فهرست مطالب

پژوهشنامه مالیات - سال بیست و چهارم شماره 77 (بهار 1395)

پژوهشنامه مالیات
سال بیست و چهارم شماره 77 (بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/03/24
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مهدی سامعی راد *، اسدالله شاه بهرامی صفحه 11
    تقلب مالیاتی شامل طیف وسیعی از شیوه های کتمان حقایق، اظهار اطلاعات نادرست و انجام معاملات مالی خارج از چهارچوب های قانونی است. امروزه با گسترش سیستم های مالیاتی و حجم بالای داده های ذخیره شده در آن، نیاز به ابزاری است تا بتوان داده های ذخیره شده را پالایش و پردازش کرده و اطلاعات و دانش مورد نظر را استخراج نمود. با توجه به سیاست های مالیاتی به ویژه در مالیات بر ارزش افزوده، نرخ تقلب مالیاتی رو به رشد است. اخیرا محققین از روش های مختلفی از قبیل قوانین همبستگی، خوشه بندی، شبکه های عصبی، درخت های تصمیم، شبکه های بیزین، رگرسیون و ژنتیک در جهت کشف تقلب مالیاتی استفاده کرده اند. ولی به دلیل حجم بالای داده های مالیاتی، اکثر الگوریتم ها در تشخیص تقلب، دارای زمان اجرای زیادی هستند. در ابتدا از الگوریتم Apriori که از قوانین همبستگی و مدل های یادگیری بدون ناظر است جهت کشف رفتارهای مشکوک متقلبین مالیاتی استفاده می شود و همچنین در مرحله بعد، یک سیستم تشخیص تقلب مالیاتی مبتنی بر شبکه های بیزین ارائه می شود و با توجه به کارایی پایین آن از نظر سرعت، کارایی آن با استفاده از تکنیک های پردازش موازی افزایش داده می شود. نتایج پیاده سازی بر روی پایگاه داده های مختلف مالیاتی نشان داد که با استفاده از الگوهای پردازش موازی، می توان کارایی برنامه های کشف تقلب های مالیاتی را به طور قابل ملاحظه ای بهبود بخشید.
    کلیدواژگان: داده کاوی، تشخیص تقلب مالیاتی، شبکه های بیزین، موازی سازی
  • هادی غفاری *، محمدحسین پورکاظمی، فرهاد خدادادکاشی، علی یونسی صفحه 33
    در اقتصاد ایران تاکنون پایه های مالیاتی متعددی شناسایی شده است و از این پایه های مالیاتی با نرخ های متفاوت، مالیات اخذ می شود. سوالی که در اینجا به ذهن می رسد این است که آیا این نرخ ها بهینه هستند؟ آیا می توان یک نرخ میانگین بهینه را تعیین نمود به نحوی که بتواند رشد و رفاه بیشتری را به همراه داشته باشد؟ مطالعه حاضر در پی تعیین نرخ بهینه مالیات در ایران با استفاده از داده های سری زمانی دوره 1393-1357 می باشد. در این مطالعه تلاش شده است با استفاده از مدل رشد درونزا، نرخ بهینه مالیات با استفاده از رهیافت کنترل بهینه پویا و روش اصل ماکزیمم محاسبه گردد. یافته های تحقیق نشان می دهد مهمترین عوامل موثر بر تعیین نرخ مالیات بهینه عبارتند از: نسبت مخارج بخش خصوصی به بخش دولتی، نسبت سرمایه گذاری بخش دولتی به بخش خصوصی، نرخ استهلاک، نرخ ترجیح زمانی، کشش تابع تولید نسبت به سرمایه گذاری بخش خصوصی و بخش دولتی و پیشرفت فنی. از بین عوامل فوق نسبت مخارج بخش خصوصی به بخش دولتی تاثیر منفی و نسبت سرمایه گذاری بخش دولتی به بخش خصوصی تاثیر مثبت بر نرخ مالیات بهینه دارند. سایر متغیرها تاثیر معنی داری بر نرخ مالیات بهینه نداشتند. علاوه بر این، بر اساس مدل فوق الذکر نرخ بهینه مالیات حدود 20 درصد است.
