فهرست مطالب

پژوهشنامه اقتصاد کلان - سال دهم شماره 37 (تابستان و پاییز 1389)

پژوهشنامه اقتصاد کلان
سال دهم شماره 37 (تابستان و پاییز 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/10/11
  • تعداد عناوین: 6
|
  • محمد بابا زاده، سیامک علمی، فرامرز اتباعی، سهیل محمودزاده صفحه 13
    تئوری آشوب، راهی جدید برای بررسی روند تغییرات در بازارهای پولی و مالی پیشنهاد می کند و می تواند روندها و الگوهای پنهانی در داده های مالی را که با مدل های مرسوم به دست نمی آید، آشکار کند. از مهم ترین روش های تشخیص آشوب، وجود نماهای مثبت لیاپانوف کوچک و امتحان بعد جاذب است.مقدار مثبت نمای لیاپانوف نشان دهنده ی نرخ متوسط محلی واگرایی (ناپایداری) و آشوبناک بودن فرایند است که با درجه ی آشوبناکی و مدت زمان پیش بینی رابطه ی عکس دارد و منفی بودن آن نشان دهنده ی نرخ متوسط محلی فشرده شدن(پایداری) و غیرآشوبی بودن و قابل پیش بینی بودن فراینددر بلند مدت است. در این تحقیق بعد جاذب و نماهای لیاپانوف در دینامیک های بازسازی شده یک تا ده بعدی بردارهای تعمیم یافته طبق لم محاط سازی تیکنز، برای نرخ برابری ده ارز مختلف برابر ریال ایران از تاریخ05/01/1371 تا 02/3/1386 و هم چنین دو مدل آشوبناک مصنوعی محاسبه شده است.با مقایسه ی نتایج داده های مصنوعی و تجربی پی به وجود درجه ای از قطعیت در داده های تجربی می بریم.ثانیا با توجه به نتایج آزمون ها نتیجه می شود که فرایند حاکم بر بازار نرخ ارز ایران غیر خطی است ونمی توان با روش های خطی آن را پیش بینی کرد.
    کلیدواژگان: آشوب، نماهای لیاپانوف، بعد جاذب، نرخ ارز
  • جعفر حقیقت، رسول حسین پور صفحه 33
    ایران به عنوان بزرگ ترین تولید کننده وصادرکننده ی محصولات خشکبار مثل پسته، خرما وکشمش در سطح جهان به شمار می رود، و دربازار جهانی این تولیدات، جایگاه مناسبی را دارد. ایران بعد از ایالات متحده و ترکیه در رتبه ی سوم تولید جهانی کشمش و بعد از ترکیه در رتبه ی دوم صادرات جهانی کشمش قرار دارد. هدف این مطالعه بررسی اثر تغییرات کوتاه مدت وبلند مدت نرخ ارز بر روی قیمت صادراتی محصول کشمش ایران با استفاده از الگوی خود رگرسیون با وقفه های توزیعی(ARDL) است. آمار و اطلاعات از داده های (FAO) و بانک مرکزی، برای دوره ی 1350-1384 استخراج و با استفاده از نرم افزار Microfit4 تجزیه و تحلیل شده است. نتایج برآورد مدلARDL نشان داد که در بلندمدت تغییرات نرخ ارز، مهم ترین عامل مؤثر بر قیمت صادراتی کشمش است. بر اساس نتایج پیشنهاد می شود، سیاست های پولی بانک مرکزی باید به گونه ای طراحی شود که از نوسانات نرخ ارز به صورت غیرقابل پیش بینی جلوگیری گردد.
    کلیدواژگان: نرخ واقعی ارز، قیمت صادراتی کشمش، مدل خودتوضیح با وقفه های توزیعی
  • جواد رضا زاده، علی آشتاب صفحه 55
    برای کاهش ریسک اطلاعاتی سرمایه گذاران، شرکت های جدیدالورد به بورس اوراق بهادار تهران ملزم به پیش بینی و گزارش سود سال مالی آتی هستند. این گونه گزارشگری مستقیم در اقتصاد در حال توسعه ی ما اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا در محیط اقتصادی ما از یک سو تحلیل گران مالی حضوری فعال ندارند و از سوی دیگر سرمایه گذاران به ندرت به صورت حرفه ای عمل می کنند. در این تحقیق وجود پدیده ی ارزان فروشی سهام شرکت های جدید الورود به بورس و هم چنین رابطه ی دقت سود پیش بینی شده با بازده اولیه ی سهام شرکت های جدیدالورود به بورس مورد بررسی قرار گرفته است. وجود این رابطه با در نظر گرفتن آثار متغیرهای کنترلی نیز آزمون شده است. بدین منظور از اطلاعات مربوط به 107 شرکت جدیدالورود به بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1378 تا 1385 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در بورس اوراق بهادار تهران نیز هم چون سایر کشورها، پدیده ی ارزان فروشی وجود دارد و بین خطای پیش بینی سود و بازده اولیه ی سهام شرکت های جدیدالورود، رابطه ی معنی دار وجود دارد. بدین ترتیب معلوم می شود که سرمایه گذاران می توانند خطای پیش بینی سود را تشخیص دهند و از آن در قیمت گذاری سهام استفاده کنند.
