخته اند. دستاورد این پژوهش، تبیین گفتمان اشعار مقاومت و اثبات تاثیرپذیری آن از شرایط سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه فلسطین است. زینب حبش تلاش دارد با تولید گفتمان انتقادی در شعر مقاومت، صدای هم وطنان خود در سرزمین های اشغالی باشد و بستر تعامل و برخورد میان گفتمان های سیاسی و اجتماعی موجود را برای ایجاد تغییر فراهم کند.
    کلیدواژگان: رویکرد اجتماعی، زینب حبش، گفتمان انتقادی، مقاومت، نورمن فرکلا
  • روشنک داوری، فریده طالب پور، ابوالقاسم دادور، رضا افهمی صفحات 281-300
    خرید و مصرف پایدار پوشاک، با توجه به حجم عظیم تولیدات این صنعت و مشکلات ناشی از آن و نقش فعال زنان در این حوزه، از مسائل مهم دنیا، به خصوص کشور ایران با جمعیت جوان، در مسیر توسعه پایدار است. هدف، بررسی میزان آگاهی و درک زنان جوان تحصیل کرده متخصص از پایداری و تاثیر آن بر خرید و مصرف پوشاک است. پژوهش، توصیفی پیمایشی با داده های پرسش نامه‏ای از جامعه دانشجویان دختر سال آخر مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد سه رشته طراحی پارچه، طراحی لباس و طراحی صنعتی دانشگاه الزهرا(س) (100نفر) و حجم نمونه 80 نفر است. پرسش ها با طیف پنج‏تایی لیکرت و آلفای کرونباخ 735/0، طراحی و نرم‏افزار آماری برای تحلیل استفاده شد. طبق یافته ها، با وجود تمایل زیاد برای خرید و مصرف پایدار پوشاک، آگاهی کافی و جامعی در این زمینه وجود ندارد. اطلاعات در مقوله پایداری، درراستای مسائل معمول زیست‏محیطی است. دیدگاه ها و عملکرد مخالف پایداری در خرید و مصرف به وضوح دیده می‏شود که نشان از نیاز به آگاهی‏بخشی کامل‏تر و دقیق‏تر دارد. افزایش آگاهی و درک این گروه از مصرف‏کنندگان از خرید و مصرف پایدار پوشاک به منزله متخصصان آینده این صنعت، می‏تواند موجب بهبود راهبردهای تولید، خرید و مصرف منطبق بر اصول توسعه پایدار در آینده شود.
    کلیدواژگان: آگاهی مصرف کننده، پایداری، پوشاک، زنان، مصرف پایدار
|
  • Soheila Sadeghi Fasaei, Shiva Parvaei Pages 147-170
  • Ehsan Agha Babaei, Mahvash Khademolfogharaei Pages 171-192
    Family is a widespread Social institution that understanding of the early universe and its phenomena through it. It seemed that family and its intrafamily relationships have changed these years and shaped as a new form. Iranian cinema by creating stereotypes of relationships, personality and positions have an important role in Iranian people mental construction of family and its relations. In this regard, this research seeks to describe the representation of vertical and horizontal relationships of family members in the movies, interpret the actions of family members in crisis situations and problem solving and interpret the link of family on movies with social and political conditions in 2000s. The method used in this research was narrative analyze with Chatman theory. Five films named The Last Supper (1380), Fever (1382), Wet Dream (1384), Canaan (1386) and Seven minutes to fall (1388) was selected from the 2000s. The results indicate that represented family, is in crisis. Family crisis rooted in individualism and unclear roles and relationships between family members and in most cases leads to divorce. Meanwhile, Iranian cinema in a crisis situation instead of solving the problem, by Returning to its tradition delay for a temporary time or By creating ambiguity in the relationships and roles reinforce the crisis.
    Keywords: family, Cinema, Intrafamily Relationships, narrative analyze
  • Abduzahra Naami, Shahram Noori Samarin Pages 193-204
    According to the widespread interest students in social networks, study of user' traits as antecedents of social networks addiction given special importance,Study of user' traits as antecedents of social networks addiction given special importance. The aim of current research was prediction of social networks addiction on the basis of student' Loneliness and Self-esteem. Research design was based on correlation study. A sample of 335 girl students were selected through multistage cluster sampling method and then assessed by the Social and Loneliness Scale(SELSA-S), Rosenberg' Self-esteem Scale(RSES) and researcher mad questionnaire of social networks addiction. Collected data were analyzed by correlation, multiple regression. The results indicated that loneliness(r=0.36,p
    Keywords: Loneliness, Self, esteem, Addiction, Social network
  • Mansureh Azam Azadeh, Maryam Ghazinejad, Arezou Sadeghi Velni Pages 205-224
    Today, the women from the half of the civil society population and from the perspective of security in the urban society, they are vulnerable social groups that their security is threatened in different ways. This study seeks to examine the factors affecting social security of women living in two neighborhoods in Vanak and Sarasiab. Research theoretical model is composed (inspired by the views Sampson, Skogan, and feminist theory) of a set of variables that influence the feeling of security in neighborhood investigated. These variables include the variable of neighborhood as the independent variable of this paper and the order and trust for splicer variable of the neighborhood position and the feeling of the security. In the aim of empirical research methods, we have used the survey method and questionnaire technique as a means of gathering information. The sample population consisted of 270 women residing in two neighborhoods in Vanak and Sarasiab. The results of experimental study show the differences in women’s feeling of security according to the local situation. In the both neighborhood, neighborhood position in the space-physical and non space-social and interpersonal trust dimensions, impact on female residents feeling safe and what makes the difference in feeling of security in the two neighborhoods is the effect of physical discipline, generalized trust and fundamental trust in the neighborhood Vanak and social order in the neighborhood Sarasiab.