    کلیدواژگان: نرخ بهینه مالیات، سیاستهای مالی، اصل ماکزیمم
  • مجید مداح *، محبوبه فراهتی صفحه 67
    توهم مالی یکی از عواملی است که بر وضعیت بودجه دولت اثر دارد. در این مقاله، ابتدا با استفاده از مدل های خودرگرسیون آستانه ای (TAR) و خودرگرسیون آستانه ای گشتاور (MTAR)، نحوه واکنش مخارج دولت نسبت به وضعیت بودجه آن مورد بررسی قرار می گیرد. سپس با تصریح و تخمین یک مدل تصحیح خطای استاندارد و با استفاده از آمارهای مخارج و مالیات ها به تفکیک مالیات های مستقیم و غیر مستقیم به صورت فصلی طی سال های (1392-1380)، فرضیه وجود توهم مالی در اقتصاد ایران مورد آزمون و تحلیل تجربی قرار می گیرد. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان می دهند: اولا) رابطه علی منفی از طرف درآمد مالیات های غیر مستقیم به طرف مخارج دولت تا سه وقفه فصلی وجود دارد که این یافته پدیده توهم مالی را در بخش مالیات های غیر مستقیم در اقتصاد ایران تایید می کند. ثانیا) توهم مالی تنها در حالت کاهش مالیات های غیر مستقیم در ایران برقرار است و رابطه علیت گرانجری به هنگام تغییرات مثبت مالیات های غیر مستقیم وجود ندارد. با توجه به آن که مالیات های غیر مستقیم در مقایسه با مالیات های مستقیم کم تر قابل مشاهده اند، با کاهش مالیات های غیر مستقیم به علت وجود توهم مالی و درک نادرست افراد از قیمت کالا و خدمات عمومی، تقاضا برای این کالاها و خدمات افزایش می یابد. بنابراین کاهش مالیات نمی تواند به عنوان یک ابزار کارا، به منظور کاهش کسری بودجه مورد توجه قرار گیرد.
    کلیدواژگان: مالیات مستقیم، مالیات غیر مستقیم، درآمد دولت، توهم مالی، اثر نا متقارن، مدل خودرگرسیون آستانه ای
  • یگانه موسوی جهرمی *، سعید توتونچی ملکی صفحه 99
    مالیات بر ارزش افزوده کارآمد نسبت قیمت ها را مختل نمی کند و مالیاتی است به شدت تنازلی که اثر سویی بر توزیع درآمد دارد و از نظر اجرایی مشکلات قابل توجهی را ایجاد می کند. یکی از ابزارهای تخفیف تبعات توزیعی و اجرایی مالیات بر ارزش افزوده، استفاده از ابزار معافیت ها است ولی زیاده روی در استفاده از این ابزار منجر به ناکارآمدی شدید این مالیات می شود و بسیاری از مزایای این مالیات را زایل می کند. هدف از این مقاله ارزیابی معافیت های اعطایی در قانون مالیات بر ارزش افزوده و بررسی این موضوع است که آیا در طراحی نظام مالیات بر ارزش افزوده، بده- بستان میان اهداف کارایی، توزیع درآمد و سهولت اجرا در نظر گرفته شده است یا خیر؟
    کلیدواژگان: توزیع درآمد، ابزارهای تخفیف تبعات توزیعی، اهداف کارایی
  • ابراهیم رضایی * صفحه 131
    هدف مطالعه حاضر، بررسی چگونگی سیاست گذاری مالیاتی در مواجهه با ادوار تجاری و رسیدن به یک چارچوب کاربردی در این زمینه است. به همین منظور، دو گام اساسی طی شده است: در گام اول، ساختار سیاست های مالیاتی در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار گرفته و اولویت های سیاست گذار مالیاتی نیز تعیین شده است. در گام دوم، میزان اثربخشی ابزارهای مالیاتی در کنترل (یا عدم کنترل) سیکل های تجاری مشخص شده است. بر این اساس، نرخ های مالیاتی در اقتصاد ایران، علی رغم داشتن علامت موافق سیکلی، از معنی داری آماری لازم برخوردار نبوده اند. به همین منظور، جهت تطبیق بیشتر بررسی های تجربی با واقعیت های اقتصاد ایران، به جای نرخ های مالیاتی از «فضای مالی» در تحلیل تجربی استفاده شده و نتایج، نشان از موافق سیکلی بودن معنی دار تامین مالی دولت در اقتصاد داشته است. لذا عوامل ساختاری که بر اساس تجارب جهانی و نیز نظریه ها، می توانستند از این موافق سیکلی بودن فضای مالی بکاهند، مورد بررسی قرار گرفته اند. از جمله عوامل ساختاری، متغیرهای تابع تولید بودند که مشخص شد ضمن وجود رابطه بلندمدت بین آنها و شاخص مالیات، یک رابطه ضد سیکلی معنی داری نیز بین آنها می تواند وجود داشته باشد. لذا در دوره های رکود باید از طرق حمایتی مختلف مانند مالیات، متغیرهایی مانند موجودی سرمایه (K) و نیروی کار (L) به گونه ای حفظ شوند که از تعمیق بیشتر رکود جلوگیری و فرصتی برای بهبود اقتصاد فراهم شود.