    کلیدواژگان: عرضه ی اولیه ی سهام، ارزان فروشی، بازده اولیه، خطای پیش بینی سود
  • علی فلاحتی، سعید سلیمانی صفحه 77
    این مقاله تحقیق تجربی درباره ی تئوری تجارت درون صنعتی و شاخص محاسبه ی آن است. در این مطالعه تعیین کننده های تجارت درون صنعتی که در تجارت کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی (اکو) و کشورهای OECD مهم هستند معرفی شده و با استفاده از آن ها مدل غیر خطی تابع لجستیکی برای تعیین اثر این متغیرها بر شاخص تجارت درون صنعتی برآورد می شود. در پایان نیز شاخص تجارت درون صنعتی در کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی و چند کشور اروپایی برای نمونه و مقایسه مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج مطالعه نشان می دهد که سطوح شاخص IIT برای منطقه ECO نسبت به کشورهای صنعتی نمونه بسیار پایین است که حاکی از تخصص پایین این کشورها در تولید کالاها و خدمات می باشد. هم چنین نتایج این تحقیق تمامی فرضیه های مربوط به تعیین کننده های تجارت درون صنعتی مطالعات قبلی را نیز مورد تایید قرار می دهد.
    کلیدواژگان: تجارت درون صنعتی، تعیین کننده های اصلی تجارت درون صنعتی، سازمان همکاری های اقتصادی ECO
  • علیرضا کازرونی، علیرضا زاده، مجید فشاری صفحه 101
    هدف اصلی این مطالعه بررسی تاثیر متغیرهای پولی بر نرخ ارز اسمی طی سال های 1340-1384 است. برای این منظور با استفاده از روش هم انباشتگی جوهانسن- جوسیلیوس طی دوره ی 1340-1384 مدل پولی نرخ ارز تخمین زده شده است. نتایج حاصل از تحقیق دلالت بر این دارد که متغیرهای پولی اختلاف نرخ تورم و حجم نقدینگی تاثیر مثبت و اختلاف متغیر تولید ناخالص داخلی واقعی تاثیر منفی و معنی دار بر نرخ ارز اسمی داشته است. بنابراین توصیه ی مهم سیاستی این تحقیق آن است که برای تقویت ارزش پول داخلی دولت با استفاده از سیاست های پولی و مالی مناسب سطح قیمت ها و نیز حجم نقدینگی را کنترل و با اقدامات مناسب رشد اقتصادی را تسریع کند.
    کلیدواژگان: ایران، روش هم انباشتگی جوهانسن، جوسیلیوس، مدل پولی، نرخ ارز اسمی
  • حمیدرضا نایبی، رضا ابراهیمی، علی اصغر آزادگان صفحه 121
    در این مطالعه، میزان اثرگذاری عوامل مؤثر بر رشد بهره وری کل عوامل در قالب سرمایه ی انسانی، ساختار اقتصادی، ساختار سرمایه، شدت تقاضا و پیشرفت فنی محاسبه و مورد بررسی قرار گرفته است. از مطالعات تجربی انجام شده در ایران، با استفاده از تکنیک های اقتصاد سنجی، تاثیر مثبت سرمایه ی انسانی و پیشرفت فنی (در قالب تحقیق و توسعه) بر رشد بهره وری کل عوامل حاصل شده است. اما در این مقاله با روشی متفاوت و با استفاده از روش مانده سولو به اندازه گیری میزان اثرگذاری عوامل مذکور در رشد TFP پرداخته شده است. نتایج حاصل شده از این مقاله، برای دوره ی زمانی 1370-1385، حاکی از آن است که سرمایه ی انسانی، ساختار سرمایه و شدت تقاضا بیشترین تاثیر مثبت بر رشد بهره وری کل عوامل را داشته اند. در مقابل، پیشرفت دانش فنی، اثر بازدارنده ای در رشد TFP داشته است. تغییرات ساختاری در بخش های مختلف اقتصاد کشور و عدم کارایی در تخصیص منابع در هر بخش، نیز طی این دوره ی زمانی تاثیر منفی بر رشد بهره وری کل عوامل داشته است.
