فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی شهری
پیاپی 12 (بهار 1392)
- تاریخ انتشار: 1392/03/12
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 1-22
بخش عمده ای از مدیریت تصویر و ذهنیت گردشگران از شهر، ریشه در میزان رضایتمندی آن ها از نحوه دسترسی به مقاصد و جاذبه های گردشگری دارد چرا که این مرحله از مسافرت نه تنها آثار مثبت و منفی اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی برای مهمانان و میزبانان در پی دارد، بلکه مهم ترین وجوه برنامه ریزی و بازاریابی گردشگری را نیز در بر می گیرد. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل مسیرهای دسترسی گردشگران به جاذبه های شهر شیراز، در راستای تحلیل تصویر ذهنی گردشگران و میزان رضایتمندی آن ها از نحوه دسترسی به مقاصد گردشگری و تعیین الگوی حرکتی آنان در سطح شهر پرداخته است و از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به عنوان ابزاری مفید در تلفیق و تولید اطلاعات مکانی استفاده گردیده است. روش تحقیق پژوهش، میدانی و توصیفی تحلیلی بوده و داده های اولیه به صورت پیمایشی از طریق پرسشنامه تهیه و به پایگاه داده در GIS تبدیل گردیده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد الگوی رفتاری گردشگران در شهر شیراز بهینه ناست به گونه ای که میانگین طول مسیر انحرافی که گردشگران در سطح شهر شیراز طی می نمایند، 13 کیلومتر است. در این پژوهش با استفاده از اصول و ضوابط شهرسازی و گردشگری، بهینه ترین مسیرها و سطوح گردشگری در شهر شیراز پیشنهاد شده است.
کلیدواژگان: جاذبه های شهری، شهر شیراز، الگوهای دسترسی، GIS -
صفحات 23-48
توسعه شهری مبتنی بر ترکیب کاربری ها دو سه دهه ای است که به یکی از مهمترین پارادایم های برنامه ریزی شهری در کشورهای آمریکای شمالی و اروپایی تبدیل شده است. این رویکرد از بین مفاهیم جدید توسعه شهری نظیر نوشهرگرایی، توسعه پایدار، ارتقاء رقابت پذیری کاربری های شهری و رشد هوشمند شهری، تولید شده است. با نگاهی به طرح های توسعه شهری که برای بسیاری از شهرهای کشور به ویژه کلان شهرها تهیه شده است می توان اذعان نمود که تبیین نظری و متدولوژیک این پارادایم در ادبیات دانشگاهی توسعه شهری ایران بسیار کمرنگ بوده است. همین موضوع، با هدف مشخص نمودن جایگاه رویکرد مذکور در ادبیات برنامه ریزی و توسعه شهری کشور و تبیین زمینه های بومی سازی آن، مبنای مساله شناسی این مقاله را تشکیل داده است. برای این منظور اجزاء و محتوای 135 مقاله فارسی که در زمینه برنامه-ریزی و توسعه شهری تهیه و به چاپ رسیده اند، از طریق روش تحقیق توصیفی-تحلیل محتوا و به کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که جایگاه رویکرد جدید ترکیب کاربری های شهری در ادبیات دانشگاهی ایران بسیار نوپاست و به تازگی در کانون توجهات قرار گرفته است. همچنین پژوهشگران و گروه های درگیر در مسائل برنامه ریزی و توسعه شهری، تا کنون سهم متفاوت اما ناچیزی در توسعه ادبیات این رویکرد در داخل داشته اند و بیشترین سهم در این خصوص مربوط به پژوهشگران شهرساز و بعد جغرافی دانان بوده است. تحلیل محتوای مقالات به روشنی آشکار ساخت که بیشتر پژوهشگران اگرچه به طور مستقیم به مباحث مربوط به رویکرد توسعه شهری مبتنی بر اختلاط کاربری نپرداخته اند اما از لابلای مطالب آنها می توان ضرورت به کار گیری رویکرد توسعه مذکور را در نظام برنامه-ریزی و توسعه شهری کشور پیدا نمود.