    کلیدواژگان: سیاست های مالیاتی، ادوار تجاری، موافق (مخالف) سیکلی، فضای مالی
  • وحید برادران *، مریم ولیجانی صفحه 165
    لازمه موفقیت سازمان ها در محیط رقابتی امروز، تمرکز و برنامه ریزی جهت ارتقاء بهره وری می باشد. اهمیت برنامه ریزی جهت ارتقاء بهره وری نیروهای انسانی در سازمان امور مالیاتی کشور به عنوان سرمایه های اصلی سازمان های خدماتی، بیشتر است. در این پژوهش، معیاری برای اندازه گیری عدد بهره وری کارشناسان ارشد مالیاتی تعریف شده و متغیرهایی برای اندازه گیری مولفه های موثر بر بهره وری نیروهای انسانی شامل عوامل محیطی، سازمانی و فردی در یک پرسشنامه طراحی شده است. بررسی تغییرات متغیرها بر عدد بهره وری در کنار مسئله تحقیق از نوآوری های این پژوهش می باشد. پس از بررسی روایی و پایایی متغیرها، عدد بهره وری و سطح متغیرهای مربوط به عوامل بالقوه موثر بر بهره وری به ازای 108 کارشناس ارشد مالیاتی شرق تهران اندازه گیری شده است. از روش تحلیل حداقل مربعات جزئی برای بررسی فرضیه های تحقیق (تاثیر عوامل فردی، سازمانی و محیطی بر بهره وری) استفاده شده است. بررسی شاخصهای نیکویی برازش مدل مانند ضریب تعیین (بیش از 85 درصد) بیانگر کیفیت مناسب مدل پیشنهادی است. نتایج تحلیل آماری نشان می دهد، به ترتیب سه عامل سازمانی، ویژگی های فردی و محیطی، بیشترین تاثیر را بر ارتقاء بهره وری دارند. لذا برنامه ریزی برای بهبود شرایط کاری و اصلاح شیوه های مدیریتی از نظر سازمانی و بهبود فرایند استخدام ها و توجه به صلاحیت کارکنان در کسب موقعیت شغلی از نظر فردی به بهبود بهره وری نیروی انسانی در سازمان مالیاتی کشور کمک خواهد کرد.
    کلیدواژگان: بهره وری نیروی انسانی، سازمان مالیاتی کشور، تحلیل حداقل مربعات جزئی
  • نعیم نوربخش *، محمد امین زندی صفحه 185
    نظام حقوق مالیاتی بین المللی، هم سو با تحولات اخیر روند جهانی شدن، در حال نزدیک شدن هرچه بیشتر به رویه های اتخاذ شده توسط سازمان جهانی تجارت است. در همین راستا کشورهای جهان تلاش می کنند قوانین تجاری داخلی خود از جمله قوانین مالیاتی را به گونه ای تغییر دهند که با اصول پذیرفته شده این سازمان هماهنگ شود. با وجود تاکید بر لزوم هماهنگ سازی قوانین داخلی با مقررات سازمان جهانی تجارت در برنامه پنجم توسعه، مواردی از اعمال رویه های تبعیض آمیز بر کالا، خدمات و سرمایه های با منشاء خارجی در قانون مالیات های مستقیم وجود دارد که لازم است با اصلاح آنها، روند پیوستن کشور به این سازمان تسهیل گردد. مواردی از اقدامات تبعیض آمیز در قانون مالیات های مستقیم، اعمال نرخ های متفاوت مالیاتی بر فعالیت های مشابه انجام شده توسط شرکت های خارجی در مقایسه با شرکت های ایرانی از قبیل فعالیت های پیمانکاری و واگذاری حقوق مالکیت های فکری می باشد که نیازمند اصلاح است.