    کلیدواژگان: رشد بهره وری کل عوامل، سرمایه ی انسانی، ساختار اقتصادی، ساختار سرمایه، شدت تقاضا
|
  • Mohammad Babazadeh, Siamak Elmi, Faramarz Atbaei, Sohil Mahmoodzadeh Page 13
    Chaotic theory suggests a new method for studying trends in markets and reveals the hidden pattern behind the data that common models can not define them. The usual tests for chaos are calculation of the largest Lyapunov exponent (Le) and strange attractors. A positive largest Lyapunov exponent indicates chaos. Positive amount of "Le" shows chaoticness of process and difficulty of predictability and when it is negative, it shows that process in the long run is non chaotic and predicable. If "Le" moves towards positive quantity near zero, chaotic system is weak and middle term predictability is possible. In this article, with regard to test of strange attractor and biggest Lyapunov exponent probability of chaos on several foreign exchange rates vs. IRR (Iranian Rial) from 1992/3/25 to 2007/5/23 and two artificial models with regard to the Takens embedding theorem have been investigated. Results show that data in this market have complex chaotic behavior with big degree of freedom, in addition; trend in Iran Exchange Market is not linear and we can not forecast it with common linear methods.
  • Jafar Haghighat, Rasoul Hosseinpour Page 33
    Iran is a major producer and exporter of dried fruits such as Pistachios, Raisins and Date in the world. And for that it has an appropriate position on the global market. After Turkey and U.S, Iran has the third rank in the production of raisins and the second rank of the world for exporting the raisins. The objective of this study is to investigate the effects of short and long-run fluctuations in exchange rates on export price of raisins by Autoregressive Distributed Lag model (ARDL).The data are collected from FAO and the Central Bank of Iran during the years 1350 to 1384 and analyzed using the software Microfit4. The ARDL model results show that in the long run real exchange rate is the main factor on export prices of raisins. Based on findings, it is offered that the monetary politics of the Central Bank should be scheduled in a way to prevent unpredictable exchange rate volatility.
  • Javad Rezazadeh, Ali Ashtab Page 55
    In order to reduce informational risk of investors, initial public offerings (IPOs) in Tehran Stock Exchange (TSE) are required to publish and forecast the forthcoming fiscal year’s earnings. This type of direct reporting is especially important in developing economies such as Iran. Because in Iran economy, financial analysts do not have an active role and investors rarely act as professionals. This study examined the existence of under pricing phenomenon and the relationship between the accuracy of earnings forecasts with initial stock returns in initial public offerings at TSE. Also it examined such a relationship with the existence of control variables. So the data employed in this paper covers the years of 1999-2006 and contains 107 initial listings on the TSE. The results indicated that similar to other countries, there is under pricing of IPO's in TSE and earnings forecast error is related to initial stock returns significantly. Therefore it suggests that investors can realize earnings forecast error and apply it in pricing of stock.
  • Ali Falahati, Saeed Solaymani Page 77
    This paper is an empirical research about theory of Intra Industry Trade. It tries to describe the determinants of Intra Industry Trade that are important in trade of ECO countries and OECD countries trade. And, by using those, the nonlinear model of logistic function will be estimated. At the end, to compare and sampling, the intra industry trade in ECO and some of European countries will be analyzed. Results show that IIT index levels of ECO region are very less than industrialized countries, and confirm that the entire hypothesis of previous studies of IIT is determinants.
  • Alireza Kazerooni, Ali Rezazadeh, Majid Feshari Page 101
    The main objective of this study is to investigate the effects of monetary variables on the nominal exchange rate during the years of 1961-2005 in Iran. To achieve this purpose, a monetary model of exchange rate determination is estimated using Johansen Juselius co-integration approach. The findings indicated that the difference of inflation and money liquidity variables have positive effect and difference of real GDP variable has negative and significant effect on nominal exchange rate in Iran economy. The main policy implication of this study is that, the government by using appropriate fiscal and monetary policies should control the domestic price level and liquidity money. Moreover, the government should accelerate the economic growth by using fiscal and monetary policy.
  • H. R. Nayebi, R. Ebrahimi, A.A.Azadegan Page 121
    This study has been measured and analyzed factors influencing the Total Factor Productivity (TFP) in Iran economy. These factors were Human Capital, Economic Restructuring, Capital Structure, Demand Intensity and Technical Progress. Experimental studies using the econometrics techniques is done in Iran and it showed that, capital structure and technical progress (R&D), have a positive effect on total factor productivity. But this paper using different method i.e. Solow residual method, has been measured the effective factors on Total Factor Productivity. The results which are for the years of 1991-2006, show that human capital, capital structure and demand intensity perform the most positive impact on the total factor productivity growth. In contrast, not only the technical progress plays the role of inhibitors in the growth of TFP, but also, structural changes in different economy sectors and lack of efficiency in resource allocation in each section have a negative advantage on total factor productivity growth.