کلیدواژگان: ترکیب کاربری های شهری، نوشهرگرایی، اختلاط کاربری، نوشهرسازی، رشد هوشمند شهری، برنامه ریزی شهری -
صفحات 49-62کلانشهر مشهد به مانند سایر کلانشهر های ایران با گستره رو به رشدی از بافت های فرسوده بخصوص در بخش مرکزی رو به روست. با توجه به اجرای طرح عظیم بازسازی حریم حرم مطهر، شناسایی و درجه بندی بافتهای فرسوده ی باقیمانده، جهت تعیین اولویت در بازسازی آنها، ازضرورت و اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر اساس این ضرورت، تحقیق حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی بافت های فرسوده بخشی از محدوده ی پیرامون حرم مطهر، یعنی محله نوغان (قطاع2) انجام می گیرد. این قطاع یکی از چهار قطاع طرح بهسازی و نوسازی بافت مرکزی شهر مشهد را شامل می شود. در این تحقیق بر اساس معیارهای کمی و کیفی و با استفاده از روش AHP محدوده ی مورد مطالعه اولویت بندی شده است. بدین منظور معیارهایی از قبیل مساحت املاک، نفوذپذیری معابر، کاربری اراضی، کیفیت ابنیه و فضای تاریخی - فرهنگی مورد استفاده قرار گرفت. پس از تعیین معیارها بر اساس نظرات کارشناسان و تعیین وزن هریک در ارتباط با میزان فرسودگی بافت و تلفیق همه شاخص ها، طبقه بندی محله از نظر اولویت بهسازی و نوسازی حاصل شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که بخش قابل توجهی (2/44 درصد) از بافت از نظراحتیاج به بهسازی و نوسازی در اولویت اول قرارگرفته که محدوده آن بر روی نقشه نشان داده شده است. در اولویت اول تاثیر شاخص اقتصادی(مساحت املاک) به نسبت سایر عوامل در فرسودگی بافت مشهودتر است و در اولویت دوم عوامل محیطی - کالبدی تاثیر گذار بوده است.
کلیدواژگان: مشهد، محله نوغان، بافت فرسوده، اولویت بندی مداخله، روش AHP -
صفحات 63-78سکونتگاه های زیرزمینی که در دو دهه اخیر توجه مجامع حرفه ای و علمی جهانی را به خود مشغول کرده است، در دهه های 70 میلادی بی اهمیت و غیر قابل قبول تلقی می نمود، در سال های اخیر به عنوان هنر خلاقانه بشر در به آشتی رسیدن با طبیعت مطرح شده و در سرا سر جهان مورد عنایت قرار گرفته است. سرزمین ایران اکثرا این گونه ها را در خود جای داده و از این لحاظ دارای پتانسیل بالایی است. موقعیت قرارگیری این زیستگاه ها در دل خاک و تکنولوژی هوشمندانه به کار گرفته شده در آن، راز ماندگاری این میراث کهن تا به امروز بوده است، شهرهای زیرزمینی که جنبه ی پناهگاهی دارند به دو شکل ایجاد شده اند یا در بیرون از شهرها و در دل تپه های طبیعی و یا در زیر شهرهای مسکونی تا عمق حتی 50 متری از سطح زمین ساخته شده اند. وسعت این شهرها در زیر زمین به علت حفاظت از جان و مال در مواقع ناامنی زیاد بوده و در دو سطح افقی و عمودی گسترش یافته اند. بسیاری از این معماری های خود ایستا، با ورود به عمق زمین شکل گرفته اند. همچنین تمامی آن ها بر اساس کیفیت ویژه بستر طبیعی شان و احترام انسان به طبیعت ایجاد شده اند. منظر طبیعی پیرامون مجموعه در تمام آنها، به خوبی حفظ شده و با کمترین دخل و تصرف در محیط صورت پذیرفته است. به دلیل استفاده از آسایش حرارتی ثابت این گونه فضاها، مصرف انرژی ناچیز بود و به این ترتیب تعامل هوشمندانه ای بین زیست انسان و طبیعت شکل می گرفت که به رغم تحولات بعدی پایداری منحصر به فردی به آن می داد. از این رو ضروری به نظر می رسد تا با پژوهش های هرچه بیشتر در این باب این نوع از معماری در ایران نیز کم کم جایگاه و اعتبار خود را باز یابد. روش تحقیق به کارگرفته شده در این پژوهش توصیفی- موردی و تاریخی- تفسیری است.