    کلیدواژگان: نظام حقوق مالیاتی بین المللی، معاهدات اجتناب از اخذ مالیات مضاعف، سرمایه گذاری خارجی، اصول حاکم بر تجارت جهانی، سازمان جهانی تجارت
  • فرزاد محمدی سالاری * صفحه 205
    هدف کلی تحقیق حاضر شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر توسعه پایبندی کارکنان به رفتارهای اخلاقی به منظور طراحی و تبیین الگوی ارتقاء توسعه پایبندی به رفتارهای اخلاقی کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان آذربایجان شرقی می باشد. برای این منظور پایبندی به رفتارهای اخلاقی بر اساس نظریه لویزر تعریف و عوامل موثر بر توسعه پایبندی کارکنان به رفتارهای اخلاقی با مطالعه کتب، مقالات، تحقیقات پیشین و کسب نظر از کارشناسان امر در 43 عامل به صورت اولیه شناسایی گردید. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان آذربایجان شرقی می باشد که تعداد آن ها 849 نفر است. ابزار جمع آوری اطلاعات دو پرسشنامه؛ پرسشنامه پایبندی به رفتارهای اخلاقی لویزر و پرسشنامه عوامل موثر بر توسعه پایبندی کارکنان به رفتارهای اخلاقی با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی است که پس از سنجش روایی و پایایی و اطمینان از آن در اختیار نمونه آماری قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده های آماری از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد و در نهایت الگوی توسعه پایبندی کارکنان به رفتارهای اخلاقی طراحی گردید.
    کلیدواژگان: اخلاق، رفتار اخلاقی، اخلاق حرفه ای، عوامل رفتار اخلاقی
|
  • Mahdi Sameerad *, Asodollah Shahbahrami Page 11
    Tax fraud includes a large spectrum of methods including denying the facts and realities, claiming wrong information and performing financial businesses without considering legal frameworks. Nowadays, with the development of tax systems and the large volume of tax data, it is necessary to have tools to process this large data and to exploit information and knowledge. According to tax policies, especially in value-added tax resource, the rate of tax fraud is increasing. Based on the investigations, researchers use standard methods such as association rules, clustering, neural networks, decision trees, Bayesian networks, regression and genetics to detect tax fraud. Because of large volume of tax database, most of the studied algorithms are time consuming. At first, Apriori Algorithm was used. This algorithm was one of the unsupervised learning models and association rules. It is used to detect suspicious behavior of tax fraudsters. Secondly, a system for tax fraud detection based on Bayesian networks is presented and its performance is improved using parallel processing techniques. Results of the study show that using available parallel processing patterns improve the execution time of tax fraud detection algorithm considerably.
    Keywords: Data Mining, Tax Fraud Detection, Bayesian Networks, Parallelism
  • Hadi Ghafari *, Mohamadhossein Pourkazemi, Farhad Khodadkashi, Ali Younesi Page 33
    Up to now in Iran's economy, a numerous tax bases have been identified with different rates. Here's the question that comes to mind is whether these rates are optimal. Is it possible to determine an average optimal rate in a way that would bring greater growth and prosperity? In the present study, weve been looking for Iran's optimal tax rate using time series data in the years 1978-2014 via a dynamic optimal control approach and the maximum principle. According to the findings, the optimal tax rate is 20%. And the main factors affecting tax rate are: the ratio of expenditures of the private sector to the public sector, the ratio of investment in the public sector to the private sector, depreciation rate, and rate of time preference, elasticity of production function to the investment in private sector and public sector and technical progress. Among the above factors, the ratio of expenditures of the private sector to the public sector has a negative effect and the ratio of Investment in the public sector to the private sector has a Positive effect on optimal tax rate.
    Keywords: Optimal Tax Rate, Fiscal Policy, Maximum Principle
  • Majeed Maddah *, Mahboubeh Farahati Page 67
    Fiscal illusion influences situation of government budget. In this paper first, has been studied possible of asymmetry in government budget using Threshold Autoregressive (TAR) and Momentum Threshold Autoregressive (MTAR) models. Then is examined hypothesis of fiscal illusion in Iranian economy. In this regard, has been specified an Error Correction Model (ECM) via the indirect tax revenues seasonal data from during (1380- 1392 ) that the results from estimation of model show i) there is a negative casual relate on the indirect taxes to government expenditures with three lags. This finding emphasizes the existence of fiscal illusion in Iranian economy ii) is confirmed the asymmetry effect of indirect taxes on government expenditures as there is fiscal illusion in situation of reducing indirect tax iii) since indirect taxes compared to direct taxes are less observable, reducing indirect tax due to fiscal illusion and misperception of people the public services and goods price lead to increasing demand for goods and services of public. Therefore, reduction of tax cannot apply as efficient tools in order to decline of budget deficit.