    Keywords: neighborhood position, feeling of security, order, trust
  • Behrooz Afkhami, Saba Farajzadeh, Seyed Mahdi Hoseininia Pages 225-248
    Water has been perfectly respectable in ancient Persia. There was some god to preserve and protect the water. Among of them Anahita was considered the most popular. Anahita statues and popularity could be seen by surveys of the Iranian ancient art works. No doubt, the most important factor is the permanent presence of Anahita comeback to the existence and continuity of mythological and religious beliefs arising out of the Iranian culture and history. Therefore, Anahita myth has not only contained fundamental concepts and symbols but has elements in the visual arts is that it encompasses. The study, by analyzing the visual motifs Anahita, described spaces and image composition in art history of ancient Iran such as Stamps, coins, inscriptions and Metal Vessels, especially in the Sassanid era and then as well compared to other regions and cultural areas. The study concluded that Anahita myth has belongs to Iran's intangible cultural heritage but influenced historical and material culture of Babylon, Phoenicia, Greece and ancient Rome in different periods of ancient Iran.
    Keywords: Anahita, representation, woman, archaeological documents
  • Maysam Musai, Leyla Sadat Fenderesi Pages 249-264
    Undoubtedly, the family unit is one of the most important social institutions, having different forms it is known in almost all societies. Different factors can affect people’s marital status. The statistical population of this study is married and single men and women, who have been residing in Behshahr, Iran in summer 1391. A total of 400 patients were randomly selected for the study. The research has been conducted through a survey and the data has been collected using techniques of face to face interviews in the form of questionnaires. Furthermore, in order to judge the accuracy of the hypothesis, logistic regression has been used. The empirical findings show: economic capital has a significant impact on people's marital status, in this way that an increase in economic capital (especially among women) of people, brings about a decrease in marriage rate.
    Keywords: economic capital, marriage, family, citizens of the city
  • Ezzat Molla Ebrahimi, Mahya Abyari Ghamsari Pages 265-280
    Critical analysis of power discourse in Zeinab Habash’s poems
    Discourse analysis is a modern approach which flourishing and growing in the context of postmodernism. Norman Fairclough’s three-dimensional framework in critical discourse analysis is one of the most practical aspects of this theory that includes analysis of (spoken or written) language texts, analysis of discourse practice (processes of text production, distribution and consumption) and analysis of discursive events as instances of sociocultural practice. The writers of the essay by utilizing the Fairclough’s three-dimensional framework, analyze the power discourse in Zainab Habash’s poems, and also try to discover the connection and relation between the poet’s works and oppressive atmosphere of totalitarian society. The achievement of this essay is, explaining the influence of Palestine political situations on resistance poetry. Zeinab Habash in her resistant poems tries to be the protesting sound of her countrymen to make the social and political discourse interacted, which can make a great change in her society.
    Keywords: Discourse analysis, Zeinab Habash, Norman Fairclough, resistance, power
  • Roshanak Davari, Farideh Talebpour, Abolghassem Dadvar, Reza Afhami Pages 281-300
    Sustainable purchasing and consuming clothes is a massive trend worldwide due to the great amount of production, its complications and also the active role of women; and is specifically so among young population of Iran, though the country is moving towards sustainable development. This article aims to investigate the degree of awareness of the notion of sustainability and its impact on the purchase and consumption of clothing, among the young educated female consumers. The research is based on descriptive and survey method with questionnaire based data. The Statistical population is (N=100) female students of BA and MA courses in textile, fashion and industrial design with 20-35 years of age and sample size of 80 students. 30questions with quintuple Likert and 0.735 Cronbach’s alpha are being asked, and the analysis is done by statistical software. The results show that while there is a great trend for sustainable purchase and consumption, there is no enough awareness of this issue in the section. The knowledge of interviewees about sustainability is about the routine environmental issues; even some anti-sustainability approaches are clearly seen in this case, which necessitates a more extensive and precise consciousness-raising. Raising awareness and information about sustainable purchase and consumption within the consumer population, as future professionals of clothing industry, can guide it towards better planning sustainable based strategies in production, purchase and consumption.
    Keywords: sustainability, Sustainable consumption, Clothing, Consumer awareness, Women