کلیدواژگان: تکنیک ساخت، خودایستا، سرپناه طبیعی، سکونتگاه زیرزمینی -
صفحات 79-94در زندگی دوران معاصر، مسایل شهری چنان فضایی برای خود باز کرده است که در گذشته هرگز چنین نبوده است. همه جا چه در جهان پیشرفته و چه در جهان درحال توسعه صحبت از اشباع شهرها از جمعیت است. اندیشه مشارکت شهروندان در اداره امور شهر قدمتی دیرینه و به اندازه تاسیس شهر دارد. بافت های فرسوده شهر رشت علی الخصوص محله پیر سرا در حالی از چرخه رشد و توسعه باز مانده اند که توانمندی های نهفته و ظرفیت های لازم را جهت ایفای نقشی تعیین کننده در فرآیند توسعه این شهر دارا هستند از این رو توسعه نوسازی بافت های فرسوده باید از اهداف اصلی نوسازی و بهسازی شهر رشت باشد تا در برابر توسعه نیافتگی و فرسودگی ایستادگی کند. در این صورت تحقق اهداف نوسازی، به عنوان اثر نهایی توسعه نوسازی بافت های فرسوده نیازمند آن است تا کلیه تلاش ها در این سمت جهت گیری و معنا دار شوند. این مقاله از پژوهشی که به روش پیمایشی و زمینه یابی به انجام رسیده، استخراج شده است. داده-های تحقیق از طریق دو پرسش نامه، مشاهدات میدانی و مصاحبه ها و نشست های گروهی با مردم و متخصصان و مدیران مربوطه گردآوری و با استفاده از شیوه های آمارتوصیفی و تحلیل های ثانویه مورد ارزیابی و نتیجه گیری قرار گرفته اند. در پایان برنامه های اجرایی و اقدامات لازم برای تحقق راهبردها و سیاست های مطرح شده تدوین و ارائه شده است و برنامه های اقتصادی و نقش مشارکت مردم در راستای تحقق راهبرد ها و سیاست های مورد نظر تشریح شده است.
کلیدواژگان: بافت فرسوده، نوسازی، بهسازی، مشارکت مردمی، پیرسرای رشت -
صفحات 95-116روند رشد شتابان کلانشهرها در جهان، توام با افزایش جمعیت در این شهرها، مشکلات متعددی را مانند معضل ترافیک و اختلال در سامانه حمل و نقل درون شهری بوجودآورده است. ازاین رو معضل مذکور از چالش های اساسی فراروی برنامه ریزی شهری در اواخر قرن بیستم بوده است و بر دستیابی به اهداف توسعه پایدار شهری نهاده است. افزایش سریع وسایل حمل و نقل موتوری بویژه اتومبیل و استفاده زیاد از آن در شهرهای کشور و مشخصا در کلان شهر اصفهان همراه با رشد جمعیت و گسترش بی رویه آن و عدم برنامه ریزی علمی وجامع ومشکلات عدیده سیستم حمل و نقل عمومی باعث بروز مشکلاتی نظیر آلودگی های شدید زیست وحیطی، تراکم ترافیک، اتلاف وقت، مصرف انرژی و تصادفات شده است. در این راستا ضمن بررسی سهم دوچرخه در سفرهای شهر اصفهان از دهه 60 تا کنون، برای رسیدن به هدف، از یک مدل منطقی ابتکاری متشکل از سه مرحله اساسی بررسی سفرها، تعیین استراتژی مناسب و رتبه بندی نواحی در محدوده مطالعاتی تعیین شده، استفاده گردیده است. روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق بصورت اسنادی-کتابخانه ای، مصاحبه و مطالعات میدانی بوده که با استفاده از مدل SWOT و نرم افزارهای GAUSS و ARCGIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تحقیق نشان می دهد که با توجه به آنکه تعداد زیادی از سفرهای محدوده مرکزی شهر کوتاه برد هستند، به عنوان یکی از مهمترین راه های برون رفت از معضلات حمل و نقل و ترافیک باید برای جلب این سفرها به سوی دوچرخه نسبت به توسعه فراگیر و گسترده زیر ساختها و ارائه تسهیلات دوچرخه سواری بر اساس رتبه بندی نواحی واقع در محدوده بر اساس خصوصیات کالبدی، تعداد سفر دوچرخه و تعداد و نوع کاربری ها اقدام نمود. در انتها رعایت مراحل ذکر شده به عنوان یک مدل مناسب جهت توسعه موفق طرح دوچرخه سواری در اصفهان پیشنهاد می گردد.