    Keywords: Direct tax, Indirect tax, Government revenue, Fiscal illusion, Asymmetry effect, Threshold Autoregressive, Error Correction Model
  • Yeganeh Mousavijahromi *, Saeed Totonchi Maleki Page 99
    The efficient VAT that does not distort the relative prices is the severely descending tax that has undesirable effects on income distribution and creates significant executive problems. The exemption is one of the tools for reduction of distributional and administrative consequences of VAT, but its overuse leads to more inefficiencies of this tax and as a result many benefits of the tax disappear. The purpose of this paper is to evaluate and review the exemptions granted in accordance with the VAT law, and it is investigating this issue that whether in designing VAT system the trade-off between efficiency goals, income distribution and ease of implementation has been considered?
    Keywords: Income Distribution, Tools for Reducing Distributional Consequences, Efficiency Goals
  • Ebrahim Rezaei * Page 131
    Investigating tax policy making dealing with business cycles is the main goal of the present paper. To reach this purpose, two steps have been set up: at the first step, by analyzing the structure of tax policy in Iran's economy, priorities of policy makers have been identified. At the second step, the effectiveness of tax instruments in stabilizing (or destabilizing) business cycles has been determined. So that, despite of procyclical signs of tax rates in Iranian economy, they were not significant, statistically. So, to capture some stylized facts of Iran's economy, by employing "Fiscal Stance", instead of tax rates, it revealed that fiscal stance in Iranian economy is procyclical. Therefore, according to the global experience and existing theories, structural factors which could be effective in alleviating this procyclical space were captured. Among structural factors, the variables of production function meanwhile had a long-run relationship with the tax index, could be effective in stabilizing cycles. So, over recessions periods through protection methods, for instance, taxes must be used to keep the structural variables such as capital stock (K), and Labor (L) in a level which prevent from deep recession.
    Keywords: Tax policies, Business Cycles, Procyclical (Precyclical), Fiscal Stance
  • Vahid Baradaran *, Maryam Valijani Page 165
    Today, planning for improving productivity is the successful key in all organizations. Because of the key roles of human resources in service organizations such as the Iranian tax organization, planning for improving labor productivity is more important. In this research, an index was identified to measure the productivity of tax labors and indicator variables were developed for measuring the factors that affect on labor productivity such as environmental, personal and organizational factors. The variations of productivity variable and other measured variables are studied to identify the relations between labor productivity and considered factors. The reliability and validity of variables are checked and the productivity and indicator variables for 108 labor of tax organization are measured. The Partial Least Square method is used to study the hypothesis of this research (the Impact of environmental, personal and organizational factors on labor productivity). The proposed model’s goodness of fit is probed by determination coefficient. This criterion is about 85 percent, which means more than 85 percent of variation of productivity variable defines by the proposed model. The statistical analysis shows that the three factors directly affect on labor productivity in the case study and the organizational factor is more important to improve the productivity.
    Keywords: Labor Productivity, Tax Organization, Partial Least Square Method
  • Naeem Nourbakhsh *, Mohammadamin Zandi Page 185
    In accordance with recent developments in globalization trend among nations, international tax law is incrementally approaching to the approved practices of world trade organization (WTO). Accordingly, nations resort to modification of their internal commercial law in a way to be more complied with principles set by WTO. In spite of insistence on justification of internal law and regulations to the rules of WTO in Iran’s fifth development plan, there are some discriminatory measurements, imposed on foreign-sourced goods, services and capital in direct tax law which needs to be amended in order to facilitate accession process for Iran. Examples of these discriminatory measurements in direct tax law are imposing different tax charges on similar activities adopted by local and non-local businesses as well as service contracts and intellectual property assignments.
    Keywords: International Tax Law, Double Taxation Treaty, Foreign Investment, Global Trade Principles, World Trade Organization
  • Farzad Salari * Page 205
    The overall goal of this research is to identify and prioritize the factors affecting development of employee commitment to ethical behavior in order to improve and to explain the pattern of State Tax Administration in East Azerbaijan province. According to Lussier theory, commitment to ethical behavior and factors affecting on its development were defined as 43 factors by reading books, articles, previous research, and learn from experts. The research population is all employees of State Tax Administration in East Azerbaijan province, whose number is 849 people. The questionnaire gathered data, Lussier ethical behavior questionnaire and ethical behavior factors analysis is used to assess the reliability and validity of the sample analyzed. For statistical data analysis, descriptive and inferential statistical methods were used and finally a model for developing staff commitment to ethical behavior was designed.
    Keywords: Ethics, Ethical behavior, Professional Ethics, Ethical Behavior Factors