کلیدواژگان: برنامه ریزی، دوچرخه، توسعه پایدار، شهراصفهان -
صفحات 117-134فضای سبز به عنوان جزئی از نظام کالبدی شهر که انسان همواره با آن در تماس بوده و هدف از طراحی آن درحقیقت توجه به نیازهای انسانی و فرهنگی جامعه و نیز جستجوی عوامل ضروری در ایجاد فضای سبز مناسب شهری است، بنابراین، مکانیابی نادرست فضاهای سبز شهری در نهایت، به ایجاد ناهنجاری های بیشمار اجتماعی منجر خواهد شد که لازم است در برنامه ریزی و عمران شهری و احداث فضاهای سبز رعایت ملاک ها و استاندارهای لازم برای مکان یابی آنها مدنظر قرارگیرد این تحقیق قصد دارد به بررسی دقیق این مسئله بپردازد برای این منظور معیارهای مکانیابی فضاهای سبز شهری مورد بحث واقع شده و با تحلیل دسترسی به شریانهای فرعی و اصلی نزدیکی به کاربری های سازگار و ناسازگار ماتریس مقیاس با مطالعه موردی پارک یعقوب لیث زابل به بررسی رعایت این معیارها پرداخت است. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و بررسی های میدانی است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که این پارک از 7/66% سازگاری کامل در ماتریس سازگاری، 75% مطلوبیت کامل در ماتریس مطلوبیت، 40% کاملا متناسب در ماتریس ظرفیت و 43% کاملا مناسب در ماتریس وابستگی است.
کلیدواژگان: کاربری، فضای سبز، محیط اجتماعی، شهر زابل
-
Pages 1-22
A essential part of the image and mentality of the urban tourists associate to amount of the tourists satisfaction of how they access to attractions، Because at this stage of the trip have positive and negative effects of economic، social - cultural and environmental for guests and in addition it included most important aspect of planning and marketing tourism. In this paper has been paid to assessment the access tourists to the attractions in Shiraz in order to reorganization of tourist''s behavior and satisfaction. In order to compilation and generation of spatial information، GIS has been used. The methodology was fieldwork and descriptive-analysis and initial data obtained through a questionnaire survey and GIS database. The results indicate that the behavior pattern is not optimized for tourists in Shiraz so the mean of perverted route for tourists is 13 kilometer. Also in this paper has been tried to use urbanism principles to extraction of optimized tourist routs in Shiraz.
Keywords: Urban tourism attractions, Shiraz, Access patterns, GIS -
Pages 23-48
Urban mixed-use development has been one the important urban planning paradigms in North American and European cities. This approach has been emerged from the new urban planning theories such as new urbanism، smart growth and sustainable development. At a glance to urban plans which have been produced for our metropolitans we can find that the theorical and methodological explanation of this paradigm has been paled in domestic literature. This issue made the platform of the article in order to characterize approach of urban mixed-use development in domestic urban development literature. Thus، components and contexts of 135 correlate Persian articles in a professional literature review process have been analyzed. Contents analysis method has used for the process and SPSS software used too in order to make the results more clear. The results showed that this approach was very mint in the literature and researchers have newly focused on that. It found that among the correlate articles the ratio of mixed use works was very low. Also the results showed that divers field of study has defray to mixed use development in which urbanism and geographers have more slice. At the end it clarified that utilizing urban mixed use development is really needful.
Keywords: Urban mixed, use development, Mixed, New Urbanism, Smart growth, Urban planning -
Pages 49-62Mashhad megalopolis، such as anoder megalopolis of Iran، comforting with increasing area of old fabrics in inner city. Recognition and grading of remaining damaged area، for prioritize them، is a special necessity. Consider erring to vast project of holy shrines confine reconstruction According to this necessity، investigate in recognition and prioritize، part of obsolescence fabric in holy shrine round atnoghan neighborhoods (sector2). This sector is one of the four sector in Mashhad central fabric rehabilitation and renovation. According to nation - wide census، the population were grow thing with - % 8 ratio between 1375S to 1385S، that express wide spread migration of sector dwellers to another area of city. working method`s in different plan`s. That suggested and enforcement، to present، were general and don’t prioritize. Therefore this projects comfort with problems to execution، such as financial resource deficiency، grow longer projects، remained in course of construction for many amount of destroy fabrics، and need to large amount of partnership. considering that they are doing a lot of project، in this investigation prioritize research perimeter`s according to quantitative and qualitative standards، and use of AHP model. There for we used standards such as estates area، thoroughfares penetrable، land use، build quality and، historical - cultural space. after the standards determined، on the basis of expert opinions، they are weighted in relation of obsolescence amount and blend all indexes، the neighborhoods classification is resulted، in view of rehabilitation and renovation priority. Result of this research indicate that considerable amount (%44/2) of fabric، is a the first priority in order to rehabilitation and renovation needs that them are showed in map. In first priority، the economy index influence (estates area) is evidenced in relation of other factored. In second priority the environmental - physical factors is effective.Keywords: Mashhad, noghan neighborhoods, obsolescence fabric, AHP method.
-
Pages 63-78Underground settlements were not important and acceptable in the decade of 70th. However، they have caught the attention of professional and scientific committees all around the world during the past two decades and have been the human’s creative art on making the reconciliation with the nature. Iran’s land consists of many of these species and got a high potential to deal with. The locations of these settlements in the soil and the applied of intelligence technologies into them have been the fact of life of these ancient heritages so far. Underground cities which are a kind of refuge places، have been created in two ways، either out of the cities and in the heart of natural hills or under the residential cities in the depth of 50m from the ground level. The area of these cities under the ground which are extended both horizontally and vertically is significantly high to save the people’s life and property in case of insecurity. Many of static architectures have been created after getting under the ground. Also، all of them have been created due to special quality of their natural environment and dignity of human to the nature. The overall natural picture of their surrounding areas has been well kept with making the minimal changes there. Because of constant thermal comfort of these kinds of spaces، the energy usage was negligible. So، there would be an intelligent interaction between human and nature’s life which despite subsequent phenomena a unique stability would make to the nature. Thus، it seems to be important and worthwhile to conduct more researches on this field to make this branch of architecture more popular in Iran. This research’s method is descriptive-case by case and historical-interpretative.Keywords: Construction Technique, Static, Underground Settlement, Natural Refuge, Settlement
-
Pages 79-94In contemporary life، urban issues open space that has never been in the past. Everywhere in the developed world and the developing world is talking about the saturation of the population in the cities. Citizen’s participation idea in city affairs have history such as founded the city. Its seems that some neighborhoods such as pirsara in the rasht city cannot continue development process despite its capability to play role in development of city. This article has been extract by survey method and survey research، Survey data has been extracted from two questionnaires، field observations and interviews and group meetings with professional’s people. Result has been evaluated analytical methods for collecting and using secondary data analysis. Finally we offer some operational programs and necessary activities to describe the right solutions and politics. Some economical programs and public participation role in the direction of solutions and considered politics are mentioned in result section.Keywords: Worn, out fabric, modernization, reform, public participation, Pirsara
-
Pages 95-116The high rapid process of growth of metropolises and the increase of population of these cities in the world has produced numerous traffic problems in transportation system. So the aforesaid problems have been the main challenges to programming for cities in the twentieth century، and these have caused struggles how to achieve a sustainable city development and how to solve the transportation system in these cities. The high and rapid increase of motor transportation vehicles، especially cars، and their much use in cities of the country، especially in the metropolis of Esfahan، that have been accompanied by growth of population and an untimely growth of development and an increases of vehicles that have not been scientifically programmed for all of these have caused numerous problems as: general serious population، ecology pollution، traffic density، wasting of time، consumption and waste of energy and lots of collisions in cities. Regarding this process and the role of bicycle riding، to take short trips in the city of Esfahan has been taken into consideration since the decade 60s up to now. I have used an initiative and logical model to reach this target. It is formed of three basic stages. Surveying the short city trips، deciding on a suitable strategy and grading different study regions within the city limits. In this research، the method of collecting information has been based on documentary، library، interview and field study. That has been analyzed by using the SWOT model and ARCGIS، GAUSS software. The research shows that though many trips to the central part of the city are short. yet it should be considered that riding bicycle is one the most important vehicles that can solve the problems of traffic and riding bicycle is the only infrastructure that can facilitate trip and commuting in the city، while considering the their usability. Finally performing the above mentioned items can be considered as a suitable developed model of riding bicycle in Isfahan.Keywords: programming, bicycle, sustainable development, city of Isfahan
-
Pages 117-134Green space as part of the skeletal which a human has always been in contact with and in fact the main aim of design are looking for human and cultural needs of the community and important for the proper development of urban green space So locate Urban false will leads to the creation of numerous social disorders Which is necessary in Urban Planning And the respected green building criteria and standards should be considered to locate them. This study intends to evaluate this issue in order to locate urban criteria discussed and Analysis and access to minor and major arteries near the compatible and incompatible land uses، scale matrix Case study، Laith Yaqub Park Zabol، to determine compliance with these standards. Research methods، are descriptive - analytical and based on library research، documents and filed studies. Overall the study include: Preparing and conducting the initial actions، to obtain the data and information needed in the study area، the research work carried out in other regions of the world. Provide administrative and practical solutions to offer. The results indicated that the park of 7/66% Full compatibility matrix compatibility and 75% of completed utility of the utility grid، fully proportional 40%، and the 43% capacity of the matrix-and attachment matrix is quite good.Keywords: User, green space, assessments, Zabol city
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.